K^..M.J

.PlJ%.

WW^fT.. .

m.M..

m m

WW'

.^; Ijst,

y^ l^ ^f^' ^

5fe' 1:;

^M ^.' H fv' p:- gv ^^ m m m

i m ifc * •■■

»¥ ■^h'' iw m m

■'> 1^ ^ ■■ ^' J^-' ^.

■isy ^' i^ ^ i- aii>i r fe

: f'-^ k . . ■■

URKUNDENBUCH

ZUR GESCHICHTE DER DEUTSCHEN IN SIEBENBQRGEN

SECHSTER BANl) 1458-1473

EDITURA ACADEMIEI «EPUBLICII SOCIALISTE ROMAMA

Digitized by tiie Internet Arciiive

in 2009 witii funding from

Ontario Council of University Libraries

http://www.archive.org/details/urkundenbuchzurg06gn

lIIlKlJNDEiMJUClI

ZLR (iESCIIICIHE DKR DEITSCIIEN

IN SIEREiXRURGEX

bECllMKR HAXl) 1458-1473

URKUNDENBUCH

ZUR GESCHICHTE DER DEUTSCHEN IN SIEBENBilRGEN

FONDATOR FRANZ ZIMMERMANN

VOLUlVnJL \ I 1458 - 1473

DOCUMENTELE NR. 3 090 - 3 »7» CU 8 FACSIMILE

PUBLICATE DE

GUSTAV GUNDISCH

IN COLABORARE CU

HERTA GiJNDISCH, GERNOT NUSSRACHER SI KONRAD G. GUNDISCH

EDITURA ACADE.MIEI REPUBLICII SOCIALISTE ROMAVIA

BUCURE§TI, 1981

URKUNDENBUCH

ZUR GESCHICHTE DER DEUTSCHEN IN SIEBENBURGEN

BEGRtXDET VON FRANZ ZIMMERMANN

SECHSTER BAND 1458-1473

NmiMER 3 099 - 3 979 AIIT 8 TAFELIV

HERAUSGKGEBEN VOi\

GUSTAV GilNDISCH

UAITER AIITARBEIT VON

HERTA GtlXDISCH. GERXOT NUSSBICHER UND KONRAD G. GUNDISCH

VERLAG DER AKADEMIE DER SOZIALISTISCHEN REPUBLIK RUMANIEN

BUKAREST, 1981

Cuprins

Introducere XIII

Rezumatele in limba romana aledocu-

mentelor XIX

Texte §i regeste 1

Bibliografie 569

Lista arhivelor si a fondurilor consul-

tate 575

Lista plan§elor (documente) 577

Lista planselor (sigilii §i semne notaria-

le) 580

Documente lalse 583

Indice de localitati si persoane 584

J)£

Inhalt

Einleitung VII

Rumanisches Regestenverzeichnis XIX

Urkundentexte und Regesten 1

Literaturverzeichnis 569

Verzeichnis der beniitzten Archive 574

Verzeichnis der Url^unden-Abbildun-

gen 576

Verzeichnis der Siegel- und Notariats-

zeichen-Abbildungen 578

Verzeichnis gefalschter Url^unden 582

Namenweiser 584

/

EDITURA ACADEMIEI REPUBLICII SOCIALISTE ROMANIA R-79717, Bucuresti, Calea Victoriei 125

Einleitung

Es darf als ein gliickhafter Unistand gcwertet werden, dass dem ini Jahre 1975 unter dem Schirm der Akadcmic fiir Soziale und Politische Wissenscliaften der Sozialistischeu Republik Rumanien erschienenen V. Band des Urkunden- biichcs :ur Geschichle dcr Deuischen in Siebenbiirgen schon in verhaltnismassig kurzer Zeit ein weiterer Band folgt. Voraussetzung dafiir war, dass ein Mitarbei- terstab gewonnen werden konnle, dcr in seiner Zusammensctzung die Gewahr gibt. dass dieses Grossunternehmen dcr Mediavistik unseres Landes fortgefiihrt und zu einera guten Ende gebracht wird.

Neben Frau Herta Giindisch, deren Arbeitsfreudigkeit schon den Banden IV und V zugute gekommen war, haben sich fur diese Aufgabe in dankensT werter Weise mit Gcrnol Nussbdcher, Hauptarchivar am Staatsarchiv in Brasov, und Konrad G. Gundisch, Forscher am Institut fiir Geschichte und Archaologie der Universitat Cluj-Napoca, junge, aber auf diesem Gebiet schon bewahrte Krafte zur Verfiigung gestellt. Die Arbeitsteilung hat sich aus dem jeweiligen Standort der Mitarbeiter zwanglos ergeben. So ist Gustav und Herta Giindisch die Bearbeitung der sehr reichhaltigen, fur diesen Band besonders ergiebigen Bestande des Staatsarchivs in Sibiu zugefallen; GernotNussbacher hat das Mate- rialdes Staatsarchivs in Brasov, des Archivs der dortigen evangelischen Kirchen- gemeinde A.B. und des Staatsarchivs in Sfintu Gheorghe, Konrad G. Giindisch das des Staatsarchivs in Cluj-Napoca aufgearbeitet, das auch das reiche Archiv von Bistrita, wie die Urkunden von Dej birgt, wobei Gustav und Herta Giindisch gelegentlich mitgeholfen haben. Weiterhin hat Gustav Giindisch die Archiv- bcstiinde des Balthyaneums in Alba lulia, der evangelischen Kirchengemeinde A.B. in Aledias, der Bibliothek der Akademie der Sozialistischen Republik Rumanien in Bucure.sti, des Staatsarchivs in Wien, des Archivs der Stadt Wien, der Stiftsbibliothek in Klosterneuburg u.a. durchgesehen und einige Urkunden aufgcnommen. Schliesslich haben er und Konrad G. Giindisch das so uberaus inhaitsreiche Ungarische Landesarchiv (Orszagos Leveltar) in Budapest fiir den vorliegenden Band auszuschopfen gesuchl. Auch im Primatialarchiv in Esztergom (Gran) konnten einige Urkunden eingesehen werden. Die Zusammen- slellung des infolge der Stoffiille diesmal besondere Muhe verursachenden Na- menweisers hat wiederum Frau Herta Giindisch besorgt.

Die Gesamtredaktion des Bandes hat Gustav Giindisch innegehabt. Doch ist das fiir den Druck vorbcreitele Manuskript auch den iibrigen Milarbeitern vorgclegen, die mit wertvollen Hinweiscn und Vorschlagen an seiner Verbos-

VII

serung mitgearbeilet habeii. In Zweifelsfallen oblag die Entscheidung dem Un- terzeichneten. Um die Ausurbeitung der rumanischen Kurzregesten haben sich Konrad G. Giindisch und Gernot Nussbacher bemiiht.

Fiir die textkritische Bearbeitung waren die Editionsgrundsatze maBge- bend, wie sie in der Einleitung zu Band V dargelegt sind. Davon abweichend sind diesmal. praktischen Erwagungcn folgend, die MaBc der Siegelstempel und der Textliickcn in Miliimctern angegeben.

Das Ergebnis der mehrjahrigen Arbeit liegt in den 880 Urkunden und Re- gestcn aus dem Zeitabschnitt von 1458— 1473 vor, die untcr \ummer 3 099 3 979 erfaBt sind. 595 Urkunden sind in vollem Wortlaut wicdergegebcn, 285 in mehr-wenigcr ausfuhrJichen Regesten. 404 Urkunden gelangen hier erstmals zur Veroffentlichung, davon 253 "in extenso" und 151 in Regestenforni, wobei aber der dispositive Teil der Urkunde in der Regel sorgfallig hervorgehobcn ist. Von den 595 im Wortlaut mitgeteilten Urkunden waren auBer den 253 bisher unveroffentlichten Stitcken 148 nur als Kurzrcgesten bekannt, unter ihnen in crster Reiiie die brsonders aussagekriiftigcn Urkundcn aus dcm Archiv von Bistrita. die nun hier mit wcnigen .Vusnahnicn crstmals im Druck hcrauskom- men: 194 diescr Lrkunden warcn aus meist alteren Drucken bekannt. Von den in diesem Band vereinigten Urkunden sind 7()9 Texte den Originalen oder fast gleichzeitigen Ubcrlieferungen cntnommen, 85 gehen auf spatere Uberlieferung zuriick, darunter eine betrachtliche Zahl auf das von Franz Zimmermann noch in den .Xchtzigerjahren des vorigen .lahrhunderts vorbereitete Manuskript des Uikundrnburhs, u.zw. in den nichl seltenen P"allen. wo die Originale mittler- weile verschollen oder zugrunde gcgangen sind. 2(j Urkundennummern sind aus Drucken geschopft.

Die in dicsem Band zusammengetragenen Urkunden sind nicht allcin fur dic Gcschichte der Siebenbiirger Sachsen in dem Zeitraum von 1458—1473, den sic umgrenzen. wichtig. Sie wcrfen aucii auf die Interessen- und Schick- saisgemeinschaft Siebcnbiirgens mit der .Moldau und dcr Walaclici in ihrcm historischen Kampf gcgen die Tiirken cin hclles Licht und sind somit aucli fiir die Geschichte des gesamten Donau-Karpatenraumes im spateren 15. .Jahrhun- dert von Belang (Vgl. G. Giindisch, Das gcnjeinsame Schicksal Siehenburgcns. (ler Moldau und der Walachei ini Kampf gegen die Tiirkcn, in ..Forschungen zur Volks- und Landeskunde", 21, 1978, S. 34-39).

Die Erkenntnis. dass man sich des furchtbaren, die cigene Freiheit bedro- henden Gegncrs nur durch Zusammcnfassuug allcr Kiiiftc und in gcmcinsanicm Ilandcin wcrdc crwchren konnen, war mittlerwcilc Gcmeingut dcr betroffcncn Volker und Xaclil)armachte geworden. Dieser Konzeption lag die Anschauung zugruiulc, dass die in der vorderslcn .\bwehrfront stchcndcn rumanischen Mir- stentiimer fiir ihre antiosmanische Ilaltung der AnlehiuHig an Sicbcnbiirgen und des.scn Hilfe bedurften. Auf diesein Hintergrund wird im .lahr 1467 der Beschluss gefasst, in Zukunft die Herrschaften von .\mna.s und Fagara?— friiher Lchen der Walachei sowie das Gebiet vou Rf)dna niclit mehr zu vcrgabcn. sondern sie fiir die Herrscher der .Moldau und der Walachei pro dcscensu beicit

VIII

zu luilten, falls sie vnr den Tiirken weielien miissten. In diesen Zusammenhang gehoit aueli das von uiis liekauiit gemachte Anerbieten des Fiirsten Vlad T^pe? an die siiehsischen .Selbstver\valtuuf,'s_i,'ehiete der Sieben und Zwei Stiihle und von Kronstadt sowie au die Szekler zu eiiiein neineinsanien Vorgchen gegeii die Tiirken, die ihm eine Ililfstruppe \(»ii 1 000 Bewaffneten zur Verfiigung stellen sollten. Dann wollte der Fiirst sich (nln suo jwsse dem gemeiusamen Feind in seinem Weg auf Siebenbiirgen entgegenstcllen (vgl. G. Giindisch, Vlad Tepe? und die siichsischcn Sclhslrciwaltuniisfjcbiclc Siebenhiiigens, in „Revue roumaine d'histoire", 8, 19(39. S. 981-992).

In der heftigen Auscinaudcrsel/.ung um die Nachfolge Kdnig Ladislaus V. ergriffen die Sacliscn gcgcn dic mit \'lad repes verbiindetc Fiaktion der Hunya- dis Partei. Doch sohnten sie sieli spiitcr, wie wir gcsehcn iiabcu, mit dcm wala- chischen Ilerrscher aus, und es findet sich in dem vorliegenden Urkundenstoff kein Hinweis, dass seine Gefangensetzung im November 1462 auf Befelil des Matthias Corvinus, etw-a \on den Stadtriiten aus Sibiu oder Bra.^ov.in die Wege geleitet worden sei, wie oft behauptet wird. Es sprechen sogar triftige Griinde gegen dicse .\nnahme.

Der Zusammenschliiss der autouomen sachsischen Gebietskorperschaften auf freiem Konigsboden macht in dicser Zeit weitere Fortschritte. Wie die mitgeteilteu Urkunden ausweisen, treten diese Verbande jetzt in den Scheitel- punkt ihrer Entwicklung. Der im Entstehen begriffene, die vier Verwaltungs- gebiete der Sieben und der Zwei Stlihle, des Burzenlandes und des Nosner Distrikts umfassende Verband der "Siichsischen Nationsuniversitat" erhalt erste festere Konturen, die ihn tragende Gesellschaftsschicht Farbe und Leben.

Nach einer ersten Periodc der Rechtsiinsiclierheit, bedingt auch durch die Ernennung volksfremder Grafen, erkiimpft sich Sibiu- 1464 das Recht, seinen Konigsrichter oder Komes, der, wie cs in der Urkuude heisst, „unter den anderen Konigsrichtern bzw. Konigsgrafen der Siebeu Stiihle den Vorrang halt", selber zu wahlen. Dieses Recht verleiht Matthias 1469 auch den iibrigen Stiihlen der „Hermannstadter Provinz", sowie den Zwei Stiihlen. Mit der Wen- dung, daB die Wahl Manner „de eorum medio et ipsorum idiomate" ins .\uge fassen solle, wird bewusst an die durch das Andreanum von 1224 eingeleitete Verfassungsentwicklung angekniipft. In dieser Zeit losen sich auch Bistrita und Brasov endgiiltig aus ihrer friiheren Bindiing an den Szeklergrafen. So kann der Rat von Sibiu am 14. ■\Iarz 147.3 die Veitreter aller autonomen Verbiinde der Sachsen, also auch die von Bistrita. Brasov und aus den Zwei Stiihlen, zu ge- meinsamer Beratung anstehender Fragen zusaminenrufen und damit ihren Zusammenschluss in die Wegc leiten.

Das crstarkte Selbstbewusstsein liisst diese Verbande zu fintscheidungen grosserer Trag^veite schreiten, die sicli in diesen Urkunden deutlich spiegeln. Hatten sch(ui dic der Tlironerliebuug des iuugen Matthias unmittelbar vorher- gehenden Vorgange die stadtfiihrende Schiclit besonders in Sibiu und Brasov im gegnerischen Lager gesehen, so ist es 1457—1458 die den Hunyadis vergabte Stadt Bistrita, die sich in einem verzweifelten .\ufstand gegen ihre Burggrafen Luft zu machen sucht. Ein Jahr spiiler treten die Sachsen der Sieben und Zwei

IX

Stiihle und von Brasov (natiirlich ohne Bistrita) mit dem Adel und den Szeklern zu jener zweiten ..Union" zusammen. deren Spitze diesmal deutlich gegen den Konig gerichtet ist. Im Jahre 1467 beteiligen sich fiihrende sachsische Kreise, darunter insbesondere Vertreter der im Niedergang begriffenen Schicht der Grafen, an dem grossen Aufstandsversuch, der die Losung Siebenbiirgens aus dem ungarischen Staatsverband auf seine Fahne geschrieben hatte, von dem energisch zupackenden Konig aber im Bkitgericht von Sibiu im I^ieim erstickt werden konnte (vgl. Konrad G. Giindisch. Pai Ikipaica safilor la razvratbea din aniil 1467 a Iransilvdnenilor Impoiriva lui Malia Corvinul (Die Teilnahme der Sachsen an dem Aufstand von 1467 gegen Konig Matthias), in „Studia Universitatis Babes-Bolyai", series Historica, 1972, fasc. 2, S. 21 —30).

Wie die vorliegenden Urkunden ausweisen, wird das Geschehen in den von Sachsen bewohnten Stiidten weithin von einer reichen Unternehmerschicht bestimmt. Ihre Vertreter sitzen im Stadtrat und ordnen die Handelspolitik der Stadte ihren eigcnen Intercssen unter. Um das Volumen und den Radius ihrcr Handelsgeschjifte zu steigern, schliessen sie sich zu Handelsgesellschaften zu- sammen. Dadurch suchen sie auch ihre Warenziige, die haufigen Uberfallen ausgesetzt sind, starker zu sichern. Die wagemutigsten untcr diesen Unterneli- mern greifen nach den Regalien: dem JMiinz- und Bergwesen, den Salzkammern wie den Zollen, die sie pachtwcise iibernehmen und davon grosse Gewinne ab- schopfen. Soweit der Handel westwarts gerichtet ist, scheint Wien noch eine grosse RoIIe zu spielen. Aber Niirnberg und die iibrigen oberdeutschen Stadte schalten sich ein. Im Vordergrund steht indes der Handel, und dabei in erster Reihe der Transithandel, mit der Moldau und der Walachei. Zu diesem Zweck lasst Sibiu, trotz der latenlen Tiirkengefahr, den bisherigen Saumpfad durch den Pass von Turnu Rosu ausbauen. Engere Handelsbeziehungen zur Moldau Stephans des Grossen werden nach 1470 angebahnt, die auf das Prinzip des gegenseitigen Vorteils gegriindet sind. Die Kaufleute aus Brasov erhalten das Recht freien Handels in die Moldau, wiihrend fur den Handel dcr Moldauer nach Siebenbiirgen das gleichc Recht ausgehandelt wird. Uberhaupt sind cs die handelspolitischen Belange Siebenbiirgens und besonders der stadtischen Fiihrungsschichten der Sachsen, die das Verhaltnis zu den rumanischen Fiir- stentiimern jenseits derKarpaten \'orwiegend bestimmcn. Nur aus sokher Sicht lasst sich z.B. das Auf und .\b iu den Bcziehungen \on BrasoN' und Sibiu zum Woiwoden der Walachei Vlad Tepes einigermassen erklarcn.

Kennzeichnend fiir die Zeit ist das Streben der grosseren stadtischen Zentren nach Domanialbesitz. Brasov erwirbt in diesen .lahren eine ganze Reihe grund- herrlicher Ortschaften. Schon vor der .\ufhebung der .\btei von Cirta zieht Sibiu deren Bej^tzungen Cisnadioara, Cirta, Cloasterf, Cril und Mescndorf niilicr an sich. .\uch zeigt sicli die Stadt emsig bemiiht, dic tland auf die in cin unsi- cheres Rechtsverhiiltnis geiatenen, einst zur Walachei gehorenden Ilcrrschafts- gebiete von F"agaras und .\mnas zu legen. Bei Fagara.s miissen die durch Sibiu vertretenen Sieben Stiihle schliesslich vor den miichtigen Adligen Gercb de Vingard zuriicksLecken, wiihrend ihncn Amiias zuletzl zufiillt. Die Stadt Bis- tri^a liisst sich voa Konig Mallhias dic HerrschafL iiber das Rodnaer Tal ver-

schreiben, dessen lumanisclie BevoltciTuni^ nunnielir im Verband der Stadt zu steucrn hat, dortiiin auch den Wein- ui\d Kirclienzehnten entrichten und im Heeresaufgebot von Bistrita ins Feld riUken muss. Von der Leistung des Schaf- fiinfzigslen sind die Rumiinen befieil, sobald sie den kanonischen Zehnten abfiiluen.

Neben dem kaufmanniscluMi l iitci nelimertum treten die Gewerbetreiben- den starker liervor. Mehrere Ziinflc wie die Goldsclimiede von Cluj, die dorti- gen Eisenschmiede. die Schlosser und Sporer von Sighisoara, die Weber von Sibiu wie die Bruderschaften der Kiirschner und Schuster von Bra.sov erhalten Satzungen. Von allcn Seiten werden sachsische Handwerker angefordert: fur Baia Mare, Hunedoara, Cetatea de Balta, Alba Inlia und Sarospatak, von Ko- nig Matthias wie vom Gubernator Michael Szilagyi, vom Fiirsten der Walachei Vlad Tepe.s wie vom ^\'oiwoden .lohanncs Pongracz u.a.m.

.Vus zahlrcichcn Urkunden wird die vom Kiinig seiir selbstherrlich und willkiirlich gehandhabtc Steucr- und Mnanzpolitik ersichilich. 1462 wird einc aussergewQhnliche Abgabc von 1 Goldgulden je Porte ausgeschricben. Im Jahr 1467 wird eine neue Steucrordnung eingcfiihrt, doch 1468, 1470, 1471 ist erneut von ausserordentlichen Steuern die Rcde, die 1473 fiir die Sachsen aller auto- nomen Gebietskorperschaften die ungewohnliche Hohe von 22 000 Goldgulden erreichen niit ein Zeichen fiir das starke Wirtschaftspotential dieser Ver- bande. Ab 1459 werden wiedcrholt Geldumwechslungen vorgenommen. .\ls Pachter der Miinzkammer von Sibiu wird der Stadtrat angewiesen, die beiden neueingefiihrten Miinzeinheiten nach Form und Legierung der Ofener Kammer herauszubringen. .\uch soU der neuen Miinze dadurch mehr LTmlauf gegeben werden, dass die Steuern in der neuen Wahrung zu entrichten sind.

Die Tiirkengefahr liegt weiterhin wie eine drohende Wolke iiber dem Land. Jahr um Jahr ergehen an die sachsischen Verwaltungsorgane Befehle, sich be- reitzuhalten bzw. mit dem Aufgebot ins Feld zu riicken. Im Zusammenwirken mit Vertrauensleuten in der Walachei werden die Nachrichten iiber Bewegungen der Tijrken gcsammclt und weitergegeben. Im Inncrn wird das System der Kir- chenburgeu weiter ausgebaut. Uni einzelncn Gcmeinden mit machtigen Vertei- digungsanlagen die Moglichkeit zu geben, dicse wirkungsvoll zu schiitzen, wer- den z.B. Agnita, .\tel,|Biertan u.a. ihrer Verpflichtung zum Heeresaufgebot bei Tiirkeneinfallen teihveise enthoben.

Konig Matthias sucht die untertanigcn Bauern in ihreni Recht auf F^rei- ziigigkeit zu schutzen; sie sollen sich nach Entrichtung des Grundzinses auch in den siichsischen Selbstverwaltungsgebieten niederlassen diiifen. Auch setzt er sich dafiir ein, dass Bauern voin Konigsboden, die in wirrvoUen Zeiten auf die (iiiter des .\dels gefliichtet waren, dort niclit zuriickgehalten werden diirfen.

Zahlrcich sind die Dokumcntc, dic sich init Problemen des Klerus be- schiiftigen. Es gibl tiefgehende Gegensatze: Der Bischof von Alba lulia steht mit seinem Domkapitel in heftiger Fehde; die Pfarrer und die niedere Geistlich- keit einiger sachsischer Landkapitel sind ihren Dechanten aufsassig; in Cluj streitet der Stadtpfarrer mit den Dominikanern, die sich das Recht nicht vor- enthaltcn lassen wollen, auch in ihrcr Kirchc Beisetzungen vornehmcn zu diir-

XI

fen. und die Sache zuletzt bis vor den Papst bringen; dcr Konvcnt von Cluj- Mana.^jtur erhebt sich gegen seinen Abt u.s.w. Eine ganze Reihe von Testa- mentsbeglaubigungen gewahren wertvolle und interessante Einblicke in die Privatsphare menschlichen Lebens, Hinweise auf Kleidung, .Schmuck und den Hausrat der Zeit. ^lehrere dieser Erblasser setzen Stiftungen aus fiir Pilger- fahrten ins Heilige Land, zu den Apostelgrabern in Rom oder zu den Reliquien der HL Jungfrau !\Iaria in Aaclien.

Auf die Gebiete von Kultur und Kunst fallen einige Lichter u.a. durch eine reiche Biicherstiftung fiir den Dominikanerkonvent in Brasov sowie iiber cinen Arbeitsvertrag zwischen deni Konvent von Cluj !SIanastur und dem .Meister Laurentius Lapicida von Cluj.

Unser Dank gilt ^ on ncucni der .\kademic fiir Sozialc und Politische Wis- senschaften, die ihre schiitzende Hand auch weiterhin iiber diesem Unternehmen gehalten hat. Dank schulden wir auch der Directia Generala a Arhivelor Sta- tului in Bucuresti fiir erwiesenes WohlwoUen und Entgcgenkommen, insbe- sondere ihrem Generaldirektor loncl Gal. Fiir freundliche Forderung haben wir weiters zu danken dem .\kadfmieniitglied Prof. Dr. §tefan Pascu, Leiter der Sektion fiJr Geschichte der .\kademie der Sozialistischen Republik Rumanien und des Instituts fiir Geschichte und .\rchaologie in CIuj-Napoca, Prof. Dr. $tefan Stefanescu, Leiter der Sektion Geschichte und .\rchaologie der .\kademie fiir Soziale und Politische Wissenschaften der Sozialistischen Republik Ruma- nien und des Instituts fiir Geschichte „Nicolae lorga" in Bucure§ti, Dr. Demeny Lajos von diesem Institut sowie Prof. Dr. Jako Zsigmond von der Universitat Babe^-Bolyai in Cluj-Napoca.

.\uch diesmal haben die Leitungen der von uns beniitzten .\rchive und Bibliotheken vicl Entgegenkommen gezeigl und unscre .\rbcit durch mannig- fache Hinweise gefordert. In erster Reihe das Slaatsarchiv und dic Bibliothek des Brukenthalmuseums in Sibiu, dic Staatsarchive in Bra^ov und Cluj-Napoca, das Batthyaneum in Alba lulia und nicht zuletzt das Ungarischc Landesarchiv in Budapest. Wir wollen es nicht unterlassen, in unscren Dank auch die vielen Angestellten diescr Institutioncn einzuschliessen. die mit dem Bercitstcllen der erbetcnen .Materialien viele Miihe hatten.

Verpflichtet fiihlen wir uns aiich dem Verlag der Akadcmic dcr Sozialisti- schcn Republik Runiiinien mit seincn fiir dic Ausgestaltung dieses Bandes verantwortlichen .\ngestclltcn.

(iiistav Giindisch

Introducere

Putem aprecia diept o imprejurare fericita faptul ca volumului al V-lea din colectia de documente Urkiindenbiich :iir Gcschichle der Deutschen in Siebenbiirgen, aparut in anul 1975 sub egida Academiei de Stiinte Sociale si Politice a Republicii Socialistc Romania, ii urmeaza intr-un rastimp re- lativ scurt un tom nou. Premisa a constituit-o ajutorul unui grup de colabo- ratori. care, prin componenla sa. ofera garantia ca aceasta opera monumen^ tala a medievlsticii din tara noastra va fi continuata si dusa la bun sfirsit.

Pe linga Herta Giindisch. de al carei elan de munca au bcneficiat si volu- mele IV si V ale colectiei. si-au asumat sarcina definitivarii lucrarii Gernot Nussbdcher, arhivist principal la Arhivele Statului din Brasov, si Konrad G. Giindisch, cercetator la Institutul de istorie si arheologie din Cluj-Napoca, forte tinere, dar cu experienta in acest domeniu de cercetare. Repartizarea sarci- nilor a rezultat si din locul de munca al colaboratorilor. Astfel Gustav si Herta Giindisch au prelucrat fondurile importante si foarte bogate in stiri pentru acest volum ale Arhivelor Statului din Sibiu. Gernot Nussbiicher a cercetat materialele din Arhivele Stalalui din Brasov. .\riuva comunitatii evanghelice C. A. din localitate si .\rhivele Statului din Sfinlu Gheorghe. Konrad G. Gun- disch pe alocuri colaboiind cu Gustav si Herta Giindisch a valorificat documentatia pastrata la Arhivele Statului Cluj-Napoca unde se afla si bo- gata arhiva a orasului Bistrita si cea a Dejului. Gustav Giindisch a mai par- curs arhivele: Bibliotecii documenlare Batthyaneum din Alba lulia, a Comu- nitatii evanghelice C. A. din Medias, a Bibliotecii Academiei din Bucuresti, Arhivele Statului din Viena, Arhiva orasului Viena, Biblioteca manas- tirii Klosterneuburg s. a., pentru depistarea unor documente. In sfirsit, impreuna cu Konrad G. Giindisch. a cautat sa valorifice pentru volumul de fata bogata .Arhiva Nationala Maghiara (Orszagos Leveltar) din Budapesta; au fost cercetate si unele documente din Arhiva episcopiei primatiale din Esz- tergom. .Alcatuirea indicelui, de aceasta data foarte grea datorita- bogatiei materialului cuprins in volum, a asigurat-o Herta Giindisch, ca si la volumul precedent dealtfel.

Redactia .si ingrijirea generala a intregului volum i-au revenit lui Gus- tav Giindisch; dar manuscrisul pregatit pentru tipar a stat la dispozitia cola- boratorilor sai care au contribuit cu observatii .si sugestii valoroase la imbuna- tatirea .si finisarea sa. In cazul unor pareri diferite, decizia i-a revenit sub- semnatului. De redactarea rezumatelor in limba romana s-au ingrijit Kon- rad G. Gundisch (care a tradus si introducerea) si Gernot Nussbacher.

XIII

La baza prelucrarii critice a textelor au stat principiile dc editare eniin- tate in introducerea volumului al V-lea al colectiei. Spre deosebire de aces- tea, dimensiunile pecetilor si lacunelor din original au fost indicatc, din con- sideratii practice, in milimetri.

Rezultatul acestei munci de mai multi ani s-a concretizat in culegerea de fata, in cele 880 de documente si regeste, cuprinse sub nr. 3099-3 979. 595 de documente sint redate integral, 285 sub forma de rezumatc mai scurte sau mai lungi. 404 documente siut publicate aici pentru prima oara. din care 253 in extenso si 151 in rezumat, evidentiindu-se insa, de obicei, cu grija, partea dispozitiva a actelor respective. Din cele 595 de documente al caror text a fost redat integral fac parte, in afara celor 253 de piese inedite, si 148 de acte cunoscute pina in prezent doar din rezumate sumare; este vorba in primul rind de documentele dcosebit de semnificative de la Bistrita, ale caror texte slnt publicate cu mici exceptii pentru prima oara in acest volum. 194 de do- cumente sint cunoscute din editii mai vechi. Dintre documentele cuprinse in acest volum, 7G9 de texte sint redatc dupa original sau copii contempo- rane, aite 85 dupa copii mai tirzii, dintre care un numar insemnat se bazeaza pe materialul strins inca in deceniul al optulea al secolului trecut de Franz Zimmermann pentru culegerea de izvoare Urkundenbiich; este vorba de nu rarele cazuri in care originalele s-au distrus sau au disparut intre timp. 26 de piese provin din alte editii.

*

Documentele adunate in acest volum, care privesc pe sasii transilvaneni in perioada de la 1458 pina la 1473. ihistreaza, totodata,comunitatea de inte- rese si destin ale Transilvaniei cu Moldova si Tara Romaneasca in lupta lor eroica impotriva agresiunii Imperiului otoman, referindu-se astfel la istoria intregului spatiu carpato-dunarean (vezi G. Giindisch. Das fjemcinsame Schicl<- sal Siebenbiirgens, deiMnldan und der Waktchei im Kampf gegen die Tiirken, in „Forschungen zur Volks- und Landeskunde", 21, 1978, S. 34-39). Ideea ca impo- triva dusmanului, care ameninta libertatea fiecaruia in parte, nu se va pu- tea lupta decit prin stringerea tuturor fortelor in actiuni comune, a devenit intre timp un fel de commiinis opinio a popoarelor si a puterilor invecinate. La baza acestei conceptii a stat si faptul ca Principatele Dunarene, aflate pe frontul cel mai expus al luptei de aparare impotriva turcilor, apeleaza la co- laborare, la sprijin si ajutor, mai cu seama din partea Tiansilvaniei. In con- textul amintit se plaseaza hotarirea din 1467 de a nu mai atribui, pe vii- tor, domeniile Amlas si Fagara.s,— vechi feude ale Tarii Romanesti pre- cum $i tinutul Rodnei, unor particulari, ele trebuind sa fie rezervate pro des- censii domnilor din Moldova si Tara Romaneasca, pentru cazuri de mare pri- mejdie. In aceasta ordine de idei se inscrie propunerea lui Vlad Tepes— sem- nalata de noi facuta celor vSapte si celor Doua Scaune, Brasovului -si secu- ilor, de a actiona in comun impotriva Imperiului otoman, si de a i se pune la dispozi(ie un delasamenl bine inarmat de 4 000 de ostasi dropt ajulor. fn acest caz, arala Vlad Tepcs, el ar fi gala sa sc opuna toto siio posse inainta- rii turceijti spre Transilvania (vezi G. Giindisch, Vlad 'fepes iind die sdchsi-

XIV

schen Selbstverwalliingagehicli' Siehenlnirgens. in ^Revuc ro>iniaiiu> (riiistoire", 8. 1909. p. 981-992).

tii diferendele aprige legate de succesiunea regelui ungar, Ladislau al V-lea, sasii se coalizeaza cu dusmanii fracliunii huniazilor, deci sint .si impo- triva aliatului acesteia, domnul Tarii Romanesli, WaA Tepe.s. Mai tirziu insa, cuni am aratal, se Impaca cu el. Astfel in materialul documentar de fata nu se gasesle nici o aluzie referitoare la faptul ca luarea acestuia in capti- vitate. ordonala in noiembrie 14112 de regele Matia Corvin, ar fi fost pusa la cale la indemniil coiuiucerilor oraseiicsli din Sibiu sau Brasov, cum se sustine adeseori. Motive demne de crezarc se opun chiar unei asemenea interpretari.

Intre timp inchegarea comunitatilor autonome ale sajilor de pe pamin- tul liber craiesc a facut progrese. Dupa cum arata documentele, pe care le publicam aici, aceste comunitati evolueaza spre un moment cheie al ex> stentei lor istorice. Se contureaza lot mai clar procesul de unificare al celor patru tiiuituri administrative sasesti, cele Sapte .si cele Doua Scaune, districtul Brasovului si cel al Bistritei, in „Universitatea saseasca", iar patura sociala privilegiata interesata in acest proces prinde viata .si rcon- sistenta. Dupa o scurta perioada de nesiguranta, determinata de numirea unor comiti straini, Sibiul obtine in 1464 dreptul de a-si alege singur judele regal, comitele, care, dupa cum se precizeaza in document, „detine intiieta- tea printre ceilalti juzi sau comiti regali din cele Sapte Scaune". Acelasi drept il confera regele Matia Corvin si celorlalte scaune ale „provinciei Sibiu", pre- cum si celor Doua Scaune. Subliniindu-se ca alegerea trebuie sa cada asu- pra unor oameni de eoriini inedio el ipsoriiiu idinmale, se stabileste in mod con- .stient o legatura cu evolutia constitulionala inaugurata de Andieanum-u\ din 1224. In acest tiinp Bistrita si Bra.sovul s-au desprins definitiv din depen- denta fata de comitele secuilor. Astfel magistratul Sibiului .si al celor Sapte Scaune poate sa invite, la 14 martie 1473, toate comunitatile autonome ale sasilor, deci si cele ale Bistritei, Brasovului .si ale celor Doiia Scaune, la o consfatuire si sa puna la cale unificarea lor.

Tot mai con.stiente de importanta lor, aceste comunitati iau decizii po- litice cu implicatii mai largi, decizii cuprinse in documentele culegerii noas- tre.Daca inca din timpul evenimentelor premergatoare urcarii pe tron a tina- rului Matia Corvin patriciatul de la conducerea oraselor, mai ales din Sibiu si Bra^ov, s-a aflat, cum am aratat, in tabara adversa, in 1457—1458 nemultumi- rea orasului Bistri^a, donat in 1453 lui lancu de Hunedoara, izbucneste intr-o rascoala impotriva castelanilor asupritori. Peste un an, sasii din cele $apte si din cele Doua Scaune, precum si din Brasov (desigur fara Bistrita), incheie cu nobilimea transilvaneana si cu secuii a doua „uniune", indreptata acum evident si impotriva regelui. In anul 1467 nemultumirea unor cercuri condu- catoare sasesti, mai ales a reprezentantilor paturii greavilor aflata in declin, determina participarea la marea incercare de razvratire care-si propusese desprinderea Transilvaniei de statul feudal maghiar, incercare inabusita in germene prin interventia energica a regelui, odata cu instituirea tribunalului de singe la Sibiu (cf. Konrad G. Gundisch, Parliciparea sasilor la rdzvratirea

XV

din anul 1467 a transilvanenllor tmpoiriva liii Matia CorviniiL in ,.Stiidia Universitatis Babes-Bolyai", series Ilislorica, 1972 fasc. 2, p. 21-30).

Dupa CLim rezulta din documente viata din oraseleTransilvaniei locuite de sasi este dominata in buna parte de o patura de negustori instariti. Repre- zentantii acesteia fac parte din magistratul orasenesc si subordoneaza politica comerciala a uibei intereselor proprii. Pentru a mari volumul si aria de cu- prindere a afacerilor lor comerciale. ei se unesc in societati comerciale. Ast- fel incearca sa asigure si caravanelor comerciale, expuse unor frecvente ata- curi, osecuritate mai mare. Cei mai indrazneli dintre acesti mari negustori tind spre urmatoarele regalii: monetarie si minerit, camari de sare §i vami, cautind sa le preiaprin arenda, obtinindastfel venituri insemnate. In masura in care co- mertul este orientat spre Occident, se pare ca Viena mai joaca un rol de frunte. Se intercaleaza insa in mod crescind Nurnberg si celelalte orase din Germa- nia de sud-est. In prim plan se afla insa, evident, comertul si indeosebi co- mertul de tranzit cu Moldova si Tara Romaneasca. In acest scop, in ciuda latentului pericol turcesc, Sibiul largeste drumul ingust prin trecatoarea Turnu Rosu. Relatii comerciale mai strinse cu !\Ioldova lui Stefan cel Mare se stabilesc dupa 1470, avind la baza principiul avantajului reciproc. Astfel brasovenii primesc dreptul de a face liber comert in Moldova, acordindu-se in schimb acelasi drept negustorilor moldoveni pentru comertul lor in Tran- silvania. In general, mai ales considerentele de politica comerciala a acestei paturi negustoresti conducatoare inf luenteaza relatiile cu Principatele Dunarene. Numai astfelsepoate explica de pilda caracterul alternant ai relatiilor voievodului VladTepescu orasele sase.stidiuTransiivania, inaintede loate cu BrasovuI.siSibiul.

Aceasta perioada este caracterizata si prin stradania oraselor mai niari de a avea posesiuni domeniale. Bra.sovul obtine in acesli ani o serie intreaga de proprietati feudale. Inca inainlc de desfiintarea abatiei din Cirta, Sibiul atrage posesiunile ei: Cisnadioara, Cirla, Cloa.sterf, Cril si Mesendorf in sfera lui. Pe deasupra se straduieste din rasputeri sa puna mina pe domeniile Faga- ra.sului .si .\mnasului care aparliinisera Tarii Romanesti si ajunsesera intr-o situatie juridicii neclara. In cazul Fagarasului, ccle Sapte Scaune reprezen- tate de Sibiu trebuie, in cele din urma, sa dea inapoi in fata nobililor Gereb de Vingard, pe cind Amnasul le revine. Orasul Bistrita dobinde.ste de la Ma- tia Corvin stapinirea asupra vaii Rodnei, unde populatia romaneasca par- ticipa la impozitul platit de oras .si da dijma bisericeasca .si din vin orasului; cind este chemata la lupta, ea face parte din corpul de oaste a Bistritei. Daca romanii platesc dijma canonica, ei sint scutiti de datul oilor.

Pe linga negustorii instariti se remarca tot mai mult me.stesugarii. Mai raulte bresle, cum ar fi cea a aurarilor .si faurarilor din Cluj, a lacatusilor si pintenarilor din Sighi.soara, a tesatorilor din Sibiu, precum si fratiile cal- felor de cojocari .si de cizmari din Brasov, obtin acum statute. Din toate par- tile sint solicitati mestesugari sasi: pentru Baia Mare, Hunedoara, Cetatea de Balta, Alba lulia, Sarospatak, atit de regele Matia Corvin, guvernatorul Miliail Szilagyi, cit si de voievodul muntean Vlad TepP'!' ^i t'*" voievodul tran- silvanean loan Pongracz etc.

XVI

Munipro.Mse (IdrmiuMite ilustip.nzn pnliticn fiscalfi si financiara dcstul de arbiliara a retjvlui Matia ("orviri. In 1 l(i2 se anunta iinpunerea uiiei tlari ex- traordinare de l florin de poarta; in aiuil 14()7 se einite o regleinentare noua a inipozitelor. dar iii 1 1()8. 1470 si 1471 este sorba din nou de dari extraor- dinare. care atiii" in 1473 sunia neobisnuila de 22 000 de florini aur, impusa sasilor din toate coinunitalile teritoriale autononie, dovada totodata a puter- iiicului ])otenlial econoinic al accstora. Incepiud cu anul 1459 se efeclueaza repetate presciiiinbari de inoneda. Ca arendas al camarii monetare din .Sibiu, inagistratul priineste dispozilii sa bata doua uiiitali inonetare noi dupa for- ina -si aliajul celor facute dc caniara din Biida. I)c aseinenea se porunceste ca noile inoncde sa fie puse iu circulalie. iar daiile sa fie percepute in acesti bani noi.

Pericolul turcesc planeaza in continuare asupra Transiivaniei. .\ii de an institutiilor administrative sasesti le sint adresate porunci de a se pre- gati sau de a se prezenta cu corpul de oaste pe cimpul de lupta. In colabo- rare cu oameni de incredere din Tara Roinaneasca sint strinse .si transmise mal departe stiri despre miscarile turcilor. Pe plan intern se extinde inai depar- te sistemul bisericilor-cetati. Pentru a da unor comune posibilitatea de a-si apara cu succes marile lor constructii defensive. .\gnita. Atel, Biertan s. a. sint scutite partial de obligalia de a face parte din oastea antiotf)mana.

Regele Matia C.orvin cauta sa apere taranimea aservita in dreptul ei de stramutare: dupa plala darii fnnciare (/c/TOf/ii/m) sa i se permita intre altele si stabilirea pe teritoriile autonome sasesti. Dc asemenea el se straduieste ca laranii de pe Piimintul craiesc. care se refugiasera in timpurile tulburi pe mosiile nobililor, sa nu poata fi retinuli acolo.

Numeroase sint documentele care se refera la problemele clerului. Exi- sta contradiclii profunde: episcopul de .Vlba lulia se confrunta violent cu capitlul bisericii sale: preotii si clerul inferior din unele capilluri sasesti se razvratesc impotriva decanilor; la Cluj paroliul orasului liipta cu domi- nicanii care nu vor sa renunle la dreptul de a efectua inmormintari in bi- serica lor si. in cele diu urina. aduc pricina in fata papei; conventul din Cluj- Manastur se ridica impotriva abatelui sau etc. O serie intreaga de adeveriri de testaniente ingaduie constatari valoroase si interesante din viata privata a oamenilor, se refera la imbracamintea, bijuteriile si menajul vreinii. Mai inulli testatori instituiesc sume considerabile penlru pelerinaje la locu- rile sfiute. la mormintele apostolilor din Roma sau la moastele (racla) Sf. Fecioare .Maria din .\achen.

Asupra domeniului cuiturii si artei cad unele lumini. intre altele printr-o donalie bogata de carti facuta pentru conventul dominican din Brasov, precum si printr-un contract de munca incheiat intre conventul din Cluj- Manastur si mesterul clujean Laurentius Lapicida.

Multumirilc noastre se cuvin din nou Academiei de Stiinte Sociale si Politice, sub auspiciile careia apare acest corpus de documente. Multumiri datoram si Directiei Generale a .\rhivelor Statului, inai ales directorului

XVII

general lonel Gal, pentrn bnnavointa si amabilitatea de care a dat dovada. Pentru spijin binevoitor sintem indatorati acad. prof. Stefan Pascu, prese- dintele Secliei de stiinte istorice a Academiei Republicii Socialiste Romania, directorul Institutului de istorie si arheologie din Cluj-Napoca; prof. dr. doc. Stefan Stefanescn, presedintele Sectiei de istorie si arheologie a Academiei de Stiinte Sociale si Politice a Republicii Socialiste Romania, directorul In- stitutului de istorie „Nicolae lorga" din Bucnresti, dr. Demenj' Lajos de la acelasi institut, si prof. dr. doc. Jako Zsigmond de la Universitatea Babes- Bolyai din Cluj-Napoca.

Si de aceasta data conducerile arhivelor si bibliotecilor consultate au dat dovada de multa bunavointa si ne-au usurat munca prin diferite suges- tii: in primul rind Arhivele Statului si Biblioteca Muzeului Brukentha! din Sibiu, Arhivele Statului din Brasov .si Cluj-Napoca, Biblioteca documentara Batthyaneum din Alba lulia si, in sfirsit, dar nu in ultimul rind, Arhiva Nationala Maghiara din Budapesta. Dorim sa adresam mullumirile noastre si numerosilor iucratori ai acestor institutii, care s-au ostenit pnnindu-ne la dispozitie materialul solicitat.

Sintem indatorati Editurii Academiei Republicii Socialiste Romania si celor insarcinati sa urmareasca cartea pina la aparitia acesteia in bune conditii.

Gustav Gundisch

Rezumafele m limba romana ale documentelor

3 099 145S ianuarie 5, Vingard. Capitamil geiieral loan Gcreb de Vingard cere camararilor

din Abrud si Baia de Aries s5 nii-1 inai urmarcasca pe Simon Giildcnmunzer pentru

faptele savirsite. 3 100 J45S ianuarie 10, Brasov. Castelanul de Bran, Mihail Masa de Kasimir, promite co-

mereiamilor brasovcni o reducerc a vamilor. 3 101 14SS ianuarie 17. Capitlul diii .\lba lulia confirma zalogirea dijmei localitatii Vinf

catre canonicul Blasiu de §eica. 3 102 145S ianuarie 31. Buda. Mihail Szilagyi, guvernatorul Ungariei, confirma in^elegerea

dintre sasii ?i ungurii din Cluj cu privire la alcatuirea magistratului. 3 103 14.5S februarie 3. Slrigoniu. Guvernatorul Mihail Szilagyi scrie magistratului din

Bra^ov sa rctina o suma de bani de la Oswald dc Rozgony, comitele secuilor, pliitita lui

anterior. 3 104 145S februarie 7, Buda. Guvernatorul Mihail Szilagyi ccrc magistraluhii din Brasov

sa achite darea datorata pentru anul 1457 lui Nicolae Pogan si Cristofor Italicus. 3 105 145S februarie 9, Buda. Guvcrnatorul Mihail SziUigyi confcra grcbiatul de Rupca lui

Gheorghc de Valca Lunga. 3 lOG 145S februarie IS. Cluj. Comitii camarii regalc. Xicolae Pogan si Crislofor. solicita

magistraliil din Bra^ov sa achitc censul Sf. Martin. 3 107 14.5S marlie 3, Brasov. nmeric de Panticcu si Pctru dc Iluncdoara. familiarii comitilor

camariide sarc, Nicolae Pogau si Cristofor Italicus, confirma primirea censului Sf. Martin

de la reprezentantii Bra§ovului si Jarii Birsei. 3 108 14.5S martie 3. Buda. Matia Corvin, regcle Ungarici, ccrc sibicnilor sa pastrcze pacea

cu Vlad Tcpcs, domnul Tarii Romancsti. 3 10!) 145S marlie 6, Buda. Guvcrnatorul Mihail Szilagyi cerc sibicnilor sa pastreze bune

rclatii cu Vlad Tcpcs, doinnul Tai'ii Romancsti. 3 110 14.JS marlie 9, Buda. Matia Corvin ii doneaza lui Mihail Szilagyi. guvcrnatorul rcga-

tului, orasul si districtul Bistrita, Valea Rodnei ji alte localitati. 3 111 IHS marlie 10, Buda. Matia Corvin porunccste conventului de Cluj-Maniijtur sa-1

introduca pe loan Gereb dc Vingard, viccguvcrnatorul Transilvanici, in stapinirea unor

sate din domeniul cctatii Unguras. 3 112 145S marlie 11, Buda. Matia Corvin confirma acordarea grebialulni dc Rupca lui

Glieorghe de Valea Lunga. 3 113 145S inainle de marlie 12. Matia Corvin il confirma pc Bcnedict Veres in stapinirca

posesiunilor Filpisu Marc, Filpisn Mic si Onuea. 3 114 Ko* /nar/ie 22, iJuda. Oswald de Rozgony, comitele secuilor, se plinge magistratului

din Brasov de ocuparea fortata a locului sau de vama. 3 115 145S marlie 13. Suceava. Stefan cel -Marc, domnul Moldovei, rcinnoiestc locuitorilor

Brasovului si ai TSrii Birsei privilegiile comerciale acordatc de .\Iexandru ccl Bun. 3 116 145S martie 20, Lipoua. Guvernatorul Mihail Szilagyi ii invita pc sibieni sa participe

la solemnitatea reinhumarii lui Ladislau dc Hunedoara.

XIX

3 117 l4oS marlie 2S, Lipova. Guvernatonil Mihail Szilagyi cere sasilor din Sibiii si Brasov,

secuilor ji nobiliniii transilvane, sa-i primeasca bine pe nioldovenii si muntenii care

vin la ei. 3 118 145S aprilie IS, Bislrifa. Stetan de Hederfa si Mihail Zekel, vicecomiti de Bistriia,

ii iarta pe participantii la razvratirea impotriva lui Mihail Szildgyi. 3 119 _ i4oS aprilie 24, Sintioana. Viceguvernatorul loun Gereb de Vingard cere sasilor din

cele §apte Scaune sa-ji achite censul datorat. 3 120 145S mai IS. Gherghila. Vlad Tcpes, domnul Tiiril Romanesti, il roaga pe Gaspar,

vilicul de Brasov, sa-i trimita niste mestesugari. 3 121 145S mai 26, Buda. Matia Corvin doneaza capitluhii de la .\lba lulia quinquagesima

oilor din satele romanesti ale capitlului. 3 122 145S mai 31, Pees. Sigismund, fiul hii Nilcolaus I.oene din Brasov, lonfirma ca a

imprumutat 20 fl de la episcopul sufragan de Vidin. 3 123 145S iunie 7, Buda. Matia Corvin cere magistratului din Sibiu si Brasov sa-1 oblige

pe un mestesugar la restituirea unei pla^i anticipate, dcoarece nu si-a terminat lucrarea

la manSstirea eremHilor paulini din Hunedoara. 3 124 145S iunie S, Buda. Matia Corvin asigura clujenilor rcspectarea tuturor libertatilor>

privilegiilor si obiceiurilor de care se bucurS. 3 125 145S iunle S, Buda. Matia Corvin acorda orasului Cluj dreptul dc judecata in pro-

cesele civile ^i penale ale tuturor persoanelor, cu exceptia noliililor. 3 12G 145S iunie S, Buda. Matia Corvin scuteste Clujul timp de trei ani de toate diirile or-

dinare si extraordinare. 3 127 145S iunie 13, lingd Dimbovifa. Vlad Tepcs. domnul Tarii Romanesti, il recomanda

magistratului din Brasov pe solul sau Petrus Sor. 3 128 145S iulie 4, Buda. Matia Corvin cere magistratulu i din Brasov sa predea trimisilor

sai bunurile lui Mihail Logofat, ucis de Vlad Tepes. 3 129 145S ialie 5, Buda. Matia Corvin confirmfi brasovenilor drepturile si privilegiile

orasului. 3 130 145S iutie 21, Szigetfb. Guvernatorul Mihail Szilagyi cere magistratului din Sibiu sa

restituie fralelui lui loan de Nadabor, care a fost decapitat, bunurile acestuia. 3 131 145S iulie 24, CluJ. Magistratul din Cluj inainteaza magistratului din Bistrija, spre

apel, procesul dintre Mihail Hawnschyld ^i Cristian Rawas. 3 132 145S iulie 24 14C3 noiembrie 24. Notarul public loan Zaaz, fiul lui Laurentiu Han

din Cluj, cmite in aceastS perioadS 15 documente privitoare la problemele bisericii si

capitlului din Strigoniu. 3 133 145S augusl 4, Bistrila. Magistratul din Bistrita, ca for de apcl, judeca cauza dintre

clujenii Mihail Hawnschyld si Cristian Rawas. 3 134 145S augusl 15, Buia. Gheorghe si §tefan, vicevoicvozii Transilvaniei, adeveresc ho-

tSrnicirea intre localitatile Vurp3r ^i Buia de Sus. 3 135 145S august 20, Buda. .Matia Corvin acorda sasilor din cele .Sapte .si Doua Scaune

amnistie penlru violentele savirsite in prccedenta perioada de anarhic. 3 136 145S augusl 20, Buda. Matia Corvin porunceste nobililor din Transilvania sS permit&

libera plccare de pe mojiile lor a sasilor stabiliti acolo in limpul recentelor tulburiri. 3 1.37 145S augusl 20, Buda. Matia Corvin cere tuturor locuitorilor ^i denmitarilor (iirii sa

nu incalce privilegiul sasilor privind scutirea de obligatia de gazduire. 3 138 14 5S augusl 20, Buda. Matia Corvin ccre comilelui camarii de sare din Dej sa apere

orajul Dej in stiipinirea posesiunii S&mcutu Mic, impolriva pretcntiilor nobililor dc

I.ucetiec. 3 139 145S august 24, Buda. Matia Corvin cere comitelui Cilnulrilor din Dej si Sic .sa apere

orajul Dej in stiipinirea mo^iei Zenthbenedekreth. 3 140 145S septemhrie 1. Seghedin. Matia Corvin cerc nol)ililoi- din faniilia Dezsii de I.ucenec

sfi nu-i opreascii pe locuitorii din Dej de la folosirea lenuiului din padurile lor. 3 141 145S seplembrie 10, Seghedin. .Matia Corvin ccre magistratului din Brajov s3-i predea

solului sSu la Vlad Tcpcj 48 fl din censul Sf. Martin datorat de comuna Ilarman.

XX

3 142 14 JS seplembrie 11, Zenla. Matia Coivin inlcrzice secuUor sa-i inai molcsteze pe bra-

soveni pentru violcnte savirjite. 3 143 145Sse[)lembric 11. Zenla. Matia Corvin intcrzice comitilor secuilor sa-i mai molesteze

pe bra^oveni pentru achitarca uiici suiiie dc baui pc care accjtia au rctinut-o de la Oswald

de Hozgony. 3 144 _ 14iS oetombrie 1, Pelmvaradin. Matia Corviii ccre magislralului din Sibiu sa-lreinsta-

lcze pe loan de Merghindeal in grebiatul scaunului Cincu. 3 H."i 145S oclombrie S. Belgrad. Matia Corvin ii anunja pe sajii celor $apte •ji Uoua Scaune

ca I-a arestat pe comitelc Bistritei, Mihail Szil.igyi. 3 146 145S oclombrie 24, Belgrad. Matia Corvin poruncejle magistratului din Bra?ov sa

achitc comijilor sccuilor censul Sf. Martin. 3 147 145S, dupa octombrie 25. Valentin, episcop de Daria ji sufiagan al episcopului de

.\lba lulia, ii permite prcotului loan din Slimnic sa aiba un altar portativ. 3 148 " i^d«noiemftn"e 15. GheorgheThabiaschideAtelconfirmacaaprimitdela magistratul

diii Brajov censul Sf. Martin. 3 149 14oS noiembrie 20, rimijoar". Matia Corviu poruncc^te lui Emeric Literatus, comitele

camarilor de sarc, sa-i aperc pc sasii celor .^apte Scaunc in dreptul lor de a ridica sare

marunta de la Ocna Sibiului. 3 130 145S noicmbrie 24, reiuj. Emcric Zapolya, comitelc camarilor regale, cere celor $apte

Scaune sa achite censul Sf. Martin, necesar urgcnt pentru muncile de cxploatare a sarii. 3 151 J45S noiembrie 29, Timifoara. Matia Corvin cere sajilor din cele §apte ji DouS Scaune

sa-ji trimita rcprezentan(ii la dieta convocata la Scghedin. 3 152 14oS noiembric 30, Timisoara. Matia Corvin apiira clerul Transilvaniei impotriva

abuzurilor cpiscopului de Alba lulia in cc prive^te gazduirea ^i darile. 3 153 145S noiembrie 30, Timifoara. Matia Corvin interzice luturor demnitarilor laici din

Transilvania sa se amestece in jurisdictia bisericeasca. 3 134 145S decembrle 6, Timisoara. Matia Corvin confirma vechiul privilegiu al Clujului,

privind inlcrdictia de a se aduce vin din alla parte in oraj. 3 155 J^oS dcccmfcric fi. Conveiituldin CIuj-.Maua^tur adcvere^te testamentul luiLaurentiu

Wermeser din Cluj si al sotiei sale Agneta. 3 15G 145S, Ghimbau. Petru, decan al capitlului Tarii Birsei, emite o scrisoare de recoman-

dare pcntru un cleric din dicceza de Strigoniu. 3 157 1459 ianuaric 1, Seghcdin. Matia Corviu confera lui Pelru, pleban de Meti?, ^i fratilor

sai mojia Galtiu. 3 158 1459 ianuarie 5, Scghedin. .Matia Corvin publica hotaririlc dietei de la Seghedin care

cuprind ji unele dispozitii privind obligatiilc mililare alc sa^ilor. 3 159 1459 ianuarie 19, Seghedin. Matia Corvin ii porunccste lui loan Gcreb de Vingard

sa I obligc pe Mihail de Gereiid sa-i despagubcasca pe negustorii sasi pradati de el. 3 IGO 1459 iamiarie 19, Scghcdin. Matia Corvin poruncejte camarajilor dc sare sa permita

sa^ilor din celc Sapte Scaunc sa scoatS, dc Irei ori pc an, sare marunta dc la Ocna Si-

biului. 3 161 iiJ9ianuan'e iS, Seff/iedi;!. Matia Corviii porunccjtc vamejilor din Ungaria sa respecte

privilegiile vamale ale sa^ilor. 3 162 1 159 ianuarie 19, Seghcdin. Matia Corviii intcrzicc gazduirca gratuita a demnitarilor

dc catrc sasi fara porunca sa. 3 163 1459 iannarie 19, Seghedin. Matia Corviii inlcrzice demnitarilor sai sa pretinda gaz-

diiirc, alimciitc ji nutrcturi gratuitc de la sasii din Feldioara. 3 164 1459 ianuaric 19, Scghcdin. Matia Corvin confirma scoaterea ncgustorilor saji de sub

jurisdictia voicvodala $i trcccrea lor sub jurisdictia cclor Sapte ji Doua Scaunc. 3 165 1459 ianuarie 19, Seghedin. Matia Corvin trece Ora^tie din nou sub jurisdictia celor

Sapte Scaune ^i, in special, a comitelui de Sibiu. 3 166 1459 ianuarie 19, Seghedin. .Malia Corvin iiitcrzice voievozilor $i vicevoievozilor

Transilvanici dc a ccrc gazduire gratuita la Brajov .^i in Tara Birsei.

XXI

3 1G7 1459 ianiiarie 19, Seghcdin. Matia Corvin coiifirma vccliilc privilcgii privind comer(ul

negustorilor straini la Sibiii ji sprejara Rom4neasca. 3 1S8 (1459) iannarie 21, lingci Sighifoara. Basarab, pretcndcnt la tronuljarii Romanesti,

fagaduicjte sprijin magistratului din Brasov. 3 169 1459 fchntarie 24, Ruda. Matia Corvin adcvcrcstc privilcgiul din 14.53 acordat de

catrc lancu de Hunedoara orajului si districlului Bistrita. 3 170 Dupa 1459 marlie 4. lon Dan. fiul lui Dan al Il-lea, prctcndent la tronulTarii Ro-

mane^ti, cere brasovenilor un ajutor financiar ca sa poata trimitc un sol la impiirat. 3 171 1459 mariie 7, Buda. Matia Corvin porunce^te volevozilor si vicevoievozilor Tran-

silvaniei sa faca dreptate sa^ilor din scaunul Rupea molestati de sccuiul Sixtus de Raco?. 3 172 1459 marlie 9, Buda. Matia Corvin porunce$te lui Simon Guldenmiinzer din Sibiu

sa trimita imcdiat doi mesteri monetari la Baia Mare. 3 173 1459 martie 16. Capitlul din Alba lulia raportcaza rcgclui Matia Corvin dcspre asc-

zarca lui Petru, preot din Meti?, In stapinirea mojiei Galtiu. 3 17-! Cca 1459 martie 20, Baia Mare. lacob din Cisnadic il anun^a pe Nicolaus Aurifaber

din Sibiu despre Introducerea unei monede noi si despre conflictul dintrc rege ji guver-

nator. 3 175 (1459 inainlc dc apritic 2). Dan, prctcndent la Ironul Jarii Romancsti. anunta magis-

tratul din Bra^ov ca a fost insarcinat dc rcgclc Matia Corvin sa ocupcTara Romancasca

ji ii cere sprijin. 3 17S 1459 aprilie 2, Feldicara. Dan, pretendent la tronul Jarii Romanesti, doneaza ma-

gistratului din Brasov bunurilc ncgustorilor muntcni, dcpusc aici, ca despagubirc pcnlru

pierderilc pricinuile brasovcnilor de Vlad Tepej. 3 177 1459 aprilie 3, Buda. Matia Corvin porunce^te magistratului din Bra^ov sa opreasca

exporlul de arme spre 'X^va Rom4ncasca. 3 178 (1459) aprilie 5. Dan, pretendenl la tronul Tarii Romancsti, acorda magistratului

din Bra$ov dreplul dc a dispune asupra bunurilor negustorilor muntcni. depusc in ora^. 3 179 1459aprilie 23, Buda. }^\al\a Corvin porunccste magistratului din Brasov sa predca

comitelui sccuilor bunurile confiscate dc la locuitorii Tarii Roniancsti. 3 180 1459 aprilie 29. Conventul din Cluj-Mana^tur adeverejte testamentul Margaretei,

vaduva cetateanului clujean loan Schleffer. 3 181 1459 mai 9. Vicevoievozii Transilvaniei adevercsc, la cererea lui loan, pleban de

.Saschiz. dispozitii privind jurisdictia bisericcasca. 3 182 1459 mai 15, Saschiz. loan Gcrcl) dc Vingard, capitan gcneral al Transilvanici, eere

castclanilor cctatilor Bran ^i Halchiu sa impuna respectarca scaunului de judccata Mi-

clo^oara. 3 183 1459 ccamai 24, Biirfa. Matia Corvin doneaza lui Mihail Zekcl $i Stcfan de Hcdcrfaya

unele parti de nio^ii din comltatul Tirnava, printre care si Blajel. 3 184 7^5,9 mai 2S. Capilna. Vicevoievozii Transilvanici cer conventului din Cluj-Ma-

na^tur sa ia parte la repunerca capitlului dc Alba lulia in stapinirca mosiilor I.up^a,

.\brud s.a.

3 185 1459 mai 31, Buda. Matia Corvin confirma dania curtii Bcclic din Bislrila castdanilor cetatii Histrita.

3 I8fi 1459 iunie 3, Buda. .\Iatia Corvin invalideaza loalc docuuicnlclc carc coulrazic pri-

vilcgiilc Clujului. 3 187 1459 iunie 20, Buda. Matia Corvin acorda lui Miliail iji Nicolac dc Gcrcnd lillul de

juzi regali creditari al scaunului Nocricli. 3 188 1459 iulie 10, Turda. Viccvoicvozii rrausilvanici adcvcresc dcclaratia lui Nicolac

de Ocna Sibiului privind rcstituirea unui imprumut acordat dc el lui $tcfan ICrdeli. 3 189 1459 iulic 13, Buda. Matia Corvin rcvoca dania mosiilor I'ilpisu Marc. I'ilpisu Mic :ji

Onuca calrc domcniul cctatii Bistrita. 3 190 1459 iulic 17, Buda. Matia Corvin amina proccsul dinirc nijtc orajcui din Cluj ji

cerc tuturor clujcnilor sa dca ascultarc magistratului.

XXII

3 191 1459 ialie 23,Ciirciu. Yicevoievo/.ii Tiansilvaiiici atesta vinzarca unei parti din mosia

l^aviijcl catre Petru de Ro^ia. 3 192 14S9 seplembrie l.S. Buda. Matia Corvin interzice castelanilor de Bistrita s3 perceapa

noua danie impusa orasului. 3 193 1459 oclombrie 11, Manlova. Papa Pius al Il-Ica ccre episcopului de Oradea sa cer-

cetezc ?! sii judece excesele savirsitc dc sibieni impotriva fostului vicecancelar Albert,

actualul episcop de Cenad. 3 194 1459 octombrie 29 (Turda). Comitele sccuilor si castclanii cctatii Bistrita, in calitatea

lor de juzi spcciali dclegati de starile transilviincnc, cmit un document. 3 19r> /^-59 noiembrie 1 (Turda). Comitele secuilor ^i castelanii cetatii Bistrita, In calitatea

lor de juzi speciali delegati de starilc Iransilvanene, emit un document. 3 196 1459 noiembrie 7 (Lunca Murefului). Comitele secuilor $i castelanii de Bistrita, care

au participat la congregatia nobililor de la Turda, emit un document. 3 197 1459 noiembrie 26, Medias. Comitcle secuilor $i de Timi? cere castelanilor cetatilor

Bran, Hiilchiu si Piatra Craiului siS apere libertatile locuitorilor scaunului Miclojoara. 3 198 1459 decembrie 3. Capitlul din Alba lulia confirma hotaririle luate in adunarea ge-

nerala a starilor de la Mediaj. 3 199 1459 decembrie 7. loan zis Kwrmasser din Cluj declara in fata conventului din Cluj

.Manastur ca loan Mathiac din Cluj i-a achitat toate datoriile. 3 206 1459 decembrie 17, Gilau. Matei, episcopul Transilvaniei, cere decanului de Bistrita

sa arcstezc preotii nesupuji. 3 201 1460 ianuarie 1, Bislrila. Judelc si juratii Bistritei judeca un proces dintre doi ceta-

teni din Reghin. 3 202 (dupa 1460 ianuarie 1 sfirfitul lui 1479). Stefan Bertram, cetatean din CIuj, ii

'"■rie lui Georg Eyben, judele Bistritei, despre achitarea unei datorii. 3 203 (1460 ianuarie 1 sfir.^lul lui 1479). loan Biro ii scrie lui Georg Eyben, judele

Bistritei, despre nijte afaceri comerciale. 3 204 1460 februarie 9. Veronica, fiica lui Gaspar Herman din Aiud, revoca in fata con-

ventului din CIuj-Mana$tur dania facuta lui loan de Cimpulung. 3 205 1460 februarie 11. Conventul din CIuj-Mana$tur adeverejte ca nobilii de Co^eiu s-au

impotrivit donatiei cetatii Rodna catre nobilii de Pongracz. 3 206 1460 martie 1. Dan, pretendent la tronul farii Romanejti, interzice demnitarilor

din tara sa sa-i urmareasca pe negustorii bra^oveni. 3 207 1460 martie 9. Conventul din Cluj-Mana^tur adevcreste dispozitiile testamentare ale

lui loan Herman din CIuj. 3 208 1460 martie 10 1469 marlie 3. Matia Corvin doneaza lui Gotthard, arhidiacon de

Alba lulia, mosiile Jidvei si Balcaciu. 3 209 iiiJO ap/-iiie 9, Ceta/ea S/rem(. Mihail Szilagyi, guvernatorul Transilvaniei, cere nobi-

lilor din Razboieni-Cetate sS-i despagubeasciS pe negustorii sibieni carora le-au pricinuit

daune. 3 210 1460 aprilie :.'2, Pesta. Un anume Blasiu in^tiinteaza sfatul din Bardijov despre unele

fapte savir^ite de Vlad Tepes. 3 211 1460 aprilie 28, Vingard. loan Gereb de Vingard cere magistratului din Bra^ov sa-i

dca 5tiri despre intentiile lui Vlad Tepe?. 3 212— Ji«0 ;nai 5. Conventul din CIuj-Miina^tur adcvere$te zalogirea mosiilor Peti? ^i Repa-

falwa catre Pctru dc Rosia. judclc rcgal dc Sibiu. 3 213 1460 mai 16. Convcntul din CIuj-Manajtur adevere^te ca loan, preotul din Cricau,

s-a impotrivit acordarii parohiei salc lui Petru, abatele de Cirta. 3 214 1460 mai 20, Abcid. Mihail Szilagyi, comite perpetuu de Bistrita ^i guvernator al

Trausilvaniei, cere magistratului din Bistrita sa-i procure patru palarii. 3 215 JifiO mai 2fi, Cis/ei. Nicolae de Ocna Sibiuluianunta magistratul din Brajov ca regele

.Matia Corvin vrea sa inchcic un tratat cu Bocmia, $i ii ccrc sa nu fie molestati cala-

torii din '('ara Romancasca.

XXIII

3 2IB - 1460 mai 27. Magistraliil din Brasov cere sfatului din Vaslui sa-i reslituie bunurile

lui Stefan Albus din Prejtner. 3 217 14S0 iunie 3. Agria. Matia Corvincere niagistratului din Brajov sa furnizeze aliinente

cetatilor Bran. Halchiu ^i Piatra CraiuUii. 3 218 1460 iiinic 4. Celalea DimboDilei. Vlad J epej, domnul Tarii Homane^ti, cere inagis-

tratului din Brasov sa alunge pe ni^te boieri fugari. 3 219 1400 iunie S, Pecs. Sigismund f.oene din Brajov confirma ca a imprumutat 20 fl

de aur de la episcopul de Vidin. 3 220 1460 iunie 11, Balcaciu. Vilicul ^i jiiratii din .lidvei inainteaza !n apel tnagistratului

din Sihiu sentinja lor intr-un proces. 3 221 1460 iunie 13, Sibiu. .Judele ^i juratii celor ^apte Scaunr confirma sentinta pronun-

tatS de vilicul si .juratii din Jidvei. 3 222 14^0 iulie S. .\batele si conventul din Cliij-Mana^tur ii scutesc pe posesorii de vii

de pe domeniu! abatiei de uncle dari. 3 2S3 1460 iulie 13, Gurghiu. Comitele secuilor si vicevoievozii Transilvaniei ccr magistra-

tului din Bra^ov sa restiluie castelanilor din Bran morile ocupate in Jara Birsci. 3 224 1460 iulie 26. Vlad Tcpcs, domnul Tarii Ffoniane^ti, ii anunta pe bra^oveni ca va

pastra pacca cu ei, daca nu-1 sprijina pe cci din Fagara^. 3 225 J<60 lu/ic 2fi. Conventuldin Cluj-Manajtur adeverejte protestul utior cliijeni impotri-

va interdictiei proinmtate de parohul biscricii Sf. Mihai dc a se inmorminta membrii

confraternitatii doiuinicanc in biserica dominicanilor. 3 226 1460 augusl 7. Convcntul din Cluj-.Mana^tur adeverejle ca lacob Meiisaros a cerul

sa fic ininormintat in biscrica dominicanilor. 3 227 1460 augusl 10, Celalea Dimbovifei. Vlad Jepes. doiunu! farii Bomanesti. scrie magis-

tralului din Bra^ov cu privire la rezolvarea unor probleme juridice. 3 228 7<«0 «uji/j/ i.5, ZJtosjydr. Matia Corvinconfiriua nobililor de Belin si Sfintu Cheorghc

dania mosiilor Baciu, Cernatu, Turche^, Satulung si Apata din Tara Birsci. 3 229 1460 augusl 10, rurda. Viceguvernatorul loan Gercb de Vingard adevcrcste ca hotar-

nicirea dintre localitatea Chinteni ji Cluj s-a efectuat in favoarea convcntului din

CIuj-Mana^tur. 3 230 JiffO.^fp/emftnc 9. C/iij. Viceguvernatorul loan Cicreb de Vingard ccre capitlului din

.\lba Iiilia sa efectuczc hotarnicirea dintre (^hinteni si CIuj. 3 231 1460 seplembrie 11. (^apitlul din .\Iba lulia adcvercstc ca conventul din Cluj-Mana-

ftur se impotrivestc hotarnicirii dintrc Chinteni ^i CIuj. aja cutn a fost facuta cu

acordul abatelui accslci manasliri. 3 232 1460 seplembric 13, Pecs. Veit Huendler, episcop sufragan dc Vidin, cla lui .\nton

Pcllificis din Brajov tin ccrtificat de buna purtare. 3 233 1460 seplembric 14. Siinion, prcot la Pccs, il roaga pc loan, plcban la Brajov, sa

cauteun inlocuitor potrivit peiitru Vcit Huendler, episcop sufra.gan de Vidin. 3 234 1460 oclombrie 2. \otaruI public Urbanus Pctri din Steinau confirtna fratici Corpus

(^hristi din Sibiu trci docutnetite privind inslituirea $i privilegiile ci. 3 235 1460 oclombric 2. Capitlul din .\lba lulia raporteaza lui loan Gcrcb dc Vingard ca

a hotarnicit din noii iiiosia (ihinteni ji ca s-a itnpotrivit custodclc convetUului diti (^Iuj-

-Manajtur. 3 236 1460 nclombric 11, Celalca Dimbovijci. Vlad TfP*"? s"" pli",ae magislraliilui diii Brajov

cii nu rcspccta o iiitelcgcrc iiicheiata. 3 337 1460, dupa oclombrie 11. Insctntiari dcspic propuiicrilc lui Vlad T'P<':j iiriviiid uu

tratat dc alianta cii cclc .Saptc si Doiia Scaiiiic, cu Bra.sovul ;^i cii scciiii, iiulrcplat

impotriva turcilor.

3 238 1460 oclombric 14. Cotivcntul din CIuj-Manajliir coiifirma ca clujcanul Bartolomcu Aurifabcr a imprumutul o suma de bani dc la nobilul Stefan Kcmen de .Manaslircni.

3 239 1460 oclombrie 17, Turda. Viccguvernatorul loan Gcrcb dc Vingard confirma hotar- nicirea fScutd intre Valea Viilor ^i Motij.

XXIV

3 240 14S0 nniembrie :. r/r;i(5i'fni. Vicpvoievo/.ii Transilvaniei cer capitluhii din Alba Inlia

sa-1 introdiica pc Pctru de Rosia in .stiipinirea pdsesinnil F'pti>i ji a niosiei Repafalva. 3 241 1460 iwiembric 23. (",;ipillul din Rnila tnniscrie ni^jle dociimente papale cu privire la

franciscani. 3 242 1460 noiembrie -o. Capitlul di" AHki lulia raporteazfl desprc puncrea lui Petru de

Rofla in stapinirea poscsiunli Peti.s ,si a mo^ilcl Repafalva. 3 243 1460 decembrie 37, Roma. C.ardinalii Isidor, tiuillerin\is s. a. acorda o indulgenta

biscrlcii din Velt. 3 244 14S1 ianuaric l. Hnma. (;ardinaliil prcAliilcr lilip II acorda lui Nlcolae Petri. preot

la Noistat, dreptul dc a-ji alege un confcsor. 3 245 1461 ianuarie S, Gildu. Malci, cpiscopul Tiansilvaniel, poruncejte dccanulul capltlu-

lul Kiralia s3 dea ascultarcdccanului capitlului Bistrita. 3 21« 1461 ianuarie 31, Roma. .\udlloruI Heneral papal lacol) dc Muciarellls adevere^le

unele docunicntc papale prlvind privllegillc doniinlcanllor. 3 247 1461 februarie S, Sibiu. Anton de Poziia. rcglstrator al arhlepiscopuhil de Strlgonlu,

recunoaijte priinlrea unci ta\e de confirniare pcntru decanul de Slbiu, Mihall, pleban la

('.ristlan. 3 248 1461 februarie 21. Convcntul dln Cluj-Manajtur coiiflrtna Intclegerea dintre Agneta

Irhagyarto ^i Margareta Czikker din Cluj. 3 249 1461 fcbruarie 24, MnvHe. Stefan, decan dc Kozd, coufirma o danle pentru biserica

din Selistal. 3 250 1461 martie 3. Buda. Matia Corvln apara pe chijenl Impolrlva unor actc emlse de el,

care contravln libertatilor orajului. 3 251 1461 martic 6, Buda. Matia Corvln acorda maglstratuhil din Brajov dreptul de a

folosl ccara rcslc la sigilarea docunientclor emlsc. 3 252 1461 marlie 17. .Sihiu. Nolarul publlc Lrbanus Pctrl confirma o intelegere mijlocita

de caplthil dc la Siblu. 3 253 1461 martie 19. Convcnlul din Cluj-Mana^tur cunsemncaza prlniirea dispozitiel lu

Matia Corvin privind punerea nobililor dc Sfara^ in stapinirea unor mosii. 3 254 I46I apritie IS, Ctuj. Maglstratul dln Chij trlinitc In apcl maglstratului din BistrHa

un proces dlntrc dol clujcni. 3 255 1461 mai IS. Convcntul dln (;iiij-Mana^tur adcvereste vinzarea unor poscsiunl prlntre

care Ideclu dc Jos ^i Idcciu dc Sus, Susenl, Slcu .s. a. 3 236 1461 iunie 15, Viena. Thomas Siculus, priorul conventuhii domlnican diii Brajov,

adcvcrcjle primirea unci danli dc carti. 3 257 1461 iunie 15. Conventul din Chij-Manajtur conflrma acordarea unul imprumut

pentru chijcanul Bartholonieus Aurifabcr. 3 258 1461 iunie 23, Teiu.f. Voievodul Transilvanlei. Sebastian de Rozgony. anunta ca a

poruncit conveiituhii dlii Chij-Manajtur sa ccrcctczc confllclul dinlrccapitlul iji locuitorii

din Alba lulia. 3 239 1461 iulie 15. (^onvciiliil dln (.lui-Maiiastur raportcaza voievodului Scbastian de Roz-

gony desprc hotarnlcirea uniii tcrltoriu lii litigiu la .\lba liilia. 3 2S0 1461 iutic 20. .Szikszo. Matia Corvin poriiiicc^te coinitclui camarii nuinctarc din Siblu

sa-i predca lunar volevodului Sebastian dc Rozgony suma de 100 fl. 3 261 1461 iulie 20, Szikszo. Malia Corvin conflrina drcpturile ji privilcgiile orajului Bls-

trlla. 3 262 1401 iulie 20, Szikszo. Matia Corvln coiifiriiia docuincntul hil lancu dc Hunedoara

dln 1 15.'i privind unirea coinunclor nuinltrlta 5I Hagla. 3 263 1461 auyust 23, (iuflerila. Preoliil Petru dln (iii^terHa ii cere capelanului Matei

sa-^i la in primlrc postul de capclaii al accstei coiniinc. 3 264 1461 august 29, Diosgi/or. Matia Corvin cerc voievodului Transilvaniei sa aplaneze

conflictul dintrc nobiliidc Prunenl 5I Sfaras pentru inoslileFilpisu Mare ^i Filpi^u Mic. 3 265 1461 seplembrie 6, Agria. Matia Corviii cerc saijilor din ccle $apte §i Doua Scaune su

se prezinte la solicitarea voievodului cu un corp de oaste.

x.w

3 26S Dupa 1461 seplembrie 6. Vicevoievozii Transilvaniei adeveresc documentul regelui

Matia Corvin privind aplanarea conflictului pentru mo?ille Filpi^u Mare si Filpisu Mic. 3 267 Itei noiembrie 11, Bistrila. Judele si juratii Bistritei triinit in apcl catre magistratul

ora^ului Sibiu procesul dintre doi clujeni. 3 268 1461 noicmbrie 25, Bada. Matia Corvin confirma o donajie a lui lancu de Ilune-

doara pentru nianastirea dominicana din Bra^ov. 3 269 1461 decembrie 23. Convcntul din CIuj-Manajtur confirma acordarea unui imprumut

pcntru clujcanul Cleorg Theges. 3 270 1461 dccembrie 29. Ladislau Pongracz. abatele, si conventul din Cluj-Mana^tnr

daruiesc familiarului lor Dumitru un lcc dc curte. 3 271 1461 dccembric 31, lluda. Matia Corvin ccre voievo/.ilor Trausilvanici si comHilor

secuilor sa urmareasca samavolniciilc savirsite in fara. 3 272 1461. Sebastian de Rozgony, voicvodul Transilvaniei, interzice judelui $i jiiratilor

din Aiud sa urmareasca si sa judece ceta^eni ai Brasovului. 3 273 1461. Vicevoievozii Transilvaniei anun^a convcntul din (^Iuj-.Manaslur ca la lernut

a avut loc adunarea nobililor, sasilor si secuilor din Transilvania. 3 274 1462 februarie 14. Magistratul din Sibiu anunta toate jurisdictiile din (ara ca incer-

carea de a stabili o intelegere intre pietrarul Martin ji unii sibieni a e^uat. 3 275 1462 februarie IS. Magistratul din Sibiu adeverejte ca pietrarul Martin din Austria

s-a in^eles cu unii sibieni in pricina avuta cu ei. 3 276 1462 marlie 13. Buda. Matia Corvin adevere^te o danie a lui lancu de Hunedoara

pentru manastirea dominicanilor din CIuj. 3 277 1462 marlic 17. Magistratul din Cluj adeverejte statutcle brcslei lacatujilor din

localitate. 3 278 1462 mai 3, Vac. Matia Corvin poruncejte magistratului din Bra^ov sa se adreseze

in pricina cu Mihail Hydvegy din Ilieni scaunului de judecata din Sepsi. 3 279 1462 iunie 2, Buda. Matia Corvin confirma o danie a lui lancu de Hunedoara catre

biserica din Feldioara. 3 280 1462 iunie 11, Buda. Matia Corvin interzice nobilimii transilvane sa foloseasca pose-

siunea Aiud a capitlului din Alba lulia drept sedes iudiciaria. 3 281 1462 iunie 15, Vilerbo. Papa Pius al Il-Iea acorda indulgente tuturor vizitatorilor

bisericii din Alba lulia care fac danii pentru razboiul impotriva turcilor. 3 282 1462 augusl 6. Chiasi. Papa Pius al Il-Iea cerc episcopului de Alba lulia sa cerce-

tezc samavolniciile lui Gheorghe Thabiaschi s. a. indrcptale impolriva plebanului

Sigismund din Atcl. 3 283 1462 august 10, Tirgu Marc^. Vicevoicvozii 'l"ransilvaniei adcvcresc plingerea facutiS

de capitlul de Alba lulia in adunarea gcncrala a (arii privind samavolniciilc savirsite

de oamenii castelanului din Stremt impotriva unor snpu.^i din Aiud. 3 284 1462 august 12, Segliedin. Matia Corvin anun5a ccle Sapte Scaunc despre instituirca

unel nol darl extraordinare. 3 285 1482 august 15, Cluj. Vicccomitcle secuilor roaga raagislralul diu Brasov sa rcspecte

pacea incheiata cu Radu al Ill-Ica, domnul Tiirii Romanesti. 3 286 1462augusl 15— 1463 noiembrie 12. Radu al Ill-lca, domnuITarii liomanejti. anunja

magistratul diri Bra^ov ca niste boieri refugiati sc pot intoarcc linistiti in tara sa. 3 287 Dupa 1462 ciugusl 15. Radu al Ill-Iea, domnul Tarii Romanc^ti, anunta magistratul

din Sibiu ca ji-a itifrint dujmanii ^i ca i-a iertat pe unii dintre ci, ccrindu-le sa sc

intoarca.

3 288 - 1462 augusl 15—1472 iunic 1. Hadu al lU-lea, domnul Tarli Romanc;.ti. cere magis- tratului din Sibiu sa-1 dctcrminc pe Martin Remser sa-ji plateasca datoriile.

3 289 - Dupa 1462 august 15. Radn al Ill-lea, domnul Tarii Romanesti. cere magistratului -^i vamejilor diu Brajov sa nu-1 vanuiiasca pe slujitorul sau Frincu.

3 290 (1462—1473) septembric 13. Radu al Ill-lea, domnul Jarii Romaucsti, invita pe primarul ^i magistratul din Sibiu la nuula sa.

XXVI

3 2»! - 7^«:; scp/eni6ric 2«, .SiftiK. Matiii C.orvin nc-ordii biscricii Sf, Mihail diii Cluj drcptul

de folosire a unei mori. 3 292 1462 seplembrie 30, Sibiti. Matia Corvin acorda tiinzatorilor dc postav din Sibiu

droplul de a cunipara, tundc si vitulp postav. 3 293 1462 oclomhrie 31. Capitlul din .\lba lulia ccrc magistralului din Sibiu sa prcdca

cuprul in valoarc de 300 fl, dcpozital la Sibiu din timpul rascoalci taranilor, celor

in drcpt. 3 291 1462 nniembric 3. Masislratul dln Sibiu adcvcrcstc ca .\ndrci Roscnpeck din Vicna

i-a riimas datorunui jurat din Sibiu 51 fl aur. 3 295 1462 neiicmbrie 4. Bra^oo. Matia Corvin facc o donalic manastirii doininicanc din

Brajov. 3 296 I4S2 noiembrie o. Bra^mv. Matia Corvin coufirma dania poscsiunilor Salu Nou ^i Hop-

sifen catre orajul Bra^ov. 3 297 J462 noiembrie 5, Brasov. Malia C.orviu cerc capithiliii diii Alha lulia sa introduca

orasul Brasov in stapinirca mosiilor Satu Nou si Hopsifen. 3 298 1462 noiembrie 5. Bra.^ov. Malia Corvin contirum o dauic a regelui Ladislau al

V lea catre Gonradus Lapicida din Bra^ov. 3 299 1462 noiembrie 7, Brasou. Matia Corviu inlerzice voicvodului Transilvaniei si coini-

telui secuilor sa opreasca pc fiica lui Conradus Lapicida din Brasov de la folosirea unei

mori aflata la Harman. 3 300 1462 noicmbrie 21, linr/a Titria. luzii rcf?ali spcciali Nicolae de Bodo s. a. adeveresc

cil ncguslorii brasoveni au drcptiil dc a Irecc prin scaunul Kizdi si prin Turia pentru

a face negoj in .Moldova. 3 301 1462 noiembrte 25, Brasov. Matia Corvin adevercste dania unor parti din mo$ia

Chichi^ catre Willibald Theel si fiii sai. 3 302 1462 noiembrie 2 5. Bra^ov. Matia Corvin ccrc conventului din CIuj-Mana^tur sa-i

introduca pe castelanii cetatii Bistrita in stapinirea unor posesiuni. 3 303 1462 noiembrie 30, Brafov. Matia Corvin slabileste darea anuala pc care trebuic s-o

plateasca fratia Corpus Christi din Brasov castelanilor din Bran pentru posesiunile

Z5rne$ti si Tohan. 3 304 7<52 deccm*/-ic ,3, Brajoy. Matia Corvin confirma noilor colonijti din §ercaia ji Parau

vechilc privilegii ale localitatilor. 3 30.") 1462 deccmbric 12, Media^. Matia Corvin cerc castelanilor din Bistrita sa-i rcstituie

liii Bcnedicl Vcrcs din Sfiira.s poscsiuuile Filpisu Mare, Filpisu Mic si Onuca. 3 306 1462 decembrie 13, Cenade. Matia Corvin cerc magistratiilui din Bistrita sa predca

censul Sf. Martin. 3 307 1462 deccmbrie 13, .Sebes. Matia Corvin poruncc$tc magistratuliii din Sibiu sii pla-

tcascii dcspa.gubire pentru cuprul dcpus iu ora$ iii iinprcjurarile rascoalci taranesti ^i

vindut ulterior. 3 3011 1462 decembric 14, Miercarea .Sibiuliti. Nolarul public Luca Lewthener confirma o

intelegcre intre comuncle Apoldu de Sus si Dolnrca. 3 309 1462 decembrie 75, Clitj. Magistratul diu Cluj inainteaza iu apel o pricina intre doi

cliijcni magistralnlui din Bistrita. 3 310 11/12 dccembric l'>, Cenade. Albcrt, cpiscop de Cenad, confirmii primirea unei despa-

gubiri din partca magistratuliii din Sibiu. 3 311 2^62 decemftnc 76, A;/)« /o/if/. Mihail Zekel ^i §tefan de Idrifaia, capitani de Bistrita

.?i Sibiu, ammta ca au rcstiliiit liii i3encdicl Vcres dc Sfaras mo$iile Filpi.^u Mare,

I-'ilpisu Mic si Ouuca. 3 312 1462 decembrie 77, Bistrija. Magistratul diii Bislrita comunica magistratului din Cluj

sentinta in pricina dintre doi clujeni. 3 313 1462 decembrie IS, Biida. Matia Corvin porunccstc convcntului din Cluj-Mana$tur sa

ia parte la iulroducerca lui loan Pongracz in slapinirca Cctatii de Balta.

XXVII

3 314 1463 ianuaric 10. Capitlul din Alba Iiilia raportcaza voievodului Traiisilvanici ca

la punerea posesiunilor Satu Nou ji Hopsifcn iii stapinirea ora^ului Bra^ov s-au i\ it

impolriviri. 3 315 1463 ianmrie 2S. Capitlul din Alba lulia arata ca orasul Bra^ov a fosl pus in sta-

pinirca posesiunilor Satu Nou §1 Hopsifen. 3 318 1463 ianiiaric 30. Conventul din Chij-.Mana^tur raportcaza ca Mihail Zckel ^i Stcfan

licderfa au fost introdusi in stapinirca unor poscsiuni, printre care ji Logig. 3 317 1463 fcbruarie 17, Duda. Regina niama, lilisabcla, il acredileaza pe trimisul ci loan

Gereb de Vingard pc linga magistratul din Sibiu. 3 318 1463 marlie 4, Cluj. Voievodul Transilvaniei, loan Pongracz, cere magistratulu i din

Brajov 5t'ri desprc mi.5carile turcilor. 3 319 1463 rnartie 5, Buda. Rcgina mama, lUisabcta, doneaza castelanilor dc Bistrita

mofiile (jlodeni. Poarta, I.ogig s. a. 3 320 1463 aprilie 1, Tnlna. Ladislau dc Palocz, judclc cur^ii regalc, confirma ca nobilii

dc Lucencc i-au daruit arhicpiscopului de Calocca jumatatea domeniului Ungura^. 3 321 1463 aprilie 24, Buda. Matia Corvin scrie magistratului din Bistrija dcspre intro-

ducerea noilor moncde ^i ordona folosirca lor ncmijlocita. 3 322 1463 aprilic 30, Roma. Papa Pius al Il-Ica limiteaza subsidiile platite dc preojii

decanatelor sasesti episcopului Transilvanici. 3 323 1463 mai 13. .Magistratul din Cluj inainteaza magislratului din Bistrifa in apel o

pricina dintre nijte clujeni ji sibieni privind marfuri instrainale. 3 324 1463 mai 31. Conventul din CIuj-Mana5.lur adevercste vinzarea unor predii aflale in

Galatii BistrHei :>i Zoreni. 3 325 i.f6'.j HJ/He ;, ZJrasow, Dispozitiile tcstamentare ale lui Petru Greb din Brasov. 3 32S 1463 iunic 23. Vicevoievozii Transilvaniei adeveresc unele documente privind juris-

dictia bisericeasca. 3 327 7^6.3 lu/ie Jo, Fu/oj. Matia Corvin comunica magistralului din Brasov ca nu-i poate

acorda scutirea de impozit solicitata si urgenteaza plata. 3 328 1163 iulie 19, Bis/ri/a. Mihail Zekel, capitan de Bistrita si comite de Sibiu, ii incre-

dinteaza lui .Nicolae de Ocna Sibiului stringerea darilor din cele Sapte Scaunc. 3 329 1463 iulie 2-5, Sopron. .Arhiepiscopul de Calocca 5. a. in^tiinteaza cele Saptc Scaune

despre restituirea coroanei ungarc. 3 330 1463 seplembrie 27, Buda. .Matia (^orvin aproba reguli slabilite de stari privind

organizarea militara a Transilvaniei. 3 331 1463 scplcmbric 27, Miercurca Ciuc. Mihail Siculus. vicarul .Seneral al ordinuUii

franciscanilor in Ungaria, primc^tc fratia croilorilor din (,luj in confraternitatea ordi-

nului franciscan. 3 332 1463 octombrie 15, Turda. Nobilii Transilvanici in\ ita niagislratul Bra.sovului sa

trimita delegati la congrcgatia lor gencrala. 3 333 14S3 octombric IJ, Bra.^ov. Pclru, dccan al Tarii Birsci, adeverc^lc tcslanicnliil l\i i

Pelru Grcb din Brajov. 3 334 14S3 oclombric 22, Rnmu. Papa Piusal 1 1-lca chcama pc loti crc!jtinii Ui lupla iuipo-

triva turcilor. 3 335 1463 (iclomhric 2'K Magislratul CUijuIui scric magislraliiliu diii Sibiu dcsprc ucidcrca

abalehii manastirii Cliij .Maniiijtur dc catre ni^te clujcui. 3 336 1463 noicmbrie 9, Buda. Rcgina niama, Klisabcla, scrie niagistratuUi i din Sibiu ca

va intervcni pe linga rege in favoarea ,sa. 3 337 1463 noicmhrie 11, ,Iajce. Matia Corvin il nunicstc pc Pctiu dc Pccsviirad aUatc al

manastirii Cluj-MaUa^Uir. 3 338 - Ihipa 1463 nnicmbric 12. Radu al Ill-lca. doinuul T"iii Romauc?jti, cere magislra-

lului din Brajov sa-i predea jupinilei Preia bunurilc ei dcpuse la Bra.sov. 3 339 1463 noicmbrie 26, Cisnadioara. Rainiiind, cpiscop de Arge? $i abate de ('AT\a, cerc

primarului din Sibiu s5-i dctcrniinc pc locuitorii din Cisrildioara su-^i plillcasca darilc.

XXVIII

3 3t0 - U(I3 derembrie 17. Cnp^a Mica. Vdicvddnl rraiisilvnniei poniiiccste niasislratiiliii (iiii

Sibiii su trimita 1 000 de Cillareti peiitrii ascfliiil (.lujiilui. 3 341 N0.> decemhrie '20. Sibiii. C.ele Saple Scaiine dau dispdzijii privind coincrjul pe tcri-

toriul lor. 3 312 14G3 decembrie 24. lingii Cluj. Voicvodul rran.silvaiilci eere tnagistratuln i diii Sibiu

sa triniitS corpul de oastc si piesele de asediu la ('.liij. 3 343 1403. BrafoD. Stalntele fratici calfclor de ci/.mari din Brasov. 3 344 " 1404 ianuarie 0, Brasui'. C.onduceica ordinului doniinican din Transilvaiiia si con-

vcntiil dominicanilor locali adeveresc o danie pentru inanastirca Sf. Petru si Pavel din

Brasov. 3 345 - 1404 ianuarie 10. .Iiidcle si juratii diii subiirbia Wadkertli a Oradici adevcrcsc cS

nobilul loan Zebcny s-a angajat sa pliStcasca toate dannele pricinnilc de sibiciii rudclor

sale. 3 346 1404 febrnarie 1. Rnma. Cardinalii „dc indulgentiis" acordii bisericii dominicane diu

Brasov o indulgenta. 3 347 J:/6:/ /'eftruorie 2, A/ia /ii/ia. Notarul capitliiliii din .\lba Iiilia adcverestc ca a pri-

mit ca retributie anuaia din partea capitlului 20 fl de aur. 3 348 1464 februarie IS. Ocna Sibiului. C.ei doi Nicolae de Ocna Sibiului cer de la magistra-

tul din Sibiu o scutirc dc inipozit pcnlru sirbii refugiaji in imprcjurimilc Scbcsului. 3 349 (1404—1470) februarie 19. Radu al Ill-Ica, domnul Tarii RomSnesti. scrie maglstra-

tului din Brasov ca conditioneaza acordarca unor privilegii comerciale de restituirea

unor sume de bani. 3 330 1404 februarie 24, Brasov. loan Rcwdcl, parohul Brasovului. adevereste donatia unei

mori pcntru capela Sf. Laurentiu. 3 351 Dupd 1464 februarie 24 (Sibiu). Vn negustor numtean scrie lui Petru Rcwel din Bra-

sov in legfituriS cu afaceri comeiciale. 3 35S 1464 februarie 29, Sibiu. Raimund Biirenfuss, abate de Cirta, se angajeazS in faja

celor Sapte Scaune sa respcctc vechile libertSti ale iobagilor manSstirii Cirta. 3 333 " 1464 marlie 2, Fiiyaras. C.ei doi Nicolae de Ocna Sibiului. comiti de Sibiu, aproba lui

Georgius Greb din Brasov sa darimc iiistc case construite in mod ilegal pe hotarul pose-

siunii sale Sercaia. 3 354 1464 martie 3. Bra.wv. Petru, dccanul Tflrii Birsei, adevereste documentul parohului

din Brasov loan Rewdel, privind dona(ia unei mori capelei Sf. Laurcntiu din localitate. 3 353 1464 marlie 30, UJlak. Matia Corvin interzicc cclor Sapte .Scaune sa stringa de la sasii

celor Doua Scaune o treime din darea coniuna. 3 356 1464 aprilie 3. Brafov. Decanul Tilrii Birsei adcvcreste documentul priorului si con-

ventului dominican din Brasov privilor la o danie. 3 3.">7 Inainte de 1464 aprilie 6. Fragmentul unui statut orasenesc pentru Sibiu. 3 338 1464 aprilie 6, Alba RegalCt. Alatia Corvin acorda locuitorilor din Sibiu riieptul de

a-si alcge judele regal. 3 339 1464 aprilie 6. Alba Regalii. Matia Corvin interzice stringatorilor de impozite din

cele Doua Scaunc sa perceapa altc dSri dccit censul Sf. Martin. 3 360 1404 aprilie 7, Alba Regala. Matia Corvin porunceste conventului din CIuj-Mana-

§tur sil-I introduciS pe Petru de Zob, caslelanul cct5t'i Bistrita, in stapinirea unor pose-

siiini.

3 361 ~ 1464 aprilie 10, Buda. Matia Corvin ordonii capitluliii din ,\lba lulia s5 participe la

impiirtirea inosiilor, apartinind unor feniei nobile. 3 362 1464 aprilie 13, Buda. Matia Corvin porunceste magistralului din Sibiu sS nu-i tul-

bure pe negustorii brasoveni in folosirea privilegiilor lor comerciale. 3 363 1464 aprilie 13, Buda. Matia Corviii interzice seciiilor sii-i impiedicc pe negustorii

brasovcni in coracrtul cu Moldova. 3 364 1464 aprilie 14, Bnda. Matia Corvin confirmii scutirca de dari acordata de lancu de

Hunedoara locuitorilor din Ocna .Sibiului.

XXIX

3 385 146i aprilie 14. Buda. Matia Corvin porunceste administratorilor camarilor de sarc

dln Ocna Sibiului sa dea paroliului si vilicului salariul iar taietorilcr de sare din locali-

tate postavul ce li se cuvine. 3 366 1464 aprilie 14, Buda. Judele si jurafii din Buda cer magistratului din Sibiu sa-I

determine pe un locuitor din Buda, rcfugiat la ei, sa-si plateasca datoriile. 3 367 1464 aprilie 15, Buda. Matia Corvin porunceste celor Sapte Scaune sa cerceteze si sa

decida pricina de hotar dintre Slimnic si Sura Mare. 3 3G8 14C4 aprilie IS, Buda. Vicelezaurierul Laurentiu dc Bayou dcclara aplanat conflictul

sau cu locuitorii Sibiului. 3 369 1464 aprilie 20. Matia Corvin intarcste cu pecetca sa dubla documentul sau din 1461

privind liberta{ile si indatoririle Bistritei. 3 370 1464 aprilie 23, Buda. Matia Corvin porunceste nobililor ^i demnitarilor din Transil- _ vaniasapermitareintoarcereaclujenilorrefugiatilaei.

3 371 1464aprilie 24, Biida. Matia Corvin confirma ca partile de susalc districtului Bistrita

au platit censul Sf. loan. 3 372 1464 aprilie 25, Buda. Matia Corvin porunccstc conventului din CIuj-Manastur sa-i

introduca pe frafii Pongracz in stapinirea domeniului si cetatii Unguras. 3 373 1464 aprilie 30. Conventul din CIuj-Manastur adevereste ca nobilul Ladislau de Lu-

cenec a zalogit partilc sale din posesiunile Bahnea. Soimus, Ormcnis 5.3. 3 374 1464 mai 1, Buda. Matia Corvin solicita capillul din Alba lulia sa-i introduca pe

Mihail Zekel si Stefan de Idrifaia in stapinirea .\mlasului. 3 373 1464 mai 11, Buda. Matia Corvin porunceste magistratului din Sibiu sa trimita arnie

de asediu la Turda. 3 376 1464 mai 11, Cluj. Laurentiu dc Bayon, comitele camarii din Sibiu, cere magistra-

tului din Sibiu sa pregateasca argint pentru baterea monedci noi. 3 377 1464 mai 19, CluJ. Stefan Erdeli, vicevoievodul Transilvanici, cere magistratului din

Bistrita sa nu-i superc pe supusii sai. 3 378 1464 iunie 4. Matia Corvin preda cetatea Bislritci magistratului orasului pentru

6 000 fl aur. 3 379 1464 iunie 4. Capitlul din Alba lulia adevereste impotrivirca lui Caspar Door fata de

instapinirea unei nobilc cu parti dc posesiuni disputatc. 3 380 1464 iunie 5, Turda. Nicolae Pogan ccrc magistratului din Sibiu sa-i trimita masina

de asediu la Debretin. 3 381 1464 iunie S, Cluj. Comitele camarii dc sarc din Turda scric primarului din Sibiu in

legatura cu praful de pujca cerut de rege. 3 382 1464 iunie 11, Buda. Matia Corvin cere magistralului din Bistrita sa predea lui loan

Giskra cci 6 000 fl aur pentru cetatea orasului. 3 383 1464 ianie 12, Buda. Malia Corvin porunceste comilclui camarii din Baia Marc sa-i

permita lui Simon Guldenmiinzer sa-si vinda plumbul cumparat. 3 384 14S4iunie27, Buda. Matia Corvin cere magistratului din Sibiu saurgenteze trimitcrca

armelor cerutc. 3 385 1464 iulie 1, Sibiu. Cde Sapte Scaune adeveresc holarele in litigiu diutre Sura Mare

5i Slimnic. 3 386 1464 iulie 3, Oraslie. Sfatul orasului $i scaunului Orastic ccre magistratului din Sibiu

confirmarea judelui regal ales. 3 387 1464 iulie 3, Bra^ov. DecanuITarii Birsei confirma uu arbitraj intr-un proccs dc mos-

tenire. 3 388 1464 ialie 5, Td^nad. Nicolac, cpiscopul Transilvaniei, cere primarului Sibiului

sa-i dea trimisului sau un pahar destinat guvernatorului Bosniei. 3 389 1464 iulie 6, Lipova. Francisc Literalus solicita de la magistratul din Sibiu rcstituirea

unui imprumut datorat de un sibian. 3 390 1464 iulie 17, Bra^ov. Dccanul Tarii Birsei hotarustc inlr un proces iscat pcutru o

danie in favoarea bisericii parohiale din Brajov.

XXX

3 391 14S4 itilie Jf. Ihida. M:it i:i Corviii :icor(l;'i loralilnlii l''arl;nslclk(' o sctilirc iK' ini|ioz ilc

pentru 10 ani. 3 392 1464 inlicSn, [iuda. M;ili:i ('.or\ in (lonc;iz;'i lui Io;iii Gcrcb dc Viii.L,';ir(l (lislricliil Fa-

3 393 1464 iillie 30. liiida. Matia ('.(irviii ccrc capilliilui din .Mlia lulia s;"i-l introdiica pc

loaii ("icrch dc Vingard in stripiiiirca dislrictului Fagaras. 3 394 1404 augiisl 14. Ziind. Mal ia Corvin poruiiccstc lu i Pctrn dc Zol) s;'i prcdoa bristrilcnilor

cctatea Bistrita. 3 393 1464 aitgusl Jl. l.ipova. loan Giskra dc Brandcis coiifirnia priniirca. din partca magis-

tratului din Bislrita. a sumei de 6 000 fl aur peiitru ccdarea cctutii. 3 39(i 1464 septcmbrie 1, lafi. Pctnis Zedrich scrie magistratiilui din Sibiu in legiitura cu o

datoiie care nu i s-a achitat. 3 397 1464 sepiembrie 4. Matia Corvin, la ceicrca lui Gaspar Door din iMedias, confirma

privilegiul rcgelui Sigisniuud din 1 102 privind scoaterea oelor Doua Scaune de sub juris-

dictia comitclui secuilor. 3 3!)8 1464 septembrie 5. C.onventul din Cluj-Manastur adevercstc ca orasul si districtul

BistrHa au platit familiarului lui loan Giskra suma de 6 000 fl. 3 399 1464 seplembrie S. Aiud. Laurenjiu de Bayon, comitele camarii din Sibiu, cere magis-

tratului din Sibiu saconvoaceadunarca celor Sapte si Doua Scaune in carc lc va comunica

0 dispozitie regala. 3 400 1464 oclombrie S. Delenii. Stcfan de Idrifaia permite locuitorilor din seaunul Miercu-

rea sa-si pascii porcii iu p^^idurilc aparjiniitoare districtului .Vnilas. 3 401 1464 oclombrie S. linga riul Sava. Matia Corvin ridic;! tirgul Teius la rangul uiuii oras

liber regcsc. 3 402 1464 octombrie 13. Convcutul diii CIuj-Manastur confiriii;'i hotarnicirca diiitre Dum-

bravioara $i Ernei. 3 403 1464 oclombrie IS, Gltimbav. Decanul Ti^irii Birsei cere credinciosilor din decanat sa

faca donatii pentru constrnirea unei biserici la Satu Nou. 3 404 1464 oclombrie 26, T^P"- Abatele Rainnind din Cirta, episcop de Arges, cere celor

Sapte Scaune s5-i apere pe supusi. 3 405 1464 octombrie 2S, Brasov. Magistratul din Brasov confirniii pentru niiinastirea do-

minicana din oras dania unei curti. 3 40G 1464 noiembrie 5, sub cetalea Zwaijnik. Matia Corvin cere conventului din CIuj-Mana-

5tur sa-I puna pe Petru de Zob in stapinirea posesiunilor Archid, Teaca, Pinticu §.a. 3 407 1464 noiembrie 11, Ghimbav. Decanul X'>rii Birsei convoaca raembrii capitlului In

vederea alegerii unui nou decan. 3 408 1464 noiembrie 22, Ujlak. Matia Corvin interzicc cclor Sapte Scaune sii perceapa de

la sasii celor Doua Scaune inai mult dccit un sfert din impozitelc coniune. 3 409 1464 noiembrie 20, Bdcs. Matia (^orvin daruieste fratilor Pongracz ora^ul si scaunul

Sebej. 3 410 1464 noiembrie 26, Bdcs. Matia Corvin cere conventului din CIuj-MSna^tur s3-i puna

pe fratii Pongracz in stapinirea orasului Sebes si a satelor din jur. 3 411 1464 decembrie S, Gilau. Nicolae, episcopiil Transilvaniei, cere primarului Sibiului,

Ladislau, sa-i triinita un tablou restaurat pentru biserica din Alba lulia. 3 412 1404 decembrie 10. Conventul din CIuj-Manastur adeverejte documente ale lui lancu

de Hunedoara din 1153 si Matia Corvin din 1461 ji 1464 privind libertatile Bistritei. 3 413 1465 ianuarie 4, Alba lulia. Nicolae, episcopul Transilvaniei, cere tuturor preotilor

din capillul Bistrita sa-i urinareascii pe clericii inferiori indanltnici. 3 414 146.') ianuarie S, Alba lulia. Episcopul Transilvaniei poruncejte decanului capitlului

Kiralia sii respecte dispozitiile decanului de Bistrita. 3 413 1465 ianuarie 27. iMatia Corvin adeverejte documentul regelui Ladislau din 1456 pri-

vind scutirea supu^ilor lui loan Gereb de Vingard de plata cincizecimii oilor.

3 416 1465 februarie 6. Xotanil public .\lbert de Paaztoh adevere?le marturia lui Melchior Sleyffer din Gilau in proccsul lui Antoniu Aurifaber.

XXXI

3 417 146.^ februarle 11, CluJ. lonn Pongracz. voievodnl Transilvanioi, core ronventnlui

din Cluj-Mana^tiir sa-l puna pe Petru de Ro?ia in stapinirca localitat" Dimbau. 3 418 1465 februarie 13 (Bra.^ov). loan Reudel, plebanul Bra§ovului, inscrie o donalie a

plebanului din Sinpetru. 3 419 1465 marlie IS, .Sebef. loan Pongracz, voievodul Trausilvaniei, hotarastc ca procesnl

purtat de doi locuitori din .^iud cn orasnl Sibiu priviud cuprul dopus sa fie judecat de

cele Sapte Scaunc. 3 420 7^55 mar/ie ^O, C/uj. Noiarulpublic $tcfan Grawsadevereste impotrivirea magistra-

tuluidin CIuj fa^a c:e marturia dopusa dedoicctatenidin Turda in procesul lorcu Marga-

reta Sleyffcr. 3 421 1465 opiilie 3, Gilau. Xotarul public Albert Michaelis adevercsto marluria lui Silve-

stru din Turda in procosul intrc Margarela Sloyffer si ora$ul Cluj. 3 422 14S5 aprilie 5. Conventul din CIuj-Manastur adevereste puncroa fratilor Pongracz in

stapinirea orasului Sebes si a unor sate din jur. 3 423 1465 aprilie IS. Laslau Mic. Voievodul loan Pongracz porunceste vicevoievodnlui sau

sS arcndeze dijma bisericcasca din Potolea si Petrilaca spre folosul cetatii Gurghiu. 3 424 1465 aprilie 26. Matia Corvin adevereste vechile privilegii ale Brasovului ?i XSrii

Birsei. 3 423 1465 aprilie 27, Buda. Matia Corvin permitc magistratului din Bistri^a sa darlme

cetatca lui lancu de Hunedoara si sa-?i intareasca ora^ul. 3 426 1465 aprilie 27, Bistrifa. Vicecomitele de Bistrita core niagistratului orasenesc sa

plateasca darea Sf. loan. 3 427 1465 aprilie 29, Cluj. Voievodul loan Pongracz cero magistratului din Bistrifa si

tirgului Tarpiu s^ nu-i supere pe supusii vicevoievodului. 3 428 1465 iulie 1. Matia Corvin confirnia documentul sfiu din 1462 privind o danie pontru

manSstirea dominicanilor din Brasov. 3 429 1465 iulie S, Buda. .Matia Corvin porunccste episcopului Transilvaniei sa respecte

vechile obiceiuri privind stringoroa dijniolor diu cele Doua Scauno. 3 430 1465 iulie 9, Sibiu. Capitlul Sil)iului adevereste intelegorea dintro Melchior I.iteratus

din Aiud j.a. cu magistratul din Sibiu privind cuprul depus. 3 431 1465 iulie i3, A/ia /ii/ia. Nicolae, episcopul Transilvaniei, citeaza mai mulji preoti

din imprejurimile Clujului si Bistrijei la un proces pe care il poarta cu vicevoievodul

Stefan Erdeli. 3 432 1465 augusl 7, Ucna Sibiului. restamoiUiil lui Nicolno soiiior din Ocna Sibiului. 3 433 1465 augusl 9. Preotii Grigore din CIuj, Emeric din Turda s.a. consimt la procesul

intentat de cpiscopnl Transilvaniei impotriva vicevoievodului Stefan Krdeli. 3 434 1465 augusl 20. Matia Corvin intareste cu noua pecete dubla docnmentul s3u din 1459

privitor la privilegiile orasnlui Cluj. 3 433 1465 augusl 28, Buda. Matia Corviu interzico fiilor lu i Stefnn do l.ucouoc sii-i mai

supere pe clujeiii. 3 436 1465 augusl 30, Buda. Matia Corvin apara pe locuilorii din Duuiilrita, Sintioana ?i

Mirijelu impolriva samavolniciilor lui loan Farkas. 3 437 1465 augusl 30. Buda. Matia Corvin interzice abntelui din Chij-Manasliir sa-i oproasca

pe iobagii miinastirii do la stramutarea lor, in ora^jul Cluj, dncii au nchitat obliga-

tiile lor. 3 438 1465 sepleinbrie 4, Budu. Matia C(uvin acordii fratiei Sf. Marin din Cluj dreptul sS-i

opreascfi pc pielarii care nn sint menibrii fr3t'C' de la coinertul cii pici. 3 439 14S5 seplembrie 4. Cnpillnl din ,\lba lulia adovcrcste pcntiu Ladislau de TrascSu

documontul din l.i9.j privind inlroducoron liii lonii llonol de .\lbeijti in par(i din mo^ia

Cund. 3 440 1465 seplembrie 10, Telenij. Mnlin Corvin iiUorzico inngistrnliilu i din Brasov sa-i

opreascS pc negustorii din cele §apte .Scaune do la comortiil cu nnii5min|ul. 3 441 1465 seplembrie 10, Telenu. Matia Corvin poriinco>itc cnslolniuilu i do Ilunodoara sa

prcdea camarajului Anlon Magyar iinpozitul e.vlraordinar pcrcopul do In orajiil Bisti ita.

XXXII

3 442 U65 nclnnibrie /-. r.oiUiMUiiI (liii ('.liij-Maiiastiir ailcvcreste ilnfiiiiieiUul \ i)ii'V(iiliilui

lonn Poiigraczdin 1 16.'^ privind .sainavolniclilc cnslclaiiuhii cclalii .Strciiil savirsitc. intrc altcle, iinpotriva luuii locuitor ciin Sclicj. S H'.\ 1465 octombrie 16. DeJ. Comitcle cumilrilur diii Dcj si .Sic si juratii tlin Dcj aproba

cizmarilor din Dcj un loc dc vin/.arc iu piata orasulul. 3 444 U6>(lecemhrte 7. Sibin. C.clc .Siptc Scaunc adcvcrcsc scntinta lordin 1 llTprlviiid u ii

clcstcu ^i o inoara din .\lma. 3 \i't 1463 decembrie IS, Rnina. l'apa l'aul al II Ica ccrc cpiscopului Transilvanici .sii ccr-

ccteze plingerea preotului din Cluj impotriva ciilugarilor cersctori din oras. 3 446 1466 ianiiiirie 1, !poar.^. loan, cpiscopiil Moldovci .si sufragan al cpiscopului Tiansil-

vanici, prelungcste indulgcnta acordata biscricii din Soar.s. 3 447 1466 ianiiarie 6, Drasov. loan. cpiscopiil Moldovci si sufragan al cpiscopului Traiisil-

vanici. acordii altarului Corpus Christi dln hiscrica Sf. Maria din Brasov o iiidulgcn(a de

-10 de zilc. 3 448 1486 ianiiarie iJ COradeaJ. .Magistralul din Oradea adeverestc marturia lui Simion

Sartor din Prejmer privind vinzarca unor piirti din Zarnesli si Tohan catre orasul Brasov. 3 44!) 1466 ianuarie 17, ClujMdrui^tur. .\batclc si conventiil din CIuj-Mauastur adevcresc

documcntcle papalc din 1374 s.a. priviiid libcrtatUc si drepturilc dominicanilor. 3 43(1 1466 ianuarie IS august IS, Crit. Notarul piiblic Michael Snel confirma ca dogarul

Wnfogcl din Rupea si-a nuinit doi procuratori. 3 431 1466 ianuarie 20. Zabala. loan Szentgytirgyi, voievodul Transilvaniei, da diferite

dispozitll statutare privitoare la secuii dln Trci Scaunc. 3 45S 1466 ianuarie -7, Brasou. Voievodul loan Szentgyiirgyi adeveresle o intclcgere intre

nobilii de Tcliu si Biidila si rcprczentamii tirguhil Prcjmcr. 3 453 1460 ianuarie 31 decembrie 5, GiUiu. Xlcolac. cpiscopul Transilvaniei. cere magi-

stratului din Sibin sa-1 apere pe priorul iiou nuniit al spitahiliii Sf. Duh din oras impo-

triva altui pretendent. 3 434 1466 ftbruarie 11. Brasou. Voicvodul Iiiaii Szciitgyiirgyi judccii la Brasov un proces

dc moslcnirc. 3 433 1466 februarie II. Alba lulia. Xicolac, cpiscopiil Trnnsilvaniei, incrcdin^caza Iii i

loan de Dobocz si lui Glicorglic, plebaii hi Sebcs, contimiarea proccsului impotriva lui

Stcfan F.rdcli. 3 436 1466 martie 14. .Sifcin. Magistratiil diii Sibiii pcrmite breslci cizmarllor din oras sa-si

construiascii o dugheanii pcnlru viiiziiri in Pinta -Mica. 3 437 1466 inarlie 14. Sihiu. Traduccrca gcrmana contcmporana a dociimcntiiliii aiiterior. 3 458 1466 inarHe 17. Alha lulia. loan dc Dobocz. arhidiacon la Allia lulia, si Gheorghe.

plcban la Scbes. il citeaza pe Stefan lCrdcli in fa^a scannului lor de judccalii. 3 43a 1466 martie 30, Sighisoara. Magistratul din Sighisoara adevcrcstc ca Ghcorghe de

Harunglab s-a prezentat la timp in fafa arbitrajului institnit de magistrat. 3 460 1466 marlie 29, Alba lulia. loan dc Doboz si Ghcorghc, pleban la Sebcs, promnHa

anatcma impotriva lui Stcfan Erdeli. 3 461 1466 aprilie 1, Homa. Papa Paul al Il-Ica porunccste prepozitului ^i arhidiaconuhii

biscricii Transllvaniei sS cercetcze plingerea parohului clujean Ghcorghe impotriva

dominicanilor diii oras. 3 462 1466 aprilie 21, Roma. Papa Paul al ll-lea conflrma pe Raimund, abate dc Cirtu, in

functia de episcop dc .\rge.s. 3 463 1466 aprilie 21, Buda. Judele curtii regale cere capitluhii din Alba lulia sa asiste

la schiinbul dc posesiuni dintre loan Gereb de Vingard ^i Petru dc Rosia. 3 464 1466 aprilie 22, Buda. Matia Corvin intcrzice cxportul pieilor netabacite din Tran-

silvania in Ungaria, Moldova ji Jara Romancasca. 3 463 1466 mai 1. Roma. Papa Paul al Il-Iea dispuiic introducerea lui Rainuind, episcop

dc .\rge5, in abatia de Cirta.

3 466 1466 niai 20, Sibiu. Zelene, capitan in armata voievodului Transilvanici, confirma un imprumut de 100 fl aur luat de la Petru de Rosia, primarul Sibiuhii.

XXXIII

3 4B7 14BS iunie 3. Notarul public Stefan Graws adevercste ca parohul din rioresti refuza

s-o afuriseasca pe Margareta Sleyffer pentrn neplata unor datorii. 3 468 14S6 iunie 20, Cluj. Magistratu! din Cluj inainteaza magistratulni din Bistrita in apel

procesul dintre doi clujeni. 3 469 1406 iulie 7, Buda. Matia Corvin cere magistratului din Sibiu sa bata monezile noi

dupa modelul celor facute de monetaria din Buda. 3 470 7:/fl« iu/ie 7:/, ZJrfjrfeni. loan, episcop sufragan al Moldovei, prelungeste o indulgenfa

acordata bisericii din Bradeni. 3 471 1466 iulie 17, Alba Regala. Matia Corvin poruuceste abatelui din Cluj-Manastur sS

distruga intariturile manastirii. 3 472 1466 iiilie 17, Alba Regala. Matia Corvin cere voievodului Transilvaniei sa apere pe

locuitorii din Cluj impotriva unor nobili. 3 473 1406 iulie 22, Dej. Comitele camarilor din Sic si Dej si magistrrtul din Dej il con-

firma pe loau Sombori !n stapinirea unui teren linga Somes. 3 474 1466 august 6, Alba lulia. loan de Doboz, arhidiacon al bisericii Transilvaniei, il

recomanda pe magistrul Petru lui Ladislau Henlini, fost primar al Sibiului. 3 473 1460 august 9, Sibiu. Voievodul loan Szentgyorgyi cere magistratului din Brasov

sa justitice la proxima dieta de la Turda o samavolnicie savirsita de locuitorul Lucas

Siculus impotriva unui nobil. 3 47G 1400 august 13, GitCiu. Notarul public Stefan Graws adevere§te ca pricina dintre

Margareta Sleyffer ji citiva jurati din CIuj va fi iudecata in fa^a iinui scaun bisericesc. 3 477 1466 august 13, Sibiu. Voievodul loan Szentgyorgyi cere capitlului din Alba lulia

sa ia parte la punerea lui Petru de Rosia, primarul Sibiului, in stapinirea unei parfi

de mosie la Cornatel. 3 478 ii66 a!i(/us/ i,*, Ocna Sifciij/ui. .Judele si juratii din Ocna Sibiului adeveresc ca fiica

lui Nicolae senior dc Ocna Sibiului a donat lui Nicolae junior partea ei a casei grea-

vului. 3 479 1466 august 20, Turda. Voievodul loan Szentgyorgyi invita cele Sapte Seaune la

dieta de la Turda. 3 480 14G6 august 20, Turda. Voievodul loan Szcnlgyorg\-i ccre magistratului din Sibiu sa

coutroleze camara de sare din Ocna Sibiului. 3 481 1466 septembrie 2, Bistri(a. Magistratul din Bistrifa inainteaza magistratului din

Sibiu in apel procesul dintre doi clujeni. 3 482 1466 septembrie 2, Mediaf. Gheorghe Thabiassy, judele regal al celor Doua Scaune,

cere magistratului din Sibiu material de construc{ie pentru refacerea castelului din

Cetatea de Balta. 3 483 1466 septembiie 4, Cluj. Voievodul loan Szentgyorgyi invita cele Sapte si Doua

Scaune sa trimila reprezentanjii lor la dieta din Turda. 3 484 1466 septembrie 5, Cluj. Voievodul loan Szentgyorgyi cere celor Sapte Scaune sa

fie pregatite pcntru o expedHie impotriva turcilor. 3 48.5 1466 septembrie 6. Gapitlul din Alba lulia raporteaza voievodului Transilvaniei

punerea lui Petru de Rosia, primarul Sibiului, in stapinirea unei parti din posesiunea

Cornatel.

3 486 1400 septembrie 12, Buda. Matia Corvin permite locuitorilor din Dej sa duca sarea

scoasii din ocnele Dejului la tlrgul Csetnek. 3 487 1400 septembrie 17, Turda. Voievodul loan Szentgyorgyi cere Sibienilor sil puna in

circulatie noua moneda. 3 488 7:/6'<; sepiemfrrie 23, C/uj. Ladislau Henlin cere primarului ^i judelni regal din Sibiu

s3 convoaceoadunarea celor §apte Scaune pentru a le comunica o poruncS regala. 3 489 1466 septembrie 23, Aiud. Gotthard, prepozit al biscricii Transilvaniei, convoac5

oamenii de vaza din cele §apte 51 Douii Scaune la o intrunire la Sibiu. 3 490 J^fffisep/emfir/e 25, C/uJ. Voievodul loan Szentgyorgyiporuncejte celor §apte Scaune

sii-ji IrimitS corpul lor de oaste la Hateg, deoarece exista pericolul unei invazii lurce^ti.

XXXIV

3 *»I HS6 septembric 38, Ordstie. Magisliatiil din Oiyjtie scric raagistnitiiliii diii Si))iii

(losprc pericolul unei invazii turcejti. 3 492 HSS octombrie 1, KaUd. Sebastian Orszag de Guth cere magistratului din Sibiu sii-i

facii drcptate in ccea ce prive^te testamcntul lui Nicolac senior de Ocna Sibiului. 3 493 (USii) oclombrie 27. Couvciilul din Cluj-Mauaslur adcvercste pentru brcasla croito-

rilor din Gluj un act al magistnitului orascucsc. 3 494 H6S noiembiie 2, Cluj. Notarul public Stcfau diii C.luj adcvercste plingerca unor

clujeni impotriva plebanului Gheorghc. 3 495 NSa noiembrie S, Komdrom. Matia Corvin counrnia fralia Corpus Christi din Biasov

in stapinirea posesiunilor Zarnejti si Tohau. 3 49U 14SS noiembrie S, Komurom. Matia Corviu intcrzice nobililor de Budila si Tcliu sii-i

opreasea pe locuitorii din Prcjnicr de la folosirca uiui pilduri. 3 497 1466 noiembrie S, Komdrom. Matia Corvin anunja pe Gotthard, prepozit dc .\lba

lulia, cil i-a scutit pe sa§ii dln cele Sapte si Doua Scaune de plata unei dari. 3 498 1466 noiembrie S, Komdrom. Malia Corvin scutcste pc arendasii salinclor din Dcj si

Ocna Dejului de prcstarea serviciului militar, 3 499 1466 noiembrie S, Komdrom. Matia (^orvin cere capitlului din .Mba lulia sa ia parte

la puncrea friitici Corpus Cliristi din Bra§ov in stiipinirea mo^iilor Zarne^ti ?i Tohan. 3 500 1466 noiembrie 6, Komdrom. Matia Corvin interzice lui loan Gercb de Vingard

sa irapiedice fra^ia Corpus Christi din Brasov in stapinirca posesiunilor Ziirncsti si Tohaii. 3 501 146S nolembrie S, Buda. Oswald, cpiscop de Zagreb, instiiiHeaza pc prcpozitul Got-

hard de reducerca diirii cclor Sapte si Douii Scaune. 3 502 1466 noiembrie 12, CliiJ. Raimund, cpiscop dc .\rgcs ji abate dc Cirta, isi rccoinandii

soliil la primarul Sibiului. 3 503 1466 noiembrie 16, Bratislaua. Malia Corvin cere magistratului din Sibiu sii dispuna

predarca de catre plebanul din Sibiu a mostenirii dupa vaduva lui Nicolae senior de

Ocna Sibiului. 3 504 1466 noiembrie 19, riralislava. Matia Corvin acorda comunei .\tcl dreptul dc juris-

dictie capitala. 3 505 1466 noiembrie 19, CT-a/is/ura. Alalia Corvin acorda comunci Atcl dreptul dc tirgsiip-

tiiminal si anual. 3 50G 1460 noiembrie 19, Bralislava. Malia Corviii acorda tirgului Agnita dreptul de juris-

dictic capilalii. 3 507 1466 noiembrie 19. Bralislava. Malia Corvin acordii tirgului .\gnita drcptul dc a

rc(ine jumiitatc din oamenii capabili de luptii pcntru apiirarea cetatii lor. 3 508 1466 noiembrie 26. Conventul din CIuj-Mana^tur adevereste vinzarca unor ino^ii ^i

piirti de mosii de pe Secas lui loaii Gereb de Vingard. 3 509 1466 decembrie 12, Ordslie. Voievodul loan Szentgyorgyi cere convcntului din CIuj-

Miinastur sii ia parte la ccrcctarea pricinii dintrc .\nton de Bcclcan §i Stefan de Idri-

fa ia , fost castelan de Bistrita . 3 510 1401 ianuarie 7. Convcntul din (Uuj-Miiniistur raporteaza voievodului Transilvaniei

despre cercetarea pricinii dintre .\nton de Beclean si Stefan de Idrifaia privind unele

atrocitati. 3 511 1467 ianuarie 9. Capitlul din Alba lulia raporteaza lui Matia Corvin despre puncrea

friitiei Corpus Christi din Brasov in .stapinirea mosiilor Zarnejti ?i Tohan.

3 512 Ififl? ia/iuarie 70, Sic. Sofia, sotia lui loan Gereb de Vingard, cere magistratului din Bistrita sii stringa si sa predea cit mai repede o dare regala.

3 513 1467 ianuarie20, Kosztoldnij. Matia Gorvincere magistratului din Bistrita sii plateasca censul Sf. Martin lui Benedict Bornemisza.

3 514 1467 ianuarie 25, Cluj. Magistratul din Cluj scuzii pe clujcanul Egidiu Zabo pcntru

neprezentarea in fata magistratului din Sibiu. 3 515 1467 ianuarie 28, Cluj. Voicvodul loan Szentgyorgyi confirmii primirca unui impru-

mut de 250 fl aur de la judele regal sibian Petru de Ro^ia.

XXXV

3 516 H67 ianimrie 30. Sibiii. .Magistratul din Sibiii inainteaz3 celor Sapte Scaiine in apel procesul dintre doi clujeni cu documentele magistratelor din Bistrita si Cluj din

1466. 3 517 14S7 februarie 17, Buda. Matia Corvin cere magistratului din Sibiu sa dispuna pre-

darea mo^tenirii lui Nicolae senior de Ocna Sibiului. 3 518 1467 februarie 17, Cluj. Vicevoievozii Transilvaniei cer conventului din Cluj-M5nas-

tur s3 cerceteze plingerea lui Nicolae de Ocna Sibiului privind silniciile savirsite de loan Lewkus de Idrifaia pe unele mo^ii ale sale. 3 519 1467 februarie 23, Celalea de Balla. Castelanul Cetatii de BaltiS si a Branului cere

magistralului din Sibiu sa-i puna la dispozitie un pescar. 3 520 1467 marlie 1, Buda. Matia Corvin cere capitluhii din Alba lulia sa ia parte la

punerea !n stapinirea unor posesiuni printre care Lcamnes, Vingard, Cunfa, Blajel

s. a. a lui Thomas ji Bernaldus Lepes. 3 521 (1467 mariie 1 marlie 27). Conventul din Chij-Manastur adeverejte o plingere

privind faptul ca nu a fost inaintata in apel, la Sibiu, o pricina judecata de magistra-

tul din CIuj. 3 522 1467 marlie 21, Buda. Matia Corvin interzice locuilorilor din Ragla sa-i opreascS

pe cei din Dumitrifa de la folosirea pasunilor lor. 3 523 1467 marlie 21, Buda. Matia Corvin cere comitelui setuilor sa stringa dSrile anuale

dupa noul curs monetar. 3 524 1467 martie 24, Buda. .Matia Corvin poruncestc tuturor vamuitorilor L'ngariei sS se

respecte privilegiile vamale ale Clujului. 3 525 1467 marlie 27, Aiud. Judele si juratii din Aiud raporteaza vicevoicvozilor Transil-

vaniei despre masurile luate intr-o pricina de adulter. 3 526 1467 marlie 31, Roma. Cardinalul Bissarion s. a. acorda frStiei prezbiterilor si laici-

lor din decanatele Bistrita $i Kiralia o indulgenta. 3 327 ^ 1467 aprilie 10. Capitlul din Alba lulia adevere.stc zalogirca unei cur(i din Rava?

catre Petru de Rosia. 3 528 1467 aprilie 21, Buda. Comitele de Tiniis cere lui Petru de Rosia si magistratului

din Sibiu sa intervina pe linga voievodul Transilvaniei in favoarea supusilor din Tran-

silvania a abatiei din Igris. 3 529 1467 mai 1, Buda. Matia Corvin cere voievodulni Transilvanjei sa cerceteze pretentiile

orasuhii Dej asupra unei paduri. 3 530 1461 mai 11, Buda. Matia Corvin adevereste documenle privind dreptul manastirii

dominicane din Chij asupra unei cantitati anuale de sare. 3 531 1467 mai IS, Buda. Matia Corvin cere celor Sapte §i Doua Scaune sS fie pregStite

pentru a face fata unei eventuale invazii turcejti. 3 532 1467 mai 18, Buda. Matia Corvin cere magistratului din Sibiu sa fie preg3tit sa faca

faja unei eventuale invazii turce^ti. 3 533 1467 mai 29, Sdrospalak. Judele curiei regale cere magistratuhii din Sibiu sa-i tri-

niita niste mejte^ugari. 3 534 1467 mai 30, Buda. Matia Corvin interzice administratorului vSmilor rcgale sS per-

ceapa de la .sasi vami interne, exceptindu-se marfurile de import. 3 535 1467 iunie 2, LaslCiu Mic. loan Gereb de Vingard rcstituie bisericii parohiale din

Brasov posesiunile Zarne^ti si Tohan. 3 536 1467 iunie 5, Cipilna de Jos. Voievodul loan Szcnt.gyiirgyi porunceste capitlului

din Alba lulia s5cercetezesilniciiles5vir.site detrupele celor DouS Scaune ji ale Sighi-

§oarci pe mo?iile nobililor de Bethlen, in partile hunedorene. 3 537 - 1467 iunie 11, Bucurefli. Radu al Ill-lea, voievodul JJirii Romanesti, cere magis-

tralului din Sibiu sS-l sculeascu pe boierul Mancha de plata vamii, acesta intorcindu-se

in Jara RomaneascJi.

3 338 1467 iunie 16. Capitlul din Alba lulia raporteaza voievodului Transilvanici ca pUn- gerea nobililor de Bethlen privind silniciile trupelor celor Doua Scaune ?i ale Sighi- ^oarei este intemeiatJi.

XXXVI

3 539 1467 iulic 14. $lcfan Gcicb dc Viiigaid roiifinna rcstituirea iiiiei dalorii, chczajita

dc cl, de catrc sa^ii din cdc $apte ji Doua Scaunc, precum ji din districtelc Bistrita

51 Brafov. 3 540 1467 iulie 14. Sibiu. Voievodul loan Szentgyorgyi ccre capillului din Alba lulia

s5 predea clujcnilor documcntul privind hotarnicia dintre Chintcni ?! Cluj efcctuata

dc loan Gcrcb de Vingard. 3 541 1467 iulie 16. Capitlul din .Mba lulia adcvcrc^tc ni^tc documcntc privind hotarele

dintre Chinteni ^i Cluj. 3 542 1467 iulie 20. .Magistratul din Cluj aprob;! statutelc brcslei faurarilor diii ora?. 3 543 - 1467 august 4, Cdpilna de Jos. Voicvodul loan Szentgyorgyi adeverejte intelegerea

dintrc Ecaterina, vaduva lui loan Doren din Media?, 51 vaduva lui Toma Balad de

Chendu privind unclc inojii. 3 544 1467 augusl IS. Convcntul din Cluj-Manajtur adevercste in{elcgcrea dinlre reprezen-

tan^ii starilor transilvancnc, indrcplata impotriva lui Matia Corvin. 3 545 1467 augusl 23, Kccskcmct. Matia Corvin ii previnc pe sibieni sa nu colaborezc cu

Iradalorii. 3 548 1467 (dupa august 30. respeciiv septembrie 16), Roma. Papa Paul al Il-Iea acordS

preotului Siinion din Jclna dreptul dc a folosi un altar portativ. 3 547 1467 seplcmbrie 2-', Scbcf. loan Gereb de Vingard rccomanda magistratului din Sibiu

pe preotul din Sebc§ drepl triiiiis al sau. 3 548 1467 septembrie 22. Cluj. Matia Corvin confera lui Gheorghe Thabiassy din Atel

functia de jude regal al scaunului Cincu. 3 549 1467 septembrie 22, CluJ. Matia Corvin confera lui Ghcorghe Thabiassy din Atel

posesiunile Piacovita, Valeni ^i Covej. 3 550 1467 septcmbric 2S, Cluj. Matia Corvin sculejte pe §tefan Kolb de toate darile pentru

casa sa de pialra din Cluj. 3 551 1467 scptembrie 2S, CluJ. Matia Corvin cere magistratului din Sibiu sa aresteze pe

niste instigatori. 3 532 146 7 oclombrie 3, Turda. Matia Corvin iarta pe toti participantii la razvratirea din

comitatul Cluj. 3 353 ii«7 oc/omftne 79, SifiiU. Matia Corvin ii iarta pesajii din cele Doua Scaunepentru

participarea la razvratire. 3 554 1467 octombrie 19, Sibiu. Matia Corvin confiima drepturile ji libertatile locuitorilor

din Ocna Sibiului. 3 535 1467 octombrie 21, Sibiu. Matia Corviii scutejte locuitorii din Dej $i Ocna Dejului

de toate darilc, rasplatind astfcl fidclitatca de care au dat dovada in timpul recentelor

tulburari. 3 336 ii67 oc^omJrie 25, Sifcju. Matia Corvin rcstiluic ora^ului Sibiu, posesiunca Rajinari

primind 240 fl aur. 3 557 1467 octombrie 2S. Sibiu. .Malia Corvin doncaza lui Ghcorghe Thabiassy de Atel o

casa din Sibiu, ce fusese zalogita lui Petru dc Rojia. 3 358 i^ff 7 oc/om6nc 25, Siiiu. Matia Corvinconfcraunelc bunuri din Sibiu ji mojia Corna-

tcl, confiscate de la Petiu de Rojia, sotiei ji fiului acestuia. 3 339 1167 octombrie 30. Mediaf. Matia Corvin intcrzice vame$ilor rcgali sa perceapa dari

iii limpul tirgului auual tinut in „Ziua luturor sfintilor" la Brajov. 3 560 1467 noiembrie 3, Sighisoara. Malia Corvin doneaza posesiunile confiscate de la

Nicoliic de Ociia Sibiului pcutni participarca sa la razvratirc lui loan Ernst. 3 561 1467 noiembrie i, Saschiz. .Matia Corvin poruncc^te nobilimii transilvanene sa nu-i

opreasca pe supusii ci de la stramutarca acestora la Bistrita. 3 562 1167 noiembrie 9. Feldioara. Matia Corvin confirina donatia unor venituri din mora-

rit bisericii din Feldioara. 3 563 1467 noiembrie 11, Brafov. .Matia Corviii cerc judelui regal §i primarului diii Sibi"

sa predea ccnsul Sf. Martin.

XXXVII

3 5Gi li61 noiembric 11, Brasov. Matia Corvin confirma privilegiilc orasului Brasov pri-

vind scutirca de vama, obligatiile militarc si comcr^ul cu amanuntul. 3 5G5 1461 noiembrie 11, Brasov. Matia Corvin interzice castclamilui si vamcsilor din Bran

sa perceapa vami de la negustorii din Brasov sj Xara Birsci. 3 56fi 1467 noiembrie 11, Brasov. Matia Corvin rcinnoiejte vecliilc privilegii alc Brasovu-

lui privind prestarea serviciului militar. 3 567 1467 noiembrie 11, Brasov. Matia Corvin rcinnoieste drcptul ncgustorilor bra.sovcni

dc a face negof cu amanunlul in toata Transilvania. 3 5G8 1467 noiembrie 11, Bra^ou. Matia Corvin adevcre§te dania unei parti din doua mori

pentru mojtenitorii lui Conrad Lapicida din Bra§ov. 3 569 1467 noiembrie 12, Bra?ov. Matia Corvin interzice castclanilor cetS^ilor Bran 51 Halchiu sa tulbure pe locuitorii din Feldioara in cxercitarea drcpluhii lor de folosire a unei apc. 3 570 7^67 noiembrie 12, Brafov. Matia Corvin coniunica auloritatilor transilvane ca a acordat brasovenilor, pcntru fidclitatea dc carc au dat dovada in tinipul razvratirii nobiliarc, un privilegiu pentru comeriul cu amanuntul. 3 571 1467 noiembrie 21, Bislrila. Magistratul din Bistrita adcvereste vinzarea unei mori. 3 572 1467 noiembrie 22, Trotii?. Matia Corvin iarta pe Mihail Apafi dc Malincrav pentru

participarea sa la razvratire. 3 573 1467 decembrie 9. Conventul din Cluj-Manastur raportcaza hi i Matia C.orvin dcspre punerea lui loan Ernus/.l in stapinirea unor posesiuni din Transilvania si dcsprc impotri- virca dominicanilor din Sighisoara fata de dania proprietatii Albcsti. 3 574 1467 deccmbrie 30. Capitlul din Alba lulia raporteaza lui Matia Corvin despre punerea

iui Gheorghe Thabiassy de Atel in .stapinirca poscsiunilor Racovita, Valcni si Cove?. 3 575 1467 decembrie 31, Bra^ov. Matia (^orvin doneaza cpiscopului dc Oradea jumatate din

poscsiunile apartinatoare cctatii Cngura?. 3 576 7^57. Matia Corvin anunta ca la ultima dieta s-a hotarit printrc altele ca districtcle ragara^.Amlas ?i Rodna sa nu mai poata fi instrainate din mina regelui pentru a sluji, la ncvoie, drcpt rcfugiu, voievozilor Moldovci si Tarii Romancjti. 3 577 146S ianuarie 1, Brasov. Matia Corvin doneaza lui Gcorgius Birodin Brasov posesiunile

Sercaia si Parau. 3 578 146S ianuaric 3, Bra^ov. i\Ialia Corvin ii scutestc pc locuitorii Brasovului ^i Tarii

Birsei de vami. 3 579 146S ianuarie 3, Brasov. Matia Corvin interzice pastorilor rcgali sa-^i pasca vitele pe

teritoriul orasului ^i districtului Bistritei. 3 580 146S ianuarie 3, Brafov. Matia Corvin prclungcjtc bistritcnilor tcrmcnul dc iiredare

a censului Sf. Martin. 3 581 146S ianuarie 4, Bra.sov. Matia Corvin interzice percepcrea darii dc 2 fl dc la locuitorii

din Satu Xou. 3 582 146S ianuarie 4, Bra^ov. Matia Corvin porunccste voievodului Tiausilvanici sa-i apcrc pc locuitorii din Bra^ov si Rotbav in liotarele dc-a lungul Oltului iuipotiiva nobi- lilor ^i secuilor. 3 583 li6S ianuarte 4, Bra.?ov. Matia Corvin intarejte libertatile orasului Bistrita. 3 584 146S lanuarie 4, Brason. Matia Corvin ii iarta pc bistritcni pcntru participarca lor la

razvratire. 3 585 146S ianuuric 12, C.luj. Malia (lorvin ccrc cunvcntului din CIuj-Manajtur s;Vi puna

pc locuilorii din Dej in stapinirea poscsiunilor Beichaz .'^i Somcula. 3 586 1468 tanuarie 17, Cluj. Malia (^orvin adevcrejte docunicutul lui Mihail Szil^gj i diu

1458 privind relatiilc dintre unguTii ji sajii din CIuj. 3 587 146S ianuarie 18, Cluj. Matia Corvin interzice de a se ridica vaiiii dc la locuitorii

din CIuj. 3 588 1468 tanuarte 19, Cluj. Matia Corvin adcverejte drcpturilc ji libertatilc orasului (.luj. 3 589 1468 tanuarie 19, Cluj. Matia Corvin ccre nobililor dc Lucenec sa-ji dovedcascS pre- tcntiilc asupra vamilor pcrccpute de la chijeni la Iluedin.

XXXVIII

3 5S0 146S ianuarie 19, Cliij. Matia ('.orvinintcr/.icc tuliiro]- vaiiicsilor (iin Traiisilvania sa

pcrccapa vaini dc la clujcni. 3 591 U6S ianiiarie 19. Clnj. Malia C^orvin adcvercstc docuincntclc privind liotarnicirca

dintrc Chintcni. Thihoriz ji Chij. 3 592 14SS ianuaric 19, Clnj. .Matia C.orvin adevcre?tc docuincnlul regelui Sigisnuind din

1421 privind limilarca jurisdictici bisericcsti la Cluj. 3 593 UGS iannaric 22. Convcntul din Cluj-Manastur adcvcrc^tc slatutclc brcslei faurarilor

din CIuj. 3 594 140S ianiiaric -». Matia (^orviu confirnia donatia poseshuiilor Zaruc^li si Tolian catre

fratia (iorpus Christi din Brasov. 3 595 146S ianuarie 30, Oradea. Matia (^orvin ii iarta pc participantii din ditcrite coinitate

transilvanenc la recenta razvratirc. 3 596 146S fcbruaric 20, 1.a^ilau Mic. loan Pongracz, voievodul Transilvanici, cerc oficialului

sau din Fagara»! si Amua§ sa rcstituie bunurile confiscate unor sibieni. 3 597 146S februaric 27. Conventul din CIuj-Mana^tur adcvcrejtc ca judclc din Dcj s-a im-

potrivit introduccrii lui Parvus dc Zcrdahel in stapinirca localitatii §omcutu Mic. 3 59B 146S marlic 7, Agria. Matia Corviu acorda bistritcnilor drcptul sa stringa singuri

ccnsul Sf. Martin. 3 599 146S niarlie 12. Convcntul din Cluj-Manajtur adcvere^te c5 Melchior Sleyffer ^i sotia

sa considcra inchciala pricina avuta cu magistratul din Cluj. 3 600 146S marlie :'?, Roma. Papa Paul al Il-Ica porunccjte episcopilor dc Alba Rcgala ji

Pecs sa aplaneze conflictul dintrc provincia dominicana din Ungaria si clerul mirean. 3 601 /J65apri7ie J, /,udu5. Voievodul loan Pongraczcere magistratului din Sibiu sa trimita

la cl, la Medias, doi reprezentanti. 3 602 146S aprilie 1, Roma. Papa Paul al Il-lea anunta pe episcopul Transilvaniei ca le-a

permis dominicanilor din Sighi^oara sa acccpte dania testamentara facuta. 3 603 146S aprilic 4, Mediaf. Voievodul loan Pongracz porunccste nobilului lon Kereky sa-i

puna in libertate pe nijte supu^ii ai regelui. 3 604 146S aprilie 5, Teiuf, Judcle ^i juratii din Teiu? il recomanda pe concetateanul lor

lacob ca trimis la magistratul din Sibiu. 3 605 146S aprilie 11, Ocna Sibiului. Arhidiaconul de Tirnava iji recomanda trimisul la

comitele monetarici din Sibiu. 3 606 146S aprilie 24, Reghin. Voicvodul loan Pongracz ccre magistratului din Sibiu sa

urmareasca actiunile turcilor si sa fie gata la chemare. 3 607 14SS aprilie 24, in iabara linga Laa. Matia Corvin porunccste tuturor stringatorilor

dc dari din rcgat sa apcrc satul Fcleac in dreplurile sale dalc dc rcgii Ludovic I ^i Sigis-

mund. 3 608 146S apritie 24, in labdra de linga Laa. Matia Corvin ccrc convcntului din CIuj-Ma-

nastur sa-I repunii pc Mihail ."Vpafi inposcsiunile salc, deoarece a fost icrtat pentru parti-

ciparea sa la razvratire. 3 609 146S aprilie 25, Reghin. Voievodul loan Pongracz cere magistratului din Bistrita

sa trimita corpul de oaste la Orastie pcntru preintimpinarca unei invazii turce^ti. 3 610 14SS aprilie 26, in labdra de lingd Laa. Matia Corvin cere capitlului din Alba lulia

sa-I puna in stapinirca posesiunilor Malincrav, Roandola ,?.a. pc Nicolae Csupor, voie-

vodul Transilvaniei. 3 611 - 140S aprllie 30. Convcntul diii (.lujMaua.stur adeverestc tcstamentul Margaretei

Slcyffer din Chij. 3 612 146S mai 1, in labdra dc Ungd Luu. Matia C.orvin poruncc^tc voievozilor ^i viccvoicvo-

zilor Transilvanici sa-i silcasca pc supu.sii lui Mihai Apafi dc Malincrav, care au fugit, sa

se intoarca. 3 613 146S mai 3, in labdra de lingu Laa. Matia Corvin ccre voievozilor Transilvaniei sa-i

sileasca pc locuitorii fugiti din cele Sapte Scaune s.a. siS se intoarca. 3 614 146S mui 3, Celalca .Slicinl. \'oicvo(hil loaii I-Tingracz ccrc magistraluhii din Bistrita

sa-i triniita ni^tc la^uri.

XXXIX

3 8!o 14 S/i mai 3, tabaia de linga Laa. Matia Corvin insarcincaza din nou pc slringatorii de

impozite sa perceapa darile la Bistrita. 3 61G nes mai 4, Archiiid. Ladislau Magnus anunta magistralul din Bistrita ca i-a rcstituit

lui Lconardus Currifcx lucrurile lasate ca zalog. 3 617 146S mai f>. Alba Iiilia. Nicolac, cpiscopul Transilvanici, cere dccanului si preotilor

din capitlurile Bistrita ;>i Kiralia sa-i excomunicc pe cei care vor sa rcduca veniturilc

sUijba^ilor biscriccjti. 3 61R 146S mai 14, Celalea Slreml. Voievodul loan Pongracz ccre magistratului din Sibiu

sa-i faca dreptate supur,iilui sau Petrns Morc. 3 619 146S iiinie 11, Maniirade. Voievodul loan Pongracz cere cclor Saptc Scaunc s* trimita

corpnl lor de oaste la Ora§tic pentru a prcintimpina o invazic turceasca. 3 620 146S iiinic 11, Mdnarade. Voievodul loan Pongracz confirma, la porunca regclui, pe

Mihai .\pafi in stapinirea posesiunii Xou Sasesc. 3 621 146S iiinie 13, Boia .Ifarc. Magistratul din Baia Marc aiuinta pc ccl din Sibiu ca Cristo-

for Italicns si-a aminat calaloria la Sibiu. 3 622 Inainlc de 140S iunie 15. Matia Corvin doneaza lui loan LUigcr dc .\'a la§cl parti din

mai multc posesiuni printrc carc Sicu, L'ila j.a. 3 G23 146S iunie IS. Conventul din Cluj-Manajtur adcvercste ca reprczcnlantul nobililor

de Luccncc s-a impotrivit daniei unor parti de posesiuni din localitatilc Batoj, Bahnca

j.a. in favoarca allora, cfectuata de Matia Corvin. 3 024 146S iunic 23. Capitlul din Alba lulia adeverc§te convenlului din (.luj-ilanajtur un

act din 1460 privind zalogirca unor bunuri lui Pctru de Rosia. 3 625 146S iunie 23, OrSflic. Voicvodul loan Pongracz il recomanda pe trimisul sau la ma-

gistratul din Sibiu. 3 626 14SS iulie 2. Convcntul din CIuj-Manastur adevereste marturia clujeanului loan

Loh privind datoriile lui loan Kch. 3 627 146S iulie 5, CluJ. Voievodul loan Pongracz anunta celc Sapte Scaune ca turcii au

trecut Dunarea. 3 62S 146S iulie 7. Capitlul din .\Iba lulia adcverejte ca .\nton de Beclean ^i-a vindut par-

tile din mo§iiIe Sinmiclau? §i Sincel. 3 629 146S iulie 10, Suceava. Mai multi demnitari din Moldova ii recomanda pc trimijii lor

la magistratul din Bra^ov. 3 630 140S iulie 13, Rimnicu Vilcca. Radu «ii ccilalti juzi ai Rimnicului scriu lui Xicolac

Russe, primarul Sibiului, in chestiunea datoriilor judelui rcgal Ladislau Hahn." 3 631 (146S— 1470) iulie 29, Dridu. Radu al Ill-Iea, domnul JaTii Romanesli, scric cclor

Sapte Scaunc ca interveni in favoarea intoarcerii ..saracilor" lor rcfugiati in Tara

Romancasca. 3 632 146S iulie 31, Ilroda. Matia Corvin intcrzice voievozilor ^i viccvoic\ ozilor Transil-

vanici sa pcrceapa vami de la bra^ovcni. 3 633 14as iulic 31. llroda. Matia Corvin eere lui Radu al Ill-Iea, domnul Tarii Romanesli,

sa nu ingreuneze comertul brajovenilor in tara sa. 3 634 iifiS au(/usi l<,0/omouc. Matia Corvin cere celor Saptc Scaunc sa faca drcptatc crc-

ditorilor vaduvci lui loan Griin din Sibiu. 3 635 146S august 14. Olomouc. Malia Corvin cerc lui Ghcorghc Pogan, stringatorul .sau de

dari din Transilvania, sa predca magistratului din Sibiu o pai tc diu varnilc incasalc pcu-

tru inlrctinerea cctatii Turnu R05U. 3 636 146S atgust 17, Dej. .luzii nobililorcomitatului Solnoc Inlerior adcvercsc documcntul

lui Matia Corvin din 1468 privind rcinloarccrca supu^ilor fugiti de pe mo^iilc lui Mihail

.^pafi. 3 637 - C.ca 146S augusl 27. Mcmoriul dogarilor saji catre supcriorii lor, cuprinzind proicctul

umii statut de breasla. 3 63« I46S uugust 27, Sighifoara. Magistratwl din Sighi§oara cere maglstratului din Sibiu

ta dczbata din nou problcma dogarilor sighi^orcni carc nu pot sa »,1 desfaca marfurilu

in unclc scauue sasc^ti.

XL

3 63 9 146.': augusl 30 feplcmlnie 10. [toinit. V:\\n\ raul al II lca acorda nnor cetateiii din

CIuj ?! Brajov drcptul de a avca un altar portaliv. 3 640 U6S augusl 30. Matia Corvin arcndcazi ora}ului Baia Marc monetariilc din Baia

Mare, Baia dc Aric? si Sibiu peun an pcntru sunia de 13 000 fl. aur. 3 641 li6S seplembrie 6, Tirgu Murc:?. Voicvodul loan Pongracz intcrzice caslclanilor din

Bran sa-i impiedicc pe ncgiistorii niuntcni in dcsfaccrea marfurilor. 3 642 U6S scplcmbrie 6. Capitlul din .Mba lulia adcvcrcjtc docunicnliil din 1 l.j.3 privitor

la hctilrnicia dintre Cisnadic si Cisnadioara. 3 643 146S seplembrie 21. Hibiu. Voicvoclul loau Ponuracz intcrzice tuluror dregalorilor

tarii sa-i retina pe neguslorii sibieni. ei fiind supuji jurisdicliei sibiene. 3 044 U6S scplembrie 24, Scbef. Voievodul Ican Pongracz ccrc loctiitorului judelui regal

din Sibiu $i altor juzi s^ solicitc. in priciua (lintre Simon Guldcnmiinzcr ^i nijtc mone-

tari, dcpunerea unor marturii. 3 (»45 146S scplcmbrie 27, Bralislaim. Matia C.orviu inlerzice episcopuhii Transilvaniei ^i

luturor vamcjilor transilvaneni sa perceapa vami dc la cUijcni. 3 646 146S scplcmbrie 2S, Sibiu. Loctiitorul judclui regal din Sibiu aniinla ca a adus la

cuno^tinta par(iIor impricinate documentul din 1468 al voicvodului Transilvanici. 3 647 146Sseplcmbrie2S, Bruliskwa. Matia Corvinacorda orajului Brajov dreptul de depozit

pentru marfurile adusc diu fara Romancasca ,'ji Moldova. 3 648 146S seplembiie 26. Malia Corvin intare5,le documentclc sale din 1467 si 146S privind

scutirea brajovenilor de vami. 3 649 146Sseplembrie 29, Bialishwa. .Matia Corvin sculcste a treia partc din locuitorii Bicr-

tanului dc obligatia serviciului militar pentru apararca propriei biserici-cetati. 3 650 146S seplembrie 30, Bralislava. Matia Corvin confirma cclc ^apte $i Doua Scaune in

stapinirea cetatii ji domeniului lalmaciu. 3 651 146S ocloinbric 1, Bralislava. Matia t^orvin porunceste voievozilor si vicevoievozilor

Transilvaniei sa-i aperc pe sasii din cele Sapte ji Doua Scaune impotriva hotilor ji altor

raufacatori. 3 652 146S oclombrie 1, Bralislava. Malia Corvin interzice tuluror nobililor din Transilva-

nia si ronianilor din Fagara? §1 Amna? sa-si pasca animalele pe pamintul craiesc. 3 653 U6S oclombrie 1, Bralislava. Matia Corvin in'c'zice instrainarea unor teritorii ale

celor Sapte ^i Doua Scaune. 3 654 146S oclombrie 2. Matia Corvin scule^te pc romanii din scauuele sasejti de la datul

oilor. 3 655 140S oclombrie 4, Bralisluva. Matia Corvin porunccjtc comitilor monetariilor din

Transilvania sa pcrmita brasovenilor sa foloseasca aspri in comertu I cu Tara Roiuaneasca. 3 656 14as oclombric 4, Bralislava. loan Parvus de Zcrdaliel poruncc^lc caslelanilor din

Ciceu ;i sfalului din Retcag sa nu pcrceapa vami de la bistriteni. 3 657 146S oclombrie 7, Bratislava. Matia Corvin cere arhidiaconului de Tirnava sa-i con-

scmnezc pe locuitorii sinistrati ai celor Sapte ji Doua Scaunc. 3 638 146S oclombrie S, Bralislava. Matia Corvin interzice stringatorilor dc impozite sa

pretinda brajovcnilor plata censului Sf. Marlin, ea fiind aminata. 3 639 14as oclombrie S, Bralislava. Matia Corvin comunica stringatorilor de impozite cS

a aminat bistritenilor plata censului Sf. .Marlin. 3 660 146S oclombrie 11, Celaiea Dyvglo. Voievodul loau Pongracz cere capitlului Iransilva-

nean sa hotarniceasca posesiunile Manaradc si Lupu. 3 661 J46S dupa oclombric 11. Capitlul din ,\lba lulia iutcrcaleaza documeutul anterior si

adevcrejte hotarnicirea posesiunilor Munarade .^i Lupu. 3 662 140S noiembric 10, Mdlincrav. Nicevoievodul loaii de Rede il recomanda pe Slmion

Grcb ca trimis al sau la magistratul din Sibiu. 3 663 146S decembrie 13, Buda. loan Literatusccre magistratului din Sibiu sa-i faca drcptatc fata de ^tefan Agotha, care ^i-a iususit Iiumuile coiifiscatc ale lui Kyrka din Jara Romancasca.

XLI

3 684 li68 deccmbrie 15. Conventul din Cluj-Manastur adevere$te impotrivirea lui Hmeric

Zekcl fata de ocuparea de catre loan Gcrcb dc Viugard a posesiunilor salc Spring, Dra-

sov s.a. 3 665 146S deccmbric 21, Baia Mare. Frepozitul transilvan Gotthard recomanda magistra-

tului din Sibiu sa se adrescze regelui in chestiunea perceperil duble a darilor din Ru§i 51

Cisnadioara. 3 666 H6S decembrie i6. Bada. Matia Corvin poruncestc comitilor camarilor de sare din

Ocna Sibiului sa pcrniita sasilor din ccle Sapte Scaune sa scoata dc trci ori pc an sare

marunta. 3 667 H6S decembrie 27, Bada. Malia Corvin pcrmilc locuitorilor din Dcj sa inslaleze un

pod mobil peste Somes. 3 668 146S, Brafov. Statulelc fralici calfclor dc blanari din Bra.sov. 3 669 146S. Ladislau de Lucenec zaloge^te partilc sale din posesiunea Bato? lui loan Gereb

dc Vingard. 3 670 1469 ianaarie 11, Cilnic. Matci, canonic dc Alba lulia, .^i Stefan, prcot la Cilnic, ii

recomanda magistratului din Sibiu pe prcotul loan pentru functia de „rcctor" al spita-

lului. 3 671 1469 ianuarie IS, C7uj. Franci,scus Italicus dc Florencia scrie cumnatului sau Nicolae

Aurifaber, primarul Sibiului, in problemc particulare. 3 672 1469 ianuarie 26, Beleag. .Judele $1 juratii din Fieteag cer magistratului din Bistrita

,sa-i urmareasca pe cei vinovati de ranirea unui concetatean. 3 673 1469 februarie 3, Brno. Matia Corvin interzice preotilor bisericii Transilvaniei sa

incalce drepturile locuitorilor din CIuj si sa-i chemc la judecata lor. 3 674 1469 februarie 4, Buda. Visticrul loan lirnst porunceste vame^ilor din Transilvania

sa predea 100 fl din veniturile vamii de la Turnu Ro?u magistratului din Sibiu. 3 675 1469 febmaric 4, Brno. Matia Corvin intcrzice voievozilor Transilvaniei sa-^i insta-

leze demnitari proprii la Bistrita. 3 676 1469 fcbruarie 4, Bucurc.?li. Radu al Ill-lea. domnul Jarii Romanesti. cere magistra-

tului din Sibiu sa-I conduca pe trimisul sau Mihail la voicvodul Transilvaniei. 3 677 Cca. 1469 februarie 4. Radu al Ill-lea, domnul Jarii Romanejti, asigura magistratul

din Sibiu ca va pastra credinta lui Matia Corvin. 3 678 1469februarie 12, Suceava. Stefan, domnul Moldovei, anunta magistratul din Brajov

ca-1 va retine pe un locuitor din Prejmcr pina cc un brasovcan iji va plati datoriile. 3 679 1469februarie 13, Cenad. Voievodul loan Pougracz porunceste magistratului diu Sibiu

sa-?i pregateasca armamentul pcntru lupta impotriva turcilor. 3 680 1469 fcbruarie 14. Capitlul din Alba lulia confirma pentru preotii dinlr-o scric de

decanate sase^ti dreptul la testament. 3 681 1469 februarie 19. Conventul din Cluj-Manastur adeverejte zalogirca unui clcstcu

linga Satu Lung si a unei mori la Someseni pe seama unor clujeni. 3 682 1469 februaric 21, Ayria. Matia Corvin confcra orasului Bistrita casa Bcchc si pamiu-

tul t^hyger. 3 683 1469 februaric 23, Itjrif. Ghcorghe Feyer, administrator al salinclor din Ocua Sibiu-

lui, anunta raagistralul din Sibiu despre planurilc turcilor. 3 684 1469 februarie 23, Igrif. Gheorghe Feyer, administratorul saliuclor din Ocua Sibiu-

lui, comunica lui Nicolae Aurifaber, primarul Sibiului, cii va sosi in curind in oraj. 3 685 1469 martie 3, Glodenl. Viccvoievodul loan dc Rcdc ccrc magistralului din Sibiu

sa-i trimita voievodului un subsidiu. 3 686 1469 marlie 6, Brno. Matia Corvin scutc^tc comuna Ghinibav, distrusa dc iucendiu,

dc toate darile timp de doi ani. 3 687 1469 marlic 6, Alba lulia. Vicevoicvodul loau dc Rcdc poruuccstc magistralului din

Sibiu SiS se prcgatcasca impotriva turcilor. 3 688 1469 marlic 7, Strigoniu. Vicarul general al bisericii de Strigoniu porunce^tc unor

preoti din jurul Sibiului sa intervina pentru punerea la dispozitic a unor documcntc

inlr-un proccs in care cste implical }i Nicolae Aurifaber, primarul Sibiului.

XLII

:{ (;K!I 1419 marlie 10. Cenad. Voifvodiil Io:iii Ponsracz ccrc inagistratuliii din Sibiu sS se

pregaleasca inipotriva turcilor. 3 G90 H69 marlic 13. Oradea. lacob Chatar din Oradca cerc magislratului din Sibiu sa resli-

tuie postavul confiscat slujilorului sau. 3 (;9l 14S9 marlie 13, .4/e/. Ghcorghc Thabiassy, judelccelor Doua Scaune, scriecelor Sapte

Scaunc in chcstiunca uiuii iaz dc inoara din Hasag. 3 692 1469 marlie 2S, Cliij. Nicolac ISuda. arhidiacon dc lirnava, ccrc cclor Saptc Scanne

sa predca neuiijlocil ccnsul Sf. Marlin. 3 G93 1469 marlie, Boma. Doi cardinali-prczbitcri, acorda altaruhii Sf. loan din biserica

din Sibiu o indulgcnta. 3 694 1469 aprilie 2, Cluj. Nicolac Biida, arhidiacon dc Tirnava, cere cclor Saple Scaune

sa platcasca censul Sf. Marliii. 3 693 1469 aprilie 2. Cliij. Arhidiacoiml Nicolac Bnda ccrc cclor Doua Scaune sa plateasca

censul St. Martin. 3 G9G 1469 aprilie 3—S, Hiiiiedoara. Vicecaslclanul de Hiinedoara cere niagistratuUii din

Sibiu sa-1 ajulc la rccuperarea unor acte instrainate fratelui sau ucis. 3 697 1469 aprilie 7, C.enad. loan, episcop dc Cenad, ccrc inagistratului din Sibiu sa apcre

posesiunile din Transilvania alc abatici din Igris. 3 698 it/fi.9 apn7ic 2,3, .Spics. .Jiidelc rcgal ^i judelc scannal din Scbcj ccr magistratului din

Sibiu lamuriri in chestiuni dc stringerea darilor. 3 699 1469 aprilie 16, Olomouc. Matia Corvin cerc sajilor din cele §apte si Doua Scaune

sa prcdca censul Sf. Martin al anului trccut arhidiaconuUii Nicolae. 3 700 1469 aprilic Itj, Olomouc. Matia Corvin cere magistratului din Bistrita sa predea

censul Sf. Martin arhidiaconuliii Nicolac. 3 701 1469 aprilie 21, C'rla. Raimnnd, cpiscop dc Arge^ si abate de Cir^a, cere ajutor de

la Nicolae, primarul Sibiului, impotriva juzilor din Fagaras. 3 702 1469 aprilie 22, Bistrila. Arhidiaconul Nicolae cere inagistratulni din Brajov sa-i

predea ccnsul Sf. Martin. 3 703 1469 aprilie 22. CapitUil din Alba lulia adcvere§te actul lui Malia Corvin din 1467

privind prcdarea posesiunilor din Sibiu si Cornajel ale Uii Pctru dc Rosia catre sotia si

fiul accstuia. 3 704 1469 aprilie 24, Jimbor. Viccvoievodul loan de Rcde ccrc magistratuUii din Sibiu

s-o ajute pe vaduva lui Mihail Gereb. 3 705 1469 aprilie 25, Olomouc. Malia Corvin confirina dispozitiile luatc de cele §apte

Scaunc pentru curmarea unor neajunsuri in timiturile Fagaras ?i Ainnaj. 3 706 1469 aprilie 2o, Olomouc. Matia Corvin scute^te pe sasii din Sibin si cele Sapte

Scaune de o treiine din censul Sf. Martin datorat pentru anul precedent. 3 707 1469 aprilie 25. Olomouc. Matia Corvin dispune ca locuitorii posesiunilor apartina-

loarc abatiei Cirta, prccum ^i posesiunile bisericii din Sibiu din Pro§tea, Ru$i, Balcaciu

^i Jidvei sa-si achitc obligatiile fiscale si mililarc imprcuna cn cele Saptc Scaune. 3 708 JJflff apn/ie 3(), Sifciu. (jcle Sapte Scaune judcca pricina diiitre Slimnic 51 Sura Mare

privind folosirca unei pajuni. 3 709 1469 mai 3. Capitlul din Alba lulia raporlcaza Uii Matia (lorvin dcsprc hotarnicirea

comunelor Cisnadie $i Cisnadioara. 3 710 1469 mai 3, Olomouc. Matia (lorvin anunta magistratul din Sibiii ca a fost alcs rege

al Bocmiei. 3 711 1469 inai 6, Sibiu. Arhidiaconul Nicolae Buda confirma priinirca ccnsului Sf. Marlin

din partca orasuUii Sibiu .si a cclor Sapte Scaune sase^ti. 3 712 1469maill, T/Vnara. loan, prcot la Pro§tea Marc ?i decan, se juslifica in fata pri-

marului din Sibiu pentru acuzatia dc a se fi ainestecat in jurisdictia laica. 3 713 1469 mai 16, Roma. Patru cardinali acorda altarului Sf. loan din biserica din Sibiu

o indiilgcnta. 3 714 1469 mai 17, liuda. Monetanil Conrad raportcaza magistralului din Sibiu despre

reznllatcle niisiunii sale la regc.

XLIII

3 715 1460 mai l^. Cluj. Arhidiaconul Xicolae scric magistratuliii rlin Bistritn in lcsatura

cu perceperea darilor. 3 716 1469 mai 29, Vicna. Judcle orajului Viena dispunc in pricina dintre vaduva unui

vienez si Ana. sotia lui Erasm din Cluj. 3 717 1469 iunie 2. Buda. .Judelc curiei regale decidc in procesul de iiolar dintre Cisnadie

?! Cisnadioara. 3 718 liS9 iunie 6. Capitlul din Alba lulia adcvere$tc protestul magistratului din Sibiu

impotriva extindcrii holarelor comunci Cisnadioara pe seama ora^ului. 3 719 1469 iunie 7. Capitlul din Alba lulia adeverejte ca Elias Parvus s-a impotrivil in

numcle nobililor din Vingard vinzarii de catre vaduva lui Mihail Zekcl a unci par^i din

posesiunea Rojia de Seca?. 3 720 1469 iunie 13, Wroclaw. .Matia Corvin scutestc ..bulgarii" din Brasov si Jara Birsei

de plata quinquagesimei oilor. 3 721 1469 iunie 10. Pctru, abale dc CIuj-.Manastur, adcvcrcstc ca i-a ziilogit lui Nicolae

Fcyer diu CIuj o moara la Apahida. 3 722 1469 iunie 29, Glodeni. loan de Rede, vicevoievodul Transilvaniei, cerc capitluhii

din Alba lulia sa-i dea lui loan Gereb dc Vingard parj^i ale posesiunii Mihalt. 3 723 1469 iunie 29, Cluj. Dominic de Bethlen, vicevoievodul Transilvaniei, ccre magistra-

tului din Bistrita sa trimita corpul de oaste la Borsa. 3 724 1469 iulie IS, Lasldu .1/ic. Voievodul loan Pongracz poruncc^te niagistratului din

Sibiu sa-I aresteze pe Nicolae Racz. 3 725 1469 iulie IS, Lasldu Mic. Voievodul loan Pougracz solicita magistratului din Sibiu

5i celor §apte Scaune banii fagaduifi. 3 720 1469 iulie 21. Primarul Nicolae Aurifaber si magistratul din Sibiu adeveresc o

marturie privitoare la vinzarca unci mojteniri a lui Simon Guldenmiinzer. 3 727 1469 iulie 26. .Sigliifoara. Magistratul din Sighijoara solicita pe magistratul din

Sibiu sa scuteasca localitatile inccndiatc Roandola si Mejendorf de impozitul impus. 3 728 1469 iulie 27, Cetalea Stremj. Voievodul loan Pongracz anunja cele Sapte Scaune ca

va judeca personal pricina dintre Cisnadie si Cisnadioara pentru folosirea unor pajuni. 3 729 1469 iulie 28, sub cetatea Veszele. Matia Corvin anunfa magistratul din Bistrita ca I-a

capturat pe fiul regclui Ghcorghe Pobicdrad. 3 730 1469 iulie 30, Cluj. Voievodul loan Pongracz confirma magistratului din Sibiu prc-

luarea mo^tenirii lui Sebastian Zalay, oficialul sau din Fagaraj. 3 731 J^59 iu/ie JO, C/uJ. Voievodul loan Pongracz confirma magistratului din Sibiu resti-

tuirea unei datorii. 3 732 1469 augusl 3, Boniida. Gheorghc de Luccncc cerc judclui Bistritci sa nu-I pedcpscasca

pe familiarul sau Barnabas. 3 73.1 1469 august 2S, Sibiu. Brcasla lesatorilor din Sibiu comunica statutele ei. 3 735 1469 septcmbrie 1, Cctatea de Baltd. Voicvodul loan Pongracz porunccsle magislra-

tului din Brajov sa-i apcre un iobag. 3 733 1469 seplembric 7. Convcntul din Cluj Mauastur adcvercstc vinzarca unor parfi din

mosiilc Vingard, Ghirbom, Dumilra, Rojia dc Scca?, Bintint ^. a. 3 73S 1469 seplcmbric 7. Conventul din CIuj-.MaiiiS^tur adevcrcstc cii viiduva lu i Miliail

Apafy a ziilogit poscsiunile ci din Sona. 3 737 1469 seplembrie 10, Cetatca Strcmj. Voicvodul loau Pongracz cere magistratului din

Sibiu sa-1 sprijinc pc cpiscopul Macaric al Galitici la slringerea diirilor de la prcotii

romani. 3 738 1469 scplcmhrir II, Cclatca Stremj. Voicvodul loan Pongracz ccrc magislratului din

Siblu sa-I dcspii.gubeasca pc fauiiliarul siiu Mihai Magnus penlru pierderilc suferite

din cauza primarului lor. 3 739 1469 septembrie 22, Celalea Strcml. Voievodul loan Pongracz cere magistratului din

Sibiu sii ajtepte cu Irimiterea unui sol la rcge pina la intoarccrca solului sau. 3 7-10 1469 septembric 2S. Buda. Matia Corvin acordii .sajilor diu cclc Saptc ^i Doua

Scaune dreptul sa-ji alcagii liber juzii rcgali.

XLIV

^741 -- HS9 seplembrie ^S, niid». M;it in (".orvin cori' ('cldi' SaiUi' Scaiino sa predcii nihiiliaco-

niiliii Nicolae censul Sf. Mnrtin. 3 742 1469 seplembrie 2S. Bitda. Matia Corvin corc magislralului din Bistrila sfl prcdca

censul Sf. Martin arhidiaconului Nicohic. 3 743 ua9 seplembrie 30, Huda. .^huia (lorvin aniinta lociiitorii districtuUii Hodna ca a

incorporat tiniitul lor orasuUii Bistrita. 3 744 1469 oclombrie 4. C.ouvcntul din (;iuj-Xh"in5!jlur adcvcrcslc \ inzarca uiior piirji din

niosiile Vingard, Ghirboni. Dutnitra, Hosia de Scca§, Bintinf s. a. 3 745 1469 oclombrie 7, Oradca. Nicolac. arhidiacon de Tirnava, anuntil capitlnl din .Mba

lulia cS rcgelc a dispus darimarca cctiltii .\Iba lulia. 3 746 1469 oclombric '20, Bralisluva. Malia C.orvin porunccste lui Raimund. episcop de

.\rgc$ ji abatc dc C.irta, s3 respectc dispozitiile datc de cele Sapto Scauno. 3 747 14B9oclombrie 20. Matia Corvinconfirnia celor Sapte si Dou5 Scaune drcptul de libera

alegere a juzilor regali. 3 748 1469 oclombrie 20. Matia Corvin adeverc^lo donarca poscsiunilor Racovita, Valeni si

C.oves catrc Cilieorghe Thabiassy do .\tel. 3 749 1469 oclombrie 22, Bratislava. Matia Corvin porunccste celor Sapte si Douii Scaune sS

decida in proeesul dc hotar dinlre localitat"'^ Slimnic si Ocna Sibiului printr-o hotSrni-

cire. S 750 1469 oclombrie 27, Broda. Matia Corvin porunceste locuitorilor din Sibiu si din

scaunele Sibiu, Miercurea .si Altina sS-i ajute pe sibienii pagubiti de incendiu cu mate-

riale de constructie. 3 751 1469 noiembrie 3. Biida. Comitelo camarilor din .\lba Iiilia cere magistratului din

Sibiu sa-I despagubeasca pentru o picrdere de 140 fl. 3 752 1469 noiembrie S. Buda. Matia Corvin poruncejte primarilor si juzilor din Sibiu,

CIuj si alte orase sa predea mostenirea unui predicator din Sighisoara, decedat, arhi-

diacomilui Nicolae. 3 753 1469 noiembric S. Celalea Bnciiresli. Xagh, vornicul Tarii Roinanesli, comunica

magistratuliii din Sibiu ro/Ailtatclo corcotiirilor privind comertul cu pipor al uniii bra-

sovean. 3 754 1469 noiembrie 11, Buda. .Matia Corvin ccre capitluUii din .\lba lulia sii ia parle

la trecerea iinor p;irti din mo^jia Bobohalma in sti'ipiuiroa Uii Gheorghe Thabiassy din

.\tel. 3 755 1469 noiembrie 13, Buda. Matia (^orvin coroconvcnluliii din CUij-Milniistur siS ia parte

la punerea unui ok"jlou in stilpiniroa Iiii Ghoorghe, arhidiacon de ('.luj. 3 756 1469 noiembrie 16, Celatea de Bultj. Vicevoievodul Dominic amintii magistratul

din Sibiu despre miscilrile turcilor. 3 757 1469 noiembrie 17, Buda. Magislrul Grigore, notar al voievodului Transilvaniei,

comunica magistratului din Sibiu cii a cxpcdiat docuinentul privind prcdarea districte-

lor Fiigiira? ji Amlas si solicitii rcstituirca chcltuielilor. 3 758 1469 noiembrie 19, Media.?. Judele .^i juratii celor Doua Scaune recomanda pe dele-

gatul lor, Petru Greb din §eica, magistratului din Sibiu. 3 759 1469 noiembrie 21, Sibiu. Gheorghe Magnus de la cSinara din Ocna Sibiului adeve-

reste primirea censului Sf. Martin do la ora.sul Sibiu $i cele Sapte Scaune. 3 760 1469 noiembrie 22. .Mba lulia. .\rhidiaconuI Nicolao cere primarului si judelui regal

din Sibiu sii plSteascS urgent darea obi^nuita de 500 mSrci argint. 3 761 1469 noiembrie 23, Buda. Matia (iorvin porunce^te tirgului Oriistie sJ-i puniS la dis-

pozitie o caruta cu personal de deservire ji unelte. 3 762 1469 noiembrie 25, ^oroiftin. Vicevoievodul Dominicrocomandacelor .Sapte Scaune pe

trimisul siiu Petru Kerekes din Sorojtin. 3 763 14G9 noiembrie 2S. Vingard. loan Gereb de Vingard cere celor Sapte Scaune sa ISmu-

reasca problema saracilor din districtolo Fagara^ iji .\mlas, primite de la rege. 3 764 1469 noiembrie 29, .ilba lulia. .\rhidiaconul Nicolae scrie magistratuUii din Bistrita in probleina diirilor cuvenite din Valea Rodnei.

XLV

3 765 liG9 decembrie 5, Oradea. ComitPle camurilor fle sare din Turda si Ocna Sibiulni

scrie primaruUii Sibiulni cu privire la paharul confecjionat flc aurarul Clemens. 3 76S 1469 decembrie 7. Capitlul din Alba lulia adeverc$te ca nobilii Gereb de Vingard au

protestat impotriva introducerii districlului Fagara? si a unor posesiuni din coniita-

tul Alba in stapinirea celor Sapte Scaune. 3 767 1469 decem Jrie S, Si6i"!i. Cele Sapte Scaune adeveresc unele documente si raporloaza

dcspre hotarnicirea efccluata dintre Slimnic si Ocna Sibiului. 3 768 it/flS f/fcenTirie .■?. Ce/fi/en rfe /?a/(d. Vicevoievodul Dominic anunta cclc Sapte Scaune

ca a trimis un reprczentant pentru introducerea lor in stapinirea districtclor P"agaras si

Amnaj. 3 769 1469 decembrie 10, Celatea de Balla. Vicevoievodul Dominic recomanda pe loan Borne-

misza ca reprezentant al sau la introducerea Fagarasului si Anmasului in stapinirea celor

Sapte Scaune. 3 770 1469 decembrie 30. Capitlul din Alba lulia adevereste impotrivirea nobilului Fran-

cisc Mikola cu privire la instrainarea unor bunuri ale sale de catre un alt nobil, intre

cumparatori fiind si trei clujeni. 3 771 1469 decembrie 21. Alba lulia. .\rhidiaconul Nicolae se plinge magistratului din

Sibiu ca satele CTi\, Me.sendorf si Cloasterf inca n-au platit darea extraordinara catre

rege. 3 772 1469 decembrie 2S, Buda. Matia Corvin doneaza faniiliei Thabiassy posesiunile din

comitatul .\lba ale unui nobil mort far.a mostenitori. 3 773 1469. loan Gereb de Vingard protesteaza in fafa capitlului din Alba lulia impotriva

vlnzarii unei parti din mosia Rosia de Secas de catre vaduva lui Mihail Zekel de

Sintioana. 3 774 1470 ianuarie 2, Buda. Matia Corvin porunceste prcotiior de pe teritoriul celor Sapte

Scaune sa nu se amestecc in jurisdictia laica. 3 775 1470 ianuarie 6, Buda. Voievodul loan Pongracz recomanda magistratului din Sibiu

pe trimisul sau Nicolae Sykesd, vicecomite al secuilor. 3 776 1470 ianuarie 12. Conventul din Cluj-Manastur adevercste ca Nicolae Frdeli si-a

vindut po.sesiunile din Vingard, Ghirbom, Dumitra, Bintint 9. a. lui loan Gereb de

Vingard. 3 777 1470 ianuarie 14. Nazna. Xicolae Sykcsd, vicecomitclc secuilor. recomamla magis-

tratului din Sibiu pe trimisul sau Gheorglie Magnus. 3 778 1470 ianuarie 26, Buda. Matia Corvin porunceste nobililor si luturor oamenilor din

Transilvania sS respecte privilegiile comerciale ale Brasovului. 3 779 1470 ianuarie 29, Buda. Matia Corvin scutestc ccle Sapte Scaune de prestarea unor

care de razboi. 3 780 1470 ianuarie 29. Buda. Matia Corvin scutcsle cclc Doua Scaune de prestarea

unor carc de razboi. 3 781 1470 febtuarie S, Bruck pe I.cilha. Ladislau Thabiassy, notar al cancelariei regale,

cere celor Sapte Scaunc sa trimita cancelarului o recompensa pentru scutirea de presta-

rea carelor dc razboi. 3 782 1470 (ebruarie S, Bruck pe I.eilha. Matia Corvin intcrzice exportul de grine sprc Tara

Romaneasca. 3 783 1470 (februarie 15 martie S), Viena. Matia Corvin cere capitlului din .\lba lulia

sa participe la noua hotarnicire dintre Slimnic si Ocna Sibiului. 3 784 1470 februarie 17, Bra^ov. Magistratul din Bra.sov roaga magistratul din Sibiu sa

stabileasca data unci intilniri in care sa discufe unele problemc importante. 3 785 1470 februarie 21, Viena. Matia Corvin interzice slringatorilor dc dari sa pcrccapa

de la bislritcni dari excesive. 3 786 1470 februarie 21, Viena. Matia Corvin interzicc stringiilorilor s;"ii dc diSri sa le pcr-

ceapu de la bistriteni inainte de ternicn. 3 787 ;j 70 /"eftruarie 21, V/ena. Matia Corvin poruncejte stringatorilor srd de dari sa nu le

perceapa timp dc opt ani de la bistritenii careconstruiesc case pc locuri de casa parasitc.

XLVI

3 781! Urn fehruarie 21, Vienit. Maliu C.nrvin poriinoeslc voicvo/ilor si vioevoicvozilor Tran-

silvaniei sii rcspccte libert;"i(ilc bistritenilor. 3 78!) 1470 februarie 21, Viena. Matia ('.orvin poruncfiile voievozilor .si vicevoicvozilor

rransilvaniei sii-i aperc pc tnstritcni impotriva iinor fiiradelegi. 3 790 inn nuulie C Bncnrefli. Hadu al Ill-lea, cloninul Tai" Ronianesti, scrie magi.stra-

tului din Urasov desprc intelcgerea la carc a ajiins cu Malia Corvin privind rclatiile co-

nuTciale. 3 791 -' Cca. 14 70 marlie 6. Hadu al Ill-Iea, domnuITarii Homanesti, comunica magistratului

din Sibiu cii a ajuns cu rcgclc Matia Corvin la intelegere. 3 792 1470 nuirlie 16, Media^. .hidclc si juratii celor Doua Scaune adeveresc intelcgerca din-

tre magistratul din Mcdias .si Cihcorglic Tliabiaschi din Atcl privind construirea unei

case in cras. 3 793 1470 marlie IS. Pe^ila. Gheorghe Feyer din Pesta cere magistratului din Sibiu sa va-

lideze darea de seama a vamesului Pelru Phibes. 3 794 1470 martie 2C, Bnda. Matiu Corvin contera orasului CIuj tirgul Cojocna si posesiunea

Feiurdeni. 3 795 1470 marlie 26. Duda. Malia Corvin cere capitlului din Alba lulia sa ia parte la pune-

rea Cojocnei si Feiurdciuilui in stiipinirea orasului Cluj. 3 796 1470 aprilie j, Buda. .Matia Corvin porunceste magistratului din Sibiu sa achite arhi-

diaconului Nicolae o dare dupa vinul importat. 3 797 1470 aprilie 5, Buda. IMatia Corvin solicita magistratul din Bistrita sa plateasca in

locul censnlui Sf. Martin din acest an o dare dc o jumiitate florin de poarta. 3 798 1470 aprilie 11, Buda. Gheorghe Feyer, colectordc impozit in Transilvania, transmite

magistratuliii din Sibiu .stiri despre rege. 3 799 1470 aprilie 10, Buda. Matia Corvin injtiinteaza ccle Sapte si cele Doua Scaune ca a

delegal in inijlocul lor pe voicvodul loan Pongracz, poruncindu-Ie sa asculte dispozitiile

sale. 3 800 ;J70 mai 7. Capitlul din .\lba lulia raporteaza rcgclui Matia Corvin despre puncrea

Cojocnci si a unci jumiitiiti din inosia Feiurdcni iu stiipinirea orasului Cluj. 3 801 1470 mai .«. Parohul Sigismund din Ocna Sibiului, decan alcapitlului Sibin, adevereste

pcntru vaduva si fiul lui Pctru de Hosia unclc docuincntc din 1460 privind drcplurile

lor de mostcnire. 3 802 1470 mai 14, Cenad. Voicvodul loan Pongracz anunta magistralul diu Sibiii ca turcii

au trecut Dunarea. 3 803 1470 mai 2S. Contract de munca intre convenful din Cluj-Miinastur si mcstcrul I.au-

rentiu Lapicida. 3 804 1470 iunie S, Sibiu. Magistratul din Sibiu comunica magistratului din Bistrita nu-

mclc cclor insarcinati cu stringerea darilor. 3 SO.i 1470 iunie 12, Alba lulia. Capitlnl din Alba lulia confirma pentru Valentin Gereb

din Daia un document din 1428 privind impilrtirea unor elestee din Grinari. 3 806 1470 iunie 19. (^onventul din Cluj-Manastur confirma cii Jereslaus de Ruzkowycz,

procurator al episcopiei de .\lba lulia, a preluat de la arhidiaconul Nicolae toate pose-

siunile episcopiel cu exceptia cetatilor de la Tauti si Gilau si a comunei ITorcsti. 3 807 1470 iunie 29, Sooata. Voievodul loan Pongracz porunceste locuitorilor din .lidvei si

Biilcaciu si din alte posesiuni apartiniitoare bisericii parohiale din Sibiu, sil nu se opuna

reprczentantilor celor doi vice\oicvozi care prciau aceste mosii. 3 808 1470 iunie 29. Alba lulia. Arhidiaconul Nicolae confirma primirea unei diiri extra-

ordinare din Brasov si X^ra Birsei. 3 809 7^70 iulie .3. .Martin, pleban la Medias, confirmii primirea unei sumc de bani destinata

arhidiaconului Nicolae. 3 810 1470 iulie 3, Tirgu Mure?. Voievodul loan Pongracz confirma primirca unei sume de

bani de la magistratul din Bistrita.

XLVII

3 811 1^70 iiilie 6, Celaica de Ballci. Voievodul loan Pongracz corc magislratnlui din Sibin

sa-i trimita cu delegatii solicitati nijte argintarie. 3 812 HIO iulie 6, Celalea de Balld. Voievodul loan Pongracz cere capitlului din Alba

lulia s5 ia parte la punerea unor parti din posesiunile Bord si Cucerdea In stapinirea

lui Gheorghe Tabiassy de Afel. 3 813 U70 iulie 7, Celalea de Balla. Voicvodul loan Pongracz anunta magistratul din Bis-

trita dcspre victoria obtinutS de Matia Corvin asupra lui Gheorghe Podicbrad. 3 814 1470 iulie 22, Buda. Gheorghe Feyer c;;:i Pesta roaga pe magistralul din Bistrita s3-l

determine pe vamesul Dumitru Kys din Bistrita sa-i trimita taxele vamale incasate in

valoare de 50 fl. 3 815 1470 iulie 25, Sfinlu Gheorghe. Nicolae. arhidiacon de Tirnava, cere magistratului

din Sibiu s5 predea darea de o jumState de florin de poarta din posesiunile Tapu, Ce-

nade s.a. 3 816 1470 iulie 26, Hoghilag. Vicevoievodul Dominic Bethlen recomanda pe trimisul sSu,

Vassa, la magistratul din Sibiu. 3 817 1470 iulie 27, Tapu. Vicevoievodul Dominic Bethlen cere magistratului din Sibiu

s5-i trimita un imputernicit la Sorostin. 3 818 1470 iulie 31, Cetalea de Balla. Vicevoievodul Dominic Bethlen roagS magistratul din

Sibiu s5-l aleaga pe magistrul Martin Gercb din Boian notar al orasului. 3 819 1470 august 26, Simand. Voievodul loan Pongracz invita magistratul din Sibiu si cele

Sapte Scaune la dieta de la Turda. 3 820 1470 septembrie 1, Znojmo. .Matia Corvin cere voievozilor si vicevoievozilor Transil-

vaniei sa ia parte la punerea din nou in stapinirea unor posesiiini a lui loan de Merghin-

deal. 3 821 1470 septembrle 4, Turda. Albert, notarul lui loan Ernust, cere magistratului din

Bistrita sa-i prcdea darea extraordinara din partea orajului. 3 822 1470 oclombrie 11, Buzau. Radu al Ill-lea, domnul Tarii Romanesti se plinge ca ma-

gistratul din Brasov il sprijina pe Stefan cel Mare. 3 823 1470 octombrie IS, Dumhrnvioara. Voievodul loan Pongracz cere magistratului din

Bistrita sa cerceteze o plingere impotriva plebanuliii din Bistrita. 3 824 1470 oetombric IS, Buda. Malia Corvin confirma posesiunik- Bud;icul de Sus, Budila

?! altele in stapinirea nobililor din familiile Forro si Zekel. 3 825 1470 octombrie 26, Saschi:. Voievodul loan Pongracz permite tirgului Saschiz ca in

timp derazboi sa pastreze jum5tate din barbatii apli de lupta pentru apararea cetatii lor. 3 826 1470 oclombrie 27, Saschiz. Voievodul loan Pougracz cere magistratului din Sibiu

si fie pregatit in cazul unui eventual atac turcesc. 3 827 1470 oclombrie 31, Aiud. Stringatorul de dari .Nicolac Piry cere magistralului din

Sibiu sa-i puna la dispozitie oameni potriviti pentru striugerea noii dari extraordinare

de 1 fl din districtul Fagaras. 3 828 1470 noiembrie 1, Sinmarijhila. loan Dezso de Lucenec cere magistratului din Bis-

trita sa restituie iobagilor sai niste boi confiscati. 3 829 1470 noiembrie 14, Buza. \oievodul loan Pongracz confirma primirca censului Sf.

Martin de la magistratul din Bistrita. 3 830 1470 noiembrie 27. Matia Corvin confirmS donatia fostelor posesiuni ale lui Nicolae

de Ocna Sibiului pentru loan I-Irnst. 3 831 (1470 noiembrie 27 decembrie IS), Buda. .Matia (lorvin interzicc celor Sapte Scaune

sS-1 impicdice pc bra^oveanul Gheorghe Biro in stapinirea posesiunilor sale Sercaia ^.a. 3 832 7^70 noiembrie 29. Buda. Matia Corvin porunce^le lui Gheorghe Feyer si restiluie

magistratului din Sibiu Ijunurile hii Simon Guldenniiinzer. mort fara mojtenitori. 3 833 1470 decembrie 6, /iiida. Matia (^orvin porunce^te voievozilor si vicevoievozilor Tran-

silvaniei sa-i apere pe nobilii Thabiassy din .Xtel In posesiunea bunurilor priniite dupa

razvriltirea transilvSnenilor. impotriva prctentiilor lui loan de Merghindeal.

XLVIII

3 834 1470 decembric 20, Buda. Matia Corvin (.-ere conventului din Cluj-Mana?tur sii ia parte

la punerea posesiunilor Veseud, Uuia ^.a. in stSpinirca vSduvei lui loan de Miliaileni.

3 833 HTO decembrie 25. Turda. Vicevoievozii loan de Rede si Dominic Betlilen poruncesc

lui .Martin de Iclod sa i restituie lui Francisc Mykola bunurile zalogite.

3 83S U70 decemhrie 29, Sibiu. Magistratul din Sibiu roagS pe toti demnltarii tarii sS-i

apere pe locuitorii din Sibiu aflati la druni.

3 837 1^70 decembrie 29. Sibiu. Primarul si magistratul din Sibiu roaga pc casteUuuil do

Gihlu sa nu-I mai urniiireascS pe concetateanul lor loan Pryden pentru niste pretinse

datorii.

3 838 1470 decembrie 30, Bnda. Matia Corvin confirnia scuLlrea sasilor dc obligalia cSrausiei

ji a gazduirii gratuite.

3 839 1^70 decembrie 30, Buda. Malia Corvin inlerzice tuturor nobililor sa-i opreasca pe

iobagii carc vor sa se stramute in cele Sapte ji Doua Scaune, dupa achitarea obligatiilor

si daloriilor.

3 840 7^70, Ghimbav. Marturla v5duvci Rlisabeta din Brasov despre Joerg Hoen din Sin-

petru. care a fost captiv la Adrianopol.

3 841 7^77 (ianuarie 1 martie 24). Buda. Matia Corvin cere voievozilor si viccvoievozilor

Transilvaniei sa judece pricina dintrc Bistrita si unii nobili privind posesiunea Ragla.

3 842 7^77 ianuarie 6, Buda. Matia Corvin cere magistratului din Medias sa-i apere pe ciz-

marii si tabacarii din oras, care se bucura de aceleasi drepturi cu colegii lor din Sibiu,

impotriva concurentei unor straini.

3 843 7777 ianuarie 7, Sibiu. Magistratul din Sil)iu cere scaunului Cincu sa se pregateasea

impotriva unui eventual atac al turcilor.

3 844 7777 ianuarie 9, Buda. Matia Corvin cere magistratului din CIuj sa predea lui Nicolae

Batbori piirtile din posesiunea Feiurdeni primite de ora^ dupa confiscarea lor de la Ste-

fan de Feiurdeni.

3 843 1471 ianuarie 22. Sibiu. Magistratul djn Sibiu si cele Sapte Scaune invita judele si

juratii scaunului Miercurea la o cnnsfatuire.

3 B4G 77 77 martie 10, Buda. Malia Corvin permitc comunei Atel .sa pastreze in caz de riizboi

o treime din oamenii apti de lupta pcntru apararea bisericii-cetate.

3 847 1471 martic 10, Buda. Malia C.orvin ii scutcste pe brasoveni de plata vamii la

Tu rda .

3 848 7777 martie 10, Buda. Matia Corvin doneaza din nou tirgului Prejmcr „insula

Bosau".

3 849 7777 martie 11, Buda. Matia Corvin confirma documcntul sau din 14G2 prin care

Petru Gereb doneaza proprictatile sale Satu Nou si „Komlos" ora^ului Brasov.

3 850 7^77 martie 12, Buda. Matia Corvin poruncejte voievodului si vicevolevodului Tran-

silvaniei sa-i faca dreptate lui Stcfan Toth, judele din Dej.

3 831 77 77 martie 12, Buda. Matia Corvin poruncejte tuturor demnitarilor tarii sS apere

privilegiile vamale ale locuitorilor din Dej si Ocna Dejului.

3 832 7777 marlie 14, Buda. Matia (^orvin porunceste capitlului din Alba lulia sa dea lo-

calitatea Pauca in stapinirea lui loan Flasner din Sibiu si a lui Toma de Galtiu.

3 853 7777 martie 75, Buda. Matia Corvin porunceste castelanilor de Cetatea de Balta ca

in pricinile cu locuitori din cele Doua Scaune sa accepte judecata celor Doua Scaune.

3 854 7777 martie 15, Buda. Matia Corvin confera comunei Velt o vie afiatoare pe hotarul

Cetatii de Balta.

3 853 7777 martie IB, Buda. Matia Corvin cere capitlului din Alba lulia sa ia parte la pu-

nerea proprietatilor Satu Nou si ..Konilos", donate de Petru Gereb, in stapinirea orasului

Brasov. 3 856 7777 martie IS, Buda. Matia Corvin doneazii orasului Bra^ov posesiunile Sercaia si

Parau.

XLIX

3 857 1471 marlie IS, Bitda. Matia Corvin ceie capitlului din Alba lulia sa ia parte la in-

trarea posesiunilor Sercaia §i Parau in stapinirea orasului Brajov. 3 858 1471 marlie 19, Biida. Matia Corvin interzice tuturor nobililor sa-si opreascil supusii

de la stramutarea peteritoriul celor Sapte si Doua Scaune. 3 859 1471 martie 19, Buda. Matia Corvin permite sasilor din cele Sapte Scaune sa spele

si sa prescliimbe aur, precum si sa fiarba salpetru. in posesiunilc celatii Hunedoara si in

intreaga Transilvanie. 3 8G0 1471 martie 20, Buda. Matia Corvin interzice magistratului din Brasov sa-i opreasca

pe sajii din cele Sapte 51 Dou3 Scaune sa faca comert cu negustorii din Moldova si Tara

Romaneasca, obligindu-i sa depoziteze mSrfurile. 3 8G1 1471 cca aprilie 34, Cetalea Sttemj. Fragmeniulunvi scrisori a castelanilor de Strem^

catre magistratul din Sibiu. 3 8G2 2^7; maiJ. Capitlul din Alba lulia permitc decanilor capitlurilor Bistrita ji Kiralia

sa judece procese pina la valoarea de 2 marci argint. 3 863 1471 mai 6. Capitlul din .\Iba lulia raporteaza lui Matia Corvin intrarea posesiunilor

Satu Nou si „KomIos" sub stapinirea orasului Brajov. 3 864 i:<7i mai 7. Capitlul din Alba lulia raporteaza lui Matia Corvin intrarea posesiunilor

Sercaia si Parau sub stapinirea ora?ului Brasov. 3 865 1471 mai 7, Slbiu. Decanul capitlului Sibiu judeca prieina dintre preo^ii din Cisnadie

si Cisnadioara privind dreptul asupra bisericii de pe deal. 3 866 1471 mai 7 1490 mai 7. Calugarii manastirii Cotmeana recomanda magistratului

din Sibiu pe solul lor. 3 867 14 71 mai 12, Cluj. Matia Corvin intareste locuitorilor din orasul si districtul Bistrija

dreptul de a folosi sarea scoasa pe teritoriul lor. 3 868 1471 mai 12, CluJ. Matia Corvin scute^te orasul si districtul Bistrita pe timp de doi

ani de jumatatea din impozit si din d3ri. 3 869 1471 mai 12, Cluj. Matia Corvin porunceste locuitorilor din Brasov si Jara Birsei

sa plateasca urgent partea lor din darea extraordinara impusa sasilor. 3 870 1471 mai 12, Cluj. Matia Corvin da dispozitii privind plata carausilor de sare

din Dej. 3 871 1471 mai 14, Balcaciu. Magistratul din Sibiu scrie judelui primar .lorg Eyben din

Bistrita in legatura cu arendarea vigesimei. 3 872 1471 mai 19. Capitlul din Alba lulia comunic5 vcievodului Traiisilvaniei ca locali-

tatea Piluca a fost data in stapinirea lui loan Flasner si sotiei. nol)ilul ("iheorghe Kerekes

impotrivindu-se. 3 873 1471 mai 19. Capitlul din .\Iba lulia confirma ca localitaUa Pauca a fosl data in

stapinirea lui loan Flasner, nobilul Gheorghe Kerekes iinpotrivinduse. 3 874 1471 mai 21, Cluj. Matia Corvin porunceste comitelui ^i juzilor nobililor din comi-

tatul .\Iba sa cerceteze litigiul dintre gubernatorul episcopiei si capitlul din

Alba lulia. 3 875 1471 iunie 1. Conventul din Cluj-Man3stur confirmi intelegerea dintre parohul din

Lechinta si nobilii de LuCenec, privind despagubirea parohului pentru daunele

suferite. 3 876 1471 iunie 2, Cluj. .\Ibertus de Naghwath, comitele cam5rilor de sare, cere magistra-

tului din Bistrita sa-i trimita urgent sumele de bani scadcnte. 3 877 1471 ianie 14, DeJ. Albert Fodor ji Stefan Irik, comiti ai cSmarilor de sare, anunt&

magistratul din Bistrita ca ii Incredinteaza in continuare administrarea cSmirii de sare

de la Albejtii Bistritei. 3 878 1471 iunie IS. Conventul din Cluj-Manastur adevereste testamcntul Ecaterinei Lu-

kachy din Cluj. 3 879 1471 iutiie 26, Buda. Matia Corvin scuteste pe sa^ii din Brajov jlTara Birsei de parti-

ciparea la expedilia impotriva turcilor, dcoarece i-au f3g3duit sprijin financiar.

3 880 - 1471 itilie 2. Cluj. Albcrlus (tc Wath ccic maffistiatiihii «lin Bistrita sa-i platcasca $i

restul impozilului scadcnt. 3 881 1471 iulie 29, Daia Mare. Judcle din Baia Marc rccomanda magistratuhii din Bistrita

sii-1 aleaga pc magistrul Andrci Hanko paroh al ora$ului. 3 882 1471 august S. Gilau. Clrcgorius I.itcratus, shijbas al lui Stcfan, domnul Moldovei, U

rccomanda stapinului sau pc Albcrt. comitc al camarilor dc sare. 3 883 ;<r; aujus/ 12, C/uj. Albcrt Literatus de Walh, slringator de dari regale, cere magi-

stratului din Bistrita sa-i pedepseasca pc oamenii camarii de sarc din Albejtii Bistritei. 3 884 1471 august 12. Conventul din Chij-ManasLur adevcrejte depozitia capelanului clu-

jcan Matci privind marturia unui locuilor din Oradea depusa pe patul de moarte. 3 885 1471 scptembric 9. Buda. Matia Corvin clibereaza tirgul Cojocna de sub jurisdictia

ora;ului (^luj. 3 88G 1471 scplemhric 14, Buda. Matia Corvin repune pe loan Gereb de Vingard in stapi-

nirea districtului Fagara? care i-a fost instrainat in favoarea celor fjapte ?! Doua

Scaunc. 3 887 - 1471 srplembrie 14, Buda. .Matia Corvin porunce.^jte celor $aptc ?i Doua Scaune sa-i

rcstituic lui loan Gereb de Vingard districtul Fagara?. 3 888 1471 scplemhric 7*, Sic. Dominic, prcot la Cojocna ji slujba? la camara de sare din

Sic, recomanda judelui din Bistrita pc trimisul sau. 3 889 1471 seplembric 30, Buda. Matia Corvin zaloge$te lui loan Pongracz, voievodul Tran-

silvaniei, Cetatea dc Balta 51 tirgnl $i scaunul Sebcj. 3 890 1471 octombrie 5, Jueu. Vicevoievodul loan de Rede recomanda judelui din Bistrita

pe imputernicitul sau Petru Gengewsy. 3 891 1471 oclomhrie 5. Dcj. Pctrus LiteratUb, sigilator al camarii de sare din Dej, confir-

ma magistratului din Bistrita ca a primit 100 fl aur in conlul impozitului. 3 892 1471 oetomhrie 10. Matia Corvin porunce^te comitilor camarilor sale s3 respecte

dreptul locuitorilor din Sighijoara privind procurarea dc sare marunta din secuime. 3 893 1471 oclombrie 25. Capitlul din Alba lulia adeverejte documentul lui Matia Corvin

din I 168 cu confirmarea drepturilor §i libertStilor celor §apte $i Doua Scaune. 3 894 1471 oclombrie 2e saii noiembrie 2, Dej. Petrus Literatus, sigilatorul camarii de sare

din Dej, scrie magistratului din Bistrita in chestiunca unui transport de vin. 3 895 7^77 octombrie 30, Buda. Matia Corvin interzice castelanilor cetatilor Bran $i Hal-

chiu sa devieze un riu in defavoarca locuitorilor din Feldioara. 3 896 7^77 octomhrie 31, Buda. Alatia Gorvin cere magistratului din Brajov sa-i puna la

dispozitie armament si munitii impotriva turcilor. 3 897 7^77 noiembrie 1, Buda. Matia Corvin inlcrzice secuilor sa impiedicc trcccrea brajo-

vcnilor prin tinuturile lor. 3 898 7777 noiembrie 1, Buda. Matia Corvin poruncc^le lui Pctru si .Matia Gereb de

Vingard sa rcstituie lociiitorilor din Brasov poscsiunilc §ercaia si Parau. 3 899 (1471) noicmbrie 7. Convcnlul din Cluj-Manastur adevcrejtc ca Toma Aurifaber din

Turda s-a impotrivit confiscarii unei canlitSti de aur la Pauca. 3 900 - 77 77 noiembrie lo, Cclalca de Battii. Voievodul loan Pongracz confirma primirea

ccnsului Sf. Martin dc la orajul Bistrita. 3 901 - 7777 deccmbrie -i, Rcgenshurrj. Helatarca unui nccuno.scut despre un culrenuir la

Bra^ov, in restul Transilvanici, Moldova .^i 'nira Romaneasca. 3 902 1471 dccembrie 16. Magistratul din Brajov dccide in procesul dc hotar intre locali-

tatile Bod si Sinpetru. 3 903 1471 decembrie 20, Cornefli. Vicevoievodul loan de Rede porunce^te magistratului

din Bislrita sa se prezintc cu o^tirea sa ^i cu cea a romanilor din Valea Rodnei intr-un

loc ce se va hotari. 3 904 7777, Sighi.foara. Statulul breslci lacalu.^jilor .si pintenarilor din Sighijoara.

LI

3 905 1412 lanuarie 3, Saccava. Stefan cel Mare, domnul Moldovci, da bra^ovcnilor salv-

conduct pentru negojul liber in Moldova. 3 90G 1472 fchraarie 24, Bra^oo. Breasla cizmarilor din Brasov recomanda tuturor inejte-

rilor sa nu-1 angajeze pe loan Slizita pina nu I-a despagubit pe fostul sau maistru. 3 907 1472 mar/ie 72, Cojocna. Judele $i juratii din Cojocna adevcrcsc vinzarea unui elc$-

tcu, dc pe teritoriul lor, preotului din localitate. 3 908 1472 aprilie 3, Buda. Matia Corvin porunceste nobililor dc Lucenec sa respectc pri-

vilegiile vamale ale cUijenilor. 3 909 1472 aprilic 3, Buda. Matia Corvin poruncc^tc lui Grigorc, prczbiter al cetajii Gilau,

sa nu-i vamuiasca pe clujeni. 3 910 1472 inai o, Buda. Matia Corvin porunccste voicvozilor Transilvaniei sa-i apcre pc

Mihai si loan de Merghindeal in exercitarea stapinirii asupra posesiunilor lor impotriva

lui Gheorghc Thabiassy. 3 911 1472 mai 6, Buda. Matia Corvin intcrzice cpiscopului dc Alba lulia sa incalce drcp-

tul la tcstament al clerului din dicccza. 3 912 1472 mai 23. Capithil din Alba lulia raporteaza despre punerca Cetatii dc Balta, a

ora^ului si scaunului Sebes in stapinirea lui loan Pongracz, luatc de el ca zalog de

la Matia Corvin. 3 913 1472 mai 25, Cojncna. Ursula, vaduva lui Nicolae Pogan, pune cheza^ie casa ei in

Turda pentru cazul ca s-ar ivi greutati in Icgatura cu un clejteu pc care I-a vindut. 3 914 1472 (inainle de mai 31). Radu al Ill-lea, donmul Tarii Romanejti, cere magistratu-

Iui din Bra^ov niste stiri privind pacea dintre Malia Corvin ji Kasimir din Polonia,

donmul Stcfan al Moldovci s. a. 3 915 (Cca. 1472 mai 31). Radu al Ill-Ica, domnul farii Romanc^ti, cere magistratului din

Bra^ov restituirea unor bunuri confiscate de la boieri pribegi. .3 916 1472 iunie 1, Sibiu. Magistratul din Sibiu adevercjle vinzarea unci case din piafa

centrala a orajului. 3 917 1472 iunie 16, Cclalca dc Balld. Vicevoievodul Dominic Bcthlen cerc capitlului din

-Alba lulia sa ia parte la punerea unei parti din posesiunea Bord in stapinirea lui Gheor-

ghe Thabiassy din Afel. 3 918 '— 1472 iunie 22, Suceana. loan Rymer din Suceava cere iudelui Bistritei sa elibereze

unci calfe un certificat de nastere. 3 91!) 1472 ianie 25, Gorne.fli. Vicevoievodul loan de Waradino cere magistratului din

Bistri(a sa-i pedepseasca pe acci ce fac fin in livada Chyger. 3 920 - 1472 ianie 26, Ce(a<ca de Ba/(«. .Nicolae Sykesd cere magistratului din Brasov sa res-

tituie steagul capturat la pustiirea orasului Rupea. 3 921 1472 iulie IS, Cluj. Doi jurafi din Sibiu confirma primirea a 1 500 fl din contri-

butia repartizata orajului §i districtului Bistrifa. 3 922 1472 iulie 22, Turda. Voievodul loan Pongracz poruncc^tc magistralului din Bistrita

sa predea impozitul datorat. 3 923 1472 august 5, Bada. Matia Corvin poruncc^te tuturor coniitilor camarilor de sarc

din Transilvania sa prcdea sajilor din Sibiu si celc Saptc Scaune sarca marunta ce li

se cuvine. 3 924 1472 aagasl '). Capitlul din Alba lulia confirma documcntul lui Matia Corvin din

1472 privind drcptul clcrului diecezei Transilvaniei de a-si facc tcstamentul. 3 925 1472 autjusl 10. Capitlul din .\lba lulia cere prcctilor din dicccza Transilvaniei sa

contribuic la acoperirea chclluielilor facutc p ntru obtinerca drcptului de a-ji face tcs-

tamcntul. 3 926 1472 aagasl 11, Buda. loan lirnust porunceslc comitilor camarilor dc sarc din Tran-

silvania sa predea tuturor sa^ilor sarea marunta cc li sc cuvinc. 3 927 1472 augusl 11, Buda. Matia Corvin doneaza sa^^ilor din Sibiu «^i ccle ^apte Scaunc

districtul ragara? ji localitatca Amna^.

LII

3 928 147-' augiis 11, Buda. Matia ('.or\ iii poriirice§lc capilUilui din Alba lulia sa ia parte

la puiierca Filyara^uhii ji Amnasului sub stapinirca orajului Sibiu <;i a celor §apte Scaune. 3 929 1472 oclombrie ii. Capillul din AUki lulia raportea/a lui Matia Corvin despre pune-

rea Anina$ului sub stSpinirea celor $apte Scaune. 3 930 1172 noiembrie 4. Gyiir. Matia Corvin acorda orasului Bistrita dreptul de patronat

asupra bisericilor din comunele Dip^a, Lecliinta ji Dumitra. 3 931 - 1472 noiembric 4, Gijiir. Malia Corvin porunceste stringatorilor de dari din comita-

tul DSbica sa-i impuna pe romanii din Valea Rodnei impreuna cu oraful BistrHa. 3 932 1472 noicmbrie 13, Budu. Matia Corvin interzice capitlului din Oradea sa perceapa

vami ilegale de la sajii din cele ;.apte ^ii Dou3 Scaunc. 3 933 1472 noiembrie 30, -«o/jron. Matia Corvin anunta starilc din Transilvania ca 1-a insar-

cinat pe Blasiu Magyar, voievodul Transilvaniei, ^i pe prepozitul Dominic cu cerce-

tarea unor samavolnicii. 3 934 (1472 noiembrie 30 sfirsilul iinului 1475). Blasiu Magyar, voievodul Transilvaniei,

poruncestc castelanilor din Bran sa-i aperc pe locuitorii din Rotbav in slapinirea unui

tercn de linga Olt. 3 935 1472 decembrie 19. Coiivcntul din Cluj-Mana^tur adevercjte testamentul lui loan

Lewthweyn din Cluj. 3 936 1473 ianuarie 10, Cluj. Voievodul Blasiii Magyar cere conventului din Cluj-Manastur

sa ia parte la ccrcctarea plingcrii vaduvei ^i copiilor lui Mihail Apafi de Malincrav

impotriva fostului voievod Nicolae Csupor. 3 937 1473 ianuarie i6', Viena. Magistrul Henric Wcger fagaduie^te ca se va ingriji de

slujba religioasa ctitorita de vaduva lui Simon Abel din Bistrita. 3 938 1473 ianuaric 17. Voievodul Blasiu Magyar cere conventului din CIuj-Mana^tur sa

ia parte la punerea mai nuiltor posesiuni in stapinirea vaduvei lui Mihai Apafi in pofida

impotrivirii fostului voievod Nicolae Csupor. 3 939 1473 ianuarie IS. Conventul din Cluj-Manastur, la cererea starilor Transilvaniei,

confirma documentul lui Matia Corvin privind cercetarea samavolniciilor savirjite in

tara. 3 940 1473 ianuarie 20, Buda. Matia Corvin poruncejte tuturor dregatorilor din Transil-

vania sa asigure libertatea comertului pentru negustorii moldoveni. 3 941 1473 ianuarie 23. Gonventul din CIuj-Mana^tur adeverejte documentul regelui Matia

privind donarea tirgului Cojocna $i a jumatatii posesiunii Feiurdeni orajului CIuj. 3 942 1473 ianuarie 29. Conventul din Cluj-Manasturraportcaza voievodului Blasiu Magyar

despre punerea unor posesiuni in stapinirea lui Mihail de Malincrav ^i despre impotri-

virea fostului voievod Nicolae Csupor. 3 943 1473 ianuarie 30, C/u /. loan Zegen, judele Clujului, roaga pe GheorghcEyben, judele

Bistritci, sa mijloceasca in problema casniciei lui Andrei Kothler. 3 944 1473 ianuarie 30. Conventul din Cluj-Manajtur adevereste actul prin care Matia

Corvin li amnistiaza pe toti participantii la razvratirea din 1467. 3 945 1473 februarie S, Buda. Matia Corvin porunceste sajilor din Transilvania sa predea

imedial jumatate din darca e.vtraordinara la care au fost impu$i. 3 946 1473 februarie 9, Turda. Voievodiil Blasiu Magyar cere magistratului din Bistrita

sa-I sustina pe solul sau la Stefan, doninul Moldovei. 3 947 1473 februarie 22, Buda. Matia Corvin, la cererea celor Sapte ^i Doua Scaune,

porunce^te voievodului Blasiu Magyar sa-I opreasca pe loan Gereb de Vingard de la

construirea unci cetati la Fagara?. 3 948 1473 martie 10. Capitlul din .\lba lulia adevere^te protestul celor Sapte Scaune

impotriva donarii orasuUii Sebe? ^i a localitatilor apartinatoare lui loan Pongracz. 3 949 1473 marlie 14, Sibiu. Magistratul din Sibiu si cele $apte Scaune invita magistra-

tul din Bistrita sa ia parte la o conslatuire a tutuior jurisdictiilor sSsesti privind noile

dari.

LIII

3 950 1413 marlie 23, Sibiu. Cristian Fabcr, jurat din Bistrita, scric magistratuliii saii

despre trimiterea primanilui sibian ta prcpozitul Dominic pcntru a trata cu cl problcma

darilor. 3 951 1473 aprilie 19. Dej. Voicvodul Dlasiu Magyar cere judehii din Bistrita sa \ ina la

Dej la o consfatuirc. 3 952 1473 aprilie 25. Conventul din CIuj-.Manastur adeverejte ca .Mihail dc Lucenec ii va

preda, cu unele condifii, lui loan Hungcr parlilc sale din posesiunile Balo?, Uila 5. a. 3 953 1473 aprilie 2S. Conventul din CIuj-Manajtur adcvcrcstc ca Matia Literatus s-a

impotrivit vinzarii unor poscsiuni din comitatcle CIuj ji Tirnava de catre Miliail de

Lucenec. 3 954 1473 niai IS, Titrda. Voievodul Hlaslu Magvar adcvcrc^tc actcle lui .Malia (^orvin

$i ale convcntului din Cluj-Maniijlur privitoarc la posesiunilc vaduvci 5I fiilor lui Mihail

.\pafi de Malincrav. 3 935 1473 mai 2-5, Cluj. Voievodul Blasiu .Magyar cere conventului din Cluj-Mana.^tur sa

ia parte la punerea unei jumatati a localitafii Cucerdea in stapinirca lui Ghcorghc Tha-

biassy din .Atd. 3 956 1473 mai 26. linga Mdicru. Maglstrul I'aul si notarul loan roaga magistratul din

Bistrita sa-1 anuntc pc voicvodul Transllvaniei ca voievodul Moldovei a trimis un sol

la el. ■3 957 1473 iunie 6, Buda. Mathuss dc .Mislymicz roaga magistratul din Bistrita sa-i resti-

tuie bunurile confiscatc. 3 958 1473 iunic lo, .Sucewm. .ludelc >^l juratii din Suceava adeveresc o marturie privind

negotul cu pe^ti al unui concetatean. 3 959 1473 iunie 20, Cluj. Voievodul Blaslu Magyar cere conventului din CIuj-Manastur

sa ia parte la hot3rnicirea coniunei lacobeni. 3 960 1473 iunie 2.j. Capitlul din .\lba lulia adevere$te ca abatele 5I conventul din Cluj-

.Mana^tur s-au impotrivit hotarnicirii dintre Cluj ji Chinteni facuta de voievodul Blasiu

Magyar. 3 961 1473 iunie 29, Buda. Matia Corvin porunce^te tuturor demnitarilor din Transilvania

.sa permita calugarilor manastirii Cozla sa-si procure lucrurile de care au nevoie. 3 962 1473 iulie 15, Cluj. Voicvodul Blasiu Magyar pune in vedere maglstratului din Bra-

50V sa construiasca o casS noua pentru gazduirea regelui. 3 963 1473 august 10, Sibiu. Magistratul din Sibiu cere magistratului din Bistrita sa intcr-

vina ?i el la curtc in chcstiunea vigesimei. 3 964 1473 augusl 10. Buda. Matia Corvin dii nol dispozltli privind remuncrarca carau^ilor

dc sare din Dcj. 3 965 1473 august 17, Dej. Voievodul Blasiu Magyar confirmii rezultatul unci ccrcetari

privind atacul tilharesc din anul 1472 asupra primarilor din Sibiu ji Bra^ov 5. a. de pe

valca Crijului. 3 966 1473 august 31. .Matia Corvin pcrmllc Sibiului si cclor ijaptc Scaunc sa largeasca

pc socotcala lor druuuil prin trccatoarca Turnu Poju. 3 967 1473 seplembric 1, Cluj. \'oievodul Blaslu Magyar judcca procesul dintrc orajul

CIuj <;i abatia din CIuj-Mauii^tur prlviud un painint do aratura al coiiiuncl C.hintcnl. 3 968 1473 seplembrie 9, Buda. .Matia Coivin scoate orajul (^liij dc sub oricc jurlsdictic

straina. 3 969 1473 scplcnihric .9, Ihida. Matia Corvin acorda ora^uliii (,luj drcptiil dc .jurisdictie

proprie. 3 970 1173 seplcmbric 9, Buda. .\Iatia C(ir\ in poruncc^lc voicvodiilui Blasiu .Magyar sa

faca drcptatc (^liijiilui iu proccsiil privind hotarul posesliinll (.hintcni. 3 971 1473 septembrie 10, Bnda. Matia Corvin confirmS documcnlul s"iu privind scoaterca

tirgului Cojocna dc sub jiirisdictia orasiilui (^liij. 3 972 -- 1473 oelombric 0, Buda. .Matia Corvln coinunica magislratiiliii diu Hlstrlta ciS a fost

impusa o darc cxtraordinara carc va fi incasata prin prcpozitul Dominic.

LIV

3 973 1473 oclombrie 11. Gorne^li. (■,asti'hiniil din (loniosU (•oro dc la I.aiirciitiii ranc/.cl diii

Bistrita o dcspigubire pcnlrii finul inslriiinal slapimiliii suii. 3 974 ( Inainte de 1473 oclombrie Hoj. Dispozitii iulornc ale breslci aurarilor din CIiij. 3 975 1473 oclombrie 25, Cluj. Judclc $i juratii din Cluj acorda breslei aurnrilor din oras

un statut. 3 976 1473 diipa decembrie 23. Dra.aomir \Iancva scric masiistratului din Brasov s.l trimitfl

un sol la Radii al Ill-lca. dommilT;»rii Koiiuiucsli. pciitrii a dovcdi tiircilor ca sint in

rclatii bunc. 3 977 1473 decembrie 28, Sighi.soani. Magistratul din .Sighisoara confirma .statutclc breslci

strunjjarilor din ora?. 3 978 1473 decembrie 2S. Kosice. Matia Corvin porunccstc voicvodului Blasiu Magyar .sS-i

prcdea lui Gheorghe Thabiassy din .\\v\ toalc poscsiunile care i-au apartinut lui loan

de Merghindeal. 3 979 1473 decembrie 30. Matia Corvin cere tuturor sasilor sa se adreseze voievodului Tran-

silvaniei pentru curmarea ncajunsurilor pricinuite de Matia Gereb.

URKUNDENTEXTE UND REGESTEN

3099

Weingartskirchen 1458 Januar 5. Der Generalkapitdn Johannes Gereb von VVein- gartskirchen tragt den Kanimergrafen iind ihren Stellvertretern in Grosschlatten iind Offenbiirg auf, den Simon Guldenmunzer von Hermannstadt unbehelligt zu lassen, da ihm sein Vergehen nachgesehen wurde.

Oiig. Pap. Arh. St. Sibiu U III 8. Siegel, rund, Dm. 25 mra, in griines Wachs vorne aufgedriickt. Im Siegelbild Wappenscliild mit nach linlcs steigendem Lowen, Umschrift auf Spruchband in gotischer Minuskel: S. lohann [ ] de Wyn [ ].

Nos Johaniics Gereb de Wyngarth, partium Transsilvanarum capitaneus gene- ralis, nobilibus viris camerariis et vicecamerariis in Abrugbanya et Offonbanya commorantibus et existentibus salutem cum honore. Exponit nobis in persona domini nostri providus et circumspecfus vir Symon auricusor de Chybinio, quomodo ibi quosdam debitores haberet, quos vos impediretis^ et^exigi velletis. Ideo in persona dicti domini nostri committimus vobis nihilominusque re- quirimus diligenter, quatenus ipsum Symonem cum suis debitoribus inibi exis- tentibus libere, secure et pacifice exigique permittatis, cum dominus noster ipsi gratiam indulsit conferendam. Praesentibus perlectis exhibenti restitutis. Datum in Wyngarth in profesto Epiphaniarum domini, anno domini millesimo quadringentesimo quinquagesimo octavo.

' Hierauf gestrichen: exigerelis. * Ober der Zeile.

3100

Kronstadt 1-558 Januar 16. Michael Masa de Kasimir, Vizegraf der Szekler und Kastellan von Turzburg, verpflichtet sich, den Kronstddter Fernhdndlern bei Warenmengen iiber 1 000 Gulden den halben Zoll zu erlassen.

Orig. Pap. Arh. St. Bra^ov, Priv. 165. Siegel, sechseckig, 16x12 mm, in griines Wachs vorne aufgedriickt. Im Siegelbild Wappenschild mit Ochsenkopf. Druck: Szab6, Szdk. oklev61tar 3, 69 Nr. 460.

Nos Michael Masa de Kasimir, vicecomes Sycuiorum necnoncastellanuscastro- rum Terch, Heltwin et similiter Kyralku, tenore praesentium duximus mani- festandum, quatenus quicumque essent mercatores de medio vestri inTergouis- ta aut ubivis locorum vellent mittere et ducere bona sua et mercancias suas ad nostram civitatem Brassouiam pro utililate ipsorum scilicet quae bona vel mercanciae valoris essent mille florenorum aut duorum. Propterea praestemus vobis fidem nostram christianam et sub iuraniento et sigillo nostro manibus nostris propriis anexo, quicumque tales de mcdio vestri vel huiusmodi mer- catores cum bonis suis et mercanciis apud nos venirent, ipsis omnibus huius-

modi de bonis et mercanciis suis mediam partem remittimus et relaxamus, ut

tunc iuramentum praestavimus. Scriptum Brassouiae in vigilia sancti Antlio-

nii, anno domini millesimo CCCCL VIIF,

Licet praesens scriptum sit tenor literae et copia Miciiaelis Masa tamen ad ma-

iorem evidentiam eiusdem copiae, nobilis vir Stephanus vicecastellanus dicli

Michaelis Masa castellani sigillum suum praesentibus impressit feria secunda

proxima post dominicam qua canitur in ecclesia Reminiscere miserationum, an-

no domini praescripto^.

Auf der Riickseite von gleicher Hand: Copia literae Michaelis Masa super rcla-

xatione dimidii tributi de magnis rebus.

1 Februar 27.

3101

1458 Januar 17. Das Weissenbiuger Kapitel bestdtigt die Verpfdndung des Zehn- ten von Winz an den Kanoniker Blasius von Schelk.

Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U IV 143. Siegel, rund, Dm. 27 mm, in wcisses Wachs voine aufgedriiclct. Im Siegelfeld Erzengel Michael die Umsclirift nach oben unterbrechend, Bruchstiick. Vgl. die Siegelbeschreibung zu Nr. 216.

Nos capitulum ecclesiae Transsilvanae memoriae commendamus tenore prae- sentium significantes universis quibus incumbit, quod nos universas decimas nostras tam frugum quam bladorum ac ceterorum leguminum decimari soli- tarum anno in praesenti nobis de oppido Alwyncz provenientes et provenire debentes honorabili viro magistro Blasio de Selk, socio et concanonico nostro et cetera pro quibusdam certis nostris debitis dedimus, deputavimus et aren- davimus immo damus, deputamus et pro isto anno dumtaxat locamus et aren- damus harum nostrarum testimonio literarum. Datum in festo beati Anthonii confessoris, anno domini millesimo quadringentesimo quinquagesimo octavo. Praesentes quoque sigillo nostri decanatus duximus consignandas.

3102

Ofen 1458 Januar 31. Michael Szildgyi, Gubernator von Ungarn, beglaubigt eine Vereinbarung zwischen den Sachsen und Ungarn von Klausenburg iiber die \Va/i/ des Stadtrichters und der Ratsgescluvorenen.

Orig. Perg. Arli. St. Cluj-Napoca, Archiv der Stadt CIuj-Napoca I, 17. Siegel, rund, Dm. 33 mm, rotes Wachs in weisser Wachsschussel, an rot-violetter Scidcnschnur ange- hiingt. Im Sicgclfeld Wappenschild niit aus einer Krone wachsendem, steigendcm Stein- bock. Uber dem Wappenschild Engelsfigur mit ausgebreiteten Fliigeln. Umschrift in gotischer Minuskel: S. Michael. de. ... Eine zweite Ausfertigung Orig. Perg. niit dem glcichen an weiss-violetter Seidenschnur angeliangtem Siegel, ebenda I, 16. Eingcschaltet von Konig Matthias 1468 und von Johann II. Zdpolya 1568, Orig. cbcnda. Druck: Eder, Scriptores I, 221. Jakab, Oklev61tdr 1, 192 Nr. 115.

Nos Michael Zylagy^ de Horogzeg^ nomine et in persona serenissimi principis domini Mathiae dei gratia Hungariae, Dalmaciae, Croaciae et cetera electi regis eiusdem gubernator et cetera memoriae commendamus tenore praesentium significantes qnibus expedit universis, quod circumspectis viris Egidio Zabo

iudicc ct Ambrosio litcrato iurato Hungaris civibus dc Koloswar ab una ac Stephano Bertram et altero Stephano dicto Hon Saxonibus civibus de eadem Koloswar ab altera partibus, personaliter coram nobis constitutis in ipsorum ac universorum civium Hungarorum scilicet et Saxonum dictae civitatis Kolos- wariensis personis sponte et libere confessi sunt in hunc modum. Quod quam- quam* a dudum ct a certis retrolapsis teinporibus inter ipsos cives Saxones scilicet et Hungaros singulis praecedentibus temporibus usque nunc in facto elcctionis et praefectionis iudicis et iuratorum e medio eorum maxime contro- versiones, dissensiones, rixae et ruraores inter utrasque partes motae et exortae fecissent tamen ipsi matura inter se deliberatione praehabita, ut ipsi eorun- demque posteritates et successores universi singulis temporibus et in aevum firmiler quiete et inviolabiliter permanere possint, mediante nostra praela- torumque baronum et nobilium regni dispositione et ordinatione talem ini- vissent pacis unionem perpetue duraturam. Item videlicet, quod a modo et in posterum omnis rancor, fomes et odium dissensionesque, rixae et rumores qualitercumque et quavis ratione inter ipsos cives Hungaros utputa et Saxo- nes suscitatae penitus et per omnia sopiri, sedari et condescendi ac de eorum cordibus excidi debeant. Tandem vero singulis annis et temporibus perpetuis pro tempore constitutionis et praefectionis iudicis et iuratorum centum perso- nae fidedignae ct bonae famae per iuratos cives et iudicem ambarum partium pro tempore constitutos quorum quinquaginta Hungari et totidem Saxones eligautur eaedemque centum personae electac uno anno Hungarum alio vero Saxonem pro iudice ex Hungaris etiam sex personae ex Saxonibus tantundem personae benemeritae pro eorum iuratis concorditer sine aliquo rumore et periculo personarum eligere et praeficere debeant et valeant, hoc specialiter de- clarato, quod praefati cives et hospites Hungari ut praefertur et Saxones praedictae civitatis Koloswariensis* universos proventus, redditus et emoli- menta quomodolibet vocitatos dictae civltati eorum iuridice provenientes ipsi cives Hungari similimodo possidere et habere possint et valeant sicuti et quemadmodum praefati cives Saxones. Praeterea universas literas et quae- libet literalia instrumenta, quas et quae iidem cives Koloswarienses* Hungari scilicet et Saxones contra sese in praedicto facto electionis et praefectionis iu- dicis et iuratorura pro ipsorum parte sub quacuraque forraa verborum emana- tas vel in futurum in contrarium harura emanandas cassas, vanas, frivolas et viribus carituras exhibitoribus earum nocituras reliquissent et commisissent, hoc adiecto et tali vinculo interserto, quod si quispiam ex praedictis civibus dictae civitatis Koloswariensis* temporum in eventu praescriptam nostram praelatoruraque et baronum compositionem retractaverit et violaverit ex tunc ipse, qui hoc praesuratuose facere attentaverit in facto perditionis suihonoris amissioneque actionis et acquisitionis causae praetactae convinci et aggravari debeat eo facto. Ad quae praemissa firmiter observanda se partes praedictae in ipsorum ac omnium aliorum civiura et hospitum Hungarorum videlicet et Saxonum praelibatae civitatis Koloswariensis* nominibus et in personis sponte obligarunt coram nobis. Haruni nostrarura quibus sigillura nostrura, quo uti gubernator regni utiraur, est appensura vigore et testiraonio literarum raedi- ante. Datum Budae feria tertia proxiraa ante festura purificationis beatae Mariae virginis, anno domini millesimo quadringentesimo quinquagesimo octavo .

Von der Kainlei: Comissio propria doinini gubernatoris. Unter der Plica: Sary.

1 Zweite Orig. Ausfertigung: Zglagi. ' Zweite Orig. Ausfertigung: quamvis.

* Zweite Orig. Ausfertigung: Horogzegh. * Zweite Orig. Ausfertigung: Clwsw...

3103

Gran 1458 Februar 3, Der Gubcrnator Michael Szilugiji schreibt an Richtcr und Rat von Kronsladt wegen einer vom Szeklergrafen Oswald von Rozgony an sie ah- gefiihrten Geldsumme.

Orig. Pap. Aih. St. Bra§ov, Stenner I, 13. Siegel, rund, Dm. 24 nim, in rotes Wachs, papierbcdcckt, vorne aufgedriiekt. Im Siegelfeld Wappenschild mit steigendem, nach links gewendetera Steinbock, Umsclirift oben, unleserlich, vgl. dazu die Siegelbeschrei- bung unter Nr. 3 lti2.

Nos Michael Zylag)^ de Horogzeg nomine et in persona incliti domini Mathiae electi regis Hungariae eiusdem regni gubernator, vobis prudentibus et circum- spectis viris iudicibus, senioribus et iuratis civibus in civitate Brassowiensi et in earum pertinentiis constitutis et existentibus, praesentes visuris. Dicit nobis prudens et circumspectus vir Christoferus concivis vester, quomodo hiis temporibus transactis magnificus Oswaldus de Rozgon, comes Siculorum, per vos quadraginta marcas argenti recipere fuisset ad rationem serenissimi prin- cipis domini et domini Ladislai dei gratia Hungariae et cetera regis. Ideo com- mittimus vestris dilectionibus auctoritateque nostrae gubernationis firmissime praecipiendo mandamus, quatenus receptis praesentibus tributum magnifici Oswaldi de Rozgon in civitate liabitum occupetis occuparique facere^ et tanidiu servare velitis, quousque vobis de praemissis quadraginta- marcis argenti plenam impendet satisfactionem sine defectu. Aliud non facturi in praemissis praesentibus vobis in hac parte attributa. Datum Strigonii feria sexta proxima post festum purificationis beatae Mariae virginis, anno domni millesimo qua- dringentesimo quinquagesimo octavo.

1 Auf Rasur. ^ Aus quadragintis gebessert.

3104

Ofen 1458 Februar 7. Der Gabernator Micliael Szildgyi trdgt Richter und Rat von Kronstadt anf, die vorjahrigc Steuer an Nikolaus Pogan oder Christophorus Italicus auszufolgen.

Orig. Pap. Arh. St. Bra^ov, Fronius I, 25. Siegel, rund, Dni. 31 rani, war in rotes \Yachs vorne aufgedriickt.

Michael Zylagi de Horogzeg nomine et in persona serenissimi principis et domini domini Mathiae dei gratia Hungariae, Dalmaciae, Croaciae et cetera regis gu- bernator prudentibus et circumspectis viris iudici, iuratis senioribus ac toto consulatui civitatis regalis Brassoviensis, fidelibus nobis sincere gratis, salu- tem cum dilectione. Quia nos nobiles viros Nicolaum Pagan dictum de Thorda ac Cristophorum Italicum de Florencia ad maxima negotia domini regis perfi- cienda in ipsis partibus Transsilvanis deputavimus, quare auctoritate regia vestris fidelitatibus firmiter praecipientes committimus et mandamns. quate- nus mox habita praesentium notitia censum argenteum de vestri medio anno proxinie elapso regiae maiestati provenire debentem et adhuc apud manus vestras liabitum ad manus praedictorum Nicolai Pagan aut ipsorum hominum praesentium scilicet ostensorum ad facta dicti domini regis perficienda assignare teneamini effective. Alioquin si quod dampnum per vestram negligentiam et retardationeni in factis camerarum et praesertim salium evenire contingerit

irreinisibilitor per vos extorqucre volumus. Secus igitur in praemissis facere non ausuri; praesentes vero facta assi«natione et restitulione praemissi census argentei pro vestri expeditione erga vos reservetis. Datum Budae feria tertia proxima post festum beatae Oorotheae virginis, anno domini millesimo quadrin- gentesimo quinquagesimo octavo.

Aitf (icr Uuckscitc von gleicher Hand: Brasso. \on andercr glcichzeitiger Hand: y[ el VIc XL\" Brasso (?). Super solutione census regalis.

3105

Ofen Ii58 Feliruar !>. Der Gubcmalor Michael Szilcigyi vergiht das GrdfenanU vnn Rcps, das Jakol) von Hothbcrg wcgcn Unlreiie abgenommen unirde, an Georg, den Sohn dcs Dionys von I.angcnthal.

Eingeschaltet von Kcinig Matthias 1158 Abschrift des 18. .lahrhiinderts Arh. St. Cluj- Napoca, Archiv der Filiale Cluj-Napoca der Akademie der R. S. Ruinanien Sammlung .\i'anlva Gyorgy, Mappe V, f. 49 f.

Nos Micliael Ziiagy de Horogzeg nomine et in persona serenissimi principis domini Matliiae dei gratia Hungariae, Dalmaciae, Croaciae et cetera electi regis eiusdem regni gubernator tenore praesentium significamus qiiibus incum- bit universis, quod nos consideratis fidelitatibus et fidelium servitiorum gra- tuitis meritis ac meritoriis virtutibus dilecti nostri Georgii filii Dionysii de Hozzuazo, quibus ipse a multis retrolapsis temporibus primuin quidem domino ,Johanni gubernatori ac tandem quondam I.adislao maiori et praefato domino Mathiae regi electo summi filio praefati domini Joannis guberuatoris et ex post nobis sub diversis locis et temporibus opportunis [ Y studuit com-

placere respectu quorum volentis ipsius aliquantis per praemissis dono prosequi favoroso, ut et alii ab eo exemplati ad similia servitiorum genera exhibenda eo magis inniteretur honore officiolatum gereb dictum in Keohalom et suis pertinentiis habitum, quein alias praecedenter Jacobus de Veresmarth hactenus tenuisse ac possedisse dinoscitur, perpetuo habendo excessus et notam infide- litatis. quam ipse contra dominum nostrum regein et etiam nos in proxime praeteritis disturbiorum temporibus incurrisse perhibetur eidem Georgio, filio Dionisii de Hozzuazo in perpetuo duximus conferendum, immo conferimus praesentium per vigorem. Quocirca vobis universis et singulis iobbagionibus in et sub dicto honore et officiolatu gereb dicto in Iveohalom aliisque villis et possessionibus ad eandem Keohalom pertinentibus et commoiantibus, praesen- tibus ac futuris praesentium notitiam habituris in persona praefati domini nostri regis ex dignitate nostra, qua fungimur, firmiter praecipiendo mandamus et committimus a modo deinceps ac futuris semper temporibus praefatum Geor- gium, filium Dionisii de Hozzuazo, tamque verum et legitimum nostrum offi- ciolatum gereb dictum in eundem modum benigne et favorabiliter acceptare eidemque in omnibus licitis et consuetis more alias consueto obedire et obtem- perare, de universisque proventibus et reditibus ad huiusmodi officiolatum gereb nuncupatum provenire debent respondere et per hos, quorum interest vel intererit, corresponderi facere modis omnibus debeatis contradictione prae- fati Jacobi de Veresmarth, alias officialis vestri, nostri infidelis non obstante. Et aliud in praemissis non facturi, praesentibus perlectis exhibenti restitutis. Datum Budae feria quinta proxima post festum beatae Dorotheae virginis et martiris, anno domini millesimo quadringentesimo quinquagesimo octavo.

1 LCcke in der Vorlage.

3106

Klausenburg 1458 Februar 19. Die koniglichen Kammergrafen Nikolaus Pogan und Christophorus ersuchen Richler und Rat von Kronstadl, ihnen den l\Iartinszins auszuzahlen.

Orig. Pap. Arh. St. Bra^ov, Stcnne.- I, 12. Siegel war in griines Wachs auf der Riick- seite zura Verschluss aufgedriickt.

Prudentes viri amici et fautores sincere dilecti. Ecce mittimus vestris providen- tiis literas domini gubernatoris, in quibus committit et mandat in persona regia ut censum sancti Martini de vestri mcdio regiae maiestati provenire de- bentem propter certa ac ardua facta camerae^ expedienda manibus nostris aut hominibus nostris proinde missis dare et assignare debeatis. Idcirco requirimus vestras providentias, quatenus quanto citius ac celerius poteritis ipsum censum in argentho fino et puro vestro tamen sub sigillo nobis effective assignetis, ne per vestram dilationem ac retardationem caraerae^ aliquid dampni videatur resultare, pro quo vestrae providentiae tandem haberent responderc. Datum ex Coluswar dominico die Invocavit, anno domini M" et cetera L"° octavo. Nicolaus Pogan deTorda necnon Christoforus, camerarii- regalium camerarum*.

Auf der Riickseife Adresse: Prudentibus et circumspectis viris iudici et iuratis civibus civitatis Braschowiensis amicis ipsorum grate dilectis ac honorandis.

1 Vorlage camare. ' Vorlage camararum.

^ Vorlage camararii.

3107

Kronstadt 1458 Marz 3. Emericus dc Czetsch und Petrus dcHunyad, Familiaren der Kammergrafen Nikolaus Pogan und Christophorus Italicus, besldtigen, den Martinszins fiir 1457 in der Hohe von 125 Mark Feinsill)er von Richter und Rat von Kronstadt und dem Burzenland erhalten zu haben.

Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Priv. 148, Beilage 1. Zwei vorne in gelbes Wachs aufge- driickte Siegcl. 1. rund, Dm. 12 mm, im Perlenkreis ein Wappenschild mit einem nach rechts gewendeten Vogel (?) 2. achteckig, Hohe 15 mm, Breife 13 mni, der Rand Perlen im Feld Anjouer Lilie, links eine zur Mitte offene Mondsichcl, rechts ein Stern (?), oben zwei kleine Sterne. Schrift des Kronstadter Notars.

Nos Emericus de Czetsch et Petrus de Hwnyad, familiares nobilium virorum Nicolai Pagan de Torda ac Cristofori Ytalici de Florencia, camerarum regalium camerarii, tenore praesentium significamus quibus expedit universis, quod a providis et honestis viris iudicibus, villicis, senioribus et iuratis civitatis Bras- souiensis et terrae Barcensis iuxta literatoria mandata spcctabilis et magnifici domini Michaelis Zylagy de Horogczech, regni Hungariae gubcrnatoris, eis lo- quentia et per nos eis praescntata de censu festi sancti Martini confessoris pro- xime elapsi phisco regio de ipsorum mcdio provenire debentc, cenlum et viginti quinque marcas fini argenti ponderis incliti regis Belae nomine dominorum nostrorum recepimus et cum cffectu tulimus de eisdem, eosdem iudices quittos reddimus et expcditos praesentium literarum nostrarum fide et tcstimonio me- diante. Datis feria sexta proxima ante dominicam qua canitur Oculi mei, anno domini millesimo CCCC° quinquagesimo octavo.

3108

Ofen l'«58 ^Jarz .1. Konif] Mdtthias tragl drrn Rat iind der Biirgerschaft von Her- inannsladt aaf, sich niit Vlad, dcm Woiimden der ^Yalachei. den cr zu Riihe und Frieden aiifgefordert habe, auszugleichcn und luit ihin in Fricden :u lebcn.

Oiig. Pap. Arli. Sl. Sibiii U II 184. Ringsiegel, Din. 10 mm, in lotes Wachs vornc auf-

gcclriickt. Sicgelbild vdllig vcrwischt.

Driick: Hurinuzaki. Documente XV, 1, 48 Nr. 84.

Rcgesl: Kemi^ny, Notitia 177. Transilvania 1873, 163 = Hurmuzaki, Documente II,

2, 110 Nr. 91.

Von der Kanzlei: Commissio propria domini regis.

Mathias dei gratia rex Hungariae, Dalmaciae, Croaciae et cetera fidelibus nos- tris circumspectis iudici, iuratis ceterisque civibus et toti communitati civi- tatis nostrae Scibiniensis salutem et gratiam. Intelleximus, quomodo vos plu- ribus iam incitationibus causam movendi iniuriam contra vos fidcli nostro sin- cere diiecto illustri principi Wlad waywodae partium nostrarum Transalpina- rum dedissetis, unde vobis plurima mala et damna evenissent, de quibus vobis non mediocriter imputamus. Sed quia nos et ipsi waywodae per alias literas nostras superinde scripsimus, ut ipsc vos quiete et pace permittat, ideo et fideli- tatibus vestris harum serie firmiter committimus ct mandamus, quatenus si quae iniuriae et nocumenti hominibus aut subditis suis intulistis, reformare et eum reconciliare ac deinceps cum eodem waywoda et ad eum pertinentibus pace et bona tranquillitate uti et frui debeatis. Quoniam sciatis, quod si quid novitatis contra cum attemptaveritis, vos non iuvabimus et nec eius rei seda- tioni et vestrae in hac parte tutationi partes nostras interponemus. Datum Budae feria sexta proxima ante dominicam Oculi, anno domini raillesimo quadrin- gentesimo quinquagesimo octavo.

3109

Ofen 1458 ■\Iarz 6. Der Gubernator Michael Szildgyi fordert den Rat und die ge- samte Burgerschaft von Hcrmannstadt auf, init Vlad, dem ^Voiwoden der Wala- chei, der zu Ruhe und Frieden aufgerufen wurde, sich auszugleichen und zu ihm freundschaftliche Beziehungen zu untcihalten.

Datuin Budae feria secunda proxima post dominicam Oculi, anno domini mille- simo quadringentesimo quinquagesimo octavo.

Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U II 185. Siegel, rund Dm. 30 mm, war in rotes Wachs vorne aufgedriickt. Fur den Text dieser Urkunde hat die voranstehende Nr. 3 108 als Vorur- k-unde gedient. Sie stimmt mit ihr bis auf den Namen des Ausstellersund davon abhan- gige Forniulierungen (statt fidelilalibus veslris hier vobis u.a.) wortwortlich iiberein. Druck: Engel, Geschichte der Moldau und Walachey I, 174. Teleki, Hunyadiak kora 10, 582 Nr. 282. Hurmuzaki, Documente II, 2, 110 Nr. 92.

Regest: Kemeny, Notitia I, 177. Transilvania 1873, 164. Hurmuzaki, Documentc, XV, 1, 49 Nr. 85.

3110

Ofen 1458 Marz 9. Konig Maithias vergabt dem Gubernator Michael Szildgyi castrum nostrum Bistriciensem in comitatu de Doboka existens simul cum civitate similiter Bistricieuse ac perpetuo comitatu eiusdem, item districtibus^

Bystrycza, Radnawelgye in dicto de Doboka acTheke et Sayo in de Kolos nec- non Sarpathak in Thordensi comitatibus... habitis ad idem castrum et comi- tatum pertinentibus mit allen Nutziingen und ersucht das Weissenburger Kapi- tel, die Einfuhrung vorzunehnien.

Datum Budae feria quinta proxima ante festum beati Gregorii papae, anno domini millesimo quadringentesimo quinquagesimo octavo.

Orig. Pap. Ungar. Landesarchiv Budapcst DI. 30 839. Siegel, rund, Dm. 70 mm, war auf der Ruckseite in rotes Wachs zum Verschluss aufgedriiclu. Druck: Eder, Scriptores I, 242 Anm. 21. Unvollstandig: Hurmuzaki, Documente II, 2, 115 Nr. 97. Regest: Archiv 6, 1863, 68 Anm. 11. Transilvania 1873, 164.

' Ober der Zeile.

3 111

Ofen 1458 Marz 10. Konig Matthias triigt detn Konvent von Kolozsmonostor auf, den siebenbiirgischen Vizegubernator Johannes Gereb de Vingard in den Besitz der "ur Burg Unguras gehorenden Ortschaften, die durch den Tod Georgs, des Soli- nes des Bans de Nemethg, an die Krone gefallen sind, einzufiihren, darunter in die Orte Varallya, Nemethy, Zaznyres in der Innerszolnokcr, Kerelis, Zenthjakab, Kentheleke, Arakalya, Sofalwa et Sereth in der Dobokaer Gespanschaft. Datum Budae feria sexta proxima ante dominicamLaetare, anno domini mille- simo quadringentesimo quinquagesimo octavo.

Orig. Pap. Ungar. I.andesarchiv Budapest Dl. 27 317. Siegel, rund. Dm. 67 mm, in rotes Wachs, papierbedcckt, auf der Riickseite zum Verschluss aufgedriickt. Im Siegel- feld unter fiinfzackiger Krone gevierter Wappenscliild, lialbrund, mit Herzschild. 1. vier Querbalken, 2. drei gekronte Leopardenlcdpfe, 3. Doppelkreuz, 4. nach rechts gewen- deter steigender Lowe. Herzschild mit nach links gewendetem Raben. Umschrift in gotischer Minuskel: SigiIIum*mathie*dei * gracia*regis * hungarie * dalmacie » croacie*.

3112

Ofen 1458 Marz 11. Konig Malthias, rfenfidelis noster Georgius, filius Dionysiide Hozzuazo personlich daruni ersucht, beglaubigt die Urkunde des Gubernators Michael Szilagyi von 145S Nr. 3 105 iiber die Neuverleihung des Grafenamtes von Reps, und bcstdtigt Georg consideratis fidelibus servitiis... nostrae maiestati constanter exhibitis et impensis sowie seine Erben und Nachkommen in honore grebonatus dicti oppidi Keolialom et suarum pertinentiarum per notam infide- litatis praefati Jacobi de Vcresmarth, quam idem ex eo, quod maiestaii nostrae rebellando incurrisset, ad nostram maiestatem devolutus perhibctur, simulcum cunctis utilitatibus et iurisdictionibus eiusdem grebonatus. Datum Budae sabbatho proximo ante festum beati Gregorii papae, anno do- mini millesimo quadringcntesimo quinquagesimo octavo.

Abschrift dcs 18. Jahrhunderts -^rh. St. CIuj-Napoca, Arcliiv der Filiale Cluj-Napoca der Akadcmie der S. T\. Runianien, Sammlung Aranka Gyiirgy, Mappe V, f. 49/50.

3115

1458 vor Miirz 12. Konig Malthias bestuUgt Bencdild Weres ini Besilz von Ma«yar- phylpes, Zaazphylpcs et Unuka iii comitatii Thoidensi iind heauftiagt den Kon- vent von Kolozsmonostor bei dcr Einfiihrung mit:iuvirl;en.

Datum [ ]i te festum beati Grcgorii papae, anno doniiui milh-simo qua-

dringentcsimo quinquagesimo octavo.

Orig. Pap. Ungar. Landcsarchiv Budapcst Dl. 28 510. Sic.ael, rund, Dm. 70 min, war in rotcs Wachs auf dcr Ruclvscite zum Vcrschhiss aufgcdrtickt. Die EinfiUirung hat laut Ruckvermerk am 28. April stattgefunden.

' Lucke 63 mm.

3114

Ofen 1458 Miirz 12. Oswald von Roigony, Graf der Szekler, beschwert sich beim Kronstddter Rat tiber die Bcsetzung seiner Zollstclle.

Orig. Pap. Arh. St. Brajov, Fronius I, 27. Sicgel, rund, Dm. 28 mm, war in griines Wachs zum Verschluss aufgcdriickt.

Osualdus de Rozgon, Siculorum comes.

Providi et circumspecti amici nobis dilecti sciatis a certo quod non credidisse- mus et nec e.xspcctassemus a vobis, quae nobis ct fratribus nostris iniuria intu- listis et perpetrastis, ut thcoloniuni nostrum a nobis occultantcs occupastis ct tamen scribebatis nobis, quod ex scitu nostro illa non facietis. Scitis tamen ut nos summus^ unus principalior de regno et nos iuridice invenire potuissetis non taliter nobiscum proccdentes uti nunc. Ideo sciatis, ut vobis una cum fratribus nostris nos non amicabimur si talitcr nobiscum procedetis, sicuti clarius vobis praesens Johannes presbyter dicet, cui in hac parte fidem adhibere velitis pro hac vice. Datis Budae in dominica Laetare, anno domini et cetera LVIII°.

Auf der Ruckseitc Adresse: Providis et circumspectis iudici, iuratis ceterisque consulibus civitatis Brasso nobis dilectis.

1 So Vorlage.

3115

Suceava 1458 Marz 13. Stefan der Grosse, Woiwode der Moldau, erncuert fiir die Bewohner von Kronstadt und des Burzenlandes die Handelsvorrechte, die ihnen der Woiwode Alexander I . verlichen hatte, mit Bestimmungen (iber die gellenden Zoll- satze sowie iibcr Rechtsfragen.

„Und zu mehrerer Kraft alles Obengeschricbenen haben wir unserem treuen Pan Vulpa.s, deni Vizekanzler, befohlcn, dicses zu schrciben und unser Siegel dieser unserer Urkunde anzuhangen. Es schrieb Ilia? in Suceava im Jahre 6966 (=1458), im Marz, den 13".

Auf der Riickseite in gleichzeitiger Schrift: Stcphani waywodae 1459 fuit unius (?) anni.

Orig. Perg. Arh. St. Brajov, Priv. 777. Siegel, rund, Dm. ^.j mm, rotes Wachs in

Bienenwachshalbkugcl, an blauer Seidenschnur angehangt. Ira Siegelfeld Wappenschild

mit .-Vuerochsenkopf, rechts Stern, links .Mondsichcl nach aussen offen. Umschrift:

neqatb cxe^aHa BoeBO^H.

Die Urkunde stimmt in ihrem rcchtsctzcndcn Teil wortwnrtlich rait den Urkundcn des

Woiwodcn Alcxandrcl von 1449 Nr. 2 683 und von 1452 N'r. 2 793 iiberein, die als Vorur-

kunde gedienL haben.

Druck und rum. (jbersetzung: Bogdan, Doc. mold. 36 Nr. 13 = Convorbiri literare

XXXIX, Juli-Sept. 1905. Nicolacscu, Documente slavo-rora. 116 Nr. 46. Tocilescu,

534 Documente 504 Nr. 486. Bogdan, Documcntele lui Stcfan II, 261 Nr. 125.

Rum. Obersctzung: St. Pascu L. Maior, Culegerc de te.xte pcntru istoria Romaniei.

Bd. 1, Bucurejti 1977, S. 68.

Regest: Moisuc, Industria te.xtila 45 Nr. 18.

3116

Lippa l-iSS Jlarz 20, Der Giibernator Michael Szildgyl ladl den Rat und die Biir- gerschaft vnn Ilermannstadt ein, an den Feierlichkeiten anldsslich der Beisetzung des nach Weissenbiug iiberftihrten Lcichnams seincs Neffcn Ladislaiis vnn Hiinyad tcihunehmen .

Orig. Pap. .\rh. St. Sibiu U III 6. Sicgcl, rund, Dra. 24 mm, war auf der RUckseitc in rotcs Wachs zura Vcrschluss aufgedriickt, Reste mit Wappenschild. Druck und Facsimile: Teleki, Hunyadiak kora 10, 583 Nr. 283.

Prudentes et circumspecti viri amici nobis dilecti salutem cum favore. Casus inopinabilis qui dudum domini nostri acciderat, bene vestris amicitiis patent clare. Nunc autem corpus seu funus fratris nostri spectabilis et magnifici do- mini Ladislai de Hwnyad comitis Bystriciensis et cetera versus Albam fertur ad sepeliendum. Ideo requirimus et rogamus vestras amicitias diligenter, qua- tenus ad commeniorationem celebrationis fratris nostri ex^ vobisi certos homi- ncs speciales versus praedictam civitatem .\Ibensem dirigere et transmittere velitis. .\Iiud petimus non facturi. .\bsentia sigilli nostri maioris sigillo minori fecimus consignari. Datum Lyppae feria secunda proxima post dominicam lu- dica, anno domini millesimo quadringentesimo quinquagesimo octavo.

Michael Zylagy de Horogzeg,

regni Hungariae gubernator et cetera.

Auf der Buckseite Adresse: Prudentibus et circumspectis viris iudici. senioribus iuratisque civibus et hospitibus in civitate Cibiniensi commorantibus amicis dilectis.

* Mit anderer gleichzeitiger Hand und anderer Tinle nachgetragen.

3117

Lippa 1458 .Marz 28. Der Gubernator Michael Szildgyi Iragt den Sachsen von Herrnannstadt und Kronstadt. den Szeklern und dem Adel Siebenbiirgens auf, di e Rumdnen der Mnldau und dcr Walachei, die zu ihnen kommen, gut aufzunehmen .

Zeitgcnossische Kopie Pap. .Arh. St. Sibiu, Nova Coll. post. 1850 v. Druck: Studii 16, 1963, 694 Nr. II.

10

Nos Michacl Zylagj' dc Hoiogczech rcgui Ilungariac gubernator et cetcra vobis universis Saxonibus, Syculis, nobilibus et alterius cuiusvis status et conditionis hominibus in civitatibus Cybiniensi et Brassoviensi et carum pertinentiis alias etiam iu partibus Transilvanis ubivis constitutis et commorantibus serie prae- sentiuni firmiter praecipiendo conimittimus et mandamus, quatenus rcceptis praesentibus mngnificos Michaelem et Lugefcth waywodas eorumquc uxores ct fiiios ac homines et famulos quosiibct ctiam alios Walachos, qui de partibus Moldaviae velTransalpinae ad partes illas sub nostro nomiue vcnirent, eiusdem in persona rebusque et bonis eorum univcrsis in vestris tenutis, possessionibus, honoribus ac vestri in medio impedirc, molcstare vel quoquomodo dampnifi- care uullatenus praesumatis. Scd ipsos ct semper ct ubique pacifice et siue impe- diniento venirc, morari et pausare permittatis cl permitti faciatis. Aliudfacere non ausuri. Praesentcs post corum lecturam reddi volumus praeseutanti. Da- tum in Lippa feria tertia*pi"oxima post dominicam Ramispalmarum, anno do- mini CCCC° LVIIF.

Unien rechls imn der Kanzlei: Commissio propria domini gubcrnatoris.

3118

Bistritz 1458 April 18. Stephan de Hedcrfa und Michacl Zckel, Vizcgrafen von Bistritz, bcgnadigcn allc Biirycr dcr Stadt, die an dcr Erhebung gcgen Michacl Szildgyi beteiligt waren.

Orig. Pap. Arh. St. CIuj-Napoca, .\rchiv der Stadt Bistrita Nr. 12. Siegel, riind. Dm.

20 mm, war in griines Wachsauf der Riicliseite zum Verschluss aufgedriiclit. Nach G.D.

Teutsch in Archiv 4, 1859, S. 274 soll Kunig Matthias vom gleichen Ort und am glei-

chen Tag eine gleichlautende Url<undc ausgcstellt haben. Offcnbar hat Teulsch dic

Urkunde der Vizegrafen verschentlich dem J-Conig zugeschrieben.

Druclt: N.isner Gabe 13 Anm. 1.

Regest: Archiv. Zeitschrift 12,81. Bergcr, Urkunden-Rcgesten 30 Nr. 142.

Nos Stephanus de Hederfa et Michael Zekel vicccomites Bystricienses rnemo- riae comraendamus, quod serenissimus dominus noster Mathias Hungariae et cetera rex ac magnificus dominus Michael Zylagii regni eiusdem Hungariae gubernator de et supra nota infidelitatis circumspectorum Jacobi Krechmer, Twmel, Demetri pellificis, Zaycznezeger, Georgij Eibeni civium civitatis Bystriciensis et aliorum omnium qui tempore discordiarum et combustionis civitatis eiusdem sunt alienati et dispersi, personis rebus et bonis omnibus gratiara et misericordiara fecerunt perpetue duraturam singulos excessus et quaelibet delicta, qua^ vel quaquae in laesionem regiae maiestatis ac domi- nos eorum naturales per recalcitrationem in obsidione castri Bystriciensis incurrerant, misericorditcr relaxantes indulserunt. Quo circa et nos per humil- limas civium Bystriciensium supplicationes gratiae dona praesentibus vobis participamus et gratiam feciraus, singulos excessus in nos et nostros commis- sos remittentes. Igitur vos et vestrum qucmlibet praesentibus adraoneraus, affidamus et certificamus, ut ad pristina vestra liabitacula domos, curias ac quaslibct hereditates libere, secure et sinc timore aliquali vcnire ausitis atque redire valeatis moraturi nostro et nostrorum sine impediraento. Nam uti et alias vobis et vestrum cuilibet ad festum beati Georgii raartiris proxime ven- turura^ penes suas hereditates vcnire, terminum praefixiraus et reperiamur. Ita et nunc vobis significamus securos reditus, ut visis praesentibus quantocitius poteritis repatriare debeatis. Datae* Bystriciae feria tertia

11

proxima ante festum beati Georgii martiris, anno domini millesimo CCCC°

Lviir.

' Vorlage Erben. ' 24. April.

^ Vorlage quae. * Gebessert aus dalis.

3119

Johannisdorf 1 ia8 April 2't. Der Vizcgubernalor Johannes Gereb von Weingarts- kirchen triifit den Richtern nnd geschworenen Altesten der Sieben Stiihle auf, die Steuer in der Hohe von 350 Mark Silbers unverziiglich abzufiihren.

Oiig. Pap. Arh. St. Sibiu U II 186. Sicgel war auf dcr Riickseite zum Verschluss aufge-

driickt.

Regest: Kcmeiiy, Notitia I, 177.

Johanncs Gereb de Wyngarth per regiam clementiam ex voluntate domini capitalis gubernatoris in partibus Transsilvanis vicegubernatori constitulus circumspectis et honestis viris iudicibus et iuratis senioribus scptem scdium Saxonicalium partium Transsilvanalium debitam reverentiam cum honore. Scribitis nobis, quod tricentas marcas argenti ponderis Belae regis in argento simul et auro pro censu e medio vestri fisco rcgio provenire debente levato- ribus eorundem censuum persolvissetis. Recordamini, quomodo in aliis literis nostris scripseramus vobis, quod de quadringentis marcis argenti quinqua- ginta marcas argenti ad portioncm Saxonum combustorum seu concrema- torum cedentes in domino nostro confisi, licet non sine parva pertimescentia^ relaxavimus. Ita tamen, quod residuas trecentas et quinquaginta marcas omni prorsus psrmitentia atque absque renitentia et subtcrfugio procul mora per- solvere et super centum marcis argenti supra praescriptas quadringentas marcas domino nostro regi vosmet ipsi respondere deberetis. Unde harum serie vobis in persona dicti domini nostri iniungentes committimus, quatenus praescrip- tas tricentas et quinquaginta marcas in puro argento persolvere et extradare modis omnibus debeatis et tcneamini. Nam sciatis, quod secus in praemissis nullo modo faeere praesumpmimus, hactenus etiam^ diu distulistis et prop- terea consulendo rogantes rogamus vos, ut praemissa absque ultronea proro- gatione et dissimulationc perficere debeatis. Datum in Zenthywan feria se- cunda ante festum beatorum Philipi et Jacobi apostolorum, anno domini mil- lesimo quadringentesimo quinquagesimo^ octavo.

' Vorlage pertimecenscia. ^ Hierauf sel durchgcstrichen.

2 Uber der Zeile.

3120

Gher(|bitii l'i.jR Mai 18. Vlad Tcpes, Woiwode dcr Walachei, ersucht den Krnn- stiidter Stadthanncn Gaspar, ihm Handwerker zu schicken.

Orig. Pap. Arh. St. Bra?ov, Fronius I, 28. Siegel, rund, war auf der Ruckseite in roles

Wachs zum Verscliluss aufgedriickl.

Druck: Bogdan, Documente 319 Nr. 260 zu Mai 2o = Hurmuzaki, Dociimcnlo XV, 1,

49 Nr. 86. Jak6-Manolescu, Scrierea latina. Album 21 Nr. 24 a.

Regest: Andronescu, Repertoriul 84 Nr. 279.

Wlad dei gratia partium Transalpinarum waywoda. Circumspecte vir amice fidelisque noster karissime praesentium scrie vestram amicitiam petimi^,

12

qiiod si necessc fuorit ailifiiiljus pro pailc uoslii fideiussor forc velilis^ pio- mittinuis vestrae ainiciliae fide noslra deo del)ita mcdiante pretiuni laboris eoruni plene ct inte£»re persolvi ac libere ct pacifice remeari permiltere et permitti faccre vestrae amicitiae complacente duplo recuperari. Datum in Gherghyche feria quinta proxima ante solempnitatem spiritus domini, anno ciusdem millesimo quadringentesimo quinquagesimo octavo.

Auf der Ruckseite Adresse: Circumspecto viro Gaspari villico civitatis Bras- soviensis, amico suo karissimo.

Aiif der Riickseile uon der Hand dcs Kronstadler Nulars Naniensliste in vier Reihen. Die Lesungen z. T. unsicher.

1. Reihc

Dragmer Ywan edem

... arhe /?/ Peter

Dobereczin

Stoyan Dragasch

Mechel Lucatsch

Gregir

Wayn .Mate

2. Reilie

Rod Peter

Joannes

Hans der Kerczin son

Flasbartt son

BIos Daper

Imre

Michal

Mutar ofil

Mathe Czyr

Matis CIos

Czyp Janscli

Kusch Frone

Der Antal

Medgisch Benedec

Peter

Feyer Lorencz

3. Reihe

Balencz Gir frater suus Osz Michl Enders Leder

Mathis Jacob Wyroch- Han/s/ Ropels Lorencz Cirwes Lederer Mihal Lorencz Cleskes Hans Cles der Cleyn Petri Jeckel Jacob Jacob Weyd Rod Francz Smids Lorencz

4. Reihe

Gudbyn Michel Nayds Jacob Gellen Son Crush Hans Henisch Hans Wy Czeycz Sigmed. Tosn Lorencz Kal Peter Rod Hans Dilke Peter Mennen Smed Sale Matras Bads Hintz Tulcn Kirschin Scheffbrast Hannes Huffarte Clein Endres Huter

1 Hierauf pro gestrichen.

2 Davor gestrichen Tys.

3121

Ofen 1-558 Alai 26. Konig Matthias uberldsst dem siebenburgischen Domkapitel universos proventus quinquagesimales de possessionibus Volahicalibus capituli ecclesiae Transsilvanensis fisco nostro regio provenire debentes und tidgt fideli

13

nostro magnifico Johanni Gereb de Wyngarth, vicegubernatori aiif, diesem Auftrag zu gehorclien.

Datum Budae feria sexta proxima post festum Penthecostes, anno domini millesimo quadringentesimo quinquagesimo octavo.

Orig. Pap. Batthyaneurn Alba lulia III, 14. Siegel, runcl, Dm. 69 mm, war in rotes Waclis vorne aufgeciriickt. Ein gleicher Auftrag ergeht an Johanncs Gereb de Vingard von Michael Szildgyi am 3. Juni 1458, Orig. Pap. ebenda. Regest: Beke, Az erdelyi kSptalan 70 Nr. 350.

3122

Fiinfkirchen l-JSO Mai 31. Sigismund, Sohn des verstorbcnen Kronslddter Burgers Nikolaus Lnene, bestdtigt, von Veit Huendler, dcm Suffraganbischof von Widdin, 20 Goldgulden geliehen zu habcn.

Abschrift des 15. Jahrhunderts Bibliothek des Stiftes Klosterneuburg. Handschrift

C C C Nr. 941, fol. 329.

Druck: Hist. ep. Quinqueecclesiarum 4, 292/3.

Ego Sigismundus filius condam Nicolai Loene dicti civls civitatis Brascho- viensis per praesens publice fatendo recognosco quibus e.xpedit universis, quod reverendus in Christo pater et dominus dominus Vitus, dei et apostolicae sedis gratia episcopus Bodoniensis necnon reverendi in Christo patris et domi- ni domini Nicolai, episcopi ecclesiae eandem gratia Quinqueecclesiensis, suf- fraganeus ac vicarius in pontificalibus generalis, certis necessitatibus mihi incumbentibus et ad praesens plurimum me urgentibus viginti florenos auri puri veri ac iusti ponderis mutuae dationis tytulo mihi accomodavit, quos quidem florenos ad festum beati ^lichaelis arcliangeli proxime affuturum an- notato domino suffraganeo vel homini ad id per ipsum deputando integre, inde- late et effective exsolvere debeo, teneor, polliceor et promitto; harum mearum propter sigilli mei absentiam sigillis honorabilium virorum et dominorum Thomae, custodis ac canonici dictae ecclesiae Quinqueecclesiensis, et Symo- nis, rectoris altaris beatae virginis in ecclesia parohiali sancti Bartholomaei civitatis praetactae ad preces meas instantissimas absque tamen ipsorum prae- iudicio consignatarum. Testimonio autem circumspecti viri Martini notarii civitatis Medgensis pro tunc in praesentia existentis et literarum vigore-*^ mediante.

Datum in Quinqueecclesiis feria A^ ante octavas corporis Christi, anno do- mini W CCCC° LVIir.

1 Vorlage vigor.

3123

Ofon 1 'i."»» Juni 7. Konig Matthias trdgl Richtcr und Rat der Slddlc Ilermann- stadt und Kronstadt auf, den Zimmcrmann Ulrich, der fiir das einzudeckende Pauliner-Eremitenklostcr in Ilunyad 100 Goldguldcn als Anzahlung erhalten, die Arbeit aber nicht durchgefuhrt liat, zur Riickzahlung zu verhaltcn.

Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U H Nr. 18T. Siegel, rund, Dm. 69 mm. papicrbedeckt, war in rotes Wachs auf der P.iickseite zum Verschhiss aufgedriickt. Druck: Teleki. Hunyadiak kora 10, 589 Nr. 287.

14

Von der Kanzlei: Commissio propria domini rcgis. Mathins dci gratia rex Ilungariac, Dalmaciae. Croaciac ct cctera.

Circumspecti fideles nobis dilecti. Quamquam alias quondain illustris prin- ceps dominus Johanncs dc Hunyad, gubcrnator rcgni nostri Hungariae genitor noster carissimus cuidam IHrico carpcntario concivi vestro pro tectura claustri fratrum Heremitaium in Hwnyad constructi cenliim florenos auri solverit, tameu uti^ nobis^ dicitur^, idem Ulricus tecturain praefati claustri minime parare curavit. Unde fidelitati vestrae harum scrie firmiter praecipiendo man- damus, quatenus receptis praesentibus ex parte annotati Uh'ici carpentarii concivis vcstri de praescriptis centum florenis auri, hominibus nostris prae- sentium scilicet ostensoribus jilenam et condignam satisfactionem impendere debeatis. Et aliud in praemissis non facturi. Datum Budae feria quarta proxima post festum sacratissimi corporis Christi, anno eiusdem millesimo quadrin- gentesimo quinquagesimo octavo.

Auf der Riickseite Adresse: Circumspectis iudici et iuratis civibus civitatum nostrarum Czibiniensis et Brassoviensis fidelibus nobis sincere dilectis.

* Ober der Zeile nachgetragen.

3124

Ofen 1458 Juni 8. Konig Matlhias sagt den Bewohnern von Klausenharg die Erhaltuny aller Freiheiten, Privilegien iind Gewohnheiten :u.

Orig. Perg. Arli. St. CIuj-Xapoc.T. Arcliiv dcr Stadt Cluj-Napoca Urkundcn P. 31. Sicgel, rund, Dm. 68 mm, war in rotcs Wachs vorne aufgedrucl^t. Kingeschaltct von den Re- quisitoren des Konvents von Kolozsmonostor 1649, ebenda.

Druck; Teleki, Hutiyadiak kora 10, 590 Nr. 288. Jakab, OkleviJltar 1, 196 Nr. 118. Bruchstiick: Kder, Observationes 13o.

Vo;i der Kanzlei: Commissio propria domini regis.

Nos Mathias dei gratia rex Hungariae, Dalmaciae, Croaciae et cetera memoriae commendamus tenore praesentiuin significantes quibus expedit universis, quod licet nos, prout regale exigit officium, cunctorum subditorum nostrorum meri- tis condignis retributionibus rcspondere soliti simus, meritorum tamen quali- tate pensata illos uberius regiis favoribus prosequimur, qui maioribus virtu- tibus, amplioribus obsequiis excellentiora praemia meruerunt. Consideratis itaque integra fide et fidelitate illisque fidelibus obsequiis fidelium nostro- rum circumspectorum Egidii iudicis ac Barthws iurati aliorumque iuratorum ct ceterorum civium et totius communitatis civitatis nostrae Coloswar quae iidem nobis co tempore, quo apud manus condam domini Ladishii similiter regis Hungariae praedecessoris nostri iniuste et abs^ re^ detinebamur et plerique partem ipsius Ladislai regis tenentes illustrem dominam Elizabeth genitricem ac spectabilcm et magnificum Michaelcm Zylagy de Horogzeg avunculum, nostros carissimos, nunc gubcrnatorem huius regni nostri Hungariae et ipsis adhaerentes parteni scilicet nostram tenentes dire persequebantur eisdem do- minae Elizybeth genitrici ct Michacli Zylagy avunculo nostris pro eli- beratione nostra laborantibus constanter adhaerendo exhibuerunt, eandem civitatem nostram Coloswar utpote eam in qua nati sumus ac praefatos Egidium iudicem et Barthws iuratum aliosque iuratos et ceteros cives et inhabitatores eiusdem civitatis nostrae et quemlibet eorum pro tempore

15

existentes in omnibus libertatibus, praerogativis, privilegiis et consuetudi- nibus eorum tenere et conservare promisimus et promittimus harum nostra- rum vigore et testimonio literarum mediante. Datum Budae octavo die festi sacratissimi corporis Cliristi, anno eiusdem millesimo quadringentesimo quin- quagesimo octavo.

Von der Kanzlei iinlen rechts: Lecfa.

Aiif der Ruckseite: Regestrata M. Jo.

1 Zwischen ab und re langes s radiert.

3125

Ofen 1-558 Juiii 8. Konig Matthias qewiihrt der Stadt Klausenhwg das Recht, alle Pcrsonen, die Zivil- oder Krimlnalgerichtsfdlle anhangig hahen, nach der Gewohnheit der Stadt ah:anrteilen, mit Ausnahn^e der Adligen.

Orig. Perg. Arh. St. Chij-Napoca, Archiv der Stadt Cluj-Napoca Urlvuiiden J. 18. Siegel

war in rotes Wachs vorne aufgedriickt. Die Urliunde ist von' demselben Schreiber ge-

schrieben wie Nr. 3 126.

Druclc: Jal^ab, OUIeveltAr 1, 194 Nr. 117.

Bruchstiick: Eder, Observationes 135.

Regest: Transilvania 1873, 164.

Von der Kanzlei: Commissio propria domini regis.

Nos Mathias dei gratia re.\ Hungariae, Dalmaciae, Croaciae^ et cetera memoriae commendamus tenore praesentium significantes quibus expedit universis, quod quamvis regalis munificentia erga universos sacrae regiae coronae fideles de innata sibi benignitate merito liberalis existat, ad illos tamen uberius se debet diffundere, qui ferventiori studio ad sua servitia ceteris se paratiores praecla- rioresque reddunt. Attendentes itaque debitae fidei constantiam et utilia sin- cere fidelitatis obsequia, quae nobis fideles nostri circumspectus et providus Egidius iudex et Barthws Fej^er iuratus civis sed et ceteri incoiae et inhabita- tores civitatis nostrae Coloswar eo tempore, quo nos apud manus condam domini Ladislai similiter regis Hungariae praedecessoris nostri iniuste et abs- re^ detinebamur et pleriquc partem ipsius Ladislai regis tenentes illustrem do- minam Elyzabet genitricem ac spectabilem et magnificum Michaelem Zylagy avunculum, nostros carissimos, nunc gubernatorem liuius regni nostri Hun- gariae et ipsis adhaerentes partem scilicet nostram foventes dire persequabantur eisdem dominae Elyzabeth genitrici et !\Iichaeii Zylagy avunculo nostris pro eliberatione nostra laborantibus adhaerendo et item sacrae regni nostri Hun- gariae coronae praedicti constanter exhibuerunt. Volentesque eisdem cum huiusinodi meritorum suorum intuitu tumque ut eadem civitas nostra Colos- war praecincta ct insignita fortitudine libertatis populorum multitudine magis ac magis in dies valeat decorari populiquc in eadem pro tempore commorantes ad quaeque nostra servitia promptiores reddantur, nostro regio favore subve- nire, eisdem id gratiose duximus annuondum ct concedendum, ut a modo in postcrum universos et singulos cuiuscumque status et conditionis homines demptis dumtaxat nobilibus, in quacumque causa civili et criminali ad cuiusvis vel quorumcumque instantiam per quemcumque aut quoscumque in eorum praesentiam convcntum vel conventos sccundum legitima documenta proba- tionum sufficientium cxperiinenta iuxta morem ipsius civitatis Coloswar ipsi- met liberam et omnimodam iudicandi habeant facultatem et nec eos aut

16

eorum alteiuin quocumquc temporis in processu aliquis vel aliqui propterea impediant seu impedire praesumant modo aliquali gratiae nostrae sub obtentu. Inimo annuimus et concedimus harum nostrarum quibus secretum nostrum sigillum, quo ut rex Hungariae utimur, est appressum vigore et testimonio literarum mediante. Datum Budae octavo die festi sacratissimi corporis Christi, anno eiusdem millesimo quadringentesimo quinquagesimo octavo.

Auf der Ruckseite von der Kanzlei: Regestrata M. Jo.

Auf der Ruckseite uon einer Hand des 15. Jahrhunderts: Indultuni regis Mathiae, ut iudex quoscumque iudicare habet demptis nobilibus.

* Bis hierher Grossbuchstaben in Zierschrift. ' So Vorlage.

3 126

Oien 1458 Juni 8. Konig Matthias erlasst den Bewohnern von Klausenburg filr die Dauer von 3 Jahren allc ordentlichcn und ausserordentlichen Abgaben.

Orig. Pap. Arh. St. Cluj-Napoca, Archiv der Stadt Cluj-Napoca Urkunden C 9. Siegel, rund, Dm. 68 mm, war in rotes Wachs vorne aufgedriickt. Die Urkunde ist von demsel- ben Schreiber geschrieben wie Nr. 3 125. Druck: Jakab, Okleviltar 1, 193 Nr. 116.

Von der Kanzlei: Commissio propria domini regis.

Nos Mathias dei gratia rex Hungariae, Dalmnciae, Croaciae et cetera signifi- camus tenore praesentium quibus expedit universis,, quod nos tum attentis consideratisque debitae fidei constantia et utilibus sincere fidelitatis obsequiis quibus fideles nostri circumspectus et providus Egidius iudex ac Barthws iura- tus civis sed et ceteri incolae et inhabitatores civitatis nostrae Coloswar pri- mum sacrae regni nostri Hungariae coronae et expost nostrae maiestati se gratos reddiderunt tumque eo respectu, quod ipsa civitas nostra Koloswar populique in eadem commorantes hiis proxime relrolapsis disturbiorum temporibus mo- lestiis et dampnis non mediocriter perculsi plurima dampna sustulerunt. Quo- rum respectu volentes huiusmodi dampnorum eiusdem civitatis nostrae restau- rationem nostro regio favore subvenire universos census et proventus ordina- rios^ scilicet et extraordinarios maiestati nostrae singulis annis e medio populo- rum et inhabitatorum^ eiusdem nostrae civitatis Coloswar exigi et provenire debentes praefatis iudici, iuratis ceterisque civibus et toti communitati eiusdem civitatis nostrae per trcs annos integros a die dataram praesentium literarum inclusive computandos duximus gratiose remittcndos et relaxandos immo remittimus praesentium per vigorem. Quocirca vobis fidelibus nostris universis et singulis dicatoribus, connumeratoribus, soUicitatoribusque^ exactoribus quorumcumque proventuum noslrorum ordinariorum scilicet et extraordinario- rum quibus praesentes ostenduntur hariim scrie tirmissime mandamus, quate- nus nuUos proventus seu census neque scilicet ordinarios neque etiam extraor- dinarios de ipsa civitate nostra Coloswar maiestati nostrae modo praemisso singulis annis provenientes a praefatis populis ct incolis eiusdem civitatis per tres annos integros a die, ut praefcrtur, datarum praesentium inclusive com- putandos dicare et exigere aut eodem ad solutionem eorundem censuum et pro- ventuum nostrorum contra formam praemissae nostrae relaxationis quoquo- modo cogere et compellere rationeque non solutionis eorundem in personis et rebus ipsorum impedire, molestare et dampnificare non praesumatis et nec

17 ? Urkundent)uch

sitis ausi modo aliquali gratiae nostrae sub obtentu. Pracsentibus perlectis exhibenti restitutis. Datum Budae octavo die festi sacratissimi corporis Christi, anno eiusdem millesimo quadringentesimo quinquagesimo octavo.

Unten rechts: Lecta.

Auf der Riickseite von der Kanzlei: L. W. regestratus.

' Auf Rasur. ^ Vorlage: sollitalorlbm.

^ Vorlage: inhabitomm.

3127

An der Dlmbovi^a 1458 Juni 13. Vladfepe?, Woiwode der Walachci, beglaubigt Petrus Soi als seinen Boten heim Kronstddler Rat.

Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Schnell III, .'J4. Siegel, rund. Dm. 10 m, war in rotes

Wachs auf der Riickseite zum Verschluss aufgedrtickt.

Druck: Bogdan, Documente :^20 Nr. 1261 = Hurmuzaki, Docuinente X.V, 1, 49 Nr. 87.

Circumspecti viri vicini nostri diligendi. Noveritis egregium Petrum Sor exhi- bitorem videlicet praesentium in quibusdam legationibus nostris, vestri in medium duxisse transmittendum, cuius verbis et dictis fidem creditivam veli- tis adhiberc tamquam ab ore nostro proprio prolatis. Datum iuxta fluvium aquae Dombauiche feria tertia proxima post octavas corporis Christi, anno eiusdem millesirao quadringentesimo quinquagesimo octavo. Wlad dei gralia partium Transalpinarum waywoda.

Auf der Riickseite Adresse: Circumspectis viris iudici ac iuratis civibus civitatis Brassouiensis commetaneis'^ suis vicinis diiigendis.

^ lorga liest conunorantibus.

3 128

Ofen 1458 Juli 4. Konig Matthias befiehlt Richter und Rat von Kronstadt, seinen Dienern die Giiler rfw uon Vlad Tepe? getoleten Michael Logofat auszufolgen.

Orig. Pap. Arh. Sl. Brajov, Priv. 146. Siegel, rund, Dm. 70 mm, in rotes Wachs auf der Riickseite zum Verschluss aufgedriickt, Reste mit demselben Stempel wie Nr. 3 111.

Von dcr Kanzlei: Commissio propria domini regis Mathias dei gratia rex Hungariae, Dalmaciae, Croaciae et cetera. Circumspecti fideles nobis sincere dilecti. En nos fideles nostros cgregios Bene- dictum de Boythor et Ladislaum de Byzere ad vos in eo transmisimus, quod quia universas et quaslibet res Michaelis Logofeth dicti, qui proximis superiori- bus temporibus per Wlad waywodam Transaipinarum suis demeritis extitit interemptus, ad nostram maiestatem decernentes devoluisse agnoscimus ad occupandum et nostrae maiestati pro eos praesentandum duximus transmitten- dos. Quarc fidelitati vestrae harum serie strictissime praecipienlcs mandamus aliud nuUatcnus habere volentcs, quatenus statim receptis praesentibus quam primum iidem Bcnedictus ct Ladislaus ad vos pervenerint, extunc nulla mora protracta^ omnes et cunctas res et bona praefati condam Michaclis ad manus eorundcin Benedicli cl Ladislai et signanter illa decem inillia florcnoruin auri.

18

quos tempore mortis suae viva voce fassus fuerat in specie assignare et eisdem de quoruincumque manibus leddere et reddi facere^ modis omnibus debeatis. Et nec aliud facere* nostrae indignationis sub poena sumpmatis. Datum Budae feria tertia post festum* beatae Mariae virginis gloriosae, anno domini millesimo quadringentesimo quinquagesimo octavo.

Auf der Ruckscite Adresse: Circumspectis iudici, iuratis et ceteris civibus civitatis nostrae Brassouiensis, fidelibus nobis sincere ac grate dilectis.

1 So Vorlage, richtiger petracta. * Es fehlt Disitationis, zu welcher Zeit

^ Hierauf facere gestrichen. Matthias in Ofen war. Im September weilte

^ Darauf nochmals facere gestrichen. er in Szeged, vgl. die folgenden Urkunden.

3129

Ofen li58 Jiili .'. Konig Matthias sichert den Bewohnern von Kronstadt und dem Burzenland die Aufrechterhaltung ihrer Freiheilen und Rechte :u und trdgt den siebenburgischen Woiwoden und Vizewoiwoden auf, sie im Genuss dieser Rechte zu schutzen.

Eingeschaltet von Konig Matthias 1465, Orig. .\rh. St. Brasov, Priv. 170. Eingeschaltet auch von Konig Wladislaw II. 1494, von Johann Zapolya 1531, Konig Ferdinand I. 1555 und von Stephan Bathori 1583, Orig. ebenda.

Nos Mathias dei gratia rex Hungariae, Dalmaclae, Croaciae et cetera memoriae commendamus tenore praesentium significantes quibus expedit universis, quod fideles nostri providi Johannes Fodor et Antonius Zekel cives civitatis nostrae Brassouiensis in eorum ac universorum aliorum civium et inhabitatorum eius- dem civitatis Brassouiensis et terrae Barcza nominibus et personis nostrae ma- iestatis venientes in conspectum per eosdem nobis humiliter in eo nobis suppli- catum extitit, quod nos ipsos universos cives et inhabitatores civitatis praedictae et terrae Barcza ac eorum alterum in antiquis ipsorum libertatibus, gratiis, praerogativis et indultis consuetudinibus ipsis et praescriptae civitati Brasso- uiensi et terrae Barcza per divos reges nostros scilicet praedecessores datis, con- cessis et institutis benigne ac favorabiliter atque inconcusse et inviolabiliter tenere et couservare dignaremur. Nos itaque huiusmodi supplicationibus ipso- rum nostrae propterea pro ipsorum parte porrectis maiestati favorabiliter in- clinati, eosdem universos cives et inhabitatores dictae civitatis Brassouiensis ac terrae Barcza in omnibus et singulis eorum libertatibus, gratiis, praerogativis et indultis consuetudinibus ipsis, ut praefertur, a divis regibus regni nostri scilicet praedecessoribus datis et concessis, quibus hactenus usi fuissent et gavisi, tenere et conservare eosdemque in eisdem et similibus libertatibus iugi- ter et perempniter uti, frui, potiri et gaudere permittere et permitti facere volumus et pollicemur. Quocirca vobis fidelibus nostris waywodis vel viceway- wodis partium nostrarum Transsiluanarum aliis etiam cunctis iudicibus et ius- titiariis regni nostri, ecclesiasticis scilicet et saecularibus ubivis intra ambi- tum huius regni nostri Hungariae constitutis et constituendis praesentium noti- tiam habituris harum serie firmissime praecipientes mandamus, quatenus agnita praesentium notitia, a modo in antea praenominatos cives et inhabitatores dic- tae civitatis Brassouiensis ac terrae Barcza successoresque eorum universos in praescriptis ipsorum antiquis libertatibus, gTatiis, praerogativis et indultis consuetudinibus ipsis ut praemittitur per divos reges nostros praedecessores concessis tenere et conservare eosque eisdem Irbertatibus uti, frui, potiri et gau- dere permittere et per vestros permitti facere et neque eos ad cuiusvis instan-

19

tiani contra eorum libertates praedictas vestro iudicio et iudicatui astare et iudicare debeatis. Et aliud contra forraam praemissae nostrae anuuentiae et concessionis facere non ausuri. Praesentes quas sigillo nostro secreto, quo ut rex Hungariae utimur, impressive fecimus consignare post earum lecturas sem- per reddi iubemus pracsentanti. Datum Budae feria quarta proxima post fes- tum visitationis INIariae virginis gloriosae, auno domini millesimo quadrin- gentesimo quinquagesimo octavo.

3130

Szigetfo 1458 Juli 2!. Dei Gubernator Michael Szildgyi iragt dern Rat von Her- mannstadt aiif, dem Briider des enthaiipteien iind seiner Sachen beraiibten Johann von Nadabor Genugtuung zu verschaffen.

Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U III 7. Siegel, rund, Dm. 30 mm, war in rotes Wachs

vorne aufgedruclvt.

Druck: Teleki, Hunyadiak kora 10, 592 Nr. 289.

Nos Michael Zylagy de Horogzeg regni Hungariae gubernator et cetera vobis circumspectis et prudenLibus viris magistro civium, iudici et iuratis civibus civitatis Cibiniensis pcr praesentes firmiter mandantes committimus nec aliud liabere volumus, quatenus mox visis praesentibus iuxta contenta literarum rega- lium ex parte providorum virorum puta Johannis Koloswari, Petri Fibes, Mar- tini Remser, Stephani Agotha et Mathiae de Cibinio de homagio quondiim nobilis Johannis de Nadabor rerumquoque et suorum bonorum.tem.pore decolla- tionis suae ablr.torum, et signantcr de vase argenteo in quo sanctorum reliquiae^ erant rcpositae tredecim florenos auri valente ac uno equo ad- valorem^ sedecim florenorum auri, nobili Nicolao de praedicta Nadabor fratri carnali quondam antefati Johannis dc iamdicta Nadabor satisfacere modis omnibus dcbeatis et teneamini, nec secus facere ausuri. Praesentibus perlectis exibenti rcstitutis. Datum in possessione Zegethfew feria sexta proxima ante festuni beatae Mariae Magdalenae, anno domini millesimo quadringentesimo Lmo octavo.

Von der Kanzlei: Commissio propria domini gubernatoris.

Auf der Riickseite von gleichzeitiger Hand: Litera Johannis de Nadabor.

' Hierauf el gestriclien. ^ Vorlage: vallorem.

2 Darnach et gestrichen.

3 131

Klausenburg 1458 Juli 24, Richter und Rat von Klausenburg legen dem Bislriizer Rat die Streitsache zwischen Michael Hawnschylt u.a. und Christian Rawas und Genossen zur Entscheidung vor.

Eingcschaltet vom Bistritz.er Rat 145S Arh. St. Cluj-Napoca, .\rchiv der Stadt Bistrita

Nr. 4.3.

Uegest: Berger, Urkunden-Regesten 30 Nr. 143.

Prudentibus et circumspectis viris iudici sed et iuratis civibus civitatis Bys- triciensis, fratribus ipsoium carissimis et amicis, iudex et iurati civcs civitatis Coluswariensis. I^rudcntcs viri fratres ac amici sincere dilecti. In figura nostri iudicii ct scdis iudiciariae praesentia comparentes honesti ulerquc Michael

20

Hawenschvlth, Stephanus et Nicolaus Albcrti contra et advcrsus Cristannum Rawas ac .loliannem et Laurencium Sygyn dictos, conci\es scilicet nostros proponentes, quod cum ipsi Stephanum similiter Rawas dictum filium prae- missi Cristanni Rawas sub fideiussoria cautione, e vinculis quibus vestrac civi- tatis in mcdio extiterat innodatus, ad certum terminum ipsum statuendum, iure et iudicio extraxissent ipsum Stephanum statuere iudicio expeterent ac super cxcussione scptem dentium et vulneratione gravi Nicolao Alberti facta ct illata, iudicium et iustitiam ficri instantcr supplicantes. Ex advcrso vero Cristannus Rawas, Johanncs et Laurentius Sigyn et Johanncs similiter Rawas dictus fideiussores praeraissi Stephani Rawas referebant responsis. Vcrum qui- dem foret, quod ipsi Stephanum filium ipsius Cristanni Rawas e vinculis per fideiussoriam excepisscnt cautionem. Sed cum ipsi eundem Steplianum iudicio offcrre et statucre non possent per condiguam rcconciliationis cmendam ipsi Nicolao vellent cxhibere satisfactionem. Quibus itaque auditis iudex noster iudicando decrevit ut ipse Stephanus Rawas saepelato Nicolao Alberti in unius manus amputatione pro vulneratione et pro scptem excussis dentibus in septem marcis argcnti foret convictus, sed dicti^ Cristannus Rawas, Johannes et Lau- rencius Sygcn fideiussores de iudicio iudicis nostri non contenti causam in nos- tram assumpscre decisionem. Nos vero auditis ambarum partium propositio- nibus pariter et responsis, iudicantes commisimus, exquo uterque Michael Hawnschilt, Stephanus et Nicolaus Alberti, saepefatum Stephanum Rawas prae manibus in ipsorum vinculis habuissent nullum iudicium ullamve iusti- tiam a vestris prudentiis super huiuscemodi vulnerationem et dentium excus- sionem petiissent sed liberum ad praemissorum fideiussionem reliquissent. Idco lege et civitatis consuctudine requirente ipsum Stephanum non ad unius manus amputationcm quin potius unius manus mutationem vel exemptionem videlicct quinque marcis argenti vel valorem earundcm scilicet viginti florenis auri dumtaxat, convictum pronunciamus. Sed cum saepelati uterque Michael Hawnschilt, Stephanus et Nicolaus Alberti de huiuscemodi nostrae sententiae prolatione non starent contenti praefixam causam in vestrarum provocarunt prudentiarum decisionem. Rcquirimus igitur vcstras fratcrnitates, quatenus declarationem ciuscemodi causae in vestris scriptis nobis favorose significetis. Datum ex Coluswar in profesto beati Jacobi apostoli, anno domini et cetera LVHP.

' Hierauf Jolmnnes gestrichen.

3132

1 i58 Juli 24 1463 November 24. Johannes Zaaz Laurentii Hano de Coloswar, clericus Transsilvanensis dyoccsis, publicus apostolicae auctoritate notarius urkundet in diesem Zeitraum etwa fiinfzehnmal in Angetegenheiten der Graner Kirche und ihres Kapitels.

Orig. Kapitelsarchiv Gran, Lade 45 passim.

3 133

Bistritz 1458 August 4. Richler und Rat von Bistritz schalten die Urkunde des Klausenburger Rates von 145S Nr. 3 131 ein und entschciden den Strcit zwischen Michael Hawnschylt u.a. und Christian Rawas und Genosscn.

21

Orig. Pap. Arh. St. Cluj-Napoca, Archiv der Stadt Bistrija Nr. 43. Siegel rund, Dm. 24 mm, war in griines Wachs auf der Riickseite zum VerschluD aufgedriickt. Regest: Berger, Urkunden-Regesten 30 Nr. 144.

Prudentes et circumspecti viri fratres et amici nostri carissimi. Recepimus die datarum praesentium literas vestras sententialesi pariter et appelationales in causa inter honestos viros utrumque videlicet Michaelera Hawnschylt, Stepha- num et Nicolaum Alberti incolas vestras ab una partibus vero ab altera providos viros Cristannum Rawas, Johannem et Laurencium Sygyn ratione dissensio- nis cuiusdam suborta et habita emanatas per omnia in haec verba. (Folgt dic Urkunde des Klausenburger Raies von 1458 Nr. 3 131). Quibusquidem literis vestris sic per nos receptis et coram nobis bene interpretatis ac intellectis per hanc nostram diffinitivam sententiam nostrae sedis iudiciariae suadente iure et civitatis consuetudine decernimus et declarantes dicimus, ipsum Stcphanum pro tam verenda vulnerationis plaga et septem dentium excussione- quadra- ginta quinque marcis pecuniarum pro singulis marcis octaginta quinque dena- rios usuales computandos convictum stare et esse vestris fidelitatibus et amici- tiis significantes. Datum Bystriciae feria sexta profesti beatae et gloriosissimae Mariae virginis de nive, anno domini et cetera LVIIP.

ludex et iurati cives civitatis Bystriciensis.

Auf der Riickseite Adresse: PTudeniihus et circumspectis viris iudici et iuratis civibus civitatis Coluswariensis, fratribus et amicis nostris carissimis.

1 Vorlage: selentiales. ^ Vorlage: excussionem.

3 134

Oberbrll 1458 August 15. Die siebenbiirgischen Vizewoiwoden Georg und Ste- phan beurkunden die vom Protonotar Nikolaus neuerlich vorgenommene Grenzbe- gehung zwischen Burgberg und Oberbell.

Orig. Perg. Arh. St. Sibiu, K. A. Vurpar Nr. 13. Siegel, rund, Dm. 29 mm, dunkel- griines Wachs in Wachsschiissel, an rot-weiss-gelb-griiner Seidenschnur angehangt. Im Siegelfeld dreieckiger Wappenschild von Spruchband umgeben, alles verwischt.

Georgius filius Rycalph de Tarkew et Stephanus Kemen de Gerewmonostra, vicewaiwodae Transsilvani, omnibus Christi fidelibus tam praesentibus quam futuris praesentium notitiam habituris salutem in omnium salvatore. Quo- niam ea, quae aguntur, in tempore ne simul labantur tempore cum eodem et volubilis hominum mortalium memoriae oblivionis caligine obtenebrescat^ sagax humani- generis industria sahibriter adinvenit, ut literarum patroci- nio roborentur. Proinde ad universorum praesentium denique sed et futuro- rum notitiam harum serie volumus pervenire, quod cum nos ad legitimae pelitionis instantiam iudicumque iuratorumque seniorum civitatis Czibinien- sis magistrum Nicolaum partium Transsilvanarum protonotharium hominem nostrum in persona nostra ad infrascriptas metarum reainbuhiliones intcr terras et territoria villae rcgalis Hyhalom vocatae ad sedem Czibiniensem pertinentis et possessionis Felsebolya vocatae nobilium de eadem necnon de Hydegwyz fieri debendum duxissemus destinandam. qui in vigilia solemni.s- simi festi assumptionis beatae Mariae virginis genilricis domini nostri Jesu Christi' ad facies^ praescriptarum terrarum et territoriorum accendendo prae-

22

sentibus iliidem circumspectis et honestis viris Nicolao Seglewer, iudice ter- restri et Laurencio Thuro, iurato cive dictae civitatis Czibiniensis necnon doniino pU^bano ac viliico et scnioribus necnon tota communitate praescriptae viilae Hvhahim ab una parte siquideni ex alia Georqio filio Thomae de Fel- sebolva pracdicta ac Barthus Ciereb de eadem nomine ntibilis dominae Anna vocatae consortis suae necnon Symon de dicta Fclsebolya in persona nobilis dominae Dorothea vocatae consortis suae et Elia de Galthew similiter in per- sona nobilis dominac Elizabeth vocatae consortis suae neptis videlicet quon- dam .Tacobi de dicta P>lscbolia, item nobilibus Thoma de Alsobolya et Lau- rencio dc Wezzewd illac accersiri debere anionitis ipsisque nonvenientibus sed huiusmodi metarum reamliukitionibus contradicere nolle intimantibus, sane licet prius egrei^ins Johannes Gereb de Vyngarth, viccgubernator par- fium Transsilvanarum una cum eodem magistro Nicolao prothonotario ac quam phiribus nobilibus et probis viris nobilibus itaque de Hydegwyz et Bolva praediclis adhaercntil)us ccrtas metarum consignationes terris in prae- scriptis fecerint et consecuti extilerint. Tamen cives ct iurati seniores dictae civitatis C.zibinicnsis et pracscripti nobiles de Hjdegwiz et dc Bolya ex parili voluntate dictorum Saxonum de dicta Hyhalom praescriptas metarum con- signationcs aboliri et annihilari permittcndo de novo certas metarum fecissent consignationes. Supcr quibusquidem metarum consignationibus apparentes metas' in altum sublevantes erexissent* hoc modo: Quod primo incepissent in angulo inter duo fossata fluviorum aquarum quorum unum a parte aqui- lonariis in Saxonicali lingua Esch^-engraben, in Hungaricali vero eulogio Kewarok, aliud vero a parte orientali Saxonicum Bwrchgraben, Hungaricum autem Wararok appellarentur, ubi unam metam terream praescriptae villae Hyhalom separantem sublevassent. Inde eundo inter meridionalem et orien- talem plagas penes ideni fossatum aquae Wararok ct idem fossatum pro meta reliquendo qucndam fluvium aquae Kwnnengrwgh vocatum transaliendo in angulo inter eundem fluviuni aquae Kwnnengrwgh et dictum fossatum Wa- rarok ad unam arborem salicis unam metam terream cumulassent praedictae villae Hyhalom distinguentem. Inde modic[um d]^ eclinando versus orien- tem pcnes dictum fluvium aquae Wararok cis eundeni penes unam arborem salicis ex opposito cuiusdam alti mdntis Warhegh dicti unam metam terream eidem villae Hyhalom seperantem erexissenf. Ab hinc per longum spatium penes eundem fluvium aquae Wararok ad unam^ bifurcatam arborem salicis consimiliter unam metam terream aggregassent. Deinde plagam ad eandem penes quoddam stagnum arondinosum et viminosum a parte meridiei per longum spatium proficiscendo ad unam arborem kwercei^ penes nnam arbo- rem vulgo Nyrfa vocatam unam metam terream circumfodissent. Ab hinc penes' idem stagnum subtus silvam per longum spatium eundo et eodem stagno derelicto iuxta quasdam terras arabiles ante faucem cuiusdam vallis vulgo Feyerwelgh vocatae unam metam terream praescriptae villae Hyhom^ dis- tinguentem sublevassent. Inde subtus eandem silvam per bonum spatiumpro- ficiscendo ex opposito cuiusdam fontis Lapuhkwth dicti sub et prope arbores stiliarum alio nomine suberum unam metam terream dictae villae Hyhalom distinguendem aggregassent. Deinde declinando directe, versus pla- gam orientalem quoddam fenile transmeando in margine alterius silvae ex opposito existentis ad unam arborem querci unam metam terream praescrip- tae villae Hyhalom seperantem circumfodissent. Ab hinc penes idem fenile inter meridioualem et orientalem plagas semper subtus et penes eandem sil- vam transeundo et modicum ad iamdictam orientalem plagam girando per bonum spatium et rursus modicum regirando ad dictam plagam inter meri- diem et orientem existentem, unam arborem querci meta terrea eidem villae Hyhalom separante circumdedissent, ita tamen quod idem fenile eisdem vil-

23

lae Hyhalom et dictam silvam cum monte nobilibus de Bolya et de Hydeg- wyz reliquendo. Deinde egrediendo in quandam semitam incidissent et per fossatum vallosum supraproficiscendo et de eodem fossato ad partem orien- talem modicum declinando ad unam magnam arborem querci unam metam terream praedictae villae Hj'halom penes^ erexissent. Ab hinc inter silvas directe versus partem orientalem per longum spatium tendendo silvam a parte meridiei eidem villae Hyhalom et a parte aquilonariis possessionis Fel- sebolya separautes incidissent in quandam viam publicam per eandem ascen- dendo et modicum de eadem versus meridiem declinando attigissent quendam locum seu foveam Wadwerem nuncupatum in angulo duarum viarum existen- tem ubi unam arborem querci prope eandem foveam meta terrea saepe nomi- natae villae Hyhalom pertinente circumfodissent. Et sic ibi metas terrarum eiusdem terrae villae Hyhalom a parte dictae possessionis Felsebolya termi- nassent nemine contradictore apparente. In cuius rei memoriam firmitatemque perpetuam praesentes literas nostras privilegiales duximus concendendum. Datum in Felse-Bolya praedicta secundo termini praenotati, anno domini millesimo quadringentesimo quinquagesimo octavo.

1 tJber der Zeile. * Liicke 16 mm.

2 Vorlage homani. ' So Vorlage.

' August 14. ' Hierauf arb gestiichen.

* Vorlage he...

3 135

Ofcn H58 August 20, Konig Malthias spricht die Sachsen der Sieben und Zwei Stiihle genmss dem Beschhiss dcr Pester Reichsuersammlung von der Verantwort- lichkeit fiir alle Gewalttatigkeiten frci, die sie in den vergangenen ^Virren begangen haben.

Orig. Pap. Arli. St. Sibiu U II 18S. Siegel, rund, Dm. 69 mm, in rotcs Wachs, papier-

bedeckt, vorne aufgedriickt. Dersclbe Stetiipel wie Nr. 3 111.

Bruchstiick: Eder, Observationes 134.

Regest: Kem^ny, Notitia I, 177. Transilvania 1873, 164.

Von der Kanzlei: Commissio propria domini regis.

Nos Mathias dei gratia rex Hungariae, Dalmaciae, Croaciae et cetera signifi- camus tenore praesentium quibus expedit universis, quod quia in proxime praeterita congregatione universorum praelatorum, baronum et regnicola- rum nostrorum in civitate nostra Pestiensi celebrata, universae iniuriae, dampna et nocumenta, quae post obitum condam serenissimi principis domini Ladislai regis Hungariae et cetera praedecessoris nostri usque ad tempus electionis nostrae in regem Hungariae per quoscumque regnicolas nostros in alterutrum commissa et patrata sunt, ex generali eorundem praelatorum, baronum et regnicolarum nostrorum decreto condescenderunt. Ideo nos uni- versos et singulos Saxones nostros septem ct duarum scdium Saxonicalium partium nostrarum Transsilvanarum super omnibus iniuriis, dampnis et nocu- mentis ac aliis malorum generibus, quas et quae ipsi proxime praeteritis dis- turbiorum et seditionum temporibus usque ad ipsius dictae elcctionis nostrae, vel in defensione eorum propria, vel alias qualitercumque quibuscumque commiserunt et intulerunt quittos et cxpeditos commisimns, decernentes, ut nullus unquam hominum cuiuscumque status ipsos praemissoruni occa- sione intra et extra iudicium impedire, turbare valeat atque possil aut prae-

24

suinat qiiovisniodo, harum nostrarum vigorc ct testimonio literaruin medi- ante. Datum Budac in festo beati Stephani regis, anno domini millesimo quadringentesimo quinquagesimo octavo.

Unten von der Kanzlci: Lecta.

Aiif der liiickseile von (jleichzeiligci Hand: Quitlancia super omnibus iniuriis, dampnis et nocumentis manu propria usque ad tempus elcctionis regis illatis.

3136

Ofcn l'i58 Aujiust 20. Kdni() Mafthias tiagl dcn Adligcn nnd Gnmdbcsitzern Siehenbiirgens aiif, dcn Sachscn dcr Sicbcn und Zwci Sliihle, die sich in den ver- gangencn Wirren auf ihre Bcsitzungen gcfliichtet hahen, die Riickkehr in ihre friiheren Wohnorfe zu gesiailcn.

Orig. Pap. Arli. St. Sibiu U II 189. Siegcl, rund, Dm. 69 mra, war in rotcs Wachs

vorne aufgcdriickt, Rcstc.

Bruciistiick: Eder, Obscrvationcs 101. Arcliiv 11, 187.1, 63 Aum. 1 nach ciner Orig. Aus-

fertigung im Stadtarchiv .Mcdia?.

Regest: Kem^ny, Notitia I, 177.

Won der Kanzlei: Commissio propria domini regis.

Mathias dei gratia rex Hungariac, Dalmaciae, Croaciae et cetera fidelibus nostris universis et singulis praelatis, baronibus, nobilibus et alterius cuiusvis status possessionatis hominibus partium nostrarum Transsilvanarum salu- tem et gratiam. Intelleximus, quomodo mortuo nuper condam serenissimo principe domino Ladislao rege Hungariae praedecessore nostro exorta in par- tibus nostris Transsilvanis quadam seditionc. quam plurimi ex Saxonibus nostris septem et^ duarum^ scdium Saxonicalium partium nostrarum Trans- silvanarum ex causa seditionis huiusinodi ad vestras possessiones, tenutas et dominia aufugissent et segregati fuissent in grave damnum maiestatis nostrae. Unde nos, qui subditorum nostrorum commoda optamus, nostram etiam utilitatem servare [volentes]-, fidelitati vestrae et cuiuslibet vestrum praesentibus firmiter committimus omnino ita habere volentes, quatenus visis praesentibus, omnes illos Saxones nostros, qui de sedibus praedictis tempore in praedicto ad vestras possessiones, tenutas et dominia dispersi sunt, secundum quod iudices nostri scdibus in praedictis constituti vos supe- rinde requisitos habuerint, cum omnibus eorum rebus et bonis ad eorum pris- tina habitacula rcmittere debeatis. Alioquin praesentium serie firmiter com- mittimus fidelibus nostris magnifico Johanni Gereb de Wyngarth viceguber- natori nec non waywodis vel vicewaywodis partium nostrarum Transsilvana- rum, ut ipsi vos et quemlibet vestrum ad Iioc faciendum per omnia grava- mina opportuna, arcius compellant et astringant, auctoritate nostra regia praesentibus ipsis in hac parte attributa et concessa mediante. Secus igitur facere non ausuri. Praesentibus perlectis exhibenti restitutis. Datum Budae in festo sancti Stephani regis, anno domini millesirao quadringentesimo quin- quagesimo octavo.

Unten rechts von der Kanzlei: Lecta.

' Mit anderer Tinte iiber der Zeile nachge- ^ Liicke 12 mm.

tragen.

25

3 137

Ofen 1458 August 20. Konig Matihias unteisugt jedeimann. die Sachsen der Sieben iind Zwei Stiihle entgegen ihien Fieiheiten niit Einlagenmgen zu bclasti- gen, und siellt sie unter den Schntz dcs sicbcnburgischen Vizegubernatorcs Johan- nes Gereb von Weingartskirchen.

Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U II 190. Siegc!, rund, Dm. 69 mni, war in rotcs Wachs

vornc aufgedruckt.

Druclc: Teleki, Hunyadiak kora 10, 598 Nr. 292.

Regest: Kemeny, Notitia I, 177.

Von der Kanzlei: Cominissio propria domini regis.

Mathias dei gratia rex Hnngariae, Dalmaciae, Croaciae et cetera fideiibus nostris universis et singulis praelalis, baroniJius, nobilibus, comitibus, cas- tcllanis, officialibus et generaliter cuiusvis status et conditionis hominibus tam in partibus nostris Transsilvanis, quam alias per regnum Hungariae ubi- llbet commorantibus salutem et gratiam. In personis fidelium nostrorum universorum universorum et singulorum Saxonum septem et duarum sedium nostrarum Saxonicalium partium nostrarum Transsilvanarum maiestati uos- trae expositum fuit querulose iu hunc modum. Qiujd licet ipsi per praede- cessores nostros divos reges Hungariae in eo maxime libertati et privilegiati fuerint, ut nullus Siculorum scilicet et Wolachorum ac alterius cuiuscumque dignitalis, status et conditionis hominum conlra eorum voluntatem in eorum medio ac super eos descendcre posset aut praesumeret quovismodo. Tamen phirimi fuissent ct essent ex vobis, qui contra huiusmodi eorum libertatem a certis temporibus retroactis cum suis gentibus super eos praeter eorum volun- tatem desccndentes non solum ipsis invitis eos multipliciter impedivissent^, verum etiam omnia eorum bona usui hominum, equorumque pertinentia sine omni pretio abstulissent descenderentque ct aufferrent etiam de praesenti in praeiudicium libertatis eorum memoratae. Supplicatumque extitit per nos ipsis- superinde de opportuno remedio provideri. Et quia nos eosdem Saxo- nes nostros in omnibus eorum libertatibus per divos reges Hungariae prae- decessores nostros, ipsis gratiose conccssis, conservare decrevimus, ideo fide- litati vestrae pracsentium serie firmiter committimus, quatenus a modo im- posterum super praefatos Saxones nostros contra eorum libertates mcmoratas praeter eorura voluntatem, vel cum gentibus vestris vel alias quomodocumque descendere, bonaque eorum auffcre non praesumatis nec sitis ausi, aut sit ausus modo aliquali. Alioquin praesentium serie firmiter committimus fideli nostro magnifico Johanni Gereb de Wyngarth, \ iccgubernatori dictarum partium nostrarum Transsilvanarum, ut ipse eosdem Saxones nostros in eorum libertatibus conservando ab huiusmodi impedimentis vestris eos protegat, defendat auctoritate nostra mediante. Secus ergo facere non ausuri. Praesenti- bus perlectis exhibenti restitutis. Datum Budae in festo beati regis Stephani, anno domini millcsimo quadringentesimo quinquagesimo octavo.

Unten rcchts ixm der Kanzlei: Lecta.

Auf der Rnckseite unten vnn gleichzcitigcr Hand: Ut luinus liomiuum in nostri medio desccndat.

1 Aul Rasur. > Ober der Zeile.

26

3I3S

Ofen 1 i58 August 20. Kuiiig Matthias tiilgt seinctn Sahluiinmeigrafen in Drscb auf. die Stadt Descli ini Bcsilz ron Soincuhi Mic (jcgcn Anspiiiclic der Familic Dezso uon Losoncz zn scluitzen.

Orig. Pap. .\ili. Sl. C.luj-Xapoca, Archiv ilor Stiult Dcj Nr. 38. Siegel, rund, Dm. 69 mni, in rotes Waclis, papierbcdockt, vornc aufgcdriickt. Rcstc mit demselben Stempcl wio Nr. 3 111.

Von dcr Kanzlci: Commissio propria (ioniini regis.

Mathias dei gratia rex Hungariae, Dalmaciae, Croaciac et cetera fidelibus nostris comitibus camararum salium nostrarum in civitate nostra Dees con- stitutis praesentibus et futuris salutem ct gratiam. Quia nos fideles nostros universos cives et inhabitatorcs civilatis nostrae Decs simulcum omnibus eorum rebus et bonis ac possessione Somkwtli vocata iii comitatu de Zolnok existente habita et tributo in eadem Somkwth exigi solito necnon vado in dicta Dees sito cunctis etiam aliis iuribus iustis scilicet et legitimis in nos- tram receperimus protectionem et tutelam specialem viceque uostrae maies- tatis personae vestrae commiscramus protectioni et tutelae speciali. Ideo fidelitatibus vestris firmiter praecipienclo mandamus, quatenus eosdem uni- versos cives et inhabitatores dictae civitatis nostrae Dees in cunctis eorum rebus et bonis ac possessioue Somkwth tributoque inibi exigi solito sed et vado in cadem Dees sito ac aliis iuribus eorum quibusvis iustis, ut praefer- tur, et legitimis contra quoslibet illegitimos impetitores et signanter contra et adversus egrcgios I.adislaum, Sigismundiini, Stephanum et Ladislaum filios Desew de Losoncli protegere tueri ct defcnsare modis omnibus debeatis auctoritate nostra praesentibus vobis in hac parte attributa et iustitia medi- ante. Secus non facturi. Praesentibus perlectis exhibenti restitutis. Datum Budae in festo beati regis Stephani, anno domini millesimo quadringentesimo quinquagesimo octavo.

Unten von der Kanzlci: Lecta.

3139

Ofcn H58 August 24. Konig Matthias hefichlt seinen Salzkammergrafen in Desch und Sic, die Biirger von Desch im Besitz der „terra Zcnthbenedekreth" am Somes zu schutzen.

Orig. Pap. Arh. St. Cluj-Napoca, Archiv der Stadt Dcj Nr. 39. Siegcl rund, Dm. 69 mm, war in rotes Wachs vorne aufgedriickt.

Von der Kanzlei: Commissio propria domini regis.

Mathias dei gratia rex Hungariae, Dalmaciae, Croaciae et cetera fidelibus nostris egregiis Emerico literato de Zapulya ac Angelloni Italico de Florincia camarariis salium nostrorum de Dees et Zeck salutem et gratiam. Quia nos illam particulam terrae Zenthbenedekreth vocatam in pertiuentiis Zamus adiacentem, quam alias ad castrum Baluanus condam David bantis de prae- fato oppido nostro Dees occupasset, iterum ad praescriptuni oppidum nos- trum anneximus ac ipsos nostros cives cum universis ipsorum rebus et bonis ubilibet habitis et existentibus iustis ut puta et legitimis in nostram recepi-

27

mus protectionem ct tutelam specialem viceque nostrae maiestatis personae vestris commiserimus tuitionibus. fidelitati igitur vestrae harum serie firmi- ter praecipientes committ[imus, quatenus]i praefatos nostros cives in uni- versis ipsorum rebus et bonis iustis, ut praefertur, et legitimis ubilibet habi- tis et existentibus contra quoslibet impetitftres illegitimos protegere, tueri et defensare de[be]-atis nostra in pcrsona et auctoritatc praesentibus vobis in hac parte attributa et iustitia mediante. Sccus facere non ausuri. Praesen- tibus perlectis exhibenti rcstitutis. Datum Budae in festo beati Bartholomei apostoli, anno domini millesimo quadringentesimo quinquagesimo octavo.

Unlen von dcr Kanzlei: Lecta.

1 Lucke 25 mm. * Liicke 4 mm.

3 140

Sogpdin 1458 September 1. Konig Matlhias tidgt utrisque Ladislao Desew de Losoncz auf. cellereronibus de Dees lingna pro rcformatione navium et aedificatione domorum ipsorum aiis ihren Wiildern nicht 'u verwehrcn. da ihnen diescs Recht schon der Kaiser iind Konig Sigismund soivie der Bistritzer Graf und fruhere Gubernator Johannes von Hunyad, sein Vater, zugeslanden habe. Datum Zegedini in festo beati Egidii abbatis et confessoris, anno domini mil- lesimo quadringentesimo quinquagesimo octavo.

Orig. Pap. Arh. St. Cluj-Napoca, Archiv der Stadt Dej Nr. 40. Siegcl, rund, Dm. 70 ram, war in rotes Wachs vorne aufgedriickt.

3 141

Segcdin 1458 September 10. Konig Malthias befiehlt Richter und Rat von Kron-

stadt, dS Gulden aus dem Mariinszins von Honigberg seinem Boten Benedictus de Boythor aiiszuzalilen, der zu Vlad Tepes, Woiwodcn der Walachei, reist.

Orig. Pap. .\rh. St. Bra§ov, Priv. 152. Siegel, rund, Dm. 70 mm, papicrbedeckt, in rotes Wachs vorne aufgedruckt. Derselbe Stempel wie Nr. 3 111.

Von der Kanzlei: Commissio propria domini regis.

Mathias dei gratia rex Hungariae, Dalmaciae, Croaciae et cetera fidelibus nostris circumspectis iudici et iuratis civibus civitatis nostrae Brassouiensis, salutem et gratiam. Quia nos in certis factis nostris et magnae importantiae rebus misimus hunc fidelem nostrum egregium Benedictum de Boythor ad spec- tabilem et magnificum Wlad waywodam Transalpinum. pro quarum quidem rerum expeditione ad continuandiun iter suum per vos quadraginta octo flore- nos auri de proventibus nostris argenteis circa festum beati Martini episcopi et confessoris nunc venturum provenientibus^ de possessione Herman dare deputavimus, fidelitati igitur vestrae harum serie firmiter committimus et mandamus, aliud habere nolentcs, quatenus statim receptis praesentibus absque omni mora praefatos quadraginta octo florenos auri pro continuatione itineris sui ad expensas nostrae maiestatis ad rationem dare et omnino assig- nare debeatis et aliud facere non praesumatis, pracsentes tandem facta resti- tutione huiusmodi florenorum auri summae pro vestri erga vos reservantes expeditione. Datum Zegedini die dominico proximo post festum nativitatis

28

beatae Mariae viiijinis, aniio doiniiii iiiillc.siino quadiingentesiino quinqiia-

gesimo octavo.

1 Ober der Zeile nachgetragen.

3 142

Zeu(a liSS Scpteniber 11. KdiiUi Mciilhias uerbietet den Szckleni auf Biticn von Richlei und Ral von Kionsladt. dic Kionstddter Biirger zu bcdrol^en und zu belas- tigen .

Orig. Pap. Arh. St. Brasov. Priv. 145. Siegi-I, ruiul, Dm. 70 mni, in rotos Wachs,

papierbedcckt, vorne aufgedriickt, verwischt.

Druck: Szabfi, Szek. oklevcltdr 3, 70 Nr. 461 zum 21. Septembcr.

Yon der Kanzlei: Commissio propria domini legis.

Mathias dei gratia rex Hungariae, Dalmaciae, Croaciae et cetera fidclibus nostris agilibus viris nniversis Sicnlis nostris, ubilibet^ et^ in^ qnibuscumque^ locis commorantibus, salutem et gratiam. Exponitur maiestati nostrae in personis fidclium nostronimi circnmspectorum indicis, iuratorum ceterorum- que civium ot totius communitatis civitatis nostrac Brassouiensis. quomodo hiis novissime praeteritis disturbiorum tcmporibus vos contra eosdem cives nostros Brassouienses et e converso, ipsi contra vos aliquem conflictum habuis- setis seu habuissent, in quo scilicct conflictu nonnulli tam ex vobis quam etiam ex ipsis civibus interfecti essent, alii vero diris vulneribus sanciati. Nunc autein, uti nostrac maiestati declaratur, vos ratione vestrorum inter- fectorum et vulncratorum eisdem minas imposuissctis, ipsos cives in eorum bonis et rebus dampnificare et spoliare praetendentes. Et quia talismodi pa- trationes et vulnerationes et oinncs alii actus potentiarii temporibus prae- teritis usque hoc quoquomodo- ct per quempiam commissi, iuxta vim et for- main generalis novi decreti in civitate nostra Pcsticnsi per universos praela- tos, barones, proceres et nobilcs legni nostri Hungariae editi, sopiti sunt et penitus condescensi, ideo fidclitati universitatis vcstrae <et cui>* uslibet ves- trum harum serie firmiter praecipientes mandamus, quatenus visis praesenti- bus amodo imposterum se ab impositionibus talismodi dictarum minarum penilus et omnino dcsistetis ipsosque cives et hospitcs nostros praefatae civi- tatis Brassouiensis in personis, possessionibus, rebusque et bonis ipsorum quibusvis impediie, molestare seu quovismodo dampnificare nusquam et nequaquam pracsumatis et nec sitis ausi modo aliquali, gratiae nostrae sub optentu, praesentibus perlectis exhibenti restitutis. Datuin in villa Zentha feria secunda proxima post festum nativitatis beatae Mariae virginis, anno domini millesimo quadringentesimo quinquamsigeo octavo.

' Auf Rasur. * Liicke 1 cm.

- Hierauf commissi gcstrichen.

3143

Zenta 1458 Spptember 11. Konig Matihias verbielet den Szcklergrafcn, die Bewohner von Kronstadt wcijrn der 7-5 Goldgulden, die sie zur Tilgung eines von

29

ihnen durch den Szeklergrafen Oswald von Rozgony eingehobenenGeldbetiages aus Zolleinkiinften eingehalten hab, weienter zn beldstigen.

Orig. Perg. Arh. St. Brasov, Priv. 147. Siegel, rund, Dm. 70 mm, in rotcs Wachs vorne aufgedriickt. Reste mit demselben Stempel wie Nr. 3 111.

Von der Kanzlei: Comissio propria domini regis.

Nos Mathias dei gratia rex Hungariae, Dalmaciae, Croaciae, et cetera memoriae commendamus per praesentes, quod nos fideles nostros circumspectos iudicem iuratos ceterosque cives et inhabitatores ac totam communitatem civitatis nostrae Brassouiensis super illos septuaginta quinque florenos auri, quos ipsi cives nostri de tributo in ipsa civitate nostra exigi solito ad mandata spec- tabilis et magnifici IMichaelis Zylaghi comitis Bistriciensis perpetui, tunc gubernatoris regni nostri, fratris et avunculi nostri carissimi, exegissent prop- ter debita illa, quae fidelis noster magnificus Oswaldus de Rozgon tunc comes Siculorum ab eisdem civibus nostris contraxerat, quittos et per omnia abso- lutos reddidimus et committimus per praesentes. Quocirca vobis fideli nostro magnifico Oswaldo de Rozgon ac aliis comitibus Siculorum pro tempore con- stitutis, praesentibus firmissime praecipientes mandamus et omnino ita habere volcntes, quatenus agnita praesentium notitia a modo in posterum praefatos cives et inhabitatores dictae civitatis nostrae Brassouiensis ratione praevia in personis rebusque et bonis eorundem aut alias qualitercumque impedire, molestare aut dampnificare nusquam et nequaquam praesumatis, nostrae gra- tiae sub obtentu. Praesentibus perlectis exhibenti restitutis. Datum in Zentha feria secunda proxima post festum nativitatis beatae Mariae virginis, anno domini millesimo quadringentesimo quinquagesimo octavo.

Unten rechts: Lecta.

3 144

Petorwardein li58 Oktobor 1. Konig Matthias tiiigt Biirgermeister und Rat von Herinannstadt auf. dem Johannes von Mergdn das Gidfenamt des Schenker Stuhls zuriickzugeben uiid ihn gegen Anfechtungen des Georg Thabiasy, dein es voriiber- gehend veiliehen worden war, in Schutz zu nehmen.

Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U II 191. Siegel, rund, Dm. 69 mm, war in rotcs Wachs auf der Riickseite zum Verschhiss aufgedriickt. Druck: Teleki, Hunyadiak kora 10, 602 Nr. 294. Regest: Kemeny, Notitia I, 178. Transilvania 1873, 164.

Von drr Kanzlei: Commissio propria domini regis.

Mathias dei gratia rex Hungariae, Dalmaciae, Croaciae et cetera. Providi, cir- cumspectique viri fideles nobis sincere dilecti. Et si superiori tcnipore ob mo- lestiam animi nostri, quam contra nobilem Johannem de Margendal propter patrata per ipsum novissimorum contra nos disturbiorum tempore gerebatum sedis Senk ab eodem abslulissemus, tamen cum in novissima Pcstiensi con- gregalione vigore decreti iu eadem editi, hinc inde proximi superioris distur- bii tcinpore iUatae iuiuriae remissae fuerint. Ob hoc nos gerebatum praedicli Johannis de Margendal sedis scilicet Senk, quem nobili Georgio Thabiasy con- tuleramus, ab eodem viceversa aufferentes ratione praevia gerebatum eun- dem sedis Senk ipsi Johanni de Margendal aliarum literarum nostrarum vigore

30

eidein restituimus et reintegravimus :i praememornto Georgio Thabiasy in toto aufferendo. Quare vobis districtissime praecipiendo mandamus, quatenus mox rcceptis praesentibus excluso praenominato Georgio Thabiasy de gere- batu sedis Senkh, hunc Joliannem de Margendal in gerebatum eiusdem sedis auctoritate nostra regia restituatis et reintegretis ac eundem Johannem contra quoslibet et signanter contra dictum Georgium Thabiasy gerebatu in prae- misso conservetis et per vestras defendere, protegere ac tutare debeatis. Aliud non facturi. Datum in Waradino Petri die dominico proximo post festum beati Miciiaelis archangcli. anno domini millesimo quadringentesimo quinquage- simo octavo.

Aiif der Ruckseite Adrcsse: Providis circumspectisque viris magistri civium, iuratisque civibus ac toti communitati civitatis nostrae Cibiniensis fidelibus nobis sincere dilectis.

Ebenda von gleichzeitiger Hand: Litera Joliannis de^ Merg}'endal super gratia sibi facta.

' Ober der Zeile.

3 145

Grieehiseh Weissenburg / Belgrad l^iSS Oktoher 8. Kvnig Matthias gibt den Sachsen der Sieben iindZwei Stiihle bekannt, dass er den Bistritzer Grafen Michael Szildgyi gefangen gesetzt habe.

Orig. Pap. Arli. St. Sibiu U II 192. Siegel, riiiKi, \)m. 69 mm, war in rotes Wachs auf

der Riickseite zum Verschluss aufgedriickt.

Bruclistiick: Katona, Hist. crit. 14, 161.

Regest: Kumeny, Notitia I. 178. Transilvania 1873, 165.

Von der Kanzlei: Commissio propria domini regis.

Mathias dei gratia rex Hungariae, Dalmaciae, Croaciae et cetera. Circumspccti et prudentes viri fideles nobis sincere dilecti. Quumi nos propter certas et rationabiles causas, quas tempore suo fidelitati vestrae manifestabimus, spec- tabilem ct magnificum Michaelem Zylagy, comitem Bistriciensem fratrem nostrum, captivitati- mancipaverimus, fidelitas vestra bona et iusta ex causa omnia facta fuisse agnoscat. Nos vero deo duce iam haec confinia regni nostri dLsposituri sumus. Vos autem interim tutam custodiam civitatum nostrarum tenere debeatis. Datum Nandoralba die dominico proximo post festum beati Francisci confessoris, anno domini millesimo quadringentesimo quinquage- simo octavo.

Auf der Riickseite Adressc: Universis et singulis Saxonibus septem et duarum sedium Saxonicalium partium nostrarum Transsilvanarum Scelk et Meggyes fidelibus nobis sincere dilectis.

1 So Vorlage. ' Vorlage captiviatimus mit gestrichener

Endsilbe.

31

3 146

Griechiseh Weissenburg / Belgrad 1458 Oktobcr 24, Konig Matthias trdgt Richter iind Rat von Kronstadt aiif, den Marlinszins an die Szeklergrafen abzu- fiihren .

Orig. Pap. Arh. St. Bra^ov, Priv. 148. Siegel, rund, Dm. 70 mni, war in rotes Wachs, papierbedeckt, vorne aufgedruckt.

Von der Kanzlei: Coinmissio propila doraini regis.

Mathias dei gratia rex Hungariae, Dalraaciae, Croaciae et cetera vobis fideli- bus nostris circuinspectis et providis viris, iudici iuratis^ ceterisque^ civibus^ ac toti comraunitati civitatis nostrae Brassouiensis et Barsa ac eius pertinen- tiarum comraorantium'-, harum serie firmiter praecipientes mandamus, qua- tenus receptis praesentibus censum sancti Martini anni praesentis comitibus Siculorum nostrorura ab antiquo de medio vestri provenire debentem fidelibus nostris raagnificis Johanni de Labathlan et Ladislao de Pakos coraitibus ves- tris vel eorura hominibus per eos ad id deputandis praesentiura scilicet osten- soribus, persolvere debeatis, recusa sine orani. Et aliud facere non ausuri. Praesentes autem facta huiusmodi censuum solutione apud vos pro vestri reser- vantes expeditione. Datura in castro nostro Nandor Albensi feria tertia pro- xima post festum undecim miliura virginura, anno doraini inillesirao quadrin- gentesimo quinquagesimo octavo.

^ Auf Rasur. ' Vorlage: commoran.

3 147

1458 naeh Oktober 25. Yalrntin, Bischof von Darien iind Siiffragan des Weissen- biirger Bischofs, gestattet dem Pfarrer Johanncs von Stolzenburg, einen eigenen Tragaltar zu halten.

Orig. Perg. Arli. St. Sibiu, Handschriftensammlung des Brukentlialmuseums Nr. 527 R 1 10, Nr. 'JO. Siegel war angehiingt.

Nos Valentinus dei [ J^ apostolicae sedis gratia episcopus Daryensis reve- rendique in Christo patris et doniini doinini Mathei episcopi eadem dei gratia in pontificalibus suffraganeus generalis in Christo nobis dilecto honorabili viro domino Johanni, plebano de Naag Sevlednek salutem in domino Jesu sempiternam. Quamvis ex caritatis debito oranibus teneraur illis tainen longe ainplius oliliganiur, quod dilectionem certis beneficiorum iudiciis frequentius experimur. Prout nos propria comperiinus experientia devolionem tuara lau- dabilein et affectum celibe gratuiter acceptantes in omni salvatore non in merito acceptabilem fore credentem piis eandem devotionem tuam et reverentiam nobis sincere exhibitara et beneficiorura spiritualiura vicissitudinis recompen- sare cupimus, tibi unam altare portabilia- seu viaticuin in honore sanctae Ka- thcrinae virginis et martyris feria cjuarta proxiraa ante festuin apostolorum Siraonis et Judae anno subscripto^ consecrata in ecclesia leprosorum extra civitatem Cibiniensem fore situatam*, quarum dilectionis* tuae* munere pro magno damus. Igitur ad venerationera reliquarum in haec existente, ut magis rnemoria artius teneatur donis spiritualibus tumulavimus presbyteris, rite ordinantibus vel religiosis, qui super viaticum praenotatuui divinuin officium

32

celebravcrint'' atque omnibus et singulis Christi fidelibus qui iuter essent missam audituris contritis et confessis. Qui in nativitatis, circumcisionis, opliifaniae', parasccven, ressurectionis, ascensionis, penthecostes, trinitatis, corporis domini nostri Jesu Christi nativitatis, conceptionis, purificationis, annunciationis, visitationis et assumptionis et de nive antemeratae' et glori- osissiniae virginis Mariae inventionis ct cxaltationis sanctae crucis.sanctorum Petri ct Pauli, sancti Johannis evangelistae, duodecim apostolorum et aliorum apostolorum ac evangelistarum Stephani, Ladislai, Emerici, Laurencii, Geor- gii, Leonardi, Martini, Nicolai confessoris, sanctarum Maria Magdalenae, Katherinac, Margarethae, Elenae, Dorotheae, Elizabeth et Luciae celebratis, omniuni sanctorum nec non commemorationis animarum consecrationis huius viaticae et per octavas festivitatum, octavas habentium singulis diebus domini- cisque super dictam tabulam reconditam et consecratam celebraverint et inti- mae cordis devotionis totiens quotiens osculaverint de omnipotentis dei mi- sericordia ac beatorum apostolorum cuius Pctri et Pauli autoritate concessi quadraginta dies indulgentiarum in domiuo misericorditer* impartimur. Prae- sentibus vero perpetuis^ et temporibus duraturis. In quorum omnium et sin- gulorum fidem et tcstimonium praemissorum literas nostras indeque nostri sigilli quo ex pontificali utimur fecimus appensione muniri. Anno domini quadragentesimo quinquagesimo octavo.

' 8 mm aiif Rasur. ' Vorlage celelebiaveverint.

- Voilage porrtatia. ' So Vorlage.

' Oktobcr 25. ' Vorlage ... codiler.

' Vorlage scituatam. Vorlage perpeluuis.

- Auf Rasur.

3 148

li58 Xovembcr 15. Georg Thabiaschi von Jletzeldorf bezeugi, von Richter und Hat von Kronsladt fiir den Szeklergrafen Ladislaus de Pachos 115 Mark Feinsilber als Martinszins Ubernommen zu haben.

Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Priv. 167. Sclirift des Ivionstadter iXotars Lconliardus. Siegel in gelbem Wachs oval 16x13 nim mit Perlenrand, im Siegelbild Turm mit 4 Zinnen und einem Fenster auf einem Ilalbmond (?).

Nos Georgius Thabiaschsi de Etczel memoriae commendamus significantes tcnore praesentium quibus expedit universis, quod quia providi et honesti viri iudex, iurati tam civitatis Brassoviensis, quam terrae Burcensis, iuxta literatoria mandata serenissimi principis et domini domini Mathiae Hun- gariae, Dalmaciae et cetera regis, domini nostri gratiosissimi, eis loquentia, de solutione censuum suae maiestati de medio ipsorum annis singulis circa festum sancti Martini confessoris in argento fino ponderis incliti regis Belae provenientium, et per magnificum virum dominum Ladislaum de Pachos comitem Syculorum exegi deputatorum, nobis nomine dicti domini nostri co- mitis Syculorum centum et quindecim marcas de anno praesenti ponderis prac- dicti, dedeiunt realiter et effective assignaverunt, pro quibus nomine domini nostri, ipsos reddimus quittos pariter et expeditos, praesentium literarum vigore et testimonio mediante. I^atis feria quarta proxima post festum sancti Martini confessoris, anno domini millesimo CCCC° LVIIP.

Auf der Riickseilc von gleicher Iland: Q)uittanciae de solutione censuum rega- iium.

33

5 149

Temeswar 1458 November 20. Konig Matthias trdgt dem Salzkamtnergrafen Emmerich Literatus auf,die Sachsen der Sieben Sttihle in ihrem Recht auf den Bezug von Kleinsalz aus der Salzburger Kamnier, das sie auf der demnaclist in Segedin abzuhaltenden Reichsversammlung nachzuweisen haben werden, zu schut- zen.

Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U IV 142. Siegel, rund, Dm. 69 nim, war in neisses Wachs, vorne aufgedriickt.

Von der Kanzlei: Commissio propria domini regis.

Nos Mathias dei gratia lex Hungariae, Dalmaciae, Croaciae et cetera vobis iideli nostro Emerico literato comiti camerarum saiium nostrorum regalium aut suis vicecamerariis in Wyzakna nunc constitutis et in futurum constituen- dis firinissime praecipimus et omnino volentes mandamus, quatenus iuxta fidelium Saxonom nostrorum septem sedium Saxonicaiium partium nostra- rum Transsiivanarura antiqua iura et privilegia atque libertatis quibus ipsi a tempore serenissimorum Karoli, Lodovici ac aliorum divorum regum Hun- gariae nostrorum scilicet praedecessorum usque ad haec tempora uti dicitur usi extiterunt sales miliatos in praedicta camera de Wyzal<na in festivitatibus sanctorum Martini episcopi, Georgii martiris et Stephani regis singulis annis extradare et assignare modis omnibus debeatis. Commisimus enim eisdem nostris Saxonibus, ut ipsi per eorura iura et literalia instruraenta in Zegedino in congregatione scilicet nostra generali ibidem proximo celebranda nos cer- tificient super libertatibus eorum praenotatis.Praesentibus perlectis exiben- tibus restitutis. Datum in Themeswar secundo die festi beatae Elizabeth vi- duae, anno domini millesirao quadringentesimo quinquagesirao octavo.

Auf der Ruckseite von gleichzeitiger Hand: Litera super salibus miliatis.

3 150

Teiuj H58 Xovemljor 24. Der Kammergraf Emmerich Zdpolya eisucht Richter, Rat und Alteste der Sieben Stiihle, den Alartinszins, der fiir das Hauen von Salz benotigt wird, rasch abzufuhren.

Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U II 193. Siegel, rund, Dm. 20 ram, war auf der Riickseite in giiines Wachs zum Verschluss aufgedriickt. Regest: Kem^ny, Notitia I, 178.

Prudentes et circumspecti viri amici et fautores nobis honorandi. Quia sere- nissimus princeps dorainus noster rex, quemadraodura iara vobis innuraera- biliter scripsiraus census sancti Martini^ de vestri medio suae serenitati pro- venire debentes, ad excisionem salium deputavit, scribitque idem dominus noster rex nobis indesinenter et singulis diebus, ut cum excisione salium die et nocte festinemus. Nos vero libenter raandata suae serenitatis exequi parati sumus, attamen non habemus, cum quibus illa expedianius, nisi si census ipsi per vos redderentur. Ergo amicitias vestras praesentibus rogamus attente-, quatenus iam arapliore difficultate remota, ispos census ad manus Christofory plenarie persoivere velitis. Et si nolueritis, etiam nol)is manifcste scribere et intiraare dignemini, ut sciamus, quid domino regi scribamus. Datum in

34

Thywj's in crastino beati Cleincntis papae, anno et cetera Lmo octaVo. Emericus de Zapolya lomes caniaraiuni regaliuni ct cetera.

Aiif der Ruckseite Adresse: Prudentibus et circumspectis iudicibus iuratisque consulibus ct senioribus septem sedium Saxonicalium partium Transilvanarum amicis nobis sincerc honorandis.

1 Noveraber 11. ' Ober der Zeile nachgetragen.

3 151

Temeswar 1458 \ovember 29. Konig Matihias trdgt den Sachsen der Sieben und Zwei Stiihle auf, :u der ftir dcn 6. Dezember nach Segedin anberaumten Reichs- versammlung Vertreter :u schicken.

Orig. Pap. Aih. St. Sibiu U III 194. Siegel, rund, Dm. 69 mm, war in rotes Wachs

vorne aufgedriickt.

Druck: leleki, Hunyadiak kora 10, 604 Nr. 295. Seiwert, Akten und Daten 8 Nr. 7.

Bruchstiick: Eder, Scriptores I, 167. Archiv 12, 1874, 88 Nr. 17.

Regest: Der Verfassungszustand 30. Kemfeny, Notitia I, 178.

Von der Kanzlei: Commissio propria domini regis.

Mathias dei gratia rex Hungariae, Dalmaciae, Croaciae et cetera fidelibus nostris universis et singulis Saxonibus septeni et duarum sedium Saxonica- liura Selk et Megyes partium nostrarum Transsilvanarum salutem et gratiam. Scripseramus pridem fidelitati vestrae, ut quia rex Bozniae ad civitatem nos- tram Zegediensem in proximo ad nos venturus essct, missi quoque per nos nuncii nostri ad imperatorem Romanorum ab eodem ad nos rediissent attu- lissentque responsa quaedam et conclusiones in facto sacrae coronae regni nostri, praeterea occurrissent plura negotia regni nostri, quae sine vobis et aliis fratribus vestris consummari non possent. Ideo ad lestum beati Nicolai episcopi et confessoris proxime venturum* in dictam civitatem nostram Zege- diensem ad nos quatuor ex vobis vel plurcs, prout vobis videretur, cum plena facultate mitteretis. Quam ob rem cum iam dictus rex Bozniae crastino^ die in ipsa civitate nostra Zegedicnsi de facto constituatur nosque similiter cras- tino- die accepto itinere illac profecturi simus, praemissaque alia negotia in facto dictae coronae et in aliis rebus r«gni nostri celeriorem forte quam vos putaretis expeditionem requirant, fidelitati universitatis et cuilibet vestrum harum serie firmiter committimus et mandamus, quatenus statim et in conti- nenti, visis praesentibus nullo alio mandato superinde expectato praefatos quatuor vel plures ex vobis notabilioribus prout vobis videbitur, secundum priora scripta nostra cum plena facultate ad tractandum et concludendum una nobiscum et aliis fratribus \estris de ct super praemissis ad dictam civi- tatem nostram Zegediensem mittere debeatis ita, ut si ante dictum festum beati Nicolai illic constitui non possent, tamen nullo modo praetereant ipsum festum. Quin in ipso festo loco in praedicto omnibus modis constitnantur, ut landem in ipso loco ea, quae tractanda et disponenda fuerint in praemissis unanimi cum deliberatinne peragantur. Nec aliquam moram vobis in his que- ratis, quoniam dietam ipsam pro bono publico atque etiam commodo regni nostri in loco praedicto tenendam^ indiximus. Ubi vero aliud feceritis dicta negotia inconsummata manerent. ad dampnum eiusdem regni nostri non mo- dicum. Secus ergo facere nullatenus praesiimatis. Datum in Temesvar in vigi-

35

lia festi beati Andreae apostoli, anno domini millesimo quadringentesimo quinquagesimo octavo.

Auf der Riickseiie von gleichzeitiger Hand: Saxonibus.

1 Dezember 6. * Vorlage tenedam.

^ Vorlage: crastina.

3 152

Temesvvar 1458 November 30. Konig Matthias schiitzt die Geistlichkeit des Weis- senburger Bistums gegen Missbrduche betiejfend Einquartierungen iind Abgaben.

Zeitgenossische Abschrilt Archiv der Evang. Kirchengemeincie A.B. Brajov, I.E. 144, f. 162 V. Eine zweite zeitgenossische Abschrift ebeudort, f. 164 v.

Matliias dei gratia rex Hungariae, Dalmaciae, Croaciae et cetera fidelibus nostris magnilicis wayuodis necnon comitibus Siculorum nostrorum partium nostrarum Transsiluanarum ac eorum vicewayuodis et vicecomitibus, necnon egregio Emerico literato de Zapolya et suis hominibus in episcopatu ecclesiae Albensis Transsiluanae loco sui constitutis vel constituendis, item nobilibus castellauis ipsorumque officialibus, civitatibusque opidis et liberis villis ipso- rumque rectoribus, iudicibus et villicis alterius etiam cuiusvis status, gradus et conditionis hominibus, praesentes literas nostras visuris, salutem et gra- tiam. Gravem querelam fidelium nostrorum universorum plebanorum et alio- rum clerorum in partibus nostris Transsilvanis praedictis commorantium in eo multum displicenter accepimus, quomodo nonnulli essent ex vobis qui super domos et habitacula praedictorum plebanorum ac aliorum clerorum aut alte- rius eorum descensum coutiuuum facerc victualia quoque ab eis extorquere ac quasdom abusivas contra libertatem ordinis clericalis inducendo consue- tudines eosdem plebanos ac alios cleros in certis marcis argenti et etiam aliter multipliciter taxare, multaque alia nocumenta, dampna, molestias et pertur- bationes eisdem plebanis ac aliis cleris inferre consuevissent; unde suppli- catum extitit maiestati nostrae in personis eorundem universorum plebano- rum ac aliorum clerorum in dictis partibus nostris Transsilvauis ubivis com- moranlium, ut eis superinde de remedio providere dignareniur opportuno. Et quia nos cuique interest ecclesias dei ac rectores eorundem in eorum liber- tatiUus inviolabiliter conservare ac indempnitati eorum consulere, eosdem plebanos et alios universos cleros ac ecclesias eorum iu nostram regiara reci- pimus protectionem et tutelam specialem. Ideo fidelitati vestrae et cuiuslibet vestrum firmiter praecepimus, ita omnimodo habere volentes, quantus a modo imposterum supra praedictorum plebanorum ac universorum aliorum clero- rum domos et habitacula descensum aliquem facere, victualiaque ab eis extor- quere ac eosdem ac aliquem eorum in argento vel ^ alias quolibet taxare veH alia quaecumque nocumenta, dampna, molestias et perturbationes eisdem aut alteri eorum inferre aut inferri tacere nullatenus praesumatis, gratiae nos- trae sub optentu. Praesentibus perlectis exhibenti restitulis. Datum in The- meswar in festo beati Andreae apostoli, anno domini millesimo quadringen- tesimo quinquagesimo octavo.

Von der Kanzlei: Relatio domini Michaelis Orsag, regni Hungariae palatini. 1 Vorlage vel; zweite Abschrift aut.

36

3 153

Temeswar 1458 November 30. Konig Malthias verbietet aUen Rechtsinhabein SiebenhUrgens einschHesslich des Emcriciis literatus de Zapiilia iind seiner Leiite im Weisscnbiirger Bistiim (vgl. die gleicblaiitende Formulierung der vorhergehenden Urkunde Nr. 3 152). die Pfarrcr und die tibrige Geistlichkeit Siebenburgcns durch Eingriffe in die geisiliche Gerichtsbarkcit zu beldstigcn. Gleichieitig triigt er uni- versis et singiilis iudicibus, villicis et ceteris populis illius loci, in quo practacti plebani et alii clerici aut alter eorum plebaniam tenent aut residentiam faciunt auf, diese in ihren Rechten :u schirmen.

Datum in Temeschwar in festo beati Andreae apostoli, anno domini M" CCCC quinquagesimo octavo.

Zeitgenossische Abschrift Archiv der Evang. Kirchengemeinde A.B. Bra^ov I.H). 144. f. 162. Eine zweite Abschrift des 15. Jhs. ebenda, f. 165. Eine Abschrift des spaten 15, Jhs. Arh. St. Sibiu, BU 28. Druck: Fabrltius, Urkundenbuch 61 Nr. 95.

3154

TemesHar 1 i58 Dezember 6. Konig Matthias bestdtigt das alte Recht, dem zufolgc in die Stadt Klausenburg kcine fremden Weine eingefuhrt werden durfen.

Orig. Pap. Arh. St. CIuj-Napoca, Archiv der Stadt Cluj-Napoca, Urkunden V.S. Siegel, rund, Dm. 68 mm, war in rotes Wachs vorne aufgedriickt. Druck: Jakab, Okleveltar I, 197 Nr. 119.

Von der Kanzlei: Commissio propria domini regis.

Mathias dei gratia rex Hungariae, Dalmaciae, Croaciae et cetera fidelibus nos- tris universis et singulis praelatis, baronibus, comitibus, castellanis, nobilibus ipsorumque officialibus item civitatibus, opidis et liberis villis earumque rec- toribus iudicibus et villicis cunctisque aliis hominibus extraneis scilicet et in civitate nostra Coloswar commorantibus salutem et gratiam. Cum antiqua libertas et consuetudines civitatis nostrae Coloswaar praedictae id habeat, ut nullus omnino extraneorum hominum scilicet in eadem civitate nostra Co- loswaar commorantium vina extranea et forensia ad dictam civitatem nostram introducere possit; ideo fidelitati vestrae et eiuslibet vestrum harum serie firmiter praecipiendo mandamus, quatenus a modo in posterum nuUus vestrum vina extranea et forensia in dictam civitatem nostram Coloswaar contra huius- modi libertates et consuetudines eorum introducere et importare debeat. Alio- quin plenam dedimus et praesentibus concedimus facultatem eisdem civibus nostris, ut ipsi vos et quemlibet vestrum ab introductione et importatione huiusmodi vinorum iuxta libertates et antiquas consuetudines eorundemcom- pescant. Secus igitur facere non ausuri. Praoscntibus perlectis exhibenti resti- tutis. Datum in Themeswaar in festo beati Nicolai episcopi et confessoris, anno domini millesimo quadringentesimo quinquagesimo octavo.

Auf dcr Ruckseite von gleichzeitiger Hand: Ul vina extranea in civitatem Cluswar non introducant.

37

3 155

1458 Dezcmber 6. Dei Konvent von Kolosmonosfor bezeugtprovido et circumspec- to viro Laurencio Wermeser dicto concive civitatis Chvswar ab una parte ex altera honestae doniinae Agnes vocatac consorte ipsius legitima die gegenseitige testamentarische Vereinbarung, wonach beim Ableben des Einen dessen gesamtes Hab und Gut dem Anderen zufallcn soll. ^Vcnn sie beide tot sind, soll ihr Xermogen dem Altcv der Jungfrau Maria im Klostcr des Hl. Anlonius in Klausenburg zufal- len, ohnc dass sich ihre Frcunde cinzumisclien habcn, nxit der Auflage dass davon eine Pilgerfahrt ad limina beatorum Petri et Pauli apostolorum et ad [ Y gloriosae Mariae virginis in Aguisgrano gemacht werde.

Datum feria quarta proxima ante festum conceptionis beatae Mariae virginis, anno et cetera L" octavo.

Gleichzeitiges Kopialbuch des Konvents, Ungar. Landesarchiv Budapest DI. 36392,

2e/27.

' Unleserlich 14 mni.

3 156

Weidenbach 1458. Petrus, Dechant dcs Burzenldnder Kapitels, stellt fur einen Geistlichen der Graner Diozese ein Empfehlungsschreiben aus.

Zeitgenossische Formulareintragung Archiv der Evang. Kirchengemelndc A.B. Bra^ov I E 144, f. 199 r.

Uni^ersis ac singulis in Christo pntribus curam pastoralem tenentibus et eoruni vicariis quibus praesentes exhihentur. Petrus Brassouiensis decanus almae Strigoniensis ecclesiae ibidem vicarius localis reverentiam debitam in omnibus cum honore. Cum discretus vir dominus N. presbiter de N. L memoratae dio- cesis Strigoniensis exhibitor praesentis ex singulari devotionis zelo limina sanctorum Petri et Pauli apostolorum in L'rbe visitaturus seu aliorum se trans- ferre consideret ad dioceses alienas vestram praesentibus universitatem hor- tamur attentius et rogamus, quatenus cum is presbiter reverendus ad et in cuius diocesia aut parochiam dictus dominus N. de N. declinaverit, si gratiam et devotionem habent ipsum in prcsbiteratus ordine celebrare permittat de ipsius namque ordine certnm habentem scientiam de vita honestate et conversatione eiusdem quantum humnna fragilitas nossc sinit hiLidal)ih' teslimonium pcrhi- bemus. hi cuius rci cvident iaui pra('scnt("s noslri officii sigilio sniit signatae. Datum in Wydenl)nch. aiin(] (loniini M" (iiKKlringcntcsiuKi (]iiiii(]iKigesimo octa- vo et cetera.

3 157

Scgedin 143!) Janiiar 1. KiJnig Matthias consideratis fidelilatihus et fidciium servitiorum meritis fidelis nostri discrcti Petri plebani dc .^Lartonfalwa ac gu- bernatoris abbaliae de Kcrtz, capcllaui nostri specialis schenkt possessionem Galto vocatam in comitatu .\lbensi partium... Transilvaniae existentem... item totum ct omne ius nostrum rcgium, si quod in eadcm possessionc... habe-

38

remus... memorato Petro plebano et per eum nobili dominae Elisabeth sorori carnali ac Petro et Eliae de dicta Galto fratribus generationalibus suis ipso- rumque dictorum Elisabeth ac Petri et Eliae heredibus et posteritatibus... novae... donationis titulo iind beaiifircigt das Weissenburger Kapiiel, diese in den Bcsil: von Galiiii einzuftihren.

Datum Szegedini in festo circumcisionis domini, anno eiusdem millesimo quadringentesimo quinquagesimo nono.

Eingeschaltet vom NVeissenburger Kapitel 1159, Abschritt des spaten 18. Jahrhundcrts, Batthyaneum Alba lulia X, 78 = Privilcgia civitatis Claudiopolitanae 733.

3 158

Segedin 1459 Januar 5. Konig Maitbias benrkundei die Beschlusse der Rcichs- versammlung der Prdlatcn, Barone, Adligcn und Vcrtretcr der Gcspanschaften ilber die Heeresverfassung, wo cs u.a. /leiss/: Dispositum est, quod serenissimus princeps, dominus Mathias dei gratia rex Hungariac... banderia sua pro custodia personae suae et tutela regni sui iuxta facultatem suam levare teneatur, et per universa oppida, possessiones etprovincias regales, ubilibet intra ambitum regni adiacentia demtis dumtaxat regionibus et oppidis illis regalibus, quac cum eorum ingeniis bellicis labores belli sufferunt, connumerentur... Item quia quam plurimi Valarhi. Rutheni et Sclavi, fidem Valachorum tenentes rustici, qui alias ad lucrum camerae regiae numerari assueti non fuissent, tales tam regales quam aliorum ad praesentem exercitum connumerari debeant. Et insuper prout et quemadmodum alias exercituare consueti sunt, cxercituare teneantur, exci- piantur tamen Comani. Philistaei et Tartari, quia iuxta antiquam consuetudi- nem exercituabuntur secundum quod Saxones...

Et quia castra regnicolarum sine provisione relinqui non possunt, igitur castris in eisdem secundum necessitatem eorundem iuxta aestimationem connumera- torum electorum castellanus vel castellani relinquantur... Praeterea si tam mag- na potentia inimicorum contra hoc regnum veniret, quod dominus rex cum sua potentia ac praelatis ac baronibus suis et excrcituatione praemissac disposi- tionis dictorum inimicorum potentiae resistere non posset, extunc universitas regnicolarum per singula capita cum equitibus et peditibus eorum insurgere et penes dominum regem exercitualiter venire debeant, tamdiu donec necessitas exposceret...

Datum Zegedini praedicta in congregatione generali in vigilia Epiphaniarum domini, anno eiusdem MCCCCLIX.

Druck: G. Pray, .\nnalcs 3, 223 229. M. G. Kovachich, Vestigia Comitiorum apud Mungarns. Ofen 179U, 335 317. .1. N. Kovachich, Sylloge Decretorum Comilialium Regni Hungariae. Pest 1818, I, 172 73.

3159

Segedin 1 •S5!) Januar 19. Konig Matlhias tragi Johanncs Gereb von Weingaris- kirchen auf, Michacl de Gcrcnd, dcr dic Bemohner von Hcrmannstadt und dic ubri- gcn Sachsen Siebcnburgens auf ihren Handelsreisen hcraubt und heldstigi hai, zur Rechenschaft zu ziehcn und zum Schadencrsatz zu verhalien.

Orig. Pap. Arli. St. Sibiu U II 19G. Siegcl, rund, Dm. 69 mm, in rotes Wachs vorne aufgedriiclvt, Reste mit demselben Stempel wie Nr. 3 111. Drucl<: Teleki, Hunyadiak kora 10. 611 Nr. 299.

39

Von der Kanzlei: Commissio propria domini regis.

Mathias dei gratia rex Hungariae, Dalmaciae, Croaciae et cetera fideli nostro egregio Johanni Gereb de Wyngarth salutem et gratiam. Exponitur nobis in personis universorum civium et inhabitatorum civitatis nostrae Cibiniensis necnon aliorum Saxonum partium nostrarum Transsilvnnarum, quomodo qui- dam Michael de Gerend ipsos eorumque homines et concives in propriis personis et rebus ac bonis eorum impediret, dampnificaret et molcstaret, quamphires eti- am res et bona eorundem iam abstulisset ipsosque et eorum alterum in prae- tacta civitate et mansionibus eorum ad necessarias eorundem negotiationes pacifice et sine impedimento exire et deambulare non permitteret, potentia sua mediante, in eorHndem praeiudicium et dampnum manifestum. Unde cum nos sicuti alios rcgnicolarum nostrorum sic non minus ipsos exponentcs minus iuste et absque via iuris opprimi vohmius et dampnificnri, idco fidelitati tuac firmis- sime committimus, sic omnino habere volentes, quatenus statim receptis prae- sentibus eundcm Michaelem de Gerend ab inquietatione et impetitione eorun- dem civium et Saxonum nostrorum per omnia opportuna remedia ac eiusdem gravamina omnibus modis compescerc et refrenare, de iilatis quoque dampnis. nocumentis et iniuriis per ipsum et eius familiares ipsis civibus el Saxonibus nostris irrogatis meri iuris et condignae satisfactionis complementum adeo et in tantum facere impcndere debeas, ne iidem cives et Saxones nostri dampni- ficati pro abnegnta ipsis in hac parte iuris administratione nostraeserenitatis aures amplioribus querelis cogantur propulsare. Et aliud non facturus; praesen- tibus perlectis exhibenti restitutis. Datum Zegedini fcria sexta proxima post festum beatae Priscae virginis et martiris, anno domini millesimo quadringen- tesimo quinquagesimo nono.

Unten rechts von der Kanzlei: Lecta.

3160

Segedin H59 Januar 19. Konig Matthias weist die Salxkammergrafen Emmerich von Zdpolya und Angyalloni von Szcntpeterszeg iind ihre Stellvertreter sowie die Kammerleutc von Salzburg an, den Sacliscn der Siehcn Stiihle nach der alten Gewohnheit dreimal jdhrlich Klcinsalz aus der Salzburgcr Kanmicr auszufolgen.

Orig. Pap. Arh. St. Sibiii U II 197. Siegel, runcl, Dm. 69 mm, in rotes Wachs, papier- bedeclct, vorne aufgcdruclvt. Oerselbe Stempcl wic Nr. .3 111. Druck: Teleki, Hunyadiak kora 10, fil3 Nr. 301. Regest: Kemeny, Xotitia I. 178.

Von der Kanzlei: Comniissio propria domini regis.

Mathias dei gratia rex Ilungariae, Dalmaciae. Cronciae el cetera fidelibus nostris egregiis Emcrico Literato de Zapolya et .\ngailoni de Zenthpether/.eg, comitibus universarum camerarum salium nostrorum, ac eorum vicecomitibus etcamerariis camerae nostrorum de Wyzakna nunc constitutis ct in futiuiun con- stituendis salutein et grntiam. Cum ut dicitur antiquis libertatibus h geque et consiietudinibus fidelium Saxonum nostrorum septein sedium Saxonicaliiun partium nostraiiini 'rranssilvanarum requirentibus, ter in anno videlicet in f es- , tivitatihus beatorum Georgii martiris, Stephani regis et Martini confessoris, ipsis Saxonibus quotquot currus eorum illac venire contigerit, sales miliatos in dicta camera dc Wyzakna sufficicntcr dare debeanl et administrare. Idco fidelitnti \estrac firmitcr prnecipientes mnndnnuis. qiialenus n modo in nnten

40

iiixta praetactas antiquas libcrtates, leseinque ct consuetudinem praefatoruui Saxonum nostrorum secundum ilhim modum prout tempore condam Johannis giibernatoris, genitoris nostri carissiini, fuit observatuni, eisdem praedictos sales miliatos loco et temporibus in praescriptis sic dare delicatis et adiuiuistra- re, ut superinde de cetero nobis ex parle praefatorum Saxonum non veniat iusta querela aliqualis. Et aiiud facerc nullo modo praesumatis. Praesentibus perlec- tis exhibenti restitutis. Datum Zegedini feria sexta proxima post festum beatae Priscae vii-ginis et martiris. anno doinini millesimo quadringentesimo quin- quagesimo nono.

Unleii rechts i>on dei Kanzlei: Lecla.

3 161

Segedir. l-i59 Januar 19. Konig Matlhias bcfichlt allen Zollinhabeni von Ungarn, die Zollfreiheit der Sachsen der Sieben Stiihle zii achten.

Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U II 198. Sicgel, nind, Dm. 60 mm, in rotes Waclis, papier- bcdeclil, vorne aufgcdriickt. Dcrsclbc Stempcl wic Nr. 3 111. Regcst: Kcmeny, Notitia I, 179.

Von der Kanzlei: Coinmissio propria domini regis.

Mathias dei gratia rex Hungariae, Dalmaciae, Croaciae et cetera fidelibus nos- tris unlvcrsis et singulis praelatis, baronibus, comitibus, castellanis, nobili- bus eoruinque oficialibus item civitatibus et liberis villis ipsarumque rectori- bus, iudieibus et villicis nccnon tributariis, tricesiinatoribus tam nuslris quam aliorum quorumlibet inlra ambitum regni nostri tain in terris quain in aquis ubilibet constitutis et constituendis praesentium notitiam habituris salutem et gratiam. Ex querulosa significatione fidelium nostrorum providorum et cir- cumspectorum virorum Nicolai de Wiszakna et Ladislai Kakas, civium civi- tatis nostrae Cibiniensis per eosdem in ipsorum ac universorum civium et hos- pitum eiusdem civitatis Cibiniensis necnon singulorum Saxonum scptem se- dium partium nostrarum Transsilvanarum personis nobis facta nostra valde displicentcr intellexit maiestas, quodlicet ipsi universi Saxones moderni scili- cet et praedecessores eorum per divos reges nostros scilicet praedecessores mediante ipsorum efficacissimis literis et literalibus instrumentis ab omni tributaria solutione ubilibet intra ambitum huius regni nostri gratiose exempti sint et supportati. lidemque cives et hospites ac Saxoncs de rebus et bonis ipsorum propriis a termino ipso hucusque in nuUis tributariis locis tributum solverint, sed ipsi et earum quilibet praemissa libertate et exemtione semper et ab oinni tempore fieri fuissent et gavisi. Tainen vos contra huiusmodi ipso- rum iura et libertates ac gratiaruin praerogativas ab ipsis et eorum rebus et bo- nis in dictis tributorum locis tributuin recepissetis et recipcre facere praeten- deretis etiam in futurum in eoruin praeiudicium atquc libertatum huitisinodi praevaricationem manifestum. Supplicarunt itaque praefati Nicolaus dc Wissak- na et Ladislaus Kakas ipsorum ac aliorum quoruin supra nominibus et in per- sonis nostrae maiestati, ut ipsis superinde dc condigno reinedio providerc dig- naremur opportuno. Verum cum nus dictum tributum a praefatis civibus, hos- pitibus [et Sa]'xonibus nostris contra praescriptas eorum libertates per vos re- cipere non velimus, ideo fidelitati vestrae firmiter praecipiendo maudamus, quatenus a modo in posteruin contra libertates et gratiaruin praerogativas dic- torum civium et hospitum necnon ceteroruin Saxonuin super eosdem vel alterum ipsorum rebusque et bonis eorundem quibusvis nuUum tributum nullamve tri-

41

butariam exactionem erigerc ct recipi faccre ullatcmis praesumatis nec sitis ausi modo aliquali. Secus nou facturi alioquin commisimus et serie praesentium committimus comitibus illorum comitatuum in quibus fortassis huiusmodi mandatorum nostrorum transgressores reperirentur, ut ipsi eos rebus sic se habentibus ad praemissa facientes, visis libcrtatibus et gratiarum praerogativis eorundem civium et Saxonum compellant et astringant aequitate suadente. Praesentes perlectas reddi iubemus praescntanti. Datum Zcgcdini feria sexta proxima post festum beatae Priscae virginis, anno domini millesimo quadrin- gentesimo quinquagesimo nono.

Voii der Kanzlel anlen rechis: Lecta.

Aiif der Riickseile gleichzeitig : Super exemtione tributi.

' Liicke 7 mm.

3 162

Segedin 145J> Januar 19. Konig Matthias ordncl aiif Bitten aller Sachsen Sieben- biirgens an, dass kein rcisendei Hofbediensteler uncntgclllich Lcbensmiitcl und Futter beansprachen darf, ausser wcnn er dafiir eine konigliche Vollmachl besitzt.

Orig. Pap. .Vih. Sl. Sibiu U II l'J9. Sit-gel, rund, Dm. 69 mm, in roi.es Wachs vorne

nufgedruckt, Reste mit dcmselbcn Stempel wie Nr. 3 111. Ein zweiles Orig, Pap. cbcnda

U H Nr. 195.

Druek: Teleki, Hunyadiak kora 10, 612 Nr. 300.

Regesl: Kcmcnj', Notitia I, 178.

Nos Mathias dei gratia rex Huugariae, Dalmaciae, Croaciae et cetera memoriae commendamus per praesentes quibus expedit universis, quod nos ad humillimae supplicationis instantiam nostrae maiestati pro parte et in personis universo- rum Saxonum partium nostrarum Traussilvanarum ubilibet commorantium porrectam, eisdem id ex gratia nostra speciali et animo deliberato duximus annuendum et concedendum immo annuimus et concedimus per praescntes. ut a modo in posterum nullus oranino aulicorum etclieiitum vel nobis famulantium ad quascumque partes de commissione vel sine commissionc nostra, sine propriis literis nostris deambulans pro sui vel cquorum suorum usu xictualia sine pretio et solutionc habere et recipere, exceptis ut praeferlur Iiis, qui dc propria nostra commissione cum literis propriis missi fuerint et destinati valeant et nec pos- sint vigore et testimonio praesentium nostrarum literarum mediante. Datum Zegedini feria sexta proxima post festum beatae Priscae virginis et martiris, anno domini millesimo quadringentesimo quinquagesimo nono.

Unien rechls von dcr Kanzlri: T.ccta.

3 163

Scgediii l-i.^i) Jamiar Ift. KiJniij Matthias verbictct iiber Ersuchen uni\ersorum Saxonum in posscssionc bcldwai commorantium allen reisenden llofbediensieien, i>on den Bewohnern des Orics zwangswcise dic Lieferung von Lcbensmiiicln und Pfcrdcfuitcr zu beanspniclirn.

A2

Datuni Zegedini feria sexla proxinia posl festuni boalae Priscao \ irginis ol nuu- tiris. anno domini millesinio quadringentesimo cpiinquagesimo nono.

Orii;. Pap. Arli. Sl. Hra^ov, Arcliiv dcr Evaiif;. Kirchengeiiieiiidc A. B. Bra?ov lV.IC.iS5. Sic.ael, rund, Dm. 71 mni, war in rotcs Waclis vornc aiifgedruckt, Rcslc. Dicsc Urkuiide slitnmt init dcr voriinslchcndcn Xr. 3 162 bis auf dcn Namen des Adrcssatcn wortlich ubcrcin.

3 164

Spr|odin 1 '•-'>!) .lanuar 10. Konig Matthias bes(atif)t den sachsischen Kmifli iilen Siebcnbtirgcns die Befrciung i>on der woiwndalen Gerichlsbarkeit iind unlerstelll sie der Gerichtsbarkeit der Hichter in den Siebcn und Zwei Stidilen.

Orig. Pap. .\rh. St. Sibiu U II 201. Siegel, rund, Dm. 69 mm, in rotcs Wachs vorue aufgedruckl, Restc niit dcmselben Stempcl wie Nr. 3 111. Druck: Teleki, Ilunyadiak kora 10, 614 Nr. 302.

Von der Kanzlei: Commissio propria domini regis.

Nos Mathias dei gratia rex Hungariae, Dalmaciao. Croaciae et cetera memoriae commendamus per praesentes quibus expedit universis, quod uostrao maiestatis venientes in conspectum fideles nostri Nicolaus de Wyzakna et Ladislaus Kakas de Cibinio ipsorum ac aliorum universorum mcrcatorum Saxonum parlium nostrarum Transsilvauarum uominibus et in personis. nostrae humiliter suppli- carunt maiostati, ut nos eosdom mercatores ac oorum successoros in ipsorum antiquis libertatibus conservare dignaremur. Nos itaque humilimis supplica- tionibus antefatorum Nicohii et Ladislai per ipsos modo antelato in personis dictorum mercatorum nostrae porrectis niaiestati benigniter exauditis, eosdem mercatores Saxones praedictarum partium nostrarum Transsiivanarum eorum- que successores universos in praescriptis ipsorum antiquis libertatibus, gratiis, praerogativis et indultis consuetudinibus ipsis, ut praefertur, per dominosi reges nostros ut puta praedecessores gratiose concessis irrefragabiliter tenere volumus et conservare ac eosdem a iudicio et iudicatu vaivodarum et vicevai- vodarum partium nostrarum Transsilvanensium praedictarum praesentium et futurorum penitus et in totum eximentes et supportantes. iudicio et iudicatui ac tutelae et protectioni iudicum et iustitiariorum septem et duarum sedium Saxonicalium constitutorum vel constituendorum submisimus et anneximus, imo eximimus et supportamus submittimusquc et annectimus vigore et testi- monio praesentium literarum nostrarum mediante. Datum Zegedini feria sexta proxima post fostum beatae Priscae virginis et martyris, anno domini millesimo qiuidringonlesimo (]uin(iuagosimo nono.

' Vorlage dnos ohne Kiirzungszcichen.

3 165

Segedin 1 i.j!) Januarl!). Konig Matlhias untcrstellt Broos sauil Pertinentien non neucni der Gerichlsbarkeit der Sieben Stiihle und insbesonders dcs Grafen ron Herinannsladl.

Orig. Pap. Arh. St. Sibiu, Nova GoU. post. 1852. Siegel, rund, Dm. (59 luin. in rolcs Wachs vornc aulgedruckt. Hcste mit dcmselben Stcmpel wie .Nr. 3 111.

43

Druck: Archiv 15, 1880, 192 Nr. 34 = Hurmuzaki, Documentc II, 2, 119 Nr. 101. Bruclistiick; Haner, Siebenbiirgen 211. Kaprinai, Hung. dipl. 2, 371. Eder, Observa- tionos 247. Ungr. Magazin II, 227, 292. Katona, Hist. crit. 14, 188. Transilvania I, 294. Denkwiirdigkeiten aus dem alten Varos 11. Regest: Transilvaiiia 1873, 175.

Von der Kanzlei: Commi.ssio propria doinini regis.

NosMathias deigratia rexHiingariae, Dalmaciae, Croaciae et cetera memoriae commendamns per praesentes, quod quia nos circumspectos et providos iudicem, iuratos ceterosque cives et hospites nostros in Zazwaras et eius pertinentiis commorantes ex certis literis condam iUustris domini Johannis de Hwnj^ad, gubernatoris, genitoris nostri carissimi coram nobis in specie exhibitis in omni- bus iurisdictionibus septem sedium Saxonicalium et praesertim iudicio et iu- dicatui comitis Cibiniensis subiacere agnovimus per expresse. Pro eo nos eos- dem cives et hospites a servitio quorumlibet castrorum nostrorum, quibus ipsi forsitan anteccdentes indebite compulsi et artati fuerunt penitus seques- trando pristinae eorum iurisdictioni duximus committendos et annectendos. Quocirca vobis fidelibus nostris castellanis huiusmodi castrorum nostrorum praesentibus et futuris praesentium notitiam habituris firmiter committimus et mandamus. quatenus visis praesentibus a modo inposterum nntefatos iudi- cem et [iuratos]^ ceterosque cives nostros de Zazwaras et eius pertiuentiis com- morantes ad nuUa servitia circa praedicLa castra nostra facienda artare et com- pellere ipsosque ratione praevia in personis rebusque et bonis eorundem qui- busvis impedire, molestare seu quolibet dampnificare praesumatis nec sitis ausi modo aliquali. Praesentibus perlecLis exliibenti restitutis. Datum Zegedini feria sexta proxima post festum beatae Priscae virgini.«; et martyris. anno do- mini millesimo quadringentesimo quinquagesimo nono.

1 Liicke 8 mm.

3 166

Scgedin 1459 Januar 19. Konig Matthias verbietet dcn siebenbiirgischen Woiwo- den, Vizewoiwoden sowie anderen koniglichen Richtern von den Kronstadtern und Bmzenlandern mit Gewalt iibermassige Bewirtnngen zii beanspruchen.

Orig. Pap. Arli. St. Brajov, Priv. 149. Sicgcl, rund, Dm. 70 mni, war in rotcs Waclis vornc aufgedruckt.

Von der Kanzlei: Commissio propria domini regis.

Mathias dei gratia rex Hungariae, Dalmaciae, Croaciae at cetera fidelibus nos- tris egregio Johanni Gereb de Wingarth necnon universis iudicibus et iustitia- riis nostris regalibus praesenLes % isuris, salutem et^ gratiam. Gravem querelam in personis universorum Snxonum Brassoviensium necnon terrae Barcza vocatae nostrae allatam maiestati accepimus continentem, quomodo pleri forent ex waywodis vel viccwaywodis partium nostrarum Transsilvanarum, necnon co- mitibus vcl vicecomitibus eorumque familiaribus et ad eos pertinentibus, qui in medio eorum deambuhintcs ac in domibus eorundem condescententes vi ct per potentiam- plura victualia pro ipsis et eorum equis ultra antiquam con- suetudinem sinc pretio et solutionc super eosdem vel eorum alterum recipere et extorquere a.ssueti sunt, ita quod idem Saxones propterea ad magnam deve- nissent egestatis paupertatem. Unde cum nos sicuti alios regnicolarum nostro-

44

riini sic nou niinus eosdcni expouontes minus iusle oppriini volumus el danipni- ficari, ideo fidelitali vestrae firmiter committimus et mandamus, qualenus receptis praesentibus a modo in posterum omnes tales violentes raptores ac vic- tualium dircptores a taiismodi eorum ultra modum fiendis rapinis restringere et refrenare ac modis omnibus eompcscere debeatis eosdemque Saxones et eorum quemlibet contra universos talismodi raptores protegere tueri et defensare ac indempniter manutenere debeatis nostrae maiestatis in persona auctoritateque vobis praesentibus in hac parte attributa mediante. Volumus enim, ut ipsi waywodae vel vicewaywodae, comites vel vicecomites ac eorum homines cum consuetis proventibus et muneribus uti teneantur; et aliud non facturi. Praesen- tibus perlectis exhibenti restitutis. Datum Zegedino feria sexta proxima post festum beatae Priscae virginis, anno domini millesimo quadringentesimo quin- quagesimo nono.

Unten icchts von der Kanzlei: Lecta.

Auf der Ruckseite von einer Hand des 15. Jahrhunderts: Littera de inconsueto descensu castellanorum ct muneralibus waywodarum.

1 Hierauf ein Buchstabe gcstrichen. 2 Vorlage potenter.

3 167

Scgediu liSD Jaminr !!>. Kunig Matthias bestiitigt die Urkunde Kbnig Sigis- munds von 14:12 Nr. 1070, enthaltend die Urkunde der Konigin Elisabeth von 13Si Nr. 1190 mit dem Verbot fiir fremde Kaufleute (mercatorcs forenses) ihre \Varen (mercancias eorum) in Hermannstadt feilzubieten b:w. sie iiber Hermann- stadt nach der Walachei auszufiihren. Das Ansuchen siellen fideles nostri Nico- laus de Wyzakna et Ladislaus Kakas, cives civitatis nostrae Cibiniensis ipso- rum ac universorum civium et hospitum nostrorum de eadem nominibus et in personis, nostrae maiestati adientes conspectum.

Datum Zegedini feria sexta proxima post festum beatae Priscae virginis et martyris, anno domini millesimo quadringentesimo quinquagesimo nono.

Oben von der Kan:lei: Commissio propria domini regis Osvaldo de Rozgon referente.

Unlen von der Kanzlei: Lecta et correcta.

Auf der liUckseile von der Kanzlei: Regestrata AI. Pli.

Orig. Perg. Arh. St. Sibiu U II 200. Siegel, rund, Dm. 69 inm, war in rotes Wachs

vorne aufgedrijclit, Reste.

Druck: Telelii, ilunyadiak kora 10, 608 Nr. 298.

3 168

Bei Sehassburg [H59] Januar 21. Der muntenische Thronprdtendent Basarab verspricht Richter und Rat von Kronstadt Hilfe gegen die Bedranger der Stadl.

Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Schnell I, 27. Siegel, nind, Dm. 32 mm, war auf der Ruckseite in rotes Wachs zum Verschluss aufgedriickt.

Druck: Bogdan, Documente I, 330 Nr. 274 = Iliirmuzaki, Documente XV, 1, 50 Nr. 88. Die Urkunde wurde zum Jahre 1459 angesetzt, da in diesem Jahr dcr Agncthentag auf einen Sonntag („feria vna" = prima) fallt.

Salutationem debito cum honore, domini et amici nobis honorandi. Noveritis me in sanitate, quam sanitatem audivi et valeo audire semper et in omni

45

tempore de vestiis dominationibus et amicitiis. Nos percepimus et audivi- mus quid vestra dominatio et amicitia nobis intimastis per Cresta iudicem et per alios vestros consocios et intimationes libenter recepimus et salutavi- mus et nos libenter venissemus inter vestras amicitias. scd bcne scimus quod cstis pradati et percruciati et crgo non \enimus. Ideo petimus vestras dilec- tioncs, quod si abueritis talem timorem de Transalpinarum vel de alia parte, unde esset vobis grave debetis, in brevi^ intimare nos volumus adiutorem in persona domini regis vel quinque centum vel sex vel autem plures homines dare, quantos videtis quod possitis tenere. Si autem timorem proprium mag- num abueritis vos debetis intimare. Nos in persona nostra erinius ibi inter vestras dilectiones et nobis apparet, quod post deum omnipotentem vel morio autem vestros malefactores et interdictos vestros recipere de vos. Manete cum deo omnipotenti ct rogati deum quia dabit vos vultis. Datum in una villa- penes Segeswar feria^ in festo sanctae .\gnetis. Et* quid vobis dicet Zlaw de Fogaras cx parte nostra fidem et fabulam eius credere debeatis tamquam a nostro proprio ore etcetera. Bazarab way woda Transsalpinensis amicus et minor vester in omnibus.

Auf cler Riickscile Adiesse: Circumspectis viris iudici, iuratis ceterisque civi- bus de Brasso dominis et amicis noslris plurimum lionorandis.

' Vorlage brev. ^ Hierauf una gestrichen.

* Vorlage vila. * Von hier bis el celera nachgetragen.

3 169

Ofon 1459 rebruar 2'i. Konig Matthias heglaiibigt iiber Eisiichen des Demetrius Wasuarij. civis civilatis Bistriciensis cl Gaspar de Therpen in pertinentiis eiusdem Bestricze^ commorans, nostrae maiestatis venientes in conspectum in ipsorum ac universorum civium, hospitum et incolarum eiusdera civitatis et pertinentiarum suarum nominibus die Urkunde des Konvents von Kolozs- monostor von 1J:57 Nr. 3060 mit der Urkunde des Johannes von Hunyad von 14-j-j i\r. 2SI)~ iiber die Freiheiten und Pflichlen der Bistritzer. Datum Budae in festo beati Mathiae apostoli. anuo domini millesimo qua- dringentesimo quinquagesimo nono.

Oiig. Perg. Arli. St. Cluj-Napoc;i, Archiv der Stadt Bislrita Nr. 44. Sicgel war ange-

hangt.

Rcgest: Archiv. Zeitschrift 12, 82. Berger, Urkundcn-Regesten 30 Nr. 145.

^ Aus Bezlricze gebessert.

3 170

Nach 1459 .Uar/. i. Der nuintcnische Thronpidtendent lon Dan, "Sohn des gros- sen \Voiwodcn Dan", crsucht den " Schultheiss und alle Biirgei" von Kronstadt angcsiclits der Verdiensle seines Vateis um die C.luislenheit, um Hilfe in Geld, damit er Boten an den " Kaiser-Konig"^ schicken konnc.

Orig. Pap. Arh. St. lir.T^ov, Slcnncr II, 12. Sicficl rund. i)m. 20 nnn, war in rotes

Wachs zum Verschluss .aufgcdriickt.

Druck: Miletic, Novi vlacho-bulgarski gramoti 69 Nr. 53 (zu 1439 1452).

46

Druck uiid luni. Obersctzung: Uogd.in, noiiiincntc 100 Nr. 78; Tocilcscu, 531 Docu- mentc 70 Nr. 74.

Rum. Obcrsctzung: Bogdan, Docunicntc si rcgeste 67 Nr. 70 (zu 1-156 1459). Regest: Andronescu, Repertoriiil 85 Nr. 282.

' Es handdt sich wahischcinlich uni cinc Huldigungsabordnung an den am 4. Marz 1459 zum Konig von Ungarn gekrontcn deulschen Kaiser Friedrich III.

3 171

Oieu 1459 Marz 7. Konig Matlhias tragt den Woiwoden iind Y izewoiwoden von Siebenbiirgen sowic Johann Gereb iion Weingartskirchen tibcr Ersuchen der Sie- ben Stiihle aiif, den Szekler Sixtus von Racns, der mehrerc :ii Rcps gehorendc Gebietstcile bcsctzt hat, vorzuladen und dcn Klagcrn Gerechtigkeit widerfahren :u lassen.

Orig. Pap. Arh. St. Sibiu (J 11 203. Siegel, rund, Dni. 69 nim, in rolcs Wachs, papier- bedcckt, vorne aufgedriickt. Dersclbe Stempel wie Nr. 3 111. Druck: Archiv 13, 1S76, 169. Anm. 3. Szab6, Szek. oklcveltar 3, 71 Nr. 462. Regest: Kemfeny, Notitia I, 179.

Von der Kanzlei: Commissio piopria domini regis.

Matliias dei gratia rex Hungariae, Dalmaeiae, Croaciae et cetcra fidclibus nostris magnificis vaiuodis vel vicevaiuodis partium nostrarum Transsiiva- narum ac egregio Johanni de Gereb de Wyngarth saliitcm et gratiam. Accepi- mus querimoniam pro parte universorum Saxonum septem sedium Saxoni- calium earundem partium Transsilvanarum maiestati nostrae factam, quo- modo quidam Sixtus Siculus de Rakosd hiis praeteritis temporibus nonnullas quantitates terrarum arabilium et fenetorum intra metas opidi nostri Kew- halom adiacentes semperque ad idem pertinentes, ab eodem opido nostro sequestrando pro se occupasset et occupatas conservaret etiam de praesenti potentia mediante in praeiudicium eorundem Saxonum commorantium^ in dicto opido nostro Kewhalom et aliorum non modicum. Unde nos nolentcs ipsos Saxones huiusmodi iuribus eorum per quempiam ita indebite privari, fidelitati vestrae harum serie firmiter committimus et mandamus, aliud habere nolentes, quatenus receptis praesentibus vocatis utrisque partibus videlicet tam dicto Sixto quam praefatis Saxonibus nostris vel eorum legitimis procu- ratoribus ad terminum brevem vestri in praesentiam, auditisque ambarum partium propositionibus visisque et examinatis iuribus et literalibus instru- mentis earundem partium in facto dictarum terrarum arabilium et fenetorum, iudicium et iustitiae complementum facere, ac easdem terras arabiles et feneta eisdem Saxonibus adeo, auctoritate nostra praesentibus vobis in hac parte concessa et iustitia mediante, ratificare debeatis, ut eisdem Saxonibus supe- rinde de cetero non sit opus nostrae quomodolibet querulari raaiestati. Secus non facturi. Praesentibus perlectis exhibenti restitutis. Datum Budae feria quarta proxima post dominicam Laetare, anno domini miliesimo quadringen- tesimo quinquagesimo nono.

Unten rcchts von der Kanzlei: Lecta.

Auf der Ruckseite von gleichzeitiger Hand: Praeceptoria super violenta occnpa- tione terrarum arabiliura Rupensium.

* Am Rande nachgetragen.

47

3 172

Ofen Hofl Miirz ft. Konig Matthias tiagt dcm Sirnon Guldcniniinzer von heimann- stadt aiif, snfort 2 giit ausgebildelc Miinzer nach FraiienliachlBaia Mare :u scliik- ken.

Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U II Nr. 204. Sicgel, rund, Dm. 69 mm, war in rotes Waclis auf der Rucliseite zum Verschluss aufgedriickt, Reste. Druck: Eder, Exercitationes diplomaticae 162.

Von der Kanzlci: Commissio propria domini regis.

Mathias dei gratia rex

Hungariae, Dalmaciae, Croaciae et cetera.

Circumspecte fidelis nobis dilecte. Harum serie tuae fidelitati firmiter prae-

cipiendo mandamus, ita omnino habere volentes, quatenus statim receptis^

praesentibus omni dissimulatione semota duos bonos et scientificos cusores

florenorum auri ad R\\vlidominnrum transmittcre dcboas-, ita cjuod ante

dominicam Ramispalmarum ibi constituantur. Secus ad caput et oculos tuos

facere non facturus. Datum Budae feria sexta proxima post dominicam Lae-

tarc, anno domini millesimo quadringentesimo quinquagesimo nono.

Aiif dcr Riickseite Adresse: Circumspecto Symoni cusori florenorum auri de Czibinio fideli nobis sincere dilecto.

1 Hierauf receplis gestrichen. ^ Vorlage: debeatis.

3 173

lA^tii Miirz Ifi. Das Weissenhurger Kapitel schaltet die Urkunde Kiinig Mailhias von li'}9 \'r. 3 l->7 ein und herichtet, dass die Einfuhrung des Pfarreis Peter, plebanus de dicta Martonfalva, in den Besilz der Ortschaft Galtiu in der Weis- senburger Gcspanschaft am 27. Februar 1459 durch Stephan von Thorstadl als Vertreter des Konigs und Clemens de Enyed maiori chori ecclesiae nostrae... prcsbyterum vorgenommen worden sei. Datum decimo octavo die diei intro- ductionis et statutionis praenotatae, anno domini supradicto...

Abschrift des spaten 18. Jahrhunderts Batlhyancum Allia lulia X, 7S, Privilegia civi- talis Claudiopolitanae 732.

3 174

Friuicnl)iicli / Hiiia Murv (uolil I '(o!> Miir/. 20). Der Pisetaiius Jakob von Ilcltau teilt dcin flrrmannstddter Biirgcr Nikolaus Aurifabrr Xeuigkeiten im Ziisam- merdiang mit der Einfiihrung einer neuen Miinze und dem Zerwiirfnis zwischen dem Konig und seincm Gubcrnator mit.

Orig. Pap. Arli. St. Sibiu U III 174. Ringsiegel, oval, war in griincs Wachs auf dcr Riickseite zum Verschluss aufgcdriickt.

Die Urkundc. der dic .lalucsangabe fehlt, geliiirt zu 1 159 Miirz 20 odcr zu 1460 April 8. Konig Matlliias hatte sich niit scinem Onkcl, dem Gubernalor Micliael Szilagji, dcr ihm zum 'rluon vcrliolfcn, ersL im Spiitsommcr 1 l.iS so cntzweit, dass er ilin im Herbst

48

voriibergehend gefangen setzen licss (vgl. Nr. 3 145). Infolgedessen kann unsere Urkunde nicht schon zu 1158 .ingesotzt werdea. Im .Tahre 1459 hall die Gegnerschaft an. Die Ver- siihnung erfolgt im Friihjahr 1460 (vgl. die Urkunden Nr. ,3 209 und Nr. 3 210). Ein An- satz der Urkunde zu 1460 April S ist daher unwahrscheinlich. Druck: .-\rchiv 6, 1863, 186 Nr. 10 zu 1457-1462.

Circumspecte vir et domine praeferende. Noveritis me fore sanos hoc idem glesco a vestra doininatione scire libenter vestra dominatio, quod in factis vestris sicut petieritis me fideliter laboravi et ubique interrogavi de famulo vestro in Buda ct etiam alibi, ubi fui, sed non potui nihil de eo audire in brevi spatio bis fui in Buda et in Strigonio. Ergo vester computer^ misit vos maxime salutare ex parte sui et ipse bene tractavit me in domo sua et dili- genter de vestra amicitia interrogavit et ego sibi omnia narravi. Item scire libeat vestra dominatio, quod statim habebimus novam monetam et com- puter^ vester erit camerarius iu Cybinio, quod ipse per se mihi dixit in Buda. Ergo quidquid vestra dominatio potest dispouere cum cambio hoc dispone- tis, quod cambium erit scire et etiam argentum. Et aliud credere non debe- tis, quod ego scio. Et Franciscus ibi veniat, quod ipse debet emere cambium et argentum, quod non diu spectabunt, sed statim post carnis ressurectionis incipiunt. Et ego etiam ibi venio item novitates alias non scio, nisi dominus rex erat in Buda et aliqui barones erant cum eo: Johannes Thuz et dominus archiepiscopus Strigonieusis et computer^ vester et Johannes Orzag. Illi sunt barones huius Ungariae, sed dominus rex et gubernator non sunt amici sed inimici. Et dominus rex mittit iobagiones gubernatoris maxime spoliare in Zcotmar et Niratii. Ibi habet dominus rex plus quam mille homines et illas duas civitates rex sibi e converso recipit. Et postmodum erunt recedere ad Maramoruz et illam provinciam etiam cernit recipere si possint. Sed- timeo* quod non possunt, quia dominus gubernator habet magnum populum. Ibi aiias novitates non scio, sed peto vos illa occultare, quae scripsi vobis et ne- raini dicetis, sed vos bene scitis cui debitis dicere. Valete in Christo. Datiim in Rivolodominarum feria tertia post Ramispalmarum et cetera.

Jacobus de Heltha, pisetarius in Rivolodominarum vester in omnibus.

Auf der Ruckseite Adresse: Circumspecto viro domino Nicolao Aurifabri, con- civi civitatis Cibiniensis domino mihi honorando.

^ So Vorlage. ' Vorlage timio.

^ Vorlage zet.

3175

(1459 vor .Vpril 2). Der muntenische Thronprdtendenl Dan teilt detn Ral von Kronstadl niit, dass er im Aiiftrag des Konigs (Matthias) komme, die Walachei zu heselzcn, iind ersucht um Hilfe.

Orig. Pap. Arh. St. Brajov, Stenncr II, 8. Siegel rund, Dm. 27 mra, in roles Wachs auf

der Riickseite zum Verschluss aufgedriickt, heute grosstenteils zerstijrt. Umschrift

laut Bogdan: -|- necaTb Ico flana BonBOfla rHi.

Druck: iMileti6, Novi vlacho-bulgarski gramoti 68 Nr. 51.

Druckund rum. Obersetzung: Bogdan, Documente 102 Nr. 80; Tocilescu, 534 Docuraen-

te 72 Nr. 76.

Rum. Obersetzung: Bogdan, Documente si regeste 68 Nr. 71.

Regest: .\ndronescu, Repertoriul 87 Nr. 291.

49

Die zeitliche Ansctzung dieses Stiickes geht von dei nachfolsendcn Uiknnde Nr. ^ 176 aus. Zur Datierung vgl. ferner die Urkunde von 1160 Marz 1 Nr. 3 206, \vo Dan aus- sagt, dass er quasi per interjTi annl spalium von Kronstadt unterstiitzt worden sei.

lo Dan Woiwode, Fiirst^ und Herrscher des ganzen Landes Ungrowlachien, nieine Herrschaft schreibt meine liebende Untertanigkeit und bringt dar nieine ehrenvollen und liebevoUen Griisse, bis zuni Erdboden, dem Richter und den Ratsbiirgern von Kronstadt, als meinen Eltern und guten Freunden. Ihr sollt wissen, dass mich der Konig und alle Adligen gcschickt haben, und mein Herr der Konig gab mir das Land Siebenburgen (Ardel), das Burzen- land (Bicisa) und die Szekler (Saciii), dass sie mit mir ziehen sollen, mein Land zu gewinuen. Ich bitte und verlange von Euren Herrschaften, dass ihr mir Eltern und Freunde seid. Und ihr wisst gut, wie gut mein Vater, der Woi- wode Dan, zu euch war, und, wenn mir Gott helfen wird, werde ich zu euch noch besser sein. Ich ersuche eure Herrschaft, und Gott soll Euch raten, dass ihr mir helft, womit ihr konnt, entweder mit Waffen oder mit Kleidern, denn mein Haufen (Leute) ist leer. Und was ihr von Dracula wisst, sagt es mir. Und Gott soll die .Jahre Eurer Herrschaft vermehren.

Hierauf Monogramm in roter Tinte: lo Dan Woiwode, von Gottes Gnaden Herrscher.

' In der Urkuude „Furtesch".

3 176

Marioiiburg 1459 Aprll 2. Der miintenische Thronprdtendent Dan verhiht Rich- tcr iind Eat von Kronstadt die in Kronstadt hinterlegten Giiter muntenischer Kaufleute als Entschiidigung fiir die den KroiKtcidtern durch Vlad Tepes zuge- fugten Verhiste.

Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Schnell I, 16. Siegel, rotcs Wachs, papierbedeckt, rund, Dni. '26 inni, vorne aufgedriiclit. Im Sicgelfeld nach rcchts gewendetes Brustbild, gekriint. mit Szepter und Apfd, daneben Vogel nach linlcs gewcndet, auf einem Felsen, niit Kreuz (?) im Schnabcl. Umschrift: wie bei Nr. 3175. Eine zweite ungesiegelte Auster- tigung vom gleichen Tage, die dieser Urkundcals Konzept gedicnthat, cbenda, Schncll I, 15.

Druck; Bogdan, Documcnte 324 Nr. 268. Hurmuzaki, Documente XV, 1, 50 Nr. 89. Regest: Andronescu, Repertoriul 85 Nr. 283.

Nos Dan waywoda et dominus partium Transalpinarum memoriac commen- dantes significamus tenore praesentium quibus expcdit universis, quod cum nos de mandato et ordinatione serenissimi principis et domini domini Mathiae regis Hungariae et cetera domini nostri gratiosissimi de superioribus dicti regni partibus ad terram Burcensem^ pervenissemus, providi viri iudex, iurati tam civitatis Brassouiensis quam totius terrae Burczensis- praetactae^, dolcn- tibus animis et flebilibus vocibus conquercntcs nobis dcclaravcrunt, quo- modo infidelis Dracul waywoda partium Transalpinarum praetactarum a fidt- litate serenissimi principis praefati et eius regno declinasset, subdidissetque se saevissimo domino Turcorum, ut operis per effectum heu manifeste demon- strasset malingno spiritu concepto singulos mercatores de dicta Brascho et terra Burcza* et nunctios de eadem^, qui tempore pacis praefatam tcrram Transalpinam pro'' victtium suorum acquisitione' intrassent, ccpissct diris vinculis mancipando, singula bona et res ipsorum circa se habita et inventas ab eis plene aufercndo rabicm suae infidelitatis crudeliter ostendens in bonis

50

ablatis non contentus scd cosdcm mercatores et nunctios cnideli et misera- bili nece sine suis demeritis et culpis ullis exigentibus interfecisset in palos trahendo; de quo furor suae crudclitatis adhuc maiori ardore accensus, singii- los masculos et iuvenes, qui pro j-deomate adipisccndo in praefata terra Trans- alpina constituti fuissent. numero trecentos vel plures igne combussisset, suos auteni homines in dicta civitate existentes occulte ad propria vocasset. Subiunxcruntque idem cives, quod certae res mercimoniales hominum et mercatorum de dictis Transalpinis partibus in ipsorum medio haberentur per ipsos arrestatae, petentes humiliter eis remedio provideri opportuno. Hiis auditis matura deliberatione unacum baronibus nostris praehabita* ipsos cives easdem res in ipsorum medio dcpositas praevia ratione auctoritate nos- tra iussimus recipere ad refundenda* dampna, quae ipsis tam in bonis quam hominum interemptione^'* sunt illata, nullo umquam tempore easdem res veP^ valorem ipsarum dictis mercatoribus de Transalpinis partibus fore restituen- das. Pro quorum evidentia et testimonio praesentia sigillo nostro dedimus consignata. Datum in F^ewldwar^" feria secunda proxima post dominicam Quasimodogenitii^^ anno domini millesimo quadringentesimo quinquage- simo nono.

Monogramin mit roter Tinte: Iw A'""' 8*£8'>A'' a\1!-aoctim ko/Kia rocnoAHHii.

1 2. Ausfertigung Barczensem. ' 2. Ausfertigung hierauf et aactoritate

' 2. Ausfertigung Barczensis. nostra.

» Fchlt in der 2. Ausfertigung. ' 2. Ausfertigung rursum denda.

* 2. Ausfertigung Barcza. " Hierauf sunt gestrichen. ° 2. Ausfertigung dedie/a Brasc/io et nunc- " Hierauf vel gestrichen.

tios de eadem et terra Barcza. '^ 2. Ausfertigung Brassouiae.

* 2. Ausfertigung causa. ^^ 2. Ausfertigung post octavas fesii Paschae. ' 2. Ausfertigung acquisilionis.

3 177

Ofen 1459 April 3. KiJnig Matthias befiehlt Richter und Rat von Kronstadt, die Waffenaiisfalir nach der Walachei zu verbieten und Zuividerhandelnde :u bestra- fen.

Orig. Pap. Arh. St. Brajov, Priv. 150. Siegel, rund, Dm. 70 mm, in rotes Waclis, papier- bedeckt, vorne aufgedriickt. Derselbe Stempel wie Nr. 3 111. Bruchstiick: Hurmuzaki, Documente XV, 1, 52 Nr. 90 zu April 10.

Won der Kanzlei: Commissio propria domini regis.

Mathias dei gratia rex Hungariae, Dalmaciae, Croaciae et cetera fidelibus nostris circumspectis magistro civium, iudicibus, senioribus ac ceteris civi- bus et toti communitati civitatis nostrae Brassouiensis et terrae Barcza salu- tem et gratiam. Intelleximus, quomodo nonnulli essent e medio vestri, qui faretram, clipeos et alia arma bellica ad partes Transalpinas vel pretio ven- derent vel aliter ministrarent. Unde nos volentes in hiis observare^ modum et consuetudinem qui- tempore^ condam serenissimi principis domini Sigis- mundi imperatoris et regis praedecessoris nostri, observabantur, fidelitati vestrae harum serie firmiter praecipientes mandamus, aliud habere nolentes, quatenus receptis praesentibus, a modo in posterum omnes tales venditores qui ex vobis huiusmodi pharetras, clipeos et alia arma bellica modo praemisso venderent vel alias assignarent taliter coerceatis ut ipsi deinceps dicta arma

51

bellica ad ipsas partes Transalpinas vendere non praesuniant. Si quas autem venditores armorum reperire poteritis, extunc eosdem pena illa, qua tempo- ribus dicti condam Sigismundi regis tales- puniebatur punire debeatis et aliud facere non praesumatis. Datum Budae feria tertia proxima ante festum beati Ambrosii episcopi et confessoris, anno domini millesimo quadringen- tesimo quinquagesimo nono.

Unten rechts von der Kanzlei: Lecta.

Auf der Riickseite von einer Hand des 15. Jafirhundcrts: Litterae ut non permit- tant arma portare in Valachiam.

1 Gebessert aus observari. 2 j^m anderer Tinte uber der Zelle nachge-

tragen.

3 178

(1459) April 5. Der muntenische Thronprdtendent Dan spricht dem Bichter und Rat von Kronsladt das Yerfugungsrecht tiber die in Kronsladt befindlichen Guter von Kaufleuten aus der Walacliei als Entschddigung fiir den von Vlad Tepes vcrursachten Schaden zu.

Orig. Pap. Aih. St. Brasov, Stenner II, 11. Siegel rund, Dra. 27 mm, in rotes Wachs,

papierbedeckt, vorne aufgedriiclct. Derselbe Stcmpel wie Nr. 3 176. Als Vorurkunfie hat

die lateinische Urkunde Nr. 3 176 vom 2. April 1-150 glciclien Inhalts gedient.

Druck: Miletic, Novi viacho-bulgarslvi gramoti 68 Nr. 52.

Druck und rum. Cbersetzung: Bogdan, Dociimente 101 Nr. 79. Tocilescu, 534 Docu-

mente 71 Nr. 75.

Rum. Obersetzung; Bogdan, Documenle ?i regeste 68.

Regest: .-^ndronescu , l^epcrtoriul 86 Nr. 284.

lo Dan Woiwode, Hcrrscher des ganzen Landes Ungrowlachien (gebe bekannt), dass mich Konig Mathias geschickt hat und ich kam in das Burzenland, und es kamen der Richter und die Ratsherren von Kronstadt und die Altesten des Burzenlandes und haben geklagt, und haben uns mit blutendem Herzen geklagt, was der Dracula getan hat, unser Feind, wie er seinen Glauben gegen unseren Herrn Konig nicht gehalten, und sich den Tiirken iibergeben hat. Diese Dinge ist er wahrlich vom Teufel gelehrt worden^. Alle Kaufleute von Kronstadt und aus dem Burzenlande, die in Frieden in die Walachei gezogen sind, die hat er alle gefangen genommen und von diesen Leuten die Giiter weggenommen. Und mit den Giltern dieser Leute hatte er nicht genug, und daher fing er sie und spiesste sie auf Pfahle, 41 (an der Zahl). Und es war ihra nicht genug mit diesen Leuten, sondern er vergiftete sich nocli mehr und sammelte 300 Knaben aus Kronstadt und dem Burzenland, die in Tirgovist.e und in allen Marktflecken der Walachei waren, und sammelte sie; einige liess er auf Pfahle spiessen, andere ins Feuer (werfen). Und seine I^eute, die in Kronstadt waren, rief er heimlich (zuriick). Und die Biirger von Kronstadt kamen und zeigten mir von diesen Leuten, dass die Kaufleute aus der Wala- chei in Kronstadt Giiter haben und die Burger haben diese Giiter beschlag- nahmt und haben mich gebeten, ihnen cinen Rat zu geben. Und naclidem meine Herrschaft gehort und verstanden hat, und sich mit meinen Bojaren gut beraten hat, habe ich den Biirgern mein Wort gesag! , dass sie diese Giiter aufheben sollen, und damit die Giiter der Leute und der Toten bezahlen sol- len und jene Gijter aus der Walachei sollen niemals bczahlt werden. Die Wa-

52

ren, die den Kaufleuten aus der Walaclu-i gehoren sollen nienials von Kron- stadt bezahlt werden. Geschrieben am 5. Tage des Aprils.

Monograinrn in rolri Tinle: lo Dan Woiwode, von Gottes Gnaden Herrscher. Am untercn Rande links: Und es schneb loldea.

' Im Original cin Wortspiel, Teufel = Dracul.

3 179

Ofcn li5!) April 23. Konig Matthias bcficlilt Ricliter iind Rat i>on Kionstadt sowie den Gemeinden des Biirzenlandes, die in Kronstadt befindlichen Giiter von Bcwohncrn der Walachei. sowie dcn bcschlagnahintcn Pfcffer den Szeklergrafcn zu uberyeben.

Orig. Pap. .\rh. St. Bra^ov, Prlv. 151. Sicgel, rund, Dm. 70 mm, papierbcdockt, in rotes Wachs vorne aiifgcdriickt, derselbe Stempel wie Nr. 3 111. Bruchstiick: Humnizaki, Documcnte XV, 1, 52 Nr. 01.

Von dcr Kanzlei: Relatio Aladarii de Varada magistri pincernarum.

Mathias dei gratia rex Hungariae, Dalmaciae, Croaciae et cetera fidelibus nostris circumspectis civibus et communitati civitatis nostrae Brassouiensis, item universis et singulis iudicibus, villicis ac communitati terrae Barcza salutem ct gratiani. Exposuerunt nobis fideles nostri magnifici Johannes de Labathlan et Ladislaus de Pakws, comites Siculorum nostrorum, qualiter nonnullae res ad septem millia florcnorum auri se extendentes per certos liomines partium Transalpinarum nuper dum videlicet mundi guerra ct tur- bationes per waywodam Trausalpinum suscitatae fuissent, in medio vestri repositae extitissent, ac eaedcm et quacdam aliae res condam Koldra per dic- tum waywodam decollati, ad tria millia florenorum auri se extendentes etiam nunc in medio vestri haberentur, quae res neminem alium nisi nostrnm maies- tatem ac dictos comites Siculorum nostrorum concernerent. cum iam idem waywoda Transalpinus guerram et turbationes contra partes nostras Trans- siluanas suscitaverit et inchoaverit; praeterea quod cum pridem castellani dictorum comitum Siculorum nostrorum in Therch a quibusdam hominibus in falsa et sinistra via proficiscentibus, certam quantitatem piperis ad valo- rem sexingentorum^ florenorum auri se extendentem abstulissent. Tunc iudex et iurati cives dictae civitatis nostrae Brassouiensis necnon villicus in eadem constitutus eosdem castellanos nostros captivassent nec prius dimisissent, donec ab eisdem huiusmodi quantitatem piperis extorsissent, de quo eisdem graviter imputamus et tempore suo rationem ab eisdem superinde exigere intendimus. Quare scripsimus per alias literas nostras eisdem iudici et iura- tis civibus antefatae civitatis nostrae Brassouiensis necnon villico praefato, ut ipsi huiusmodi res ad septem et tria milia florenorum auri necnon dictam quantitatem piperis ad sexingentos f lorenos auri se extendentem hominibus prae- fatorum comitum Siculorum nostrorum, praesentium scilicet ostensoribus, plene et sine aliquo defectu dare et assignare debeant. Igitur fidelitati ves- trae praecipientes mandamus et committimus, ut si praetacti iudex ct iurati cives ac villicus in restitutione huiusmodi rerum ad septem et tria niilia flo- renorum auri necnon quantitatis piperis ad sexingentos florenos auri se exten- dentis negligentes et recusantes fuerint, extunc vos eosdem, ampliori nostro mandato superinde non exspectato, ad integram restitutionem omnium prae- missarum rerum per omnia opportuna remedia arcius compellatis et astringa-

53

tis, auctoritate nostra praesentibus vobis in hac parte attributa et iustitia me- diante; et aliud facere non praesumatis. Praesentes autem facta restitutione poteritis apud vos pro vestra expeditione retinere. Datum Budae in festo Adalberti episcopi el martyris, anno domini millesimo quadringentesimo quinquagesimo nono.

1 Gebessert aus sexagentorum.

3180

1459 April 29. Der Konvent von Kolozsmonostor bezeugt das Testament der Mar- garethe, Witwe des Klaiisenhurger Biirgers Johannes Schleffer.

Arh. St. Sibiu, Manuskript Zimraermann des Urlnindenbuchs nach einer .'kbschritt friiher im Archiv des rom. - katholischen Pfarramtes Chij-Napoca. Vgl. aucli 146S Nr. .3 611. Druck: Jakab, Oklev^ltar I, 197 Nr. 120.

Nos conventus monasterii beatae Mariae virginis de Kolosmonostra niemo- riae commendamus, quod provida ac honesta domina Margaretha vocata, relicta loannis Schleffer civis civitatis Kolosvar, nostram personaliter acce- dens in praesentiam ex bono maturoque et deliberato animo in se praehabilo vivae vocis oraculo spontaneaque voluntatc confessa exstitit in hunc modum: Quod ipsa attendens peispicaci, quam caduca sit hominis vita et labilis per- gens nimirum aetas opressaque mens ignorantiae caecitate, nisi divina fuerit illustrata hice neque ad superna anhelare fcrmidans, ne repentinae et inopi- natae mortis articulo superveniente intestata decedat, bona sua mobilia et immobilia inutiliter distraherentur et dilapidarentur, de eisdem bonis et rebus suis mobilibus et immobilibus a deo sibi donata et collata talem egis- set testamentariam dispositionem futuris temporibus post obitum suum per- petue duraturam: Quod primo domum suam in veten castro praedictae civi- tatis Kolosvar penes domum providi viri loannis Herman dicti situatam nec- non tertium dimidium iugerum vineaium in promontorio dictae ecclesiae nostrae Koemal vocato, in vicinitatibus vinearum discreti viri loaiinis sacer- dotis, filii annotati quondam loannis Schleffer ab una, parte siquidem ex altera providi viri Petri Balog dicti de praedicta civitate Kolosvar adiacens, eidem loanni sacerdoti filio scilicet suo noverco necnon discretis viris alteri loanni nostro ac Bartholoraeo sacerdotibus de dicta civitate capellanis, item honestis dominabus Dorothea providi Jacobi Sclilewnyng nec non Catharina vocatis Caspari Herman dictorum civium dictae civitatis Kluswar consorti- bus et puellae Gertrudis vocatae, filiae quondam Stephani inhabitatoris eius- dem civitatis Kolosvar testamentaliter reliquisset et commisisset tali modo: Ut ipsi tamquam executores praemissam domum ac dicta iugera vinearum post obitum suum venumdare seu venditioni tradere pretiumque earundem pro animae suae salute iuxta conscientiam ipsorum modo infra declarando expendere et disponere debeant. Primo missam pro defuncto per duos annos quotidie absque aliquo defectu in ecclesia parochiali beati Michaelis archan- geli in saepefata civitate Kolosvar fundata sollempnitcr decantare faciant et teneantur, itaque numerus praedictorum integrorum duorum plcnarie suple- atur et ad casdem missas unam masam cerae cum media pro candelis, item ad aedificationcm et structuram eiusdem ecclcsiae beati Michaelis archangcli 25 florenos auri, item ad altare sancti corporis Christi mediam masam cerae, item altari beati loannis similiter mediam niasam ccrae, item capellanis dictae ecclesiae parochialis cuilibet seorsim unum florenum auri, item ad coquinam fratrum ordinis pracdicatorum de claustro bcatae Mariae virginis

54

iti saepedicta civilale Kluswar fuiulata 10 florenos auii, item ad aedifica-

tionem eiusdcm claustri 23 fiorenos auri, itaque per unum integrum annum

ordinarie missam pro defuncta legendam absque aliquo intervallo in eodem

claustro celebrari faciant; item monialibus de claustro beati Egidii abbatis

extra civitatem praedictam Kolosvar in promontorio vincarum fundato pro

vestibus aut alia quavis nccessitate earundem 10 florenos auri, item pauperi-

bus in ecclcsia sancti Spiritus modo simili cxtra candem civitatem fundata

degeutibus unum vas vini, item fratribus ordinis ercmitarum in claustro

beatae Mariae virginis sub castro sancti Michaelis archangeli exstructo exis-

tentc 5 fh)rcnos auri, item ad dictum nostrum monasterium coram valoris

duoriim fh)rcnorum auri pro caiidelis seu lucernis tempore elevationis incen-

dendis, itein annotalo loanni sacerdoti, filio scilicet suo noverco, ad usum

suum proprium 25 floreuos auri, itein cidem domino septem coclearia argen-

tea, ut de eisdem sibi ipsi calicem construi faciat et pro labore eiusdem calicis

12 florenos auri, item alteri loanni sacerdoti capellano nostro pro nsu suo

proj^rio 6 florenos auri, item pro restitutione pauperuin medicamine 16 flo-

renos auri, itein quasdam tres domunculas in curia iainfatae domus suae prope

magnam ianuam seu portam eiusdem curiae pencs se se condiguo adiacentes,

quasquidem domunculas annotata puella Gertrudes filia Stephani nec non

honesta puella Anna vocata, filia quondam de Karko^ ex consensu et volun-

tate praelibatae Margarethae cum ipsarum sumptibus et expensis construi

fecisset, eisdem puellis cum libero egressu per dictam portam usque tempora

vitae earundem testamentaliter reliquisset, imo tam easdem domunculas quam

omnia alia praemissa et quaevis praemissorum singula, quod iam superius

ordinatim posita sunt reliquit et commisit atque testamentalitcr legavit coram

nobis. Hoc tamen specificato et adiecto, quod quandocumque temporis in

successu Valentinum filium quondam Andreac filii praedictae dominae Mar-

garethae de longinquis partibus remeare contingeret ct idem de praescriptis

bonis et rebus praefatae dominae Margarethae partem seu portionem habere

vellet et conaretur, extunc dictus Valentinus de eisdem demptis quibusdam

certis rebus puta duobus iugeris vinearum in promontorio iaradictae civita-

tis Kolosvar Tusokmal vocato in vicinitate circumspectorum virorum loannis

Herczeg ab occidentali, ab orientali vero partibus praenotati Jacobi Schlew-

nyng adiacentium nec non uno lecto cum copertorio et duobus magnis pulvi-

naribus ac quatuor cussinis et totidem linteaminibus, item 5 manutergiis et

tribus scriptis seu cantaris plumbeis uno eorundem unum octavale, aliis vero

duobus quolibet tria quartalia continentibus, item una mensa et una scul-

tella stannea praefatum Valentinum iure hereditario concernentibus, nullam

partem seu portionem habere queat necque possit praemissamque testamen-

tariam dispositionem nec in tot nec in parte nec iudicio nec extra iudicium

infringere queat neque possit. In cuius rei testimonium praesentes literas

nostras duximus concedendas. Datum die dominico proximo ante festum

beatorum Jacobi et Philippi apostolorum, anno domini millesimo quadrin-

gentesimo quinquagesimo nono.

' So Vorlage.

3 181

1459 Mai 9. Die siebenburgischen Vizewoiwoden Sigismund de Sarlhwan und Jo- hannes Farkas de Zerdahel bestdligen uber Ersuchen des Johannes, plebanus de Zazkj^zd, in der Adelsversammlung in Thorenburg vom 1. Mai die Urkunde des

55

Weissenburger Kapitels von 139S Nr. H12 enhaltend die Urkunde Konig Sigis- munds von 1395 Nr. 1355 mit der Urkunde Konig Ludwigs I. von 1344 Nr. 604 iiber die Grenien der geistlichen Gerichtsbarkeit.

Datum nono die termini praenotati in loco memorato, anno domini millesirao quadringentesimo quinquagesimo nono.

Eingeschaltet von den siebenbiirgischen Vizewoiwoden Nikolaus d. Ae. von Salzburg und Stephan Erdeli de Sorakerek 1463, Orig. Batthyaneum Alba lulia III, 28. Regest: Beke, .\z erdelyi k^ptalan 71 Nr. 309.

3 182

Keisd 1459 Mai 15. Johannes Gereb de Wyngarth, Oberkapitan von Siebenbiirgen, trdgt den Kaslellanen der Torzburg und dcr Heldenburg (Helthen) auf, die Bewoh- ner der umliegenden Ortschaften zur Anerkennung ihres Gerichtsstuhles Mikloswara zu verhalten.

Datum in oppido Zazkezdy tertio die festi pentliecostes, anno domini millesimo quadringentesimo quinquagesimo nono.

Abschrift Arh. St. Sibiu, Manuskript Zimmermann des Urkundenbuches IX/38 nach

dem Orig. Pap. friiher im Stadtarcliiv von Aiud.

Druck: Barabas, Szek. oklev^ltar 91 Nr. 52.

Diesem Auttrag geht die am gleichen Tag ebenfalls in Keisd erfolgte Bestatigung des

Privilegs Konig Sigismunds vom 28. Juli 1404 iiber die Gerichtsbarkeit des Stuhles

Mikloswara durch Johannes Gereb voraus, vgl. Szabo, Sz6k. oklev^ltar 3, 73 Nr. 464.

3 183

Ofen 1459 um Mai 24. Konig Malthias schenkt Michael Zekel de Zenthywan und Stephan de Hederfaya, Kastellanen von Bistritz, verschiedene Besitzanteile in Ort- schaften der Kokelburger Gespanschaft, darunter im Kleinblasendorf (BalSiStheke). Datum Budae [ ]i sacratissimi corporis Christi, anno domini millesimo

quadringentesimo quinquagesimo nono.

Orig. Pap. sehr beschadigt Ungar. Landesarchiv Budapcst DI. 3 2 319. Siegel, rund Dm. 70 mm, war in rotes Wachs auf der Riickseite zum Verschluss aufgedriickt.

' Liicke 31 mm.

3 184

Capihia 145!) Mai 28. Die siebenbiirgischcn Vizewoiwoden Sigismund dc Sarthwan und Johannes Farkas de Zerdahel ersuchen den Konvcnt von Kolozsmonostor bci der Einfiihrung des Weissenburger Kapitels in den Wiederbesitz der possessio Wola- chalis eorum Lwpsa vocata cum eisdem pertinentiis intra veras metas possessio- num eiusdem capituli Abrwgbanya et Byzere adiaccns in comitatu de Thorda existens nunc apud manus alienas habita mitzuwirkcn.

Datum in Kapohia feria secunda proxima post festum sacratissimi corporis Christi, anno domini millesimo quadringentesimo quinquagesimo nono.

Orig. Pap. Batthyaneum Alba lulia II, 129. Siegcl, rund, Dm. 30 mm, war in weisses Wachs auf der Riickseite zum Vcrschhiss aufgedriickt. Regest: Beke, A kolozsmonostori konvent 63 Nr. 191.

56

3 185

Ofcn lioft Mai 31. Konig Matthias hestaligt fiir Michuel Zekel und Stephan de Hedeifaya. Kastellane der Burg Rislrit:. dic Urkundc dcs Johanncs uon Hunyad ttus 1456 \'r. 3 000 uber die Schcnkung des Bcche genanntcn Hofes in Bistritz und fiigl ihr auch terr.im seu pracdium Chij>pr vocalum intra metas dictae civitatis noslrac Bistriciensis liabitum. quac ctiam alias ad dictum fundum seu domum Bechc pcrtinuisse perhibetur hinzu.

Datum Budae octavo die fcsti sacratissimi corporis Christi, anno ciusdem mille- simo quadringentesimo quinquagesimo nono.

Druck: Teleki, Hiinyadiak kora 10, 618 Nr. 304 nacli dem inzwisclien vcrscliollenen Original im Archiv der Stadt Bistrita.

Regest: Archiv 6, 1863, 68 Anm. 11. Archiv. ZcitschriU 12,82. Berger, Urkunden-Rcgc- stcn 30 Xr. 146.

3 186

Ofen H59 Juni 3. Konig Matthias verfiigt, dass alle gcgen die Frciheilcn dcr Stadt Klausenburg verstossenden Uikundcn. die nnssbriiuchlich erwirkt wurden bzw. wcrden, rcchtsunwirksam sein sollen.

Orig. Perg. .\rh. St. Cluj-Napoca, .\rchiv der Stadt Cluj-Napoca P. 32. Sicgel, rund, Dm. 69 mm, war in rotes Wachs vornc aufgedruckt. I-".in zweitcs Orig. Pap. ebcnda P. 30. Siegel, rund, Dm. 69 mm, in rotes Wachs. papicrbedeckt, vorne aufgedriickt. Der- selbc Stempel wie Nr. 3 111. liingeschaltet von Konig Matthias 1465, von Ivonig Wla- dislaw II. 1493 und von Johann I. Zapolva 1539, Orig. ebenda. Druck: Jal<ab, Okleveltar 1, 200 Nr. 121.

Von der Kanzlei: Commissio propria domini regis Michaele Zekel referente.

Nos Mathias dei gratia rex Hungariac, Dalmaciae, Croaciae^ et cetera menioriae commendamus tenore praesentium significantes quibus expedit universis, quod fidelis nostcr circumspectus Stephanus filius Bartholomei iudex civitatis nos- strae Koloswar- nostram veniens in praesentiam suo ac universorum civium necnon totius communitatis eiusdem civitatis nostrae nominibus maiestati nostrae id declarare curavit, quomodo nonnulli forent homines, qui maiestatem nostram de libertatibus praetactae civitatis nostrae non bene informantes et rem longe aliter quam eant veritas haberet maiestati nostrae exponendo contra praefatos iudicem et iuratos ac alios cives necnon communitatem praetactae civitatis nostrae ac contra iustitiam et antiquas libertates eiusdem civitatis nostrae pro eorum parte certas literas a nostra maiestate impetrasscnt impetra- rentque saepius quibus mediantibus eosdera iudicem ac iuratos et ceteros cives necnon communitatem dictae civitatis nostrae Koloswar- contra antiquas libertates eorundem in nonnullorum subditorum nostrorum praesentiis in cau- sam convenire ac eorundem iudicio et iudicatui astare necnon etiam ad nonnulla alia cogere et compellere ac aliter multipliciter in dictis eorum libertatibus im- pedire, molestare et perturbare vellent. Qua re supplicavit idem Stephanus iu- dex suo et dictorum universorum civium necnon communitatis antefatae civi- tatis nostrae Koloswar^ nominibus maiestati nostrae humiliter, ut eisdem supe- rinde de remedio providere dignaremur opportuno. Nos igitur tum huiusmodi supplicationibus dicti Stephani iudicis inclinati tum vero eo respectu moti ut praetactos iudicem iuratosque et alios universos cives ac communitatem ante- fatae civitatis nostrae Koloswar- veluti eam quae nobis sumpmefidelis est et in

57

qua feliciter nati sumus in antiquis libertatibus conservenius, cisdem iudici ac iuratis et ceteris civibus necnon communitati antefatae civitatis nostrae id duximus annuendum et concedendum ymmo annuimus et concedimus praesen- tium per vigorem, ut ipsi a modo in antea huiusmodi litsras nostras per quem- piam hominem contra dictas libertates eorum modo praemisso impetratas vel impctrandas observare non tcneantur ncc ad contenta eoruudem quoquomodo sint obligati. Quocirca vobis fidelibus nostris universis et singulis iudicibus et iustitiariis regni nostri et partium sibi subiectarum ecclesiasticis scilicet et saecularibus, cunctis etiam aliis cuiusvis status et conditionis hominibus prae- sentes visuris harum serie firmiter praecipimus ct mandamus, quatenus a modo deinceps praetactos iudicem iuratosque ct ceteros civcs ac comniunitatem antc- fatae civitatis nostrae vigore luiiusmodi literarum nostraruin per quempiam hominum contra praemissas libertates eorum modo praemisso impetratarum vel impetrandarum ad cuiusvis instantiam iudicare vel vestro astare iudicatui aut ad alia quaecumque compellere vcl aliter qualitercumque impedirc, moles- tare, aggravare, perturbare et dampnificare nullatenus praesumatis gratiae nostrae sub obtentu. Praesentibus perlectis exliibenti restitutis. Datiim Budae die dominico proximo post octavas festi sacratissimi corpoiis Christi, anno eiusdem millesimo quadringentesimo quiuqiiagesiino noiio.

Unlcn rechts: Lecta.

^ Bis hierher Grossbuchstaben in Zier- ^ Zweite Aiisfcrtigung; Kolosvar.

schrift.

3 187

Ofen 1459 Jiini 20. Kdnig Mallhlas verlciht das erblichc Konigsrichteranit des Leschkircher Stuhles an Michael und Nikolaus de Gerend.

Abschrift von Joseph Trausch ,.e copia authcnlica" Arcliiv dcr Evang. Kirchengemeindc A.B. Bra^ov, T. q. SO.X.Nr. 182.

Nos Mathias dei gratia rcx Hungariae et cetera memoriae commendamus tenore praesentium significantes quibus expedit universis, quod nos consideratis fideli- tatibus et fidelium servitiorum gratuitis meritis fidelis nostri egregii Michaelis de Gcrend per eum quondam primum illustri principi domino Joanni de Hunyad gubernatoris dicti nostri regni Hungariae, genitori nostro charissimo et tandem maiestati nostrae sacraeque dicti regni nostri Hungariae coronae, sub locorum et varietate tempore^ cum summa fidelitatis constantia laudabiliter exhibitis et impensis, grebonatum seu iudicatum regalem Saxonicalem sedis Wyegyhaz, alio nomine Leschkirch, ac pertinentiarum suarum in districtu VH Sedium Saxonicalium existentem. lu cuius gerebonatus seu iudicatus dictae sedis paci- fico dominio ipse Michael se ac Nicolaum de praefata Gerend fratrem suum carnalem ex donationibus divorum regum Hungariae, nostrorum scilicct prae- decessorum, per multa tempora perstitisse persistereque asserit etiam de prae- senti, simul cum cunctis suis utilitatibus. fructibus, proventibus, honoribus et pertinentiis qiiibuslibct, ad ipsam sedem grcbonatus scu iudicatus de iure et consuetudine ab antiquo spcctantibiis et pertinere debentibus. Praemissis sic ut praefertur stantibus et se habentibus, memoratis Nicolao et Michaeli de praefata Gerend ipsorumque haeiedibus et posteritatibus universis novae nostrae donationis titulo dedimus, donavimus et contulimus, immo damus, donamus et conferimus iure perpetuo et irrevocabiliter tenendum, possidendum

58

pariter ct habciidum salvo iuic alieno. haniiii nostrarum vigore ct leslimonio literarum mediante, quas in formam nostri privilegii redigi faciemus, dum nobis in spccie fuerint reportatae. Datum Budae feria quarta prnxima ante festum nativitatis beati .loannis baptistae, anno doniini 1459.

* So Vorlage.

3 188

Thoreuburg 1459 Juli 10. Die sicbenhiiigischcn Vizewoiwodcn Sigismiindus de Sai thwan iind Jolianncs Fail;as dc Zcidahcl be:cugcn dic Eikldrung dcs A'icolaus scnior de Wyzakna poiii 1. Juli aus Thorcnburg, dcrzufolgc er dic 100 Goldguldcn, dic cr Stcphan ErdcU dc Sonikcrck, dcni Briidcr seiner mitllerwcilc verslorhcncn Galtin Katharina gegen Pfandslellung gcliehcn hatte, in dcr Weise zuriickerstattct erhallcn hat, dass condam magnificus Joliannes de Hwnyad, regni Hungariac gubernator, pracnotato Stcphano Erdeli viginti quatuor marcas argenti in civi- tale Cybiniensi dare et assignare commiserit, quod scilicct argentum ipse Nico- laus de Wyzakna in pcrsona ipsius Stcphani Erdeli pro dictis centum florenis auri puri tulisset, der somit scincr Schuld lcdig gesprochcn wird. Datum decimo die termini praenotati loco in memorato, anno domini millesimo quadringentesimo quinquagesimo nono.

Orig. Pap. Ungar. Landes.Tichiv Bndapest Dl. 74 145. Sicgel, Dm. 30 mm, war auf der

Riickseite in weisscs Waclis aufgedriickt.

Druck: Barabas, Codex dipl. Teleki 2, 72 Nr. 54.

3 189

Ofen 1459 Juli 13. Konig Matthias widerruft seinen Auftrag, die Besitzungcn Ungarisch- und Scichsisch- Flapsdorf sowie Onuca in das Burggehiet von Bistritz einzugliedern und heauftragt die Kastellane Michacl Zekel de Zenthywan und Stephan dc Hederfa, dic drei Ortschaften ihrcm fiiihcren Besitzer Benedikt Weres de Farnas zuriickzustcllen.

Datum Budae in festo beatae Margarethae virginis, anno domini millesimo quadringentesimo quinquagesimo nono.

Orig. Pap. Ungar. Landesarchiv Budapcst DL ,')0 202. Siegel, rund, Dm. 70 mm, war in rotes Wachs vorne aufgedriickt.

3 190

Ofen 1-4.59 Juli 17. Konig Matthias vcrschiebl die Voiladung in der Streitsache zwischen Richter und Bat von Klausenbiirg sowie einigen andern Biirgern und ilirem Milbiirger Silvester auf den <! . Oktoher und trdgt dcr ganzcn Biiigerschaft von Klausenburg auf, dein Richlcr und dcin Rat gchorsam zu sein.

Orig. Pap. Arh. St. CIuj-Napoca, .\rchiv dcr Stadt Cluj-Napoca J 19. Siegel, rund, Dm. 68 mm, war in rotes Wachs vornc aufgedriiclit. Eingeschaltet von den Requisitoren des Konvents von Kolozsmonostor 1635, ebcnda I 20. Druck: Jakab, OklcviSItar 1, 202 Nr. 122.

59

Von der Kanzlei: Commissio propria domini regis Emerico de Zapolya tnesaura- rio referente.

Nos Mathias dei gratia rex Hungariae,Dalmaciae, Croaciae et cetera memoriae commendamus per praesentes, quod licet fidelis noster circumspectus Silvester civis civitatis nostrae Koloswar fidelcs nostros iudicem, iuratos et nonnullos alios cives civitatis nostrae praefatae, ratione quorundam negotiorum in no- stram praesentiam euocaverit, tamen quia ad praesens in multis et arduis negotiis rcgni noslri sumus occupati. Idco nos audientiam eiusdeni facti ad octavum diem festi beati Michaelis archangeli^ proxime affuturi duximus pro- rogandum, mandantes partibus utrisque, ut ipsi termino in praedicto pro ha- benda audientia facto in praemisso quid contra sese dicere vel allegare vohierint, coram nobis comparare debeant et teneantur. Volumus denique et committimus toti communitati civitatis nostrae praefatae, ut ipsi in omnibus licitis et con- suetis iudici et iuiatis civibus civitatis nostrae praefatae pareant et obedire teneantur. Qui vero ex civibus et hospitibus eiusdem civitatis nostrae Koloswar memoratis iudici et iuratis civibus, ut moris est obedire nollent aut non curarent, hii in amissione capitum rerumquc ct bonorum suorum contra nostram maiesta- tem convincantur eo facto inimo prorogamus praesentium tcstim(Hiio mcdiante. Datum Budae feria tertia proxima post festum divisionis apostolorum, anno domini millesimo quadringentesimo quinquagesimo nono.

Von dcv Kanzlei leehls iinten: Lecta.

Auf der Ruckscite von gleichzcitifjcr Hand: Prorogativa causarum Silvestri et ci- vium de Coluswar.

1 Oktober 6.

3 191

Kirtsch H59 Juli 23. Die siebenbiirgischcn Vizcwoiwoden Sigismund und Johan- nes bezeugen, dass Valentin, der Sohn des Simon Magnus, den von seiner Mutter Katharina in Rosch geerbten Besitzanteil fiir 14 Goldgulden an Pcter von Roth- bcrg verkaufl hat.

Abschrift 1. Halfledcs 19. Jlis. .\i'h. St. Sibiu, Handsclu-iftcnaljleiking des Brukenlhal- museunis, Reschner, Diplomalarium 3, S. 322 nach dcni seilher verschollcncn Orig. Pap. ebenda U H 205. Druck: Archiv 21, 1887, 353 Nr. 7.

Nos Sigismundus de Sarthwan et Johannes de Zeredahel vicewoiwodae Trans- silvani memoriae commendamus per praesentes, quod discretus Valentinus, filius condam Symonis Magni ex nobili domina Katherina vocata, filia videli- cct condam Michaelis dicti Gereb de Rawas. personaliter nostram veniens in praesentiam per ipsum spontanea sua voluntate confessum extitit pariter et relatum in hunc modum. Quod ipse pro quibusdam suis necessitatibus ipsum ad praesens nimium urgentibus evitandis totalem et integram portioncm suam possessionariam in praedicta portione Hawas iu comitatu .\lbensi existente habilam in ipsum a praefata nobili domiua Katharina, matre sua, iure successo- rio devolutam et redundatum cum omnibus suis utilitatibus et pertinentiis quibuslibet eandem portionem suam possessionariam rite tangentibus, nobili viro Petro de Rufomonte civi civitatis Cibiniensis et per ipsum in filios filiorum suorum et hacredum pro haeredes.pro quatuordecim florenis auri, ut dicitur,

60

per ipsiim ab eodeni Petro levatis el receptis, vcndidisset ct perpetuasset atqiie npproiiriasset ininio vendidit. ajipropriavit et perpelnavit coram nobis iure periieliio et irrevocabili tenendam. possidcndain paritcr et habcndam niillum ius nullamve iuris proprietatem portione possessionaria in eadcm sibi reservando scd omncm dominii proprietatcm. quod et qiiam portione possessionaria in eadein iiacteiuis habuisset in eundem Pctrum ct dictos suos supcrstitcs peni- tus ct per omnia Irausfereiido hariim nostranim tcstimonio litcrarum mcdiantc. Praesentcs vero propler sigilii nostri carcntiam sigillo praccedcntium vicewoi- wodarum ex deliberatione regnicolarum feeimus consignari. Datum in Kerws sccundo die bcatae Mariae jMagdalenae, anno domini millesimo quadringcnte- simo quinqiiagcsimo nono.

5 1Q2

(H'ea lio!J Scptember 18. Kunig Matthias uerbietet den Kaslellanen der Burg Bistritz, die neiie Abgabe, die der Stadt aiiferlegt wiirde, einzaheben.

Orig. Pap. Arh. St. Cluj-Napoca, Archiv der Stadt Bistrita Nr. 147. Siegel, nind, Dm. 69 mm, in rotes Wachs vorne aufgedriiclvt. Dcrselbe Stempel wie Nr. 3 111. Regest: Archiv. Zeitschrift 12,82. Bcrger, Urlauiden-Regesten 30 Nr. 147.

Von der Kanzlei: Commissio propria domini rcgis.

Wathias, dci gratia rex Hungariae, Dalmaciae, Croaciae et cetera fidelibus nostris egregiis Michacli Zekel et Stephano de Hcderffa, castellanis castri Bys- striciensis, salutem et gratiam. iMaiestatis nostrac veniens in pracsentiam fidelis noster .\ndreas Farkas, civis civitatis Bystriciensis pracdictae, supplicavit idem nobis in sua ac iudicis ct iuratorum civium, nccnon univcisorum populo- rum et inhabitatorum dictae civitatis Bistricicnsis personis in eo ut illam ta- xam, quam nupcr super eosdem imponi fcceramus, gratiose eisdem remittere et relaxare dignaremur. Et quia nos facta unione et concordia cum spectabili ct magnifico Michaelc Zylagy de Horogzeg, comite perpctuo Bystriciensi, fratre nostro carissimo, idem castrum Bystriciense scilicet civitatem eandem simul cum pertincnliis et utilitatibus carundcm univcrsis cidem remisimus ct remitti volumus. Ideo fidelitati vestrae harum serie firmiter praecipicndo mandamus, ita omnino habere volentes, quatenus, si ipsam taxam interim quousque lite- rae nostrae ac eiusdem comitis Michaelis de Horogzeg fratris nostri carissimi illac ad vos pervenerunt, in toto vel aliquid de eadem taxa non exegissetis, cxlunc exigere non audeatis, nec ad ipsos iudicem, iuratosquc civcs ac populos et inhabitatores antedictae civitatis Bystriciensis scilicet pertinentiarum cius- dem vos in aliquibus ingercre praesumatis, sed manus vestras et vestrorum quorumlibet de medio ipsorum penitus et pcr omnia excipere et excipi facere debeatis et teneamini. Secus non facturus; praescntibus perlcctis cxhibcnti restitutis. Datum Budae feria tertia pro.xima antc festum beati Mathci apostoli et evangelistac, anno domini millcsimo quadringcntesimo quinquagesimo noiio.

3 193

Mantua 1439 Oktober 11. Papst Piiis II. triigt dem Bischnf i>on Grosswardein und den dortirjen Propsten auf, die Ausschreitungen der Hermannstddler Biirger gegen den friiheren Vizekanzler Albert, jetzt Bischnf von Tschanad, zu untersuchcn und abzuurteilen.

61

Dnick: Theincr, Vctera monumcnta II, 340 Nr. 118 nacli Reg. orig. An. II. secr. lib. IV. fol. 223 im Vatikanischen Archiv.

Druck: Batlhyany, Serics episc. Chanad. 101. Archiv 11, 1877, 590 Xr. 18. Bruchstiick: Eder, Observationes 266. Katona, Hist. crit. 13, 1187.

Pius episcopus et ceteia venerabili fratri... cpiscopo Varadiensi, et dilectis filiis maioris ac beatae Mariae virginis de castro Varadiensium ecclesiarum praepo- sitis salutem et cetera. lustis et honestis petentium votis libenter annuimus eaque favoribus prosequimur opportunis. Exhibita siquidem nobis nuper pro parte venerabilis fratris nostri Alberti episcopi Chanadiensis petitio continebat, quod ipse tunc praepositus Agriensis et vicecancellarius bonae memoriae La- dislai regis Hungariae cum pro tractanda concordia intcr ipsum regem et dilec- tam filiam illustrem mulierem Elizabeth relictam quondam Johannis de Hu- nyad olim regni Hungariae gubernatoris et alios destinatus ab eodem rege fuis- set, quidam Oswaldus, magister civium, ac Ladislaus Parvus iudex, Melchior Aurifaber, Laurentius Turold, Nicolaus Rewson, Stephanus Agatha, Petrus rvlulnar, Bartholomaus Nyrew, Pctrus Buznar, Bartholomaus Pictor. Johannes Feder, Georgius Gerhard, Antonius Magar, Paulus Clmwner, Stephanus Flazner, Luduregh medicus, Nicolaus Sygler de Megycs, Thomas Aurifaber, Nicolaus Sellipar, Benedictus Brathon et multi alii incolae et habitatores oppidi Cibini- ensis numero sexingenti et ultra nomine communitatis eiusdem oppidi lanceis, ballistis et arcubus in ipsum et cius familiam ct societatem irruerunt et ipsum extra portam repertuni ac eius familiam captivos duxcrunt et distractis ac eorum rebus per vim ablatis quatuordccim diebus captos tenuerunt et quondam Johannem Nadebon praefatae Elizabeth familiarem cum uno famulo eiusdem Johannis, qui pro conductione oratoris dati fuerunt particulatim inutilarunt et interfecerunt necnon unum etiam ex notariis regis tunc cum praefato episcopo existentem in horribiles carceres detruserunt, qui ex fetore carceris infectus octava die expiravit, poenas a iure in talibus promulgatas temerarie incurrendo. Quare pro parte dicti cpiscopi nobis fuit humiliter supplicatum ut ne tot delicta remaneant impunita, super hiis opportune providere de benignitate apostolica dignaremur. Nos igitur praemissa dillgenter animadvertentes ac ne malefactores huiusmodi in eorum malicia glorientur et ut ecclesiastica libertas in suo iure conservetur quantum cum deo possumus providere volentes discretioni vestrae per apostolica scripta committimus et mandamus, quatenus vos vel duo aut unus vestrum summarie, simpliciter et de plano sine strepitu et figura iudicii vocatis omnibus quorum interest ct causa cognita ex officio ac per inquisitio- nem. quatenus publicum interesse ecclesiasticum concernit et per accusationem dicti episcopi quoad iniurias, damna et interesse de praemissis informetis. Et si ea vera esse reppereritis aut alter vestrum reppererit, contra praefatos omnes et singulos sua communiter vel divisim interesse putantes et in executione no- minandos ad declarationem excommunicationis aut eius denuntiationem et ad condemnationem poenarum et punitionem huiusmodi criminum apostolica auctoritate procedatis ac prout iuris fuerit faciendum eadem auctoritate de- cernatis seu alter vestrum procedat et decernat facientes, quod decreveritis aut alter vestrum decreverit per censuram ecclesiasticam firmiter observari. Testes autem, qui fuerint nominati, si se gratia, odio vel timore subtraxerint siniili censura, appellatione cessante, compellatis testimonium veritatis perhibere. Volumus autem, quod si ab aliquo seu aliquibus a sententia vestra aut alicuius vestrum ad nos sedem apostolicam aut alium quemcumque appellari contigerit, quod appellatio huiusmodi ad venerabilem fratrem nostrum Dyonisium tituli sancti Ciriaci in tliermis presbiterum et Johannem sancti Angeli diaconum cardinales in regno llungariae sedis apostolicae legatos seu alterum ipsorum tenore praesentium devolvatur et alter dictorum cardinalium appellatinnis causam huiusmodi cognoscat et unica sententia terminet, a qua nulli partium

G2

liceat appellare ac debilo fino decidal el exeqiialur. Nos enim vobis et cuilibel vestrum ac etiam eisdem cardiiialibus, si a senleiitia veslra aut alicuius veslrum appellari contigerit, omnes jjracfalos malefacLores ct iniuriatores corrigendi, puniendi et castigandi ac omnia et singula super praemissis et quolibet piaemis- sorum quae vobis aut alteri vestrum vidcbuntur aut eisdem cardinalibus, si a vobis aut aliquo vcstrum iit praefertur. appellatiim fuerit agendi, faciendi, disponendi et exeqiiendi plenain el liberam auctoritate praefata liarum serie concedimus facultatem. Non obstanlibus tam piae niemoriae Bonifacii papae VIII. praedecesoris nostri, quibus cavetur ne quis extra suam civitatem vel diocesim nisi in certis exceptis casibus et in illi§ ultra unam dietam a fine suae diocesis ad iudicium evocetur, seu ne iudices a sede deputati praedicta aliquos ultra unam dictam a fine diocesis eorundem traliere praesumant, dum- modo ultra duas dietas aliquis auctoritate praesentiiim non trahatur. qiiam aliis apostolicis constitutionibus contrariis quibuscumqiic. Aut si iniuriatoribus praedictis vel quibusvis aliis communitcr vel divisim a dicta sit sede indultum, quod interdici, suspendi vel excommunicari aut cxtra vel ultra certa loca ad iudiciuni evocari non possint per literas apostolicas non facientes plenam et expressam ac de verbo ad vcrbum de indulto huiusmodi mentionem. Datum Mantuae, anno et cetera MCCCCLIX, quinto Idus Octobris, anno secundo.

3 194

Thorenburg 1459 Oktober 29. Ladislam de Labathlan. Giaf dev Szekler iind Ober- kapitiin sou)ie die Bistiitzer Giafen (coinites) Stephan de Hedeifaya iind Michael de Zenthiwan,pev regiam clementiam pro faciendo moderativo iudicio in me- dio nobilium, Siculorum et Saxonum partium Transsilvanarum iudices spe- cialiter deputati iukiinden in einer aiif der siebenbilrgischen Adelskongrcijation in Thorenburg am L Oktober aufgeworfenen Streitsache.

Datum vigesimo nono die termini praenotati in loco memorato, anno domini M quadringentisemo quinquagesimo iiono.

Orig. Pap. Ungar. Landesarcluv Budappst Dl. 29 318. Siegel, rund, Din. 20 mm, war auf dcr Kuckseile in weisses Wachs aufgedriickt.

3 195

(Thorenburii) li59 Xoveniber 1. Ladislaus de Labathlan Siculorum ac supre- mus capitaneus necnon Stephanus de Hederfaya et Michael Zekel de /enthywan de Bystricia comites, nunc vero per regiam clementiam pro faciendo modera- tivo iudicio in medio nobilium, Siculoriun et Saxonum partium nostranim Transsilva- narum iudices specialiter deputati, urkunden aus Thorcnburg, wo man am 16. Oktober (festum b. Galli confessoris) zusammengekommen ist. Datum decimo septimo die congregationis nostrae antedictae in loco memo- rato, anno domini millesimo quadringentesimo quinquagesimo nono.

Orig. Pap. Ungar. Landcsarcliiv Budapest Dl. 74 147. Siegel, rund, Dm. 30 mm,

war auf der Riickseite in weisses Wachs aufgedriickt.

Druck: Szabo, Sz^k. okleveltar 3, 74 Nr. 465. Barabas, Codex dipl. Teleki 2, 73 Nr. 55.

63

3 196

(Lunca Muresului) 1459 Xovemlier 7. Ladislaus de Labathlaii, Siculorura co- mes et supremus capitaneus ac Stephanus de Hederfaj-a necnon Michael Zekel de Zentiwan, de Bistricia comites nunc autem per regiam clementiam pro fa- ciendo modeiativo iudicio in medio nobilium, Siculorum et Saxonum partium Transsilvanarum iudices deputati, dic ain 1 . Oklnbcr in villa Kochard... in terra Siculorum sedis Aranyos existenti feria secunda proxima posl festura b. Micha- elis archangeli... an der Generalkongregation des siebenbiirgixchen Adels teilge- nommen haben, nrkunden in einer Aiiseinandersetzung siebenbiirgischer Adligen. Datura tricesimo octavo die congregationis nostrae antedictae in loco memo- rato, anno domini millesimo quadringentcsimo quinquagesimo nono.

Druck: Szabo. S/,i5k. okleveltar 1, 180 Xr. 152, nach eincr handschrifllichcn Oberlicfer- ung friiher im reformierten KoUegium in Hnyed, zu Noveraber 10.

3 197

Mediaseh li59 Xovember 28. Johannes de Labathlan, Graf der Szekler und von Temesch, bczeugt, dass dic Generalversammlung universorum nobilium partium ipsarum Transilvanarum, Siculorum et Saxonum in oppido JMeggies vom 25. Noveinber (dominico videlicet in festo b. Catherinae) dic Lostrennung dcs Stuhles Miklosvcir von dcm Sluhl Sepsi ausgcsprochen liat und tidgt den Kastcllanen der Torzburg und dcr Burgen Heltwin und Kiralyk auf, die die zum Stuhl Miklos- wara gehorenden Szekler in ihrcn Freihciten gegen Anfechtungen scitens des Stuli- les Sepsi in Schutz zii nehmcn.

Datum in Meggyes praedicta secundo die dictae congregationis generalis, anno domini millesimo quadringentesimo quinquagesimo nono. Von der Kanzlei: Ex propria doraini comilis et deliberatione universarum regni- colarum partiimi Transilvananun

.\bschrift des IS. Jahrhunderts, .\rh. St. CUij-Xapcca. .\rchiv der Filiale Cluj-Napoca

der Akademie der S.R.R., Familienarchiv Beldi aus Mihesu de Cinipie Nr. 13. Einge-

schaltet von .Johann Zapolya 1531, Batthyaneum Alba lulia.

Druck: Szabo, Sz^k. oklevfeltar I, 181 Nr. 153.

Bruchstiick: Eder, Observationes 250. Benko, Milkovia II, 127, Kosa, De publica Trans.

administralione 77/8.

3 198

145!) De/.ember :i. Das Weissenburgtr Kapitel bestiitigt die von der Gesamtheit des siebenbiirgischen Adels, den Szeklern und den Saclisen der Sieben und Zwei Sttihle, von Kronstadt und Klausenburg samt Zugehorigkeiten auf dem Gencral- landtag in Mediasch gefassten Beschlusse.

Orig. Perg. Arh. St. Brasov, Priv. 153. Siegel, weisses Wachs in Wachsschvissel, an gelber Seidenschnur angehiingt. Derselbe Slempel wie Nr. 21G. Zwei weitere Orig. Perg. .\usfertigungen mil dem gleichcn Siegel .\rh. St. CIuj Napoca, Archiv der Stadt CUij- Napoca El und .\rli. St. Sibiu U II 206. lungeschaltct vom Konvcnt von Kolozsmonostor 1603 .\rh. -St. (^Iuj-Napoca, .\rchiv der Stadt (;iuj-Napoca E 2.

Druck: l. SoIIner Statistik des Orosstiirstenthums Sicbenbiirgen. Hermannstadt 1856, 82 Anm. S. Szildgyi, Erdily torttinctc. Klauseuburg 1864, 2111 ff. Jalcab, Oklevfltiir 1.

64

203 Nr. 123. Seiwert, .\kten und Daten 9 Nr. 8. Xransilvania 1873, 175. Ilurmiizaki,

Doiuintnte II, 1, 120 Nr. 102. Szadeczky, Szek. oklevtltfir 5. 13 Nr. 907.

Bruchstuck: Der Verfassungszustand 58. Hccht <Jcs Eigentums 63. Schliizer, Krit. Samm-

luugcn 1, 56 Nr. 52. Eder. Scriptores 214. Eder, Observationes 150. Kosa, De publica

Trans. adm. 99 ff zu 1456. Vajda L., Az erd^lyi polgari magAnos t6rv6nyek historiAja.

Klausenburg 1830, 193 ff. zu 1456.

Deutsche Obcrsetzung (unvollslandig): Wagner, Quellen 80 Nr. 31.

Regest: Eder, De initiis 124. O. Netoliczka, .1. E. Trauschs HandscUriften-Katalog.

Kronstadt 1898, 46 Xr. 603/77.

Capitulumi ecclesiae Transiluanae, omnibus- Christi fidelibus tam praesenti- bus quam fuUiris praesens scriptum inspecturis salutem- in omnium salvatore. Ad- universorum notitam harum- serie volumus pervenire, quod dum hiis superioribus diebus proximis in dominica puta, qua inclitae virginis Katheri- nae annuum colebatur^ festum, nuntio magnifico regiae maiestatis Johanne de Labatlihin Thwmesiensi* et Siculorum comite in de et super variis pluri- busque et magnae importantiae rebus et negotiis paulo ante supervenientibus credentiali dumtaxat facultate suffultus, quoruin occasione et praetextu prop- ter rerum ipsarum seu legationum scilicet* nuntii praefali maiestatis regiae eeleriorem, prout res ipsae et legationes ac magnificcntia ipsius nuntii expete- bant expeditionem, egregia exspectabilisque necnon strenua et agilis atque circumspectissima universitas'^ tota nobilium ac procerum Siculorum quoque omnium generum necnon Saxonum sedium singuhirum septem, totius partis huius seu regni Transsiluanensis in seu ad oppidum Megyes in unum pariter convenientes et generalem facientes congregationem, reverendo etiam in Christo patre et domino, domino Matheo episcopo Transsihiano doinino et praelato nostro dignissimo personaliter ibidem existente ac slatutis fassioni- bus et dispositionibus ut infra nominibus et in personis totius univcrsitatis nobilium, Siculorum ct Saxonum totius partis Transsiluanae factis, quoad om- nes earundem seusus, clausulas et articulos consensum et assensum sponte et libere praebentes, praesentibus etiam ibidem venerabilibus dominis Gothardo praeposito nostro, necnon Nicolao de Kwkwlw' et Dominico de Doboka archi- diaconis, fratribus ct concanonicis nostris, nostra capitulari auctoritate per nos pleno cuin mandato illac deputatis et transmissis, egregii, spectabiles ac strenui et agiles necnon circuraspectissinii viri Johannes f'!ius Dyonisii dc Ilye^, Ladislaus de Ffolth*, item Martinus de Nagylak'" et Andreas Chyko de Veres- morth^'^ necnon lacobus magister civium ac Johannes Zwind^- et alter Johannes Bogachy, iurati cives civitatis Cibiniensis pro se in personis propriis ac uni- versitate totius cominunitatis singulorum noliiliuin pro totaque communitate omnium trium generum singularum sedium Siculorum necnon Saxonum om- niura regalium in et sub septem ac duabus sedibus Saxonicalibus nihilorai- nusque civitatibus Brassouiensi et Coluswar^'^ earundemque contratis distric- tibus et pertinentiis ubilibet constitutis et commorantibus, nominibus et in personis cum literis procuratoriis dictorum nobilium sigillo vicevaivodarum praecedentium sigillatis, in nostram personaliter venientes praesentiam et eisdem coram nobis comparentes fassum cxtitit per eosdem conformiter et relatum. In prirao articulo in hunc modum: Quomodo ipsa tota ac universalis communitasi* nobilium Siculorumque ac Saxonum omnium suas subinsertas ordinationes, dispositiones et statuta, quae commisimus firma perpetuitate fixa- que stabilitate eviplene irrevocabilitcr perdurareut, ea omnia et singula, quae ipsa universitas tota deliberatione matura in praenotata congregatione seu conventione generali sub f irma sincerae fidelitatis coronae sacrae regni Hungari- ae semper observandae confidentia ordinassent, statuissent, egissent et de- crevissent et ut infra fixo proposito et perseveranti animo conclusissent, se- cundura suas raodificationes et distinctiones infra scriptas fide ipsorura chris-

65

tiana deo et dictae coronae sanctae debita mediante tenerent, observarent et iaviolabiliter prosequerentur et constanter persisterent in eisdem. Secundus^^ articulus^'' fassionis^^ per eosdem factae is est: Quomodo ipsi omnes et singuli nobiles, Siculi et Saxones tota quoque eorum universitas et communitas adu- nata volentes omnino et intendentes prout et velle decet eorum ac prolium et posteritatum suarum tranquilliori statu ac commodo uberiori paceque pros- periori et niliilominus rerum et bonorum suorum praeservatione pacifica omni qua possunt efficacia perspicacius providere, in eorum ob hac omnibus et sin- gulis praerogativis, libertatibus et privilegiis antiquis, olim per eorum prae- decessores non sine laboriosissimis servitiis acquisitis et obtentis, quoad omnes ipsarum libertatum et privilegiorum suorum articulos, clausulas et modificationes voto parili ac voluntate unanimi libere persistere perseverare- que et permanere promisissent atque assumpsissent, immo assumpserunt et polliciti sunt coram nobis, fide eorum ut supra deo debita mediante. Hac^* tertio^* articulo^^ notanter adiecto: Quod si qui vel quis ex ipsis et alias qui- piam acolarum incolarumque sive forensium contra hoc foedus unionis pari voto consensuque et assensu unanimi fidei pacto, ut pracfertur firmate iufrin- gere et se insidiose ac alias quocumque exquisito colore opponere et haec ipsa superius inferiusque tacta niterentur et attentarent infringere, in toto vel in parte, extunc praenominatae nobilium, Siculorum et Saxonum universitates se coadunantes simul et semel nullo discrepante contra talem contrariantem seu uuiouis concordiaeque et dispositionis huiusniodi confoederatae pactum rumpere et iafringere praesumentem seu praesumentes consurgere eiusque versutiam^^ brachio forti conterere, ac deinde in defensionem etsublevamen oppressi seu oppressorum intendere teneantur et accelerare. Quartus^^ iste^^ fassionis^^ est^^ articulus^^, quod cum regnum hoc totum Transsiluanense ne- dum partialiter sed et universaliter importunitatibus non nunquam vexatio- nibus agitetur, variisque rebus adversis inopinatisque vastationurn impeti- tionibus undique conquassatur et casibus atteritur impraetermisse asperrimis statuissent pro eo ac disposuissent pari et unanimi singulorum voto, quod si adversa aliqua oppressionesve aut nociva impedimenta quaevis praedistinctis partibus nobilibus scilicet aut Siculis vel Saxonibus seorsum seu particulariter sive communiter emergi contingant et eveniri, in posterum per quoscumque, extunc partes ipsae in alterutrum puta nobiles Siculis et Siculi Saxonibus nec- non wayvodis ipsorum ac comitibus Siculorum et eorum vices gerentibus, item capitaneis per universitates praefatas ad hoc constitutis et deputatis suas quas- vis impetitiones, iniurias, adversiones ac quorumcumque nocumentorum tunc ingruentium casus innotescere, significare, intimare et notificare teneantur et debeant, quibus sua serie, sic ut praefertur, reintimatis et significatis sta- tim die octava notificationis huiusmodi mora protelationeque ac dissimula- tione et occasione omni postergata, in oppressi seu oppressorum, qui tunc fo- rent, adiutorium et succursum secundum rei exigentiam potenti virtute venire praeproperent ac adesse debeant celeriter et teneantur. Fassio^^ quinta^^ arti- culata^^ haec^* est^*: Quod dum et quando seu quotienscumque lapsu temporum regalis excellentissima serenitas nuntios seu legatos suos prout supra oppor- tunitate quavis ingruente, ex suis baronibus sive magnatibus partes ad istas seu regnum hoc Transsiluanense transmitteret et extiterit transmissuros, tunc huic tali nuntio regio potenti et eius coetui nullus omnino ex nobilibus sed neque ex Siculis aut Saxonibus totius partis seu regni huius cuiuscumque conditi(uiis et status sit, se adiungere debeat seu quavis ratione aut adinvento colore in- haerere eidem et dolose admiscere, ipsum quoque nuntium regium seu baronem ad descensus inconsuetos sive victualia inusitata neve alias inusitatas quas- cumque^' inconsuetas exactioncs novitate quavis inducta faciendum, petendum et extorqueudum inducere, informare ac suasum reddere seu'^ securum faccic

66

praesumat el attenlet. Articulus^^is" sexlus^^ fassionis^^ subsequenter inser- tus est: Quod quia de mcritis, ut verisimile cst, eorum exigentibus iamiam impractermisse immanium Turcorum crebrescentibus insidiis, spoliis pracdi- isque ac vastationibus variis et aliis pervastationibus undique exitialibus etiam pcr abductiones crebras parentum, liberorura, coniugum, fratrum pro- ximorumque eorum in captivitatem perpetuam et execrabilem, proh dolor, scrvitutem nihilominusquc rerum omnium et bonorum ipsorum depraedationes innuraeras ad ultimum usque nec non et domesticis bonis essent et forent adraodum imminuti, praeterea nempe quod deterius afflictiusque sufferrent et paterentur internis etiam guerrarum bellis dissen- sionibusquc acerrimis simultatibus necnon inimicitiis intestinis praece- denter attriti saepe numero extitissent et affligerentur in praesentiarum, horum cquidem omnium consideratione perspicua volentes per omnia et ac- curatius intendentes. prout^^ congruit corum reipublicae et comrauni utilitati opportune efficacius providere, et viam tanti mali inopinati forti vallatione praecludere universali decreto statuissent, imo statuerunt et disposuerunt irrefragabiliter pro semper observandura, quod nobiles et Siculi, tam eorum propriis in personis. quam conthoralibus, prolibus, orphanis et viduis rcbusque cunctis ipsorum et bonis ad civitates Saxonicalcs ac alias quascumque mallent, munitiones patulum semper obtineant ingressum accedendique, intrandi, con- fugiendi et ingrediendi tutelae et defensionis causa securam semper absolu- tamque et pacificam facultatem habeant et auctoritatcm libertatis, tali pacto et conditione expressius subinsertis, quod nobiles ipsi atque Siculi universi unacum Saxonibus civitatensibus sed et comprovincialibus singulis omnium adversitatum, glierrarum, insidiarum et inimicorum quorumcumque insultan- tium temporibus, secundum quod res ipsa exiget, belligerantium more armis resistentiae praecincti simul et pariter campum egredientes rabidis ipsorum inimicorum insultibus obviarc atque resistere seque eisdem strenue opponere debeant et obligentur, mutuisque auxiliis sese protegere sint constanter ad- stricti, tali^^ adiecto^^ in^^ hoc^^ ultimo^* articulo^^ poena^^, quod si quis seu quipiam partibus ex ipsis scilicet nobilibus, Siculis et Saxonibus status, digni- tatis, conditionis, privilegii et praeeminentiae cuiuscumque sit, hiis prae- missis omnibus superius articulatis aut singulis praemissorum in toto vel aliqua ipsorum parte exquisito quovis colore aut fictis adinventionibus prae- sumptioneque scu dolo sivc-" temeritatc quibus motus vel moti contravenire attentarent, praescripta raodo quo supra articulatim connotata aut praeconno- tatorum alterum in sui parte tota vel singulari infringere mollituri, tunc talis seu tales refragatores, ruptores-^ contravenientes atque de facto contrariantes sententia capitali rerumque omnium ac bonorum suorum et possessionum am- missione eo facto sint plectcndi, ipsorumque talium haeredes et posteritates exhaereditati perpetue habeantur et exilio relegati, praeterea quoque homa- gium talis seu talium refragatorum et insultantium trium tanturamodo dena- riorum simplicium valore exsolvatur. Quibus quidem fassionibus articulatis et suis modificatis ut supra clausulis per praenominatos nobiles Siculosque et Saxones in eorum ac totius universitatis nobilium Siculorumque et Saxonum huius regni personis et nominibus ut praefertur factis, iidera literas nostras privilegiales sigillo nostro coramunitas sibi ipsis summe necessarias per nos dari instantissime postularunt. Quas nos eisdem iuxta ipsorum petitiones ra- tioni consonas sigilli nostri pendentis et authentici munimine vallatas dandas duximus et concedendas, in fidem et testimonium omnium praemissorum. Datum feria secunda proxima ante festum beatae Barbarae virginis, anno domini millesimo quadringentcsimo quinquagesimo nono. Venerabilibus ho- norabilibusque et discretis viris dominis Gothardo praeposito nostro praeno- minato, .\nthonio decretorum doctore cantore, Matheo similiter decretorum

67

doctore custode, Emerico archidiacono de Thorda, decano ceterisque cano- nicis dictae ecclesiae nostrae salubriter existentibus et devote.

1 Der unterstrichene Buchstabe ist eine

verzierte Initiale. - Die unterstrichenen Buchstaben des Wor-

tes sind in verlangerter Zierschrift

geschrieben. ^ Klausenburger Orig. .•Xusfertigung cele-

bralur.

* Klausenburger Orig. .\usfertigung Tuieme- siensi.

^ Klausenburger und Herniannstadter Orig. Ausfertigungen sed el.

* Vorlage universiiate.

' Klausenburger und Hermannstadter Orig. Ausfertigungen Kykellew.

* Hermannstadter Ausfertigung lUije.

* Klausenburger und Hermannstadter .\us- fertigungen Follh.

■"• Klausenburger und Hermannstadter .\us- fertigungen Naglak.

^' Klausenburger Ausfertigung Weresmarth,

Hermannstadter Weresmorlh. '- Klausenburgerund Herniannstadter .\us-

fertigungen Zewld. i^ Klausenburger Ausfertigung Clusuar,

Hermannstadter Coloswar. " Klausenburger Ausfertigung hierauf dic-

lorum. ^^ In vergriisserter Schrift. '* Klausenburgcr und Hcrmannstadter .\us-

fertigung versulias. 1' Klausenburger Ausfertigung hierauf sea. ^* Klausenburger und Hermannstadter Aus-

fertigung sin. ^' Klausenburger und Hermannstadter Aus-

fcrtigungen hierauf et velle. -" Klausenburger .\usfertigung liierauf el. -1 Hermannstadter Ausfertigung hierauf

sin.

3 199

1459 Dezember 7. Vor dem Konvent von Kolozsmonostor hezeugt iuvenis Johan- nes filius condam Martini dicti Kwrmasser concivis civitatis Coloswar, dass er Johannem filium condam Petri Mathiae, concivem et inhabitatorem dictae civitatis, von allen Schulden ihm gegeniiber freigesprochen hat. Die auch vor Richter und Rat von Krakau abgegebene Erkldrung gleichen Sinnes lasst er gleichzeitig vom Konvent von Kolozsmonostor beglaubigen.

Datum feria sexta proxima ante festum conceptionis beatae Mariae virginis, anno domini et cetera LVIIIP.

Gleichzeitiges Kopialbuch des Konvents Ungar. Landesarchiv Budapest Dl. 36 392 p. 66/1 und 2.

3 200

fiilau 1459 Dezembor 17. Der siebenbiirgische Bi.^^chof Matthaus trdgt dem Dechan- ten des Bistritzer Dckanats auf, aufsdssigc Gcistliche festzunehmen und ihm vor- zufiihren.

Abschrift Arh. St. Sibiu, Manuskript Zimmermann des Urltundenbuches X, 201 nach E. .\micinus, Monumenta vctera, friiher im .\rchiv des Evang. Kapitels .\. B. Bistritz.

Mattheus dei et apostolicae sedis gratia episcopus Transilvanus sincere nobis in Christo dik^ctis honorabilibus et discretis universis et singulis ecclesiarum capellarumque rectoribus et ])lebanis in et sub decanatu Bistritiensi ubivis commorantibus praesentium notitiam habituris salutem in domino. .\d nostri pervenit audientiam, quod non sine gravi cordis nostri displicentia vobis feri- mus, qualiter nonnuUi clerici tam in maioribus quam in minoribus ordinibus constituti omni oboedientia suorum superiorum abiecta contra eosdem supe- riores suos pertinaciter rebbelisare ac timore dei prorsus postposito se multi-

68

plicibus euormitatibus ingcri consuevisscnt in scaiukiluni totius ordinis cleri- calis ac animarum suarum salulis dispendium manifestum. Volentes autem huiusmodi eorum pertinacibus ausibus obviare matura nostrorum consiliario- rum supcrinde praeiiabita dcliberatione volunuis. ut decanus iurisdictionis vestrac pro tcmporc conslitutus tales rebelles ut pertinaces veluti salutis ipso- rum immcmorcs dc quibus evidens fucrit documcntum detinere bonaque ipso- rum occupare ac detentos propriis eorum in personis nobis praesentare tenea- tur. Mandamus vobis, ut et vos prout per vestrum aliquem fuerit requisitus decanus assistere dcbeatis. Et aliud non facturi. Datum in castro nostro Gyalw feria secunda proxima post festum bcatac Luciae virginis, anno domini MCCCCLIXi.

' Lieb liost LXX, bessert aber die crsten romisch X in 1 aus und setzt in arabischen Zlffern 59 hinzu.

3 201

Bistritz l^JGO Januar !. Dcr Richtei Georg Aijhen iind der Rat i'on BislrUz enl- scheiden einen Slreit zwischen :wei Burgern von Sachsisch-Regen.

Orig. Pap. Arh. St. CIuj-Napoca, Archiv der Stadl Bislrita Nr. 45. Siccel rund, Dm. 22 mm, in dunlvclgriines Wachs vorne aufgcdriiclvt. Im Siegelfeld Wappenschild mit Vogelkopf und Ilufeiscn im Schnabel, Umschrift in gotischer Minuskcl unleserlich. Regest: Archiv. Zeitschrift 12,82. Berger, Urkundcn-Rcgcstcn 30 Nr. 148.

Nos Georgius Aj^ben iudex ceterique iurati consules civitatis Bystriciensis memoriae commendamus significantes quibus expedit universis et signanter vobis circumspcctis viris iudici et iuratis in oppido Reghen commorantibus vicinis et fratribus nobis dilectis, quod in nostram veniens praesentiam discre- tus magister Petrus rector scolarum de eadem nobis debita cum instantia sup- plicarc curavit, ut copiam sententiae nostrae pro parte Valentini Pellificis contra Jacobum Literatum concivium vestrorum iam pridem latae et diffinitae una cum assignationem rationis puta ob quam causam ipsam sic dare decrevis- semus, nostris mediante literis transsumptam dare dignaremur. Nos vero iustis petitionibus ipsius magistri Petri facilem praebentes assensum, volentes etiam prout decet minus honestae suspicionis viam exterminare, odio aut favore quorumcumque exclusis, sub hac forma sequenti, inter partium praedictarum actitationes nostram diffinitivam tulimus sententiam nostrae sedis lege requi- rente videlicet ipsum Jacobum Literatum in solutione homagii unius hominis esse convictum. Ea de causa, quod quinque ydoneorum virorum de Reghen testimonio probatum extitit, puellam in sua aegritudine dixisse, si eam mori contingeret, plagis et percussionibus Jacobi Literati moreretur, et ad facti evidentiam. Idem Jacobus dictam puellam tribus plagis seu ictibus percussisse propriae vocis oraculo recognovit prout ididem in literis vestrarum pruden- tiarum sufficienter comperimus declaratum. Et quia in eisdem literis vestris quaedam clausula in fine quasi inseritur, materiam literarum concludendo, a qua quidam clausula uti nobis exponitur, oriri agnoscitur suspicio vehemens, dominationes discernant aliud ius nos etiam libenter volumus sequi, unde prae- dictam clausulam in corpore literarum vestrarum revidimus et denuo inter- pretari fecimus, quae clausula ipsas literas vestrasi sine aliquo vicio legaliter concludit et de bene esse eisdem^ inseritur, praedictis itaque rationibus et causis legitimis nullo vicio vestrarum literarum occurente praedictam nostram disse- rebamus sententiam difinitivam, vestris providentiis pro facultate nostra rever-

69

suri. In quorum evidens testimonium praesentes sigillo civitatis nostrae minori consignari fecimus. Datum Bystriciae ipso die circiimcisionis domini, anno' eiusdem millesimo quadringentesimo sexagesimo.

1 Hierauf 10 mm gestrichen. ' Gebessert aus annus.

2 Ober der Zeile. Darunter earundem durch-

gestrichen. i:i i

3 202

Nach 14fiO Januar 1 Endc 1479. Stefan Bertram, Biirqer von Klausenburg, ersucht den Bisiritzer Siadtrichter Georg Eyben, den Klausenhurger Michael Hawschildt zur Abzahlung seiner Schuld nicht zu drangen.

Orig. Pap. Arh. St. Cluj-Napoca, Archiv der Stadt Bistrita Nr. 47. Siegcl war in giii- nes Wachs zum Verschluss aufgcdriickt.

Die Zeitstellung dicser undatierten Urkunde geht davon aus, dass sie an Georg Eyben als Stadtrichter von Bistritz gerichtct ist. Als solcher ist Eyben in der vorausgehcnden l^rkunde Nr. 3 201 erstmals nachwcisbar. Er ^var Stadtrichter aucli 1461, 1471 14T5 und 1479, vgl. jetzt Konrad G. Gilndiscli. Patricialiil ora^enesc al Bislritei pina !a incepu- tul sccolului al XVI-lea (Das Stadtpatriziat von Bistritz bis zum Beginn des 16. Jhs.), in File de istorie, Bd. IV, 1076, Bistritz. S. 184 f. Michael Hawnschilt wird noch in den Urkunden von 1458 Nr. 3 131 und Nr. 3 133 genannt, Steffan Bertram von Klau- senburg wiederholt, vgl. Nr. 3 102, 3 204, 3 681, 3 770 u.a. Regest: Berger, Urkundcn-Regesten 31 Nr. 150.

Menn frintlichen grus czuvor. Visset liber her Jerg, das^ ich frisch vnnd gesund pin von der genod gotes. Des gleychen hertt ich gerne von euch czu aller czeytt. VyBt liber her Jerg, das ich euch pitt als menn gutten ffrint vnnd ginner vnnd wellet den !\McheI Hawschilt yczund nicht ser netten wmb dy schoId,dy her euch schuldig ist. Ich wil yn wormanenn, das her icz euch muess pesorgen kirczlich. Vnnd visset, das ich das leder wil pehalden, vas czu sennd Jergenn tag ap ich es mecht den Newstettern forkeffen mit dem wnslicht. Ap den das nicht geschit, soel es ymanden verden, so sellet yr es habinn. Icznd nicht meer. Seyt got beffollen.

Steffan Bertram ewer gutter ginner.

Auf der Riickseite Adresse: Dem fforsichtigen vnnd weyssenn man Jerg Eyben, richter czw Nessenn.

^ (Jber der Zeile.

3 203

Narh 1460 .lanuar 1 Endo 1479. Der Famulus Johanncs Biro schreibi dem Bistritzer Stadtrichter Georg (Eyben) in Geschafisangclegenheiten privater Natur.

Orig. Pap. Arh. St. Cluj-Napoca, Archiv dcr Stadt Bistrita Nr. 48. Sicgcl, rund, Dm. 15 mm, in weisses Wachs auf der Riickscitc zum Verschluss aufgcdriickt , Rcste. Zur Zcitsetzung dicser undatierten Urkunde vgl. die beziiglichen Ausfiihrungen zur vo- rausgehenden Urkunde Nr. 3 202.

70

Salutem ciini cfortu cordis providc ct circumspccte vir, domine mi honorande. Seric praescutium notum facio vcstro circumspectioni de quibusdam meis fac- tis, videlicet tamen Petro carnificc emeram septem canthuare vulgo themso. Pro quibus pcto vestram dominationem, ut illos triginla florenos praedicto Petro carnifice assignare velitis ad praevisum diem videlicet ad festum beati Georgii martiris^. Super quod peto vestram circumspectionem, ut qui florenos essent superflue super hunc me aprestarc velitis pro meis servitiis et praedictos vero res praesentatori literae assignare velitis ac dare faciatis. Johannes Biro, paratus vester- famulus in omnibus.

Aiif dcr Riickseile Adresse: Provido ac circumspecto domino Georgio iudici de Besterche michi plurimum honorandi.

1 April 24. ' Hierauf falu gestrichen.

3 204

1460 Februar !). Vor dein Konvcnl von Kolozsmonosior ividcrnift provida et

honesta domina Veronica filia condam Gaspar dicti Herman de Engedino

nunc vero consors providi ct circumspecti Leonardi Rewch, concivis et inhabi- tator Coloswariensis ihre vor zivei Jahren crfolgie Schcr^kunrj an Johannes de Longocampo, dcm sie ihr heivegliches iind unheiveglichcs Vern^ogcn im Marki Enyed vermachl hailc in der Annahme, dass cr darauf ebenfalls crbrechtliche An- spruche habe, und entzieht ihni die weitere Verwaltung dieser Giiter. Zu dieser Schenkung will sie ex inductione circumspectorum ct providorum virorum puta Stephani Berthrcm, condam iudicis, Bartholomei Wayz, Petri notarii et Ste- phani Hon similiter concivium et inhabitatorum dictae civitatis vcrleitet wor- den scin.

Datum sabbato videlicet in festo beatae Appoloniae virginis et martyris, anno domini millesimo CCCC LX''.

Gleichzeitiges Kopialbuch des Konvents von KolozsiiionoMtor Ungar. Landesarchiy Budapest Dl. 36 392, 75/76.

3 205

1460 Februar 11. Der Konvent von Kolozsmonostor bezeugt, dass Petrus und Johannes Jakch dc Kusal mit Berufung auf ihr Erbrecht gegen die Verleihung castri Radna in valle eiusdem existenti habiti an dic Briider Johannes, Ladis- laus und Andreas Pongracz Einsprache erhobcn haben.

Datum feria secunda proxima post festum bcatae Scolasticae virginis, anno domini M CCC LX".

Glcichzeitiges Kopialbuch des Konvents, Ungar. Landesarchiv Budapest DL 36 392, 79 Nr. 2.

3 206

1460 Marz 1. Der Thronprdtendent Dan verbietet allen Wiirdentragern und Bewoh- nern der Walachei, die Kronslddter wcgen der von ihnen beschlagnahmten Giiter muntenischer Kaufleute zu belastigen.

71

Orig. Perg. Arh. St. Bra^ov, Stenner I, 16. An roter bzw. schwarz-roter Seidenschnur waren 15 Siegel angehangt, von denen 13 erhalten sind: 1. Rund, Dm. 10 mm. Im Perl- kreis in der Mitte Kreuz, rechts Mondsichel, links Stern, darunter geoni. Figur. 2. Acht- eckig, 10 mm, mit cinem primitiv wiedcrgegebenen Tier. 3. Rund, Dm. 13 mm, im Siegelfeld Wappenschild rait steigendem Pferd, Umschrift. 4. Rund, Dm. 13 mni, zer- stort. 5. Rund, Dm. 19 mm, griines Wachs. Ini Siegelfcld Wappenschild mit steigcndem nach rechts gewendetem Tier. Hclmzier, Umschrift in latcinischen Majuslicln. 6. Rund, Dm 24 mm, rotes Wachs, im Siegelfeld linl<s nach rcchts gewendetcs Brustbild mit Szep- ter, in der Mitte Baum, rechts Rabe mit Kreuz im Schnabei, Umscbrift. 7. Rund, Dm. 12 mm. Im Siegelfeld Schild mit Helmzier. 8. Rund, Dm. 12 mm. 9. Rund, Dm. 14 mm. (jber Mondsichel Ochsenlvopl, links Sonnc, rechls Mond. 10. Rund, Dni. 10 nim. 11. und 12. Rund, Dm. 12 mm, zwischen Perllinien vierbeinigcs labeltier. 13. Rund, Dm. 10 mm.

Die Urkunde ist vom Kronstadter Stadtschreiber geschriebcn.

Druck: Marienburg, Kleine sieb. Geschiclite 228. Convorbiri literarc XXX, 158. Bog- dan, Documente 325 Nr. 268. Hurmuzaki, Docunicnte XV, 1, 53 Nr. 92. Regest: Andronescu, Repcrtoriul 86 Nr. 2ST.

Nos Dan dei gratia waywoda Transalpinensis et dominus teriaruni Omulus et Fugarisch memoriae commendantes significamus tenore praesentium quibus expedit universis, quod nobis a serenissimo domino domiuo Mathiae regi Hun- gariae et eius mandato de partibus superioribus ad partes Transsilvanas et ad Braschoviam ac terram Burcza pro servitiis suae serentitatis missis considc- rantibusque unacum baronibus nostris et nobilibus potioribus, corpus dictarum partium nostrarum repraesentantibus, videlicet Bogdan, Doboka palatino, Alb thesaurario, Radul Lugefet, Berinogh, Constantin Schirban milite, Coman Kure, Drogomir Brostus, Ywan spotar, Dragomir magistro pincernarum, Bar- labasch magistro agasonum, Nicula mensarum, Radul Schuple, Apostol ma- gistro lectorum, Besan Ruffo, Pugul, Bran, Stan Eldiscli, Nan Totka ac cete- ris nostris fidelibus et in cordis nostri meditatione pensantibus enormibus iniuriis, irrecuperabilibus dampnis, miserabilibus interemptionibus, mutila- tionibus, afflictionibus, quibus providi et honesti viri inhabitatorcs civitatis Braschouiensis et tcrrae Burcensis tota communitas earundem in fratribus, amicis, consanguineis filiis et membris ipsorum, ab impio et crudelissimo tyran- no infideli videlicet Dracul, qui Wlad waywoda partium praetactarum nun- cupatur, propter nos et nobis adhaerentes afflicti innocenter occidi, interempti, mutilati et diversorum genera tormentorum passi sunt intendentesque fideli- bus servitiis praefati^ domini nostri regis et defensione partium suae serenita- tis, reperientes certas res et bona per inhabitatores infideles partium nostra- rum praetactarum Transalpinarum ante inchoationem discordiarum per praefa- tum Dracul factarum in civitate Braschouiensi repositas et deposita eosdem et eadem maturo nostrorum baronum praetactorum accedente consilio recepimus et eadem in fideli servitio praefati domini nostri regis cum pluribus bonis nobis per ipsos cives et inhabitatores civitatis Brassoviensis praefatac et terrae Bur- censis, iam quasi per integri anni spatium datis et amministratis, exposuimus pro nostra sustentatione ac recuperatione et aquisitione terrae nostrac praefa- tae et dominii nostri, quo circa fidelibus nostris universis baronibus nobilibus et inhabitatoribus partium nostrarum praetactarum Transalpinarum nunc existentibus et pro quocumque futuro tempore surgendis firmissime committi- mus districtius praecipientes, quatenus praefatos cives inhabitatores civitatis Brascho et terrae Burcza aut alterum ex ipsis praetextu eorundem bonorum per nos receptorum nequaquam impedire, arrestare, molestare, gravare aut quovis- modo dampnificare praesumant sub nostra indignatione gravissima. Si qui autem ex nostris et nostris successoribus, slve locum et dominiuni terrae nostrae gubernandis ac aliis quibuscumque nominibus in terra nostra pro praesenti et quocumque futuro tempore surgcudis contra praemissa ipsos cives et inhabita- tores tam civitatis Brassoviensis, quam terrae Burcza arrestare, gravare, prae-

72

sumpserint, eo facto sint ab omnipotenti deo et sancta Maria et sanctis angelis et eicctis dei anathematisati, malcdicti et b!:i.sphemati in perpetuum ct sempi- terne maiedictionis moie unarum hacredibus suis subiecti. Et deus ei in vila nullam prospcrilatcm concederc dignctur, post mortem eius anima perehen- nali poena crucietur, corpus eius humo non recipiatur, sed canibus et brutis animalibus ut aliud animal iirationalc proiciatur. Pro quorum testimonio praescntcs si!:<illi nostri nuiuiniine et cerlorum baronum nostrorum praetacto- rum dedimus consignatns. Dalum sabbato proximo ante dominicam qua cani- tur Invocavit me, anno domini millesimo CC.t.C" sexagcsimo.

Auf der Ruckseite von gleichzeiliger Hand: Littcra Dan Vayuode super bona Dracol.

1 So Vorlage.

3 207

HeO Marz fl. \'or dcm Konnci}! vnn Kolozsmonoslor hczciiricn providus Johannes Herman dictus in suburbio civitatis Coloswar commorans iind scine GaHin Dorothea. dass sic ihr bcwcglirhcs iind iinbcwcglichcs yermogen nichl ihren Frciin- den und Blutsucrwandten hinlcrlasscn wollen, scd dumtaxat in alter utrum ipsorum devolvantur et devolvi debeant.

Datum die dominico proximo ante festum bcati Gregorii papae. anno domini millesimo quadringentesimo sexagesimo.

Gleichzciliges Kopialbuch des Konvents, Ungar. Landesarchiv Biidapcst Dl. 36 392, 80 Nr. 3.

3 208

l-JSO MJirz 10— l^.G» MJirz 3. Konig Matthias vcrmacht Golthcud. dcm Propst der Weissenhurger Kirchc, quasdam duas medias posscssiones^ nostrasi Sythwe et Bolgach vocatas in comitatu Kykwllcw habitas, paterno iure nos concernen- tes mit der Auflage, dafiir an dem Altar. vor dem .-iein Vater und sein Bruder hegraben liegen, Idglich zwci Mcsscn singcn hzw. lesen zu lasscn, und beauf- tragt den Konvent von Kolozsmonostor bei der Einftihrung mitzuwirl<en. AIs Ver- treter dcs Konigs wird dahci u. a. Niholaus, der Solin Herbaris von Blasendorf, genannt.

[Datum ]- post dominicam Reminisccre, anno domini millcsimo

quadringentesimo [ ]-.

Orig. Pap. Batthyaneum Alba hili:) 11. 130. Siegcl, rund, Dm. 67 mni, in rolcs Wachs, papierbedcckt, auf der Riickscitc zuni Vcrschluss aufgedriickt, unleserlich. Hincn nahcren Ansatzpunkt fiir die zcillichc Ansetzung dieser Irkunde bielet dcr Name dcs Propstes Gotthard, der als solcher zwischen dem 3. Dezember 1459 (Nr. 3 198) und dcm 22. April 1469 (Nr. 3 703) belcgt ist. Aus dem Ruckvermcrk geht hervor, dass die Kinfiihrung sabbalo proximo ante / fesliim /- invenlionis sanclae cnicis stattgefunden hat. Kinspruch dagegen haben erhobcn Christoforus, der KastcUanund Ladislaus, der Rich- ter von Kokelburg namcns aller Biirger civilalis KyUeUetiar sowie Paulus von Seiden und Cristannus von Bulkcsch diclis Gereb namens dcs Biirgermeisters, dcs Richters, dcs Rats und dcr ganjcn Gemeinschaft von Hermannstadt.

Bruchstiick: Transilvania 1873, 202 = Hurmuzuki, Documeulc II, 2, 127 Nr. 107, Begest: Beke, A kolozsmonostori konvent 63 Nr. 192.

* So Vorlage. ^ Liicke am Rand, daher Lange unbestimm-

bar.

73

3 20Q

Burg Stremt 1460 April 9. Der siebenbiirgische Gubernaior Michael Szildgyi irtigl den EdeUeiilen von Rdzboieni-Ceiaie aiif. den von ihnen iiberfallenen Her- mannstadier Biirgcrn fiir den Schaden. den sic diesen bei dcr Riickkehr vom Jahr- markl in Buza zugefiigl haben. Genugluung zu verschaffcn und ihre Anspriiche in Zukunft vor dem Hermannstadtcr Gerichtsstuhl geltend zu machen.

Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U II 212. Siegel, rund, Dni. 37 mni, in rotes Wachs vorne

aufgedriickt, Reste.

Druck: Hunyadiak kora 10, 637 Nr. 314 zu April 10. Szadeczky, Sz^k. oklev^ltar 5,

17 Nr. 908.

Regest: Eder, Observationes 264.

Michael Zilagj' de Horogzeg comes perpetuus Bistriciensis ac partium Trans- silvanarum gubernator nobilibus in possessione Fewldwar vocata commoranti- bus salutem et dilectionem. Querelam prudentum iudicis et iuratorum civitatis Cibiniensis recepimus continentem. quomodo vos hiis proxime transactis tem- poribus, ncscitur quo ducti spiritu. ipsis cum rcbus ct bonis eorum de nundinis tunc temporis in oppido Bwza celebratis, versus propria remeare volentibus potentialiter ac manibus armatis in eos irruentes, duos eorum consocios per vos captos, diris vinculis incarceratos, alios autem una cum ipsorum rebus et bonis impellentes praefatos autem duos eorum consocios de ipsorum vinculis pecunia- liter redimentes coacti sunt. Quiquiclcm Cibinienses innoxii antequam se impelli permisissent, duobus e vestri medio interfectis, quorum homagia praefati Cibi- nienses ctiam compulsi exolverunt, hiis non contenti eisdem Cibiniensibus dietim minas et molestias minus iuste imponeretis in ipsorum detrimentum et dampnum valde magnum. Super quo vobis auctoritate nostrae gubernationis firmiter committimus et mandamus. aliudque habere nolentes. quatenus de iniuriis ac dampnis per vos ut praefertur eisdem Cibiniensibus minus iuste illatis, satisfacientes, ipsosque a modo deinceps nullomodo impediatis, sed eosdem cum eorum rebus et bonis in ipsorum progressu libere. pacifico ac sine aliquali impedimento transire et reverti permittatis et permitti faciatis. Si quid autem quidquam actionis contra eosdem Cibinienses aut eorum alterum habueritis, id coram sede Cibiniensi legittime prosequamini. ex parte quorum iuris complementum vobis exhibere debebunt. Secus facere non ausuri. Praesen- tibus perlectis exhibcnti restitutis. Datum in castro nostro Gyod in magna quarta feria, anno domini millesimo quadringentesimo sexagesimo.

.Auf der Riickseite von anndhernd gleichzeiliger Hand: Literae Michaelis Zyladgii contra certos impeditores mercatorum.

3210

Pest 1460 April 22. Ein gewisser Blasius berichtet dem Rat der Stadt Bartfeld ...quod fama quae viget apud nos est ita. Ut serenissimus rexMathias die crastino descendere vult usque Chanadinum, necnon spectabilis vir Michael Szilagyi ibidem cum eodem rege facie ad faciem comparebunt pacemque et concor- diam plenariam constituere non postponcnt. Item veraciter percepi et eius verissimum, quod ex voluntate eiusdem Michaelis Szilagyi dictus dominus rex Mathias omnes illos, qui usque ad 12 videlicet eidem regi consultores fu- erunt, eisdem licentiam dcdit ac de curia sua exclusit. Item cste verum, quod in praesenti vaivoda Draculya dictus, habuit conflictum cum vaivoda Dann dicto,

74

ita videliret, qiiod ex hominibiis vaivodae Dann solummodo septem a nece miserima liberati sunt ac soliis in capti\itatem incidendo idem Draculya eun- dem decollare fecit. Itcm proplcr enormitatem idem Draculya homines eiusdem vaivodae Dann, qui scilicet fucrunt interfecti in palum trahere non postposuit. Itcm idem Draculya omnes muliercs, quas arripcre potuit, simi- liter trahere fccit. pueros earundem in pectore ligando. Et hoc propter enor- mitatem et in praeiudicium Christianorum valde magnum. Ex Pesth feria tertia proxima post dominicam Quasimodo, anno domini 1460.

Druck: Katona, Hist. crit. VII/XIV, 337 nach C. Wagner, Diplomatarium Sarosicnse S. 120.

3 211

AVeingartskirchen 1-iGO .Vpril 28. Johanii Gereb de Wyngarth ersiicht Richter iind Rot von Kmnstadt. ihm uhcr die Altsichtcn dcs Vlad Tcpes ziiverldssige Nach- richtcn :ii schicken.

Orig. Pap. Arli. St. Bra^ov, Stcnner I, 14. Sicgcl, rund, Dni. 24 mm, war in wcisses Wachs auf der Riickseitc zuni Vcrschluss autpedriickt. Druck: Hurmuzaki, Documcnte XV, 1, .54 N'r. 93.

Circumspecti viri amici nostri diligendi. Ex rclatibus aliquorum nunc tem- porum hominibus aliqualiter percepimus, quomodo illustris princeps Wlad vaivoda Transalpinarum^ dominus cum crudelissimis inimicis crucis Christi Turcis partes illas ad desolandum propcraret et intenderet, quod tamen a- lias in talibus vestris negotiis nos semper avizastis per vestros nuntios et li- teras pro nunc si sunt vera de vestra amicitia, cum tamen bene scitis pro- missionem inter regnicolas magnifici domini Michaelis Szilagyi et cetera, ut dum quando tales- novitates ccrtitudinaliter ad quamcumque partem au- diret de facto illas in subsidium unacum regnicolis intenderet, interim nos in per- sona sua hic usque ad adventum suum constituit. Igitur si sunt verae illae novitates nos quanto citius* poteritis per homines vel literas vestras scire fa- ciatis et nos sine crastinatione illas statim procurabimus et transimus. Se- cus non facturi. Datum in Wyngartli feria secunda proxima post festum be- ati Marci evangelistae, anno et cetera LX". Johannes Gereb* de Wyngarth et cetera.

Auf der Ruckseite Adresse: Circumspectis viris iudicibus et iuratis viribus civitatis Burcensis, viris in partibus illis existentibus amicis nostris dili- gendis.

1 Vorlage Transsinarum. » Hierauf gestrichen per.

* Vorlage tlias. * Unter Johannes geschrieben.

3 212

HfiO Mai 5. Der Konvent von Kolozsmonoslor bezeugt, dass Nikolaus von Ge- rend die Besitzung Petersdorf und das Piddiiim Repafalwa an den Hermann- stddter Konigsrichter Peter von Rothberg fiir 1 000 Goldgulden verpfdndei hat.

75

Eingeschaltct vom Dechanten des Kermannstadter Kapitels Sigismund 1470, Arh. St. Sibiu U II 331; vom Weisscnburger Kapitel eingeschaltet 1478 (U II 384), vom \Voi- woden Peter 1479 (U II 392) und als 2. Insert vom Konvent von Kolozsmonostor 1509 (U IV 119). Eingeschaltet 147S mit der Urkunde des Weissenburger Kapitels auch vom siebenbiirgischen Vizcwoiwoden Antonius de Kend, Ungar. Landesarchiv Budapest Dl. 29 291.

Druck: Archiv 21, 1887, 354 Nr. 8. Regest: Kenifiny, Notitia I, 183.

Nos conventus monasterii beatae Mariae virginis dc Colosmonostora memo- riae commendamus per praespiites. quod egregius Nicolaus filius condam Ni- colai de Gerend et nobilis domina .\nna vocata, consors ciusdem, filia vide- licet condam Michaelis de Doboka. nepotis utpota condam Hynrici dc Olczna, oneribus et quibusvis gravaminibus Petri et Job filiorum ac puellae Ursula vocatae filiae suorum, si iidem in subnotandis persistere nollent, penitus et per omnia super se recipiendo, nostram personaliter venientes in praesentiam, pa- rili voce unanimique relatu spontanea corum voluntate confessi sunt in hunc modum. Quod ipsi pro quibusdam ipsorum necessitatibus ipsos ad prae- sens urgentibus evitaudis, quandam possessioncm ipsorum Petherfalva et praedium Repafalva vocatas penes se se in comitatu Albensi existentes et adiacentes cum cunctis eorundem utilitatibus ct pcrtinentiis quibuslicet, puta terris arabllibus cultis et incultis, vineis, silvis, nemnribus nec non pratis, foenetis, aquis aquarumque dccursibus ct generaliter cunctis uti- litatum integritatibus iure ad eadem spectare debentibus egregio Petro de Weresmorth, iudici regali sedis Cibinicnsis, pro mille florenis puri auri veri et iusti ponderis plene ut dixerunt receptis et habitis ab eodem, tamdiu do- nec ipsi aut eorum successores pro praemissis mille florenis similiter auri puri, rerum quarumlibet aestimatione exclusa redimere possent, pignore obligas- sent. Immo obligarunt coram nobis tali modo, ut quandocumque temporum in processu ipsi aut ipsorum successores praescriptas possessionem et praedium redimere vellent scu possent. extunc idem Petrus ipsis Nicolao et dominae .Vnnae aut ipsorum successoribus dictas possessionem et praedium absque strepitu cuiuslibet iudicii remittere et resignare deberet et teneretur. .\ssumentcs nihilominus et obligantes se praelibati Nicolaus et domina Anna, ac annotati eorum successores ad onera praenotata memoratum Petrum et suos successores infra tempus redemptionis in dominio praescriptarum pos- sessionis et praedii contra quoslibet iuridice impetitores pacifice et quiete conservare, propriis ipsorum laboribus et expensis, harum nostrarum testi- monio literarum. Datum feria secunda proxima ante festum beati Johannis ante portam Latinam, anno domini millcsimo quadringentisirao sexagesimo.

3213

WHU .Mai 16. Der Konuent mn Kolozsmnnnslnr hezcuql, dass Jnhanncs der Pfar- rer von Cralvo dagegcn Einsprachc erhohen hat, dass der Bischof Matlhaiis von Weissenbiirg die Pfarrei von Crako gegen seinen Willen an Peter, den Guhernator der Abtei Kerz vergeben will, dcr sich bercits in Angclegenheilen dieser Pfarrei einmischt. Er hahe dagegen in Gegcnivart dcs Bischofs niich durch einen offent- lichen \otar Verwahrung eingckgl. Datum fcria scxta proxima post fcstum beatae Sophiae viduae, anno (1460).

Gleichzeitiges Kopialbuch des Konvenls Ungar. Landcsarchiv Budapest DL 36 392, 90 Nr. 1.

76

3 214

Alisid l'iCO Alai 20. Der Histiitzer Erligraf iiiid Gubcrnalor von Siebcnhurgen Micliacl Szilihjiji cisucht den Rai von liistrit:. ilun vier Fihhiite :u besorgen.

Orig. Pap. .\rh. St. ('.luj-.Napoc;i, .\rchiv dcr .StacU 15i.'.tri(a \r. 40. Sicgd, ruiid, Um. 37 mm, war i.T rotcs Wnciis zuni Vcr.schliiB auf.iicdriickl. Rcgest: Bcrger, L'rl-;undcii-lU'.i;cslcn .'Jo Nr. 1 l!l.

Michacl ZilaESv de Horoiiizeg. comes perpetiuis

Bistriciensis et partiiuii Transilvanarum sfubernator et cctera.

Prudentcs et circumspccti viri nobis grate et sincere dilecti. Quemadmoduni

vos per prius rogaveramus ita et praesentium serie vestrae dominationes re-

quirimus diligcnter eisdenique firmiter praecipicntes mandamus, quatenus

statim \ isis praescntibus qiiatuor bonos et electos albos irsutos pilcos de Kaffa

dictos nobis qiianto citius transmitterc debeatis. Secus facere nullomodo

ausuri. Datum in opido Abad feria tertia proxima anle festum ascensionis

domini, anno cisudem et cetera sexagesimo.

Von der Kandei: Commissio propria domini comilis.

Auf dcr Rtickseite Adrcsse: Prudentibus et circumspectis viris iudici et iuratis civibus civitatis Bistriciensis nobis grate et sincere dilectis.

5 215

Cistei 1 iSO Mai 26. Niholaus von Sal:burg ieilt dem Kronslddtcr Rat mit, dass Konig Matthias und Michael S:ildgi]i einen Vertrag mit den Bohmen abschliessen wollen, um gegen die Tiirken :u ktiinpfen. und ersucht, die Reiscnden cms der Walachei nicht :u behindem.

Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Stenner I, 15. Siegel, rund, Din. '23 min, war in weisses Wachs au( der Ruckseite zum Verschluss aufgedriickt . Bruchstiick: Ilurmuzaki, Dncumcntc XV, 1, 5J Xr. 1)4.

Circumspecti viri amici nostri sincere honorandi. Novitates vestris egregietati- bus intimare possumus, quomodo dominus nostcr Michael Zilagy unacum domino rege sunt concordati ct nunc in praesenti^ tempore iter facientes ad Egeriam, ut vellent facere concordiam cum Bohemis et cum gubernatorc corun- dem, quia etiam audivimus ut contra saevissimos Turcos bellum insurgere vel- lent. Item pctimus vestras egregietates diligentissime, quatenus viatores super viam ambulantes ex parteTransalpinarum ipsos impedire ct molestare non veli- tis, quia si ipsos impediretis nobis et vobis- querimoniae domino^ nostro multae fiant et ne ipsi a %ia incipiant se arestare et sic fiet nobis melius. Datum in Chestwe feria secunda ante festum Pentecostes, anno domini mille- simo CCCC sexagesimo. Nicolaus senior de Vizakna castellanus de [ ]*.

Auf der Riickseite Adresse: Circumspcctis viris iudici et iuratis et toti commu- nitati commorantium Brassouiensium amicis sibi plurimum honorandis.

' Vorlage put. ^ LJber einem andern Buchstaben geschrie-

2 Hierauf g gestrichen. ben.

* Unleserlich 20 mm.

77

3 216

1460 Mai 27. Der Rat von Kronstadi ersucht den Rat von Vaslui um Herausgabe der Giiter des Stephanus Albus aus Tartlau.

Orig. Pap. .\rh. St. Bra?ov, Schnell II, 17. Siegel, rund. Dm. Vj mm, war auf der Riick- seite zum Verschluss autgedriicl<t. Schrilt des Notars Leonhardus. Druck: llurmuzaki, Documente XV, 1, 55 Nr. 95. Bruchstii k: Bogdan, Doc. mold. 5 Anm. 3.

Amicabili coraplacentia sedule cura hoiiore praemissa. Prudentes circumspecti- que viri amici iionorandi. Vestrae damus scire amicitiae, quod nos cum niagni- fico domino Stephano waywodoe domino vestro tale pacis vinculura et disposi- tionem fecimus et mediantibus literis suae raagnificentiae et sirailiter nostris roboraviraus, quod nullus ex vestris hominibus nostros homines in vestri medio habeat et debeat impedire, arrestare et res ac bona recipere, signanter pro debito. delicto aut e.xcessu aliorura hominum, sed si quis ex vobis cum nostris hominibus aliquid actionis aut querelae habet, id iuridice corani nobis prose- quatur et prosequi habet. Similiter nos vestros homines propter debita aliorum non habemus impedire, sed quilibet suos debitores corara iudice sub quo resi- det debet quaerere, quidam autem ex vestris res providi viri Stephani Albi de Prasraar receperunt et de praesenti retinent. Petimus igitur vestras providen- tias ut eosdera informare velitis ut res receptas restituant, suosque debitores, si quos in nostro^ medio habent, quaerant et iuridice contra eosdem agant et debita prosequantur ipsis enim et singulis aliis coram nobis causantibus, ut ex officio nostro tenemur iustitiae coraplementum exhibebiraus, iuris tamen ordine observato. Datum feria tertia proxiraa post diera sancti Urbani. anno domini millesimo CCCC sexagesirao.

Vobis autera secus in praemissis facientibus, ordinationem domini vestri infrin- getis, et nos licet inviti eodem domino vestro querulari opportet. ludex et iurati cives civitatis Brassouiae.

Auf der Riickseite Adresse: Providis et circumspectis viris iudici et iuratis in Wazlo partium Moldauiae, amicis nostris sinceris.

' Vorlage nostra.

3 217

Erlau liGO Juni '.\. Konig Matthias befiehlt Richter und Rat von Kronstadt, den Burgen Torzburg, Koniqslein und Heldenburg Lebensmittel fiir 100 Gulden zu liefern.

Orig. Pap. Arh. St. Bra^ov, Priv. 154. Siegel, rund, Dm. 70 mm, in rotes Wachs, papier- bedeckt, vorne aufgedriickt. Derselbc Stempel wie Nr. 3 111.

Von der Kanzlei: Commissio domini regis, Emerico de Hedrehwara magistro curiae referente.

Mathias dei gralia rex Hungariae, Dalmaciae, Croaciae et cetera fidelibus nostris circumspectis iudicibus, iuratis ceterisque civibus et coramunitati civitatis nostrae Brassouiensis et terrae Barcza salutem et gratiam. .Vudivimus castra nostra Therch, Kyralkew et Helthwen vocata ex incuria vel potius negli- gentia priorum comitum Siculorum nostrorum sine victualibus esse relicta, ita ut formidaretur exinde periclitatio eorundem castrorum et per consequens illa- rum partium nostrarum. Quare nos remediura conservationi eorundem castro-

78

ruin nostronim adhibiMo volentes lcmpcstiviiin, fidelitatem vestram rogamus eidcmqiie nihilomiiius tirmilcr (■ommiltimus, quatcnus statim et incontincnti visis ])racsentibus nullo ampliori maiuiato supci inde exspectato clisponatis victualia ad cenlum florcnos auri se extendentia et cadem victualia disposita tandein sine luora in castris pracfatis sccundum informationem modernorum comitum Sicuiorum nostrorum statuere et locare debeatis. Nos cnim huiusmodi centuin florenos auri, pro quibus ipsa victualia disposucritis, de proventibus argenti anni instantis vobis defalcabimus. Secus crgo et prout formidatis peri- clitationcm ipsorum castroruin facere non audcatis; pracsentes quoque facta dispositionc huiusmodi victualium apud vos poterilis rcservare. Datuin Agriae tertio die fcsti Penthecostes, anno doinini inillesimo quadringentesimo sexa- gesimo.

Unteii iiclds iion der Kanzlei: Lecta.

5 218

Burg Dimbovita 1 iGO .luni "5. Vlad Tepes. Woiwode der Walachei, ersuchl Rich- ter und Rat von Kronsladt. die dorthin gefliichtcten Bojaren mit seinen^ Abgesand- ten Voico Dobrita in die Walachei :u schicken Iizw. sie auszuweisen.

Orig. Pap. Arh. St. Bra«ov, Schnell I, 19. Siegel, rund, Dm. 33 mm, war in rotes Wachs auf der Ruckseite zum Ver.schluss aufgcdriickt.

Druck: Bogdan, Documente 320 Xr. 202 = Hurmuzaki, Docurnente XV, 1, .-)6 .\r. 96. Regest: Andronescu, Repertoriul 87 Xr. 288.

Prudentes et circumspecti viri, fratres et amici nostri nobis plurimum hono- randi. Quia hunc cgregium Woyko Dobricha nostruin specialem consiliarium nobis sincere dilectum propter illos pribagos et nobis hucusque adversarios, qui eundem Woyko ore suis postularunt, duximus ad vos transmiltendum, quoniam ipsis dictis pribagis per oinnia de excessibus' pepercimus. Igitur hor- tamur prudentias vestras diligenter, quatenus dictos pribagos cum praefato nostro homine Woyko ad nos transmittere velitis. Si vero ipsi ad nos venire contempserint, extunc iuxta dicta vestra, prout cum homine nostro Cristyan conchisistis et- expellerc spopondistis vcstri e medio, eosdcm cxpellatis, eo quod icquiem Irabeatis similiter et nos, quoniam propter ipsos et ipsis similibus non repausare possuinus ne pluries rixae et rancores causa ipsorum in nostri medio existunt. Sic tamen eosdem expellatis, quod is Woyko noster homo eos- dem videat oculis expulsuros, Ex castro fluvii Dombavicha, feria quarta qua- tuor temporum penthecostes domini, anno ciusdem millesimo quadringentesimo sexagesimo, Wlaad wayvvoda partium Transalpinarum.

Auf der Riickseite Adresse: Prudcntibus et circumspectis viris iudici et iuratis civitatis Brassoviensis, fratribus atquc amicis nostris nobis plurimum honoran- dis.

1 Hierauf pp gestrichen. * Ober der Zeile.

3 21Q

Fiinfkirchen 1460 Juni 8. Sigismundus filius condam Nicolai Loene dicti, civis civitatis Braschoviensis bezeugt, dass ihm Veit Huendler, der Bischof von Widdin

m

und Suffragan des Bischofs Nikolaus von Funfkirchen, 20 Goldgulden befristet geliehen hat. AIs Zeugen fungieren zwei Kleriker der Diozese Fiinfkirchen. Datum Quinqueecclesiis in dominica proxima ante corporis Christi, anno domini M" CCCC sexagesimo.

Abschrift des 15. Jahrhunderts Bibliothek des Stiftes Klosterneuburg, Handschrift

CCC Nr. 941, fol. 329/330.

Regest: Hist. ep. Quinqueecclesiarum 4, 293.

3 220

Bulkesch 1460 Juni 11. Der Hann und die Geschworenen von Seiden unterhreiten denri Rat von Herniannsladl als Berufungsinstanz ihren Urteilsspruch in der Streit- sache zwischen Gallus, dem Gehilfen dcs Seidcner Pfarrers, und einigen Einwoh- nern von Bulkesch.

Eingeschaltet von den Richtern der Sieben Stuhle 1460, Orig. .\rh. St. Sibiu U H 209.

Nobilibus sagacibusque viris rnagistro civium, iuratisque civibus Cibinii dominis ipsorum ac pracceptoribus metuendam subiective exhibetur ad vestrae dicationis praecepta omni tempore subiecli villici et inrati seniorcs ambarum partium Zythwa obsequiis pretuitis firmissimae subiectionis. Nobiles sagaces- que viri domini nostri metuendi, eisdem vestris dominationibus insinuamus litera in praesenti, quomodo nos unacum iudicibus de Dyod et honesto viro Thoma iudice de sancto Nicolao, ad Bulkus vocati propter quandam causam inter ipsos hospites de Bulkach et qucndam Gallum famulum plebani de Zythwe iudicandam assurgens praefatus Gallus proposuit coram nobis querulanter, quidam ex Bulkus bene quadraginta personae ipsum in prato territorii Bulkus invasissent vulnerando biccellis fungendo et duris plagis afficiendo, in terram percutiendo ita, quod scmi mortuus permansisset, sociumque ipsius cum furca ad caput percusissent, ita quod vix ad fluvium Kwkellew effugisset, dictoque Gallo in terra iacente gladio et falcascio recipiendo, et currum cum equis domini sui volentes inducere, tamen dimisissent. Ex adverso responserunt hospites de Bulkus, quod dum praefatum Gallum in proprio prato ipsorum cunc- tis prohibito reperissent, ab ipso postulassent vadium pie bono modo, seniel bis, ter et pluries, ab ipso vadium habere non potuerunt extunc ipso evaginato gladio habuisset dicere, non recepitis vadium nisi ex vobis decem morirentur, et sic ipsum invasissent et vadia praedicta recepissent. Tandem auditis amba- rum partium propositionibus, nos una cum honesto viroThomae, iudici desancto Nicolao, decrevimus sententiando, quod tres primi hospites dc Bulkus, qui primo ipsum Gallum invasissent, quilibet ipsorum tertiusmet debet facere iuramentum, quod pie et bono modo postulassent vadium, quod si facere prae- sumerent, extunc Gallus vulnera^ et plagas ipsi illatas gratis habere debeat. Si vero non, tunc vulnera et plagas sibi deponere tenerentur. Ipsi tres hospites de Bulkus nostram sententiam assummentes, Gallus vero contempsit, sed cau- sam praefatam ad vestrae dominationis praesentiam duxit differcndam, pro eo ipsos hospitcs quicumque ex communitate Bulkus elccti fuerint, una cum pracnominato (lailo ad dnminationis vestrae praesentiam feria sexta proxima post festum corporis Christi- duximus transmittendos. Scriptum in Bulkus feria quarta in vigilia corporis Christi, anno eiusdem M" et cetera LX"" et ex quo proprio caremus sigillo, sigillo ipsorum hospitum de dicta Bulkus duximus consignandum.

' Vorlagc wlnera. ^ Juni 13.

80

3 221

Hernianii>itudt 1460 Juni 13. Die Richter iind Geschworenen der Sieben Stiihle bestiitigen den von dem Hanncn iind den geschworenen Biirgern von Seiden gefall- ten Urteilsspruch aus 1460 Nr. 3 220 in dcr Strcitsache zwischen Gallus, dem Gehilfen des Seidener Pfarrers, und einigen Einwohncrn von Bulkesch.

Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U II 209. Siugcl, rund, Dm. 35 mm, war in roles Wachs

vorne aufgedriickt.

Regest: Kemeny, Notitia I, 179.

Nos iudices et iurati seniores septem sedium Saxonicalium partium Transsil- vanarum memoriae commendamus per praesentes, quod cum nos more nostro solito in praesenti nostra generali iudiciaria congregatione pro tribunali pari- ter consedissemus, comparuerunt coram nobis nonnulli hospites de Bolgach in suis et certorum hospitum de eadem nominibus et personis ab una et quidam Gallus famulus domini plebani de Zytwa partibus ab altera, in causa per viam appellationis vigore certarum literarum sententionalium et appellationalium villici et iuratorum seniorum ambarum partium possessionis Zytwa ad nos deducta. Quarum literarum tenor per omnia talis est: (folgt die Urkunde des Hannen und der Gcschworenen von Seiden aus 1460 Nr. 3 220). Unde nos visis huiusmodi literis sententionalibus et appellationalibus praeinsertis et clarius intellectis, comperimus diffinitiva nostra sententia mediante, praefatos villi- cum et iuratos seniores de Zytwa iuxta patriae nostrae observatam consuetu- dinem et iura rite et legittime in hac parte iudicasse, ex quo antelatus Gallus praefatis hospitibus de Bolkus vadium pie petentium non dedit, sed se evagi- nato gladio, uti praefertur, ipsis violenter opposuit, dicens ut antequam ab eo vadium reciperent, ex eis decem morirentur, harum nostrarum literarum sigillo nostro minori provinciali consignatarum testimonio mediante. Datum Cibinii secundo die festisacratissimi corporis Christi, anno domini millesimo quadrin- gentesimo sexagesimo. In generali nostra iudiciaria congregatione.

3 222

1460 Juli 8. Der Gubernator Barthnlomdus und der Konvent von Kolozsmonostor erlassen allen Weingarteninhabern auf dcm Gebiet der Abtei die Leistung des Grundzinses in Wachs und Geld sowie den Weinneunten, um dadurch die Reben- kultur im Bereich der Abtei zu heben, verpflichten sie aber zur Abgabe des Zehnten.

Orig. Pap. Arh. St. Cluj-Napoca, Archiv der Stadt Cluj-Napoca V, 9. Siegel, rund, Dm. 54 mm, weisses Wachs in Wachsschiissel, an blau-roter Seidenschnur angehangt. Der- selbe Stempel wie Nr. 529. Im amtlichen Auszug von 1781 mit dem Jahresdatum 1470 wiedergegeben ebenda Fasc. 23 Nr. 20. Druclc: Jakab, OkIev61t4r 1, 207 Nr. 124 zu Januar 26.

Bartholomeus gubernator et conventus abbatiae monasterii beatae Mariae vir- ginis de Colosmonostra omnibus Christi fidelibus tam praesentibus quam futuris praesentiura notitiam habituris salutem in omnium salvatore. Ad universorum notitiam harum serie volumus pervenire, quod quia prudentes et circumspecti viri Petrus Balog, Melchior Sleffer, Leonardus Bwlchyn, Lucas Kysmesther, Erasmus Engel et Nicolaus dicti^ Zompol concives et inhabitatores civitatis Coloswar, in ipsorum ac universorum hospitum et incolarum dictae civitatis

81

Coloswar, nec non quorumllbet hominum ubicumque locorum cunctantium, ab una parte vero ex altera providi viri Franciscus Jo, Johannes Nag, Andreas Zekel, Johannes Gebarth, alter Johannes Nebleng et Laurencius dicti^ Solar hic in possessione nostra Monosthor residentes, similiter in ipsorum universo- rum iobagionum in dicta Monosthor nec non aliorum ubivis locorum commoran- tium personis, qui videlicet in territorio antefati monasterii vineas haberent nostram accendentes praesentiam, parili voce nol)is retulerunt supplicantes, quod quia ipsi in nostro et praedictae ecclesiae nostrae territorio intra metas eiusdem monasterii nostri nonnulkis vineas haberent et conservarent pro qui- busquidem vineis hactenus pro terragio montis vinearum videlicet pro quolibet iugere vinearum unum talentum cerae nobis et nostris praedecessoribus a phiri- bus retroactis temporibus dedissent et exsolvissent, propter quam cerae cxactio- nem quam phires vineae in iam dicto nostro territorio desolatae forcnt, immo unum integrum promontorium Gorbo appellatum prorsus et omnino incultum et inexcolatum ac desertum et in nihilum redactum reliquentes. Nos itaque attendentes praemissas damnificationes, periclitationes ac diminutiones nos- trorum ac praefatae ecclesiae fructuum et proventuum pati et sufferre nolentes, sed potius ipsos fructus et proventus augmentari ut tenemur et non periri et diminui volentes, non enim solum praelibatum promontorium, sed et promon- toria nostra alia puta Kewmal ultra fluvium Zamos a septemtrionali et Peth- lend appellata, a meridionali'^ partibus et plagis terrae existentia desolata et desertata iam de facto forent inchoacta, saepedictam etiam ceram hactenus exactam, agnovimus magis fuisse maximum in nocumentum nobis nostrisque* praedecessoribus ac praetactae ecclesiae nostrae quam alicuius commodositatis. Ne ideo praelibatarum vinearum promontoria temporibus successivis desolaren- tur et in nihilum redigerentur sed ut ipsa vinearum promontoria magis refor- marentur et in uberiorem fructuositatem devenire possent, nobisque ac memo- ratae ecclesiac nostrae necnon nostris futuris abbatibus in fructuosiorem pro- fectum existerent, ex delilierato animo maturoque consilio in nobis praelibato, hanc gratiam annuimus perpetue duraturam omnibus hiis, qui videlicet in territoriis seu promontoriis praenotati monasterii beatae Mariae virginis vineas liabere dinoscerentur conservarentque et haberent, ipsam saepedictam ceram pro terragio montis vinearum exigi consuetam ac in singulis tribus iugeribus terrarum pro terragio montis unum florenum auri a die datarum praesentium futuris perpetuis temporibus remittimus et remissimus atque relaxamus una- cum nonis vinorum, nisi dumtaxat de vinis ex eisdem vineis nobis et dictae nostrae provenire debentibus veras et iustas decimas exsolvituri existant, uti cultores fidei christianae de suis vinis et frumentis veras et iustas decimas in patrimonium crucifixi dare consueverunt. Nosque etiam universas Hteras nostras privilegiales causalesque et adiudicatorias sub quibusvis formis ver- bornm, in facto dictae cerae ac in singulis tribus iugerihus terrarum pro terra- gio montis unum florenum auri necnon nonae partis vinorum emanatas, cassas, vanas et inanes viribusque carituras exhibitoribusque earundem nocituras, reliquimus et commisimus. Insuper volumus ut nostri successores abbates praemissam dispositionein nulla ratione et cautela nuUiusque iuris etconsuetu- dinis remediis suffragantibus, nec etiam in ultima eorum voluntate huic dispo- sitioni valeant quoquomodo contraire et ipsam in irritum rcvocare. Incuiusrei memoriam firmitatemque perpetuam praesentes literas nostras privilegiales pendentis et autentici sigilli nostri munimine roboratas duximus concedendas. Datum feria tertia proxima ante festum beatae Margarethae virginis et marti- ris, anno domini millesimo quadringentesimo sexagesimo.

^ So Vorlage. ^ Hierauf pre am Zeilenschluss.

* Vorlage mere...

82

3 223

liuri|hiii 1460 Juli 13. Dcr Szekleigraf Ladislaus und die siebenhurgischen Vize- waiwoden befehlen dein Kronstadter Rat, die besetzten Muhlen im Burzenland den Torzburger Kastellanen zuruckzustellen.

Orig. Pap. Arh. St. Brajov, Fronius I, 30. Siegel, rund, Dm. 20 mm, war in grii- nes Wachs auf der RUckseite zum Verschluss autgedriickt. Druck: Szabb, Sz6k. okleveltikr 3, 75 Nr. 466.

Ladislaus maior filius Desew de Losoncz comes Siculorum, Nicolaus de Vizakna et Georgius filius Rycalff de Thakew^ vicewaywodae partium Transsiluana- rum- et Siculorum vicecomites. Sapienti ac prudenti viri nobis grate sincere- que dilccti. Significamus vobis in eo, quomodo molendina terrae Barcza, quae scilicet* molendina* alias semper ad castra pertinuissent nunc autem a castris potentia ipsorum mediante ocupassent et tenerent adhuc de praesenti. Bene constat vobis, ut quemadmodum literam domini nostri regiae maiestatis videli- cet praeceptoriam per vos bene vidistis qualiter sonat, aparet nostrae maiestati ut qui* molendina potentia ipsorum tencrent illis in omnibus adiuvamen esse- tis. Pro eo harum serie praesentium committimus vobis in persona regiae maies- tatis aliud habere nolentes, quatenus statim visis praesentibus illa praescripta molendina quas occupassetis ad praedicta castra et ad manus castellanis nostris remittere et resignare debeatis, manus autem vestras de illis extra recipere debeatis. Si feceritis bene quidem, alioquin sciatis firmiter, quod secundum continentiam literarum* domini nostri regiae maiestatis hominibus nostris commisimus, ut iterum ad praedicta castra occupare debeant. Cetera lator praesentium clarius dicet vobis, cui credere velitis tamquam ex nostris prolatis. Ex castro Gergen die dominica videlicet in festo beatae Margarethae virginis, anno domini millesimo quadringentesimo sexagesimo.

Auf der Riickseile Adresse: Sapientibus ac prudentibus viris iudici, iuratis ceteris- que civibus ac toti communitati civitatis Brassouiensis amicis nostris dilectis.

1 So Vorlage. ^ (Jber der Zeile.

* Vorlage Transsituanus. * Vorlage llteram.

3 224

1460 Jull 2Q.VIadTepes, Woiwode der Walachei, teilt Richler und Rat von Kron- stadt mil, dass er Frieden mit ihnen halten will, wenn sie die Fogarascher nicht unterstiitzen.

Orig. Pap. Arh. St. Bra^ov, Schnell I, 17. Siegel rund, Dm. 30 mm, in rotes Wachs auf der Ruckseite zum Verschluss aufgedruckt, Papierabdruck verwischt. Derselbe Schreiber wie Nr. 3 218. Druck: Bogdan, Documente 321 Nr. 263 = Hurmuzaki, Documente XV, 1, 56 Nr. 97.

Prudentes et circumspecti viri fratres atque amici nostri nobis plurimum ho- norandi. Ex eo quod cum hominibus nostris in nostra possessione districtus Fogorasch aliqua habemus negociari, non terrorem habeatis, quoniam nos om- nia ex parte pacis conclusione et unione eiusdem promissa infringibiliter erga vos et vestros quoslibet nisi per vestras prudentias eadem conclusio pacis vio- lari non videatur volumus observare. Sed et vos legem antiquam et consuetudi- nem anteam^ in eo, quod eisdem districtui Fogorasch adiutoria et subsidia vestra nequaquam dare nec praestare velitis. Insuper quod in vestri medio illorum

83

aliquem si fugam dare contingeret non fovere neque consentire vestra iuxta pro- missa- velitis, sed ipsis malifacere, quoniam nos omnia vobiscum ut permittitur conclusa, nisi per vos violari non videantur, rate et firme tenere volumus in- concusse. Sicut etenim nos homines vestros in ipsorum singulis agendis non molestaraus, sic et vos homines nostros ad dictas nostras possessiones transmis- sos non molestare ncc perturbare velitis modo aliquali. Datum sabbato proximo post festum beati Jacobi apostoli, anno et cetera LX°">. Wlaad vvaywoda partium Transalpinarum.

Auf der Rtickseite Adresse: Prudentibus et circumspectis viris iudici et iuratis civibus civitatis Brassouiensis, fratribus atque amicis nostris nobis plurimum honorandis.

' Vorlage antea. - Hieraul fovere nec consentire gestrichen.

3225

1460 Juli 26, Der Konvent von Kolozsmonostor bezeugt, dass providi et circum- specti viri Johannes Serator, Laurencius Fabiani, Michacl Tanczmesther, Sigis- mundus Ferwlich, Petrus Serator, Johannes Sartor et Michael Hawselth, inha- bitatores et incolae civitatis Coloswar uher Ersiiclien des Priors Georg namens der Konfraternitdt des Dominikanerl<losters der Hl. Jungfrau Maria in Klausen- burg Einspraclie dagegen erhoben haben, dass Pfarrer Gregorius von der Parochial- kirche des Hl. Michael es dem Dominikanerkluster verboten hat, Mitglieder seiner Konfraternitdt weilerhin in der Klosterkirche zu beerdigen.

Datum Sabbato proximo ante festura ad vincula beati Petri apostoli, anno (1460).

Gleichzeitiges Kopialbuch des Konvcnts Ungar. Landesarchiv Budapcst Dl. 36 392, 98 Nr. 3. Eine gleichartige Protestation des Priors Georg und des Dominilcanerbruders Stephan vom gleichen Tag, ebenda p. 98 Nr. -1.

3 226

1460 .Vugust 7, Der Konvenl von Kolozsmonostor bezeugt. dass die Dominikaner- konventualen Petrus und Philippus vom Marienkloster in Klausenburg am 6". August bei einem Haiisbesuch in vico JMonosthorwcza den dort wohncnden Mi- chael Hawselth und Appolonia, die Witwe nach Jacobus Mensaros angetroffen haben, die aussagen, dass Jakob als Mitglied der Konfraternitdt diescs Ordens ge- fordert habe, in dicser Klosterkirche und durch die Mitglieder ihrer Konfratcmitdt beerdigt zu werden. Datum secundo die diei termini praenotati, anno quo supra (1460).

Gleichzeitiges Kopialbuch dcs Konvents Ungar. Landesarchiv Budapest DI. 36 392, 99 Nr. 1.

3 227

Burg Dimbovita 1460 Aujjust 10. VladTcpes, Woiwode der Walachei, .tchrcibt an Richter und Rat von Kionstadt wegen Vcrgleichen in Rechtsfcillen.

84

0;ig. Pap. Aili. St. Biajov, Fronius I, .'iO.3. Siegcl. iuikI, nin. Jl mm, war in rotcs Wachs auf cler Huckseitc zum Verscliluss aufiic(lrucl<l.

Druck: Bogdan, Documcnte 322 Nr. 2G4 Iliumu/.aki, Documente XV, 1, 57 Nr. 98. Regest: Andronescu, Hepertoriul 87 Nr. 290.

Prudentes et circumspccti viii fratres atque amici nostri nobis plurimurn ho- norandi. Ex parte uoslri hominis cum porcis aliam non agnoscere possumus iustitiiK' ncquitatcm, nisi de villa eadcm in qua homo noster dictos porcos suos fore asserit. XII homines iuramentum pracstarc dcbeant, sic quod dicti porci non tempore pacis sed discordiarum tcmpore cssent recepti. Quod si sic dicti iuravcrunt homines XII, extunc homo noster dictis de porcis carentiam et dampnum habeat, sed si dicti duodecim liomines iuramentum praestare con- tcmpserint, ex tunc dictos porcos nostro homini restitui facere velitis. De ba- batis aiitem nobis constat sic, qiiod nos non tenenuis, quod ea temporibus dis- cordiarum facta et acta sint, quoniam nos illo tempore legatos ct nuntios nos- tros apiid vestras prudentias et circunispectiones habuimus. Igitur hortamur vestras prudentias et circumspectiones praesentibus diligenter, quatenus ho- minibus nostris quibuslibet iustitiariam impendere velitis satisfactionem, prout et nos vestris quibuslibet meram impendimus iustitiae aequitatem. Ob hoc etiam iustitia inter nos ficri debct. nc minora maiora sequantur, quoniam ut clare vi- detur, quod propter parva, magna emergi solcnt. quoniam sciendum, quod si agnoverimus nostris hominibus sicut nos vestris iustitiae non impertiri aequi- tatem nostros in dampno nullatenus homines permittemus. Ex castro fluvii Dombauicha dominica in die bcati Laurentii martiris, anno domini millesimo quadringentesimo sexagesimo. Wlaad waywoda partium Trausalpinarum.

Auf der Riickseilc Adresse: Prudentibus et circumspectis viris iudici et iuratis civibus civitatis Brassoviensis, fratribus atque amicis nostris nobis plurimum honorandis.

* 3 228

Dio.sgyor l-JSO August 15. Konig Matthias bestdtigt die Adligen Symon filius quondam Petri Forro de Belen und Nicolaus filius Michaelis de Zenthgergh im Besitz von Bachfalwa, Zenthmihalfalwa alio nomine Tharnachfalwa, Therkes alio nomine Themes, Hwzzywfalw et Apaczya vocatas in comitatu Albnsei partium nostrarum Transsilvanarum et districtu Barcza habitas und verleiht ihnen alle l<dniglichen Rechte in diesen Bcsitzungcn.

Datum in Diosgywr in festo assumptionis beatae Mariae virginis, anno domini M™° quadringentesimo sexagesimo.

Orig. Perg. Ungar. Landesarchiv Budapcst Dl. 31 150. Siegel, rund, Dm. 64 mm, war

in rotes Wachs vorne aufgedriickt.

Druck: Szah6, Sz^k, okleveltir I, 184 Nr. 154. Hurmuzaki, Documente II, 2. 133 Nr.

113.

3 229

Thorcnburg 14fi0 August 19. Johannes Gereb de Wyngarth, Vizegubernator von Siebenbiirgcn, bezeugt, dass dic iiber Auftrag des siebenbiirgischen Gubernators und Erbgrafen von Bistritz, Michael Szildgyi, und Anthonius Desew de Patha, Gespan des Komitats Kolozs, am 13. August vorgenommene Befragang aller Adligen der

85

Umgebung raeta seu fossatum Thewlgespathaka als Hatlertgrenzc zwischen der Besitzung Kayantho und der Stadt Coloswar ergeben hat, dasstrittige Gebiet infol- gedessen dem Abt Bartholomeus und dem Konvent von Kolozsmonostor zusteht. Datum Thordae in generali congregatione regni nobilium feria tertia proxima ante festum beati regis Stephani, anno domini millesimo quadringentesimo sexagesimo.

Orig. Pap. Arh. St. CUij-Napoca, Archiv der Stadt Cluj-Napoca K, 13. Siegel war auf der Ruckseite zum Verschluss aufgedriickt.

3 230

Klauscnburg 1460 Septembcr 9. Der siebenbiirgische Vizegubernator Johannes Gereb von Weingartskirchen ersucht das Weissenburger Kapitel, fiir venerabilem dominum Bartholomeum doctorem gubernatoremque abbatiae de Colosmono- stra ac totum conventum eiusdcm monasterii ab una et circumspectos viros iudicem iuratosque cives ac totam communitatem civitatis de Coloswar vocatae partibus ab altera eine Begehung der zwischen ihnen strittigen Grenzen der Ort- schaft Chinteni vorzunehmen.

Datum in Coloswar feria tertia proxima post festum nativitatis Mariae, anno domini millesimo quadringentesimo sexagesimo.

Eingeschaltet vom Weissenburger Kapitel 1460. Perg. Arh. St. Chij-Napoca, Archiv der Stadt Cluj-Napoca M 20.

3 231

1460 Septcmbcr 11. Das Weissenhurger Kapitel bezeugt, dass religiosi viri fratres .\ndreas et Petrus ordinis sancti Benedicti in ipsorum ac conventus monasterii beatae Mariae virginis de Colosmonostra necnon totius ordinis beati Benedicti personis Einsprache dagegen erhoben haben, dass egregius dominus Bartholomeus doctor, ut creditur illegitimus possessor abbatiae dicti monasterii de Colosmo- nostra ohne Wissen und Zustimmung des Konvents im Verein mit Richter, Eat und Biirgerschaft von Klausenburg durch Johanncs Gereb de Vingard,denVizeguberna- tor Siebenbiirgens, eine Grenzfestlegung zwischen der Stadt Klausenburg und der Besitzung Chinteni (Kayantho) vornehmen hat lassen.

Datum in festo beatorum Prothi et Jacinthi, anno domini millesimo quadrin- gentesimo sexagesimo.

Orig. Pap. Ungar. Landesarchiv Budapest DI. 28 847. Siegel, rund, Dm. 42 mm, war auf der Ruckseite aufgedruckt.

3 232

Fiinfkirchcn 1460 Scptcmber 13. Veit Huendler, Suffraganbischof von Widdin, stellt dem Antonius Pellificis von Kronstadt ein Leumundzeugnis aus.

Abschrift des 15. Jahrhunderts, Bibliothek des Stiftes Klosterncuburg. Handschriflcn

C G C 941, fol 3.32 r.

Druck: Hist. ep. Quinqueecclesiarum 4, 298/9.

Nos Vitus dei et apostolicae sedis gratia episcopus Bodoniensis reverendique in Christo patris et domini domini Nicolai episcopi Quinqueecclesiensis suffra-

86

ganeus et^ vicarius in pontificalibus generalis universis et singulis quibus expe- dit notum facimus per praesentes, quod discretus vir Antlionius pellificis de Brasciiofia, artium baccalaureus scientia approbatus, moribus et vita coniposi- tus nostra existens in praesentia fideliter serviens coram nobis aliasque ubilibet nostro in districtu se per omnia honorifice ac laudabiliter rexit nullum deho- nestaiido nec alicui iniurias aut contuinelias inferendo, sed semper in bono statu et fama peiseverando se a nobis pacifice et fine bono permanente separavit. Qua re sui)plicainus omnibus praesentes literas inspecturis, quatenus eundem nostri ob intuitu humaniter pertractenf- ac eidein amicitiam et favorem impendant, pro quibus omnibus nos vicem rependere non postponemus. In quorum omnium testimonium literas nostras sigilli nostri secreti munimine roboratas duximus conceiidendum. Ex Quiuqueecclcsiis sabbato proximo ante exaltationem sanc- tac crucis, anno domini CCCC° LX°.

Hieiauf Nachschrifl gleichzeitig: Item latorem praesentis, videlicet N. baccaula- rium habeatis vobis recommissum ac eundem viva voce coram dominis aliasque ubique promoverc non dedignetur, praecipue tamen apud dominum Lucam, plebanum de Tarlaw, qui intellexi regimen scolae oppidi praetacti sibi esse concessum, cuius ipse dignus apud nos iudicatur.

1 Ober der Zeile. ^ Vorlage pertranctente.

3 235

1460 September 14. Symon, rector altarisThewtunicorum beatae virginis Mariae Quinqucecclesiensis civitatis vcstrae venerabilitatis exorator assiduus schreibt v'enerabili magnae discretionis viro magistro Johanni, plebano Braschoviensi, domino ac praeceptori suo sincerissimo und ersucht ihn, ftir den der Landes- sprache unkundigen und mni Alter gcdrucl;ten Veit Huendler, Suffraganbischof von Widdin, einen geeigncten Ersatz ausfindig zu machen, qui vellet habere cam- bium, ipse praetactus dominus Vitus episcopus praedicta beneficia eidem resi- gnasset. Scripta in die exaltationis sanctae Crucis, anno domini CCCC° LX°.

Abschrift dcs 15. Jalirhunderts, Bibliothek des Stiftes Klosterneuburg, Handschriften

CCC941, fol 331 v/332 r.

Druck: Hist. ep. Qulnqueecclesiarum 4, 297/8.

3 234

1460 Oktober 2. Der offentliche Noiar Urbanus Petri von Steinau bestatigt filr die Fronleichnamsbruderschaft der Hermannstddter Pfarrkirche die Urkunde des Hermannstadter Rates von 1372 Nr. 989, des Erzbischofs Demetrius von Gran aus 13S4 Nr. 1196 und die Urkunde desselben Demetrius aus 1384 Nr. 1194.

Orig. Perg. Arh. St. Sibiu, Archiv des Evang. KapitelsA.B. Sibiu Nr. 32. Das spitzovale Siegel des Erzbischofs Demetrius ist der Urkunde beigeschlossen. Druck: Archiv 10, 1872, 330 Nr. IV.

In nomine do.iiin' Amen. Anno nativitatis eiusdem millesimo quadringente- simo sexagesimo, indictione octava, die veroJovis, secunda mensis octobris videlicet feria quarta proxima ante festum beati Francisci confessoris immedia- te sacratissimo corporis Christi infra ad chorum parochialis ecclesiae gloriosis-

87

simae virginis Mariae opidi Cybiniensis Strigoniensis iurisdictionis de lectorio de altari in honore eiusdem dominici corporis Christi fundati deportato, vide- licet hora tertiarum vel quasi pontif icatus sanctissimi in Christo patris et domini nostri domini Pii divina providentia papae secundi anno eius tertio infrascriptis testibus praesentibus personaliter constituti viri prudentes ct circumspecti fratres saeculares literati et layci fraternitatis altaris et lectorii eiusdem sanc- tissimi corporis Christi missa de ipso dominico Corpore Christi tam organorum quam vivarum notum vocibus eorundem fratrum sollempniter decantata et finita. Inter quos circumspectus vir Oswaldus pridem Cybiniensis magister ci- viura suo ac universorum eorundem fratrum lectorii et altaris nominibus et personis producens certas infrascriptas huiusmodi fraternitatis videlicet in- choationis indulgentiarum et confirmationis patentes literas in pergameno scriptas sigillo eiusdem Cibinii rotundo cardiualium et archiepiscopalium vero oblongis ab extra cera crocea ab intra rubea more pontificum et cardinalium subappensis consignatas et michi infrascripto publico Notario traditas, sanas, illaesas, non abrasas, non cancellatas neque in aliquibus eorundem partibus suspectas sed et omni prorsus suspicionis vitio destitutas supplicans cum pu- blico notario subscripto nominibus quibus supra ut easdem literas de verbo ad verbum transsumerem et transcriberem transumptum sive transscriptum earun- dem sibi cunctisque fratribus eiusdem fraternitatis tam praesentibus quam futuris sub instrumento publico tradere et dare dignarem, quarum literarum primae et fundationis ipsius fraternitatis tenor per omnia sequitur et est talis: (Folgen die Urkimden des Hermannstadter Rates von 1372 Nr. 989, des Erzbi- schofs Demetrius von Gran von 138i Nr. 1196 und desselben von 1384 Nr. 1194.) Notarzeichen. Et ego Urbanus Petri de Stynawia clericus Wratislawiensis dyo- cesis publicus papali ac imperiali auctoritatibus notarius, quia praescriptarum fraternitatis literarum productionem transsumptum ac indulgentiarum petitio- nem transsumptum sive transscriptum eorundem donationis aliisque omnibus et singulis praemissis dum sic ut praemittitur fierent et agerentur unocum praescriptis testibus praesens fui eaque sic fieri vidi et audivi. Ideo praesens transsurapti instrumentum manu mea propria scriptum publicari et in hanc formam publicam redegi signoque et nomine meis solitis et consuetis roborando consignavi, rogatus et requisitus in fidera et testimonium omnium praemisso- rum.

Ego vero infrascriptus publicus notarius praeexpressas literas ad manus meas suscepi, vidi, palpavi et legi easque de verbo ad verbum sine diminutione aut aliquali augmento transsumpsi et transscripsi, transsumptum sive transscriptum earundem praedictis petentibus tradidi et assignavi ut ad quemcumque locum deferre habeat prasens transurapti instruraentum et nonnullis pro eis exhibere et praecipue reverendissirais in Christo patribusetdoniinisdorainis cardinalibus, archiepiscopis seu apostolicaesedis de latere legatis autpost hoc sanctissimo in Christo patri et domino nostro domino Pio divinae gratiae papae secundo mo- derno sive etiara postmodum suis successoribus eo sublato domini nostri archi- episcopi, vicariis praesentare taraquam originalibus litteris plena fides adhi- beatur. Literarum vero confirraationis praenominatae fraternitatis ut superius praeraittitur in sexta riga praesentis instruraenti locus pergaraeni hic defuit, quod praesenti transsuraere non potui, ipsara taraen in secundo instrumento per me confecto similiter transsumpsi et transscripsi ut in eodem lucidius valeat intueri. Adduxit insuper annotatus Oswaldus nominibus quibus supra modo tali ex quo voluntate divina praedicta parochialis ecclesia gloriossissimae vir- ginis Mariae in Cybiiiio in latitudine et longiludine decora acdificatione exslitit de praesenti amplificata. Ideo ad laudcra, honorem et gloriam sacratissimi cor-

88

poris Christi et ad devotionein ciiiictonim Chrisli fidelium et incitaiiieiiturn ad fidem scismaticorum hic cxistentiuin ipsi universi fratres eiusdem ut prae- fertur fraternitatis sacpedictac decreverunt annucntia vcnerabilis viri domini Valentini artium bacalaurei modcrni Cybiniensis plebani iocundc intervcniente ut hoc admirabilc sacrosanctissimum sacramentum ciusdem redemtoris ct salvatoris nostri singulis affuturis quarlis feriis acccnsis candelis, pulsatis cam- panilibus cum cantico laetitia honio quidam fccit cocnam magnam ct cetera per fratres et alios Christi colentes ordinata processione in ecclesia praedicta in circuitu, in monastrancia ut decct de choro super lectorium ad altare corporis Christi missam de eodcm organicis et vivis vocibus sollcmpniter decantandam portaretur. Ad cuius proccssionis sollempnem iocunditatem universi fratres supplicant humilimc et devote omnibus ad quos praesentia pervenerint. Omni- bus in dicta processione existentibus videlicet et utriusque sexus hominibus accensa lumina ante et post sacramentum ad laudem et honorem ipsius sacra- menti supra usque ad altare sequcntcs dcferentibus ct missa cantatibus et in cadem perseverantibus usquc ad finem indulgciitiam in rcmissionem peccatorum elargiri giatiose ut videant cismatici magnitudincm sacramenti et ad fidcm in- citantur, qua mediante possunt salvari. Etiam quod nos in magnis tribulationi- bus et angnstiis de praesenti constituti sumus. Ergo ad ipsum creatorem et sal- vatorem, quem expectamns refugium habemus. Qui et sua benignissima miseri- cordia et dcfensione a Turcorum crucis Christi inimicorum insultibus nos hic et in futurum protegere et custodire dignetur^. Data ct acta sunt haec anno, indictionc, die, mense, hora, loco et pontificatu quibus supra praesentibus ibi- dem honorabilibus viris dominis Jacobo sartoris de Cybinio, artiura bacalaureo, Mathia de Lankendorff pridem plebano, ]\lichaele de Helta, literato, testibus ad praemissa vocatis et rogatis.

1 Rasur 1 cm.

3 235

1460 Oktober 2. Das Weissenburger Kapitel schaltet die Urkunde des Johannes Gereb von Weingartskirchen i>on 1460 Nr. 3 230 ein und hczeugt, dass die Grenzen 'wischen Chinteni und der Stadt Klausenburg ain 23. September 1460 neu festge- setil wurden. In quaquidem ultima meta iudex et duo iurati cives eiusdem civi- tatis Koloswar iuxta regni consuetudinem coram ipsis deposuissent per ipsum vestrum hominem ipsis datum et explicatum. Gegen die neuen Grenzen habe Do- minik, der Kustos des Konvents von Kolozsmonoslor, Einsprache erhoben. Datum die diei metarum consignationis, renovationis, errectionis et iuramen- talis depositionis praedictarum, anno domini supradicto.

Eingeschaltet von den Requisiloren des Weissenburger Kapitels 1577, Arh. St. CIuj- Napoca, Archiv der Stadt Cluj-Napoca M, 19. Abschrift des spaten 18. Jahrhunderts. Batthyaneum Alba lulia X, 78 Privilegia civitatis Claudiopolitanae 240 f.

3 236

Burg Dimbovita 1460 Oktoher 11. Vlad Tepes, Woiwode der Walachei, beklagt sich iiber die Kronstddter, die ein vor mehrercn Wochen geschlossenes Abkommen nicht einhalten.

89

Gleichzeitige Abschrift Pap. Arh. St. Brajov, Archiv der Evatig. Kirchengeineinde A.B.

Brajov, I.E. 168 r.

Unvollstandig: Revue roumaine d'histoire VIII, 1969, S. 991 f.

Egregie vir, amice noster nobis pluiimum honorande. Intimata vestra noveritis nos sane et optimc intellexissc, unde sciatis, quod nos pro parte nostra pacem inter nos videiicct infra spatium scx ebdomadarum conclusam tenere et obser- vare vestra iuxta optata conamur. Sed vobis reducetur in memoriam, quod tempore talis inter nos pacis conclusionem mentio fiebat in clusione, quod homines nostri tam negociatores quain et ceteri in quibuscumque factis et agen- dis esscnt et cxistercnt, quod veslra serenitas in sua persona simulcnm ceteris nunciis et hominibus corundem Brasouien^ sium spopondebat libere et pacifice absque impedimento de medio ipsorum Brassouiensium et partium Burcza dimittere. Sed nos de facto ipsos Brassouienses in pertinentiis nostris et parti- bus existentes tam unius quam alterius actionis viso vestris liberos et pacificos abire una vobiscum et post vos diinisimus^ omni absqiie impedimento inter- mixto. Quod iam cum scitu nostro nullus taliuin hominum in nostra existit et est potentia, quod si aliquem sciremus, etiam iuxta disposita dimittere inten- deremus. Sed prout a veridicis didicimus, homincs nostri ibidem existentes ab ipsis Brassouiensibus arrcstati et non Hbere asscruntur. quod ex istis ipsa pro tunc tcmporis praemissa adimpleri non agnovimus et iam literas nostras iura- mentales habere optatis, quod nobis bonum et congruum videretur unum prius adimplere votuin secundum postmodum votis adoptare. Igitur homines nostros iuxta promissa libere et pacifice abire permittatis. Insuper quod ipsi Brassoui- enses litteras salvus conductus super eo transmittant, quod hominem nostrum ad conspiciendum aemulos nostros e medio Brassouiensium secure possumus transmittere, quod duin sic nostros aemulos ipsorum Brassouiensium e medio expulsarc fore agnovimus hominesque nostri in ipsorum Brassouiensium medio existentes dimitterentur. Ex tunc visis talibus, ipsas nostras littcras iuramen- tales iuxta vestra petita et optata concedemus transmittendas. Sed si homines nostros liberos iuxta promissa non dimiserint, ex tunc tales literas nostras non expectate faciendas, quoniam ea quae ipsi Brassouienses coram vobis promise- runt et spoponderunt et ipsa non adimpleverunt. quomodo tunc vestrum ab ipsis post recessum adimpleverunt vota et promissa. Ex castro Wywar fluvii Dombowicza sabato proximo post Dyonisii, anno LX°.

^ Hierauf gestrichen oi ab.

3 237

Nach 1460 Oktober 11. Aufzeichnung iibcr Vorschldge des Woiwoden der Walachei Vlad Tepes fiir ein Abkommcn mil den Siebcn und Zwei Stiihlen, der Stadt Kron- stadt und dem Burzenland sowie mit den Szeklem.

Zeitgenossische Abschrift, vermutlich von der Hand des Kronstadter Stadtnotars Leon- hardus, Pap. Arh. St. Bra§ov, Archiv dcr Evang. Kirchengemeinde A.B. Brajov, I.E. 168 V.

Druck: Rcvue roumaine d'histoire, VIII, 1969, S. 992. Datiert im Zusammenhang mit der Urkunde von 1460 Nr. 3 236, vgl. ebcnda, S. 987.

Item optat dominus Wh)d waj^da Transalpinarum a nobis, quod pencs literas nostras obligatorias antea sibi concessas alias litcras nostras obligatorias simul cum duarum et septem sedium ac civitatis Brasso et terrae Burcza Saxonibus item articulis infrascriptis adiunclis ipsi domino wayvodae darent.

90

Item primo optat doininus wayda, quod quicumque homincs Walachi sive alii

de sua terra ad partes Transsilvanas lurtim vel aliter se transferrent moraturi,

dum pcr ipsuni dominum wayvodam requirentur, tales homines captivare et

captos ad manus suas vel hominum suorum dare deberctis, et ipse dominus

wayda ad consimilia facienda e converso se obligaret.

Item 2 optat ipsc dominus wayda a scptem et duarum sedium Saxonibus, itcm

civitate Brasso cum terra Burcza ac civitate Cybiniensi quod quicumque ab

aliquibus partibus puta Turcorum sew terrae Moldaviae vel quibuscumque aliis

hominihus dempto hoc regno Hungariae inimicitias haberent, ex tunc postquam

requisiti per ipsum dominum wayvodam fucritis, in sui subsidium quatuor

miiia hominum armalorum dare deberetis unacum Syculis; ipse etiam domi-

nus wayda ad consimilia facere se promittit.

Item dominus wayda promittit, quod dum Turci vei alii inimici per suam

terram ad partes Transsilvanas venirc ^ellent vastaturi, ex tunc ipse dominus

wayda toto suo posse ipsis aemulis obviare et resistere teneatur.

Item dc istis suprascriptis articulis petit dominum comitem ipsc dominus

wayda. quod scribat Saxonibus et Syculis, ut superinde eorum literas obliga-

torias domino wayvodae dare debeant.

Item optat dominus wayda a domino comite, quod ambae partes contra quosli-

bet aemulos eorundem in subsidium alterius personaliter venire aut saltem

gentes suas raittere debeant et teneantur.

Item optat dominus wayda a doraino comite mandare Brassouiensibus, ut ipsi

de omnibus rebus et bonis suis tempore treugae pacis ab ipso wayvoda aut ho-

minibus suis ablatis effectivam impendant satisfactionem.

3 238

1460 Oktober 14. Der Konvent von Kolozsmonostor bczeugt, dass der Klauscn- burger Burger (civis et inhabitator) Bartholomaus Aurifaber von dem Adli- gen Stephan Kemen dc Gcrewmonoslor funfzig Goldgulden geliehen hat, die cr sich verplfichtet, bis zum kommendcn Michaelstag zuruckzuzahlcn, widrigen- falls sich die Schuldsumme vcrdoppelt. Datum feria tertia proxima ante fes- tum beati Galli confessoris, (anno 14G0).

Gleichzeitiges Kopialbuch des Konvcnts Ungar. Landesarchiv Budapest Dl. 36 392, 101 Nr. 3.

3 239

Thorenburg 1460 Oktober 17. Der siebenbiirgische Vizegubernator Johann Gc- reb de Vingard beurkundet die Grenzbegehung zwischen Wurmloch und Morles- dorf.

Orig. Perg. Aih. St. Sibiu, K.A. Wurmloch Nr. 1. Siegel, rund, Dm. 28 mm, grunes Wachs in Wachsschiissel an weisser Hanfschnur angeliangt. Im Siegelfeld Wappenschild mit unkenntlicher Figur und Spruchbaud um den Wappcnschild. Eingeschaltet vom Weissenburger Kapitel 1481 und mit dieser Urkunde vom siebcnbiirgischen Fiirsten Johann II. Sigismund 1570, ebenda.

Nos Johannes Greb de Wyngarth partium Transsilvanarum vicegubernator et universitas nobilium earundem partium Transsilvanarum memoriae com- mendantes tenore praesentium significamus quibus expedit universis, quod

91

ciim ad legitimae petitionis instantiam Ladislai Linck comitis regalis, An- thonii Murer villici item Mathiae doleatoris, Nicolai sutoris, Petri similiter doleatoris, Casparis fabri et Nicolai Newnaber iuratorum seniorum de villa regali Baromlacka in ipsorum ac totius communitatis eiusdem villae rcga- lis Baromlacka nominibus et personis nobis in hac parte porrectae magis- trum Nicolaum partium Transsilvanarum protonotarium nostrum hominem ad infrascriptam metarum rectificationem specialiter deputatum duxisse- mus transmitendum. Tandem idem exinde ad nos reversus nobis retulit, quod ipse feria secunda proxima ante festum beatae Margarethae virginis et niar- tyrisi ex deductione praelibatorum seniorum de villa Baromlacka ad faciem ter- rae inter candern villamregalem Baromlacka et inter possessionem Mortentelke Nicolai de Gcrend et aliorum nobilium adiacentis accessisset, ubi ipso prae- sente, vidente et audiente a notatis comite regali ac villico et senioribus de dicta villa regali Baromlacka, ut superius narratur in eorum et totius commu- nitatiseiusdem villaepersonisab unaparte,siquidem exalia memoratoNicoIao de Grend personaliter adhaerentibus. item nobilibus et honestis viris Georgio Thabyas de Etczel, Georgio comite de Musna, Andrea Latcz. Laurencio Gep- pcl et Johanne Herman de eadem, item Laurencio comite de Buz, Jacobo comite de Nymps, Johanne iudice de Megyes, Valentino literato, Johanne Rewel. Laurencio aurifabro et Laurencio carnifice de eadem, Ladislao comite de villa Ysopis et Nicolao Gyrger ac Simone Scholer de eadem ceterisque quam- pluribus probis et honestis viris de duabus sedibus Saxonicalibus extunc inibi personaliter constitutis, annotati comes ac villicus et seniores et Nico- laus de Grend ex ordinativa compositione praelibatorum proborum ac nobi- lium virorum modo antelato inibi adhaerentium in infrascriptis metarum demonstrationibus et reambulationibus per omnia concordantes ad talem deveniendo pacis et concordiae unionem, quod praescriptam terram modo praetensato inter eandem villam regalem Baromlacka et possessionem Mor- tentelke adiacentem per suas veras metas et antiquas, novas iuxta veteres erigendo hoc modo reambulassent. Quod prirao incepissent in capite cuius- dem montis Hewasreock vocati ubi penes quondam antiquam metam a parte orientis villae regali Ysopis. alio nomine Ysopfalwa a parte vero meridiei possessioni Mortentelke vocatae et a plaga occidentali similiter villae rega- li Baromlacka separantem et distinguentem de terra novam metam erexis- sent. Abhinc directe ad plagam mcriodionalem inter rubeta descendendo in margine eorundem rubelatorum in planitie similiter penes quandam antiquam metam a parte meridiei praedictae possessioni Mortentelke et a parte oc- cidentali annotatae villae regali Baromlacka distinguentem de terra cumu- lassent. Deinde vero eandem plagam meridionalem tenendo quandam viam forensem per quam a dicta Mortentelke iretur ad Megyes transsaliendo ex opposito praedictae metaesecus quandam viam descendentem de monte Bocholcz- reock vocato ct incidentem dictam viam forensem similiter unam novam metam terream a parte meridiei praescriptae possessionis Mortentelke et a parte occidentali dictae villae regali Baromlacka separantem erexissent. Abhinc deniquc dictum montem ascendendo et modicum girando ad plagam meridionalem et occidentalem plagas eandem viam pro meta inter annota- tam possessionem Mortentelke et dictam villam Baromlacka relinquentes supra in monte inter rubetas secus eandem viam a parte aquilonari consimi- liter novam metam penes antiquam de terra modo antelato separantem ag- gregassent. Inde vero per aciem cuiusdam Byrcz in eadem via proficiscendo- in margine montis cis et prope eandem viam penes quandam antiquam me- tam modo praemisso separantem unam metam terrcam congregassent. Abhinc vero descendendo quasi per iactum unius lapidis similitcr novam nictam praemis- so modo separantem erexissent. Deinde itcrum descendendo modicum et

92

siib nionlc penes tcrras arabiles siniiliter novam metam fecissent. Deinde ve- ro ad eandem plagam meridionalcm proficiscentes in fine terrarum arabilium ad candem villam Baromlacka pertinentium gyrantes et regyrantes certis mctis pencs antiquas mctas modo saepius nominato de terra de novo erec- tis. Quadam etiam particula terrae inculta Puzthahathar vocata inter ter- ras praescriptae possessionis Mortentelke ct villa Baromlacka adiacente com- muni usui rellquendo ad quendam monticulum in fine eiusdem terrac incul- tae existeus pervenissent in vertice cuius penes antiquam metam novam metam de terra modo supra nominato distinguentem ct scparantem cumu- la.sscnt. Abhinc directe plagam ad eandem pergentes quandam viam per quam de dicta Mortentelke ad dictam villam Baronlacka iretur, vel e converso et quandam vallcm transsalientes ad aliam vallcm incidentes, per C(uam in planitie eundo in pcde cuiusdam montis subtus silvam Ardasch- bocliolcz vocatam similiter unam metam modo praetensato distinguentem dc terra fecissent. Et licet cursus metales terrarum praescriptae villae re- galis Baromlacka ulterius et ad longiora loca processum habere debere assertum extiterit tamen ea vice cursus metalis inter eandem villam Baromlacka et inter dictam possessionem Mortentelke omnino praemisso* ibi terminassent. Quibus sic ut praenarratur peragatis et peractis idera magistcr Nicolaus pro- thonotarius unacum mcmoratis probis ac nobilibus et honestis viris modo praeal- legato inibiadhaerentibus terras.silvasetrubetasub inclusionibus praetitulata- rum metarum modo antelato erectarum a parte praescriptae villae rcgalis Barom- lacka situatas et adiacentes eisdem senioribus et toti communitati eiusdcm vil- lae Baromlacka statuissent ct commisissent tenenda, possidenda pariter et habenda nemine pro tunc contradictorc apparente. In cuius rei mcmoriam firmitatemque perpetuam praesentes literas nostras privilegiales sigillo prae- cedentium viccvaivodarum, quo ipsi in exequcndis causis nostri in mcdio utebantur consignatas duximus conccdendas. Datum Thordac duodccimo dic octavaruin fcsti bcati'' Michaelis archangeli, anno domini millesimo quadringentesimo sexagcsimo.

> Juli 7. ' Ober der Zeile d.

- Vorlage profississcendo. * Unter der Zcile nachgetragcn.

3 240

Tirnavcni 1460 \ovembor 2. Die siebenbiirgischen Vizewoiwoden Sigismund de Sarlhwan iind Nikolaiis d. Ae. von Sahburg eisuchen das Weissenbuiger Ka- pitel, bei der Einfiihrung des Peter von Rothberg in die BesitTung Petersdorf und das Prddium Rependorf mitzuwirken.

Eingeschaltet vom Weissenburger Kapitel 1460, Orig. Arh. St. Sibiu U II 210, mit dic- ser Urliunde von Pfarrer Sigismund von Salzburg 1470, Orig. ebenda U II 331.

Amicis eoruni reverendis capitulo ecclesiae Transsilvanae Sigismundus de Sarthwan et Nicolaus scnior de Wyzakna vicevaivodae Transsilvani amici- tiam paratam cum honore. Dicitur nobis in persona egregii Petri de Rufo- monte civis civitatis Cybiniensis, quomodo ipse in dominium cuiusdam pos- sessionis Peterfalwa et praedii Repafalwa vocatarum, penes sese in comitatu Albensi existentium habitarum legittime vellet introire. Super quo vcstram amicitiam pracsentibus petimus diligenter, quatenus vcstrum mittatis homi- nem pro testimonio fide dignum, quo praesente Stephanus de Hozywtelk

93

aut Petrus de Wezzewd seu Laurencius de eadem, sive Johannes de Kereky, sin Ladislaus de eadem, aliis absentibus, homo noster ad facies praedicta- rum possessionis Peterfalwa et praedii Repafalwa vicinis et comraentaneis earundem inibi legittime convocatis et praesentibus accedendo introducat eundem Petrum titulo pignoris in dominium earundem statuatque easdem, cum cunctis earundem utilitatibus et pertinentiis quibuslibet eidem prae- misso pignoris titulo sibi incurabentibus possidendas, si non fuerit contra- dictum, contradictores vero si qui fuerint evocet ipsos contra annotatum Petrum nostram in praesentiam ad terminum competentem rationem contra- dictionis eorum reddituros. Et post haec huiusmodi possessionariae intro- ductionis et statutionis seriem cum contradictorum et evocatorum si qui fuerint vicinorumque et commetaneorum, qui ibi intererunt, nominibus ter- minoque assignato nobis amicabiliter rescribatis. Praesentes vero proptcr sigilli nostri carentiam sigillo praecedentium vicevaivodarura, quo ipsi in exerciendis causis nostri in medio utebantur fecimus consignari. Datum in Zenthmarthon secundo die festi omnium sanctorum, anno dnmini millesimo quadringentesimo sexagesimo.

3 241

1460 \ovcmber 23. Das Ofener Kapitel schaltet iiber Ersuchen des Brudeis Fabian von Igal, Ordensmeister der Franziskaner in Ungarn, die Urkunde Papst Calixls III. von U55 Nr. 2 9S7 mil der Urkunde Nikolaus V, von 1455 Nr. 2 950 enthaltend die Verfiigung, dass die Briider von der Franziskaner-Observanz keine Hauser und Kloster, die den Franziskancr-Konventualen oder den Klaris- sinnen gehoren, besetzen diirfen. Datum die dominico proximo ante festum beatae Katherinae virginis et raartiris, anno domini millesimo quadringen- tesimo sexagesimo.

Orig. Perg. Arh. St. Sibiu, U II 211. Siegel, spitzoval, Dm. 48 + 32 mm, weisses Wachs in Waehssehussel, an blau-roter Seidenschnur angehangt. Im Siegelfeld Bischof sitzend ; Umschrift in Majuskel: SIGILLVM [CAPITVLjI BVDENSIS. Regest: Kemeny, Notitia I, 179.

3 242

1460 Novembcr 25. Das Weissenburger Kapilel schaltetdenEinfiihrungsauftrag der siebenbiirgischen Vizcwoiwoden Sigismund und Nikolaus mn 1460 Nr. 3 240 ein und berichtet, dass die Einfiihrung des Peter von Rothberg in den Besitz von Petersdorf und des Pradiums Rependorf sabbatho proximo ante festum beati Martini confessoris stattgefunden hat, vicinis ct commetaneis earundem uni- versis inibi legitirae convocatis praesentibus nobilibus Laurencio praedicto de dicta Wezzewd, Thoma de Bolya, Georgio de Thabyas ac iuratis possessio- num Nagsellv et Saly vocatarum in ipsoruni ac totius cominunitatis in eisdem commorantis personis aliisque quam piuribus acccdendo. Datum decirao octavo die diei intrnductionis et statutionis praenotatarum. anno domini supradicto.

Orig. Perg. Arh. St. Sibiu U II 210. Siegel war angehangt. lCingcschaltct als 2. Inscrl vom Hermannstadtcr Kapitel 1470, Orig. cbcnda U II 331. Hcgcst: Keminy, Notitia I, 179.

94

3 243

Roin 1 '«GO Dczcinber 27. Die Kardiiiale hidoiiis, GuHlcrrnus u.a. rcrlciheii dcr Allerheiliijenldrchc in Wolz einen Ablass.

Orig. Perg. Arcliiv der Kvang. Kirchengcmcindc .\.B. .Media? Nr. 36. Vier Siegel waren an Hanfschniiren angehiingt. Das fiinfte Siegcl. clJcnfalls an Ilanfschnur angehiingt, spitzoval cca 50 + titt nini, rotcs Wachs auf weisscni Wachsuntcrgnind. lui Siegclfeld Reste mil zwei stchcndcu I-^iguren unter Doppelljaldac liin, darunlcr Bischofsfigur, flan- kiert von zwei Wappcn. Die niit der .lahreszahl 1461 veisehene Urkunde nniss dem angegcbenen Pontifikatsjahr zufolge in das Jahr H(3ll riickversetzt werden. Ks wird daraus tleullich. dass in dcr, Kanzlci der Kardiniilc noch der .laliiesanfaug voni 25. Dezenibcr hcrrschlc.

Isidonis Sabinensis episcopus. Giiiliermus litiili sancti iVIaiiini in montibiis, Latinus tituli sanctorum .loliannis et Pauli. .lohannes tituli sanctoruni qua- tuor coronatorum, Petrus tituli sancti Marci, .lohannes tiluli sanctae Priscae, Jacobus tiluli sanctae Anastasiae, Nicolaus lituli sanctae Ceciliae, Berardus tituli sanctae Sabinae presbileri, Rodericus tituli sancti Nicolai in carcere, Tuliano diaconus miseratione divina sacrosanctae Romanae ecclesiae car- dinales universis et singulis Christi fidelibus praesentes literas inspectnris, visuris pariter et audituris salutem in domino sempiternam. Splendor pater- nae gloriae, qui sua mundum ineffabili illuminat claritate, pia vota fideliuni de ipsius clementissima maiestatc sperantium tunc praecipue benigno favore prosequitur cum devota ipsorum humilitas sanctorum precibus et meritis adiu- vatur. Cupientes igitur ut parochialis ecclesia omnium sanctorum in Weltz, Transsilvanae diocesis, congruis frcquentetur honoribus fidelesque Christi eo libentius devotionis causa confluant ad eandem, quo ibidem dono coelestis gratiae uberius se noverint fore refectos ct a Christi fidelibus iugiter veneretur de omnipotentis dei misericordia et beatorum Petri et Pauli apostolorum eius auctoritate confisi, omnibus et singulis vere poenitentibus et confessis, qui dictam ecclesiam in nativitatis, resurrectionis, pentecostes domini nostri Jhesu Christi, purificationis beatae gloriosae virginis Mariae, omnium sanc- torum festivitatibus et celebritate iuiiusmodi devote visitaverint annuatim et ad reparationem et conservationem aedificii, calicum, librorum aliorumque ornamentoium pro divino cultu inibi necessariorum manus quotienscuinque porrexerint adiutrices. Nos cardinales praefati et quilibet nostrum pro quali- bet die ipsarum festivitatum et celebratione huiusmodi centum dies indul- gentiarum de iniunctis eis poenilentiis misericorditer in domino relaxamus ]iraesentibus vero perpetuis futuris temporibus duraturis. In quorum omnium fidem et testimonium praemissorum praesentes nostras literas exinde fieri nostrorumque cardinalatuum sigillorum iussimus et fecimus appensione com- muniri. Datum Romae sub anno a nativitate domini nostri millesimo qua- dringentesimo sexagesimo primo, die vero vigesima septima mensis decembris, pontificatus sanctissimi in Christo patris et domini nostri domini Pii divina providentia papae secundi anno tertio.

Auf der Plica vom gleichen Schreiber: Has indulgentias impetrari fecerunt honorabilis et discreti viri Nicolaus Schonenberger presbyter et Gregorius Schonenberger ac Goderbarmet laici ut pro.sequentes ipsas dicant pro anima- bus ipsorum orationem dominicam et .salutationem angelicam ave Maria.

3244

Rom 1461 Januar 1. Der Kardinalpriester Philipp (jewahrt Nicolaus Petri, dem Pfarrer von Neustadt, das Rccht, sich einem Beichtvater zu wahlen.

95

Orig. Perg. Arh. St. Sibiu, K. A. Bradeni Nr. 5. Siegel war angehangt.

Philippus miseratione divina tituli sancti Laurencii in Lucina presbiter car- dinalis dilecto in Christo Nicolao Petri presbitero, plebani in Novacivitate Albensis diocesis, salutem in domino. Solet annuere sedes apostolica prius votis et honestis petentium precibus maxime ubi salus requiritur animarum tavorem benivolum impartiri. Cum igitur ex parte tua nobis fuerit humiliter supplicatum ut in animae tuae solatium eligendi confessorem idoneum tibi licentiam concedere dignaremur, nos tuis supplicationibus favorabiliter annuen- tes auctoritate domini papae cuius poenitentiariae curam gerimus et de eius speciali mandato super hoc vivae vocis oraculo nobis facto devotioni tuae concedimus, quatenus liceat tibi idoneum et discretum presbiterum in con- fessorem eligere, qui super peccatis quae sibi confiteberis nisi talia sint propter q [uae]^ merito sit sedes apostolica consulenda tibi auctoritate praedicta pro- videat de absolutionis debitae beneficio et poenitentia salutari quamdiu vixeris, quotiens fuerit opportunum. Vota vero peregrinat ionis et abstinentiae, si qua emisisti, quaecommode servare non potes ultramarino beatarum Petri et Pauli atque Jacobi apostolorum votis dumtaxat exceptis commutet tibi, idem coufessor in alia opera pietatis. Datum Roinae apud sanctum Petrum sub sigillo officii poeni- tentiariae, kalendis Januarii, pontificatus doraini Pii papae anno tertio.

Aiif der Euckseite von der Kanzlei: Regestrata gratis, G. de Venrayde, lo. Weythasen.

\'on anderer Hand: Vositis Conano. 1 Lucke 5 mm.

3 245

Gilau 1461 Jauuar 8. Der siebenbiirgische Bischof Matthiias trtigt deni Dekan des Kiralyer Kapilels auf, den Anordungen des Dechanlen des Bistritzer Kapi- iels Folge -u leisten.

Abschrift Arh. St. Sibiu, Manuslvript Zimmermann des Urlvundeubuches X, 202 nach E. Amicinus, .Monumenta vetera, friiher im Archiv dcs I£vang. Kapitcls A. B. Bistrija.

Mattheus dei et apostolicae sedis gratia episcopus Albensis Transsiivanae sincere nobis in Christo dilecto honorabili et discreto decano deKiralia salutem in domino. Ex relatione honorabilium decani Bistritiensis ct ecclesiarum rec- torum sub eodem decanatu commorantium percepimus querulose, qualiter vos cum aliquod mandatum nostrum aut aliquod aliud totum episcopatum con- cernens ad eodem pervenerit simul cum eis stare nolletis et valde tepidi et ne- gligentes essetis in huiusmodi mandati executione. Cum tamen ut ab antiquo didicimus semper mandatis et requisitionibus decani Bistritiensis pro tem- pore constituti parere teneamini, ideo vestram dilectionem paternaliter ac- cusamus et nihilominus in virtute sanctae obedientiae firmiter praecipimus et mandamus per praesentes, quatenus a modo in posterum quemadmodum alias omnibus mandatis et requisitionibus decani Bistritiensis pro tempore consti- tuti vel in futurum constituendi parere debeatis. Alioquin commisimus prae- fato decano Bistriciensi et praesentium serie committimus dantes in hac parte plenam auctoritatem, ut vos si contra praemissa feceritis vel alter fecerit dicta auctoritate nostra per censuras nostras ecclesiasticas et alia iuris remedia ad

96

parendum hiiiusmodi mandalis arctius compeliat et astringat. Secus igitur non facturi; praesentibus perlcctis exhibenti restitutis. Datum in Gyalu tertio die festi epiphaniaruni doniini, anno ciusdem millesimo quadringentesimo sexagesimo prirao.

3 246

Roin liBl Jauuar 31. Dcr papslliclic GcneralaudUoi Jacobus de MuciarelUs beglaubigl tiber Ersuchen des Gencralauditors des Dominikanerordcrjs Crislianus Bonlei die Urkunde Papsl Nikolaus V. i>on 144S Nr. 2 664 mit dcn Urkunden Eugens IV. ron 1440 Nr. 2 314, Marlins V. von 1427 Nr. 2 OOS und Gregors XI. von 1374 Nr. 1 025 iiber die Rcchte und Frciheiten der Dominikaner . Datum et actum Romae in domo habitationis nostrae nobis inibi mane hora audientiae causarum consueta ad iura reddendum et causas audiendum in loco nostro solito et consueto pro tribunali sedentibus, anno a nativitate domini millesimo quadringentesimo sexagesimo primo, indictione nona, die vero tri- cesima prima mensis ianuarii, pontificatus sanctissimi in Chrislo patris et domini Pii divina providentia papae secundi anno tertio.

Eingeschallet vom Konvcnl von Kolozsmonostor 1466 nach dem heute verschollenen Orig., friiher im Besitz des Bischofs Gcorg Paul Binder. Druclc: Fabritius, Urkundenbuch 67 ff. Nr. 98.

3 247

Hermaimstadt 1461 Febniar 8. Antonius de Pozna, Registrator des Graner Erzbischofs Dionysius, bestaiigt, vom Hermannstddter Kapitel die Konfirmations- taxe fiir den Dechanten Michael, Plcban von Grossau, erhalten zu haben.

Abschrift Josepli Trausch nach einer Abschritt von Johann Seivert, Archiv der Evang. Kirchengemeinde A.B. in Brajov, T.q.80.111. Nr. 463.

Antonius de Pozna nomine et in persona reverendissimi in Christo patris et domini D. Dyonisii archiepiscopi Strigoniensis et cetera, registrarius domini mei gloriosissimi, fateor^ recognoscendo me die datarum praesentium a vene- rabilibus dominis Michaele baccalaureo in decretis, decano Cibiniensi de Insu- la Christiana et Valentino artium baccalaureo de Cibinio comm.^ ecclesiae Transilvanae plebanis nominibus et in personis omnium et singulorum do- minorum ecclesiarum parochialium plebanorum capituli Cibiniensis, iuris- dictione Strigoniensis, ratione et praetextu annotati domini Michaelis confir- matione, quam annotatus dominus magister Dionysius archiepiscopus ipsi domino decano mecum transmiserat, ipsamque confirmationem praelibatam dominis praesentibus honorabilibus dominis Caspar de villa Epponis plebano, Matthia de Lautrendorff, Petro de Bros, Alberto Berman de Cibinio, Georgio Textoris similiter de Cibinio inibi capellanis ac magistro Urbano publico notario, ecclesiae parochialis Cibiniensis organistae, in testimonium veritatis ad pecuniam vocatis et rogatis, assignavi XL et unum florenum auri hungari- calis pro notario eiusdem domini mei archiepiscopi ratione sui salarii iuxta antiquam consuetudinem et secundum iterum unum florenum auri eidem no- tario per antea dictos dominos amicabiliter et voluntarie propinatum a prae- dictis dominis recepi. Pro quibus vero florenis auri quadraginta duobus tam

97

pro confirmationc super decanatus, quam notarii iam expressarum, praedictos dominos decanum et capituli Cibiniensis plebanos universos leddo quitos, absolutos et per omnia expeditos harum mearum literarum sigillo meo con- signatarum. Datum Cibinii in festo beatae Helenae cliristianissimae reginae, anno 1461. Urbanus Petri de Stynavia notarius in praemissis.

1 Vorlage frater. 2 So Vorlage.

3 248

1461 Februar 21. Der Konvent von Kolozsmonostor heieugl das Obereinkommen zwischen der puella Agnes vocata filia condam Michaelis Irhag^artlio dicti in civitate Coloswar commorantis iind Margarethe dcr Witwe nach Nikolaus Czik- ker in dicta civitate Coloswar residens, dem zufolge Agnes ihr ganzes bewegliches und unbewegliches Vermogen puta domum in castro fundatum in vicinitatibus domorum Pauli Swarcz a septemtrionali et Nicolao Bader appelatis a meridio- nali plagis existentem sowie Wcingdrten und einen Garten, der zwischen denen des Priesters Paulus und der Dorothea, Witwc nach Stephan Kewthler liegt, der Frau Margarethe veimacht, sich aber die Nutzniessung vorbehdlt. Ipsa enim domina i\Iargaretha consideratis dictae puellae defectibus et infirmitatibus misericor- dia mota volens exercere opera pietatis assumpmens et obligans. Beim Ableben der Margarethe soll diese Verpflichtung auf ihre Erben iibergehen. Datum sabbato proximo ante festuni kathedrae beati Petri apostoli, (anno 1460).

Gleichzeitiges Kopialbuch des Konvents Ungar. Landesarchiv Budapest Dl. 36 392, 102 Nr. 2.

3249

Hundertbiicheln 1461 Februar 24. Stephan, Dechant des Kosder Kapitels, bestdtigi, dass \ikiilaus, Graf von Ketersdorf. seine Hofstelle in Seligstadt der dortigen Nikolauskirche vermacht hat.

Abschrift Arh. St. Sibiu, Manuskript Ziinmermann des Urkundenbuches XI, 16 nach dem heute verschollenen Orig. Pap. im Archiv der Kirchengemeinde Seli?tat. I^benda, Sammlung G.D. und Fr. Teutsch Nr. 381, S. 1 050/1.

Nos Stephanus artium facultatis magister animarumque curae reclor in Cen- tumcumulis decanatus Kosdque dccanus memoriae commendamus tenore prae- sentium significantes quibus incumbit universis, quod coram nobis personali- ter constitutus egregius vir Nicolaus Gereb de Rethen idemque non compulsus nec coactus seu aliquo seductus errore, sed animo praematuro deliberationc quoque praehabita ob praedecessorum suorum animarum ac suae salutem ad eclesiae parochialis beati Nicolai patroni in Felici loco fabricam illam curiam ibidem habitam ad vendendum convertandumque et ad proprios usus dictae ecclesiae per dominum plebanuni, victricum et seniores iuratos, quos in pro- curatores dictae causae constituit, mutandum nulla penitus contradictione omnium suorum consanguineorum dedit contulitquc et assignasit. Acta sunt haec coram viris fidedignis, utjiuta domino Sigismundo plebano de Barkuthen, Dominico plebann de l<"elici loco, nobili Michaele de Rethen, nobili viro Simone

98

de Mukkendorf, JohaniU' Czoltner, Ladislao Deginlh, .lohanne Solman, Nicolao liock inhabitatoribus ac senioribus iuratis eiusdem villae. In cuius rei eviden- tiam praescntes litcras sigillo nostri decanatus duximus elargiendas. Ex Cen- tumcuniulis in die beati iMathiae aposloli, anno domini millesimo quadringen- tesimo sexagesimo primo.

3 250

Ofeu 1 561 Miirz 3. Konig Matthias nimmt iibtr Ersuchen des Richters Johannes de Hozzywmezeiv und des Ralsgeschworenen Egidius Richter, Rat, Biirger und die ganze Gemeinschaft derer uon Klausenburg gegen Briefe in Schutz, die gewisse Leute von ihm gegen die Klausenburger Freiheiten erwirkt haben. Datum Budae feria tertia proxima post dominicam Reminiscere, anno domini millesimo quadringentesimo sexagesimo primo.

Orig. Pap. .\rh. St. Cluj-Napoca, Fasz. I, 31. Siegel, rund, Dm. 67 min, in rolcs Wachs, papierbedeckt, Qufgedriickt, derselbe Stempel wie Nr. 3 111. Zum Inhalt vgl. die Ur- kunde von 1459 Nr. 3 186.

3 251

Ofen 14G1 ^larz 6. Konig Matthias verleihl dem Ral von Kronsladt das Recht mti rotem Wachs zu siegeln.

Orig. Perg. Arh. St. Bra^ov, Priv. 155. Siegel, rotes Wachs in Wachsschiissel, rund, Dm. 67 mm, an rot-weisser Seidenschnur angehangt. Derselbe Stempel wie Nr. 3 111.

Von der Kanzlei: Commissio propria domini regis.

Mathias dei gralia rex Hungariae, Dalmaciae, Croaciae et cetera fidelibus nostris iudici iuratis ceterisque civibus, incolis^ ac inhabitatoribus tt toti com- munitati civitatis nostrae Brassouiensis partium nostrarum Transilvanarum salutem et gratiam nostraeque regiae benevolentiae continuum incrementum. Cum sacri testimonio doceamur eloquii quod iudicium diligit honor regis, regiam decet clementiam sic circa honorificum statum suorum fidelium subdi- torum provide considerationis intuitum dirigere inter meritorum differentias iuste iudicando, ut fidelia obscquiorum merita non solum applicanda censeat praemiis, sed gratiosa etiani et affluenti regiae liberalitatis munificentia prae- mianda arbitretur sitque illis gratiosa quadam specialitate liberalior ad gra- tiam quos sincera fidei devotio prae ceteris reddit clariores, sic enim et regiae dignitatis gloria crescit in sublime et suorum status subditorum optata suscipit incrementa. Proinde et si munificentiae nostrae gratia cunctis fidelibus nostris quorum actus pensamus et merita gencrali quadam affectione communis esse soleat; verum cum cogitationibus nostris se offerunt sincere fidei et fidelitatis vestrae merita, ad ipsius civitatis nostrae Brassouiensis commoda et utilita- tem inter alias civitates regni nostri praerogativa quadam speciali multiplici- ter nos invitant. Inducimur siquidem ex antiquo fidei vestrae zelo qua quondam illustri domino Johanni de Hunyad perpetuo comiti Bistriciensi, gubernatori regni nostri Hungariae, genitori nostro carissimo et tandem etiam nostrae maiestati vosmet ipsos gratos reddidistis et acceptos et quam nec vetustas tem- poris antiquata debilitat nec annorum spatia fastidiata constringunt, sed quanto plus in tempore labitur, tanto semper in fidei huiusmodi devotione re-

99

centior invenitur. Inducimur etiam ex pure devotionis vestrae constantia, quae nec pravorum interdum exemplo nec persecutionibus hostilibus sed nec cladibus nec ferro neque igne, quibus a multis iam retroactis annorum curriculis et praesertim post felicem obitum dicti genitoris nostri usque impraesenliarum pressi exstitistis stupefacti ab huiusmodo vere fidei constantia labefactari potuistis quin immo ipsa sincera fidei vestrae devotio tamquam lux serena semper in nubilo tribulationum eo exstitit ferventior, quo dampna saepe pertu- lit graviora, ut igitur tantam et tam sincere fidei et fid,*litatis vestrae constan- tiam digne preniiando ceteros fideles nostros ad praeclara virtutum opcra vestro provocemus exemplo. I^raeter illam qua vos prosecuti sumus regiae liberalitatis temporalem munificentiam ipsam civitatem nostram Brassouienscm et vos cives suos perpetuis honoribus specialius attollere regia de benignitate volentes vobis et ipsi civitati nostrae id gratiose duximus concedendum et annuendum, annuimusque et concedimus, ut vos et omnes posteri ct successores vestri cives videlicet et in^olae dictae civitatis nostrae Brassouiensis a modo in antea in omuibus literis et literalibus instrumentis, epistolis, missilibus, privilegiali- bus et generaliter quarumcumque generum et sub quacumque forma verboium et in ac super quibuscumque tractatibus, iudiciis, contractilius, pactis, transac- tionibus et rebus aliis sub sigillo praefatae civitatis nostrae cmanandis instar aliarum civitatum nostrarum regalium similis gratiae praerogativa utentium ac fruentium cera rubea, qua nos in signum regiae celsitudinis et alii quidam subditi nostra ex specialis gratiae praerogativa utuntur et fruuntur, in sigil- lando futuris semper perpetuis temporibus uti et frui valeatis et possitis valeant- que et possint omnes posteri et successores vestri, cives et incolae civitatis nostrae Brassouiensis antedictae. Accipite igitur fideles dilecti in signum nostrae regiae bcnevolentiae usum rubeae cerae et ea libere utimini et gaudete, nec immerito exsultetis de tanto et tam excellenti nostrae regiae liberalitatis dono et nobis ac sacro regni nostri diademati inviolabiliter observanda vestrae fidei sincera devotio tanto in antea de bono crescat in melius, quanto maiesta- tem nostram in donis gratiarum novistis affluentiores. In cuius rei memoriam firmitatemque perpetuani praesentes concessimus literas nostras pendentis ct authentici sccreti sigilli nostri quo ut rex Hungariae utimur munimine robora- tas. Datum Budae feria sexta proxima ante dominicam Oculi, anno domini millesimo quadringentesimo sexagesimo primo.

Auf der Plica: Lecta.

Auf der Riickseilc gleichzeitig : Privilegium super rubea cera.

1 Bis hierher in grosserer verlangerter Schrift.

3 252

Herinannstiidt Hfil llar/. 17. Der offenllichr Notar Urhanus Petri i>on Stcinau beglaul)igt die vom Ilermannstddler Kupitel vorgenommene Beileguiig des Sireites zwischen dem Grosscheuerner Kaplan Ladislaus und drm Kronstddter Geistlichen Jakobus wegen angeblicher Geldentwendung.

Orig. Pap. Arh. St. Sibiu, Archiv des Evang. Kapitels .V.B. Sibiu Nr. 33.

In nomine domini amen. Anno nativitatis eiusdem millesimo quadringentesimo sexagesimo primo, indictione nona, die vero Martis decima septima mensis martii, hora vesperorum vel quasi, pontificatus sanctissimi in Christo patris

100

et domini nostri tUmiiiii Pii divina providentia pajiac spciuuli anno ciiis tcrt.io

in consislorio lionorabiliuni doniinornm ecclcsiaruni parocliialium capiluli,

decanatus opidi Cybiniensis Strigoniensis iurisdictionis plcbauorum ubi vene-

rabilis vir dominus Michacl baccalarius in decretis decanus Cybiniensis de

Insula christiana unacum suis coassessoribus ciusdem dccanatus et capituli

plebanis scdebat pro tribunali. lu mei notarii publici lestiuniquc subscripto-

rum ad infrascripta vocatorum ct rogatorum praesentia personalitcr constitu-

tns honorabilis vir dominus Symon plcbanus dc Insula Gerhardi iamdicti

decanatus et capituli Cybiniensis confrater ad debitam requisitionem honorabilis

viri domini Ladizlay de opido CastroschesTranssilvanensis dyocesis, capellani

in Magni Horreo Strigoniensis iurisdictionis praefatae ut profitebatur citatus

pcr dictum dominum l.adizlaum ad dicendum \critatem de et super deperdi-

tione suorum florcnorum auri puri Hungaricalium puta triginta duorum ct

uionetarum argenteorum pro duobus florenis auri similiter hungaricalis mone-

tae, quid sibi constaret fateri ct recognoscere dignaretur. Annotatus vero domi-

uus Symon non coactus nec aliqua sinistra iuformatione inductus conscientiose

et fidei sua sub puritate confessus est et recognovit modo tali. Quod cum ipse

in anno domini millesimo quadringentesimo quinquagesimo quarto quidam

Jakobus dc Corona presbiter unacum iamdicto domino Ladizlao in villa

maiori Kappusch Transsilvanicnsis dyocesis pariter capellani fuissent et ipso

domino Symone in opido Berthalom venerabilis viri domini Michaelis bacca-

larii in ciecretis pleiiani et decani sedis Megies similiter Transsilvaniensis

dyocesis procuratore curiae et capellano existente, ipsi vero domini plebani

sedis Megics quasi universi ibidem congregationcm generalem habuissent

pariterque constituti etpro tribunali consedentes. In qua quidem congregatione

venerandus vir dominus Nicolaus de praedicto Kappusch, archidyacoiius

de Kykyllew etiam praesentialiter constitutus coram quibus dominis prae-

fatus dominus Ladizlaus contra dominum Jacobum suum collegam capella-

natus querulose suam qucrelam iudicialitcr pioposuissct in hunc modum.

Quomodo praefatus Jacobus presbiter de Corona sibi in triginta duobus f lorenis

auri hungariealis et in moneta argentea pro duobus florenis similiter auri puri

ipso Ladizlao presbitero in Megies existente furtive per fenestram commodum

suum subintrando ruptis seris dampnum fecisset et abstulisset; ipso vero

domino Michaele decano hoc percipiente pracdictum dominum Symonem ad

praedictum Kappusch et a Jacobo presbytero de veritate rei praemissae ad

inquirendum transmisisset. Qui cum ad ipsum Jacobum presbyterum per-

venisset ipsumque de praemisso negotio interogasset. Idem vero Jacobus pres-

byter sponte sine omni coactione statim sibi recognovisset se praedictam sum-

mam florenorum et monetam argenteam in nummero quibus supra ipsi domino

Ladizlao recepisset. Ipso vero domino Symone ad praefatos dominos et deca-

num^ revertente relationem praedicto domino decano facientem, quomodo ipse

Jacobus presbyter praefatam summam florenorum er [ ]- domino

Ladizlao abstulisset. Demum vero idem Jacobus presbyter personaliter citatus

coram praefatis dominis Michaele decano, Nicolao archidiacono, magistro

Ambrosio de Walthudia et Johanne fratre ipsius domini Nicolai archidiaconi

de Kappuscli plebanus constitutus ipsis in praedicta Berthalam in tri-

bunali consedentibus, idem tunc Jacobus presbyter saepedicto domino

Ladizlao super praedicta per eum ablata summa iudicialiter respon-

dere debuisset. Idem dominus dccanus nullam penitus iudicium et iustitiam

eidem domino Ladizlao contra dictum suum adversarium impartiri et facere

voluisset, sed ipsi domini Nicolaus archidiaconus et magister Ambrosius

ipsum Jacobum prcsbyterum in locum seorsum recepissent et inter ipsum Jaco-

bum et Ladizlaum concordiam fecissent talem, ut idem Jacobus presbyter

domino Ladizlao tantum octo florenos auri pro sua dota dicta summa dare

101

debuisset. Sed cum ipse dominus Ladizlaus parvo intervallo ipsius diei et sta- tim se illusum et deceptum per fraudem et dolum sensisset, ipsam concordiam immediate revocasset et iudiciurn et iustitiam contra suum adversarium sibi impartiri postulasset. Ipsi vero domini sibi iudicium et iustitiam facere dene- gassent eundemque Jacobum presbj'terum pro huiusmodi facinorosis actibus et dampnis saepefato domino Ladizlao illatis liberum abirc permisissent. Super quibus omnibus et singulis memoratus dominus Ladizlans a me notario publico subscripto et literam recognitionis a praelibato domino Michaele, decano Cybiniensi instrumentum seu instrumenta sibi confici et dari petivit. Cuius petitionibus fore iustis et rationi consonis, praesens ideo instrumentum sibi tradidi et assignavi. Acta et data sunt haec anno, indictione, die, mense, hora, loco et pontificatu quibus supra. Praesentibus ibideni honorabilibus viris Gre- gorio de Coloswar et Wenczesslao de Dresdin, Gregorio Transsilvanensis dioce- sis, Wenczesslao Misnensis diocesis presbyteris in Cybinio capellanis et pluri- bus fide dignis presbyteris et literatis personis testibus ad praemissa vocatis pariter et rogatis.

Notarzeichen : Et ego Urbanus Petri de Stynawia, clericus Wratislaviensis diocesis, publicus papali ac imperiali auctoritatibus notarius, qui praedictis requisitionibus, fassionibus ct recognitionibus aliisquc omnibus et singulis praemissis dum, sic ut praemittitur, fiercnt et agerentur unacum praescriptis testibus praesens fui, eaque sic vidi fieri et audivi. Ideo praesens publicum recognitionis instrumentum manu meo scriptum exaravi, conscripsi et in hanc publicam formam redegi et publicavi signoque et nomine meis solitis et consuetis roborando consignavi, rogatus et requisitus in fidem et testimonium omnium praemissorum.

* Schrift ganz verblasst, hier nach einer ^ Unleserlich 12 mm.

Abschrift aus der Zeit um 1800 wieder- gegeben, ebenda.

3 253

1461 Marz 19. Der Konvenl von Kolo:smonostor verzeichnet den Auftrag des K6- nigs Matthias, Bcnedikl, Johannes und Stephan, die Sohne des Dionysius Weres de Farnas in den Besilz von Zaazfylpes, Magyarfylpes et Wnv/ka einzufiihren. Datum feria quinta proxima ante festum beati Benedicti abbatis (anno 1461).

Gleichzeitiges Kopialbiich des Konvenls Ungar. Landesarchiv Budapest Dl. 36 392, 102 Nr. 4.

3 254

Klauscnburg 14G1 April 18. Der Rat von Klausenburg leilel die Streitsache zwi- schen seinen Miihurgern Balthasar Craws und Jakob Polkyscher um einen Feuer- schaden an den Bisiritzcr Ral weiter.

Eingeschaltet vom Bistritzer Rat 1461 Arli. St. Cluj-Napoca, Archiv dcr Stadt Bislrita

Nr. 51.

Regest: Berger, Urkunden-Regesten 31 Nr. 151.

ludcx et iurati cives civitatis Coluswariensis prudentibus et circumspectis viris iudici et iuratis civibus civitatis Bystriciensis, fratribus et amicis nostris

102

sincerc dilectis. Prudenles viii liatres et aiiiici piaefavendi. In nostram no- straeque universitatis accedentes in praesentiam Barthasar^ Craws dictus nec- non Jacobus Polkyscher concives nostri et per eundem Balthasar contra dictum Jacobuni propositum extitit pariter et relatum, quomodo ipse satis ingens ac intollerabilein dampnum ex parte ignis incendii in horreo ipsius Jacobi exorti ac resuseitati pcicepisset cuius dampni recompensam et salisfactionem ab ipso Jacobo expeteret ordine iuris mediante. Quo audito ipse Jacobus respondit ex adverso, quod ipse non negarct ipsum ignem in suo non vidisse horreo-, sed unde et a quo ipse ignis habuisset initium aut exortum penitus ignoraret, ipse Jacobus pro se et suis nileretur respondere prout ordo iuris exposceret et re- quirit. Praefatus vero Balthasar sua proposita volens affirmare, adduxit fide- dignos liomines videlicet Cristannum sartorem, Andream fabrum, Fabianum similiter fabrum, Lucam clipificem et Paulum Nigrum, qui praestitis iuramen- tis recognoverunt, quomodo ipsum igneni primo in horreo ipsius Jacobi vidis- sent, sed quod ipsum inccndiuni per praemissum Jacobum veraciter foret per- petratum milla iis in hac ]iarte constaret veritatis certitudo. Insuper duae mulie- res fassae extiteiant. quomondo unum luminem in medio curiae ipsius Jacobi iam aurora fere lucente \ idissent. Nos igitur aiiditis partium propositionibus, attestationibus pariler et responsis talem inferre decrevimus sententiam vide- licet, quod ipse Balthasar iuuctis sibi duabus fidedignis personis videlicet met- tertius sacramentum sincerae fidei, quantum dampni dinciscitur percepisse praestare teneatur. Extunc eiusmodi dampni medictatem ipse praelibatus Jacobus eo quod et ipse particeps foret ipsius dampni, praenotato Balthazar recompensare debeat et teneatur. Sed antedictus Jacobus cum de nostra diffini- tiva sententia non staret contentus causam suam vestrae prudentiae ad deli- berationem studuit prorogandam seriem vestrae agnitionis in praemissis nobis tandem petimus favorabiliter transmitti. Datum ex Coluswar sabbato proximo ante festum beati Georgii martyris, anno domini millcsimo quadringentesimo sexagesimo primo.

1 So Vorlage. 2 (Jber der Zeile nachgetragen.

3 255

1461 Mai 18. Der Konvenl von Knlozsmonostor bezcugt, dass Johannes filius Desew de Lossoncz seiner Gattin Adviga, der Tochter des Jacobus de Pastchoh 2 Dorfer und Besitzanteile u.a. in Botsch, Weilau, Ober- und Niedereidisch, Prdnzdorf und Grosschogen fiir 1 500 Goldgulden verkauft hal. Datum feria secunda post festum ascensionis domini (anno 1461).

Gleiclizeitiges Kopialbucli des Konvents Ungar. Landesarchiv Budapest Dl. 36 392, 111 Nr. 1.

3 256

Wien 1461 Juni 15. Frater Thomas Siculus, Prior des Kronstddter Dominikaner- konvents, urkundet uber die Biicherstiftung des Jacobus de Roderbach.

Gleichzeitige Abschrift Aichiv der Evang. Kirchengemeinde A.B. Brajov I.E. 144 f. 199 V.

Ego frater Thomas Siculus ordinis praedicatorum vicarius in Transsiluania ac prior immeritus conventus sancti Petri iamdicti ordinis et fratrum in Corona

103

situaii regni Vngariae recognosco per praesentes me recepisse pariter et transtu- lisse a venerabili domino et patre monasterii sanctae Dorotheae domino Ste- phano iamdicti monasterii praeposito in Wyenna situati quosdam libros liga- tos per dominum Jacobum felicis recordationis de Roderbach olim confessorem monasterii sanctimonialium ecclesiae sancti Laurencii Wyennensis opidi ad Burziam videlicet sermones magistri Nicolai Dynkelspyl de tcmpore et de sanctis, item volumen, quod continet decem praecepta septem vitia octo beati- tudines, tres partes poenitentiae, pater noster aliquos sermones super epistolas magistri Nicolai Dynkelspyl, item primam partem Byblye, item secundam partem Byblye, item novum testamentum cum uno quadrigesimali, item ma- nuale confessorum cum lepra morali, item aliquos sextenos variorum doctorum nondum ligatos, qui ligari debent de pecuniis quas praefatus dominus Jacobus sanctimonialibus ad sanctum Laurentium legavit, item Omelye beati Gregorii cum aliis bonis tractatibus, item super officium missae cum quinque sensibus, item laudes Mariae, item quatuor libros dialogorum beati Gregorii. Quos libros iamtactus idem dominus Jacobus de Roderbach donavit legatoris sub modo fratribus et monasterio regni Vngariae saepedictis tali sub conditione, ut idem fratres saepedicti monasterii regni Vngariae seu eorum priorpro tempore exis- tens cum consensu fratrum suorum unacum dominodecano decanatus Brasscho- uiensis pro tempore existente, eosdem libros bonis et honestis sacerdotibus saecularibus accomodent, hoc addito ut ipsi pro eisdem libris aequivalentes reponant hac clausula dumtaxat semota cum ipsimet saepissimi dicti fratres eisdem libris per se indigerent. Insuper et hoc addito ut nullus priorum seu fratrum vel audeat a saepedicto monasterio quemquam supradictorum librorum alienare quocunque modo sine consensu iamdicti prioris et fratrum necnon do- mini decani Brasschouiensis pro tempore existentis. Et ego praefatus frater Thomas Siculus praefatum dominum Stephanum praepositum et suum conven- tum ex parte traditionis eorundem librorum servare indemnem promitto per quoscumque ipse vel suus conventuus fuerit inpugnatus. In quorum omnium singulorum praemissorum robur et testiinonium praesens scriptum iamdicto domino ac patri Stephano praeposito loci praelibati reliqui et signeto meo usu- ali, quo utor, munivi et signavi. Datum Wyennae in die sanctorum Viti et Modesti martirum, anno domini millesimo quadringentesimo sexagesimo primo.

Von demselben Schreiber: CoIIationata et correcta per me Stephanum praeposi- tum praefatum iuxta originale.

3 257

1461 Juni 15. Der Konvcnt von Kolozsmonostor bezeugt, dass Slephan Kemen de Gerewmonostra dem Klausenburger Bartholomdus Aurifaber pro quibusdam suis necessitatibus ipsum ad praesens urgenlibiis .'>0 Goldguldcn gcliehcn hat, der sich verpflichtci, sie in eineni Jahr u. zw. his zum 13. Juni zuriickzu-ahlen, widri- genfalls sich die Schuldsumme verdoppell.

Datum feria secunda videlicet in festo beatorum Viti et Modesti martyrum (anno 1461).

Gleichzeitiges Kopialbuch dcs Konvents Ungar. Landesarchiv Budapest Dl. 36 392, 116 Nr. 3.

104

3 258

Teiu$ 1461 Juni 23. Dcr siebenbitrgische Woiwode Sebastian i>on Rnzgonii triU Johannes Gereb de Vingard und Michael Zekcl alias vicecomiti Bi.striciensi, fra- tris et amicis honoraiulis nii/, dass cr dcn Konrcnt i'on Kolnzsmonostor bcauftragt habe, einen zwischen dcni Wcisscnburgcr Kapitcl und dcr durch Andreas et Grego- rius Soos, Ladislaiis Aiigustini et alter Ladislaus Simoni, Andreas Zerechen, Petrus Literatus, David Biro, Thomas Feyer, den Richter Urbanus, Gregorius Carnifex, Ladislaus Zekel, Michael Haray, Laurcncius Zaz ac alii quam plures hospites et incolae vertrctcnen Stadt Weissenburg (civilas Albensis) ausgebrochenen Hattcrlslreit um Grtindc am Einfluss dcs Ampoi (Ompaicza) in dcn JMiercsch (Marus), den diese mit Wisscn und Willcn dcs liischofs Mutthdus uom Zaun gebrochen haben, :u untersuchen.

Datum in Thwys feria tertia proxima antc festum nativitatis beati Johannis baptistae, anno domini millesimo quadringentesimo sexagcsimo primo.

Orig. Pap. Batthyaneum Allia lulia III, 2. Sicgcl, rund, Dm. 30 mm, in gruncs Wachs

vornc aufgcdriickt, Reste.

Regest: Bekc, A kolozsnionostori konvcnl 64 Nr. 199.

3 259

1461 Juli 15. Dcr Konvent von Kolozsmonostor schallct die Urkunde des siebcn- biirgischcn Woiwoden Sebastian von Rozgony von 1461 Nr. 3 258 ein und teilt ihm mil, dass die angeordnctc Grenzbegehung der zwischen dcm Bischof und dem Kapitel strittigcn Hattcrtteilc auf dcrn Gebiet von Weissenburg in Gegcnwart unier andercn dcs Richtcrs Stephan und der Gcschworcnen Thomas, Pctcr und Lconhard von Winz am S. Juli 1461 staltgefundcn hat.

Datura octavo die diei restatutionis et rectificationis metarum ac evocationis praenotatarum, auuo domini supradicto.

Konzept. gleichzcilig, Batthyancum Alba lulia III, 2. Regest: Beke, A kolozsmonostori konvent 65 Nr. 200 zu Juli 8.

3 260

Szikszo 1461 Juli 20. Konig Matthias bcfichlt dcn Grafen der Hermannstddter Munzkammcr, dcm siebenburgischcn Woiwodcn Scbastian de Rozgonij monatlich 100 Goldgulden auszufolgen.

Druck:Kaprinai,Hung. dipl. 2,500 Nr. 20. Unvcllstandig: Katona, Hist. crit. 14, 456.

Von der Kanzlei: Commissio propria domlni regis.

Mathias dei gratia rex Hungariae, Dalmaciae, Croaciae et cetera fidelibus nos- tris egrcgiis Stephano de Mykola et Mclchior camerariis cusionis monctarum nostrarum in camera Cibiniensl constitutis salutem et gratiam. Eidem fidelitati vestrae harum serie firmiter praecipientes mandamus ita omnino habere volen- tes, quatenus acceptis pracsentibus dilatione occasioneque et subterfugio qui- buslibet postpositis, nullis etiam aliis literis et mandatis nostris superinde ex- spectatis monetas ad valorem centum florenorum auri magnifico Sebastiano de

105

Rozgon vaivodae Transsilvano et comiti Siculorum nostrorum aut liominibus suis praesentium ostensoribus ad singulum mensem interim quousque in illis partibus nostris Transsilvanis in servitiis nostris erit occupatus pro mensae suae sustentatione de ipsa camera nostra Cibiniensi nostram ad rationem dare debeatis. Et secus facere non praesumatis. Praesentes vero facta restitutione huiusmodi monetarum pro vestri erga vos expeditione reservetis. Datum in oppido Zikzo feria secunda proxima ante festum beatae Mariae Magdalenae, anno domini millesimo quadringentesimo sexagesimo primo.

3 261

Szikszo 1461 Jiili 20. Konifi Matthias brsttitigl aiif Bittcn dcr fideles nostricir- cumspecti Georgius Thiniar iudex, Ladislaus Korlath iuratus civis civitatis nostrae Bistriciensis necnon .\ndreas Brciber de Naghdemeter in ipsorum ac universorum civium, hospitum et incolarum eiusdem civitatis et pertinentia- rum suarum... dic Urkunde dcs Jnhannes vnn Hiinijad van 14')3 Nr. 2 S67 tiber die Freihciten iind Pflichten der Bistritzer. Confirmamus praesentis scripti nostri patrocinio mediante insuper ut omnis ambiguitas tollatur de medio, quae li- bertati et antiquae ac laudabili consuetudini praefatorum civium, hospitum et incolarum praelibatae civitatis nostrae Bistriciensis et pertinentiarum sua- rum posset temporum in processu in aliquo fortasse derogare, praesentis scripti patrocinio declaramus, volumus et decernimus ut census ille centum floreno- rum auri de camera qui singulis annis circa fcstum beati Jacobi apostoli, ca.s- tellanis castri nostri Bistriciensis pro tempore constitutis de medio eorundem civium et hospitum dictae civitatis et pertinentiarum suarum provenire solita est et constitutu ita semper temporibus succesivis exigant^ ct solvant ut pro singulo uno f loreno camerae, singuli centum denarii monetae pro tempore curren- tis et non plures hoc est census centum denarii, qui faciunt centum florenos camerae. ipsi civcs et hospites eisdem castellanis nostris annuatim solvere de- beant et teueantur, nec dicti castellani pro tempore constituti. eosdem cives et hospites ipsorumque heredes et successores ad praedictum censum aliterquam expressum est solvendum cogere valeant neque possint... . Datum in opido Zykzo feria secunda proxima ante festum beatae Mariae Magdalenae, anno domini millesimo quadringentesimo sexagesimo primo.

Orig. PtTg. Arh. St. CIuj-Napoca, Archiv der Sladt Bistrita 49. Siegel war an blaugrU-

ner Seidenschnur angehangt. Eingeschaltet von Konig Matthias 1464 und voin Konvent

von Kolozsmonostor 1464, ebenda.

Bruchstuclv: Schuler-Libloy, Sieb. Rechtsgeschichlc I, 213.

Deulsche tJbersetzung; Schulcr-Libloy, Municipal-Constitutionen 47.

Regest: Archiv. Zeitschrift 12, 82. Berger, Urkunden-Regesten 31 Nr. 152.

' Vorlage exiga.

3 262

Szikszo l-lGl Juli 20. Konig Matthias bcstntigt auf Bittcn fidelis nostri cir- cumspecti Georgius Thymar iudex, Ladislaus Korlath, iuratus civis civitatis nostrae Bistriciensis necnon .\ndreas Breibei- de Naghdemeter in personis et uominibus universoium liospitum et incolaruiu posscssiommi uostrarum Kysde- meter et Radla vocatarum in pertinentia civitatis nostrae Bistriciensis exis-

106

tcnliuHi (lie Uikiindc dvs JoIkiiuics ihiii Hiimjad mm J4'j.j Sr. 2 S7(i iihrr dic Vereinigung der beiden Gemeindcn Wallcrsdorf iind Radla. Datuin iii Zykzo feria secunda proxiina ante festum bcatae Mariae Magdalenae, anno doininl inillesimo quadringenlcsimo scxagesimo priino.

Orig. Perg. Arh. St. Cluj-Napoca, Archiv der Stadt Bistrifa 50. Siegel, rund. Dm. 67 mm. rotes W.u-hs iiiweisserWachsschiissel an dunkelblau-hcUblau-gruner Seidenschn ur angchangt. Derselbe StcTnpel wie \'r. 3 251. Regesl: .\rchiv. Zcitschrift 12. 82; Berger, Urlvunden-Rcgesten 31 Nr. 153.

3 263

Ilanimersdorf lifil .\uf(iist -Ti. Pfarrcr Pclrus imn Hammcrsdorf crsucht dcn Kaplan Matthiius in Marktschclkcn, dic ihm offcngchaltcnc Stelle eines Kaplans in Hammersdorf anzulretcn.

Orig. Pap., unbesiegelt, Ungar. Landesarchiv Budapest Dl. 44 987. Der linke Teil des Schriftstiicks ist abgeschnitten und im unteren Teil noch weiter abgerissen. Eine Ab- schrift des Schriftstiicks von Gabriella Weichhart aus cca 1910 liegt bei.

[ Y t*"s ingens amicitia indesinenter cernitur aprobari. Amice et

fantor mi praecordialissime. [ ]' .sartis servire et ecclesiae sauctae

in- Hummersdorff- in statu capellanatus et co similiter supplicando ac petendo vos [ Y quia vestra fraternitas promiserat venire post autumpnum.

Et iste^ terminus videbatur inihi nimis proiixus [ Y scilicct * sabbato

infra visitationis Mariac gloriosissimae virginis, quod dominus Anthonius ac [ Y um habitationis m;ae et me allocutus fuerit, ipsum acceptare

in capellanum meum et ecclesiae [ Y secundum exigentiam ac facul-

tatem eius, quod et factum. Et tandem medio tempore post dcstinationem literae vestrae [ ]' lutifigulum ac mei consodalcm pcrcepi ac intel-

lexi. Quod vestra fratcrnitas sit ad me inclinata et [ Y *^^ ^'"§0 ''"

centiavi dominum Anthonium in die sancti Stephani regis et immo adhuc [ Y *^c'tis promiseram vestrae fraternitati in Cibinium, quia parro-

chiani mei volunt et affectabant me scrvare [ Y causam, quod

advenerat dominus Anthonius. Immo amicabiliter peto ac supplico vestram fraternitatem adhuc hodie [ ]^ tanter acceptabo vos in fratrem prop-

ter notitiam prius praecognitam ac" contractam" in eadem domo habitam [ ]* mo. Tunc mihi relationem peto rescribere, quia non possum bene

carere unius capellanl ac [ ]*, quia aliqui sunt de confratribus, qui

et dudum affectabant stare mecum. Ex quoque promisi vobis [ ]^

adhuc affecto vos ne postca iteruin imputaretis inihi non stare in fide vobis. Data [ Y Pt sancti Andrcac, sub anno domini' 1461.

Datum feria 3a post Bartholomei in Hummersdorff*.

Petrus plcbanus in villa Humperthi, fautor ac frater vester in omnibus.

Auf der Riickseite Adresse: Discreto viro domino Matheo pro nunc existente capellano in Schelk maiori*.

* LQcke. ' Unter der Zeile nachgetragen.

* Uber der Zeile nachgetragen. ' Hierauf a gestrichen.

' Vorlage it«. ' Am rechten Zeilenende unter Barlliolomei

* Hierauf post gestrichcn. Die danach fol- in geschrieben. gende Tagesangabe: Juli 4. " Vorlage a'' .

' Grossere Liicke.

107

3 264

Diosgyor HGl August 20. Konig Malthias tiagl dcm sicbenhurqischcn Woiwoden Sehastian uon Kozgony niif. dcn Slrcit zwischcn dcn Adligcn Ladislaus de Kec- zeih und Benedikt iind Johannes Weres de Farnas iim die Bcsiliungen IMagiar Philpcs et Zazphilpcs ri; schlichtcn.

Datiim in Dyosgewr iii festo decollationis beati Johannis baplistae, anno do- inini niillesimo quadringentesimo sexagesimo primo.

liingeschaltet von den siebenburgisclien Vizewoiwoden (ieorg de Zenlhj wan und Bene- dikt Gebarth de Zilkcrck 1461, Ungar. Landesarchiv Budapest DI. 29 513.

3 265

Krlau H6I Septeiiiber 6. Krjnig Matthias iragt dcn Sachsen der Sichen und zwei Sliililc auf, iiber Anfordcrung des Woiwodcn Scbastian uon Rozgony snfort mit ihrcin Hecresaufgebot ausziiiiickcn.

Orig. Pap. Ungar. Landcsarchiv Budnpest Dl. 15 633. Siegel, rund, Dni. 7(i mm, war in rotcs Wachs vorne aufgedriickt.

Von der Kanzlei: Commissio propria domini regis.

]\Iathias dei gratia rex Hungariae, Dalniaciae, Croaciae et cetera fidelibus nos- tris universis et singulis Saxonibus septem et duarum sedium Saxonicalium partium nostrarum Transsilvanarum salutcm ct gratiam. Eidcm fidelitati universitatis vestrae et cuiuslibet vestrum harum seric firmiter committimus et mandamus, quatenus dum et quando ac quotienscumque per fidelem nostrum magnificum Sebastianum de Rozgon waywodam earundem partium nostrarum Transsilvanarum ct comitcm Siculorum nostrorum requisiti fueritis ex tunc statim et in continenti per singula capita simulcum omnibus equitibus et pedi- tibus \estris penes cundem insurgere et illac, quo idcm iusserit, ire et profi- cisci debeatis et reveremini. Alioquincommisimus et praesentibus strictius com- mittimus praefato Sebastiano de Rozgon vvaywodae, ut ipse vos et qucmlibet vestrum ad praemissa facicntes per omnia opportuna remedia ac etiam grava- mina vestra arctius compcllat et astringat auctoritate nostra praesentibus ei- dem in hac parte attributa mediante. Secus ergo facere non praesumatis. Prae- sentibus perlectis exhibenti restitutis. Datum Agriae dic dominico proximo ante festum nativitatis beatae Mariae virginis, anno domini millesimo quadrin- gentesimo sexagesimo primo.

3 266

\aeh \\(i\ Spptpiiiber 6. Die siebenlmrgischcn Vizewoiwoden Georg de Zcnthywan iind Bencdikt Gebharth de Zilkerek besldligen die Urkunde Konig Matthias' von 1461 Nr. 3 264 betreffend die Schlichtung des Streites um die Besitzungen -Magiar Philpes et Zazphilpes. Datum [ Y, anno eiusdem supradiclo.

Orig. Pap. Ungar. Landesarchiv Budapest DI. 29 513. Siegel, rund, Dm. 30 nim, in griines Wachs auf der Riickseite aufgedriickt, Reste.

1 Lticke 29 mm.

108

3 267

Bistritz K61 Xovonibcr 11. Rkhter nnd Ral ron lUsliil: srhallen dic Urkunde des Klaiisenbiirger Rales imji 14(!1 \'r. 3 254 ein und legen die Slreilsaehe zwischen den Klatisenbuiyer Bii.gern Balthasar Craws und Jakoh Polkyscher um einen Feuerschaden dem Hermannsladter Rat :ur Entscheidung vor.

Orii;. Pap. Arh. St. Chij-Xapoca. Archiv dor Stadt Bistri(a Xr. 51. Siegcl, rund, Dm. 43 mii). war in griincs ^Vnchs aut dcr Hiicl;scite zum Vcrscliluss aufgcdriiclct. Hcgcst: Bcrgcr, liicundcn-Hcgcstcn ;il \r. 154.

Prucientes et circum.spccti viii domini et fratrcs nostri lionoiandi. .Vccepimus proximum literas providorum iudicis et iuratonim civium civitatis Coluswar causam seu causas Barthazar^ Craws et Jacobi Polkyscher per singulos articulos el sententiam diffinitivas eo in tenore continentes: (Folgl die Urkunde des Klausenburgcr Rates von 1461 Nr. 3 254). Quibus tandem literis praedictorum iudicis et iuratorum civium de eadem Coiuswar tempore quo supra acceptis et perceptis literis nostris mediantibus eisdem in hunc modum respondere decre- veramus. Quod licet ipse Balthazar intentionem suam probare suscepisset, ita quod ignis in horreo .Jacobi exortus sit et primum visus quamvis probaverit per praescriptos homines fidedignos fulmen ignis pro primo in horrco Jacobi visum fuisse, tamen an si ipsa succensio de culpa Jacobi foret aut non se igna- ros professi sunt. Ideo ipsum testimonium in hac re minus sufficientcr nobis videbatur. Ex adverso autem diximus.si idem Jacobus pro se et familia sua probare poterit, quod ex parte ipsorum ignis in dicto suo horreo non sit exortus, extunc eundem a suo adversario liberum et quittum declaramus. Sed defici- ente probatione ipsius Jacobi, ex tunc ambae partes litigantium discretos eli- gere deberent viros, qni conscientiis eorum mediantibus dampna exustionis ipsius Balthazar pensi haberent. Cuius tandem dampni medietatem ipsum Jacobum solvere debere ac satisfacere nostra deffinitiva sententia pronuntia- vimus. De qua quidem sententia nostra praescriptus Jacobus Polkyscher minime contentus causain suam pro declaratione uberiori ad vestram serenitatem fornia appellationis duxit provocandum. Datum Bystriciae in festo beati Martini con- fessoris, anno domini quo supra.

ludex et iiirati cives civitatis Bystriciensis.

Auf der Riickseite Adresse: Prudentibus et circumspectis viris magistro civium, iudicibus et iuratis consulibus civitalis Czybiniensis, dominis et fiatribus ip- sorum honurandis.

' So Vorlage.

3 268

Ofcn 1-461 Xovcmber 25. Kunig Matlhias bestdtigt ftir das Kronstadler Domini- kanerkloster die Urkunde des Johannes von Hunyad von 1455 Nr. 2 992.

Orig. Perg. Archiv der Evang. Kirchcngemeinde A.B. Brasov, I.E. 156. Siegel, rund, Dm. 67 mm, rotes Wachs in weisser Wachsschiissel, an violett-wciss-griiner Seidenschnur angehangt. Derselbe Stempcl wie Nr. 3 111. Erwahnt und fiir ungiiltig erlvlart von Jo- hann Zapolya 1532, Orig. Arh. St. Brajov, Archiv der Stadt Sighisoara Nr. 29.

109

Von der Kanzlei: Commissio propria domini regis, comite Ladislao de Palocz iudice curiae referente.

Nos Mathias dei gratia rex Hungariae, Dalmaciae, Croaciae etcetera memoriae commendamus tenore praesentium significantes C(Uibus expedit universis, quod venientes nostrae maiestatis in praesentiam religiosi fratres Petrus de Megyes provincialis fratrum praedicatorum ordinis sancti Dominici de observantia nuncupatorum in dicto regno nostro Hungariae et Thomas Siculus, vicarius in partibus nostris Transsilvanis ac prior claustri beatorum Petri et Pauli apos- tolorum eiusdem ordinis in civitate nostra Brassouiensi fundati constituti in ipsorum ac universorum aliorum fratrum de eodem claustro exhibuerunt et praesentaverunt nobis quasdam literas illustris principis condam domini Johan- nis de Hwnyad, comitis Bistriciensis, alias dicti regni nostri Hungariae guber- natoris, genitoris nostri carissimi felicis reminiscentiae, sigillo eiusdem quo tunc ut comes Bistriciensis utebatur im])endenti communitas mediantibus quibus idem condam dominus .lohannes genitor noster de censibus illis, quos circumspecti cives et hospites ac inhabitatores dictae civitatis nostrae Bras- souiensis circa festum beati Martini episcopi in argento annuatim fisco nostro regio solvere habent, decem marcas argenti ad usum ipsorum fratrum praedi- catorum et reformationem praefati claustri eorum eisdem fratribus perpetuis semper successivis temporibus dari deputasse dinoscitur tenoris infrascripti. Supplicantes praefati fratres Petrus de Megyes et Thomas prior in ipsorum ac aliorum praedictorum fratrum personis de dicto claustro maiestati nostrae hu- militer, ut easdem literas praefati condam domini genitoris nostri ratas, gratas et acceptas habentes literisque nostris privilegialibus verbotenus inseri facien- tes praemissae'^ deputationi praetactarum decem marcarum argenti nostrum regium consensum praebere ac easdem pro dicto claustro et fratribus in eodem pro tempore degentibus innovantes perpetue valituras confirmare dignaremur. Quarumquidem literarum tenor talis et: (Folgt die Urkunde dcs Johannes von Hunyad vom 8. November 1455 Nr. 2 992). Nos igitur praemissis supplicationi- bus dictorum fratrum Petri etThomae per eos in ipsorum ac dictorum aliorum fratrum de praefato claustro beatorum Petri et Pauli apostolorum in dicta civi- tate nostra Brassouiensi fundato nominibus nostrae modo quo supra porrectis maiestati regia benignitate exauditis et clementer admissis. praescriptas literas praefati condam genitoris nostri non abrasas, non cancellatas nec in aliqua sui parte suspectas praesentibusque literis nostris privilegialbus de verbo ad verbum insertas quo ad omnes earum continentias, clausulas et articulos, eatenus qua- tenus eaedeni rite et legitime existunt emanatae viribusquc earundem veritas suffragatur, ratas, gratas et acceptas habentes, praemissae deputationi dicta- rum decem marcarum argenti per dictum condam dominum genitorem nostrum praefatis fratribus factae, nostrum regium consensum praebuimus, immo prae- benius benivolum pariter et assensum et nichilominus ob spem et devotionem nostras quas ad praefatos beatos Petrum et Paulum apostolos, in quorum glo- rioso nomine dictum claustrum praenotatorum fratrum in dicta civitate nostra Brassouiensi fundatum existit gerimus et habemus speciales, quorumque pre- cibus nedum in terris verum etiam in coelis pie credimus confoveri, easdem li- teras ipsius condam domini genitoris nostri pro praefato claustro et dictis fra- tribus in eodem pro tempore degenlibus innovantes, pcrpetuo valituras confir- mamus praesentis scripti patrocinio mediante. Quocirca vobis fidelibus nos- tris iudlci, iuratis ceterisque civibus dictae civitatis nostrae Brassouiensis nec- non dicatoribus et exactoribus praetactorum proventuum nostrorum nunc con- stitutis et in futurum constituendis praesentium notitiam habituris, harum serie firmiler praecipimus sic omnino habere volentes, quatenus vos iudex, iu- rati ceterique cives diclae civitatis nostrae dictas decem niarcas argenti ex dic-

110

tis proventibus nobis in argento cle medio vestri provenire debentibus praetac- tis fratribus in dicto claustro pro tenipore degcntibus singulis annis futuris teniporibus universis reddere el assignare. Vos vero dicatorcs et exactorcs prae- scripti huiusmodi proventus nostros singulis annis absque illis decem marcis de dicta civitate nostra exigere debeatis nec propter ipsas decemmarcas anno- tatos iudicem, iuratos ceterosque cives antefatae civitatis nostrae Brassouiensis impedire, molestare aut ad solutionem earundcm compellere pracsumatis. Secus non facturi. Praesentes \ero quas in huius rei memoriam firmitatemque perpetuam pcndentis et autentici secreti sigilli nostri, quo ut rex Hungariae utimur, munimine roboratas concessimus, semper post earum lecturam reddi iubemus praesentanti. Datum Budae in festo beatae Katherine virginis et mar- tiris, anno domini millesimo quadringentesimo sexagcsimo primo.

Aitf der Riickseilc i'on dcr Kandci: Regestrata .^lbum minus.

Aiif der Riichseite von einer Iland des auscichendcn 15. Jcdirhundcris: Budae. Confirmatio X marcarum donatorum per Johannem M. comitem Bistriciensem gubernatorem 1.4.61.

' Danach: noslrae durch Unterpunktierung gestrichen.

3 26Q

1461 Dezember 23. Der Koiwenl von Kolozsmonostor bezcugt, dass der Klaiisen- burger civis et inhabitator Georgius Theges von dem Adligen Stephan Kemen dc Gerewmonostor 100 Goldguldcn mit der Auflage geborgt hatte, sie am ndchsten Tag zuriickzuzahlen, widrigenfalls sie sich verdoppeln sollen. Da sein Gldubiger mittlerweile verstorhen ist, verpflichtct sich Gcorg Theges, diese 100 Goldgulden denen quibus concerneret zuriickzuzahlen. Datum feria quarta proxima ante festum nativitalis Christi, (anno 1461).

("ileiclizeitiges Kopialbuch des Konvcnts Ungar. Landesarchiv Budapest Dl. 3G 392, 143 Nr. 3.

3 270

1461 Dezember 29. Ladislaus condam Pangaracz de Dengeleg, gubernator, et conventus abbatiae monasterii beatae Mariae virginis de Colosmonostra verleihen ihrcm Familiaren Demetrius hic in Monosthor comorante eine Hofstelle in vicinitatibus providorum \irorum Blasii Ezze a parte orientali, a parte vero occidentali Gregorii Koncz ex oppositoque Georgio similiter Koncz dic- torum hic in dicta Monosthor comorantes in vico Olahwcza vocato... cum om- nibus suis utilitatibus et pertinentiiis eiusdem... videlicet aedificiis octo in facie eiusdem habitis...

Datum in domo habitationis nostrae praedictae feria tertia videlicet in festo beati Thomae martyris (anno 1461).

Gleichzeitiges Kopialbuch des Konvents Ungar. Landesarchiv Budapest DL 36 392, 144 Nr. 1.

111

3 271

Ofen 1461 Dezomber 31. Konig Matlhias Irdgt ilber Klagen der Adligen, Sachsen und Szekler Siebenburgens den Woiwoden und Szekiergrafen des Landes auf, gegen Besitzstorungen, Grenzverletzungen und gegen jede andere Gewalttat vorzugehen und sie nach dem siebenbiUgischen Gewohnheitsrecht zu ahnden.

Orig. Pap. .\rh. St. Sibiu U II 215. Siegel, rund, Dm. 70 min, war in roles Wachs vorne aufgedriickt.

Von der Kanzlei: Commissio pDpria domini regis in consilio. Matliias dei gratia rex Hiingariae, Dalmaciae, Croaciae et cetera fidelibus nostris waywodis partium nostrarum Transsilvanarum necnon comitibus Sicu- lorum nostrorum nunc constitutis et in futurum constituendis eorumque vice- wayuodis et vicecomitibus praeseutium notitiam habituris salutem et gratiam. Expositum est maiestati nostrae in personis fidelium nostrorum universitatis nobilium necnon Saxonum et Siculorum parLium nosLrarum Transsilvanarum, quomodo in cisdem partibus nostris Transsilvanis plerique forent liomines, qui nonnullis e medio ipsarum dampna et iniurias intulissent aliorum quoque metas et possessiones indebite occupassent et item actus potentiarii, interemp- tiones necnon captivationes hominum simiiiter per nonnullos patrati fuissent, ex parte quorum hactenus nec per waywodas nostios scilicet nec per alios iudices terrae illius iustitia vel satisfactio fuisset administrata. Quarum sup- plicatum est maiestati nostrae nominibus eorundem, ut eis circa praemissa de remedio iuris providere dignaremur. Nos autem qui ex debito nostri regi- minis subditis nostris iustitiam administrare tenemur, volentes in praescrip- tis partibus nostris Transsilvanis ex parte omnium tam scilicet ad nos perti- nentium quam aliorum quorumcumque quorum actus regnicolis nostris nocu- mento esset, iuris aequitatem teneri fidelitati vestrae mandamus, quatenus habitis praesentibus dum scilicet per aliquem nobilium necnon Saxonum vel Siculorum dictarum partium nostrarum Transsilvanarum cum praesentibus requisiti fueritis, alio nostro mandato superinde non expectato, tam super occupationibus metarum et possessiouum quam interemptionibus et captiva- tionibus hominum necnon dampnis ac aliis quibuscumque negotiis ex parte quorumcumque hominum, qui praemissae fecisse viderentur vel facerent im- posterum, iuxta legitimas comprobationes contra huiusmodi querulantium servata lege et consuetudine eorundem partium Transsilvanarum, totiens quotiens superinde requisiti fuerilis iudicium et iustitiam ac debitae satis- factionis complementum facere et e.xhibere debeatis et teneamini auctoritate nostra vobis praesentibus in hac parte attributa et iustitia mediante. Secus non facturi; praeseutibus perlectis exhibenti restitutis. Datum Budae feria quarta proxima ante festum circumcisionis domini, anno eiusdem millesimo quadringentesimo sexagesimo primo.

Unten rechts von der Kanzlei: Lecta.

Auf der Riickseite von gleichzeitiger Hand: Super iniuriis. dampnis, metarum et possessionum occupationibus, actibus potentiariis, intcremptionibus et hominum captivationibus.

3 272

1461. Der siebenbiirgische Woiwode Sebastian von Rozgony verbietet dem Richter und Ral von Enyed, Kronstddter Biirger gerichtlich zu belangen.

112

Oii.«. Hup. Aih. St. Uiajov. Schnell III. 1. Siegel, nind, Dm. 26 inm, in .orunes Wachs vorne aufgedriiclit. In der Mitte scliiefgestellter Wappcnschild mit Pelikan, aus dem Schild Pelikan hcrauswachsend, Umschrift unleserlich.

SebasUanus de Rozgon waywoda Transsiluanus et Siculorum comes providis et circumspectis viris itidici, iuratis ceterisquc civibus opidi Enyed salutem ciini dilectionc. Dicitur nobis in univcrsorum civium et inhabitatorum civi- tatis Brassouiensis, quomodo aliquos cx ipsis Stcphanus Zewres de eadem Enyed nuUis ipsonim culpis exigentibus deineritis vestri in medio arrestasset aut vcsLro iudicio aslare compellisset contra dictorum e ;ponentium libertates ac totius partis Transsilvanae necnon praeiudicium et dampnum valde mag- num. Immo verius dictos exponentes in quadraginta florenorum pactari fecis- setis. Ideo vobis et vestrum cuilibct in persona rcgia firmo damus in man- dato, quatenus de rebus sic stantibus et praemisso modo^ se habentibus- de cetero ratione praevia dictos exponentes aut alterum eorum impedire, moles- tare, dampnificare quovisquaesito colore nusquam et nequaquam praesumatis. Si enim aliquispiam contra dictos actiones aliquid vel questiones habuerit, id iuridice coram nobis prosequatur cx parte quorum omne iudicium et iusti- tiain faccre volumus iustitia inediante, nec etiam ipsos^ ratione pactationis impedire debeatis. Et secus in praemissis non facturi. Praesentibus perlectis exhibenti restitutis. Anno domini M°CCCCLX° primo.

Unten lechts: Coramissio propria.

1 Hierauf de gestrichen. * Hieraut raiionis gestrichen.

2 Hierauf se gestrichen.

3 273

14*51. Die siebenbuigischen Vizewoiwoden Georgius de Szentivan und Benedictus Gehharth schreiben dem Konvent von Kolnzsmonostor... noveritis, quod nobis una cum harum paitium Transsilvanarum nobilibus necnon certis Siculis et Saxo- nibus pro quibusdam perarduis earundem partium Transsilvanarum negotio- rum expeditionibus... ad possessionem Hadnoth vocatum in unum convenien- tibus...

Erwahnt Eder, Observaliones 216 nach einem Orig. Transsumt. Regest: Transilvania 1873, 202.

3 274

HG^ Februar H. Der Rat von Hermannsladt gibl allen Inhabern richterlicher Gewalt ini Lande hekannt, dass der Versuch, in dem Streit zwischen dem Stein- metz Marlin und einigen Hermannstddter Biirgern einen Ausgleich zu treffen, gescheitert sei, und fordert sie auf, diesc Hermannsiddter auf Betreiben dieses Martin nicht weiter zu belastigen.

Gleichzeitige ungesiegelte Ausfertigung, Pap. Arh. St. Sibiu Coil. post. V 1 661 r. Das Papierblatt ist auf der Riickseite als Konzept fur eine gleichzeitige Urkunde (N. 3 275) und fUr weitere Eintragungen verwendet worden.

Universis et singulis cuiuscumque dignitatis praeeminentiae conditionis sta- tus et gradus hominibus et praesertim officialibus, iudicibus et iustitiariis

113

quorumciimqiie locorum regni tam spiritualibus quam saecularibus praesen-

tium notitiam habituris magister civium, iudices et iurati consules civitatis

Cibiniensis paratam in singulis fermendi et complacendi voluntatem. Quia

cum quidam magister Martinus Lapicida circumspectos viros Johannem Grwen

nobis coniuratura ae Martinum Rembser et Mathiam Kolb nostros concives et

nonnullos alios concives nostros in diversis locis nunc hic nunc ibi cum curri-

bus et eorum mercimoniis et rebus arrestare, prohibere et impedire ac damni-

ficare minusiuste et indebite non cessasset allegassetque. Qualiter ipse pro

prosecutione sui iuris absque speciali nostri affidantia et assecuratione in

nostri medium accedere non auderet, nos ulterioribus dampnis et incommodis

concivium nostrorum in tempore consulere volentes ad ipsius magistri Martini

Lapicidae requisitionera et instantiam ac literas casteliani de Hwnyad supe-

rinde nobis missas eundem magistrum Martinum Lapicidam in eo literis nostris

affidatoriis affidavimus et assecuravimus, ut ipse huc veniret et in causa cum

dictis nostris concivibus habita se componeret et concordaret. Qui die data-

rura praesentium hic in civitate nostra Cibiniensi personaliter constitutis

coram raaiori parte consulatus nostri et certis de communitate eiusdera civi-

tatis nostrae quos pro componendis et concordandis partibus specialiter de-

putaremus proposuit, qualiter ipse praetextu cuiusdam homicidii viginti

duos floreuos auri exsolvissel^ et in una balista cum attinentiis valente flore-

nos auri decera propter dictos concives nostros dampnificatus extitisset. Et

cura ipsi concives nostri praenominati cognovissent, quod idem Martinus in

huiusmodi viginti duobus florenis auri et decem florenis auri in una balista

cura attinentiis darapnificatus fuisset per diligentem interpositionera et rae-

dium dictorum de consulatu nostro et coramunitate civitatis nostrae volebant,

ut iidem de consulatu et comraunitate nostris ad id per nos ut praeraittitur

deputati ad nos reversi referebant praefato Martino Lapicidae viginti duos

florenos auri sic per eura exsolutos^ ac duodecim florenos pro dampnis et ex-

pensis in hac causa factis et ultra id pro doloribus suis quinque vel sex flo-

renos auri expedire. Qui quidera Martinus hiis non contentus neque aliquam

concordiam habere et suscipere volens coram dictis de consulatu et comrauni-

tate nostris publice dicere habuit: Ego per araplius nullo iure hanc causam

prosequi intendo sed ad talera locura [rae]'- conferre volo ubi pro voluntate

mea michi de dampnis, expensis et doloribus meis satisfactio impendetur; et

sic e nostrae civitatis medio discessit. Quocirca vos universos et singulos et

praesertim iudices et iustitiarios regni tam spirituales quam saeculares atten-

tissime rogamus, quatenus a raodo et iraposterura convives et mercatores nos-

tros aut alios quoscumque ad instantiam praefati Martini ratione praevia nus-

quara arrestare, prohibere et impedire velitis, sed potius eundem Martinura

compellere et coartare velitis, ut ipse iuri et iudicio astare debeat et teneatur

et causara huiusraodi decernatis et cognoscatis. Nam quidquid in ipsa causa

decreveritis, iudicaveritis et cognoveritis praenorainati concives nostri in eo

per orania stabunt contenti. Praesentes vero post earum lecturam petimus

restitui praesentanti. Datum in festo beati Valentini raartiris, anno domini

millesimo quadringentesimo sexagesimo secundo.

1 Vorlage exol... .r.\ ^ Lucke 5 ram.

3 275

1462 Fcbriiar 18. Biirgeimeister Jakob uiicl der Hat von Hermannstadt bezeugen, dass sich der Steinmetz Martin aus Osterreiih mit cinigen vergcsellschaftetcn Her-

114

maniistadter Biirgern,mit welchen er im Slrcil ivar, gegen Zahlung von 55 Gold- giilden rerglichen hat.

Konzept, Pap. Arh. St. Sibiu CoU. post. V 1 661. Auf derandern Seite des Papierblattes ist dic ungesiegelte Ausfertigung einer gleichzeitigen Urlcunde (Nr. 3 274) in derselben Angclegenheit verzeichnct.

Nos Jacobus magister civium, iudices et iurati consules clvitatis Cibiniensis notum facimus pcr praesentes quibus expcdit universis, quod honestus Marti- nus Lapicida de Austria ab una ac circumspecti viri Johannes Grwen et Marti- nus Rembser dicti nobis coniurati ac Matheus Kolb et Egidius Pileator con- cives nostri partibus ab altera die datarum praesentium coram nobis^ suis- et^ totius societatis isporum in hac parte nominibus et in personis personaliter constituti per eundem Martinum Lapicidam sponte et libere fassum fuit, quo- raodo ipse cum dictis Johanne Grwen, Martino Rembser, Matheo Kolb et Egi- dio Pileatore et tota eorura societate per operose interpositionis medium pro- borura horaiuum et praesertira nonnullorum consulatus nostri in factis ratione quorundara homicidiorum et aliarura rerum alias in Feldwar^ qualitercumque gestarum et factarum inter ipsum ac dictos Johannem, Martinum, Matlieura et Egidium et eorura societate subortis et habitis ac dampnis, expensis sibi proinde qualitercumque illatis et interesse ad perfectara devenisset concordiae unionem et se cum eisdera araicabiliter compossuisset yramo* composuit,* uni- vit^ et* concordavit^ etiam^ coram^ nobis^ utputa pro quinquaginta quinque florenis auri Hungaricalibus legalis ponderis sibi etiam ad nostri scitum ple- narie exolutis pronuncians nihilominus eosdem et eorum societatem ab omni ulteriori irapetitione, vexatione et instantia sua et suorum ac aliorum quo- rumcumque in praemissis quittos per omnia et absolutos literis quibuscumque pro utrisque partibus in huiusmodi factis et negotiis sub quibuscumque et quorumcumque sigillis et forma verborum quoraodocumque hactenus con- cessis et eraanatis, cassatis penitus et invalidatis ambarum partium ad id unanimi voluntate concurrente. In cuius fassionis evidentiara praesentes lite- ras nostras sigillo^ civitatis nostrae autentico consignatas, sub una et eadem forma verborura utrique prout seorsura duximus concedendas communi iusti- tia persuadente. Datum feria quinta proxiraa ante festum kathedrae beati Petri apostoli, anno doraini M" CCCCo LX° secundo.

1 Hierauf gestrichen personaliter. * Hierauf gestrichen malt.

* Ober der Zeile. Darunter gestrichen ^ Ara Rande nachgetragen.

constitutt. ° Hierauf gestrichen nostro. ' Hierauf gestrichen sing.

3 276

Ofen 1462 Marz 13. Konig Matthias bestatigt die Urkunde des Johannes von

Hunijad aus 1455 Nr. 2 999 iiher die Schenkung von Sah im Wert von 50 Gold-

guldenjahrlich an das Dominikanerkloster der Hl. Maria und des Hl. Antonius

in Klausenburg und beauftragt die Verwalter der Sahkammer in Sic, dieses Sah

auszufolgen.

Datura Budae sabato proximo post festum beati Gregorii papae, anno domini

millesimo quadringentesimo sexagesimo secundo.

Handschrift des 18. Jahrhunderts Batthyaneum Alba lulia, Ex Archivo Capituli Alben- sis Transylvaniae excerpta U, 231. Eingeschaltet von Konig Matthias 1467 und mit dieser Urliunde von Konig Wladislaw II. 1492, ebenda.

115

3 277

1462 Miirz 17. Dci Rat von Klaiisenhiirg verleihlden dortigen Schlossern Satzungen.

EingeschaUet vom Rat von Klausenburg 1475, Orig. Aih. St. Cluj-Napoca, Archiv

der Stadt C.Iuj-Napoca, Zunfturkunden Nr. 3.

Drucl;: Jalcab, Okleveitar I, 238 zum Jahr 1472. Az Erd. Muzeum egylet evkonyvei

5, 1868/70, S. 119 mit Faksimile.

Kcgcst: Szabo, Az eidelyi muzeum 70 Nr. 334 zu Juni 23.

Nos^ Lvcas^ Kerekesi iudex et iuratorum civium civitatis Coluswariensis uni- versitas raemoriae commendamus per praesentes, quod nostrae universitatis accedentes in praesentiam honesti viri Joliannes et Petrus seratores, con- cives utputa nostri suis ac universsorum magistrorum artis seratorum iu per- sonis debita precum instantia petentes, ut nos ipsos illis praerogativis, statu- tis et ordinationibus quibus alii magistri ipsonim artis in civitatibus Cibi- niensi, Braschowiensi, Segeschwariensi utuntur et fruuntur, uti et frui annue- rimus et faveremus. Praesertim tamen hiis in infrascriptis articulis: Primo, quod quicumque hominum communitatem et consortium videlicet vulgo cech dictorum magistrorum intrare attemptaverit, hic de legitimo thoro et honestis parentibus procreatum ac honorifice se tenuisse et rexisse literis mediantibus debeat affirmare. Item^ quicumque in ipsorum communitatem sive fraterni- tatem intrare affectaverit hic quatuor f lorenos auri in terminis per ipsos magis- tros eidem deputandos exolvere'-, atque unum prandium iuxta^ ipsius magistri possibilitatem praeordinare teneatur. Si quidem magistrorum quisquis aliquem noveUim ad artem specificatam eruditionis causa comendalum habuerit, talis noveius ad confraternitatem magistrorum teneatur exsoivere- florenum unum. Item^ nullusi magistrorum^ penitus extra* cecam seu fraternitatem ma- gistrorum laborcs aliquos exercere valeat. Cum enim in consortium magis- trorum modo praemissose conmiendaverit propriis suis manibus magisterium suae artis demonstrare debeat. Ita ut magisterio sufficiens iiabeatur. Item^ magistrii cech"^ pro' tempore^ constituti eiusdem artis frequenter circumspi- cere habeant ne magistrorum quis falsos exerceat labores. Annuimus^ etiam^ ut mercatorum neuter seras calcaria nec strepas promptas aut paratasapartibus extraneis venditionis causa hanc civitatem importare praesumat et vendere. Qui si attemptaverit praesumptuose magistri artis praefatae iudicis nostri pro tunc constituti auxilio ipsas occupare valeant atque possint. Ilem^ nulius^ magistrorum^ aliquam clavem ad compressionem seu praesignationem in cera factam audeat praeparare vel quovis spiritu ordinare, nisi experta rei veri- tate etiamque magistrorum neuter debet nec famulorum aliquam seram seu clausuram hospite absente aperire praesumat, ne inde aliqualis oriatur fraus

aut dolus. Item^ sii quis^ quocumque casu [ immiserit suam

aut ab ea nullo iure]^ requirente sequestratus fuerit. Talis liic ultra quindenas laborare nullam mereatur haljere facultatem. Nos^ igilur^ iustis [... dictorum magistrorum inclinati petitionibus annuimus]^ et concedimus, ut ipsi omnibus illis statuis et ordinationibus. quibus ipsi magistri in aliis harum [partium Transsilvanarum civitatibus frui valeant atque possint]'.IIarum nostrorum lite- rarum testimonia mediante. Datum in festo beatae Getrudis virginis, anno domini millesimo quadringentesimo sexagesimo* secundo.

^ In vergrosserter Schrift. * 105 mra unlesbar weil iiberstrichen. Text

^ Vorlage: exol... nach Jakab.

* Vorlage iuxa. '• 125 mm unlesbar. Text nach Jakab.

* Vorlage exla. 8 Jakab liest sepfuajesimo, doch ist der

* 90 mm unlesbar weil iiberstrichen. Te.Kt Unterschaft des p nicht zu ersehen. Zu nach Jakab. se.vagesimo stimmt auch der Name cles

Stadtrichters, vgl. .Nr. 3398.

116

3 278

Wailzpn HG2 Mai :«. Konig Malthias tiagt fidelibus nostris prudentibus etcii- cumspcctis iudicibus, iuratis cctcris [uc civibus et inhabitatoribus ac toti com- munitati civitatis nostrac Brassoviensis ct tcrrac Barcza aiif, ihre Anspriiche gegemibcr Michacl Ilydvegy Sicuhi de Ilj^efalva und Gcnnsscn, die dcn Anlho- nius Sicalns dc Kylijcen ini 'Wcichhild dcr Stadt gelotct hal>cn, vor dein Gcricht des Szeklcrstnhls Sepsi gcltend :n machcn.

Datum Vaciae in festo invcntionis sanctae crucis, anno domini millesimo quadringentesimo sexagesinio secundo.

.\rh. St. Sibiu, Manuskript Zininieiiuann des Urkundenbuchs XIII Nr. 73 nach dcni Orig. Pap. fiiiher im .\rchiv dcr Grafen Kcincny in Ciunibiud.

3 279

Ofrn l'i02 .luni 2. Kiinig Matthias hestdtigt dic Uikunde des Gubernators Johan- ncs von Hungad von 1447 Nr. 2 (!!!) iibcr dic Schenkung dcr ohcren Mtihle ani Homorodbach an dic Marienkuchc zu Maricnburg ob spcm et devotioncm quas ad gloriosissiniam dei gcnitriccin virgincm Mnriam patronam huius incliti regni nostri Ilungariae, in cuius noinine ... dicta ccclesia in ipso oppido Fewldwar fundata existit cuiusque precibus nedum in terris verum etiam in coelestis pic speramus confoveri... habemus. Die Beurkundung erfolgt ubcr Vorsprache dcs Mathias Literatus de Fewldwar terrae Barcza auf Intervcntion dcs Ladislaus dc Dombo magistri camcrae regiae.

Datum Budae feria quarta proxima ante festum Penthecostes, anuo domiui millesimo quadringentesimo sexagesimo secundo.

Auf der Riickseite von dcr Kanzlci: Regestrata M.R.

Orig. Perg. Archiv der Evang. Kirchengemeinde A. B. Brasov, I.E. 169. Siegel.rund Dm. 67 mm, rotes Wachs in weisser Wachsschiissel, an vcrblichener rosa Scidenschnur angehangt. Derselbe Stempel wie Nr. 3 111. Eingeschaltet von Konig Matthias 1467, Orig. ebenda. I.E, 170,

3 280

Ofen \iQ2 Jnni 11. Konig Matthias verbiefet dem siebenburgischen Adel uber

Ersuchen des sicbcnburgischen Kapitcls possessionem ipsius capituii Enyed vo-

catam,.. pro facienda sede iudiciaria contra libertates praelibati capituli exinde

confectas zu benutzen, propter quod eadem possessio in magnam desolationem

devenisset,

Datum Budac feria sexta proxima ante festum sanctae trinitatis, anno domini

millesimo quadringentesimo sexagesimo secundo,

Orig. Pap. Batthyaneum Alba lulia III, 25. Siegel rund, Dm. 68 mm, in rotes Wachs, papierbedeckt, vorne aufgedriickt. Derselbe Stempcl wie Nr 3 111, Regest: Beke, .\z erdelyi kaptalan 151 Nr. 720.

117

3 281

Viterbo 1462 Juni 15. Papst Pius II. gewdhrt allen Besuchern der Weissenbur- ger Kirche, die in den bereiigestcUten Opferstock i Goldgulden als Beisteuer zum Kampf gegen die Tiirken erlegen, vollstdndige Vergebung ihrer Siinden.

Abschrift der Zeit um 1500, Pap. Arh. St. Sibiu U III 171.

Pius episcopus servus servorum dei universis Christi fidelibus praesentes lite- ras inspecturis salutem et apostolicam benedictionem. Catholicae fidei devo- tionem et animarum Christi fidelium salutem summo desiderantes affectu ad ea libenter intendimus per quae perfidorum ct crudelissimorum hostium eiusdem fidei nefanda conteratur iniquitas ac corum furiosa compescatur auda- cia. Et ut Christi fideles maxime ipsis hostibus vicini ad exibendum contra eosdem hostes oportunum defensionis auxilium eo fervencius animentur, quo maius ex hoc animarum suarum commodum se speraverint adepturos, non- nunquampro temporalibus suffragiis spiritualia eis munera videlicet remissio- nes et indulgentias elargimur. Cum itaque atrocissima Christiani nominis ini- mica Turcorum barbaries non solum Constantinopolilanam sed plures alias urbes, terras et loca Christianorum suo subiugaverit imperio et passim appro- pinquet ac cotidie magis et magis erigatur in superbiam id suis iuribus praesu- mens ascribere, quod propter peccata populi Christiani noscitur accidisse apertis namque faucibus Christianum sanguinem insatiabiliter siciens et cf- fundens praeter virginum, matronarum et adolescentum miserandam direpti- onem nihil incolumine dimittat, quod ferro aut igne devastari posset novusque allatus sit rumor de incredibili ipsorum Turcorum apparatu et invalidissimis terra marique exercitibus, ex quibus non modo regno Hungariae quod in fau- cibus ipsorum Turcorum et aliorum crucis Christi hostium tamquam murus positur Christianitatis scutum esse censetur, sed etiam ipsi universae Chris- tianitati maximum posset affere detrimentum ad gravem nominis et religionis Christianae confusionem. Nos igitur, qui alto et incomprehensibili deo in cons- pectu totius populi constituimus vota nostra ut Christi fideles indictoregno tute permanere et maiori cum fervore praefatis Turcis resistere valeant, at- tendentes quod rcgnum ipsum mediantibus virtutibus carrissimi in Christo filii nostri Mathiae regis Hungariae illustris aliorumque Christi fidelium in eodem regno commorantium murus fortissimus et inexpugnabilis esse poterit et quod si ille rumperetur et Turcis praedictis illinc pateret aditus procul du- bio gloria Christianae nominis in magno periculo versaretur et propterea cum dei causa agatur regnum praedictum quoad iuvatur ac animarum saluti inco- larum eiusdem regni providere. Et ut fideles Christi^ defensione totius Chris- tianitatis utilitate eo ferventius prosequantur quantum nobis ex dispositione divina conceditur providere volentas de omnipotentis dei misericordia ac bea- torum Petri et Pauli apostolorum eius auctoritate confisi omnibus et singulis utriusque sexus personis tam dicti regni Hungariae quam etiam aliis unde- cumque advenientibus vere penitentibus et confessis, qui in festis beati Micha- elis archangeli et apparitionis eiusdem a primis vesperis usque ad secundas earundem festivitatum ecclesiam Transsilvanensem personaliter ct devote visitaverint ac in certa ad id in dicta ecclesia deputanda capsa summam qua- tuor florenorum Hungarorum seu ducatorum vel monctae in partibus illis currentis in pecunia numerata pro subsidio Christianorum contra Turcos ipsos cum effectu posuerit plenariam verriam et remissionem peccatorum suorum omnium apostolica auctoritate concedimus per praesentes. Volumus autem, quod in eadem ecclesia una capsa cum tribus clausuris pro pecuniis praedictis deponendis deputetur, quarum duas viri duo ecclesiastici

118

per dilectos filios capitulum dlctae ecclesiae deputandi, tertiam vero ordi- narius loci teneant et in praedicta capsa pecuniae ibidem erogandae fideliter et iegaliter conserventur el in suffragium chrislianorum contra dictos impios Turcos de consiliis ordinarii et deputandorum piaedictorum, praesidente ta- men eidem consilio dilecto filio nostro Dyonisio tiluli sancti Ciriaci in termis presbitero cardinali Strigoniensi apostolicae sedis legato et eius ad id acce- dente consensu et non alias exponcntur. Si quis vero deputatorum praedicto- rum vel quaecumque alia persona cuiuscumque dignitatis, status, gradus prae- eminentiae vel conditionis fuerit etiam si regali, reginali, archiepiscopali, episcopali aut quavis alia ecclcsiastica seu mundana dignitate praefulgeat qui- quamexdictispecuniis scientes alios quam in praedictos usus convertendis recipere praesumserit, excommunicalionis sententiam a qua nisi per Romanorum pon- tificem praeterquam in mortis articulo constitutus absolvi non possit incur- rat eo ipso sintque eius successores et heredes ad faciendam sub poena excom- municationis huiusmodi de illis omnibus, quae sic recepta fuerint postquam de cis notitiam habuerint si^ et in quantum illius bona, quae ad ipsos pervene- rint, ad id sufficiunt rcstitutionem efficaciter obligati. Ceterum, ut visitantes et porrigentes praedicti conscientiae pacem et animarum salutem deo propicio- consequi possiut pracfato et pro tempore existenti episcopoTranssilvanensi deputandi in dicta ecclesia praedictis diebus tot confessores idoneos saeculares vel religiosos cuiuscumque ordinis etiam mendicantium et regularis obser- vantiae quot iuxta concursu populi fore noverit opportunus dictisque confes- soribus supradictos Christi fideles utriusque sexus eorum confessionibus dili- genter^ auditis pro commissis in omnibus et singulis casibus etiam sedi apos- tolicae reservatis illis tamen acceptis, qui in cancellaria nostra de mandato nostro expressi suut, videlicet offensae ecclesiasticae libertatis violationis interdicti a sede apostolica impositi terminum haeresis cuiusvis offensae ino- bedientiae seu rebellionis in Romanum pontificem seu sedem apostolicam praebcriandus offensae personalis in episcopum vel alium praelatum inva- dentium, depredantium aut alias devastantium terras ecclesiae Romanae im- merite subiectas propter censuras latas in die coenae domini ac ecclesia inva- dentium romipetas seu quoscumque alios ad Romanam curiam venientes absol- vendi eisque penitentiam salutarem iniungcndi necnon vota quaccumque per ipsos fideles forsan emissa seu imposterum forsan emmittenda religionis ultra marino iiminum apostolorum et beati Jacobi in Compostclla votis dumtaxat acceptis in huiusmodi subsidium et non alias commotandi eosque aL iliorum observantia penitus liberandi etabsolvedi plenam et liberam tenore praesen- tium concedimus facultatem. Propterea omnes et singulos Christi fideles utri- usque sexus in domino praesentibus exhortamur, ut ad recipiendam remissionem huiusmodi toto mentis affectu confessionis et contritionis veris praecedenti- bus se praeparare studeant atque curent ita, quod illis mediantibus per sal- vatoris domini nostri Jesu Christi ac ipsius gloriosae genetricis beatae Mariae virginis apostolorumque pracfatorum ac reliquorum omnium sanctorum et sanctarum dei merita eadem remissione gaudentes ab insidiis et periculis Tur- corum eorundem liberati de illis ob tantam ad laudem et gloriam ipsius Chris- tiani nominis victoriam ac divina aeternae felicitatis praemia consequantur. Praesentibus post duos annos minime valituris. Datum Viterbii, anno incar- nationis dominice millesimo CCCC" LX" secundo, decimo septimo Calendas Julii, pontificatus nostri anno quarto.

' Hierauf ad gestrichen. ^ Hierauf add gestrichen.

^ Hierauf deo gestrichen.

119

3 282

Erloser-Kloster bei Chiusi H62 August 6. Papst Pius II. beauftragt den Bischof von Weissenbnrg, die von Georg Thabiaschi u.a. an Sigismund, Pfarrer vonHetzel- dorf, begangenen Gewalttatigkeitcn ~u untersuchen und zu ahnden.

Orig. Perg. Arh. St. Sibiu, Nova coll. post. 1853. Siegel war angeliangt. Die Plica der Urkunde ist abgeschnitten. Druck: Archiv 30, 1901, 448 Nr. 1.

Pius episcopus servus servorum dei venerabili fratri episcopo Albensi salutem et apostolicam benedictionem. Conquestus est nobis Sigismundus rector par- rochialis ecclesiae de Etzel, Albcnsis diocesis, quod nobilis vir Georgius Tabi- achi domicellus et quidam alii clerici et laici dictae diocesis ipsum quibusdam mobilibus bonis et rebus suis aliis nequiter spoliarunt ac quasdam alias gra- ves iniurias sibi irrogarunt pariter et iacturas, propter quas expensas fecisse ac damna gravia se asserit incurisse. Ideoque fraternitati tuae per apostolica scripta mandamus, quatenus vocatis qui fucrint evocandi et auditis hincinde propositis, quod iustum fuerit appellationc remota decernas faciens, quod decrevcris per censuram ecclesiasticam firmiter observari. Proviso ne autori- tate praesentium in terram dicti nobilis intcrdicti sententiam proferas nisi a nobis mandatum super hoc receperis speciale. Datum in abbatia sancti Salvatoris Clusiensis diocesis, anno incarnationis dominicae millesimo qua- dringentesimo sexagesimo secundo, octavo idus Augusti, pontificatus nostri anno quarto.

Am oberen Rand von der Kanilei: Affigatur valvis pro domino vicario A. Sil- vensis. Affixa Jo. Mil.

Auf der Ruckseite oben: Pro d.G. de Od. pro th. lo. Me. Jo. Jacobi Thomas.

Unten: M. de Golo. H. de Thiris.

3 283

Neumarkt / Tirgu Mures 1462 August 10. Die siebenbUrgischen Vizewoiwoden Nikolaus Senior von Salzburg und Stephan Erdeli de Somkereck leilen mit, dass auf dem die dominico proximo post festum divisionis apostolorum^ abgehallenen Landtag des Adels, dcr Szckler und der Sachsen in Thorenbvrg zwei Kanoniker des Weissenburger Kapitels dariiber Klage gefiihrt haben, dass dic Burgleute des Kastellans Stephan von Strcmt Unteriancn des dem Kapitel gehorenden Marktes Enyed iiberfallen, gequalt und eingesperri haben, was die angeordnete Unter- suchung Bestdtigt hat.

Datum in Zekehvasarhel in alia congregatione dictorum nobilium Siculorumque et Saxonum videlicet in festo beati Laurcncii martyris, anno domini quadrin- gentesimo sexagesimo secundo.

Orig. Pap. .'^rh. St. Chij-Napoca, Allgemeinc Urlainden Nr. 114. Siegcl war auf dcr Riick

seite ziim Verschluss aufgedriickt.

Regest: Szab6, Az erdilyi miizeum 70 Nr. 335.

» Juli 18.

120

3 284

Scgedin li62 Aujjust 12. Kiiiiig Matthias tvilt den Sirhrn Stiihlrn mit, dass fiir die Riickgewinniing der heiligcn Krone einr ausserordentlichr Abgalw vun einem Goldguldenjc Mann ausgcworfen undmit deren Einhehung in Siebenbiirgen Johann Gereb von ^Veir.gartskirchen belraut wurde.

Orig. Pap. Ungar. L.THdcsarchiv Biidapost DI. l,") 762. Sicsel, riind, Din. 70 tnm, pa- pierbcdcclct, in rotcs Waclis voine aufgcdriiclit. t^cstc niil dcinsclben Stempel wie Nr. 3 111.

Von der Kanzlei: Commissio propria domini regis.

Mathias dci gratia rex Hungariae, Dahnaciae, Croaciae fidelibus nostris pruden- tibus et circumspectis universis et singulis septem sedium Saxonicalium Saxo- nibus partium nostrarum Transsilvanarum demptis civitatibus nostris Cibi- nium, Zazsebes et Segeswar salutem ct gratiam. lam inter maiestatem nostram et dominum Fridericum Romanorum imperatorcm iu facto restitutionis sacrae coronae dicti regni uostri cerli tractatus intercesserant magnaque et notabilis suimna pecuniae pro redemptione eiusdem sacrae coronae persolvi debebit ad quam summam complendam omnes subditi nostri tam maiores quam mino- res necnon etiam omnes ci\itates in hoc regno notabiliter contribuerint. Quia vero factum redemptiouis ipsius sacrae coronae etiam vos, qui de membro huius regni nostri estis utilitatemque et publicum boiium status vestri per maxime concernit, ob hacque et vos ad huiusmodi redemptioncm faciendam necessario contribuere tenemini. I\Iisimus igitur ad illas partes Transsilvanas dicti regni nostri hunc fidelem nostnim cgrcgium Johannem Gcreb de Vingarth, ut ipse ad vos et in medium vestri in subsidium redemptionis dicti sacrae coroiiae nos- trae ac recuperationis metarum dicti regni uostri contributionem quandam pe- cuniarum ut puta ad singulum vestrum singulum unum florenum auri citissime persolvendum imponat. Quam ob rem fidelitati vestrae firmissime praecipiendo mandamus sic omnino habere volentes, quatenus statim ct in continenti visis praesentibus nullis aliis literis nostris superinde cxpectatis occasioneque et dilatione quibusvis semotis huiusmodi contributioucm unius floreni auri prae- fato Johanni Gercb ad singulum vestrum imponere permittere habitaque im- positione celeriter et sine ullo defectu dc medio vestii exigere permittcre et re- laxare debeatis nec propter huiusmodi contributionem aut aliquamrelaxationem de ea ad maiestatem nostram veniatis aut mittatis, quoniam si veneritis vel mittetis vos expensas laboresque et fatigas frustra facietis. Nos enim de ea contributione vos nullam relaxationem faciemus. Commisimus etiam et praesen- tibus strictius committimus fidelibus nostris magnifico Johanni Pangracz de Dengeleg vaivodae illarum partium et comiti Siculorum nostrorum necnon praefato Johanni Gereb, ut ipsi vos et quemlibet vestrum ad exolutionem huiusmodi contributionis per omnia opportuna remedia ac etiam gravamina vestra arctius compellant et astringant auctoritate nostra praesentibus vobis in hac parte attributa mediante. Secus ergo non facturi. Praesentibus perlectis exhibenti restitutis. Datum Zegedini feria quinta proxima post festuin beati Laurentii martyris, anno domini millesimo quadringentesimo sexagesimo se- cundo.

3 285

Klausenburg 1462 August 15. Dcr Szekler Vizecomes Alherlus ersucht den Kron- stddler Rat, den mit dem Ftirsten der Walachei Radu Ill.abgeschlossenen Friedens- vcrtrag einzuhalten.

121

Orig. Pap. Arh. St. Brajov, Fronius I, 32. Sicgcl, rund, war in griines Waclis auf der Riickseite zum Verschluss aufgedriickt.

Druck: Szabn, Szek. okleveltar 3, 77 Nr. 468 zu August 25. Hurmuzaki, Documente XV, 1, 5S Nr. 99.

Sagaci viri araici nostri^ carissimi, Pracsentium serie rogamus vestras dilec- tiones et prudentias, quatenus trewgas pacis cum illustri principi Radul nunc waywoda partium Transalpinarum per vos usque ad terminum pracfixum dis- positas firmiter et inviolabiliter observaie usque ad illud certum tempus quem disposuistis^ velitis. Scripsimus enim per alias literas nostras castellanis nos- tris in castro Tcrch constitutis, ut et ipsi iuxta dispositionem vestram ipsas trewgas pacis bonomodo et inviolabiliter observare debeant et teneantur. In- super hominibus nostris in quibus poteritis petimus subveniatis. Dalum in Clos- war in festo assumptionis beatac ]\Iariae virginis, anno domini et cetera LXIF°. Albertus de Istenmezeye vicccomes Siculorum et cetera.

A dominis autem rege et waywoda ac regni nobilibus nihilominus formidetis in hac partc, quia aliud hinc facere.

Auf der Riickscile Adressc Sagacibus viris iudici et iuratis ac nniversis consul- tantibus^ in civitate Brassowiensi constitutis et commorantibus, amicis nostris dilectis.

Hierauf nr. gestrichen. " So Vorlagc.

3 286

Nach 14G2 August 15 - vor 1463 \ovember 12. Radu III.,Woiwode der^Vala- chci, teilt dcm Kronstddler Rai mit, dass dic muntcnischcn Bojaren Mihail, Stan, Mircea, Stoica und Mdnzca, die sich in Kronstadt aufhaltcn, sich unangefochten mitsamt ihrcn Giitcrn in die ^Valaclici begebcn konncn. Diejenigen muntenischen Bojarcn, dic nicht freiwillig in die Walachei zuriickkehren, soll der Kronstddter Rat gcfangensetzen und mit ihren Giitern :um Woiwoden schicken. Die Frau des Oprea Logofdt soll mit ihrcn Giitcrn gut bcwacht wcrden, da diesc dcr Walachei gehoren.

Orig. Pap. Arh. St. Brajov, Stenner II, 223. Siegel rund, Dni. 34 mm, in rotes Wachs,

papierbcdeckt. Im Siegelfeld iiber einem Adlcr mit geoffneten Fliigeln zwei gekronte

Brustbilder, die auf einen Baum in der Mittc sehen. Umschrift (nach Bogdan): + m

iiv pa4,ortd KC'6K«A'i !'»*>■ 3(.\\M [SrrpJoKiiajfiH.

Druck und rum. Obersetzung: Bogdan, Documentc 104 Nr. 81 : Tocilescu, 534 Documentc

7 Nr. 77.

Rum. tJbersetzung: Bogdan, Documcnte ji regeste 70 Nr. 73.

Regest: Andronescu, Repertoriul 89 Nr. 298 (felilerhaft).

Die Urkunde ist nach dem 15. August 1462 (vgl. Nr. 3 285), 'wahrscheinlich erst nacli

der Gefangensetzung von Vlad Tepe?, Itnde November 1462, geschricben. Da Stoica

(Vintilov) am 12. November 1463 als Mitglied des furstlichen Rates belegt ist, muss

sie vorher anzusetzen sein. Vgl. N. Stoicescu, Dicfionar 25. Mircea war comis seit 8.

Juni 1466, vgl. ebenda 22.

3 287

Nach 1462 August 15. Radu III., Woiwode dcr Walachei, tcilt „dcn guten Freun- den meiner Herrschaft, dem Biirgermeisler und den Ratsherren von Hermannsiadi" mii, dass er seine Feindc niedergerungen habe. Dem Schatzmeisier Radul und dem

122

Burggrafen Vlaku habe er veigeben: er ersucht, dercn Fraucn und Kindcr samt aller Fahrhabe zuruckkchren :u lassen.

Orig. Pap. Arh. Sl. Sibiu, Hanclschriftensanimlung dcs Brukcnthalmuseums, Urkunden

R 1 _10 Nr. 650. Siegel, rund, Dni. 31 mm, inrotes Wachsauf der Ruckseite zum Ver-

schluss aufgedriickl, Reste.

Die l'rkundc gehort wohl in dcn Zusauuncnhang des voranstehenden Stiickes Nr. 3 286

aus dem KronstSdter Staatsarchiv. Sie Ivonnte allcrdings auch vom Woiwoden Radu

Paisie (1535 1545) stammcn; denn Stoicescu, Dic(ionarul S. 104 erwahnt zu 1533 1545

cinen Burggrafcn Vlaicu und S. 83 cincn Schatznieistcr glcichcn Namcns. Dragomir und

Andrcnescu weiscn die Urkunde Radu III. zu.

Druck und rum. Ubersetzung: Dragomir, Documcntc noua 13 Nr. 4.

Regest: Androncscu, Repertoriul 90 Nr. 301.

3 288

Naeh 1462 August 15 - vor M72 Juui 1. Radu III., Woiwodc der Walachei, schreibt ..seinen gutcn Frcunden, dcm Biirgcrmcistcr und allcn Ratshcrren von Hermannstadt'' und ersucht sie, ihrcn Mitbiirger Murtin Remser^, der von einem tiirkischen Hdndlcr Waren iibernommcn hatte, wofiir Ciurca und Dumilru aus Tirgoviste Biirgschaft lcisteten, zur Bcgleichung seincr Schuld :u veranlasscn, da andcrnfalls die Biirgen zur Verantwortung herangczogen wcrden miissten.

Orig. Pap. Arh. St. Sibiu, Handschriftcusauimlung des Brukcnthalmuscums, Urkundcn Rl lONr. 649. Sicgcl, rund, papicrbedeckt. Dm. 31 mm, inrotes Wachs auf der Riick- seite zum Vcrichlussaufgedriickt. Im Siei,elfcld zwei durch eiucn Stamm getrennte Brust- bildcr crkcnnbar. Umschrift unleserlich.

AIs Handhabe fiir dic nahcre zeitliche Einreihung dicser Urkunde erscheint hier der Name des Hermannstadter Grosskaufmannes Martin Remser. Urkundlich wird cr erst- mals am 21. .Juli 1458 Nr. 3 130 erwahnt. Am 4. November 1467 befindet er sich in Gesandtschaft beim Woiwodcn Radu III., dem eru.a. Geschenke uberreicht, vgl. Rech- nungen aus dem Archiv dcr Stadt Hcrmannstadt und der sachsischen Nation. Bd. I, 1880, S. 9. .\m 1 Juni 1472 Nr. 3 916 ist er bereits nicht mehr unter den Lebenden. Druck und rum. Cbersetzung: Dragomir, Documente noua 12 Nr. 3. Regest: Andronescu, Repertoriul 90 Nr. 302.

1 Vorlage: Renzel.

3 289

\ach H62 August 15. Radu III. ,Woiwode dcr Walachei, ersucht den Kronstddter Rat und die Zollner, von seinem Dicncr Frincu, den er fiir ihn einzukaufen gcschickt hat, keinen Zoll einzuheben.

Orig. Pap. Arh. St. Bra^ov, Stenner II, 220. Siegel, rund, Dm. 33 mm, war auf der Riick-

seite in rotes Wachs zum Verschluss aufgedriickt.

Druckundrum. Obersetzung: Bogdan, Documente 109 Nr. 84; Tocilescu, 534Documente

74 Nr. 78.

Regest: Andronescu, Repertoriul 90 Nr. 299.

3 290

/1462—1473/ Septpmber 13. Radu III.,WoiwodederWalachei,lddt Burgermeister und Rat von Hermannstadt fiir den kommendcn Sonntag zu seiner Hochzeit ein.

123

Orig. Pap. Arh. St. Sibiu, Handschriftensammlung des Brukenthalmuscums, Sammlung Franz Zimmcrmann, gcgenwartig unzuganglich. Faksimile: Pevista arhivelor 4,1961 Nr. 2, 207 Abb. 28.

Die Urkunde gehort wahrscheinlich in das Jahr 1463. da das dieser Ehe entsprossene Kind namcns Alaria, das 1473 zusammen mit seincr gleichnamigen Mutter von Stefan dem Grossen in Bukarcst gefangcn gcnommcn worden war. im .Jahrc 1478 des moldaui- schen Woiwodcn dritte Ehefrau wurdc (vgl. C. C. Giurcscu, Istoria romanilor, Bd. 2, Bukarcst, 1936, S. 186 f.), bci der Heirat also im Alter von ctwa 11 .lahrcn stand.

3 291

Hermannstadt \'i^2 Scptoinbrr 20. Konig Mallluas gewahrt iibei Evsiichen honorabilis Gregorii presbyteri de Kolosvar plebani ecclesiae parochialis st. Michaelis aichangeli in ipsa civitate nostra Kolosvar constituta... ipsi ecclesiae st.Michaelis archangcH ct per consequcns rectori eiusdem pro tempore consti- tuto ac etiam fundo curiae seu domo ad insam ecclesiam pertinente quamvide- lieet rectorecclesiae...inliabitat rfas 7^pc/i/,ut ipsaecclesia parocliialis st. Michae- lis archangeli ac eius rector pro tempore constitutus nec non domus seu fundus curiae ad ipsam ecclesiam pertincns omnibus illis libertatum praerogativis necnon consuetudinibus bonis tam in iuribus molendini bigae duarum rotarum ac lignonim de silva pro usu suo exportatione quam aliorum iurium... uti possint... haben snll.

Datum C.ibinii die dominico pro.ximo anle festuin Michaelis archangeli, anno domini 1462.

Beglaubigte Abschrift dcr 2. Ilalftc dcs 18. .Jhs., Pap. .^rh. St. CIuj-Napoca Archiv der

Stadt CUij-Napoca II, ,').

Druck: Jakab, Oklcvcltar I, 208 Nr. 125 zu Scptember 23.

3 292

Ilermannsitatlt 1462 Septembfr 30. Konig Matthias nerbrieft den Hermannstadter Tuchscherern das Recht, Tiiche in beliebigen Menyen zu kaufen, :u scheren und wieder zu verkaufen.

Orig. Pap. Arh. St. Sibiu Z.U.I 10. Siegel, rund, Dm. 68 mm, in rotes Wachs, papier- bedeckt, vorne aufgedriickt. Derselbe Stempcl wie Nr. 3 251. Eingeschaltet von Michael Apafi 1682, ebenda I, 287 und mit dieser Urkunde von Leopold I. 1700, ebendaU VI 2 290.

Regest: Verzeichnis 4 Nr. 1 zu Oktober 4. Archiv 38, 1912, 546 Nr. 11. Moisuc, Industria textila 561 Nr. 1.

Von der Kanzlei: Commissio propria domini regis, Benedicto de Thurocz iani- torum regalium referente.

Nos Mathias dei gratia rex Hungariae, Dalmaciae, Croaciae et cetera memoriae commendamus tenore praesentium significantes quibus expedit universis, quod nos ad humillimae supplicationis instantiam fidelium nostrorum rasorum pan- norum in civitate nostra Cibiniensi commorantium pcr eos nostrae propterea porrectae maiestati de plcnitudine nostrae regiac potestatis et gratia speciali eisdem rasoribus pannorum praesentibus scilicet necnon et futuris id du.ximus annuendum et concedcndum, ut ipsi tam in ipsa civitate uostra Cibiniensi, quam etiam aliis ubilibet in hiis partibus regni nostri Transsilvanis pannos cuiuslibet maneriei et speciei a modo dcinccps futuris temporibus universis, sicuti qnaecumqne alii cmptores venditoresque ac incisoies et rasores panno- riim soliti snnt libcre emere, incidere radereque ac per ulnas ct alias quaslibet

124

mensuras iiliterqiie proul eisdeni vidobitur vendere et exponere possint el va- leant, prout etiani alios ipsos rasoies pannorum ab antiquo ad haec facienda liberos fuisse intelleximus. Quocirca vobis fidclibus nostris niagnificis vaivodis ac viccvaivodis necnon coniitibus ac vicccomitibus Siculorum nostrorum dic- tarum partium nostraruniTranssilvanarum iiem comiti ac vicecomiti Cibinien- si, necnon magistro civium ac iudicibus iuratisque civibus et senioribus prac- fatac civitatis nostrae Cibiniensis ac duarum et septem sctlium Saxonicalium necnon et universis Saxonibus earundcm scclium ac aliis quibusvis hominibus, praesenlibus et futuris praesenlium notitiam habituris, harum serie firmiter praecipientes mandanuis, quatcnus a modo deinceps pracfatos rasorcs panno- rum iu diita civilate nostra Cibiniensi nunc commorantes ct in futurum commo- raturos pannos quoslibct quos iidem volaeiint, tam in dicta civitate nostra Ci- biniensi, quam etiam alias ubilibet in dictis partibus nostris Traussilvanis libere cmere^, inciderc, radcre ac per ulnas et alias mensuras aliterque prout ipsis videbitur vendere et exponere permittere debeatis. Nec eis aut aliquem eorum occasione praemissorum- in personis rebusque et bonis eorum quibus- libet impedire molestarc aut damnificare^ aliquo unquam temporc praesumatis, graliae noslrae sub obtentu. Praescntes quoque perlectos semper post earum lecturam redatis pracsentanti. Datum Cibinii feria quinta proxima post festum beati Michaelis archangeli, anno domini millesimo quadringentesimo sexage- simo secundo.

' Hierauf von spaterer Hand iind mit an- ^ 10 mm im Bug unleserlicli.

derer Tinte asperare. ^ ni iiber der Zeile nachgetragen.

3 293

1462 Oktober 31. Das Kapilel der siebenbuigischen Kirche fordert den Rat von Hermannsladi aiif, das Erz im Weric von 300 Goldguldcn, das Georg Helebrand aus Enyed noch zur Zcii dcs Bauernaufslandes in Hcrnmnnstadi hinltrlegt habe, herauszugeben .

Orig. Pap. Arli. St. Sibiu U II 216. Siegel, weisses Wachs, rund, Dm. 28 mm, auf der Riickseite zum Verschluss aufgedriicla, Rcstc. Druck: Studii ^i materiale 4, 1960, 414 Nr. IX.

Circumspecti viri domini et amici nostri honorandi. Refererunt nobis honestus Melchior Literatus, procurator decanatus sedis Cybiniensis, ac providusThomas Fekethe de Enyed in ipsorum ac consortum suarum necnon heredum coudam Georgii Helebrand de dicta Enyed personis, quomodo adhuc tempore insulta- tionis rusticorum harum partium vestri iu medio certi centenarii de-^ ere aut metallo cupri- treccntos florenos auri valentes eiusdem condaiu Georgii repositi mansissent et haberentur de praesenti. Et quia nos ipsis exponentibus in hac parte videlicet de dictis cupris et metallis gratiam fecimus sicuti etiam aliis fecisse dinoscimur per alias literas nostras superinde emanatas, ideo vestras amicitias et de praesentibus petimus diligenter, quatenus nostri ob respectum communique iustitia requirente* si 'asdem res ad manus nostras et praedeces- sorum nostrorum avorum aut* ipsorum exponentium aut heredum dicti Georgii non tradidistis quae et quanta erga vos existunt dare et assignare velitis effec- tive. Alioquin certi estote, quod vos nitione eorundem a iuris tramite et via precavere non possumus neque volumus. Scriptum in dominica ante festum omnium sanctorum, anno domini M^CCCCLX" secundo.

Capitulum ecclesiae Transsiluanae sub sigillo nostri decanatus. Praesentibus perlectis exhibentibus restitutis.

123

Auf der Riickseite Adresse: Circumspectis viiis Jacobo magistro civium et^ ac^ iuratis civibus et consulibus civitatis Cybiniensis dominis et amicis ipso- rum^ lionorandis.

^ Hierauf cupro seo gestriclien. * Hierauf herede gestrichen.

2 Uber der Zeile. ^ So Vorlage.

' Hieraul velitis gestrichen. ' Vorlage iporaium.

3 294

14G2 Novembcr 3. Der stellvei tretende Biirgermeisler sowie Richter itnd Rat von Herinannstadt bestdtigen, dass Andreas Rosenpek von Wien dem Hermannstdd- ter Ratsgeschworenen Johannes Griven 51 Goldgulden schuldig geblieben ist.

Orig. Pap. Ungar. Landesarchiv Budapest Dl. 15781. Sicgel, rund, Dm. 48 mm, war in rotes Wachs vorne aufgedriickt. Regest: Fej^r, Codex X, 499.

Nos Renardus pro nunc locumtenens egregii sapientisque viri lacobi magistri civium, iudex quoque et iurati consules civitatis Cibiniensis notum facimus et fatemur publice per praesentes quibus expedit universis, quod circumspecti viri Ladislaus Henlini dictus ac Nicolaus .\urifaber concives nostri coram nobis persnnaliter constituti ad fidem eorum deo debitam concorditer fassi sunt: Quomodo ipsi rationi inter circumspectum viruui .lohannem Grwen nobis coniuratum civem ab una ac honestum socium .\ndream Rosenpek dictum de Wyenna partibus ex altera positae et factae personaliter interfuiss [ent]^ qua- quidem ratione posita omnibus et singulis computatis et de [ ]- iatis prae- fatus Andreas Rosenpek de Wyenna antelato Johanni Grwen quinquaginta uno florenis auri debitorio remansisset obligatus. In cuis fassiouis evidentiam praesentes literas sigillo nostro maiori consignatas praefato Johanni Grwen ad uberiorem sui cautelam duximus concedendas communi iustitia persuadente. Datum feria quarta proxima post festum omnium sanctorum, anno domini millesimo quadringentesimo sexagesimo secundo.

1 Lacke 5 mm. ^ Lucke 6 mm.

3 295

Kronstadt li62 Xovember 4. Konig Matlhias stiftet ftir das Peter- und Pauls- Kloster der Doniinikaner in Kronstadt zivei Mark Silberjiihrlich zusdtzlich zu den 10 Mark, die sein Vater Johannes von Hunijad dem Kloster verliehen hat.

Orig. Perg. Archiv der Evang. Kirchengemeinde A.B. Bra^ov, LE. 57. Siegel, rund, Dm. 67 mm, rotes Wachs in Wachsschiissel an griin-rosa Seidenschnur angehangt. Reste mit demselben Stempel wie Nr. .3 111. Eingeschaltet von Kdnig Matthias 14G5, Orig. Arh. St. Brajov, Archiv der Stadt Sighijoara Xr. 12. Regest: Sieb. Vierteljahrschrift 62, 1939, 42.

Von der Kanzlei: Commissio pnpria domini regis Emerico thesaurario refe- rente .

Nos Mathias dei gratia rex Hungariae, Dalmaciae, Croaciae et cetera memoriae commendamus tenorc praesentium significantes quibus expedit universis, quod nos tum ad humiiime supplicationis instantiam nonnuUorum fidelium nostrorum per eos nostrae pr jpterea porrectae maiestati, tum vero ob spem et

126

devotionem nostras, qiias ad beatos apostolos Petruni et Paiihim in qiiorum no- minibus gloriosis claustrum ordinis Iratrum praedicatorum in hac civitate no- stra Brassouiensi fundatum est, gerimus et habemus speciales quorumque pre- cibus ncdum in terris verum etiam in coelis pie credimus confoveri, ilhim provisionem, quam condam illustris princeps dominus .lohannes de Hwnyad comes Bistriciensis alias gubernator dicti regni nostri Hungariae et cetera geni- tor noster carissimus felicis memoriae eidem claustro et fratribus in eodem pro tempore degentibus de decem marcis argeuti ex censibus nostris regalibus circa quodlibet festum beati -Martini episcopi et confessoris de liac civitate nostra Brassouiensi singulis annis provenientibus in perpeluum fecisse dinoscitur^, ratam et gratam habuimus ac insuper eisdem decem marcis duas marcas argenti gratiose superaddidimus, ita ut a modo deinceps perpetuis semper successivis temporibus universis de huiusmodi censibus civitatis nostrae iu toto duodecim marcae argenti in quolibet anno annotato claustro et fratribus in eodem pro tempore degentibus plene exolvantur, immo habemus et superaddimus ac ipsas duodecim marcas semper in regiam rationem computari volumus praesentium per vigorem. Quocirca vobis fidelibus nostris prudentibus et circumspectis viris iudici. iuratis ceterisque civibus et communitati huius civitatis nostrae Brassouiensis ac dicatoribus et collectoribus annotatorum ccnsuum sancti Mar- tini praesentibus et futuris praesentes visuris harum serie firmiter praecipien- tes mandamus, quatenus a modo imposterum dictas duodecim marcas argenti praefato claustro et fratribus in eodem degentibus de praefatis censibus singulis annis plene et integre exolvere ac ipsos census cum defectu huiusmodi duodecim marcarum argenti fisco regio aministrandos ex hac eadem civitate nostra Bras- souiensi dare et exigere debeatis. Et secus facere non praesumatis praesentesque literas nostras, quas in huius rei memoriam firmitatemque perpetuam secreto sigillo nostro quo ut rex Hungariae utimur impendenti communiri fecimus, post earum lecturam semper reddatis praesentanti. Datum in dicta civitate nostra Brassouiensi feria quinta proxima post festum omnium sanctorum, anno domini millesimo quadringentesimo sexagesimo secundo.

Eigenhandige Unlerschrift: Mathyas lex propria manu et cetera. Auf der Plica: Lecta.

Aiif der Rtickseite von der Kanzlei: R(egestra)ta M.R.

Auf der Ruckseite in Schrift des ausgehenden 15. Jahrhunderts: Braschouiae su- pereditio duarum marcarum supra x per regem Mathiam 1.4.62.

1 Vgl. Ub. V Nr. 2 992.

3 296

Kron.stadt 1462 Xovcmber 5. Konig Matlhias bestdtigl die Schenkung von Neu- dorf und Hopsifen an die Stadt Kronstadt.

Orig. Perg. Arh. St. Brasov, Priv. 157. Siegel.nind, Dm. 68mm, rotes Waclis iii Wachs- schiisselan gruner Seidenschnur angeliangt. Derselbe Stempel wie Nr. 3 111. Die Urlcun- de ist vom gleichen Schreiber wic Nr. 3 297 n. 3 303. Eingeschaltet von Konig Matthias 1471, Orig. ebcnda, Priv. 197. DieEinschaltung von Matthiasauch Ungar. Landesarchiv Budapest Dl. 45 457.

Von der Kanzlei: Commissio propria domini regis.

Nos Mathias dei gratia rex Hungariae, Dalmatlae, Croaciae et cetera memoriae commendamus tenore praesentium significantes quibus expedit universis,

127

quod constitutis personaliter in conspectu nostro fidelibus noslris honorabili Jolianne magistro artium baccalaureo in decretis plebano ecclesiae parochialis bcatae Mariae virginis in hac civitate nostra Brassouiensi fundatae ac circums- pectis Gaspar Lang iudice, necnon Georgio Gereb, Petro Byroh et Johanne Crispus dictis iuratis civibus ab una, parte vero ab alia Petro filio quondam Anthonii Sander de Zenthagotha similiter cive dictae civitatis nostrae Bras- souiensis, per ^undera Petrum filium quondam Anthonii sponte et libere confes- sum ac relatum extitit hoc modo. Quod quia ipse a civibus et communitate praefatae civitatis nostrae Brassouiensis veluti eius in qua hactenus liabitasset habit:irctque etiam nunc plurima beneficia et favores suscepisset, iamque nutu divino senio plurimum coufectus, non solum haeredum ac fratrum et proximorum solatio orbatus, verum etiam procreando sobolis spe omnino desti- tutus existeret. Igitur ipse memor praemissorum acceptorum beneficiorum et favorum, quasdam duas villas seu possessiones suas Wyfahv et Komlos, in ideomate vero Theothonico Newdorff et Hopsyfen vocatas, in districtu Bras- souiensi inter castrum nostrum Helthwen et oppidum Hylthwesthdorff habitas, simul cum cunctis suis utilitatibus et pertinentiis quibuslibet, terris scilicet arabilibus, cultis et incultis, agris, pratis, pascuis, fenetis, silvis, nemoribus, montibus, vallibus, virgultis, aquis, fluviis, piscinis aquarumque decursibus et locis molendinorum generalitcr vero quarumlibet utilitatum et pertinentia- rum earundem integritatibus, quovis nominis vocabulo vocitatis ad easdeni villas ab antiquo pertiuentibus et pertinere debentibus, sub suis veris metis et antiquis praefatis civibus et communitati dictae civitatis nostrae Brassou- iensis matura superinde in se praehabita deliberatione dedisset, donasset et contulisset, immo dedit, donavit et contulit, coram nobis iure perpetuo et irrevocabiliter tenendas, possidendas pariter et habendas nullum ius nullamve iuris et dominii proprietatem sibi aut quibuspiam aliis in eisdem villis reser- vando, sed totum et omne ius ac dominium, quod in eisdem habuisset, in dic- tos cives et communitatem antefatae civitatis nostrae transferendo. Unde facta huiusmodi fassione ac donatione et collatioue supplicaverunt maiestati nostrae humiliter tam ipsi plebanus ac iudex et dicti iurati cives, quam etiam memo- ratus Petrus filius quondam Anthonii in eorum et aliorum practactorum uni- versorum civium ac totius communitalis antefatae civitatis nostrae Brassouien- sis nominibus, ut nos praemissis fassioni, donationi ac collationi dictarum villarum modo praemisso factis nostrum regium consensum praebere dignare- mur pariter et assensum. Nos igitur supplicationibus eorundcm rcgia benigni- tate exauditis et clementer admissis praemissas fassionem necnon donationem et collationem praescriptarum villarum ratas, gratas et acceptas habendo, eisdem nostrum regium consensum praebuimus, immo praebemus benevolum pariter et assensum, salvis iuribus alienis harum nostrarum quibus secretum sigillum nostrum, quo ut rex Hungarie utimur, est appensum vigore et testi- monio lilerarum mediante. Datum in dicta civitate nostra Brassouiensi in festo beati Emcrici ducis, anno domini millesimo cjuadringcntesimo sexagesimo secundo.

Aiif der nuckseitc von gleichzeitigci Ilaiid: Privilegium supcr donatione in New- dorff.

3 297

Kronstadt \iQ2 Noveraber 5. Konig Matthias beaiiftiagt das Weissenbiirger Kapitel, cives et communitatem... civitatis nostrae Brassoviensis in den Be- sitz jener Schenkungen einznfiihren, quas fidelis uoster circumspectus

128

Pelnis lileralusi, filius condani Anthonii SandcM- de Zenthagatha, civis huius civitatis nostrae Brasso^ iensis. dc quibusdani duabns villis seu possesioni- bus suis Wyfahv et Komlas iii ideomate vestro tlieothonico Newdorff et Hop- syfen vocatis in districtu Brassoviensi inter castrum nostrum Helthwen et opidum Hylthweschdorff habitis wobei als Vertreter des Konigs Andreas Greb de llydweg. Xikolaiis de Hijdweg oder Valentinus Nemes de Aython mitzuwir- ken halten.

Datum in dicta civitate Brassoviensi in festo beati Emerici ducis, anno do- miiii milksimo quadringentesimo sexagesimo secundo.

lCingoichaltet vom Weissenburger Kapilel 1 163, Orig. Arh. St. Bra?ov, Priv. 163. Eine zweite Einschaltung des Weissenburger Kapitels aus 1463 ebenda, Priv. 164.

* Vorlage literalus gestrichen und dann interpunktiert.

3 298

Kronstadt 1462 Novpmbpr rj. Kiinig Mallhias besiatigt die Urkunde Kdnig Ladislaus V. von Hoi A/ . 3 061 iiber die dem Kronstadter Conrad Lapicida vermachten Einkunfte von einer Miihle in Honigberg. Vorgesprochen hat darum circumspectus Gregorius Schwr civis civitatis nostrae Brassoviensis... in persona honestae puellae Elizabel vocatae filiae quondam Conradi Lapicidae similiter civis dictae civitatis nostrae, sororii eiusdem Gregorii. Datum Brass )uiae in festo beati Emerici ducis, anno domini millesimo qua- dringentesimo sexagesimo secundo.

Vorne oben uon der Kanzlei: Relatio Benedicti de Thurocz magistri curiae regiae maiestatis.

Auf der Riickseite von der Kanzlei: Regestrala Alb. Maj. Von anderer gleich- zeitiger Schrift: Kiignig Mathias.

Orig. Perg. Arh. St. Brajov, Priv. 156. Siegel, rund, Dm. 68 mm, rotcs Wachs in Wachs- schiisscl an grun-rot-blauer Seidenschnur angehangt. Derselbe Stempel wie Nr. 3 111. Die Uikunde ist vom gleiclicn Sclireiber gescliriefcen wie Nr. 3 295 iind 3 303. Einge- schaltet von Konig Matthias 1467, Orig. ebenda, Priv. 176.

3 299

Kronstadt li62 Xovcmber 7. Kiinig Matthias verbietet auf Ersuchen des Gre- gorius Schwr dictus civis civitatis nostrae Brassouiensis in persona honestae puellae F^lizabet vocatae, filiae condam Conradi Lapicide, den siebenbiirgi- schen Woiwndcn und Szeklergrafen sowie ihren Slellvertretern illam sextam partem duorum molendinorum Ires rotas habentiura in possessione nostra Herm.in vocatae existentium, den Johannes von Hunyad dem Conrad Lapicida verliehen hat, fiir sich zu beanspruchen und befiehll ihnen a modo imposterum memoratam puellam filiam scilicet dicti Conradi in pacifica possessione ipsius sextae partis dictarum molendinorurn ac fructuum et proventuuin eiusdem in perpetuum uti atque frui permittatis.

Datum Brassouiae die dominico proximo ante festum beati Martini episcopi, anno domini millesimo quadringentesimo sexagesimo secundo.

129

Vorne oben von der Kanzlei: Relatio Benedicti de Thurocz magistri curiae regiae.

Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Priv. 158. Siegel rund Dm. 68 mm, in rotes Wachs vorne aufgedriickt, paplerbedeckt, Derselbe Stempel wie Nr. 3 111.

3 300

Bei Turia 1462 Novcmber 21, Der kdniglkhe Sonderrichter Nikolaiis Bodo, Propsl von Weissenburg, ii.a. bezeugen, dass die Kronstddter Kaufleute auf Grund friiherer Privilegien durch den Szeklerstuhl Kizdi und iiber Turia in die Moldau Handel treiben diirfen.

Orig. Pap. Arh. St. Bra$ov, Priv. 159. Drei Siegel an gelber Hanfschnur angehangt. 1) oval, rotes Wachs in Wachsschiissel, Dm. 14 + 17 mm. Im Siegelbild Wappenschild mit abgewinkeltem Arm und einer mehrkopfigen Bliite in der Hand. 2) achteckig, Dm. 14 + 18 mm, grunes Wachs in Wachsschiissel. Im Siegelfeld dreieckiger Wappen- schild mit abgewinkeltem, gepanzertem Arm und ciner dreibliitigen Blume in der Hand. Ober dem Siegel Initialen II b. 3) rund, Dm. 21 mm, grunes Wachs in Wachsschiissel. Im Siegelfeld Wappenschild mit Krone am Grund. Umschrift unleserlich. Druck: Sz4deczky, Szek. okleviltar 5, 19 Nr. 910.

Nos Nicolaus Bodo praepositus ecclesiae Albensis, secretarius cancellarius regius ac Gaspar similiter Bodo de Gyeorgy, comes comitatus Tholnensis et magister Gregorius de Dersanovcz personalis praesentiae [ac iudicis curiae regiae maiestatis prothonotarius per serenissimum principem dominum Ma- thiam dei gratia regem Hungariae, Dalmaciae, Croaciae et cetera dominum nostrum naturalem gratiosum in Sebsy, Orbay, Kyzdy, Chyk et Gyorgio in persona eiusdem iudices deputati memoriae commendamus tenore praesen- tium significantes quibus expedit universis, quod in congregatione nostra generali universitati eorundem Siculorum dictae sedis Kyzdy feria quinta proxima ante festum beatae Elizabeth viduae^ de speciali commissione eius- dem domini nostri regis pi-ope oppidum Thorya Vasarhel unacum iuratis nostris assessoribus celebrata circumspectus Petrus Wyroh, iuratus civis civi- tatis Brassjuiensis de medio aliorum in nostram exurgentium praesentiam, sua ac circumspectorum et prudentum virorum iudicis, iuratorum ceterorum- que civium et inhabitatorum eiusdem civitatis Brassouiensis et pertinentia- rum eiusdem universorum nominibus et in personis contra belliductorem Siculorum dictae sedis Kyzd}' ac iuratos et seniores necnon alios universos Sieulos ad dictam sedem Kyzdy pertinentes proposuit eo modo; Quod quam- vis ipsi et eorum quilibet antiqua ipsorum libertate exigente, ferramenta in labore existentia et alias res ipsorum mercimoniales per ipsorum medium ubilibet et signanter in oppidoThorya Wasarhel versus partes Moldauiae abs- que omni solutione et exactione ac molestia ad ipsas partes Moldauiae deferre et abinde consimiliter res mercimoniales cuiuscumque generis existant appor- tare et apportari facere, semper liberi exstiterint et securi. Tamen nunc ipse belliductor ac seniores et iudices ipsorum Siculorum in dicta sede Kyzdy existentes, huiusmodi libertate eorundem civium et inhabitatorum dictae civitatis Brassouiensis et ad eos pertinentium non curata, sed introducta quadam abusiva et inusitala consuetudine, ipsos et eorum alterum cum huius- modi ferramentis ac rebus et bonis mercimonialibus eorundem et venalibus pacifice et sine solutione ire et redire non permitterent. Sed in ipso oppido Thorya Vasarhel ac via eiusdem partis Moldauiae ab eisdem civibus scilicet et rebus et bonis ipsorum mercimonialibus et ferramentis quandam pecunia-

130

riam solutionein et exactionem nominc honoris seu muneris collateralem, quae ultra et plusquam iustum tributum alias solvere dictarent, etiam cum ipsorum dampnis et gravaminibus exegissent et extorsissent exigereque non cessareat etiam de praesenti potentia ipsorum mediante, in praeiudicium et derogamen libertatis eorundem exponentium et dampnum valde magnum et in horum verborum suorum dictaeque libertatis et consuetudinis ipsorum comprobationem. Idem Petrus WjMoh iuratus civis Brassouiensis quasdam iiteras praeceptorias serenissimi principis condam domini Sigismundi Roma- norum et Hungariae et cetera regis praedecessoris nostri recolendae memoriae Cassouia secundo die festi penthecostes anno domini millesimo quadringen- tesimo decimo nono^, regnorum suorum anno Hungariae et cetera tricesimo tertio, Romanorum vero nono, ad relationem condam domini Benedicti simi- liter praepositi ecclesiae Albae regalis patenter emanatas nostro iudiciario examini curavit demonstrare. In quibus inter alia vidimus contineri,quod idem condam dominus Sigismundus rex universis et singulis Siculis suis rega- libus ad sedes Sebsy et Kyzdy praedictas pertinentibus firmissimo suo regio edicto dedisset in mandatis seriose, ut ipsi eosdem cives Brassouienses et ad ipsos pertinentes in delatione et apportatione huiusmodi ferramentorum et aliarum quarumque rerum et bonorum ipsorum mercimonialium cuiuscumque generis et maneriei existant, per eosdem hincinde fienda in nullo impedire seu quovismodo raolestare et nec aliqua munera collateralia^ ratione praevia ab ipsis et ad ipsos pertinentibus quocumque temporum in successu innitae vel aliter qualitercumque exigere et extorquere praesumerent, sed eosdem et quemlibet eorum semper et omni tempore cum huiusmodi rebus et bonis ipso- rum mercimonialibus cuiuscumque generis et maneriei existant, per medium et tenutas ipsorum ad dictas partes Moldauiae ire et redire permittere er per- mitti facere. Non obstantibus etiam aliis suis literis in contrarium earundem literarum suarum alias Sandrino Siculo Bongo dicto sedis Kyzdy et filiis suis datis et emanatis deberent et tenerentur. Quibus quidem literis exhibitis, propositionibusque praefati Petri Vyroh iurati civis Brassouiensis auditis et intellectis, Demetrius de Nyoythod ac Mathias Bekes et Dominicus de eadem N3'oythod de medio aliorum in eandem nostram exurgentes praesentiam in ipsorum ac aliorum universorum Siculorum praetactae sedis Kyzdy nominibus et personis responderunt ex adverso, quomodo ipsi ab eisdem civibus civitatis Brassouiensis et nec ad ipsos pertinentibus scilicet neque de rebus et bonis ipsorum mercimonialibus nec nomine honoris aliquod munus coUateralis et neque aliter aliquam solutionem pecuniariam exegissent, et neque eosdem et ad ipsos pertinentes ad eiusdem solutionem artassent et compulissent. Sed hoc verumesset, quod ipsi Siculi inconfinibuset metis partium Moldauiae exis- tentes a praefato domino nostro Mathia rege aliisque praedecessoribus suis regibus Hungariae specialiter habuissent in commissis, ut nulli omnino hominum cuiuscumque nationis et linguagii sint et existant ferrum, calibem, arma et alia bellicosa ingenia ad ipsas partes Moldauiae ex hoc regno deferre et expor- tari perraittere deberent. Sicque ipsi Siculi eisdem actoribus huiusmodi fer- rum, calibem, arma et similia ingenia bellicosa iuxta huiusmodi regium edic- tum exportare non permisissent et nec permittere vellent, quousque regia clementia eisdem actoribus superinde remedium adhiberet opportunum gra- tiose. Et ob hoc ipsi in causam attracti in totali praemissa actione et aqui- sitionc dictorum actorura innocentes habcrentur penitus et imraunes. Quibus sic habitis et perceptis partibusque praedictis se in praemissis ad veridicam attestationem praefatorura iuratorum nostrorum assessorum per nos legittime requirendorum benivole committentibus et submittentibus. Cum nos eosdera iuratos nostros assessores pro dicenda veritate et iustitia conservanda super praemissis requisitos habuissemus, iidem ad fidem eorum deo debitam fideli-

131

tatemque dicto domino nostro regi et eius sacro regio dyademati observandam tacto dominico crucis signo per eos coram nobis praestitam taliter unanimi et concordi testificatione attestarunt et affirmarunt, ut praelibati cives et inhabitatores dictae civitatis Brassouiensis et ad ipsos pertinentes omnino nullum solutionem et exactionem nec de ipsorum personis et nec rebus et bonis mer- cimonialibus et aliis quibusvis eorundem cuipiam dare et solvere extitissent, et nec ipsi Siculi ab eisdem aliquam pecuniam seu munera collatoralia exegissent et nec exigerent. Scilicet iidem cives et hospites et ad ipsos pertinentes cunc- tas ipsorum res mercimoniales cuiuslibet generis demptis tantummodo armis militaribus ferroque et calibeque solum ex indulto et gratia regia venditionis causa ad ipsas partes Moldauiae deferre poterunt, liberam et securam habuis- sent et nunc habercnt potestatem. Quibus sic habitis et perceptis quia ex allega- tione et responsione praelibati Demetrii de Nyoythod et aliorum praedictorum necnon annotatorum iuratorum nostrorum assessorum veridica attestatione praelibatarumque literarum praefati condam domini Sigismundi regis ex con- tinentiis in superioribus sensualiter declaratis, annotatos actores et ad ipsos cunctos pertinentes a qualibet pecuniaria et munerum* collateralium aliaque solutione ratione praevia liberos et exemptos fore comperimus. Ob hoc nos rationibus et causis ex praemissis eorundem iuratorum nostrorum assessorum requisito et assumpto superinde consilio prematuro antefatos cives et inhabi- tatores dictae civitatis Brassouiensis ac ad ipsos pertinentes in praescriptis eorum libertatibus, quibus ab olim usi sunt, freti et gavisi relinquentes, om- nera illam solutionem et exactionera pecuniariam vel aliarum quarumcumque quomodolibet vocatarum quae etiam nomine, honoris aut muneris collatoralis vel alterius calumpniae adiuvante, aliqualiter exactae et receptae extitissent modo aliquali revocantes, corrumpentes retractantesque et invalidantes, iudi- cantes commisimus eomodo, ut a modo deinceps futuris semper temporibus successivis annotati cives et inhabitatores dictae civitatis Brassouiensis et alii universi ad ipsos pertinentes cum omnibus ipsorum rebus et bonis merci- monialibus et ferramentis, demptis tantummodo praedictis videlicet ferro, calibe et armis, quae in aliquo apparatu et labore disposita et occupata non existunt ad easdera partes Moldauiae per terras et tenutas ipsorum Siculorum ubilibet ire et redire, ac easdem res et bona ipsorum mercimonialia vel alia venditioni exponere valeant atque possint pacifice et libere. Et nec belliduc- tores et alii Siculi universi annotatos cives et hospites ac inhabitatores praeli- batae civitatis Brassouiensis et ad ipsos pertinentes ratione et praetextu non huiusmodi pecuniarum vel rerum nomine honoris vel muneris extra praescrip- tas ipsorum libertates ipsis gratiose concessas artare et compellere S'U quovis- modo dampnificare et impedire praesumpmant, sed ipsis civibus et inhabi- tatoribus praelibatae civitatis Brassouiensis ac ad ipsos pertinentium uni- versis eisdem libertatibus quibus praecedentes usi freti fuerunt et gavisi irre- fragabiliter frui, potlri ct gaudere permittant et permitti facere debeant, auctoritate nostra iudii-iaria mediante. In cuius rci memoriam firmitatemque perpetuam praesentes literas nostras patentes, pendentis sigilli nostri muni- mine roboratas, eisdem civibus et inhabitatoribus civitatis Brassouiensis et ad ipsos pertinentium eorumque heredibus et successoribus universis duximus concedendas. Datum quarto die termini praenotati in loco memorato, anno domini millcsimo quadringentesimo sexagesimo secundo.

Auf der Ruckseite von gleichzeitiger Hand: Pro litera ista soluti suut florcnos XXVII.

' November 18. ^ Vorlage Colleteralia.

2 1419 Juni 5, vgl. Ub. IV Nr. 1 861. * Vorlage irrig numerum.

132

3 301

Kronstadt 1462 Novcmbpr 25. Koniq Malthias bestatigl die Schenkung von Ackerhmd. Wiesen iind ciner Miihle in Chichi? diirch den Prior Thomas an \Villi- bald Thecl und dcssen Sohnc.

Orig. Perg. .^rh. St. Brasov, rriv. 160. Siegel war an drap-gelber Seidcnschnur ange- hangt.

Von der Kan:lei: Commissio propria domini regis.

Nos Mathias dei gratia rex Hungariae, Dalmaciae, Croaciae et cetera me- moriae commcndamus tcnore praesentium significantes quibus expedit uni- versis, quod constitutis personalitcr in conspectu nostro fidelibus nostris venc- rabili et mngnifico Tliomae priorc Auraiie ab una partc, vcro ab alia Vilibaldo Theel dicto filio quondam Nicolai de Nyen, per eundem Thomam priorem Aurane sponte et libere confessum ac relatum extitit hoc modo, quod quia ipse a praefato Vilibaldo Theel in adolescentia seu pueritia sua non parva bene- ficia ac in fovendo et nutriendo ipso expensas sexingentorum florenorum auri vel etiam pluries ac alios favores suscepisset, iamque divina favente clementia idem Thomas maiorem adeptus est honorem et dignitatem. Igitur ipse memor praemissorum acccptorum iDeneficiorum et favorum quasdam particulas terra- rum arabilium cultarum et incultarum ac fenilium intra metas possessionis Kekws adiacentem necnon molendinum intra metas earundem terrarum in fluvio Fekethwgh decurrente habitum simul cum cunctis suis utilitatibus et pertinen- tiis ac aedificiis quibuslibet ad casdcm particulns tcrrarum arabiliura et feni- lium et molendinum praefatum de iure et ab antiquo spectantibus et pertinere debentibus quovis nominis vocabulo vocitatis sub earum veris metis et anti- quis, pracfato Vilibaldo Theel et per eum Georgio, Petro, Ladislao et Detrico, filiis suis ipsorumque heredibus et posteritatibus universis matura superinde praehabita deliberatione dedisset, donasset et contulisset, imo dedit, donavit et contulit coram nobis iure perpetuo et irrevocabiliter possidendas, tenendas, pariter et habendas, nuUum ius nullamve iuris et dominii proprietatem sibi aut quibusvis fratribus suis in eisdem terris arabilibus, fenetis et molendino reservando, sed totum et omne ius ac dominium, quod in eisdem habuisset, in eosdem Vilibaldum Theel ac dictos filios suos eorumque heredes et posteri- tates universos transferendo. Unde facta huiusmodi fassione, donatione et collatione supplicavit maiestati nostrae humiliter praefatus Vilibaldus Theel in sua et dictorum Georgii, Petri, Ladislai et Detrici, filiorum suorum, nomi- nibus. ut nos praemissis fassioni, donationi et collationi dictarum particula- rum terrarum arabilium et fenilium et molendini praefati, modo praemisso factis, nostrum regium consensum praebere dignaremur pariter et assensum. N'os igitur supplicationibus corundem regia benignitate exauditis clementer ct admissis praemissas fassionem necnon donationem et collationem praefa- tarum terrarum arabilium ac fenilium et molendini praedicti ratas, gratas ct acceptas habendo, eisdem nostrum regium consensum praebuimus, imo praebemus benevolum pariter assensum et nihilominus attentis et considera- tis fidelibus servitiis praefati Vilibaldi per eum primum sacrae dicti regni nostri Hungariae coronae et tandem maiestati nostrae cum omni fidelitatis constantia exhibitis et impensis, totum et omne ius nostrum regium, si quod in dictis particulis terrarum arabilium ac fenetis et molendino qualitercumque haberemus aut nostram ex quibuscumque causis, viis, modis et rationibus concurrerent maiestatem, simul cum cunctis earundem utilitatibus, proventi- bus, fructibus et pertinentiis ac aedificiis quibuslibet ad easdem de iure et

133

ab antiquo spectantibus et pertinere debentibus quovis nominis vocabulo voci- tatis sub earum veris metis et antiquis memorato Vilibaldo Theel ac Georgio, Petro, Ladislao et Detrico, filiis eiusdem, ipsorumque heredibus et posteri- tatibus universis dedimus, donavimus et contulimus, imo damus, donamus et conferimus iure perpetuo et irrevocabiliter possidendas, tenendas pariter et habendas salvis iurilDUs alienis harum nostrarum quibus secretum sigillum nostrum, quo ut rex Hungariae utimur, est appcnsum, vigore et testimonio literarum mediantibus. Datum Brassoviae in festo beatae Katherinae vir- ginis et martyris, anno domini millesimo quandringentesimo sexagesimo secundo.

3 302

Kronstadt 14G2 November. 25. Konig Matthias beauftragt den Konvent von Kolozs- monostor, Michael Zekel de Zenthiwan, capitaneus castri Bistriciensis ac comes Cibiniensis et Stephanum de Hederfa similiter capitaneus dicti castri Bistriciensis in mehrere Besitzungen, darunter Wyfahv et Lwdweg in der Ge- spanschaft Kolozs einzufiihren. Datum Brassoniae in festo beatae Katherinae vir- ginis et martyris, anno domini millesimo quadringentesimo sexagesimo se- cundo.

Lautgleichzeitigem Ruckvermerkhatdie Einfuhrung am 16. Januar 1463 stattge- funden, anwesend waren u.a. iobagio Brassay in Regen comorans in persona magnifici Alberti de Losoncz, Martinus Slecht in Bathos, Anthonius Boch in Pinthek, Lucas Burchlanden villicus in eadem Pinthek residens.

Orig. Pap. Ungar. Landesarchiv Budapest Dl. 27 175. Siegel, rund, Dm. 70 mm, war auf der Rtickseite zum Verschluss aufgedriickt. Eingeschaltet vom IConvent von Kolozs- monostor 1463, vom Fiirsten Johann Sigismund 1568, vom Klausenburger Rat 1568 und von Stephan Bathori 1572, Arh. St. Cluj-Napoca, Archiv der Filiale Cluj-Napoca der Akademie Sammlung .Joscph Kemeny, Urkunden Nr. 121. Rcgest: Szab6, Az erdclyi muzeum 71 Nr. 336.

3 503

Kronstndt 14G2 Xovember 30. Konig Malthias l^estimmt. dass die Heiligleich- namsbruderschaft in Kronsladl den Torzburger Kast-llanen als Abgabe fiir die Besitzungen Zarnesli und Tohan jahrlich 20 ung. Guldcn zahlen soll.

Orig. Perg. Arh. St. Bra^ov, Priv. 161. Siegel rund, Dm. 68 mm. rotes Wachs, in Wachsschiissel an braun-weiss-roler Scidenschnur angehangl. Vom Schreiber der Ur- kunden Nr. 3 295 und 3 297.

Von der Kanzlei: Comissio propria domini regis.

Nos Mathias dei gratia rex Hungariae, Dalmaciae, Croaciae et cetera memo- riae commendamus tenore praesentium significantes quibus expedit universis. quod venientes nostrae niaiestalis in praesentiam fidcles nostri cives civitatis nostrae Brassouiensis de confraternitate sacralissimi corporis Christi in ec- clesia parochiali ecclesiae beatae Mariae virginis in praedicta civitate nostra Brassouiensi instituta existente, nostrae maiestati significare curarunt in hunc modum. Quod essent quaedam duae possessiones Zeernee et Thohan vo- catae in terra nostra regali Barcza vocata, quae ex gratiosa dispositionc di- vorum regum Hungariae nostrorum scilicet praedecessorum ad candem con-

134

fraternitatem sacratissiini corporis Christi tali sub adiectione pertinebant, ut cives dictae confraternitatis easdem possessiones cum omnibus et singulis proventibus, obventionibus, fructibus et emolumentis possiderent. sed ad castrum nostrum Thercz vocatum pro iilius conservatione casteihinis in eodem castro pro tempore constitutis annuatim triginta florenosTartaricales iidem cives solvere deberentet tenerenturet licet iidem civessub hac conditione dictas duas villas longo tempore pacifice possedissent, tamen orta praeterea tempore quondam illustris principis domini Johannis de Hwnyad, comitis perpetui Bistricien- sis genitoris nostri carissimi felicis reminiscentiae, inter ipsos cives et castella- nos dicti castri nostri dissensione et controversione ex eo, quod ipsi castellani non triginta florenosTartaricales sed Hungaricales petebant, idem dominus ge- nitor noster huiusmodi controversiam inter ipsos cives et castellanos arbitra- tus tali limitatione consopivissent, ut praedicti cives pro praefatis triginta florenis Tartaricalibus viginti tantum florenos Hungaricales et non amplius castellanis pro tempore in praedicto castro constitutis dare deberent et tene- rentur, nec ipsi castellani plus petere audercnt. Supplicatum itaque extitit maiestati nostrae per dictos cives ipsius confraternitatis, ut nos praefatam li- mitationem dicti quondam domini genitoris nostri ratam et gratam habentes, eidem etiam nostrum regium consensum praebere dignaremur pariter et assen- sum. Unde nos humilimis supplicationibus dictorum civium favorabiliter in- clinati, vestigia etiam salutaria iam fati quondam domini genitoris nostri sequi cupientes praesertim ob eam devotionem, qua ipsi confraternitati tam salubritcr institutae afficimur, praefatum limitationem dicti quondam domi- ni gen toris nostri ratam es gratam habentes, eidem etiam nostrum regium consensum praebuimus praebemusque benevolum pariter et assensum. Ita regio nostro iudicio decernentes, ut a modo deinceps cives dictae confra- ternitatis praedictas duas possenssiones Zernee etThohan vocatas cum omnibus proventibus et obventionibus earundem libere possideant nomine dictae con- fraternitatis et singulis annis solvant castellanis dicti castri nostri Thercz tan- tummodo viginti florenos auri Hungaricales, nec ipsi castellani praefatos cives aut incolas dictarum duarum possessionum ad aliquam aliam solutio- nem compellere possint. Quocirca vobis fidelibus nostris castellanis praetacti castri nostri Thercz nunc constitutis et in futurum constituendis harum serie firmiter praecipientes mandamus, quatenus receptis praesentibus a modo in posterum praenotatos cives dictae confraternitatis ad maiorem solutionem dictorum viginti florenorum auri arctare et adstringere vel propterea easdem possessiones ac populos et iobagiones in eisdem commorantes in personis re- busque et bonis eorum quibusvis impedire, molestare, perturbare vel dam- pnificare nusquam et nequaquam praesumatis nec sitis ausi modo aliquali. Praesentes autem quas secreto sigillo nostro, quo ut rex Hungariae utimur in appenso communiri fecimus, post earum lecturam semper reddi iubemus manibus exhibentis. Datum Brassouiae praedictae in festo beati Andreae a- postoli, anno domini millesimo quadringentesimo sexagesimo secundo.

Auf der Rilckseite von gleichzeitiger Hand: Confirmatio regis Mathiae Zernee et Thuhan.

3 304

Kronstadt 1462 Dezcmber 3. Konig Mailhias beslatigt fiir die neiien Ansiedler in Schirkanyen und Pcirau die Freiheiten der friiheren Bewohner dieser Ort- schaften .

Orig. Pap. .\rh. St. Brasov Priv. 162. Siegel war in roLcs Waclis vcrne aufgedriickt. Druck: Hurmuzaki, Documente .\V, 1, 58 Nr. 100.

135

Von der Kanzlei: Commissio propria doraini regis.

Nos Mathias dei gratia rex Hungariae, Dalmaciae, Croaciae et cetera memo- riae commendamus tenore pracsentium significantes quibus expedit universis, quod nos de fide et fideiitate fidelis nostri circumspecti Georgii Byro civis et inhabitatoris civitatis nostrae Brassouiensis confisi eidem facultatem de- dimus, ut ipse possessiones nostras Sarkan et Mjkofalwa vocatas, in districtu de Fogaras existentes et habitas, per devastationem Wlad waywodae desola- tas, quas nos ipsi Georgio Byro simul cum omnibus utilitatibus et pertinentiis quibuslibet sub veris metis et antiquis earundem habitis, pro honore suo du- rante beneplacito nostro duximus dandas et deputandas, sub certis libertatum praerogati\is populorum et incolarum multitudine decorare valeat atque pos- sit. Quocirca vos fideles nostros universos et singulos populos et liberae con- ditionis homines harum serie assecuramus et certificamus, ut quicumque ves- trum ad praetactas possessiones nostras Sarkan et Mykofalwa morandi causa vencrit et descenderint in omnibus antiquis libertatibus, iuribus, consuetu- dinibus et praerogativis, quibus incolae et inhabitatores praefatarum posses- sionum nostrarum alias usi sunt et gavisi, uti et gaudere permittemus. Insu- per in illis libertatum praerogativis quas praefatus Georgius Byro ratione des- census vestri vobis dandas concesserit inviolabiliter tencbimus et observari faciemus, harum nostrarum vigore et testimonio literarum mediante. Datum Brassouiae feria sexta proxima post festum beati Andrcae apostoli, anno domi- ni millesimo quadringentesimo sexagesimo secundo.

Auf dei Riickseitc vnn Hand dcs Ki . Jahrhunderts ( Pomarius): Literae donationis Zarkan ipsi Georgio Byro factae.

Von anderer Hand des 16. .Jahrhunderts: Auff Schyrkein vnd Mikestorf.

3 205

Mediasch 14G2 Dfzrmhrr 12. Konig Matthias beauftragt Michael Zekel de Zen- thiwan und Stephan de Hcdcifaya, scine Bmghauptleule in Bistritz, dcm Adligcn Benedikt Wercs dc Farnas dic ihncn vcgahtcn Besitzungcn Ungarisch-und Sii- chsi.sch-Flapsdorf und Onuca zuiiickznijcljcn, du dieser daiauf tiltere Rechtc gcl- tend machcn kann.

Datum in Meggyes die dominico proximo ante festum beatae Luciae virginis et martyris, anno domini m:I!csimo quadringentesimo sexagcsimo secundo.

Orig. Pap. Ungar. Lanclosaicliiv Ludaijesl ni. 30 205. Siegel. rund Dm. 70 nim, war in rotes Wachs vorne aufgedriickt.

3 306

Scholtcn \'Ai2 Dozcnibcr 11$. Konig Matthias forderl den Bistritzrr Hat auf, seincn Bcvollmachtigtcn dcii falligcn Martinszins zu iibergchcn.

Orig. Pap. .\rh. St. C.luj-Napoca, Archiv der Stadl Bistri^a Nr. 52. Siegel, rund, Dni. 68 mm. in rotcs Wachs, papierbcdcckt, vorne aufgedriickt. Dcrsclljc Stcmpel wie Nr, .3 111. Regest: Archiv. Zeitschrift 12.82. Bcrger, Urkunden-Regcstcn 32 Nr. 158.

Von dcr Kanzlei: Commissio propria domini regis.

136

Miithias dci giatia rex Iluiiijariae, Dalinaciac. Cioaciae el ccteia ficlciibus nosliis prudentibus et circiimspectis viiis iudici, iuralis cclerisque civibus ct toti comniiiuilali civitatis nos!:ae Bistriciensis salutcin ct gratiam. Quia iios ad cxij^ciuiuin iliiim '■cnsiim. qui circi fcstum bcati Martiiii episcopi et con- fcssoris e mcdio veslri provenire debet^ deputavimus fideles nostros egregics Laurcncium Lilcialum, comilem cusionis monetarum camcrac nostrac Cibi- niensis, et F..i-.-i iciin dc Zynd, camararium s.iliuin nostrorum rcgalium ca- nierae nostrae dc Zccl:. Igitur fidclilati vestrae haniin scric firmitcr manda- nuis, quatcniis statim el in contincnti visis pracscntihus, pracfatum censum ut pracini--imus circ", fcstum beati IMartini nobis ])rovcniendum mcmoratis Laurencio Litciato et Einerico de Zynd absque omni more extradarc ct pcr- solvere modis omnibus debeatis et tcneamini. Aliud facerc non ausuri, prae- sentibus pcrlectis cxhibenli rcstitutis. Datum in Chanad in festo bcatae Luciae virginis. anno domiiii millesiino qiiadrinLjcntesiino sexa£<esimo secundo.

' Vorlage debenl.

3 307

Miihlbach 1 ■5G2 Uezcmber i;}. Kuiwi Malthias lii:)jl (lcin Hciniannsladlci llal aiif, fiir das beim Ral hinleilcgte und vnn ihm uni ■jIIO (ioldijiildcn wcilcivcikaufte Kupfcr volle Enlschadigunfj :u lcistcn.

Orig. I'ap. .\rli. Sl. Sihiii U II J17. Sicgel, rund, Om. 69 mm. in roles Waclis. voriu' aufgedriictct. Resle uiit dem glcichcn Stempel wie Nr. :! 251. Druclv: Sludii si matcriale 4, 1960, 4U Nr. X.

Vnn dcr Kanzlci: [Relatio]i Bencdicti dc Thwrocz [ianil]'nnnn magistri.

Mathias dei gratia rcx Ilungariae, Dalmaciae, [ ]- prudentibus et

circumspectis viris magistro civium ac iudici et iuratis cetcrisque [ci\ ibus]^ ci- vitatis nostrae Cibiniensis salutem et gratiam, Exponit nobis fidclis [ ]*

Cibiniensem admodum gravis querelae. quomodo alias quondam [ f

genitor ipsius cxpoucntis certum cuprum ad valorem triccntorum floicnorum auri se ex [ ]'' civilate nostra Cibiniensi in mediuin scilicct Ncstri

apud manus fid [as]' causa conservationis deposuisset [et tandcm vos]^ iiuiiis- modi cuprum pro dictis tricentis florenis auri vendidissetis et de eisdem ine- morato ex[ponenti]^ satisfactionem impendere recusassetis et recusaretis etiam de praesenti in suum praeiudicium atquc dampnum valde magniim. Et quia unicuique, qiiod suum est iustitia rcddi requirit, ideo fidelitati vestrae harum seric firmiter praccipientes mandamus ita omnio habere volcntcs, quatenus statiin visis praesentibus ampliori iiostro mandato superindc cx- spectato occasioncque ac dilatione quibuslibet remotis de et supcr praefatis tricentis florenis auri memorato cxponcnti plcnam ct omnimodam satisfactio- nem impendcrc debeatis et teneamini. Alioquin commisimus ct pracsenlibiis strictius commitlimus fidelibus nostris magnifico et cgrcgiis .lohanni Pau- gracz de Dengelcg wayvodae Transilvano ac Michaeli Zekel et Stcphano dc Hederfa comitibus vestris, ut ipsi scita pracmissorum certitudinis verilate vcs et quemlibcL vestrum ad praemissa facienda arlius compcllanl cl astringant, auctoritate nostra ipsis piacscntibus in hac parle attributa et iiistitia me- diante. Praesenl ibii,'; pcrlectis cxhibciiti icstitiitis. Daliim in Zazscbcs iu

137

feslo beatae Luciae virginis, anno domini millesimo quadringentesimo se- xagesimo secundo.

' I.iicke 16 mtn. * LiJcke 39 mm.

* Lucke 75 mm. ' Liicke 6 mm. ' Liicke 78 mm. * Liicke 21 mm.

* Lucke 86 mm. " Liicke 10 mm. ^ Liicke 90 ram.

3 308

Reussmarkt 1462 Dezcmber H. Der offentliche Notar Lucas Leivihener beieugt das Uhereinkommen zwischen dcn Hannen iind den Altschaften uon Grosspold und Dobring iiber die Beniilzung des Grosspoldcr Baches.

Eingeschaltet vom Ofener Kapitel 1525 und mit dieser Urkunde von Kbnig Ludwig IL 1525, Arh. St. Sibiu, Urkunden aus dem Archiv der Evang. Kirche A.B. in der S.R.R. 510/20.

In nomine domini amen. Anno nalivitatis eiusdem millesimo quadringente- simo sexagesimo secundo, indictione decima, pontificatu sanctissimi in Ciiris- to patris ac domini nostri domini Pii divina providentia papae secundi anno eius quinto, serenissimo principe ac domino domino Frederico Romanorum impcratore regnante feliciter anno coronationis eius decimo. die vero mcnsis decembris quarta decima. hora meridiei vel quasi, in oppido I^cusmargt, in stuba habitationis HanB Gassner in mei notarii testiunique infrascriptorum praesentia constituti personaliter providi et circumspecti ^iri villarum villici ct seniores villae scilicet Appoldiae maioris dicti ClauB Hcnkil, Symon Sse- hewer^ Petir Schuster et villae Dobircow dicti Valtin Kunrad, ClauB Korsenn, Valtin Swobin vice et nomine suarum communitatum cum longis ex tempori- bus inter praedictarum villarum communitates non niodica discordia fuisset de flumine sive ripa .\ppoIdia in convallibus montium Hoekircholcz dictorum descendenti atque villam Flosawe pertranseunte cui videlicet communitatem deservire deberet quamque villarum pertingere deberet cuive pertinere deberet de iure naturali concorditer igitur et pure voluntarie partibus congregatis duo- bus iudicibus praedicti oppidi Reusmargt praesentibus uno iudice regali Ni- claB Nasner dicto, altero sedis HanB Heltner via et intentione concordiae laudabilis inibi, ut praemittitur, specialiter convocatis inceperunt dicti vil- licus et seniores Appoldiae maioris eos de Dobircow requirere ad dicendum coram iudicibus praedictis aliisque multis fidedignis personis quid aut quan- tum iuris aestimarent aut habere vellent super dicta ripa sive flumine. In- terrogantes etiam si aliquando futuris temporibus intenderent eis de Appoldia maiori aquam eandem alienare sive accessum eiusdem quomodolibet impedire. Ad haec respondcrunt praedicti villicus et seniores villae Dobircow nullo iure compulsi sed matura ex deliberatione libere sponte et voluntarie de consensu voluntate et speciali commissione totius suae communitatis, quod saepedictum flumen sive ripa Appoldia nuncupata pertinet et pertinere debet ad Appoldiam maiorem eamque suo fluxu naturali pertingere debet pcrpetuis temporibus adicicntes, quod ipsi nunc et semper accessum suum fluxum eiusdem aquae iiunquam prohibere velint directe vel indirecte per se nec per alios verbo nec facto impedire aut alienare quovismodo obligantes. Nihilominus omnes suos heredes praesentes et futuros ad omnia praedicta teneri aequc similiter pro- miseruntque mihi notario publico solemniter stipulanti manu nomine et po- testate totius suae communitatis omnium quoque heredum praesentium etfu-

138

turorum pracdictas resignationcm, promissionem, obligationem ac omnia supradicta inviolabiliter observare. Super quibus omnibus et singulis saepc- dicti villicus ct seniorcs villae Appoldiae maioris pro sua communitate a me notario publico supplicarunt sibi unum vcl plura confici instrumentum. vcl instrumenta officio meo thabellionatus exigente. Acta sunt hacc anno, indic- tione, pontificatu, imperio, die, mense, hora, loco quibus supra, praesentibus ibidem honorabilibus et discretis viris domino Clemente plebano in oppido praedicto Rcusmargt. domino Stephano plebano in Appoldia minori, Pctro scholastico ibidcm, Symone Carpener atque Michaele Wcrncr tcstibus ad prae- missa specialiter vocatis pariterque rogatis.

' Gebessert aus Dehewer.

3 309

Klausenburg 1462 Dezember 15. Der Ral von Klausenburg lcilet die Streit- sache zwischen Michael Otthe und Benedictus an dcn Rat uon Bistritz wciter.

Eingeschaltet vom Rat von Bistrita 1462, Arh. St. Cluj Napoca, Archiv der Stacll

Bistrita Nr. 53.

Regest: Berger, Urkunden-Regesten 32 Nr. 159.

Prudentibus ct circumspcctis viris iudici ct iuratis civibus civitatis Bystri- ciensis fratribus ac amicis ipsorum sincerc dilectis. ludcx et iurati cives civi- tatis Colusvariensis, prudentes et circumspecti viri fratres et amici carissimi. In figura nostri iudicii comparentes .Michael Otthe dictus uti actor et quidam Benedictus uti in causam attractus per Michaelem propositum extitit pariter et relatum, quomodo ipse Benedictus ipsuni Michaelem prope institam suam in foro diris offenset verberum plagis cuius vulncrationis^ cmendam ab eodem Benedicto requirctur ordine iuris mediante. Quo audito ipso Bencdicto con- stanter negavit, iudex vero decrevit ut ipse Michael sua proposita probare et affirmare debetur. Produxit itaque duos ex nobis iuratis et fratribus dilectis ipsam offensam conspitionem, qui concorditer retulerunt, quomodo ipsae quinque livores sive flancas plagas vidissent. His auditis iudex finaliter de- crevit ut pro qualibet plago flanea quadraginta denarios praefatus Benedictus ipsi Michaeli staret satisfacturus. Sed iamfatus Michael de iudicio iudicis non contentus causam suam in nostram provocavit deliberationem nos vero sen- tentiam iudicis ratificando approbamus. Sed dictus Michacl rursus non con- tentus causam suam in vestrarum amplissimarum provocavit deliberationem. Rogamus igitur vestram fidclem amicitiam, quatenus agnitiouem ipsius cau- sae vestris in litcris nobis piscite significetis. Datum in Coluswar feria quarta proxima post festum beatae Luciae virginis, anno domini millesimo quadri- gentesimo LX secundo.

^ Vorlage vol...

3 310

Seholten 14G2 Drzember 15. Albert, Bischof von Tschanad, best(iligt,dass er von der Stadt Hermannstadt als Wiedergutmachung fur die ihm zugefugten Schd- den, deretwegen er auch vor kirchlichen Gerichten klagbar gewordcn sei, 400 Gold- gulden erhalten hat.

139

Orig. Pap. Arh. Sl. Sibiu U II 218. Ringsiegel, rund, Dm. 20 mm, in rote; Wachs,

papierbedcckt, vorneaufgedriickt. Im Siegelfeld Wappenschild mit ausgerundeten Lang-

seitcn, Siegelbild unkcnntlicli.

Laut Barabas, Szck. okleveltar 99 Xr. 57 urkundet Bischof .Mbcrt cim gleichen Tag aus

Oderhcllcn.

Nos Albcrtus miscratione divina episcopus ecclesiae Chanadiensis notum fa- cimus tenore praesentium significantes quibus expedit universis, quod pro- vidi viri Nicolaus Sygler, Marlinus Remser et Georgius Vimber, cives Cibi- nienses, in st-.is et ceterorum civium dictae civitatis nominibus et in personis iuxta dispositionem regiam, rationc iniuriarum et damnorum. quae alias iidem cives Cibinienscs nobis intulerunt ct super quibus coram venerabili viro domi- no Johanno praeposilo Waradiensi delegato apostolico lis primo mota fuit, ct nunc per appellationem coram reverendissimo domino Strigoniense ex eadem commissione apostolica pendet. solverunt ct numeraverunt nobis qua- dringentos florenos auri, in moncta aurea, nosque tam praetactos Nicolauin, JMartinum et Gcorgium. quam ceteros cive:; Czibinienses super solutione huius- modi quadringentorum florenorum auri leddidimus qiiitos et absolutos, red- dimusque et committimus praesentis cirographi nostri. cui etiam sigillum nostrum appressimus vigore et testimonio mediante. Datr.m in villa Chanad XV die mensis decembris, anno domini millesimo quadringentcsimo sexage- simo secundo.

3 511

WeissonJjurf) 1 'ifi2 Dozember 16. Michael Zckel de Zcnlluwan und Siephanus de Hederfuyu, KapiUine uon Bistiitz und Heimannsiadt, verstandigen. Richter, Hannen iind die Gcsumtheit der beiden Fldpsdorf und von Onuca, dass sie dem Ad- ligen Benedikl Weres de Farnas iibereignet worden sind.

Orig. Pap. Ungar. I.andesarchiv Budapest Dl. 15 7G2. Siegel, rund, I3m. 20 mm, in griines Wachs vorne aufgedriickt, Reste mit Umsch,-ift in gotischer Minuskel.

Nos Michael Zekel de Zenthiwan et Stephaniis dc Hederfaya capitanei Bistri- ciensis et Chybiniensis cunctis vobis iudicihus ct villicis ac univcrsis cchos- pitibus^ in possessionibus uterquc Filpis et ^^noka existcntibus et commoran- tibus harum serie firmiter commitimus et mandamus ita omnino haberc vo- lentes [ ]- non ad aliquara alium nisi ad egrcgium-Benedictum Weres

de Ffarnas audire sibique servare modis omnibiis velitis et debeatis. Quia a certo sciatis, quod serenissimus dominus noster rex eidem vos et vestrum quemlibet remisit et resignavit per nosquc remitterc ct resignare idem sere- nessimus dominus rcx eidem Benedicto Weres mandavit et commisit. Secus igitur in praemissis facere non ausuri. Ex Albagywla feria quinta proxima ante festum beati Thomae apostoli. anno domini millesimo quadringentesimo sexagesimo secundo.

1 Vorlagec/ioc/ios... ^ LiickelO mm.

3 312

Bistritz liCJS Dezeinbor i7. Dcr Rui ixm Histrit: schalicl dic IJrkunde dcs Klausenburgcr Rates von 1462 A"/ . o ■'JOO ein und teilt ihm scin Vrtcil in der Streitsache zwischen Michael Olthe und Bcncdictus mit.

140

Unbcsiegi-lle Kanzleiaiisfertiguiif; Pap. Arli. St. Chij-Nupoca. Archiv dcr Stadl Uistrila

Nr. 53.

Rcgest: Bcrger, Crkunden-Rcgesten 32 N'r. 160.

Prudente.s et circumspecli viri amici nobis Honorandi. Accepimus liodic lil- tcras vestras sententionalcs causam interscriptorum virorum continuentes in haec verba. (Folgt die Uikiindc des Klausenhurger Ratcs von 1462 Nr. 3 301)) Quibusquidem lilteris vestris auditis et intellectis, talem ferre decrevimus scntentiain in responsis qiiia prol)alum in liis litteris evidenter compciimus quinque sligmata plagariim limidas et flaneas in corpore ipsius Michaelis per Bencdictum in publico foro sibi furiose inflictas, et quia multiplicatis delictis condigna augealur poena. Idco dicimus Benedictum, pro una plaga livida in una marca pecuniarum nostrae aestimationis, pro secunda in duabus, pro tertia in tribus, pro quarta in quatuor, pro quinta in quinque marcis conse- quenter stare cou\iclum et in his satisfacturum. Una autem marcarum secun- dum nostram acstimationem facit denarios usuales (jctiiagiuta quinque. Datum Bystriciae feria sexta proxima anle festum beatiThomae apostoli, anno domi- ui millesimo quadringentesimo secundo

ludex ct iurati consiiles fivitatis Bystricicnsis.

Auf der Ruckscile Adressc: Prudentibus et circumspcctis viris iudici et itualis consulibus civitatis Coluswariensis amicis nobis honorandis.

3 313

Ofen 1462 Dezember !8. Koniij Malthias heauftraijt den Konvcnt ron Kolosz- monostor, den siebenbiirgischen Woiwoden Johannes Pongracz in castrum nos- trum Kykelevv vocatum una cum possessionibus Bayon, Thathar\aka, Kara- chonfahva, Faycs, Bodagazzonfalwa, Wezzes et Sewenfalwa ad ipsum ca- strum pertinentibus cinzufiihrcu.

Datum Budac sabalo proximo ante fcstum beati Thomae aposLoli, anno do- mini millesimo quadringentesimo sexagesimo sccundo'.

Orig. I'ap. l'ngar. I.andcsarchiv liudapcst Dl. 27 BTfi. Siegcl.rund. G4 mMi. wnr in rotcs ^Vachs auf der Riiclvseite zurn Verschluss aufgcdrUckt.

In Ilinsicht auf dcn Datunisort ist zu bemerken, dass nach Hurmuzaki, Documcnte II. 2, S. 138 Nr. 118 und S. 110 Nr. 119 Konig Matthiasam gleichcn 18. Dczembcr zwei- mal aus Baia de Cris geurkundet hat, was mit seinem Itincrar gut im iMuklang steht. Mil ,.Buda" als Datum.sort muss man auf cin Auseiiiandcrfallcn von Ilandlung und Beurkundung schlicssen.

^ Mit dunklerer rinte nachgetragcn, darunter priinn. .\us dcm Ruckvermcrk wird crsiclit- lich, dass die l'rkunde talsachlich zu 1162 gehorl, denn die Kinfiihrung hat ani 10. Januar 1 l(i:! stattgcfundcn. im Beisein u.a. vicinis ct commelaneis Benedicto in Ebes- falwa commorante in pcrsouis Anthonii cl INIarci de Beth, Petro de Hwzywazo, Briccio in Kyralfalwa commorante in pcrsona Simonis filii Sandrini de cadcin, Nicolao GerclJ de Marlhonfalwa, Nicolao Zabo in Sythwc residente in persona Gothardi [praepositi] ecclcsiae Albensis et Georgio Bayor dicto inWcwlchcommoranteinpersona dominiregis.

3 314

1463 Januar 1». Das Weissenburger Kapilel schallel die Urkunde des Konigs Malthias vun 1462 Nr. 3 296 cin und bcrichtct dcm siebcnbiirgischcn Woiwodcn

141

Joliannes Pongracz, dass gegen die Einfuhrung der Siadt Kronstadt in den Be- sitz von Neudorf und Hopfseifen Einsprache erhoben wurde.

Orig. Pa[j. Arh. St. Bra^ov, Priv. 163. Siegel. rund, Dm. 43 mm, in weisses Wachs zum Verschluss aufgedriickt. Derselbe Stempel wie Nr. 020.

Magnifico viro domino Pangaracz de Dengleg, waywodae Transsilvano et Siculoriim comiti, domino et amico ipsorum honorando capitulum ecclesiae Transsilvanae amicitiam paratam cum honore. Noveritis, nos literas introduc- toriales pariter et statutoriales serenissimi principis ct domini domini Mathiae dei gratia regis Hungariae, Dalmaciae, Croaciae et cetera domini nostri gratiosissimi nobis praeceptorie loquentes summo cum honore et obedi- entes recepisse in haec verba: (Folgt die Urkunde Konig Matthias' von 1462 Nr. 3 296). Nos igitur mandatis eiusdem domini nostri regis in omnibus obtemperare volentes, ut tenemur, una cum praefato Andrea Gereb de Hydweg, homine suae serenitatis nostrum hominem videlicet discretum magistrum Albertum rectorem altaris sancti Michaelis archangeli in dicta ecclesia nostra fundati ad praemissam inqiiisitionem faciendam noslro pro testimonio transmisimus fidedignum. Qui tandem exinde ad nos reversi nobis concorditer retulerunt, quod ipsi feria secunda proxima post festum circumcisionis doinini novissi- me praeteritumi ad facies praedictarum duarum villarum Wyfalw et Kom- los vocatarum in dicto districtu Brassoviensi habitarum, vicinis et comme- taneis earundem universis inibi legitime convocatis et praesentibus accedendo et cum ipsi praefatos cives et communitalem dictae civitatis Brassouiensis in dominum earundem duaruin villarum introducere easdemque eisdera simul cum cunctis earundem utilitatibus et pertinentiis quibusvis statuere voluissent preamisso iure ipsis incumbenti perpetuo possidendas, tunc nobilis Nicolaus Forro in sua ac Symonis Forro de Belen, genitoris et aliorum fratrum suorum personis ipsis contradictionis velamine obviasset^ quo ad medietatem dum- taxat possessionum praescriptarum, unde ipsi ibidem et eodem die eosdem Symonem et Nicolaum Forro et alios praenominatos contra praefatos cives et communitatem dictae civitatis Brassouiensis ad octavas festi Epiphani- arum domini nunc venturi^ in vestrae magnificentiae evocassent praesentiam rationcm contradictionis eorum reddituros. Datum octavo die diei introduc- tionis, statutionis et evocationis praenotatarum, anno eiusdem millesimo quadringentesimo sexagesimo tertio.

Auf der Riickseite Adresse: Magnifico viro domino Johanni Pangaracz de Den- geleg, waywodae Transsilvano et Siculorum comiti, pro circumspectis civi- bus et communitati civitatis Brassouiensis contra nobiles Symonem et Ni- colaum Forro de Belen et alios intra scriptos ad octavas festi Epiphaniarum domini nunc venturi. Introductionis, statutionis et evocationis relatio.

' Januar 3. ' Januar 13.

- Hierauf o. gestrichen.

3 315

HG:} .lauuar 28. Dus WeL-isenburger Kapitel schaltet den EinfQhrungsauftrag des Konigs Matlhias aus 1462 Nr. 3 206 ein und bestdtigt, dass feria secunda proxiina post festum circumcisionis domini novissime praeterita^ praesen- tibus providis et circumspeclis Stephano iudice et Pctro Myske in ipsorum ac tolius comunitatis villaeFeldwar, idem Valentino I""abro et Nicolao We-

142

res modo siiiiili iii ipsoruin ac loLiiis coinuiiilalis villae seu opidi Fekele- halom necnon Benedicto Paruo et Stephano Fazokas consimiliter in ipsorum ac lotius cominunitatis praediclae possessionis Wyfalw vocalarum personis ... memoratos cives et communitatem dictae civitatis Brassouiensis in do- miniuin integrarum et coaequalium medictatum dumtaxat pracscriptarum possessionum Wyfalw et Komlos... in ideomatico vero Theothonico Neu- derff et Hopsyfen vocatanim... eingefillirt worden sind... nullo prorsus con- tradictore...

Datum vigesimo sexto die dici introductionis et statutionis praenotatarura, anno eiusdem millesimo quadringentesimo sexagesimo tertio. Venerabili- bus et honorabilibus viris dominis Gotthardo praeposito, Anthonio cantore, Matheo custode decretorum doctoribus, Johanne baccalaureo in decretis archidecano de Vgocha et decano ceterisque canonicis dictae ecclesiae nos- trae salubriter existentibus et devote.

Orig. Perg. Arh. St. Brasov, Priv. 164. Siegel, spilzoval, an blau-weisser Hanfschnur

angehangt. Derselbe Stempel wie Nr. 216.

Auf der Riickseite von gleichzeitiger Hand: Lilera super \ewdorff Hoffsyff.

1 Januar 3.

3 316

1463 Januar 30. Der Konvent von Kolozsmonostor schaltet die Urkunde des Ko- nigs Matthias von 1462 Nr. 3 302 ein iind berichtet, dass Michael Zekel und Ste- phan Hederfa am 16. Januar in die ihnen vom Konig verliehenen Besitzungen, darunter Ludwigsdorf eingefUhrt worden sind. wobei u. a. magnifjcus Albert de Lossoncz et Martinus Schleychth de Batos anwesend waren. Datum quin- todecimo die diei introductionis et statutionis praenotatarum, anno domi- ni miUesimo quadringentisimo sexagesimo tertio.

Eingeschaltet vom Fursten Johann Sigismund 1568. vom Klausenburger Rat 1568 und vom Fursten Stephan Bathori 1572, Arh. St. CIuj-Napoca, Archiv der Filiale CIuj-Na- poca der Al^adeniie der S.R.R., Sammlung Josef Kemeny, Urkunden Nr. 121. Regest: Szab6, Az erd^lyi miizeum 71 Nr. 337.

3 317

Ofen 1-563 Februar 17. Die Koniginmutter Elisabeth stellt ihrem Gesandten Johannes Gereb von Weingartskirchen ein Beglaubigungssclireiben aus.

Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U II 219. Siegel, rund, Dm. 25 mm, in rotes Wachs auf der Riickseite zum Verschluss aufgedriickt, Reste. Regest: Kem^ny, Notitia I, 180.

Von der Kanzlei: Coramissio propria dominae genetricis domini regis.

Elizabet serenissirai principis domini Mathiae dei gratia regis Hungariae, Dalmaciae, Croaciae et ceteia genitrix. Circumspecti et prudentes nobis sin- cere grateque dilecti. Misimus ecce in vestrimedium egregium Johannem Gereb de Wyngarth in quisbusdam rebus nostris v iva voce vobis referendis de intentione nostra plene informatum. Rogamus vos, quatenus relatibus ipsius Johannis Gereb nostri parte hac vice fiendis fidei credentiam velitis exhibere cum exe-

143

cutione plenioii. Dalum Budae feria quinta proxima posl lestum bcali Valentini martiris, anno domini \PCCCC°LX'°° tertio.

Aiif der RikkseLlc Adrcsse: Circumspcctis et prudentibus magistro civium iu- dicicpie et iuratis civibus civilalis Cibiniensis necnon universis Sa.\.onibus sedis Zerdahe! nobis sincere grateque dileclis.

3 318

Klauscii!)ur() 146.') .^larz i. Dcr siebenbtirriische Woiwude Johaiines Pongrac: ersuchi den Kronsludtcr Ral iini Nachrichlen uber die Bewegunf/en der Turken in der ^Yalachei.

Urig. Pap. .Vrti. St. Brasov. Fronius I. 309. Sicgel rund, Dni. 27 mm, war in griines Waclis auf der Ruclcseite zum Verscliluss anfgedriiclct. Druck: Ilurmuzalvi, Documenle XV. 1, ,")9 Nr. 101.

Prudentes el circumspecti grate nobis dilecti. Intimat nobis Radul Tran.s- alpinus waywoda, quod Turci contra nos et regnum boc' agreganlur, nos enim plenarie inlimatis huiusmodi ainbigum. Ecce enim nos regnicolas harum par- tium disponentes el promptuantes^ tenemus. ut dum et quando foret neces- se, illuc quo placuerit transire possumus. Rogamus igitur dilectiones ves- tras, qualenus unum e.\ploratorem vestrum ad partcs Transalpinas diri- gere, vosmet ipsosque more bellantium tenere et nos cum fama verissima ex parte Tliurcorum cerlificetis^ saepesaepius et omni teinporc et quicquid hu- iusmodi vestri exploratores plenarie scire poterunt post sese per scripta ves- tra et nuncietis. Secus non facturi. Datum in Cluswar feria sexta proxima post dominicam Invocavit, anno domini millesimo quadringentesimo LX™°lertio. Johannes Pongracz de Dengeiegh wajwoda Transsiluanus Siculorumque comes.

Auf der Riickscile Adresse: Prudenlibus et circumspeclis iudici iuratis cetcris- que civibus in civitate Brassouiensi constitutis et commorantibus sincere et grate nobis dilcCtis.

' Vorlagc hc. ^ Vorlage cerlifcelis.

- Vorlage promtuales.

3 319

Ol>n 1-563 Miiry. .5. Die Koniijinmuller Elisabelh verleihl Michael Zekel de Zen- Ihiwan und Slephan de Hcdcrfaija, Burtjhauplleulen der Burg Bislriiz. fur die Dicnste, die sie ihremGallen Johannes uon Uunyad, dem Erbgrafen iwn Bisiritz Eudislaus von Hunijud und Konig Maithias. ihrcn Solmcn. gelcistei habcn, die Besiizungen Glodcni, Poaria, Erunzeni, Eunca und Eudivigsdoif. Dalum Budae sabbato proxirno anlc dominicani Reminisccre, anno domini millesimo quadiingenlesimo scxagesimo tertio,

Orig. Perg. .\.rli. St. Cluj-Nai)oca, .\rcliiv tlcr I'iliale C.Uij .Xapoca der .\kadeniie der S.H.H., ..Xrcliiv der Grafen Hanffy, t'ikunden Nr. 16/b. Sie.gel, rund, Din. 23 mm, rotes Waclis in weisser Waclisscliiissel an rotweiss^nlner Seidensclinur angehangt, Im Siegelteld Wappeuscliild mil dem Olierteil eiius Steinbocks, daneben Haute, daruber Kreu/. Umschrift in gotischer Mimiskel unleserlich.

144

5 320

Tolna l'«fi:J April 1. Dei iiide.v curide Ladishius de l'iiliiez he:eucjt, ddss die Ad- ligeii von Lnsoncz dein Eizliisclwf Steplian ron Kalocsa und Bcics dafiir, dass er ihnen dic Burg Unguras mit allen zmjelwrigcn Besitzungen daiunter Nemellii, Zaznvros. Warallya. Zenthjakab. Kereles, Kenlhelke, Arokalya, Zereth et Sotalwa in partibus Transilvanis in comilatibus Doboka, Zolnok et Colos vocalis habilis frei geinachl liat. dic lUilfte der Bunj Unguras geschenld haben. Datum in Tholnawar feria sexla proxinia posl dominicam Judica, anno do- mini millesimo quadringentesimo LX lcrlio.

Arh. St. Sibiu. Manuskript Ziiiimcrni.Tiin dcs I'rl<iindenbuchs XIV, 8 naeli der triiher iin Balthvaneum Alba lulia bcfindlichcn Handschrifl Fancsali, Adversaria.

3 321

Ofeii I '.fi:{ April 2'i. Konig Mallliids sehreilil dein Rat ron Bistritz. dass auf Be- schlup des Reiehtags neue Miiiizen gepriigt iinirden u. nrdnetan. da.^-is aii.sschlie.ss- lich die neuen Miinzen beniitzt ireiden.

Orlg. I'ap. .\rh. Sl. t.luj-Napoca, .Vrcliiv (lcr Sladt Bislrita Xr. 56. Siegcl. rund, Din.

li.S inm, war in rotcs VVachs vorne aurgcdriickt.

Hegesl: .\rchiv. Zeitschrift V2.li2. Berger, lirkundcn-Rcgesten 32 Nr. 161.

Von der Kanzlei: Commissio propria domini regis,

.Mitlhias dei gratia rex. Hungariae, Dalmaciac, Croaciae et cetera fidelibus

noslris prudentibus et circum.spectis iudici, iiiralis ceterisque civibus et to-

li communilali civitalis noslrae Bistriciensis sahitcm et graliam. Impulsati

iam pridem precibus fidelium noslrorum praelatorum, baronum et nol)ilium

regni nostri in congregatione generali in oppidoTholnawar existente, consi-

deratis incommoditatibus et dampnis earundem ac lotius reipublicae, quae

hactenus propter mulliplicem variationem ac crebram vilificationcm mo-

nelarum perluleiunt, unam novam monetam bonam et durabilem cuius cen-

tum denarii, oboli vero tricenli unum florenum auri valeanl, cudere fecimus.

Volumusqiie ut ipsa nova monela abiecla omni alia moneta antiqua renovata

ct c.xtranea per totum regnum nostrum et partes sibi subiectas cursum habeat

et quod pro\entus lucri camerae nostrae ac decimae et omnes proventus quo-

rumciinque subditorum nostrorum extradari debeanl et persolvi. Ideo fide-

litati vestrae harum serie sub perpetuae infidelitatis ac aniissione capitum

omniumque rerum et bonorum vestrorum firmilerpraecipiendo mandamus, qua-

tenus a modo deinceps abiecta omni alia moneta in omnibus emptionibus,

vcnditionibus et negociationibus vestris iuxta limitationem et dispositio-

nem, quas fidelis noster nobilis Christoforus de Florencia, comes camerae

nostrae Rivolidominarum, de valore rerum venalium vobiscum fecerit, prae-

dicta nova moneta nostra uti omnemque antiquam et revocatam monetam

sub forma concambii et per modum probae ad ipsam cameram nostram Ry-

wolidominarum pracfato Chrisloforo comile camerae nostrae praedictae vel

hominibus suis importare et praesenlare debeatis et teneamini. Et nullus om-

nino hominum ullra praediclam limitationem florenos cambire aut alia qua-

cumque' antiqua monela extranea el revocala uti, vel pro rebus venalibus

sive sinl panni scricei sive lanei aut res alterius uniuscumque ex conlraclu-

maneriei venditionis florenorum petere vel anticpias monetas revocatas con-

145

flare aut eas cambire sive argenlum emere vel huiusmodi argentum aul mo- netas antiquas et revocatas extra hoc regnum nostrum portare et cum eis ne- gotiationem suam facere vel falsas monetas cudere aut cudi facere aut eis- dem uti praesumal, alioquin facuUatem dedimus et firmiler commisimus committimusque praefato Christoforo comiti dictae camerae nostrae, ut ip- se contra facientes per detentiones personarum et ablaciones rerum et bono- rum ac alia opportuna gravamina ad observationes praemissorum arcius com- pellat et astringat, auctoritate nostra praesentibus sibi in hac parte attributa mediante. Secus non facturi. Praesentibus perlectis exhibenti^ restituitis. Da- tum Budae in feslo beati Georgii"» martiris, anno domini millesimo quadrin- gentesimo tertio.

1 Hierauf alia gestrichen. ^ Hierauf ex gestrichen.

2 45 mm im Bug unleserlich. * Vorlage: Georgi.

3 322

Roni 1463 April 30. Papst Pius II. setzl in einem an den Erzbischof von Gran iind die Dekane von Hermannstadl und Kronstadt (jerichteten Schreiben die H6- he des von den Pfarrern der Kapitel Mediasch, Schelk, Kisd, Kozd, Bistritz, Regen, Kyralia, Reps, de Szalzelen et de BrasioTransilvanae diocesis zu entrich- tenden subsidium caritativum gegeniiber ungebiihrlichen Forderungen ihres Bischofs mit hochstens 50 Mark Silbers fest.

Datum Romae apud sanctum Petrum pridie calendas Mai, anno domini millesimi" quadringentesimo sexagesimo tertio, pontificatus anno V'°.

Druck: Fabritius, Urkundenbuch 62 Nr. 96 nach einer Abschrift des 18. Jhs. im

Batthyaneum Alba lulia.

Regest: Archiv 15, 1880, 193 Nr. 35.

3 323

1-563 Mai 13. Der Rat von Klausenburg leitei die Streitsache zwischen seinen Milbiirgern Johannes Lach und Gregor Layos soivie den Hermannstddter Ratsherrn Stephan Agalha und Martin Remser um geraubtes Handelsgut an den Bistritzer Rat zur Entscheidung weiter.

Orig. Pap. Arh. St. Cluj-Napoca, .\rchiv der Stadt Bistrita Nr. 54. Siegel rund, Dm. 36 mm. in grunes Wachs auf der Ruckseite zum VerschUiss aufgedriickt. Reste mit Turm von 5 Zinnen gekront, daneben links und rcchts zwei Mauerstiicke mit 3 Zinnen. Regest: Berger, Urkunden-Regesten 32 Nr. 162.

Paratam in singulis complacendi voluntatem. Prudentes viri fautores et amici nobis sincere dilecti. Vestris notificamus amicitiis, quodcum circa sextam anni revolutionem fe.stivitatis videlicet beati Egidii abbatis^ certis ex nostris con- civibus tunc Waradini existentibus circumspecti viri Stephanus Agatha et Martinus Remser dicti, iurati cives civitatis Cibiniensis, certas res mercimo- niales vasculo inclusas honesto Johanni Lach dicto concivi nostro pretio tra- didi.s.sent, ut easdem ad Cibinium repraesentare deberet. Sed quia currus ipsius Johannis Lach nimium fuisset oneratus, ipsum vasculum cum rebus honesto Gregorio Layos dicto similiter concivi nostro, consocio suo huc ad Cokiswar pretio conducendum tradidisset. Ipsis autem venientibus cuni eorum curribus

146

quidam mnlefactores de familia c«ndam matjnifici Michaelis Zylagy existentes armalis maiiibus iu ipsos inueiites eosdeui cuirus simulcum universis icbus mercimoiiialibus aufercntes reduxissent. Quiquidem concives nostri videntes se oppressos ac dampnificatos eumeiusdem inalefactoribus pro sexingentisflorinis auri coucordando composuissent. Quibus persolutis iidem concives nostri talem inter se statuissent pactum, ut huiusmodi res et bona mercimonialia, quae sic universaliter redemissent hic ad nullius concivis nostri donuim, sed ad locum communiter videlicet ad domum librae ubi huiusmodi res ponderari consueverunt taxando, unicuique eorum, ut contradictum fuisset, deduci debe- rent, ut qualibet eorum iuxta contributorum qualitatem recompensam reci- peret de eisdem aequivalentiam. Quo facto venit et providus Petrus noster hospitalensis praemissorum particeps volens etiam recipere aequivalentiam de eisdem. Honestus autem Lucas Kleynmester concivis noster, ex quo ipse plus eo exponente contribuatur praedictas res relictas in domum suum apportavit, asserens se hoc de consensu cuiusdam familiaris praedictorum Stephani Agatha et Martini Remser fecisse; residuas autem res idem Lucas Kleynmester in boltha sua ab eo tempore quasi usque ad festum nativitatis Christi conservasset. quas tandem praefatus famulus dictorum Stephani et Martini recepisset et in aliam domum deduxisset. quae postea per \ iolentas inanus ablatae fuissent. Quo facto praefatus Stephanus Agatha huc veniens requisivit res suas a eodem .lohanne Lach, quiquidem respondendo dixit, famulum suum easdem recepisse et quo me placuisset voluntati deportasset. Ipse autem Stephanus Agatha non contentus post certum temporis spatium eundem Johannem Lach Cibinii cum curro et equis suis prohibentis arrestavit, et cum iudicio Cibiniensi et septem sedium convenit et pariter praevia ratione litigante. Ita ut praefactus Stepha- nus Agatha eundem Johannem Lach iudicio convincit, ubi praefati iudices septem sedium praefato Johanni Lach terminum comparationis praefigentem ad audiendum sententiam per eos ferendam et iuramenta; ad quem idem Jot hannes Lach non venit nec per procuratorem suum comparare curavit, prop- ter quam negligentiam praenotati iudices eorundem Johanncm convictum pro- nuntiantes. Expost contigit praefatum fainulum huc venire quem praedictus .Johannes Lach voce ipsius Stephani Agatha detinere fecit. Qui dum require- tur de rebus, dixit easdem per manus violentas fore receptas et ablatas. Et cum idem famulus non habuisset unde solveret eum abire permiserunt. Quo facto antefatus Johannes Lach videns se in hac parte oppressum, volens se de huiusmodi dampnis recuperando relevare praescriptum Gregorium Layos co- ram nobis attraxit in causam contra ipsum proponentem, quomodo ipse certas res mercimoniales sibi ad currum suum praesentasset, ut easdem sibi in domo suo repraesentare deberet quas rehabere vellet, immo nec ipsas res de curru suo deposuisset, nec per se nec per alium minime dare nec notificare curasset. Quo audito praefatus Gregorius Layos per modum responsionis obiecit, quod licet idem .lohannes Lach huiusmodi res ad currum suum praesentasset, tamen supervenientibus periculis superius expressis et eidem Johanni Lach bene notificatis et qualem pactum altrinsecus fecissent. Ideo ipse Gregorius Layos tamquam compulsus ipsas res mercimoniales in domo communi ut conductum fuerat reliquisset, quasquidem res supradictus Lucas Kleynmester in domum suam deportasset, ob hoc ipse annotato .lohanni Lach super praemissis quoquo- modo respondere nolet. Auditis ita [ue propositionibus partium et responsio- num obiectionibus, nos iudex in sede nostra iudiciaria pro tribunali conse- dentes diffinivimus sententionaliter pronunciantes, quod ex quo praescriptus Gregorius Layos ipsas res mercimoniales eidem Johanni Lach non restituisset, in specie ut promiserat se negligens praestitisset, sic et de praedicto Klevnme- ster, ex quo idem etiam easdem res tanto tempore conservasset et praefato Gre- gorio Layos currifero non repraesentasset sed remissus existentes. Sic et de anno

147

clato Johanne Lach, ex quo ipse easdem res nec de pondere nec de ipso Kleyn- mester redimere nec ad Cibiniuin reducere non curasset, sed tamdiu negligens perstitisset, ideo nos iudex tam eosdem Gregorium Layos et Lucam Kleyn- mester quam saepedictum Johannem Lach propter huiusmodi eorum negligen- tias simul et universaliter convictos pronunciamus et ad solutionum dampno- rum videlicet centum et octo florenorum auri obligatos fore. Quo percepto memorati Gregorius Layos, Lucas Kleynmestcr et Johannes Lach non contenti, ipsam causam de sede nostra iudiciaria ad nos iuratos cives in unum congrega- tos provocarunt. Quam sententiam sic ut praefertur latam intelleximus quam diligenter ruminandam iudicandam commisimus, quod ex quo saepedictus Johannes Lach pactum sci\it piaedictum et dictas res mercimoniales tamdiu impositas non redemisset neque easdem attendisset, ut tenebalur, sed negli- gens et remissus existentes easdem dissipari et desperdi perinisisset. Obhoc nos Hindem Johannem Lach ipsum solum causa in praemissa reddidimus quit- tum et ad praemissorum solutionem obligatum, praefatos autem Gregorium Layos et Lucam Kleynmester reddidiinus el pronunciainus qnittos et peromnia absolutos. .\ctor autein videlicet saepedictus Johannes Lach de huiusmodi nostro iudicio mininie contentus ipsam causam cum serie suae adiudicationis per vos discutiendam ad vestros appellant amicitias, quas intime rogamus hor- tando, quatenus iustitiae intuitu dictam causam in vestri medio iuxta vcstrae civitatis iura prout vobis videbitur vestris in literis pracsentibus interserlis et inclusis nobis notificare non differatis. Quod etiain easdcin vestras amicitias volumus amicabiliter promereri. Datum feria sexta proxima ante festuin bea- tae Sophiae, anno domini inillesimo quadiingentesimo sexagesimo tertio.

ludex et iurati cives civitatis Coluswariensis.

AliJ der Hiickneile Adresse: Prudentibus et circumspectis viris, iudici et iuratis civibus civitatis Bistriciensis, fautoribus et ainicis nobis sincere dilectis.

1 September 1.

3 324

lifin \Iai ni. Drr Konvent vnn Kolozsmonoslnr lie:eugl. dass Laurenliiis von Gii- lalz zwci Priidien in Galatii-Bistritei und Lompert um '21) Goldgulden an Georg de Ernije verkaufl hal.

Orig. Perg. Arh. St. Cluj-Napoca, .\rchiv der Stadt Bislrita Nr. 55. Siegel war angehangt.

Die Urkunde ist sehr schadhaft.

Regest: Archiv. Zeitschrift 12,82. Berger, Urkunden-Regesten 32 Nr. 163.

Convenlus monasterii beatae Mariae virginis de Colosmonostra omnibus Christi fidelibus tarn praesentibus quam futuris praesentiam notitiam habituris salu- tein in salutis largitore. Ad universorum notitiam harum serie volumus per- venire. quod Laurencius filius quondam Petri de Galatz oneribus et quibusvis gravaminibus quorumlibet fratrum et consanguineorum suorum in subno- tandis per omnia super se assumptis et receptis ab una parte vero ex altera Stephanus filius quondam Georgii de Ernye coram nobis personaliter consti- tuti praefatus Laurencius vivae vocis oraculo spontaneaque sua voluntate con- fessus extitit in hunc modum: Quod ipse dua praedia sua quorum unum in praedicta po.ssessione Galaz vocata in de Doboka inter doinus Johannis Men- saros ab oricntali el Ladislai Lomperthy ab altera occidentali plagis, aliud

148

vcro iii posscssionp Loinpcrth nuncupala pcncs clomuin Nicolai IMayor ab ori- entali ct cx opposilo Ballliasar' dc Colos coinitatibus cxistentia adiacentia ipsiiin iure hcrcditaiio c(mccrncnt ia cnin cunctis coinndeni iitilitatibus ct per- tinentiis quibuslibct \idciicct tcrris arabilibus cnltis ct incullis, pratis atque fenetis. silvis, ncinoribus, aquis aquarnmque decursibus et generaliter qui- biislibct utilitatum intetjritatibiis iure ad cadem spectare debentibus memorato Slephano et pcr ciim '•■'.lis heredibus hercdumque snorum successoribus univer- sis pro viginti sex florcnos puri auri plciic ut dixit rcccptis ct habitis ab eodem pcrpctno ct irrevocabilitcr vcndidissct dcdisset ct [tradidissct tcii]-endum, possidciidiim paritcr ct habcndum. iinino vcndidit. dcdit et tradidit coram nobis assumcns niciiilominus el obligans se praclibatus L.aurencius annotatum Stephanum contra quoslibct inridice impetitores in dominio praetactorum prae- diorum pacificc ct quicte conser\arc propriis suis laboribus ct expensis. In cnius rei mcinoriam firmitatcmqiic perpctnam praesentes litcras nostras privilegialcs pcndcntis ct ;uitcntici sigilli iiostri mimiminc roboratas duximus conccdcndas. Datum feria tertia pro.xima post fcstum Penthecostes, anno domini millesimo quadringentcsimo sexagesimo tertio.

' Liicke 12 min breit, ScJirift geschwunden. ^ Schrift geschwunden.

3 325

Kronstadt 14G3 Juni 1. Petnis Greb uon Kronstadt trifft tcstamentarische Bestim- mimocn.

Eingeschaltct vom Weidenbacher Pfarrer und Burzenlander Dechanten Petrus 1463, Zeitgenossische .\bschrlft im .\rchiv der Evang. Kirchengemeindc .^.B. in Bra^ov, I.E. 144, f. 192 V. - 193. r.

Cum iuxta dictum beati .lohannis opera hominum sive bona si\e mala post vitae terminum praesentis perpctue sequantur et oporteat quemcumque fidc- lem seminare in terris. quod largiente deo metat iii coelis. Proindc ego Petrus Greb filius condain .\nthonii Sandar, iuratus consul civitatis Brassouiensis, mutabilitatem mundani status aniino revolvens praesentibus et futuris publice significo quibus expedit universis, quod inatura deliberatione praehabita sanus corpore et coinpos per omnia rationis testamentum m>um finale et extremum de universis bonis et rcbus michi a deo collatis et concessis condo, lego et concludo in hunc omnino modum. Priino relinquo post mortem ineam LXXV marcas in clinodiis et argentereis et tres domos; volo itaque finaliter, ut duali- t.as dictorum clinodioruin argenterorum et domorum in pios usus distribuatur el convertatur. Et priino centuin florenos pro una peregrinatione ad terram sanctam initto et lego et quam cito haec fieri polest perficiatur, XX florenos pro structura et fabrica ccclcsiae parocliialis beatae virginis in civitate Brasso- uiensi, XX florenos pauperibus in hospitali degentibus, VI stamina -panni grisei fratribus in Schyk, X florenos fratribus ad sanctum Petrum pro una mis- sa per annum pro anima mea celebranda, XX florenos pro leprosis et in lepro- sorio degcntibus. residuum vero dualitatis nicae dictorum clinodiorum argen- lerorum et doinorum uxori mcae Katherina .lohanni Frvschysen et Paulo Dik dicto filio meo privigno ad fidelitatis inanus quorumcumque contradictione et impedimento postergatis in pios usus et praecipue pro missarum celebrationi- bus quain cito ficri hoc potcst, exponendum ct dispensandum committo in hoc ipsorum onere conscientias et aniinas. Deinde nniversa et singula bona cuiuscumque nominis vocabulum sortiantur mobilia et immobilia conthorati

149

meae Katherinae lego et committo omnium amicorum meorum et consanguineo- rum contradictione et impetitione semotis. In cuius rei memoriam firmitatem- que perpetuam literas praesentes sigilli mei munimine duxi roborari. Praesen- tibus reverendo artis facultatis viro magistro Anthonio notario Brassouiensi, Johanne Fryschysen et Paulo Dik ad hoc rogatis et petitis. Datum Brassouiae feria quarta festivitatum Penthecostes, anno domini M^CCCCLXIII".

3 326

1-563 Jiini 2H. Die am 7.9. Jiini in Thoirnbiuri pro quibusdam perarduis nego- tiorum expeditionibus Demamnielten siebenbiirgischen Vizewoiwoden Xikolaiis d. Ae. von Salzburg und Stephanus Erdeli de Somkerek heglaubigen iiber Ersuchen des Petrus plebanus de Krako nomine ct in personis reverendi... Nicolai dei et apostolicae sedis gratia praescriptae ecclesiae Transsilvanae episcopi die Urkun- de der Vizewoiwoden Sigi.smund de Sai thwan und Johannes Furkas de Zerdahel von 1450 \'r. -3 ISl mil der Urkunde des Weissenburger Kapitels mn 139S \r. 1 412 enthaltend dic Urkunde Konig Sigismunds von 1395 Nr. 1 355 mit der Urkunde Konig Ludwigs I. mn 1344 Nr. 604 iiber die Grenzen der geistlichen Gerichtsbarkeit.

Datum quinto die termini praenotati in loco memorato, anno domini mille- simo quadringentesimo sexagesimo tertio.

Orig. Pap. Batthyaneum .Mba Iiilia III, 28. Ein Siegel war auf der Ruckseite in weisses

Wachs aufgedruclvt.

Regest: Beke, Az erdelyi kaptalan 73 Nr. 320 zu Juni 19.

3 327

Futog l-JBH Juli 15. Konig Matthias sehreibt dem Richlrr und Ral von Kronstadl, dass er den angesuchten Nachlass von der 3 000 Goldgulden-Sleuer nicht gewahren kann .

Orig. Perg. Arh. St. Brasov, Priv. 16fi, Siegel rund, Dm. ,58 inni. papierbedeckt, war auf der Riickseite zum Verschluss aufgedrijckt.

Von der Kanzlci: Commissio propria domini regis.

Mathias dei gratia rex Hungariae, Dalmaciae, Cioaciae et cetera. Prudentes et circumspecti fideles nobis sincere dilecti. Miseiatis ad nostram maiestatem hunc hominem vestrum et inter cetera intimaveralis nobis per eundem, quali- ter egregii Michael Zekel castellanus castri nostri Bistricziensis et Johannes literatus de Plethernj^czezenthmiklos, notarius cancellariae nostrae, ad vos taxam trium millium florenoruin auri imposuissent , supplicabatisque maiesta- ti nostrae, iit vobis in huiusmodi taxac alleviationein faceremus. Fideles dilecti, scitis bene, quanta ad praesens nobis et regno nostro undique incumbunt nego- tia, quae absque maximis expensis ad effectum produci miniine possunt. Prop- ter quod \f)bis hac in re in praefala ta.xa trium milium florcnorum auri alle- viationem aliquam facere non possumus. Fidelitatcm itaque \eslram prae- sentibus requirimus eidem nihilominus firmiter cominittentes, qualenus habete hac in re patientiam cl praefatam ta.xain trium milliuin florenorum auri prae- fatis Michaeli Zekel et Johanni literato citissime reddere et persolvere debeatis, deincepsquc vnbis alIc\ationem talem faciemus, qiiain a nobis aniino suscipie-

150

lis valdc grato. Secus non facturi. Datum in Fwthag in festo divisionis aposto- lorum. anno domini millesimo quadiingcntesimo sexagesimo tertio.

Auf der Riickseite Adresse: Prudentibus ct circumspectis iudici. iuratis ceteris- que civibus et toti communitati civitatis nostrae Brassouiensis fidelibus nobis sincere dilectis.

3 328

Blstrit/. 1 '«G3 Juli 19. Mirhacl Zckcl. KapUnn vnn Bistiit: iindGiaf von Ilcimann- stadl. stcllt dcin siehenburgisclien Vizcwoiwodcn Nikolaus d. Ae. von Salzburg ein Beglaubigungssclirciben zur vorzeitigen Behebung der von den Sieben Stiihlen abzufiihrenden Beitrdge aus.

Oiig. Pap. Arh. St. Sibiu U II 220. Siegel rund, Dm. 22 mm, in dunkelgruncs Wachs auf der Riickseite zum Verschluss aufgedriickt, Reste.

Prudentes ac circumspecti viri amici nostri tionorandi salutem et lionorem. Pluribus vicibus regia maiestas nobis misit literas propter^ soUicitationis pe- cuniarum. Terminus exolutionis ipsarum pecuniarum respectu mandatorum suae serenitatis nimis prolixus fore videtur quam diversorum negocium expe- ditiones arduissime agnoscuntur habere infestinanter. Et quia pro sollicitudine receptionis pecuniarum per nos in mediam vestri venire deberemus, si ardiora non impedirent in his partibus Bystriciensibus negotia. Igitur egregium virum dominum Nicolaum de Wyzal<na seniorem. vicewayvodam partium Transsil- vanarum, petivimus venire in medium vestri, cui in facto pecuniarum seu negotiorum domini regis permisimus iu finem debitum concludere. Rogamus igitur vestras amicitias praesentibus diligenter, quatenus dictis eiusdem in eisdem factis domini regis fidem credentiae adhibere velitis, tamquam propria nostra in persona in vestri medio tractantes essemus constituti. Ex castro By- striciensi feria tertia proxima ante festum beatae Magdalenae, anno domini millesimo quadringentesimo sexagesimo tertio. Michael Zekel de Zenthwan,icapitaneus Bystriciensis ac comes Chibiniensis.

Auf der Riickseite Adrcsse: Prudentibus ac circumspectis viris magistro civium iudicique et iuratis civibus civitatis Chibiniensis ac universitati civium Saxo- num regalium septem sedium, amicis nostris sincere honorandis.

' Vorlage propte.

3 32Q

Odenburg 1463 Juli 25. Slephan. Erzbischof von Kalocsa und Bdcs, Johannes, Biscliof von Wardein. der Obcrhofiichter l.adislaus von Paloczundder Scluitzmcister Emerich Zdpolya benachrichtigen die Siebcn Stiilde durch eine Gesandtschaft, dass die Heilige Kronc am Vnrtag zuriickgcstcllt worden sei.

Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U II 221. 4 Siegcl warcn auf der Riickseite, 1 und 2 in

rotes, 3 und 4 in griines Wachs, zum Verschluss aufgedruckt. 1) Rund, Dm. 23 mm,

Reste mit Wappenschild. 2) oval, 19 + 17 mni, 3) Rund, Dm. 27 mm 4) Rund, Dm.

25 mm.

Druck und Facsimile: Telcki, Hunyadiak kora 11, 74 Nr. 350.

Regest: Kemeny, Notitia I, 180.

151

Prudentes et circumspecti amici nobis dilecti. Has novitates gaudii vobis scribere possumus, quo modo divina favente clementia die dominico in profesto videlicet beati .lacobi apostoli proxime praetcritoi circa lioram sextam eius- dem diei sacra corona regni Hungariae, quae dudum ab hoc regno alienata fue- rat, domino nostro generoso regi et regno praetacto restituta est et existit in manibus nostris, super quibus gaudiis, scimus bene, ut multum congratula- mini et gaudetis. Pro cuius gaudii ad vos delatione deputamus erga vos nobiles Symonem Byzo de Ryzofalva et Ladislaum Magnum, quos pro tam altae rei et magnac gaudii ad vos deportatione rogamus. ut eosdem iterato ad nos cum gaudio remittatis. Datum Sopronii in festo beati Jacobi apostoli, anno domini millesimo quadringentesimo sexagesimo tertio.

Stephanus ecclesiarum Colocensis et Baciensis

archiepiscopus locique eiusdem comes perpctuus,

Johannes episcopus ecclesiae Waradiensis,

comes Ladislaus de Palocz, iudex curiae regiae

ac Emcricus de Zapolya summus thesaurarius regius

partiumque supcriorum regni Hungariae supremus capilaneus.

Auf der Riickseite Adiesse: Prudentibus et circumspectis viris septem sedium Saxonicalium Saxonibus amicis nobis dilectis.

1 Juli 24.

3 3.^0

Ofen 1463 Septrmbcr 27. Konig Malthias genehinigl die von der Gesamlheit der siebenbiirgischen Stdnde beschlossene Heerfahrlordnung.

Druck: Kovachich. Scriptores minores II, 384. Vajda, Az erdelyi torvenyek 203 ff. SchuUer, Umrisse I, Ub. 13 Nr. 8. Archiv 12, 1874. 96 Nr. 21. Szabd, Szek. okleveltdr I, 196 Nr. 164 zu April 26. Hurmuzaki, Documeutc 11. 2, 146 Nr. 126. Deutsche Ubcrsetzung: Csallner, Qucllcnlnich 1. Aufl. 1(10 Nr. 14; 2. \iit\. 43 Nr. 27. Regest: Transilvania 1973, 203.

I. Nobiles universi el ceteri possessionati homines. Dum in extrema necessi- tatc exercitus generalis proclamatur, per singula capita insurgere tenentur, nisi gravi morbo aul senio impediantur. Ita tamen. ut in comitatu de Hunyad tamquam praedatorum incursionibus magis cxposito terlia in ccteris vero comitatibus Traiisylvaniac quarta corundem nobilium pars domi relinqualur.

II. lobbagiones nobilium similiter capitatim ire ad generales e.xpediliones obstringuntur, cquis et armis instructi. quibus facultas suppetil, reliqui autcm rustici pauperiorcs peditcs pixidarii vel saltcm armis rusticanis induti. Quinta nihilominus parte eorum murc antiquo ad custodienda confinia et castella alqiie alia loca domi retenta.

III. Nobiles unius sessionis sive nullos iobbagioncs habcnles pariler viriliin insurgere obligantur. Quartus qiiisque tamen horum intra fines Transylvaniae reservatur, lociiplctiores eorum intcr equites, pauperes inlcr pedilcs militare debebunt.

IV. Proceres et nobiles quoque senio affecti, qui nonnisi curru ad exercilum venire valerenl, sed alioquin bene possessionat i rcperiunlur, uli cliani laiium viduae homincm nobilcm ct rci bcllicae perilum loco sui ad cxercilum niillerc

152

tencntur. ut qui [)ub!ico lioiio fiuunlui', i)ul)lici' iuuct is viribii.s ('li;iiu pro eodem desudcut.

V. Comites parochiales oblinati sint cum probi.s viris nobilibusadminusquin- que illis ab universitatc nobilium cuiuslibet comitalus ad hoc ncgolium ordi- nalis tam ipsonim nobiliuin quam rustieorum noniina el numerum quolibet anno iu regcstrum consuclum cDufcrre el iuxta illud geuiem comitalus, cui praesuut, ad excrciluaiuliim adsiiincre, ul rcquiicule tciiipore cor.im uuiversi- tale triuni nationum ralioium reddcic qiicaul. (piaiu rccte huc officio siio dc- fiincti fuerint.

VI. Dum hiiiuMuodi Kj^eslruni c^uiscribilur, dcbcnt iidem comites et "dilecli iu)biles perhislraic cquos. arcus, pharelras, hastas. chpeos et reliquos appara- lus bcllicos hoiuinuiu ivt!cstralorum, ut si necessilale ingruente gencralis iu- surrectio sive lileris doiuini vaivodae Transy'vauiens!s sive ense crucnlo auL alio quolibet modo velocilcr promulgctur, ad locuni dcnominandiim protinus convenire et parati csse possint indcque sub ducatum domini vaivodae proce- dere altero comite cuiuslibet comitalus cum signo publico illis praeeunte.

VII. Iteni in huiusmodi rcgestro hacc liiuilatio habcatur. iil eliam tunc quan- do belli gcneralis temporc per singula capila insurrcclio dcmaudatur. ubi palcr cum filio uno panc vescilur pariter si duo fratrcs indivisi fucrini. lalium unus tantum ad e.xercituandum ire adigatur, et si is in illo bello cadal, aller loco eius mitti non dcbeat. El haec constitulio ad Ircs ualioncs acqualiter exfen- datur.

VIII. Item pro cuslodia caslcliorum ad publicam sccuritatem facienlium castellani pro curiis vero praecipuorum dominorum magistri curiac cum illisve nobiles impossessionati et iobbagiones Hungarici sanguinis eo numero, quem comites et nobilcs ad hoc ordinati definiunt, domi relinquantur. Sed horum quoque nomina cum nominibus quartae parlis nobilium in regestrum inferantur veluti ceterorum exercituantium.

IX. Tandem universum exercitum nobilium alter dominoruin vaivodarum tamquam generalis capitaneus Transylvaniae ductabit, alter vero, si ambo fuerint simul constituti, sin vero minus vicevaivoda in his partibus Transylva- nicis pro tiiliori rcriim slatu permanebil. \'aivoda vero casu, quo non existente, dominus vicevaivoda ca])itanci nuinus obibit. Scd neulcr dominorum vaivo- darum exercitum gencralem nobilium ullra melas regni Huugariae educet, nisi casu poscente, sponte nobiles ipsi contra intideles et aemulos sacrae coro- nae exire voluerint. Intra limitcs vcro regui de cibatu regali nobilium et suarum gcntium provideri curabit.

X. Siculi iuxta siium modum antiquum ad exercitum generalem mittere obli- gantur duas gentis suae partes, tertia ad omnes eventus domi relicta. Eorum vero convocatio ad insurgendum fiat vel gladio sauguine tincto vel literis comitis eorundem Siculorum vol domini vaivodae si is simul comcs fuerit. niim tamcn necessitas tiimultum excilarc cogit capitanei scdium cunctarum tympanis et zaldobonibus atque acccusis struibiis liguorum in sciundis locis Tiizhalom vocatis conclaiiialionem facianl. Et qui ad hacc non concurrit, caput amittat.

XI. Xe tamcn defcctus vcl iu molione vcl in bcllo contingal singularum scdium capitanei tencnlur pacis tcmpore nec^iue admodum raro luslralionem arnio- rum et reliquoruin appaialuum peragere. Quod si neglexerinl capilanei vel non obediverinl mandali... quisque lual tcnealur...

XII. Si aliqui temporis successu his declaratis constitutionibus se conlumaci- ter opponcrcnt ct rebellal ionem concilarcnl, non lanlum bona sua amittant sed capita ctiam eorum amputentur vcl de ligno suspendantur. Excitator vero, si reperietur, qui ceteros seduceret, coiilra serenissimum dominum regem et

153

caram patiiam is ferro candente ad mortem ustuletur, ne gratia quidem domini

regis in contrarium vires habente.

Praeter has constitutiones. quas pridem anno 1435 in decreto suo serenissimus

dominus Sigismundus quondam imperator et rex cum regni ordinibus edidit^

nunc quoque fideliter acceptamus.

Budae anno 1463, feria tertia post dominicam Miserere.

1 Vgl. Nr. 2 211.

3 331

M iercurca-(jue 1463 Septcmber 27. .Michael Siculus ordinis minorum reve- rendissimi patris ministri generalis in vicaria regni Hungariae quoad fratres de observantia nuncupatos vicarius nimmi die societas sartorum vulgo calandus altaris beati Francisci seraphici in ecclesia parochiali in Coloswar fundati mit ihren Fiaiien und Kindem in die Konfraternitut des Ordens der Franziskanerobser- vonz auf.

Datum in loco nostro de Chyk vicesimo septimo die septembris, anno domini millesimo quadringentesinio sexagesimo tertio.

Aih. St. Sibiu, Mamiskript Zimmeimann des Uikiir.dcnhvchs XII, 230 iind XIV, 9 nach einer Handschrift friiher im Batthyaneum Alba lulia.

3 332

Thorenhurg 1463 Oktobcr 15. Die siebenbiirgiseiien Adligen laden Richler und Rat von Kronstadt zu ihrer Generalkongregation ein.

Orig. Pap. .\rh. .St. Brasov, Fronius I, 33. Siegel rund, Dm. 24 nim, war in weisses Wachs auf der Ruckseilc aufgedriickt. Druck: Szabo, Szek. okleveltar 3, 79 Nr. 40.

Universitas nobilium parlium Transsiluanarum ad oclavas festi beati Michaelis archangeli' supervenientes circumspectis et honestis viris iudici iuratisque senioribus Brassouiensibus praesentium notitiam habituris debitam reve- rentiam cum honore. Noveritis quod quia ad honorem solempnitatis corona- tionis regiae maiestatis et etiam super necessitatibus nostris tractandis, gene- ralem congregationem noslram die dominica proxima post festum beati Martini episcopi et confcssoris^ ad villam Koczard vocalam in sedc Siculorum sedis Aranyas cis fluvium aquae Marwsy fieri debere decrevimus, quam cum consilio vestrae honestatis concludere praetendimus; Pro eo vestram honestatem prae- sentibus requirimus, quatenus potiores ex vobis ad dictam congregationem, diem et locum ad praefixos mittere velitis. ul de necessitatibus et vestris^ unanimi volunlate et pari tractato remedium^ cogitare valeanius opportiinum. Datis Thordac in profeslo beati Galli confessoris, anno domini millesimo qua- dringentesimo sexagesimo tertio.

Auf der Riickseite Adresse: Brassowiensibus.

' Oktobcr 6. 3 So Vorlage.

' Novcmber 13. * Hierauf noch einmal remedium.

154

3 333

Kronstadt \'Ail\ Oktober 15. Petriis. Pleban von Weidenbach iind Burzenlcindcr Decliant. hctjhnibiijl das Tcstamcnt dcs I'ctriis Grch von Kronstadt ron 14f>3 Nr. 3 325.

ZcitgenOssische Abschrift im Archiv dcr Hvang. Kirchengemeindc A.B. in Briijov, l.E. 1-14, f. 192 v.-l'J3 r.

Petnis plebanus dc Wydenbach ac dccanus Brasschouiensis notuni facimus universis et singulis praesentium noliliam hal)ituris, quomodo pridcm circum- specto et piovido viro Petro Greb de Brassouia bonae memoriac defuncto al([uc per mortem sublato de medio nostii, veniens in praesentiam honesla doiniua Katherina eiusdem Petri relicta exhibuil nobis literas testamentales ipsius Pelri praefati ad conspiciendum, legendum tcstimonium earundem audiendum casque cum instantia supplicans in suo vigore, quateuus conservare, approbare necnon et confirmarc dignaremur. Quarum tenor sub hac verborum contineba- tur forma. (Polrjl das Tesiament des Petrus Greh vun 1463 Nr. 3 32o). Quibus quidem literis visis et perlectis sed autentico mortis praeventione carentibus munimento, produxit coram nobis domina Katherina praefata idoneum vivae vocis testimonium testes fidedignos \iros providos et circumspeclos iuratos consules Georgium videlicet in acie, \\'ys Mathias, .Tohannem Mwsch, villicum civitatis Brassouiensis, et Bartholomeum Erasmi, qui sub praestito officii et dignitatis iuramento suis conscientiis et fide deo debitis semper salvis et illae- sis nominibus et in personis suis et totius consulatus confessi sunt concorditer asserentes, quomodo Petrus Greb iuratus consul et confrater dicti consulatus Brassouiensis compos per omnia rationis sed viribus dietim decrescens coram ipsis in consistorio pariter congregatis assurgens haec verba protulissel: En domini cives cari et fratres notum facio vobis quod testamentum meum per reverendum magistrum Anthonium notarium et fidelem meum secretarium con- fectum et conscriptum de mera mea et libera voluntate fore et emanasse ac omnia in ipso contenta me defuncto volo iuxta meam praeordinationem ita per omnia obseiA-ari. In cuius testimonium vos omnes rogo el instanter requiro. Insuper et dictus vir reverendus magistcr .\nthonius notarius Brassouiensis recepto prius et deposito nobis iuramento falebatur illud idem fore el esse testamcntum, de et super quo iuratos consules ut praefertur testes requisivit sequc ab eodem tempore nec aliquid addidisse nec quitquam ex eo penitus diminuissc variasse. Nos igitur huiusmodi auditis lestimoniis idoncis ct fide- dignis supplicationibus legitimis et iustis cum favore inclinati, praedictas literas testamentales non abrasas non cancellatas nec in aliqua sui parte vitia- tas de verbo ad verbum nil addendo et nichil diminuendo praesentibus nostris literis fecimus transcribi et in suo vigore iu.xta ea quae vidimus et audivimus secundum illud legis, quod in ore duorum \cl trium stet omne verbum quo ad omnes suas clausulas continenlias et articulos acceptamus, approbamus, rati- ficamus et perpetuo valituras confirmamus. In cuius rei testimonio praescntes literas nostras concessimus sigilli nostri quo ex officio fungimur munimine roboratas. Datuni Brassouiae quindecima die mensis Octobris, anno domini millesimo quadringentesimo sexagesimo tertio.

3 334

Rom 146.1 Oktober 22. Papst Pius II. ruft die gesamte Christenheit zum Kampf gegen die Ttirken auf.

155

Datum Romae apud sanctum Pelrum, anno incarnationis dominicae millesimo quadringentesimo sexagesimo tertio, undecimo Kalendas Novembris, pontifi- catus nostri anno sexto. Deo gratias amen.

Abschrift dcs 15. .Jahihunderts, Papicrheft mil 15 beschriebcncn Blattern Arh. St. Sibiu U II 225.Eine wcitcrc gleichzeitige Abschrift Archiv dcr Evang. Kirchengemcinde A.B. Bra^ov, I.E. 144, f. 183 v.-18'J.

3 335

1463 Oktobrr 29. Der liai dci Stadl Klaiiscnbmn leilt dein Hcimann.slddtcr Rat mit, dass Klausenbiiiger Biirr/er den Gubernator der Abtei von Kolozsmonostor Ladislaus Pongracz rjetdtet haben, und ersuclit nm Beistand und Vermittlunrj.

Orig. Tap. Arh. St. Sibiu f III 11. Sicgcl. riind, Din. 22 inni. war in griincs Wachs auf der Riickseite zuin Verschluss aufgedruckt. Druck: .Jakab, Okleveltar I, 209 N'r. 126.

Paralam in singulis serviendi voluntatem cum honoris cxhibitionem. Pru- dentes et circum.specli viri domini fralres et amici nobis semper honorandi. Vestrae amicitiae dolorose referimus, quodlicet saepememorato gratiosissimo domino nostro regi magnifico' domino Johanni Pongracz vaivoda sed et toti mundo" ut ita dicamus illas opressiones, iniurias, molestationes, depraedatio- nes ac nocumenta, quibus egregius dominus Ladislaus Pangracz de Dengeleg, gubernator abbatiae de Clusmonstra nos incessanter afficiendo lacessebat scrip- tis et relatibus conquerentes reservaverimus, ut ab eisdem deinceps desisteret. Ecce rursus idem dominus Ladislaus feria secunda proxime praeterita^ cum suis sequacibus obstinalis malicia et ex sugestione dyabolica ad domos certo- rum nostrorum concivium manibus armatis hostiliter irruentes alios de domi- bus confuse trahentes plagis crudelibus afficiens, eosque per tempora apprehen- sos per plateas et vicos trahebat vapulando et alios cistis confractis et florenis expolialis crinibusque cvulsis dirc et diversimode molestando deturpabat. Quibus visis commuuitas populi liuiusmodi intollerabilibus maximisque po- tentiariis actibus quorumvis invita non parvo tumultu insurgentes eundem diclum Ladislaum cum tribus familiaribus suis* interemit pro cuius interemp- tionem gravissimam praefati domini nostri regis indignationem nos incurisse formidamus. Vestrae igitur supplicamus amicitiae diligentiusque hortantes, qualenus divinae remuncrationis sed et sei"vitiorum nostrorum intuitu cum ceteris fratribus, fauloribus et amicis vestris^ nobis favorosis'' de et super praemissis pro dolor commissis taliter subordinando traclare et disponere velitis^ ne nos eorum insultibus videamus quoquomodo periclitantes diruinpi, quin potius uobis amicabiliter assislentes vcstro freli auxilio ab huiusmodi malis nobis imminenle valeamus gratiosius exonerari. Interim quousquc idem dominus noster rex indignationem suam regiam ratioue praevia miliganlem eius- que benignitatem gratiose impetrare poterimus. Quin capita nostra in sinum suae serenitatis humillime offerenles a nemine alia, quam sua regia maiestati graliam reccpturi. I^ro quo servitiis nostris eidem vestra amicitia vita nobis comite obviaturi. Dalum secundo die festi l)eatorum -Sinionis et .ludae aposlo- lorum , anno domini el cetera sexagesimo tertio. Praeterea sciatis, quod armcn- to equacibus quinque gregibus omnino destituti simus.

ludex ac iurati cives civitatis Colusvariensis.

156

Auf (ler Hiickseile: Priideiil ibus v[ circumspcotis viris magistris civium, iucli- cibus uocnon iuralis scuioiibus C.ibinicnsis alquc scpleni sedium Saxonicalium partium Transilvanarum doniiniS, fralribus el amicis nobis semper honorandis.

^ CbiT dcr Zt'ile. ■* .\ni RaiKlu liiiks nachgetrageii.

- Hieranf mi/;iJo diircliyestricluMi. » llierauf hilis el recliisis gestrielicn.

' Hicrauf secunda duichgsstrichcn.

3 336

Ofon liiili Xoveinber J>. Die Kdnitjinnndlei Elisahclh teill deni Hat von Hernmnn- sladt mit, dass sie sich beim Konig we^jen fjewisser Belastiijungen iind Beiinriihi- gungen, denen der Rat ausgesetzl sei, filr ihn verwenden wolle.

Orig. Pap. Arh. St. .Sibiii U U 223. Siegel, rnnd. Dni. 27 mni, war in rotes Wachs auf der Ruckscitc zuni Vcrschluss aufgedriickt.

Elizabet sercnissimi principis domini Malhiae dei gratia regis Hungariae et cetera genitrix.

Circumspecli nobis sincore dilocti. Relatum esl nobis pcr egregiuni .lohannein de Thoineskez, comitom oppidi nostri Zenthandras ot suarum pert inontiarum, quomodo vos a quibusdam moleslias lurbationosque ot gravamina sufforetis et pateremini. Cum autom nos id non pro bono haboanius, ideo dicimus vobis quod si domino rege filio nostro carissimo hic Budae conslituto aliqui vestrum huc erga nos vcnirenl, ita et talitor pro parto vostra ipsi domino rogi loqu-e mur, quod nobis gratos dicoro poleritis. Datum Budae foria quarla proxima anto fostum boati Martini e|)iscopi et confossoris, anno domini millesimo qua- dringontesimo LX" tertio.

Auf der Biickseite Adresse: Circumspectis magistro civium, iudicisque ct iuralis ac ceteris civibus ot loti communilati civitatis C.ibinionsis nobis sincere dilec- tis.

3 337

Jajoe l'iBn Xovembor 11. Konig Matthias ernennt den Bnider Peter iwn Pecs- vdrad zum Abt der der IIl. Jungfrau Maria geweihten Benediktiner-Abtei Kolozs- monoslor anslclle des verstorbcnen Gubernalors dieser Ablei Ladislaus Pongracz de Dengeleg.

Datum in civitate nostra .Jaycza in festo beati Martini confessoris, anno domini millesimo quadringentesimo sexagesimo tertio.

Orig. Pap. Batthyancuiti .\lba lulia 111, 6. Sicgel, rund, Dm. 68 nini, war in rotes

Wachs vornc aufgedriickt.

Regest: Beke, A kolozsnionostori konvent 65 Nr. 206.

3 338

Xach 1463 Xovpmber 12. Radu III., Woiwode der Walachei, ersucht Richter und Rat von Kronstadt, der Jupanitza Preia. Schwester des Vornic Dragomir,

157

ifire Giiter, die hei Paul Kiiver hinleiiegt sind, aiisziifolgen, iveil sie niiltlerweile den Bojaren Jiipan Nan geheiralel hal.

Orig. Pap. Aiii. St. Bra^ov, Stcnner II, 219. Siegcl, runtl Dm. /i,'! mm. war in rotes "Wachs auf der Riickseite zum Verschluss aufgedriiclit.

Druckund rum. Obersetzung; Bogdan, Docuuiente 111 Nr. 8fi. Tocilescu, 5,34 documente 77 Nr. 81.

Regest: Bogdan, Documente ?! regcste 257 Nr. 47 (mit Zuteilungan Radu den Grossen). Andronescu, Repertoriul 93 Nr. 311.

Die zeitlichc Ansctzung gcht von der Urkunde vom 12. November 1463 aus, in der Dra- gomir (Tacal) erstmalig als Vornic erscheint. Zum letzen Mal wird er als solcher am 5. November 1465 genannt, vgl. Stoiceseu, Dlctionar S. 20.

3 339

Michelsberg 1463 \ovember 26. Raimund, Bischof von Arges und Abt von Kerz, ersuchl den Biugermeisler von Hermannstadt Ladislaus Hendlin, die Einwohner von Michelsberg :u ueranlassen, die Abgaben in voller Hohe abzufilhren.

Orig. Pap. .\rh. St. Sibiu U II 222. Siegel spitzoval 48 + 32 mm, war in weisses Wachs auf der Ruckseite zum Ver,schluss aufgedriickt, Bruchstuck: Reissenberger, Die Kerzer Abtei 29,

Sermonum^ nostrorum constantiam cum orationibus devolis adeo semper para- tam. Veneiabiles domini ac patres nostri plurimum zelabundi. Notificamus vestris circumspectionibus pcr praesenlcs, quomodo fideles nostri in monte sancti Michaelis nihil praetendunt nobis aministrare de emolumentis sive pro- ventibus, cum tamen his transactis diebus plurimum nobis promiserint medie- tatem censuum, quia fassi fuerunt tantummodo medietatem dedisse et non inlegros et super residuam medietalem emeranl nobis unum vas vini. Quaprop- ter flagitamus humillime venerabiles Viros ac patres nostros praeobnixe et pure propter dominuin ac malrem eius virginem- gloriosam nobis astare ac nos non derelinquere, nos sumus aequibene venerabilcs patres et domini siculi ceteri fideles nostri. Ob amoreni Jesu comitlatur ipsis ac aliis a vestris circumspectio- nibus viribus, ut agant nobis cum quod dignum et iustum est, ne ita omnino ab ipsis non relevemur caritate mediante, cum tamen officium membrorum^ supportare caput potius quam e converso et notanter a principio suae creationis cum existit debite caput, verum quidam de omnibus villis proni et parati sunt dare nobis censum, tantummodo audierint commissionem voluntatis venerabi- lium patrum et dominorum multum miramur et heu plurimum dolemus quibus de meritis noslris venerabiles viri ac providi amici minus offerunt, committere ipsis fidelibus nostris nobis quam per se obtulcrint, scilicet medielatem cen- suum.

Ecce cordialissimi patres mei ac domini praesentes offero me ad vestras circum- spectiones nisi essemus salvi coram domino praefato nos faciemus melius, quod polerimus hoc expectatur sumus semper a vestris circumspectionibus ac patri- bus agant vestrae circumspecliones nobiscum, uti nostra inchoata laudabili fine valeamus terminare. Exvilla sancti Michaelis ipsosabbato die post feslum sanctae Katherinae, anno domini M^CCCC 63", venerabilium dominorum hum- milis capellanus.

Fratcr Raymundus electus episcopus Argensis ac abbas monaslerii gloriasae virginis Mariae in Kercz.

158

Aitf dcr RHckseile Adresse: CircumspecUs ac providis viris doinino Ladislao Hondliii niagistio civiuni nccnon aliis civibiis alniae civitatis Cibiniensis dominis ac patribus nostiis piaecolendis.

' Vorlage sermunum. 2 Vorlage oirginis.

3 340

Klelnkopisch Ii(>3 Dezemher 17. Der siebenbilrgische Woiwode Johannes Pon- gracz tragt den Herniannsladlein aiif. mit 1 000 Reilern und allem Belagerungs- gerat sich vor Klausenbarg einzufinden.

Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U Y 505. war in griines Wach.s Siegel, rund, Dm. 25 min,

vorne aufgedriickt.

Druck: Szab(3, Szek. okleveltar 3, 80 Nr. 471.

Johannes Pongracz de Dengelegh vaivoda Transsyluanus Siculorumque comes prudentibus et circumspectis magistris civium, iudicibus, iuratis ceterisque civibus et populis consulatuique et toti communitati civitatis Cibiniensis salutem et dilectionem. Peroplime intellexistis literas regias et exinde pericu- lum ad nos adventatum per Cluswarienses illatum cognovitis. Unde nos ad petitionem vestram et dispositionem regnicolaruni in mille equitibus revisi- mus. Et pro eo in factis istis hunc egregium Nicolaum iuniorem de Wyzakna cum praesentibus ad vos duximus transmittendum. Igitur vobis in persona firmiter comniittimus et niandamus. quatenus visis praesentibus, iuxta alle- gationem huius Nicolai iunoris de Wyzakna cuni pixidibus et bombardis vestris maioribus et minoribus cum pulveribus et ceteris ingeniis et machinis ac armamentis, penes nos pro subsidio sub civitatem Cluswar ad feriam quartam proximam post festum nativitatis domini' erga nos venire debeatis memora- tosque mille equites cum septem et duarum sedium Saxonibus, ad terminum praedictum nobis transmiltentes. Promiltimus enim. quod omnia bombarda et pixides vestras et armamenla fide noslra mediante per eundem Nicolaum rursum et viceversa vobis transmittemus et restiluemus, celera dicet lator praesentium videlicet idem Nicolaus cui fidem adhibeatis lamquam nobis. Se- cus non facturi. Datum in Kyskapws sabbato proximo posl festum beatae Lu- ciae virginis, anno domini millesimo quadringentesimo LX mo tertio.

Am Rand unten: Ex relatione Nicolai Sykesd. 1 Dezember 28.

3 341

Herniannstadt IWi Dczember 20. Die Sieben Slilhle erlassen Bestimmungen ilber den Uandel und schrdnken den freien Handel der Kronstadter auf dem Gebiet der Sieben Stiihle ein.

Orig. Pap. Bibliothek der Akademie, Bukarest, Urkunden D CGXXXIV/IS. Siegcl, rund, Dm. ,31 mm, war vorne aufgedruckt.

Llniversitas Saxonum' septem sedium Saxonicalium parlium Transsilvanarum prudenlibus et circumspectis viris magistro- civium-, iudicibus, villicis, iura-

159

lis senioribus ceteiisque universis iiospitibus in civitate et sede Mwlenbach ubilibel constilutis et conimorantibus amiciliam semper paratam cum lionore. Noverilis ul nos in hac praesenti nostra generali iudiciaria congegratione pari- ter constituti rci publicae commodo prout tenemur in omnibus praesertim in infrasciptis consulere cupientes parili omniura nostrorum voto et unanimi con- sensu infrasciptas dispositiones duxiraus faciendura. Prirao, ut nullus omnino hominum iustitor videlicet vel mechanicus aut aller quicumque in villis infra ambitura ipsarura seplem sedium habitis vel earum aliqua quascumque et qualescuraque res suas venales dominicis vel feslivis aul aliis diebus feriatis venditioni cxponere sive vendere quovismodo praesumat sed solum in civita- tibus et opidis ipsarum septem sediura res suas huiusmodi quascumque vendi- tioni exponere et vendere valeat. Et si aliquis Irominum, sit quicumque sit, alicubi contra id facere praesumpserit, extunc iudices illius loci a lali homine primitus unum florenum auri, secundario duos florenos auri et terlia vice res talismodi venales apud talem repertas aufferre et recipere teneantur. Secundo disposuimus, ut nullus hominum sive liber socius aut mechanicus velalter quicumque in villis ipsis sive corium sive aliquod textile aut quascumque alias res vendere vel emere sub simili poena audeat modo aliquali praeterquam in civitalibus et opidis praenotalis. Tertio, ut nullus discipulus quacumque artem mechanicam discens in aliqua ipsarum villarum pro addiscenda liuius- modi arte servire praesumat, scd solumniodo in ipsis civitatibus et opidis dis- cere el servire teneatur. Et si quis contra id fecerit ex post in eisdem civitatibus et opidis in arte ipsa servire et artem ipsam laborare et practicare non praesu- raat, iramo nullus artificum eura audeal conscrvare. Quarto, ut nuHus penitus Brassoviensis aliquas res praeter vinum, avenarn et trilicum in eisdem villis comparare vel veudere sil ausus. Et si aliquis e.\ eisdem in eo compreliensus fuerit, tara vendens quam emens, siL Brassoviensis vel de septem sedibus, iidem iudices loci illius a tali debeant res huiusmodi apud talem repertas aufferre et ne quis de ignoranlia praemissorum se excusare possil. Commitlimus el volu- mus, ut praemissa omnia iu civilalibus, opidis et villis omnibus ipsarura sep- tem sediunr publice proclamenlur. Quod et vos modis omnibus facere debeatis. Et secus nulloraodo facialis. Datum Cibinii in profesto beati Thomae apostoli, anno domini millesimo quadringenlesimo sexagesimo tertio.

Unlen reclits von der Kanzlei niit dunklcrcr Tinle: Eecta.

1 Voiiage: Soxonum. - Mit Punliten eingekreist und damit often-

bar getilgt.

3 342

\'or klau.senburc) 1 1(>3 Dezeniber 2i. Der siebenbilryische Woiwodc Joluinn Pongracz ersiiclii den Rut von Hermannstadt, mit scinem bcwaffnelen Kriegsvolk zu ihm zu stusscn. und ilun Bchujcrungsijeschiilz zu schichen. fiir desscn Hiick- stellung er sich verbiirgl.

Orig. Pap. Arli. Sl. Sibiii U IF 22-1. Siegcl, rinul, Dni. 25 iniii war in firiiiies Wachs

vorne aiifgedriickl .

Bruchsliick: Kder, Observationes 202.

Johannes Pongracz de Dengelcgh vaivoda Traussilvanus, Siculoruraque comes prudentibus et (irciimsp-clis magislro civium, iudici, iurat is celerisque civi- bus et toLi coramuuitati civitatis Ciltiniensis salulem cum honore. Nuper ad

160

mediiim veslri egrei^iiim Nicolaiim iuniorem de \Vyzai<na pro petendis et cdu- cendis armis, bombardis el inaelunis diixeramus destinandHin et nescimus quid in iiiso cogitavislis nei^olio. li>ilur vos et iiniversilatem vestram praescn- libus rogamns diligenler eisdem in persona regia eomuiittendo, cpiatenus iuxta alle"atione dicti Nicolai cuui universis gciitibus armiscjue ac sagiltis penes nos venire, universa bombarda, pixides, machinamenta et attinentias expug- nabiles per eundem Nicolauum iuniorem nobis dirigere et transmittere velitis et debealis. Si cnim hesilaretis pro non rest ilutionem, promitlimus vobis tide nostra christiana mediaiUe iteruin onincs attinenlias vestras reslituere. Aliud non tacturi. Datum in obsidione noslra sub civilale Culuswar in vigilia nativitatis domini, anno eiusdein .M^CC.CC," LX" lerlio.

Unlen ron dcr Kanzlei: Commissio propria doinini vaivodae.

3 343

Kronstadt liGS. Slatiit der Briiderscliafi dcr Krimstiidler Schuslergesellen.

Arh. St. Brasov, Archiv der Evang. Kirclicnyenunudc A.B. Brasov IV. Hd. 24. Ein- faches Papierblalt, chcmals Teil cincs Doppclljlattcs odcr Registcrs, Abschrift dcs 17. Jahrhunderts.

Urdnung unl Gesiitz der -Schugknegt in Cronstat.

Ihm Xahinen des Herren 1.4.6.3. Ihm Kloster zu St. Peter auff dem Heiligen Kreytz Allar. haben angefangen eine Brilderschaft zu stifften die erbaren Gesel- lcn als Grcgorius Blasii Pitcr, der Schiigknecht, mit sainpt seinein Bruder .lakop Kiren Laderersch Sohn, b^rantz der Schiigknecht, Fuhrinannss, Petrus Klos unt dic iiberigen Gesellen, alss sihe gesehen unl erfaren, dass ein unor- denllieg Leben undt Wessen zwissen in entstanden, dass sich eines unt zweyer halben die iibriigen allc gescheinet, als haben sie fiir gutt angesehen mit Vor- wi.s.sen und Willen des Erwtirdiegen Vatterss, H. H. .lohann Rudel, Oberst Pfahr Herr, unt des Elirwiirdiegen H. Pelro Pfahr ziir Weidenbach, gewessen- ncr Dccanus, Capituli Barcentij', wie auch Wicssen unt Wiillen einess ehrsa- men Wol W. Senat alhir in Cron-Stat, eine solche Unordnung ab zuschaffcn haben sihe ein Briiderschafft angefangen unt gestellt, darumb ein ider der in dic Briiderschaft einlrit, der soll gar fleissig mercken uiit behalten die Ord- nung iint Gcsiitz, wclchc er zu vermeyden unt zu thun schuldieg scin wirdt, unt in folgende Artikell vohn Wort zii Worl verfasset sein, wie folget:

1. Vom Ein-trit der Briiderschafft. Die Gesellen sprechen alle, dass sie gern auff nehmen wollen all ehrliege Briider, klein unt gross, die in ihren Rechten gcslan unt Gehorsamekeit leissten woUen, darumb woUen die Briidcr einem iden, den Altessten wie dein .liingstcn alle Zeit widerfahren lassen Gerechtieg- keil, wie es sich denn gebiiredt nach briidcrliegcr Trey undt Gunst.

2. Von Ehrbarkeit der Briid(er). Wenn iinsser Briider einer irgent wo hin enki- ret unt einer untern den Briidern da wehr unt diesser dem andern nicht seine geljiirende Ehr gibet wie er denn vonn anderen Leiithen geehret wirt, verfallet er ein Wocher-Lohn. Ittem. Auch sollen die Briidcr mit ziegtiegen Grussen auff der Gassen kegcn idcr man sich erzeigcn. Thun sic solches nicht, so verfallet ein ider cin Wocher-Lohn.

3. Voin Zu gank. Wclch Brtider den Zuganck muth willieg vcrsctimct, der ver- fallct ein Ungehorsain. Item wer dic Kirch verscumet, verfallet ein Ungehor- sam. Irem war un nutz spatzet oder klafet auff dem Zugank, der verfallet cin Ungehorsam. Itein wer nach dcr Stunt koinpt, der verfallet ein Ungehorsam. Item wenn der Altknccht auff heisset legen unl einer spricht er het auff geleget,

161

und doch nicht auff gelegel, ver' ein Ungehorsam. Iltem welcher ein bossen Fenieg auff k-get verfallet ein Ungehorsam. Item welcher mit der linken Hant auff. leget, verfallet ein Ungehorsam. Item welcher auff dem Zugang dem andern nicht seine gebiJrende Ehr gibet, der verf. etc^. Item welcher schwiirt, wenn die Lade ofen stehct, verfalle ein Ungehorsam. Item welcher zwin Rock anhatt unt sich nichl auff eincn gegiirlet, verfallet ein Ungehorsam. Item welcher den triten Zugang muthwillieg verseumet verfallel 72. Item welcher auff den Zugang o(der) Versamlung kompt unt mit dem Trunk uberladen, verfallet fl. 1. 4. Von Gewalt der Briiderschaft ilber die Verachter derosselben. Die Briider- schafft hatt GewatP einen schalkhaften Knecht von der Stat zu treiben, abcr mall wenn ciner nicht weiter in die Briiderschafft tretcn will, der soll sein als Verachter der Brtider, unt soll keinem gutt genug sein, es soU auch kein Bru- der mit ihm Gemenschafft haben, wirt aber einer erfunden werden, der mit ihm hantiret, der soll geben 2 Wocher Lohn, unt wer es weiss unt nicht offen- baret, verfalt eben so viel, ach han^....

' So Vorlage.

3 344

Kronsladt HCi Januar 6. Prior Thonms Siculiis, Subprior Udalriciis von Frauen- bach I Baia Mare und der Kroijstddter Dominikanerkonvent urkunden uber die Schenkung eines Grundes und eines Fischteiches durch Sinwn Clomp und Chris- tian Rod zugunslen des Klosters und die dafiir :u haltenden Messen.

Zeitgenossiche Abschrift im Archiv der I-Aang. Kirchengemeinde A.B. Brasov, I.E. 144, 189 V. 190 r. Kingeschaltet vom Dechanten des Burzenlander Kapitels Petrus 1464 ebenda.

Universis et singulis ad quos praesentes pervenerint cupimus fore notum, quod nos frater Thomas Syculus sacrae paginae lector et praedicator generalis ac vicarius Transsiluanensis et prior et subprior frater Vdalricus de Ryuulo dominarum ceterique fratres et patres et totus conventus Coronensis fratrum ordinis praedicatorum provinciae Hungariae publice recognoscimus et fatemur tenore praesentium pro nobis et successoribus nostris, quod venerabiles et pro- vidi viri Symon C.lomp et Christianus Rod vocitati cives civitatis annotatae deo devoti et singularem ad ordinem et conventinn nostrum sanctorum Petri el Pauli aposlolorinn gerentes favorem et devotioncm dederunt et contulerunt nobis nostrisque successoribus et diclo convenlui singulari cx pietate et mise- ricordia et pro auimarum suarum refrigerio et suffragio speciali perpetuo quod- dam praedium sive allodium in fine civitatis praehabitae in clino montis castri alias Burchhals diclo situalum et fundatum, cum omnibus suis pertinenliis videlicet horto, piscina, horreo, stabulis et ceteris officinis et quandam aliam piscinam parvam inter duos muros et inter murale civitatis in latere portae Swarczgas versus castrura et castro contiguam illa perpetue habenda et possi- denda talem in fincm et ob id. quod pro ipsorum Symonis et Crislanni praedic- torum et uxorum ac liberorum et omnium successorum el progenitorum nos saepcdicti fratres successoresque nostri eisdem obligaremur ex debilo perpe- tuis lemi)oribus quolibel die pro eis et omnium suorum salute legere unam missam quae inter alias missas in praefato conventu celebrandas esset prima. Et hoc in altari sancti Nicolai iuxta cursum et communem ecclesiae consuetu- dinem lali conditione inleiposila, quod cum deo placuerit ct aliquem ex ipsis duobus videlicet Symoncm vel Cristannum mori contingerit, ex lunc a die obi-

162

tiis i>t se|iiiItiir;K' eonim pcr lotmn illiiiii annum in qiio mortis dcbitum cxsol- vtTunt pid ciiiolibft 1'orum missac pro ck'ruiK-lis cantcnlur, cl dics obiLus cl scpultuiac cuiuslibcl corum in kalciuiaiio bciicfactorum ordinis nostri conno- tetur et suo in temporc singulis annis coram fratribus et conventu rccitetur et jjronunlietur. El tali die fiant eis e pro quolibet eorum singularia pro defunctis suffratjia secundnm ordinis nostri consuetudinem et in casu quod absit si ipsa missa pcrpcluala cessarct ct ininime pcr amplius more solito dicercliir cl continuaictui, tunc iudcx ct iuiali cives pro lcmporc exislcntes praciiabilae civilatis libcram liabcanl facultatcm ipsis fralribus dictuin pracdium scu allo- diuni auffcrendi et aliis secundum quod eis visum fuerit pro consimili usu pie- lalis dispcnsandi. Qiiosquidcm iudicem et iuratos cives ipsi Symon Clomp et (.ristannus Rod in hac parte reqnirunt et volunt esse patronos et speciales supcrinlendentes quos etiam hortantur in doinino, quod non consentianl, quod nos fratres antefatum allodium vel ad ipsuin pcrtinentia quovis vel^ argumento a nobis vel ab ipso conventu valeamus alicnare vcl vendere vel illius occa- sione missa dicla perpetualis cessaret et per amplius non exequeretur. In quo- rum oninium robur et testimonium evidens et perpeluum nostra sigilla videlicet prioris et conventus pro nobis el successoribiis nostris duximus praesentibus appendcnda. Uatum in Corona in die Epyphaniarum doinini, anno domini millesimo quadringentesimo sexagesimo quarto.

1 So Vorlage.

3 345

1464 Januar 10. Richter iind Batsgeschworene der Niederlassung Wadkerlh in Grosswardein bezeugen. dass der Adlige Johunnes Zebenij die \Yiedcriiuln\aclning aller von Hernmnnsludtern seinen Familiengenossen verursachten Schdden aufsich genommen liat.

Orig. Pap. Arli. St. Sibiii U II 226. Siegel. rund, Dm. 36 mm, in weisscs Waclis anf der Riickseitc anfgedrijclvt. Im Siegelljild Lamm (?) von einer Lanze durclistossen und mit deni Vorderfiissen in die Knic gcljrochen, links olien I\.rcuz. Lhiisclirift in gotischcr Mimiskel.

Nos Benedictus Sepesy iudex iuraticjue cives ac universi hospites dc vico Wad- kerth civitatis Waradiensis memoriae commcndamus, quod nobilis Johannes Zebeny dicliis in Bernolth residens onera et quaeliJjet gravamina quorumlibet fratrum et consanguineorum suorum si iidem in subscriptis persistere nollcnt per omnia supcr se lcvans coram nobis personaliter constitutus sponte est con- fessus eo modo, quomodo ipse circumspectos magistrum civium iudicemque, consules et iuratos cives ac universos hospites civitatis Cibiniensis supcr omni- bus causis, dampnis, nocumcntis, iniuriis ct generaliter quorumlibet malorum gcneribus' alias sibi per dictos cives quomodocumque illatis et perpctratis, factis et irrogatis quittos, expeditos et absolutos reddidisset et commisisset. Omnes etiam literas tam regales quam alias sub quacumque forma verborum contra dictos cives emanari procuralas seu extractas cassas, vanas, frivoles viribusque carituras reliquisset, imino reddidit et comissit expeditos ac modis omnibus absolutos necnon cassa ct vana reliquit coram nobis vigore el lesti- monio praesentium mediantibus. Datum fcria tcrtia proxima post festum Epi- phaniarum domini, anno eiusdem millesimo quadringentesimo sexagesimo quarto.

^ Hierauf s gestrichen.

163

3 546

Rom l^SG^ Febniar 1. Die Kardinule de indulgenliis verleihen der Peler- und Panhkirche der Kronsiiidler Dominikaner einen Ablass.

Orig. PiTg. Arli. St. Biajov, zwei Bruchstiiclve, als Einbandc zii tlt-n Zwanzigstrechnun- gen 15-15 und 1516 verwendet. Linlcer obcrer Textteil heute .Mlodialrechnungen VI/18, der daran unmittelbar anschliessende linl<e untere Textteil ebendort VI/15, init Ein- schnitten fiir die Scliniire der Siegel.

GYILERMUS' Episcopus Ostiensis, Cardinalis [ ]^. Johannes tituli

sanctae Priscae, Richardus liluli Sancti Eusebii, Jacobus tituli [ ]-

sanctorum Petri et Marcellini, Jacobus tiluli sancti Chrisogoni presbyteri, Roderigus tituli sancti [ ]^. Universis et singulis Christi fidelibus

praesentes lecturis [ ]-. Splendor paternae gloriae qui sua munduin

ineffabili illi [ ]- tunc praecipue benigno factore prosequitur cum

devota ipsorum [ ]- sive convenlus ordinis fiatrum praedicatorum in

honore beatorum [ ]- (Stri)goniensis diocesis congruis frequentetur

honoribus Christi fidelesque eo 1 [ ]^ erint fore refectos et a Christi

fidelibus iugiter veneretur Deo m(aximo) [ ]'- (sin)gulis vere

poenitentibus contritis et confessis qui dicta ecclesiarum inscr [ J^

necnon eiusdem ecclesiae dedicationis festivitatibus et celebri [ j^

libroruin alioruinque ornamenlorum pro divino cultu inibi necessariorum et [ ]- Nos Cardinales praefati et quilibet nostrum pro quam-

libet die ipsarum [ ]'- cordil in domino relaxamus praesentibus vero

perpctui futuris temporibus d [ ]- cardinalatuum sigillorum iussi-

mus et fccimus appensione comm[uniri]- [ ]'- tesimo sexa-

gesimo quarlo die vero prima mensis Februarii, pontificatus [ ]^.

' Vergrosserte Schrift mit Zierinitialc. " Liicke.

3 347

Weissenburg liG5 Februar 2. Der \olar des Wcissenbunjer Kapilcls besliiliyl am 2. Februar in Geijenwart u. a. des Klausenburger Pfarrers Gregorius und dessen Kaplans Ballhasar von Johannes, dem Archidiakon von Ugocsa und Kanoniker des Kapilels, als Jahreslolm 20 Goldgulden empfangeii zu haben. Datum Albae die et loco in praedictis, anno domini M" CCCC LX mo quarto.

Orig. Pap., unbesiegelt, Batthyaneum Alba .lulia III, 29. Regest: Bekc, Az erdelyi kaptalan 7;i Nr. .321.

3 348

Salzburg 1464 Februar 18. Die beiden Nikolaus von Salzburg verwenden sich beim Hermannslddler Ral filr eine Sleuerbefreiung der vor den Tilrken in einige Dorfer um Miihlbach geflohenen Serben.

Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U II 227. Siegcl, rund, Dm. 21 mm, war in griincs Wachs

auf der Hiickseite zum Verschluss aufgedruckt. Reste init den Majuskelbuchstaben

OLAV. in der I'mschrift.

Druck: I^rogramm des ev. Ciynmnsiums Miihlbacli 1875/76, M Nr. 3. Ilurmuzaki. Docu-

mente XV, 1. 59 Nr. 102.

Regest: Keminy, Notitia I, 180.

164

Piudv^ntes ct circiimspccli viii fautores ct amici iionorandi. Nostri pervenerunt in praesentiam quidain I^aciani, inhabitanlcs certas poscsssiones regales prope Zazsebes et circumquaquc codcm in districUi, qui melu et timore Turcorum ad pracdiclas villas causa inorandi confugcrunt. Certi tamcn inter ipsos nobiles et posscssionali homines sc fore affirinaiU ct supportali ab exactione imposita el solulionc ciusdcm siinililcr dcsiderant, ul proiiiiiiciarcnlur. Ob hoc requiri- nius vcstras dilcct ioiics, qiialcnus eodem quid agciiduin sit in facto diligcnler considerctis. Nobis cnim videlur, quod nobiles in eisdem possessionibus resi- dentes ad solutionem huiusmodi non sint obligati, alii autem simplices et rura- les homines more ceterorum Saxonum taxam ipsis impositam pcrsolvant. Quia pauci et non mulli homines nobilcs inlcr ipsos liabcnlur, in hiis agant vestrae circumspcclioncs, uti profeclum communis boni considerclis. Datum inWyzak- iia sabbalo proximo aiile doiuinicam Invocavit et cetera, anno domini APCCCCLXIIII''. Ulcrque Nicolaus de Wyzakna el cetera.

Auf der Ihirhseitc Adresse: Prudenlibus et circuinspcctis viris magislro civium cclerisque iiiralis consulibus civilatis Cybiniensis, fauloribus nostris grate dilcctis.

3 349

(14Gi— l'i70) Frbruar 19. Radii III.. Woiwode der Walachei, antwortel dem Kronstddter Rat auf desscn wiederlioltes Ansuchen um Handelsfreiheit fiir die Krojistadter Kaufleule in der Walachei, dass zuerst das in Kronstadt befindliche Geld scincr Untertanen zuruckcjeslellt werden soll. Von den 15 500 Gulden haben die Kronstddler 4 000 Gulden :ur Zeit des Woiwoden Vlad Tepe? bezahlt, der Rest solllc in drei Raten innerhalb eines Jahres gezahlt werden. Obwohl Koniq (Matthias) den Kronstcidtern aufgetracjen liatte, das Geld zu zahlen, haben siedas nicht getan, sondern, das Geld aus der Walachei zur Abstattung einer Steuer an den Konig verwcndet. Der Woiwode fordert den Kronstlidter Rat auf, das Geld seinen Untertanen zuruckzustellen, damit sie nicht scitens der Tiirken deswegen bedriickt werden, dcwn wird er den Kronsladlern frcicn Ilandel gestatten. Er be- begluubigl den „Grumatik" Coslandin als seinen Bolen. „Gcschrieben im Feburar am Ur.

Orig. Pap. Arh. St. Bra^ov, Stcnner II, 292. Sicgel rund, Dm. 32 mm, papierbedcckt,

in rolcs AVactis hintcn ziun Vcrschluss aufgedrucl<t. Derselbe Stcnipel wic Nr. :! 286.

Druckundrum. Ubcrsetzung; Bogdan, Documente 106 Nr. 82; Tocilescu, 534 Documeiite

75 Nr. 79.

Rum. Cbersetzung; Bogdan, Documente $i regcste 71 Nr. 74.

Hcgest; Andronescu, Rcpcrtoriul 91 Nr. 304.

Wcnn wir die ijbercinknnft betrcffend die Zphlung des Gcldcs in den crstcn Monatcn

nach dem 15. August 1462 annehmen, und seither nichr als ein Jahr vcrstrichcn war,

ist dicse Urkunde friihcstens zum 19. Fcbruar 1464 anzusetzen.

3 350

Kronstadt 1 ^fii Fohruar ^i. .lohannes Rewdel, Sladtpfarrer von Kronstadt, bezeugt die Sliftung einrr .Miihle fiir eine .Messe in der Laurentiuskapetle durch Kalharina Klomp, Witwe des Thomas Rolh.

165

Eingeschaltet vom Weidenbacher Pleban und Burzenlander Dcchanlen Petrus 1464.

Zcitgenossische Abschrift im Archiv der Evang. Kirchengemeinde A.B. in Brajov, I.E.

144. f. 190 V.-191. r.

Bruchstucl<: Archiv, 10, 1872, 206-207.

Regest: Archiv 34, 1907, 181.

.Johaiiiieb Rwedel' de Corona facultatis artiiim magister, baccalaureus in decre- tis ac plebanus ecclesiae parochialis beatae ^lariae virginis de eadem, universis et singulis praesentium notitiam habituris honorem debitum cum carilatis affectu. Transilurus de niundo ad patrem salvator dominus noster Jhesus Chris- tus cum tempus suae passionis instaret sumta coena in memoriam mortis suae instituit summum et magnificum sui corporis et sanguinis sacramentum, ut praecipuum memoriale sui amoris eximii, quo nos dilexit et ut esset nobis prae- celsum et venerabile sacramentum mirabile ac stupendum delectabile et suave carissimum ac super omnia pretiosum in quo vitae suffragia consequimur et salutis ac etiam in cotlidianis missarum solemniis debila veneratione ac fes- tum celebratione sedule frequentamus. Hinc est qiiod honesla domina Kathe- rina filia quondam Laurencii Klomp pio devotionis zelo ad lam magnificum et omni veneratione dignum sacramentum accensa et salubri monita conscien- tia eternae salutis ob rcspectum animae suae parentumque suorum et mariti sui defuncti Thomae Rod dicti refrigerium testamentum peipetuum et salutare suorum peccatorum rcmcdium desiderans et affectans inchoare finequc debito concludere et (erminare sub mentis et corporis sanitate omnium suorum amico- rum et fautorum matura superinde praehabita deliberatione missam perpetuam celebrandam de reditibus suarum haereditatum videlicet unius molendini situati extra civitatem Brassouiensem in fluvio vulgariter Gespreng cum omni- bus suis pertinentiis iuribus et libertatibus constituit et dolavit michique praefato magistro Johanni Rwedel' et successoribus meis legitimis coram capi- tulo Brassouiensi ac iudice cl iuratis senioribus civitatis Brassouiensis praefa- tae testibus coram idoneis in perpetuum visum tradidit, dedit et slipulata manu assignavit in hunc finem, ut singulis diebus perpetuis temporibus auraturis una missa celebretur leganda in capella beati Laurentii martiris in cimiterio ecclesiae parochialis beatac Mariae virginis situata pro ipsius Katherinae prae- fatae ac mariti sui et omnium amicorum et cognatorum salule et refrigerio sin- gulari per capellanum ad hoc per me depulandi el serv-andi iuxta universalis ecclesiae consuetudinem observatam. Ad quae facienda ego praefatus magister Johannes me et successores meos vigore praesentium literarum obligo et astringo et in casu quod absit si successores mei missam sic perpeluatam niore solito legi facere recurarent, cxtunc decanus Brassouiensis pro tempore consti- tutus cum suis confratribus capituli, iudex et iurati consules civitatis saepe- tactae tamquam patroni et superintendentes faciendi et disponendi cum molen- dino praedicto secundum quod eis visum et consullum fuerit pro consimili usu pietalis cuidam honesto et probo sacerdoli concedendi et dispensandi liberam habeant facultatem. Quosquidem decanum, dominos de capitulo, iudicem et iuratos cives ipsa antedicta domina Katherina cum suis amicis et cognalis pro iuris patronatus assumtione et superintendcnlia speciali pelit, amonet et requi- rit, praesenLibus etiam reverendo viro leronimo Rewchin, arlium liberalium magislro scolastico, industri viro Pelro Rewel, similiter arlium libcralium l)accal;nireo et circumspecto viro Petro Rewchyn concivibus civilatis Bras- souicnsis praenarratae. In cuius rei leslimonium evidens robur f irmitatemque perpetuam praesentes literas sigillo meo maiori appenso duxi consignare. Datum in civitate Brasschouiensi fcria sexta proxima ante festum beati Mathiae apos- loli, anno domini millesimo CCCC ' sexagesimo quarto.

' e iiber w.

166

3 351

/Hfrmannstadt/ nach 14(»i Fpbrnar 24. Ein gewisser Coie (Coico) ersiicht dert Kron-

stadler Pelrtis Keirel iiin eiiie rctsche Slelhinfjnahmr :ii seinern Anfiehot hetreffend ■^\'arcnlieferiin(i. (ileich:citi(i teilt er niil. da.^is er sich in Ilermannstadt bcfindct nnd dic .\nttvort nach 'rinjoviste crbiitel.

Orig. Pap. Aih. St. Brajov, Stenncr II, 469. Ringsiegel, oval, 11+8 mm, in griines

Wachs auf der Riickseite zuni Verschluss aufgedriickt . Im Sicgelfcld nach Bogdan mog-

licherweisc ein Vogel, heutc unkenntlich.

Druck und rum. Ubersetzung: Bogdan, Documcnte 28'J Nr. 234. Tocilescu, 534 documen-

te 459 Xr. 459.

Regest: Bogdan, Uociimentc ^i regeste 290 Nr. 145. .\ndroncscu, Reperloriul 151 Nr.

557.

Die zeitlichc .\iisctzung dcs Stiickes crfolgt nach der in der vorhergehenden Urkundc

Nr. 3 350 gcschehcncn erstnialigen Nennung des Kronsliidtcr Biirgers Pctrus Rewel.

Da Rewcl aber zulctzt noch im .Tahrc 1494 als Hausbesilzer erscheint, vgl. QucIIen zur

Geschichte dcr Stadt Kronstadt Bd. 3, S. 724, muss eine genaucre Zeitbestimmung offen

blcibcn. Bogdan daticrt sic um 1484—1485, wo Rewel als Stadtrichter nachweisbar ist.

Laut Thomas Tartler. Collectanea Bd. I, 179 war Rewcl aber auch 1474 und 1475 Stadt-

richtcr. Das Schreiben ist indes gar nicht an ihn in dieser Eigenschaft gerichtet.

3 352

Hermannstadt 1464 Februar 29. Raimund Bdrenfuss, Abt von Ker:, verpflichtet sich gegeniiber den Sieben Stiihlen, die dortige Kirche und ihre Untertanen in ihren alten Gerechtsamen :u bewahren.

Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U II 228. Siegel, spitzoval. 45 + 31 mm, in rotes Wachs vorne

aufgedriickt. Ini Siegelfeld Wappenschild mit fiinfzehiger Barentatze. Umschrift in go-

tischer Minuskel: S. + Raymdi Per [ ] vis. s. theol. Wiena. Ober dem Wappen

ebenfalls Imschriftteile.

Dic eigenartige Form dcr vorliegenden, auf der romischeu fussendcn Datierung ist u.E.

so aufzuloscn, dass zu den Iden des Februar 17 Tage hinzuzuziihlen sind, oder es han-

delt sich um eine Vcrschrcibung.

Bruchstiick: Reissenbcrger, Kcrzer Abtei 29 Ann. 2.

Regest: Kemeny, Nolitia 180.

Nos frater Raymundus Perrenfuss de Wienna lector sacrae theoiogiae, abbas tnonasterii gloriosissimae virginis Mariae necnon electus Argensis tenore prae- sentium ac manu propria exarata recognoscimus universis quilius praesens incumbit notitia, qualiter promisimus^ et iuravimus circumspectis ac gratiosis viris dominis meis provincialibus et universitatibus Saxonum septem sedium Saxonicalium partium Transsilvanarum ecclesiam beatae et gloriosissimae virginis Mariae in Kercz una cum propriis- suis iobagionibus praefati nostri monasterii ubilibet commorantibus in omuibus antiquis dcificis ct iustis con- suetudinibus, iuribus et libeitalibus immobiliter observare prout et anteces- sores conservaverunt fide nostra mediantc. In cuius testimonium praesentes literas sigillo nostro imaginem pedis ursi continenti communivimus. Datum Cibinii in congregatione praefatorum dominorum provincialium XVII die Idus Februarii, anno domini MOCCC"" «LXIIII».

^ Vorlage promissimus. ^ Vorlage ppibus.

167

5 353

Fogarasch 1'56'5 Miirz 2. Beide Kikolaus de Wyzakna, Grafcn mn Hcrmannstadl, gcstatten dcm Kionstudter Burger Geoigius Greb die auf dem Gcbiete seiner Besit- :ung Schirkangcn rcchtswidrig errichtelen Hduser abzureissen.

Eingeschaltct von I.udwig II. 1524, Orig. Peig. Arh. St. Brasov, Priv. 371, \\o das Original bcschrieben wird „in papiro sigillo... impresso".

Nos uterquc Nicolaus de Wyzakna fomites Cibinienses et cetcra memoriae commendamus tenore praesentium significantes quibus expedit univeisis, quod cum valida ex necessitate in terra et oppido Fwgyras unacum iuratis senioribus eiusdcm terrae pro tribunali consedissemus, nostri accessit in praesentiam cir- cumspectus vir Georgius Greb de civitate Brassouiensi et per modum gravis querelae significare curavit, quomodo quidam Walachus Mastica nomine pro- prio ausu temerario ipsius Gcorgii praedicti in territorio Sarkan quandam vil- lam construere et aedificarc inclioavit, eidem Georgio in praeiudicium et dam- num satis magnum. Cum tamen eandem possessionem Sarkan dominus noster serenissimus dominus ;\Iatliias rex sub vcris et antiquis metis et limitibus uni- versis cum pertinentiis suorum fidelium intuitu servitiorum tradidit et assig- navit, nos vero per debitam inquisitionem iuratorum seniorum terrae PVgaras cura perscrutavimus diligenti, quid ipsis eodem de territorio notum essct an constaret, ipsi vero praefati seniores pro tunc constituti nec eorundcm proge- nitores unquam eodem in loco villam fuisse cognoscere seu memorare potue- runt. Quam ob rem, auditis et inteilcctis propositionibus, allegationibus et responsionibus unacum saepiusfatis senioribus terrae Fwgaras in sede iudicia- ria iuxta continentias literarum regalium adiudicavimus et adiudicamus eidem memorato Georgio pacifice tenendum pariter et habendum, sal^o iure alieno, annuimus etiam annotato Georgio domos in praedicto territorio sic minus iuste aedificatas destruere et funditus annihilare, harum nostrarum iiterarum vigore et testimonio mediantibus. Datum in praetacta Fwgaras nostro sub sigillo, quo uti consuevimus, feria sexta proxima ante dominicam Oculi mei, anno domini millesimo quadringentesimo sexagesimo quarto.

3 354

Kronstadt l^ifii Mar/. 3. Pelrus, Plchan uon Wcidenbach und Burzenlandcr Dcchant, bcstdtigl dic Urkundc des Johannes Rewdcl von 1464 A';-. 3 3oO iiber eine Messestiftuny der Katharina Klonip, Witwe dcs Thomas Roth.

Zeitgenossische Abschrift im .-Vrchiv dcr Kvang. Kirchengcmcindc A.B. in Brasov, I.H. 144, f. 190 V.-191 r. Regest: Archiv, 34, 1907, 181.

Petrus picljanus de Wydenbach ac decanus Brasdiouicnsis universis et singuiis has literas nostras inspecturis revcrentiam et omnem lionorem cum caritatis affectu. Noveritis quod honesta et provida domina Kallierina filia quondam Laurcncii Klomp et relicla Tliomac Ruffi cuni fratrc eius Symone Klonip ac ceteris arnicis et cognatis nostri veniens in praesenliam quasdam literas revc- rendi magistri .lohannis Rwedel^ baccalarii in decrelis ac piebani Brassouiensis appensione sui sigilii consignatas infrascripli lenoris nobis c.xliibuil, petens devota cum instantia ut easdem literas ac iliarum continentias articulos et clausulas qiio ad omnia apjirobarc, ralificarc et confirmarc ac noslris iitcris de

168

vcrbo ad vcrbuin iiiscri faccrc cIiS"arcmur. Quaiuin tcnor scquitur ct cst talis. (yohjl ilic 1'ikiuide des Johannes liewdel nin 14(14 .V; . i' oo(l). Nos igitur Iniius- inodi supplicationibus pracfalac doininac Katherinac cl suoruin amicorurn lanc[iiain iiistis ct rationabilibus palcrna inclinati bcnignitate praefatas litcras dicti inagistri Johanuis plcbani Brassouiensis sanas et intcgras non vitiatas non caiucllatas non abrasas scd oinui proisus vilio ct suspitionc carcntcs qnoad oiniics caruin cont iiicnlias clausulas ct articulos ratas ct gratas habcnlcs et liracsentibns litcris nostris de verbo ad vcrbnm inscrcntes acccptamus. ratifi- canuis, approbamus et cx vcra nostra scicntia auctoritate nostra ordinaria con- firinrinuis. In quorum fidciu et teslimonium praesentes literas nostras sigillo capituli sub appcnso iussiinus coiniuuniri. Datum Brasschouiae die tertia mcn- sis Marcii, anno doinini millcsiino ciuadringcntcsimo sexagesimo quarlo.

1 e iibcr w.

3 355

UJIak l-iG^ Marz 30. Konin Mallhias unleisafjt dcn Sicben Shihlen. i'on den Sachsen der Zivei Sliihle ein Diitlcl dcr ijcnieinsamen Abgaben cinziifordern.

Orig. Tap. .\ili. St. Sibiu, Archiv dcr Lx.ing. Kiichengenieinde A.B. .Media^ 209/20/38. Sicgcl, lund, Dni. CO rrni. war in rotcs Wachs vorne aufgedriiclit. Bruchstucli: .\rchiv 11. 1S73, 64 Anm. 2. Regest: Archiv 30, 1902, 434.

Vnn der Kanzlci: Commissio propria domini rcgis.

Mathias dei gratia rex tluugariac, Dalinaciae, Croaciae et cetera fidelibus nostris univcrsis et singulis Saxonibus scptcm sedium Saxonicalium partium Transsilvanarum salutem et gratiam. Exponitur nobis in personis Saxonum nostrorum duarum sedium eorundein partium Transsilvanarum quod quamvis ipsi alias ex antiqua eorum libertate taxarum, quae super ipsas septem et duas sedes coininuniter imponebantur sempcr quartam partem solverint, tamen vos iain dcinc"ps super praefatos Saxcmcs taxariimquc supcr v os pro tcinporc impo- nuntur tcrtiain partcin exigcre vclletis ct nitcrcmini in eorum libertatis prae- iudicium et dampnuin. Et cuin nos eosdein Saxones nostros in corum libcrlati- bus conservare velimus, ideo fidelitati vestrae firmissime mandamus, quate- nus habita praesentium notitia praefatos Saxones duarum sedium ad solven- dam tertiam partem taxorum quae siipcr vos et ipsos communiter imponuntur contra eoium antiquam libertatem coinpellerc nuncquam praesumatis nec sitis ausi modo aliquali, Praesentibus perlectis exhibenli restitutis. Datum iii Wy- lak in festo beatae Caeciliae virginis, anno domini inillesimo quadringenlesimo sexagesimo cjuarto, regni nostri anno septijno, coronationis vero primo.

3 356

Krcinsladt l'<(i'« ,\pril 3. Petriis. Plcban mn Weidcnbaeh iind Bur-enldnder Dcchant. bestatiqt fiir die Kronstddter Simon Clomp iind Christian Rod dic Ur- Lundc (lcs Priois 'riwmas Sficulus iind dcs Udalricus imn FrauenbachjBaia Mare i'on 14(!4 \r. 3 344 iiber die Schcnkumj eincs Grundes und eines Fisehteichs an das Dominikanerkloster in Kronstadt.

169

Zeitgenossische Abschrift, Archiv der Evang. Kirchengemeinde A.B. Bra$ov, I.E. 144, f. 189 V.-190 r.

Petru.s plebanus de Wydenbach ac decanus Brasschouiensis universis et singu- lis has literas nostras inspecturis reverentiam et omnem honorem ciim caritatis affectu. Noveritis quod circumspecti et providi viri Symon Clomp et Cristannus Rod cives civitatis Brassouiensis nostri venientes in praesentiam quasdam lite- ras religiosorum et deo devotorum fratris videlicetThomae Syculi sacrae pagi- nae lectoris praedicatoris generalis et vicarii Transsiluanensis prioris et fratris Vdalrici de Ryuuki dominarum subprioris necnnn et tntius cnnventus Coro- nensis fratrum ordinis praedicatorum appcnsione sigillorum dictorum prioris et conventus signatas infrascripti tenoris nobis exhibuerunt, petentes devota cum instantia ut easdem literas ac illarum continentias, articulos et clausulas quo ad omnia approbare. ratificare et confirmare ac nostris literis de verbo ad verbum inseri facere dignaremur. Quarum lenor sequitur et est talis. (Folcjt die Urkunde dex Thoinas Sieiilus und Udalricus von 14U4 Nr. 3 344). Nos igitur huiusmodi supplicationibus praefatorum Symonis et Cristanni tamquam iustis et rationalibus paterna inclinati benignitate praefatas literas dictorum fratrum et conventus Coronensis sanas et integras nnn vitiatas non cancellatas non abrasas sed omni prorsus vitio et suspitione carentes quo ad omnes earum continentias clausulas et articulos ralas habentes et gratas ct praesentibus literis nostris de verbo ad verbum inserentes acceptamus, ratificamus, appro- bamus et ex vera nostra scientia auctoritate nostra ordinaria confirmamus. In quorum fidcm et testimonium praesentes literas nostras sigilli nostri capituli maiori iussimus appensione communiri. Datum Brasschouiae die tertia mensis .A.prilis. anno domini millesimo CCCC™° sexagesimo quarto.

3 357

Vor 1-164 April 6. Bruehstiick eines Statuts fiir Hcrmannstadt.

Papicrljlatt dcs I.t. lahrluinderts .\rh. St. Silnu f. V. 1144. Bcschrciiirauin durch I.inicn abgegrenzt. In dieser I-"orni cntstammt das Stiiclc wohl einem Stadtbuch. lur die nahere Zeitsetzung dieses Bruchstiiclves, desscn Schriftmcrkmale untriiglich ins 15. Jahrhundert weiscn, ist dle Bestinimung ausschlaggcbcnd, dass der Konigsrichter weder zum Biirgermcister noch zum Ratsherrn gcwahlt wcrden darf. Das war nur dcnk- bar, solange der Konigsrichtcr vom Konig ernannt wurde. Am 6. April 1464 Nr. 3 358 gewahrt aber Kiinig Matthias den Hermannstadtcrn das Recht der freicn Konigsrichter- wahl. Seivert bringt dic Abfassung dieses Statuts in Zusammenhang mit der in den .lahrcn 1462 1464 crfolgten I^rnennung von magyarischen .Adligen zu Hcrmannstadter Grafcn, vgl. auch G. E. Muller, Sliihle und Distrikte als Untcrteilungcn der... Nations- nniversitat 1141-1876. Heimannstadt (1944). S. 200 und Nr. .^ :!02. Druck: G. Seivcrt, Hcrmannstadtcr I.okalstatuten. Herinannstadt 1869, 7 ff. = Wagner, Quellen 86 Nr. 32.

... czwelffteyl dem anderen gleych arlKMt.

Item dy genannten sullcn lu^lffen czuselien czu den weyren, das dy aucli nicht

zu schanden werden, vnd wenn man dy weyr vischt, so sullen sy dy visch helf-

fen vorkewffen.

Item wenn man der ganczen gemein gebeutl czu arbeytten auff den giaben

oder auff den weyren vnd wer dann nicht deii kgeharsamkeyt helt vnd nicht

da ist, so sai ein burger vnd czwen ader drey genanten czu des vngeliarsamen

haws geen vnd phand nemen, als dann dy penn ist dy darauff gesatzt ist.

Item genante sullen niciit czu hoff gen an des burgermeyster vnd des raths

wissen.

170

Itein kevn hurrtermpyster sal vber czwey iar bursermeysler sein nocheinander,

albeger vber ezwev iar sal man ein newen burgermeyster seczen adcr erwelen

auff das der rath dcs hinds vnd dcr statt nicht vorgessen wcrd vnd aueh dy

recht.

Itcm weichcii erber man. den uiau aurcdl czu eynem ampl es sey czu eynem

bnrgermexstcr. buri-errycliter ader hann ader geuauntcu, der sal das uicht

turrcu w idcr redcn. es wer danu gross sach sub peua fuuff markz sylbci . Item

alle iar sal inan auff das myiinist czwen ncw burgcr niachcn.

Itcm albcgcr auf das icngest anff czwey iar sal nian eiu sluls richtcr viul cin

newen haiinen maclien.

Item wenii dy gcnannteu fridcn gebitten wo man sich slccht. so sal man iu ge-

harsamcheit haiden. als ab cin gesworen burger frid gebwtt sub pcua ciner

markh silber.

Item weuu der Inirgermeystcr milt dem rath eiu anslagen wcllcn Ihiin auff dcn

paw ader auff dcu koniglichcu czins. so sal niau dy genauntcu anch dorczu

ruffen.

Item es sal chcin konigsrichtcr czu eynciu l)urgerineyster erweit noch erliabcu

werden. wenu es ist vou aitersher iiiclit reclit gewest vnd aucli czu chayucm

burger uicht.

Item ein yeder konigsrichter sal sitzen in dem stul seins gerichcz.

Item der hann sal der statwog haben, auff das er der statgeschcfft dester bas

mug gewartcn, vnd dy wog sal hengen an eynem gemeinen ennd in dem kley-

nen Ring ader in deni grossen Ring vnd nicht in des honnen haws ader in dem

grossen Ring.

3 358

Stuhlueissenburji 1 i64 April G. Konig Maithias fiewahrt den Bewohnern von Hermannstadl das Recht. ihren Konigsrichter oder Konigsgrafen selher zu wdhlen.

Orig. Pap. Arli. St. Sibiii U IV .508. Sifgel, rund. Dm. 65 nini, war in rotes Wachs

vorne aufgedriickt.

Druck: Gal. Ertekezodes 76. I. Ranniclier, Das ReclU der Conieswahl. In; Magazin 2,

1846. 167 Nr. 1, im Sonderaixliuck S. :«.

Bruchsliick: i:der. Scriptores 1, 'l'i(i. SchuUer, Umrisse 12, 71.

\'on der Kanzlei: Commissio propria domini regis.

Nos Mathias dci gratia rex Hungariae. Dalmaciae, Croaciae et cetera memoriae commendamus per praeseutes, quodlicet ex antiquo iure antiquaque consuetu- diue reges Ilungariac iudicem seu comitem suum in civitale nostra Czibiniensi, qui scilicet inter alios iudices seu comites regios septem sedium Saxonicalium primatum tenet, totiens quotiens opus fuit, eligere et constituere soliti sunt. Tamen^ nos volentes fidelibus nostris prudentibus ac circumspectis magistro civium. iudici. iuratis ceterisque civibus et toti comnninitati praefatae civi- tatis nostrae Cibiniensis fa\orein uostrum rcgium ostendere. ut ipsa civitas nostra Cibiniensis numero populorum et fidelitatc augeatur, eisdcm dc benig- nitate nostra regia et gratia speciali id annuendum duximus et coucedendum, ut ipsi hac vice dumtaxat iudicem seu comitem regium in medio ipsorum eli- gendi et constituendi liberam facultatem et potestatem habeant, Qui quoad vixerit, dictos cives et communitatem in iuribus et libertatibus ipsorum pro- tegere, fovere ac ca, quac de officio ipsius ficnda fuerint, facere et cxequi debeat, ita tamen, quod praefatus iudex seu comes ad praestandam et observandam fidelitatem et obedientiam faciendamque mandatoruin nostrorum executio-

171

nem semper nobis adstiictus esse teneatur. Immo annuimus et conceciimus harum nostrarum vigore et testimonio literarum mediante. Datum in Alba regali feria sexta proxima post festum Paschae domini. anno eiusdem miilesi- mo quadringentesimo sexagesimo quarto, regni nostri anno septimo, corona- tionis vero primo.

1 Hicrauf quia radiert.

3 35Q

Stuhhveis.senburc) l^G-i .\pril B. Konifj Matlhias veihielcl dcn Steucreinnehniern in den Zwei Sliihlen, uusscr dcni Martinszins aiicli anderweitiije Stciiern einzuhc- ben.

Orig. Perg. Arh. St. Siijiu, Archiv der Evang. Kirchengemeinde A.B. Media$ 208/19/37. Sicgcl, rund, Dm. 6 mm, war in rotcs Waclis vorne aufgedriiclil, Reste. Bruchstiick: Archiv 11, 1873, 63 Anm. 2.

Von der Kanzlci: Commissio propria domini regis.

Nos Matthias dei gratia rcx Hungariae, Daimaciae, Croaciae et cetera notum facimus uni\ersis praesentibus el futuris, cjuod fideles nostri prudentes et cir- cumspecti viri Georgius Thobiasy de Eczel et Cristannus Bwzer de Meggyes nostram accedentes praesentiam nominibus et in personis fidelium nostrorum universorum et singulorum Saxonum civium, hospitum, populorum et iobagio- num nostrorum ad sedes Meggyes et Selk pertinentium maiestati nostrae mo- desto significatione studuerunt declarare, quod collectores et exactores taxae seu collectae nostrae maiestatis in festo sancti Martini^ singulis annis ex parte ipsorum nobis et fisco nostro regali provenientes quadam abusiva novitate adinventa tempore exactionis talismodi collectae ultra et supra debitum cen- sum sju summam ipsius collectae quaedam munera in pannis et aliis rebus allegantia sibi debere provenire ab eis exigere vellent et eos ad dandum huius- modi munera coartari conati fuissent et iam in usum convertere vellent. Cum tamen secundum antiquam eorum libertatem et consuetudinem transactis tii- bus diebus exactionis ipsius collectae quolibet dic usque integram persolutionem ipsius taxae pro expensiscorundem collectorum unum fertonem argenti tantum et nichil plus ipsis dare tenercntur. Supplicantes hiis declaratis praefati Geor- gius et Cristannus Saxones ipsis super hoc dignaremur regale reinedium adhi- bere. Verum quia nos munerum abusivorum postulationcm et coactam recep- tionem per collectorcs praemissae taxae ut praemittitiir adinventam aliquo- modo sustinere vobis fidelibus nostris universis et singulis collectoribus prae- missae taxae nostrae constitutis ot constituendis firmo nostro regio damus sub edicto, quatenus a modo in posterum praefatos cives, hospites ct iobagiones nostros ad dictas duas scdcs Meggyes scilicel et Sellv spectantes ratione prae- missorum coactorum munerum impedire, molestare scu aggravare non dcbeatis neque ab eis talia munera ultra dcbitum censum eorum et expensas petere vel exigere et nec ad dandum vobis huiusmodi munera ipsos quoquomodo compel- lere audcatis. Et aliud sub poena indigiuitionis nostrae nullomodo faciatis. Praesentibus perlectis cxhibenti restitutis. Datum in .Mba Regali fcria sexta proxima post festuni ressurcctionis domini, anno eiusdcm millesimo quadrin- gentesimo sexagesimo quarto, regni nostri anno septimo, coronationis vero primo.

' November 11.

172

3 360

Stiihlui'i>s('nl)iirg l'tK\ April 7. Konin Matiliias heaiifliagt dcit Koiiveni von Kolozsmoni)slor. dcn KastcUan der Biiuj Bistiilz Petriis de Zob in pcssessionem Sayo vocatam nec non viilas Pazmus, Olnics. Barlad. Warhel, Serling, Sy- monthckke. Olahlnulak. Aisosebos. Felscbes. Arclan el Fiys die ziir possessio Sayo (jchiircn. sowic in possesioncm Erkcd xocatam et ctiam villasThekc. Pent- hek, Olalisoluius a|)pellatas ad eandcm possessioneni F.rked pertincnles einzii- fuhren.

Datum in Allja rcgali sabbatho proximo antc dominicam Quasimodo, anno domini millesimo quadringentesimo sexagesimo quarlo, regni nostri anno sep- timo, coronationis vero primo.

Orig. Pap. Ungar. I.andesarchiv Budapest Dl. 27 490. Siegel, nind, Dm. 65 mm, war in rctes Waclis auf der Riickseite zum Veischluss aufgedriickt. Nacli gleichzeitigem Rilck- vermerk hat die Einfuhrung am 16. Juni staltgefunden.

3 361

Ofeu H(ii April 10. Kiinig Matthias trdgt dcin Weissenhuiyer Kapiiel iiber Ein- schreiien dcr Kdelfiuii Kulhaiina. der Gutiin dcs Johunnes Door, uuf. bei der Tei- lung der Bcsitzungen Lopudeu Soud iin Weisscnbuigcr. Dirubuu. Chinciiis und von Besiizanieilen in Suplac im Kokclbuiger Komilai zwischen Elisabeih, der Wiiwe nach Thoinas, Sohn des Balad, und der vorgcnunnlen Kaiharina miizuwiiken und die Parieien vor dcn Konig zu ludcn, wcnn kcinc Einigung zustandc kommt. Datum Budae feria tertia proxima [ Y dominicam Quasimodo, anno

domini miilesimo quadringentesimo scxagesimo quarto.

Orig. Pcrg. .\rh. St. t.luj-Xapoca. .\rchiv der Filiale Cluj-Xapoca der Akademie der S.R.R., l-^amilienarcliiv Beldi von .Mihesu de Cimpie Xr. 15. Siegel. rund, war in rotes Wachs auf der l^iickseite zum Verschhiss aufgedriickt. Wir haben die frkunde zu .\pril 10 angesctzt, also post dominicam Quasimodogcnili. weil andernfalls der Schrei- bcr der 1'rkunde wohl feiia lcitia post dominicam 1'ascliae cingesetzt liatte. .\usserdem weist der .\usslellungsort Hiidu darauf hin.

' Liicke 15—2 mm.

3 362

Ofon liSi April 13. Kiinig Matthias iriigt dem Rat von Heimannsiadi auf, die Kionstiidler iin Gcnuss ihrer ulien Handelsvorrechie nichi zu sioren.

Orig. Pap. .\rh. St. Brasov. Priv. 168. Siegel, rund. Dm. 67 mm, in rotes Wachs, papier- bedeckt. vorne aufgedriickt, Siebenpass-Form. Im Mittelfeld Wappenschild mit den vier Querbalkcn. Zu den Seiten je drei weitere kleinere Wappenschildchen. Links von oben nach unten: 1. Doppelkreuz 2. Drei Leopardenkopfe. ,'i. Steigendes Wiesel. Rechts von oben nach unlen: 4. Vierzackige Krone. 5. Stcigender Lowe. 6. Rabe mit Ring im Schnabel und Mond. L'mschrifl in gotischer Minuskel: Sigillvm. mathie. dei. gracia. rcgis. hungarie. dalmacie. croacie. et. slavonie:

Von der Kanzlei: De commissione propria domini regis,

Mathias dei gratia rex Hungariae, Dalmaciae, Croaciaeet cetera fidelibus nostris

magistro civium necnon iudici et ceteris civibus civitatis nostrae Cibiniensis sa-

173

lutein ct gratiamExpositiim est maiestali nostrae inpersonis fidelium nostrorum iudicis et iuratorum civium necnon communitatis et Saxonum civitatis nostrae Brassoviensis, qualiter vos ipsos cives nostros. dum ipsi vel aliqui ex eis in vestri medium cum rebus et mercibus eorum pergerent, contra corum antiquas liber- tates super quibus literas et privilegia divorura regum Hungariae nostrorum praedecessorum haberent, turbaretis nec mitteretis eos uti luiiusmodi antiquis eorum libertatibus, sed tam in venditione huiusmodi rerum suarum. quam etiam in emptione aliarum quarumcumque rerum. multo aliter cos facere com- pelleretis, quam eorum libertas et consuetudo antiqua esset, in huiusmodi li- bertatis eorum praeiudicium atque damnum ipsorum civium et communitatis atque Saxonum non modicum. Unde supplicatum est maiestati nostrae nomi- nibus eorundem ut eis superinde de opportuno remedio providere dignaremur. Et quia nobis ex suscepti nostri reginiinis officio interest quemlibet regnicola- rum nostrorum in suis iustis iuribus et libertatibus conservare, ideo fidelitati vestrae mandamus firmiter, quatenus habita praesentium notitia, memoratos cives et communitatem, nec non Saxones civitatis nostrae Brassouiensis et ter- rae Barcza contra eorum antiquas libertates et consuetudines in vestri medio et in illa civitate nostra Cibiniensi turbare non praesumatis nec sitis ausi modo aliquali sed tam in venditione rerum suarum quam etiam in emptione aliarum quaruncumque rerum in aliisque cunctis negociis ipsos praescriptis eorum antiquis libertatibus et consuetudinibus uti et gaudere libere permittatis et permitti faciatis. Alioquin serie praesentium mandamus fidelibus nostris way- uodis nostris partium Transsilvanarum nunc constituto et in futurum consti- tuendis. ut ipsi habita notitia libertatis dictae civitatis nostrae Brassouiensis et terrae nostrae Barcza. \os totiens quotiens praemissa facere nolletis, ad ea observanda per gravamina vestra arctius compellant et adstringant, auctori- tate nostra ipsis praesentibus in hac parte attributa mediante. Secus ergo facere non debeatis. praesentibus perlectis exhibenti restitutis. Datum Budae feria sexta proxima post dominicam Quasimodo. anno domini niillesimo quadrin- gentesimo sexagesimo quarto, rcgni nostri anno septimo, coronationis vero primo.

Riickscile von gleichzeitiger Hand: Pro libertate Brassouiensium tucnda contra Cibinicnses.

3 363

Ofen 1464 April 13. Konig Mattliias verhielet den Szeklern der Sttihle Sepsi, Orbai. Kezdi nnd Csil;. die Krnnsiadter iind Biirzenldnder im freicn Handclsver- kchr mit dcr Moldaii zii lichindcrn.

Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Priv. 169. Siegel, nind, Dm. 6.3 mtn, war in rotcs Wachs vorne aufgedrficl<t. Die Url<unde lehnl sich in ihren Formulierungen an den Text der vorhergehenden Urlcunde N'r. 3 ,'162 an. nrucl<: Szab6, Sz^k. okleveltar ."5, 81 Nr. 472. Bruchstiick: Hurmuzaki, Documentc XV, 1, 59 Nr. 103.

Viin dcr Kanzlci: De commissione domini regis.

Mathias dei gratia rex Hungariae. Dalmaciae. Croaciae et cetera fidelibus nostris universis et singulis Siculis nec non senioribus et capilaneis Siculorum .sedium Sep.sy necnon Orbai. Kyzdy et Chyk vocatarum partium Transsiluana- rum regni nostri aliis etiam cuiusvis status ct conditionis hominibus in terra Siculorum nostrorum commorantibus quibus pracsentes ostenduntur salutem

174

et giatiam. Ex|)()siliim est maiestati noslrae in pfisoiiis fidcliiim iiostroriim iudicis et iuratoruin civiuni necnon communilatis ct Saxonum civitatis nostrae Brassouiensis ct tcrrae Barcza, qualitcr vos super cos dum ipsi vel aliqui ex cis in partes Moldavienses pro acquisitionc victuum suorum cum corum rebus pergerent, vel al) eisdem parlil)us Moldavicnsihus res ducerent, (juandam in- consuetam solutionem exii;erelis atcpie eos aliter ([uocpie variomodo impedi- retis, ita ut propter iioe nc.qotiationcm eorum, quam alias secure exercuissent , iiunc exercere libere non possent. Unde supplicatum est maiestati nostrae no- minihus eorundem, ut ipsis superinde de remedio opportuno providere digna- remur. Et (juia nostro' ex susccpli nostri regiminis officio intcrcst quemlibet regnicolarum nostrorum in libertatihus suis conscrvare, idco vobis et cuilibet vestrum firmissinu> mandamus, quatenus a modo imposterum a praefatis civi- bus et Saxonibus civitatis nostrae Brassouiensis et terrae Barcza dictam incon- suetam solutionem exigere vel eos aliter impedire non praesumatis, nec sitis ausi modo aliquali, Quoniam si aliter faceretis extuuc serie praesentium com- miltiuuis fideli nostro magnifico .lohanni Pangiacij de Dengeleg wayvodae no- stro Transsiiuano et comiti Siculoium suisque vicecomit ibus, ut ipse vos et quemlibet vestrum ab huiusmodi inconsuetarum solutionuin exactione etiam per gravamiua vestra et omnia alia opportuna remedia arcius retrahat atque inhibeat. Secus ergo non facturi praesentibus perlectis exhibenti restitutis. Datum Budae feria sexta proxima ante festum beatorum Tiburtii et Valeriani martitum, anno domini millesimo quadringentesimo sexagesimo quarto, regni nostri anno septimo, coronationis vero primo.

Auf der Riickseiie con gleichzeitigrr Hand: Literae mandans Siculis ut pacifice permittant, nos irc ad Moldauiam et reddire absquc muneribus.

1 Auf Rasur.

3 364

Ofen l^iCr^i April l'!. Konig .Mallhias beslaligt die Ahgabenfreiheit. die Johannes von Hunijad den Kinuwhnern von Salzburg gewahrl Iial.

Abschrift Arh. St. Sibiii, Mamiskiipt ZimnK-iinann des L'rl<nndenbiiches IX, 1 nach dem heute verschollenen Orig. Perg. im Marktarchiv Ocna Sibiului. Eingeschaltet von Gabriel Bathori 1613. ebenda.

Druck: Barabas, Codex dipl. Telcki 2. 414 Nr. 6 des Anhangs nach einer Abschrift ans 1678 in der Teleki-Bibliothek in Tirgu Ahire? und Liber regius XIX, 170 a.

Vnn der Kanzlei: De commissione domini regis.

Nos Mathias dei gratia rex Hungariac, Dalmaciae, Croaciae et cetera memoriae commendamiis tenore praesentium significanles, quibus expedit universis, quod fidelis noslcr Johannes Cheh iudex oppidi nostri Wyzakna personalitcr veniens inconspectum maiestatis nostrae suo ac universorum civium, populo- rum et inhabitatorum in eodem oppido nostro commorantium et commoratu- rorum maiestatis noslrae exponere curavil hoc modo. Quoniam ipsi a dudum ex concessione praedecessorum nostrorum regum Hungariae ac etiam condam illuslris principis domini .lohannis de Hwnyad, comilis Bistriciensis, alias gubernatoris praefati regni nostri Hungariae, genitoris nostri carissimi felicis memoriae ab omnibus censibus, taxis, coUectis ac contributionibus ab antiquo

175

exonerati et exemti essent. Unde supplicavil maicslati nostrae idem .lohannes iudex in suo^ ac aliorum pracdiclorum nominibus, ut eosdcm in huiusmodi concessione ac dispositionc rclinqucrc ct conservare dignaremur. Nos igitur tum huiusmodi supplicationi inclinati, tum vero consideratis iidclibus servi- tiis ipsorum eosdem in omnibus illis dispositionibus et concessionibus ac liber- tatibus, quas a praefato genitore nostro aut regibus Hungariae praedecessori- bus nostris habeant, rclinquimus pracscnlium per vigorcm V(jlumusque conser- vare, mandantcs vobis f idelibus nostris vaivodis ac vicevaivodis pai t ium Tran.s- silvanarum regni noslri nec non univcrsis dicatoribus et exactoribus huiusmodi censuum, taxarum ac collectarum necnon conlributionum cunctisque aliis sollicitatoribus quarumcumque- solutionum praesentibus et futuris praesenles visuris firmiler praecipimus, quatenus a modo deinceps praefatos cives et inhabitatores dicti oppidi nostri contra praemissas dispositiones et concessio- nes ac libertatcs in quantum eas habent in aliquo cogere vel impedire et mole- stare nullatenus praesumatis. Praesentibus perlectis exhibenti restilutis. Da- tum Budae in festo beatorum Tiburcii-' et Valeriani martirum, anno domini millesimo quadringenlesimo sexagesimo quarto, regni nostri anno septimo, coronationis vero primo.

Vorlage nach Zimmermann sua. ^ Vorlage nach Zimmermann nur Tiburcii.

Vorlage nach Zimmmermann quammque.

3 365

Ofen litJi April 1-5. Konig Mallhias liiujt den Veiwultcin der Salzkammer in Salzburg aiif, dem Orlspfarrer und dem Hannen den ihnen zustehenden Lohn und den Salzhduern ihr Jdhrliches Tiich in gewnhnter Weise aiiszufulgen.

Eingeschaltct als 2. Insert von Gabricl liathori lOllt iincl mit cliescr Urkundc von Mi- chacl ,\pa[i 1669 iind damit voni (iiihcrnatoi' (lcorg Biinllv 1696. bcglaiibiiitc Abschrifl Arh. St. Sibiii, Salzburgcr i;rkundcn 19/127. Xach Ziiniiicnnann bcfaiul sich das Oiig.

n * ,..^i -1 oor, :.^ \ T,..,!.».. ..«^ :,. f\,..^.. c:k:.,i..:

Ei

cl

Arh. ._ .

Perg. uni 1880 iin .Marktarchiv Ocna Sihiului.

Druck: Barabas. Codex dipl. Tclcki 2. 41,'j Nr. 7 dcs .\nhangs nach cincr beglaubiglcn

Abschritt aus 1678 in der Teleki-Bibliothek in Tirgu Murcs und Liber regius XIX. 170 b.

Von der Kanzlei: C-ommissio propria domini rcgis.

Mathias dei gratia rex Hungariae, Dalmaciae, Croaciae et cetera fidelibus no- stris camerariis salium nostrorum in camera nostra de Vizafcna nunc constitutis et in fulurum constitucndis praesentes visuris salutem et gratiam. Exposuil maiestati nostrae fidelis noster circumspectus .lohanncs Chch, iiidex oppidi nostri, in sua ac pro plcbani nccnon villici ct universorum cxcisonim salium nostrorum in eodcm oppido nostro commorantium et commoraturorum perso- nis, quod licet ab antiquo praefatus plebanus eorum ratione cuiusdam inissae item dictus villicus pro servitiis suis, quam circa soUicitationem excisionis salium noslrorum ct etiam aliter continuc facerc habcrct ccrta salaria ac ctiam praefati cxcisores' eorundcm saliiiin ([uosdam pannos cx dispositione pracdc- cessorum nostrorum regum singulis annis a nobis habucrinl cl hal)crc debcant. Tamen vos saepius huiu.smodi salaria ipsorum pro plcbani et villici ac pannos dictorum excisorum salium saepius eis reddere denegaretis in damnum eorun- dem. Unde supplicavit piaefatus .Tohanncs maieslali nostrac suo el aliorum praediclorum nominilnis, ul eisdcm supcrindc op|)ortunc providcrc dignareiniir. Et quia nos pracfatos plcbanum. villicum ct cxcisorcs salium nostrorum prae- sentes et fuluros in dispositionibus ab antiquo per diclos praedecessores nostros

176

reges eisdem factis conservare voliiinus, ideo fidelitati vestrae firmiter prae- cipimiis, quatenus amodo deinceps"antefatis pro plebano et villico salaria nec non pannos antefatis excisoribus salium nostrorum, prout ab antiquo solitum est singulis annis rcddere debeatis. Et aliud facere non audeatis. Praesentibus perleclis exhibentibus rcstitutis. Datum Budae in festo beatorum Tiburcii et Vaieriani martiruui, anno domini millesimo quadringentesimo sexagesimo quarto, regni nostri anno septimo, coronationis vero primo.

* Vorlage exdsoris.

3 366

Ofen 1465 April 14. Richter iind Ral von Ofen ersuchen den Hermannstddter Rat, den dortliin (jeflohcnen Ofencr Jakob Sellator zu veranlassen, der durch ihn geschd- diqten V>'itwe Margarethe Genugtuung zu tun.

Orig. Pap. Arh. St. Cluj-Napoca, Archiv der StadL Bislrita Nr. 57. Siegel, riind, Dm. 25 mm, war in rotcs Wachs auf der Ruckscite zum Verschluss aufgedriickt. Regest: Archiv. Zeitschrift 12,82. Berger, Urkunden-Regesten 32 Nr. 164.

Prudentes et circumspecti viri amici nostri sincere dilecti, salutem. Noveritis quomodo in annis proxime transactis cuius iam fere septima instat revolutio annualis, quod inter magistros sellatores in nostri medio residentes, quaedam rixa exorta fuerat et in eadem rixa quidam^ Jacobus Sellator, famulus magistri Stephani Sellatoris unum magistrum sellatorem similiter Stephani nomine in eadem rixa mutillaverat, pro qua mutillatione idem Jacobus unacum uno magistro Gregorio Sellatore fuerant detenti et eo tempore idem Jacobus super medio manu sua convictus extiterat. Tandem tempore medio per nonnuUorum proborum virorum compositiones huiusmodi causam eorum condescenderent taliter, quod praedicti Jacobus et Gregorius praenotato Stephano mutillato quinquaginta florenos auri dare et solvere teneantur, quo tempore ipse Jacobus ad fideiussoriam cautionem, proinde dominae Margarethae consortis praetacti Gregorii Sellatoris et Sophiae matris eiusdem ac Stephani Mimich braxatoris, patris ipsius de tali vinculo exmissus extiterat ad fidemque suam deo debitam spondens, ut se absentare nollet absque satisfactione. Tamen idem Jacobus huiusmodi fidei suae et salutis immemor e nostri inedio furtive recessit, et usque in praesentem diem suos fideiussores in dampno reliquit. Nunc autem mortuo praetacto Gregorio memorata domina Margaretha consors eiusdem Gre- gorii cum praefatis patre et matre in nostram venientes praesentiam gravi cum querela significarunt, quomodo ipsi veraciter audivissent, quod saepetactus Jacobus Sellator in vestri medio moram traheret, pro cuius requisitione ipsa domina Margaretha relicta in sua et aliorum fideiussorum personis in vestri medium proficisci disposuit. Unde sagacitates vestras diligenter rogamus, quatenus ex parte praefati Jacobi Sellatoris antelatae dominae Margarethae in sua et aliorum praefatorum fideiussorum personis condignam iuris et iusti- ciae atque satisfactionis complementum velitis administrare prout dictaverit ordo iuris. Et secusfacere nonvelitis iustitiae et nostrae amicitiae ob respectum. Datum sub nostro minori sigillo sabbato proximo ante dominicam Misericordia domini, anno eiusdem millesimo quadringentesimo sexagesimo quarto.

ludex et iurati cives civitatis Budensis.

177

Aiif der Ruckseite Adresse: Prudentibus et circumspectis viris magistro civiuin, iudici et iuratis civibus civitatis Cibiniensis Transilvanensis amicis et fratri- bus nostris sincere honorandis.

^ Hierauf gestrichen Slephanus.

3367

Ofen 1464 April 15. Konig Mallhias trdgt den Sieben Stiihlen aiif, die Hattert- streitigkeiten zwischen Grosscheuern und Stolzenburg zu untersuchen und beizulegen.

Abschrift Arh. St. Sibiu, Manuskripl Zimmermann des Urkundenbuchcs XI, 96 nach dem heute verschollenen Orig. Pap. im Gemeindcarchiv Sura Mare. Eine Abschrift aus der 2. Halfte des 15. Jahrhunderts \var im gleichen Archiv.

Yon dcr Kanzlei: De commissione domini regi.s^.

Mathias dei gratia rex Hungariae, Dalmaciae, Croaciae et cetera fidelibus nostris circumspectis magistro civium, iudicibus ct iuratis senioribus septcm sedium Saxonicalium salulem et gratiam. Exponitur nostrae maiestati in per- sonis circumspectorum civium ct hospitum nostrorum de Naghchwr, quomodo circumspecti cives et hospites nostri de Naghzelendek melas dictae possessionis Naghchwr minus iuste el indebite occupassent occupatasque etiam de praesenti. Supplicatum itaque exlitit maiestati nostrae pro parlc eorundem, ut ipsis circa praemissa de condigno iuris remedio providere dignaremur opportuno. Qua- propter fidelitati vestrae firmiter praecipiendo mandamus, quatenus statim receptis praesentibus ulleriori nostro mandato superinde non expectato prae- scriptis utrisque partibus ad unum certum et brevem terminum sedis vestrae iudiciariae in eandem sedem vestram iudiciariam vestri in praesentiam vocatis et accersitis, visis et examinatis iuribus earundem partium auditis etiam pro- positionibus, allcgationibus et responsionibus earundem iuxla morem et con- suetudinem vestram merum iudicium et condignae iustitiae complementum parles inter cosdem facere et administrare debeatis. Secus non facturi; praesen- tibus perlectis exhibenli rcstitutis. Datum Budae die dominico proximo post festum bcalorum Thiburcii et Valleriani martirum, anno domini millesimo quadringentesimo sexagesimo quarto.

' Nach Zimmermann stammt die Kanzleibemerkung von der Hand des Urkundenschrei- bers, was selten der Fall ist.

3368

Ofen 1464 April 18. Der Unterschatzmeister Laurenlius de Baijon erkliirt seine Auseinandersetzungen mit den Bewohnern von Hcrmannsladt fiir beigelegl.

Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U II 229. Siegel, achteckig, 10 + l.'i mm, in griines Wacbs vorne aufgedriickt. Im Sicgelfeld Wappenschild mit ausgerundeten I.angseiten, darin Rautcn erkennbar; dariiber in gotischen Buchstaben S. 1.

Nos Laurencius de Bayon vicethezaurarius regiae maiestalis memoriae commen- damus tenore praesentium significautes quibus expedit universis, quod nos disccssionem iliam qua inter nos ab^ una ac cives civitatis Cibiniensis partibus

178

ab allera congerebalur per oinnia ipsis- civibus remisimus. Item etiam ex parte duoruni familiarum nostrorum, quos ipsi in practacla disccssione vulneraverant ex quo ipsis familiaribus nostris centum florenos auri pro eorum sanguinis effu- sione dcderunt, omnino respondemus et omnem^ gravitudinem seu molestum animi nostri ab ipsis civibus delenimus et ipsos super omnibus expeditos reddi- dimus el quictos. Ex Buda feria quarta proxima post dominicam Misericordia et cetera, anno domini et cetera LX quarto.

' Gebessert aus ul. ' Vorlage omniem.

2 Vorlage ipsitis.

3 369

1464 April 20. A' onig' Afa///ijas fces/d/igi nostrae maiestatis venientes in conspec- tum prudentes et circumspecti viri Thomas Hawser iudex ac Jacobus Kroch- mar, Micliael, Kwprer. Demetrius Kys, Laurencius Panczer de Bessenew, Jo- hannes Arnold de Dybser et Andreas Prayfar de Naghdenicler iurati cives et inhabitatores civitatis nostrae Bistriciensis ct pertinentiarum eiusdem in ipso- rum ac universorum aliorum civium, hospitum et inhabitatorum dictae civi- tatis nostrae et pertincnt iarum eiusdem seine Urkunde von liGl Nr. 3 261 mit der Urkiinde des Johannes von Hunijad aus 1453 Nr. 2 S67 iiber die Freiheiten und Pflichten i>on Stadl und Dislrikl Bislritz mit seinem neuen Doppelsiegel. Datum per manus reverendissimi in Christo patris domini Stephani, Colocensis ct Bachiensis ecclesiarum canonice unificatum arhicpiscopi aulae nostrae sum- mi cancellarii fidelis nostri dilccti, anno domini millesimo quadringentesimo sexagesimoquarto, XII Kalendas Maii, regni nostri anno septimo, coronationis vero primo. Folgen die Namen der Grofien des Reiches.

Orig. Perg. Arh. St. Cluj-Napoca, Archiv der Stadt Bistiita Nr. 58. Doppelsiegel, rund, Dm. 123 mm, an griinrosa Seidenschnur angehangt. Avers: Konig geliront, auf dem Thron unter gotischem Baldachin sitzend, in der Rechten das Szepter, in der Linken den Reichsapfel. dariiber, jeweils im Gestuhl, die Figuren des HI. Stephan, des HI. Emmcrich, des HI. Ladislaus. Zu den Seiten je drei von Engcln gehaltene Wappenschilde. 1. Doppelkreuz auf Dreihiigel. 2. Steigendes Wiesel. 3. Steigender gekronter Lowe. 4. Vier Querbalken. 5. Dreizackige Krone. 6. Drci gekriinte Leopardenkopfe. Umschrift in gotischer Minuskel: s. majestas + mathie + dei + gracia + hungarie + dalmacie + croacie + rame + scrvie + gallicie + lodomerie + comanie + bulgarieque + regis +. Revers: Im Siebcnpass unter vierzackiger Krone in der Mitte von Engeln gehaltener Wappenschild mit den vier Querbalken. Umgeben von sechs Wappenschildchen: 1. Vier Querbalken auf Dreihiigel. 2. Drei Leopardenkopfe. 3. Doppelgeschwanzter Lowe mit gereckter Zunge. 4. Krone. 5. Steigendes Wiesel. 6. Rabe mit Ring im Schnabel und Mond. Umschrift: s + secundum + mathie + dei + gracia + regls + hungarie + et aliorum + regum + regnorum + in + alio + pari + sigilli + expressatorum +. Die Urkundc ist eingeschaltet vom Konvent von KoIoz.«monostor 1464, ebenda Nr. 65. BruchstUck: Schuler-Libloy, Sieb. Rechlsgeschichte I, 213. Deutsche (Jbersetzung: Schuler-Libloy, Municipal-Constitutionen 47. Regest: .\rchiv. Zeitschrift 12, 82. Berger, Urkunden-Regesten 33 Nr. 165.

3 370

Ofen 1464 .Vpril 23. Konig Matthias trdgf seinen Adligen und Amtswaltern auf, den Inwolinern und Untertanen der Stadt Klausenburg, die sich jtingst auffremde Besitiungen gefliichtet haben, die Riickkehr an ihre fruheren Wohnpldtze zu ge- statten.

179

Orig. Pap. Arh. St. Cluj-Napoca, Archiv der Stadt CIuj-Napoca I. 34. Siegel, rund, Dm. 68 mm, in rotes Wachs, papierbedeckt, vorne aufgedriiclvt. Dcrselbe Stempel wie Nr. 3 362. Drucl^: Jalcab, Olcleveltar 1, 211 N'r. 127. IIurmuzal<i, Documente II, 2, 163 Nr. 138.

Von der Kanzlei: Commissio propria domini regis.

Mathias dei gratia rex Hungariae, Dalmaciae, Croaciae et cetera fidelibus no- stris universis et singulis praelatis, baronibus, comitibus, castellanis, nobili- bus ipsorumque officialibus, item civitatibus, opidis et villis, earumque recto- ribus, iudicibus et villicis alterius etiam cuiuscumque status et conditionis hominibus praesentiuni notitiam habituris salutem et gratiam. Intelleximus qualiter nonnuUi essent ex vobis, qui populos et iobagiones nostros, qui hiis diebus proxime elapsis de civitate nostra Koloswar ad carum possessiones aufu- gissent moraturi, in ipsorum possessionibus detinerent, et ad pristina sua ha- bitacula remittere noUent, in displicentiam nostrae maiestatis. Et quia nos volumus ut omnes tales iobagiones nostri, qui ut praefertur ad aliorum quo- rumcumque bona et possessiones de dicta civitate nostra aufugisscnt moraturi, rursus et iterum ad pristina eorum habilacula remittantur, ideo fidelitati uni- versitatis vestrae et cuiuslibet vestrum harum serie firmiter praecipiendo raan- damus, quatenus receptis praesentibus huiusmodi populos et iobagiones nostros de dictis vestris possessionibus ad pristina eorum habitacula remittere debea- tis et teneamini. Alioquin commisimus et praesentibus strictius committimus fideli nostro magnifico Johanni Pangracz de Dengeleg vaivodae Transsiluano ac comiti .Siculorum nostrorum, ut ipse vos et quemlibet vestrum ad praemissa facienda cum vestris gravaminibus in talibus fieri consuetis artius compellat et astringat auctoritate nostra praesentibus sibi in hac parte attributa et iusti- tia mediante. Secus ergo non facturi, praesentibus perlectis exhibenti lestitu- tis. Datum Budae in festo beati Adalberti episcopi, anno domini millesimo qua- dringentesimo sexagesimo quarto, regni nostri anno septimo, coronationis vero primo.

Aufder Ruckseite von gleichzeitiger Hand: Ut aufugentes iterura reverti corapel- lantur.

3371

Ofcu 1464 April 24. Konig Maltliias bestatigt, dap die oberen Teile des Bistrilzer Distrikts den fdlligen Jolianniszins an den Kastellan Petrus de Zob abgefuhrt ha- ben.

Orig. Pap. Arh. St. CIuJ-Napoca, Archiv der Stadt Bistrita Nr. 59. Siegcl, rund, Dm. 68 mm, war in rotes Wachs vorne aufgedriickt. Regest: Berger, Urkunden-Regestcn 33 Nr. 166.

Von der Kanzlei: De commissione propria domini regis.

Nos Mathias dei gratia rex Hungariae, Dalmaciae, Croaciae et cetera memoriae commendamus per praesentes, quod quia f ideles nostri circumspecti cives, popu- li et inhabitatores provinciae superioris ad civitatem nostram Bistriciensem pertinentes census solitos circa festum beati Johannis baptistae singulis annis maiestati nostrae provenire debentes fideli nostro cgregio Petro de Zob, capi- taneo castri nostri Bistriciensis, in quadragesima proxime praeterita^ in argenlo plenarie persolverunt. Ideo nos easdem cives, populos et inhabitatores praetac- tae provinciae superioris ad ipsam civitatem nostram pertinentes de et super

180

restitutione huiusmodi ccnsus hac vicc dumtaxat quittos reddidimus et abso- lutos, immo reddimus et committimus harum nostrarum vigore et testimonio literarum mediante. Datum Budae in festo beati Georgii martyris, anno domini millcsimo quadringentcsimo scxagcsimo quarto, regni nostri anno septimo, coronationis vcro primo.

> Fcbruar 19.

3 372

Ofcn lifii .\pril 25. K6ni() Malthias Iragt dein Konocnl von Kolozsmonostor auf,

dic Biiidcr Johanncs iind Andreas Pongracz in den Besitz der Burg Kokelburg

und der ihr zugchorigen Ortschaften einzufuhren.

Datum Budac sccundo dic fcsti bcati Georgii martyris, anno domini M" qua-

dringentcsimo scxagcsimo quarto, rcgni nostri anno septimo, coronationis vero

primo.

Laut Rackuermerk des Konvents hal die Einfuhrung am 30. Mai stattgefunden.

Orig. Pap. Ungar. Landesarcliiv Budapest Dl. 27 678. Siegel, iinid, Dni. 65 mni, war in rotcs Wachs auf dcr Ruckseile zum Verscliluss aufgedriickl.

3373

146i April 30. Der Konvcnt von Kolozsmonostor l)cgl(mbigt, dass Ladislaus von I.osoncz den Adligen Franciscus dc Zenthijwcm fiir 200 Goldgulden auf seine Besitzanieile in Bachnen, Schalmen, Irmesch und Bernadea in der Kokelbur- ger und Ccimarasu in der Kolozser Gespanschaft sichergestellt hat. Datum feria secunda proxima ante festum beatorum Philippi et Jacobi apos- tolorum 1464.

Gleichzeitiger Kopialbuchverraerk, Papierzettel Ungar. Landesarchiv Budapest Dl. 36 865.

3374

Ofen 1464 Mal 1. Konig Matthias beauftragt das Weisscnburgcr Kapitcl, Mi- chael Zekel und Stephan dc Hederfaija in den Besiiz von Omlas simulcum om- nibus suis pertincntiis mit der Auflage einzufiihren, dass sie die Besitzung zu- riickzustellen haben, ivenn der Koniq sich mit dem siebenburgischen Woiwoden nicht einigen kann, dem er eigentlich diese Besitzung iibereignen miisste. Datum Budae in festo beatorum Philippi et Jacobi apostolorum, anno do- mini millesimo quadringentesimo quarto, regni nostri anno septimo, coro- nationis vero primo.

I^ut Rtickvermerk hat die Einfiihrung, an der als Beauftragter des Konigs der .Adlige Joannes Kercki und als Vertrcter des Kapitcls dcr Chorgeistliche Johannes be- teiligt waren, feria quarta proxima post festum visitationis Mariae^ stattgefunden.

Orig. Pap. Ungar. Landesarchiv Budapest Dl. 29 294. Siegel, rund, war in rotes Wachs auf der Riickseite zum Verschluss aufgedriickt. Die Urkunde ist schadhaft.

1 Juli 4.

181

3375

Ofen 1464 Mai 11. Kdnig Matlhias tragt dem Rat von Hermannstadt auf, das grosse Steinschleudergeschutz samt dem Geschiitzmeister gegen Ersatz der damit verbundenen Kosten nach Thorenburg zu schicken.

Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U IV 506. Siegel, rund, Dm. 64 mm, war in rotes Wachs auf der Ruckseite zum Verschluss aufgedriiclit. Bruchstiick: Eder, Scriptores I, 202.

Von der Kandei: Commissio propria domini regis.

Mathias dei gratia rex

Hungariae, Dalmaciae, Crociae et cetera.

Prudentes et circumspecti fideles nobis sincere dilecti. Exigentibus nostris et regni nostri necessitatibus volumus et fidelitati vestrae mandamus, qua- tenus statim visis praesentibus maiorem vestram bombardam pariter cum curru ac magistro et lapidibus eius ad oppidum nostrum Thorda mittere debea- tis et pro hac re ad maiestatem nostram non veniatis nec mittatis, quouiam eis carere nuUomodo possumus. Respondemus tamen vobis per praescntes de valore eiusdem, si quid eidem contingat. Ceterum illa pro quibus huius- modi bombarda cum lapidibus et magistro ad dictum locum ducetur, per- solvet fidelis noster magister Laurencius comes cusionis monetarum camerae illius civitatis nostrae, cui superiude in aliis literis nostris manda- vimus. Secus ergo et prout maiestati nostrae grata obesquia impendere cu- pitis facere non audeatis. Datum Budae secundo die festi ascensionis domi- ni, anno eiusdem millesimo quadringentesimo sexagesimo quarto, regni nos- tri anno septimo. coronationis vero primo.

Auf der Rilckseite Adresse: prudentibus et circumspectis magistro civium, iudici, iuratis ceterisque civibus civitatis nostrae Cibiniensis fidelibus nobis sincere dilectis.

3376

Klausenburg 1464 Mai 11. Der Hermannstddter Kammergraf und Dreissigsl- einnehmer Laurentius de Bayon ersuchl den Rat von Hermannstadt, zweihun- dert Mark (Silber) fiir die neue Munzpragung bereilzustellen.

Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U II 230. Siegel, ruud, Dra. 20 mm, auf der Riickseite in griines Wachs, papicrbedeckt, zum Yerschluss aufgcdrtickt. Im Sicgelfeld Wappenschild mit ausgerundeten Langseiten. Druck: Archiv 6, 1863, 187 Nr. 11.

Prudentes ac circumspecti viri, amici nobis dilecti^ honorandi. Reducatur vestri in memoriam quemadmodum Budae vobis existentibus quibusdam commissum extitit, ut ducentas marcas nobis vestri in medium venientibus pro cusione^ novae monetae dare deberetis, Ecce cum-' in itinere existimus, petiraus itaque ipsas vestras amicitias, quatenus donec illac advenerimus ipsas ducentas marcas disponatis ut mandata regia confestim exequi valea- mus. Ex Coloswar secuudo die ascensionis domini, anno eiusdcm ftPCCCC LX quarto .

Laurencius de Bayon, comes tricesimarum regalium et camerarius Cibiniensis ct cetera.

182

Aiif (lcr Rtickseite Adresse: Prudciitibiis et circiimspcctis Ladislao Parvo ma- gistro civium ccterisque civibus civitatis Cibiniensis, amicis nobis hono- randis.

^ Vorlage di, das ohne Abstand zu honorandi ^ Vorlage cussione. ubergeht. ^ Hierauf 12 mm unleserlich.

3377

Klausouburg l-i6-i Jlai 1'J. Dei siebenbuniischc Vizewoiwode Stcphan Eideli ersuchl dcn Bistritzer Rat, seine Untertanen nicht zii beldstigen.

Orig. Pap. .\rh. St. Cliij-Xapoca, .\rchjv der Stadt Bistrita Ni-. 60. Sicgel rund, Dm. 26 mm, war in griines Wachs aiif der Riickseite ziim Vcrschhiss aufgedriickt. Regest; .Vrchiv. Zcitschrift 12.82. Berger, Urkunden-Regcstcn 3:! Nr. 167.

Steplianus Erdeli dc Somkcrek, vicevaivoda Transilvanus.

Prudentes et circumspecti viri, fratres et amici nostri diligendi. Satis admi- rari non sufficimus, cur et quare nostros iobagiones dcportare vultis sedu- centes a talibus vosmet^, ipsos non praecavetis ct cessare de praemissis non vultis, cuiii tamen vobis hactenus potius amicitiam quam inimicitiam os- tendere voluimus. Ea propter vcstras harum serie petimus'- amicitias gra- vissime, quatenus de talibus illatis nobis contumeliis vos de cetero prae- cavere debeatis, nostrosque iobagiones de nostris possessionibus ubique exi- stentes deportare non velitis. Nunc autem quendam uostrum familiarem spe- cialem Laurencium nomine de Wdwarliel in opprobrium et praeiudicium nostrum deportare vultis tamen a vobis talia illata praeiudicia non e.xpectaremus. Insuper vcstros homines mendosos et iniquos seductores in possessiones nostras seducere non mittatis, quia si contra nos quicquam egeritis pacifice et quiete per amplius manere nolumus, sed iuxta possc nostrum vobis talia facta recompensare et vicem dare volumus iuxta ilhid dictum vicem pro vice reddamus vobis fratres amici. Secus nunatenus sub obtentu nostri favo- ris non ausuri. Ex Cohvswar in profeto Pentecosthen, anno et cetera LXIIIL

Aiif der Ruckseite Adresse: Prudcntibus et circumspectis iudici, iuratis ce- ratis ceterisque civibus et universis inhabitatoribus civitatis Bystricien- sis fratribus et amicis nostris diligendis.

' Vorlage votmet. 2 Hierauf gestrichen dominationes.

3378

HG-J Juni "i. Konig Matthias tritt die Burg von Bistritz fur 6 000 Goldgulden der Stadt unter der Bedingung ab, dass sie nicht abgetragen wird.

Orig. Perg. Arh. St. CIuj-Napoca, Archiv der Stadt Bistrita Nr. 60. Siegel war ange-

hangt. Eingeschaltct vom Konvent von Kolozsmonostor 1464, ebenda.

Druck: Eder, Scriptores I, 245, Archiv 4, 1859, 274 Anm. 55. Jak6-Manolescu, Scrierea

latina. Album 23 Nr. 27.

Bruchstiick: Nosner Gabe, 11.

Regest: Archiv. Zeitschrift 12,82. Berger, Urkunden-Regesten 33 N. 168.

183

Von den Kanzlei: Commissio propria regis.

Nos Mathias dei gratia Hungariae, Dalmasiae, Croaciae, Ramae, Serviae, Galliciae, Lodomeriae, Comaniae, Bulgariaeque rex memoriae commen- damus tenore praesentium significantes quibus expedit universis quod cum alias quondam serenissimus princeps dominus Ladislaus rex Hungariae praedecessor noster illustrcm quondam dominum Johanncm de Hwniad et cetera genitorem nostrum in comitem Bistriciensem praefecisset comita- tumque Bistriciensem simul cum civitate similiter Bistriciensi ac suis per- tinentiis sibi perpetue donasset ipse quondam Johannes genitor noster pro- pe eandem civitatem Bistricicnsem pro honore coniitatus pracdicti casLrum aedificavit. Verum quia ex eo castro per castellanos in illo per successum temporis constitutos civibus et comunitati dictae civitatis ac pertinentiarum eius contra eorum libertates varia impedimcnta illata sunt, propter quod ipsa civitas nostra et pertinentiae ipsius civitatis in desolationem non mo- dicum devenerunt. Unde etiam querelae dictorum civium et communitatis ad nostram maiestatem et prius et nunc per medium circumspecti Ladislai Korlath iurati civis praetacti civitatis nostrae Bistricicnsis pervenerunt. Ideo nos consideratis fidelitatibus et fidelium servitiorum meritis praefatorum civium et communitatis quibus ipsi dicto quondam domino genitori nostro at- que ipso decedente maiestati nostrae in multis rebus arduis sicut in pros- peris ita et adversis secum omni constantia studuerunt acceptos reddere tum eo respectu tum vero, ut ipsa civitas nostra Bistriciensis et pertinentiae eius- dem ab impedimentis castellanorum nostrorum reljventur atque quo magis eorum libertate gaudebunt eo diligentius et numero augeatur et in statu me- liori restauraretur. Attendentes etiam quod memorati cives et communitas volentes eorum vexationem redimere maiestati nostrae pro praesenti neces- sitate regni nostri sex milia florenorum auri assignaverunt dictum castrum nostrum Bistriciensem sine pertinentiis suis solummodo scilicet aedificia et muros ipsius castri eisdem civibus et communitati civitatis nostrae Bis- triciensis et eius pertinentiarum eorumque successoribus universis de ma- nibus nostris regis dedimus, donavimus et contulimus, immo damus, do- namus et conferimus iure perpetuo et irrevocabiliter possidendum, tenendum pariter et habendum. Ita tamen ut idem cives ct communitas praefactum castrura non demoliantur nec rumpant muros cius sed teneant pro honore nostro et pro defensione incolarum terrae illius succesivisque temporibus necessariis aedificiis renovare et construere teneantur. In cuius rei memo- riam firmitatemque perpetuam praesentes literas nostras pendentis au- tentici sigilli nostri duplicis munimine roboratas eisdem duximus conce- dendas. Datum per manus reverendissimi in Christo patris domini Stephani ecclesiarum Colociensis et Bachiensis archiepiscopi aulae nostrae summi cancellarii fidelis nostri dilecti, anno domini millesimo quadringentesimo sexagesimo quarto, pridie nonas Junii, regni nostri anno septimo, corona- tionis vero primo.

Rechts: von der Kanzei: Jo. Q. Unten: von der Kanzlei: Lecta.

3379

1464 Juni 4. Das Weissenburger Kapitel besldligt, dass Caspar Door, civis de Megyes, in personis nobilium dominarum Katherinae, relicLae Dor de eadem ac Elysabeth filiae dicLi Johannis Door, consorLis sciliceL praefaLi Caspar gegen

184

die Einfiilirung der Elisabcllu Wiiwe nach Thomas Balad, und ihres Sohncs Sle- phan i'on Kend in dic Hiilfle dcr Besit-iinqen Lopadea Moud in^ Weissenhnrcjcr, Dimbuii iind Chincius und dcn inerten Teil vun Suplar im Kokelburger Komital Einspraclic erhoben hat.

Datuni feria quinta proxinia auto feslum beati Barnabae apostoli, anno domini inillesimo quadringcnlcsimo sexagcsimo quarto.

Orig. Pap. Arh. St. (Iluj-Napoca, Arcliiv dcr Filialc Chij-Napoca der Akadcmieder S.R.R., jKamilicnarcliiv B(51di] von Mihejiu dc (Umpic Nr. 16. Sicgel war in weisscs Wachs auf dcr Riickscitc aufgcdriickt.

3380

Thoronburg liG4 Juiii 5. Nikolaus Pogan ersucht den Biirgcrmeister von Her- mannstadt, das Stcinschleudergeschiit: dcr Stadl dringend auf dcm Wasserweg nach Segedin :u scliicken.

Orig. Pap. x\rh. St. Sibiu V IV 507. Sicgel, nuid, I)in. 19 inm, in wcisses Wachs auf der RUckscitc zum Vcrschhiss aufgedriickt, bcscliiidigt. Im Sicgclfeld Wappenschild mit nach links goweudetcm Pelikan. Umschrifl unlescrlich.

Nobilis et prudens vir fratcr ct amicc nostcr honorande. En serenissimus domi- nus dominus noster rex literis suis medianlibus nobis mandavit, uti in literis eiusdem vobis transmissis hicidius continere videbitis, quomodo bombardam vestram simulcum magistro et curribus ac lapidibus versus Zcgedinum celeriter per naves infraducere dic noctuque curam sollertem habere debeamus.Nosque eiusdem suae screnitatis inandatis obedientes ut tcnemur, sumus pronus et paratus, ita tamen ut dictam bombardam cum attinentiis vos ad oppidum Thorda ducere et conduci facere deberetis. Et quia vobis in hac conductione huc fatiga et labor sugeretur, cogitavimus, ut modo laeviori et fatiga pauciori dictam conductionem disponcre valebitis, quoniam diclam bombardam ad oppidum Ahvincz conduci facientcs ibique pcr liomincs vestros ad navem collo- cantes. Petimus igitur Vestram fratcrnitatem etamicitiam diligcnter pcr prae- sentes, quatenus diem et terminum dictae conductionis bombardac et numerum lapidum ad hanc aptum et gravitatem ponderis in toto et insimul computan- dum vestris in literis nobis rescribatis, ad quod et nos naves ad haec appromp- tuare debeamus. Datum Thordae feria tertia proxima post feslum sacratissimi corporis Christi, anno domini millesimo quadringentesimo sexagcsimo quarto. Nicolaus Pogan de Thorda, frater et amicus vestrae nobilitatis in omnibus.

Auf der Rtickseite Adresse: Nobili et prudenti viro magistro civium Cibiniensi fratri et amico honorando.

3381

Klauscnburg 1464 Juni 8. Der Salzkammergraf Emmerich Zyndi von Thorenburg schreibt dem Hermannstddtcr Biirgermeister in Angelegenheit des von Konig Mat- thias cmgeforderlcn Geschiitzpulvcrs und seiner Verrechnung.

Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U III 172, ohnc Sicgelspuren.

Circumspecte amice carissime. Bene scitis, quomodo octo milia florenorum serenissimus dominus rex ad vos posuerat quinque milia restituistis et tria milia vobismet reservastis, quos florenos per nos credatis exigebunt. Nunc

185

autem iteriim serenissimus dominus rex ad vos imposuit pulvercs bombardinales sexaginta massas, pretium cuius egregius dominus Laurentius Literatus came- rarius de eadcm persolveret, quod facere minime curastis sed scripsistis nobis, ut saletrum ct sulfur vobis Iransmitteremus et a Johanne Dyenesy peteremus, quod ipse haberet cum una vase salctrum. Ideo sciatis, quod serenissimus do- minus rex pulveres praediclos quaerere non nobis sed vobis praecepit median- tibus literis suis. Ergo sciatis, quod literam vestram sercnissimo domino regi transmisimus, qui [ Y praecepta et mandata serenissimi domini regis

fidcliter adimplere cur [ Datum]- in Clwswar feria scxta proxima post

octavam corporis Christi, anno eiusdem millesimo quadringcntesimo scxage- simo quarto.

Iteni alii civitates, quae ctiam pulvcrcs bombardinales dare debeant vestro consilio dare^ neglexerunt. Emericus Zyndi de Thorda, camcrarius salium de Dces et Zeek et cetera.

Auf der Riickscile Adieimc: Circumspecto [ ]* magistro civium de

Cibinio amico honorando.

1 Liicke 17 min. ' Hierauf nex gcstrichen.

2 Liicke 30 nini. * Liicke 9 inm.

3382

Ofen liG^ Juni 11. Konig Mattliias tiagt deni Rat von Bistritz auf, die 6 000 Goldgulden fiir die Stadtburg Johannes Giskra von Brandeis auszufolgen.

Orig. Pap. .\ih. St. Chij-Napoca, Archiv der Stadt Bistrija Nr. 61. Siegel rund, Din. 65 nim, war iii rotes Wachs vorne aufgedriickt. Rcgest: Berger, Urkunden-Regesten 33 Nr. 16'J.

Von der Kanzlei: Commissio propria domini regis.

Mathias dei gratia rex Hungariac, Dalmaciae, Croaciae et cetera vobis fideli- bus nostris circumspectis iudici, iuratis ceterisque civibus et toti communitati civitatis nostrae Bistriciensis harum scrie firmiter praecipientesmandamus, quatenus visis pracsentibus illas pecunias videlicct scx millia florenorum auri, quibus nostrae maiestati iuxta dispositionem pridem vobiscum factam obli- gamini fideli nostro magnifico Johanni Gyzkra de Brandis aut hominibus suis praescntium ostensoribus in festo beati Jacobi apostoli proxime venturo^ nostram ad rationem dare et persolvere debeatis et teneamini, secus non facturi. Praesentes tandem facta solutione huiusmodi sex milium florenorum auri pro vcstra erga vos rescr\'etis expcditione. Datum Budac in festo bcati Barnabae apostoli, anno domini millesimo quadringentesimo sexagesimo quarto, regni nostri anno septimo, coronationis vero primo.

1 Juli 25.

3383

Ofcn l'«(!'i Juni 12. Konig Malthias trdgt seinem Milnzkanunergiafcn inFrauen- bachjBaia Marc Chrislophorus Itulicus sowie dcssen Vcrlretern in Offenburg und

186

anderwaris aiif, dem Simon Guldenmunzer von Winz zu geslatlcn, das von ihm ge- kaufte Blei auf den Kammein in Offcnburg und Buisoara ader anderswo za veraus- sern .

Orig. Pap. .\rli. St. Sibiii V 11 2.S2. Sicgcl, ruiid, I)in. (il nim. in roles Wachs, papier- bcdeckt, vornc aufgedriickt, verwisclit.

Mathias dei gratia rex Hungariae, Dalinaciae, Croaciac et cetera fidelibus no.s- tris egregio Christoforo llalico dc Florencia comiti cusionis monetaruni ca- merae uostrae Rywiidoniinarum eiusdcm camerariis ac vices suas gerentibus in fodinis Offonbanya, Vybanya ct alias in quibuscumque locis camerarum nos- trarum ubilibet conslitutis et cxistentibiis salutcm et gratiam. Quia nos ad supplicationcm fidelis nostri egregii Damiani Horvath castellani castri Vis- segradicnsis circumspecti Simoni Forynthverew nuncupato in oppido Vyncz commorandi id annuimus et concessimus, ut ipse illam quantitatem plumbi, quam a praefato Damiano Horvath et circumspecto Luca I^ada vocato in civitate nostra Themcsvar residente pretio emit in dictis fodinis Offom- banya el Vybanya ac aliis ubilibct in cameris nostris sive etiam extra loca ca- merarum nostrarum vobis vcl alteri vestrmn,sive illis quibus ipse voluerit ven- dendi, disponendi et iuxla libilum suum distribuendi liberam habeat facul- tatem. Quocirca fidelilati vestrae harum serie firmitcr praecipientes manda- mus, qualenus dum et quando ac quotiescumque praefatus Simon Forinthverew huiusmodi plumbum suuni ad praediclas cameras et fodinas nostras sive etiam alia quaecumquc loca vendendi causa defcrre volueril, eundeni sive in persona sive iu rebus non impediatis contra huiusmodi annucntiam nostram sed eidem ubique locorum plumbum ipsum illis quibus malueril libere pacificc et absque omni impedimento venderc et distribuere permittalis et permitti faciatis. Secus facere non ausuri. Pracsentibus perlectis exhibentibus restitutis. Datum Budae feria terlia proxima post fcslum beati Barnabac apostoli, anno domini mille- simo quadringentesimo sexagcsimo quarto, regni nostri anno septimo, corona- cionis vero primo.

Von der Kanzlei: Ad relalionem magistri Bartholomei.

3384

Ofon 1464 Juni27. Konig Mallhias befiehlt dem Hermannstadter Bat, sich mit der Bereitstellung des gcforderten Pulvcrs und der Biichsen zu becilen und sie dem Miinzkammergrafen Laurentius de Bayon zu ubergcben.

Orig. Pap. .\rh. St. Sibiu U II 231. Siegel, rund, Dni. 61 mm. in rotes Wachs, papier-

bedeckt, vorne aufgedriickt, unleserlich.

Druck: Teleki, Hunyadiak kora 11, 89 Nr. 359.

Nos Mathias dei rex Hungariae, Dalmaciae, Croaciae et cetera vobis fidelibus nostris prudentibus et circumspectis iudici, iuratis ceterisque civibus toti communitati civitatis nostrae Cibiniensis harum serie committimus ct manda- mus firmissime, quatcnus receptis praesentibus dic noctuque cum pulveribus et pixidibus festinari ac disponi facere, et tandem ad manus f idelis nostri egregii Laurencii de Bayon comitis cusionis monetarum camerae nostrae Cibiniensis assignare debeati.s. Secus, si indignationem nostram evitare cupitis, facere non praesumatis. Datum Budae in festo beati regis Ladislai, anno domini millesimo

187

quadringenlesimo LX" quarto, regni noslri anno septimo, coronationis vero primo.

Von der Kanzlei: Ad relationem magistri Bartholomei et cetera.

Unlen rechts: Lecta.

3385

Ilormannstadt 14Bi Juli 1. Dic Sicbcn Sliilile beuikunden die strilligen Hattert- grenzen zwischen Grosscheuern und Slolzenburg.

Abschrift Arh. St. Sibiu, Manuskripf Zimmcrmann dcs Urkundcnbiiches XI, 96 a nach einer Kopie aus der 2. Halfte dcs 15. Jahrhundertsfriiher im Gemeindearchiv Sura Mare.

NosLadislaus Henlini magister civiumCibiniensis, utcrqueNicolausdeWyzack- na, Nicolaus Zyglewer in iudicatu regio Cibiniensi pro nunc vicegerens, .lohan- nes Greb de Mergcndal iudex rcgius scdis Schenk, Valentinus Bcwdner magister civium Zegeswariensis, Pctrus de Ruffonioute iudcx regius scdis Rewczmarth, Bartholomeus Hutter iudex terrestris Cibiniensis, Johanncs Hutter villicus Cibiniensis celcrique iudices et iurati seniores septcm scdiuni Saxonicalium partium Transsilvanarum ad infrascriptam territoriorum reambulationem faciendam specialiter deputati mcmoriae commendamus tenore praesentium significantcs quibus incumbit universis, quod cum intcr inhabitatores villae regalis Grosschweren vocatae ab una ac inhabitatores villae regalis Stolczen- burg vocatae partibus ab altera praetextu territoriorum earundem villarum diversae atque diuturnae lites et gravcs contentiones coram nobis motae et ac- tuatae fuissent. Tandcm nos die datarum praesentium ad diligentcm instan- tiam ambarum partium iuxta libertates et consuetudines nostras antiquas pa- riter procedentes territoria ipsa diligcnti opera revidimus et reambulavimus ac iuxta tenorem certarum literarum quondam serenissimi principis et domini Sigismundi dei gratia Dalmaciae. Croaciae et cetera regis felicis reminiscentiae sub sigillo suo novo dupplici et aulentico concessarum nobis in facie eorum territoriorum pcr praefatos inhabitatores de Grosschwercn contra et adversus praediclos inhabitatorcs de Stolczenburg tunc praesentes in specie exhibita- rum et praesentataruni incipiendo in prima meta in loco, qui dicitur Grasteyn et de meta ad metam transeundo pervenimus super locum in vulgari videlicet Beel et ex post de eodem loco Beel appellato procedendo inter ipsum locura Beel et pontem in cespitibus quatuor metas scu signa metarum ereximus et re- novavimus ac ipsas antelatis inhabitatoribus de Grosschweren et eorum here- dibus et postcris universis adiudicavimus et adiudicamus eisdem inhabitatori- bus villae Stolczenburg praesentibus et futuris perpetuum silentium superinde imponentibus sub poena decem marcarum in praedictis literis expressata. In cuius rei memoriam firmitatemque perpetuam praesentes literas nostras pa- tentes sigillo nostro provinciali maiori et authentico subappendenti roboratas antelatis universis inhabitatoribus villae regalis Grosschweren praedictae ac eorum heredibus et posteris universis duximus concedendas. Datum Cibinii in profesto visitationis beatae Mariae virginis gloriosae, anno domini millesi- mo quadringentesimo sexagesimo quarto.

3386

Brons 1464 Juli 3. Richter und Ral von Stadl und Stuhl Broos ersuchen den Hern^annstddter Rat, die Wahl des Magisiers Matheus zuni Konigsrichter zu bestdtigen.

188

Orig. Pap. .\rli. Sl. .Sibiu U II 2Xi. Siegel. nincl. Dni. 30 niiii. war ,Tuf dcr Riickscite

zuni VerjcliUus ;mfsi'driickt.

Druck: Archiv lo. isSU, iy:i Nr. 3(5. Iluriuuziiki, Documfiiti- II, 2, 151 Nr. 133, Ilur-

muzaki. Docuuicntc XV, 1, 60 Nr. 104 zu .luli 10.

Bruchstiick: Iklcr, Obscrva! ionc^ 23.5.

Salutem omni cuin liuiuiliLalc liouorisque rcveieuliae exliibitione. Honora- biles sapieutesque viri domini noslri praefereudi. Noveritis, quod auribus uoslrisi incubuil, quomodo rex noster gratiosissimus liis diebus proxime elap- sis suae nos oculo pictatis rcspexit, suos munere speciali remunerendo ple- bisanos vidclicel. quod qualibet sedes omniinodam libertatem ac voluntatem regium cligeudi iiidicem habere deberet, uli lilera in regali apiid nos retenta continctiu', dc quo cuncti in tauti deo laudcs, regiac celsitati et vobis grates infinitas reservainus. Quam ob rem magistrum Matheum, filium prudentis viri Ladislai iudicis, voluntate cum totius sedis sicut Saxonum, Hungarorum ac Walachorum decrcvimus eligendo nostrum in iudicem, petentes vos et quemlibct vestrum, uos in liberlatibus literis in regalibus retentas conservare, sicut et alias sedes couservastis, ac praenolatum magistrum Matheum vobis dignemini habere recommissum. scientcs. si euudem vestri e medio rcicitis, pro tunc alium nostra de scde eligemus indilate-, quia per nullum adveutum aliquem nobilem virum nostri in medio fovere possumus, sicut nec volumus habere. Quare humillime obnixeque petimus in libertatibus, ut supra in lite- ris regalibus contentis nos- couservari. Quod si seciis fcceritis, flagitemus nobis non iinputare, quia arripiendo iterum regiam celsitudiuein adire acce- lerabimus eandem flendis vociferal ionibus rogantes supplicantesque, qua- tenus eadem sua magnificcntia nos miseros hic in acie contra Turcismum cou- stitutos, munere cum aliquali dignetur intueri ac remunerari, sicuf- et^ alias^ sedes- remunerantur-. Ex Zazwaras feria tertia infra octavam visitationis gloriosissimae virginis Mariae, anno domini MOCCCCLXIIIF. ludices, villicus iuratique cives (jppidi Zazwaras totaque sedes vestii hiimil- limi servi.

Auf der Ruckseile Adiesse: Egregiis honorabilibus discretisque soliertiae viris magistro civium, iudicibus iuratisque consulibus ciNitatis Cibiniensis dominis ac praeceptoribus nostris plurimum honorandis.

1 Hierauf Rasur 15 mm. * Ober der Zeilc.

3387

Kronstadt l\(i't Juli 3. Petiiis, Pleban von Weidenbach und Burzenlander Dechant, bestdtigt den Schiedsspruch im Erbschaftsprozess :wischen Hijl von Zeiden und Nikolaus von Brenndorf.

Zciteeniissische Abschrift Archiv der Evang. Kirchengemeinde A.B. Brasov, I.E. 144,

f. 191 V.-192 r.

Rcgest: Archiv, 3t, 1907, 182.

Petrus plebanus dc Wydenbach ac decanus Rraschouiensis universis et sin- gulis quibus expedit recognoscimus tenore praesentium significantes, quod nostram veniens in praeseutiam honesta domina Hyl vulgariter vocitata de Cydino, uxor legitima magistri Mathiae querulose nobis insinuans, quomodo quidam immansor villae Bringis^ Nicolaus nomine testamentum praefati magistri Mathiae viri ipsius legitimi, quod bona ratione ac dispositione fieri pro salute animae suae ordinasset, revocare et iu nichilum redigere praesump-

189

sisset. Qui Nicolaus auctoritate nostra ordinaria coram nobis vocatus com- paruit, eidem dominae Hyl de Cydino respondit uxorem ipsius legitimam Dorotheam nuncupatam esse et fore filiam legitime conceptam et progenitam a praefato magistro Mathia qui de iure haereditario in singulis bonis tam mobili- bus [uam immobilibus antedicto magistro Mathiae succederct cui non par- va iniuria per testamentum praefatum immo praeiudicium et dispendium dinos- ceretur irrogari. Ex adverso vero dicta Hyl de Cydino contra eundem Nicolaum de Bringis replicando respondit uxorem suam dictam Dorotheam minime fore aut aliquando fuisse filiam legitimam seu de thoro legitimo progenitam sed potius fornicarie conceptam et extra thorum legitimum progenitam plurimum asserebat. Productis itaque coram nobis habunde variis literarum testimoniis super legitimitate praefatae Dorotheae mulieris uxoris Nicolai saepedicti de Bringis partes ex mera et libera voUintate non coactae nec compulsae aut vi, dohi, fraude aut metu inductae causam controversiam altercationes et omnia iura ipsis competentia coniunctim et divisim ad manus venerabilium patrum et dominorum magistri videlicet Joliannis plebani Brassouiensis, domini Andreae plebani de Castromariae ac domini Jacobi plebani de Bringis tam- quam arbitratorum et amicabiiium composilorum libera et spontanea volun- tate tradiderunt et omnimode de plano in bassuni et de basso in planum coram nobis resignarunt, supplicantes dictis dominis arbitratoribus et amicabilibus compositoribus, ut eandem causara sive causas complanare et concordiam ple- nariam iuxta literarum testimonia pronuntiare cum poenis annexis dignarentur, promitteutes stipulatione manuali sub iuramcnto et fide data omnia et singula per supradictos dominos arbitratorcs in praefata causa seu causis arbitrata seu arbitranda, declarata vel declaranda, pronuntiata vel pronuntianda com- positaque et componenda firma grata et rata habere et inviolabiliter perpetue sub poena imponenda servare. Unde dicti domini arbitratores et amicabiles compositores praefatarum partium suplicationibus et petitionibus annuentes et inclinati, dictam causam controversiam et altercationem tamquam arbi- tratores et amicabiles compositores coram nobis susceperunt, concordarunt et omnem discreptationem inter dictas partes in causa ipsa exortam complana- runt et de alto in bassum deposuerunt nec non in formam et poenam infrascrip- tas pronuntiarunt et declararunt. Primo concludimus, approbamus, ratificamus et pronuntiamus, quod mulier Dorothea uxor legitima Nicolai de Bringis sit filia legitime concepta et progcnita praefati magistri Mathiae iuxta sanctorum canonum sanxiones et declarationes, quae omnia iura haereditaria tamquam filia legitima censctur apud patrem obtinere et in nollo posse privari. Deiude eodem modo concludimus quod licet praefata Dorothca filia magistri Mathiae pracfati legitima possit, debeat et valeat ei in bonis paternis succedere tam- quam filia legitima, tamen propter maiorem concordiam, aniicitiam et favo- rem volumus et ordinamus, ut magister Mathias in vita praesenti adhuc exis- tens eam de parte sua et bonorum suorum dotet et remuneret tamquam filiam legitimam ipsius. Primo cum una tunica de panno Ypri cum nodulis argen- teis cum uno pallio similiter Ypri et cingulo argenteo- de una marca, Nicolao vero marito eius et genero suo unam tunicam de Ypri subductam pellibus vul- pinis, picarium argenteum de una marca et filio eius tunicam unam pro floreno et pileum. Ita ut in vita et similiter post mortem praefata Dorothea uxor Nicolai de Bringis et filia legitima magistri Mathiae omnino nichil iuris habeat repetendi seu postulandi de quibuscunque bonis sive mobilibus sive immobi- libus possessis et relictis a magistro Matliia praefato neque iu vita neque post mortem. Pro finali conclusione ratificamus, volumus et concludimus ut in praescriptis omnibus et singulis sic ut pracmittitur nulla expost fiat exorbitatio cuiuscunque partis seu recusatio formis et modis per nos arbitratis sub poena quinquaginta florenorum auri decano Brassouiensi pro lempore constituto

190

solvendoniin et ainmissioiiis toliiis rniisap et omniuin iiiriiiin praemissam causam irrecuparabililer concernent ium. Super quibus omnibus et sinqulis praefatae partcs nos debita cum instantia reciiiisierunt, ut i])sis dc praedictis arbitratis, pronuntiatis ct dcclaratis aliisquc omnibus et singulis sic ut prae- miltilur factis literas nostras sigillo nostri officii consignatas atquc sigillis pracfatorum dominorum arbitratorum in maiorcm cautclam, evidentiam ct firmitatcm appendentibus roboratas conficeremus et ipsis ob ipsarum ma- ioris cautelae rcspectum assignaremus. Quorum |H'litis cxaudilione tamciuam benedignis favorose anniientes. piacsentes lileias noslras sigillis nostris appen- dentibus ut praefcrtur roboratas dignum duximus coneedendas. Acta sunt hacc in dote parochialis eeclesiae beatae iVIariae virginis et matris gloriosae in civitate Brassouicnsi praesentibus ibidem providis et dicscretis viris Pctro Rewel, lacobo Hon. magistro Petro vitrico ccclesiae, Laurcncio eruginatore, Nicolao Fus ct Mclchyor de Bringis, testibus pracmissorum idoneis et fidedignis, die tertia mcnsis Julii, aniio domini millesiino ciuadringentesimo sexagcsimo quarto.

' Palaographisch so zii lesen; es ist wohl die ^ Vorlage argerleo. Abkiirzung fiir Brmgdor/"/'^ Brcnndorf.

3388

Tasnad liKi .luli 3. Alkohiiis. Bischof i>on Siebenburgen, ersuclit den Hermann- sladler Burgermeistcr Ladislaus Paruus. seinem Gewcihrsmann den fUr Emmerich Zdpolya, Gubernator von Bosnien, bestimmlen Becher auszufolgen.

Orig. I^ap. Arh. St. .Sibiu U II 235. Siegel, oval 16-19 mm, in rotcs Wachs, papierbe- declit. aiif der Riiclvscilc zum Verschluss aufgedriiclvt, unlcserlich.

Amice dilecte. Scribit nobis' magnificus dominus Emericus de Zapolya guber- nalor Boznensis, frater noster carissimus, qualitcr vestra amicitia in persona Saxonum sedis Czibiniensis suae magnificentiae unam cuppain dare promise- rit et petit nos sua magnificientia, ut a vobis cuppam ipsam repeteremus et suae magnificentiae transmitteremus. Pro eo petimus vestrain amicitiam, quatenus dum et quando egregius magister Alberlus, caslellanus castrorum noslrorum Albcnsis et sancti Michaelis pro petenda ipsa cuppa hominem suum ad vestram amicitiam dire.xerit, extunc ipsam cuppam per eundem aut vestrum homiiies ipsi magistro .\lberto- transmittatis, ut ipse nobis remittat et tandem nos praefato domino gubernatori transmittere valeamus. Scripta in oppido nostro Thasnadicnsi feria quinta proxima post festum visitationis beatae Mariae virginis, anno domini millesimo CCCC LX " quarto. Nicolaus episcopus Transilvanus.

Auf der Ruckseite Adresse: Circumspecto viro Ladislao Paivo magistro civium civitatis Czibiniensis amico nobis dilecto.

^ Hierauf que gestrichcn. ^ Hierauf de gestrichen.

33S9

Lippa lifii Juli 6. Franz IJteratus de Kezi schreibt an den Hermannstddler Rat in Angelegenheit eines von dem verstorbenen Biirger Jakob Sor ihm schuldigen Geldbetrages.

191

Orig. Pap. Arh. St. Sibiu Coll. post. V 1162. Siegel. rund, Dm. 21 mm, war in griines Wachs aut der Riickseite zum VerschUiss aufgedriickt.

Circumspecti ac providi viri fratres et amici honorandi. Recordamur, quomodo tempore illo quo dominus noster rex partibus in illis Transilvanis fuerat con- stitutus nos quaedam debita nostra puta florenos auri^ sexingentos et sexaginta tres a Jacobo Sor vestro condam concive, quibus idem nobis mediante literis condam domini nostri gubernatoris Johannis de Hwnyad ac propria manu scriptarum suarum debitoria- obligatur coram vestris amicitiis et iuralis pro tunc conslilutis, praesente ipso Jacobo Soor cum mandato regio postulabamur quiquidem Jacobo quaedam astutia decogilata finxit ad deliberationem septem scdium Saxonicalium doraini nostri regis tandem prorogasse neque vos hiis auditis. Et quo tunc vesler magister civium fuit conslitutus aliquam satisfac- tionem ex parte sui de praemissis impendere^ curastis de quibus omnia dum satisfactionem loco in communi recipere intendebamus. Vos quidem vestris in literis nobis huc transmissis* scripseratis ex parte ipsius Jacobi, iudicium et iustitiam impendere, quod non fecistis sed stamus in huiusmodi dampno. Inlerdixeramus etiam omnia bona ipsius et suum corpus a-* sepultura templi coram dominis plebano vestro et decano de Keresthyenzegethi si ipsum mori contigeret absque salisfactione quem mortuum sepelistis. Igitur petimus easdem vestras amicitias confidentei per praesentes causa commisimus iusti- tiae de bonis condam Jacobi Soor de praemissis nostris bonis omnimodum impendere satisfactionem aut in aresto sua bona illac nostri adventum aut nostrorum hominum conservari facere velitis, ne aliqui iusti vestri consonii pro iniustis arrestentur et dampnificentur, de quibus praemissis novum man- datura regium vestris amicis loquentera habemus. Sed quia vestris amicis bene manifestum foret sumus per dictum dominura nostrum regem penes in con- sortem Drakale vayvodae constituti. Scripta Lippae feria sexta proxima post festum visitationis beatae Mariae virginis, anno et cetera^ sexagesimo quarto. Franciscus Literatus de Kezy alias castellanus de Hwnyad.

Aiif der RUckseite Adresse: Circumspectis ct pro\ idis viris raagistro civium ce- terisque iuralis civibus civilatis Cibiniensis tratribus et amicis nostris hono- randis.

' Hierauf gestrichen sexaginta. * Hierauf pro durchgestrichcn.

2 Hierauf gestrichen nobis. ^ Hicrauf p durchgestrichen.

^ Ober der Zcile darunter satixfacere diirch- ' Hierauf ein Schaft durehgestrichen. gestrichen.

3390

Kronsladt 1464 Juli 17. Peiiiis, Pleban von Weidenbach iind Dechanl des Bur- zenlandcr Kapitels, entscheidet den Prozess des Kronstiidter Stadtpfarrers Jo- hannes Reudel gegen Katharina, Witwe des Petrus Greb, wegen einer Schenkung zugunsten der Maricnkirche in Kronstadt.

Zeitgenossische Abschrlft .\rchiv der Kvang. Kirchengemeinde A.B. Bra^ov, I.E. 144,

f. 182 V.-183 r.

Regest: Archiv, 34, 1907, 183.

Petrus plebanus de Wydenbach ac decanus Brasschouiensis significamus te- nore praesentium quibus expedit universis, quomodo nupcr nobis more et in

192

loco solilis el consiielis ad audieiulum causas el iacienda iudicia una cum dominis assessoribus noslris collocatis aslitil coram nobis in figura iudicii nostri venerabilis vir dominus et manister .Toliannes baccalaureus in decretis rector ac plebanus ecclesiae parochialis hcalae et gloriosissimae semper virginis Mariae civilatis Brassouieusis ul aelor al) una, |)eteus el poslulans ab honesta domina Kalherina reliela prideui honae memoriae Pelri Greb de Brassouia personaliter astante, ut a rea partibus ab altera dari sibi et ecclesiae sanctae anledictae teslamentum olim per providum virum Georgium Schoeli domum seu curiam videlicet ipsius SchoeU in acie situatam pro dicta ecclesia seu ipsius tabrica rile et legitime leslatam alque legalam. quod eliam lestamentum iam per lougi temporis Iraclum conlra ipsius testaloris dispositionem el volun- tatem in detrimentum et retardationem salutis el salvationis uti timetur ani- marum extilit diutius retardatum fineui deputatum ad huc minime consecu- tum. Quibus auditis dicta domina Katherina ex adverso respondil allegans pro se, quod praefalus Petrus Greb praediclam curiam annos per plures absque ulla cuiuscunque impetilione pacifice el quiete possedisset nullanique in suo testamento neque alias verbolenus de diclo lestamento aliquani unquam fecis.set mentionem. Quare actori denegavit petita et quia actoris incumbit probatio veniente termino partibus ad producendum et audiendum testes prae- fi.xo praefatus dominus et magisler .Tohannes ad edocendnm et probandam suam aclionem lesles nonpretio, odio, amore seu limoie quovismodo corruplos pro- duxil. quibus lamquaui idoneis el fidedignis per parlem adversam admissis et iuramenlis ab eisdem super sacris evaugeliis sub forma verborum debita partibus praesentibus receptis rite et legitime examinantes, dicta et fassiones eorum redigere fecimus in haec scripta. Prima testis discreta femina .Smylyn de Brassouia nullius parlis consanguinea aut affinis iurata et inter-. rogala de teslamenlo curiae Georgii Sehoel' quid sibi conslaret. respondit, se ex ore proprio ipsius Georgii in leclo ullimae suae aegritudinis audivisse ex- presse, quod dualitas suae curiae pro ecclesia parochiali bealae virginis Mariae ipso defuncto debeat pertinere. Secundus lestis vir providus Anthonius seu .\nlhal vulgariter diclus, civis Brassouiensis, iuralus et interrogatus res- pondit se ab ore N. uxoris dicti SchoeU cum adhuc corpore compos ct perfectae esset rationis ac sanitatis audivisse expresse, quod sua terlialitas iuxta dis- positionem et legationem marili sui defuncti cum dualitate consimililcr debeat pro ecclesia parochiali beatae virginis pertinere praesentibus etiam tunc circumspectis viris Petro Bongner et aliis pluribus fidedignis. Tertius testis Laurencius eruginalor de Brassouia iuralus et interrogatus fatetur se ex ore N. Schoelyn audivisse, quod se Petrus Greb promplas meas pecunias pro debilis suis solvendis expendat lamen domum seu curiam quae ecclesiae est expendere non balebit. Quartus leslis Conradus Carpentarius de Wyden- bach iuratus et interrogatus fatetur se ex ore proprio N. Schoelyn audivisse haec verba expresse: Ecce Petre Greb sicut curia ista per maritum meum de- funclum ad tempora vitae meae ad usum michi est concessa sic similiter vobis eandem ad lempus vitae vestrae concedam et postea erit ecclesiae, quibus verbis dictus Petrus nichil contradicens consensit. Veniente igitur termino excipiendi contra testes et eorum dicta concesso cum a parte adversa nulla penitus fieret exceptio nullaque replicatio aut reconventio videbatur, magis- trum et dominum Johannem actorem praefatum sufficiens habere causae suae documenlum el suam propositionem veram evidenler declarasse atque probasse et idciico quod pelebat iure et iuslilia concedenle obtinere pleno cum effeclu. Nos igitur quorum interesl proposita allegala el probata audire, cognoscere et senlenlialiter decidere seu diffinire necnon et testatorum ultimas volunta- tes et ad usus pios praecipue testata executionem debito demandare, matura satis deliberatione et teslium de causae seu facli merilis sane idoneis et fide-

193

dignis edocti testimoniis partibus ad audiendi sententiam praesentibus Christi invocato nomine pro tribunali sedentes et solum deum prae oculis habentes iuxta ea qui vidimus et audivimus per hanc sententiam nostram diffinitivam decernimus, pronuntiamus et declaramus curiam acialem Georgii condam Schol et N. uxoris eiusdem tamquam eorum ultimum et voluntarium testamen- tum bona et concordi ratione et volunlate pro ecclesia parochiali beatae Ma- riae virginis et ipsius fabrica legatam et testatam, ipsi ecclesiae memoralae cum omni iure habendi, possidendi, commutandi, vendendi et in usus quos- cumque beneplacitos eandem convertendi adiudicantes finaliter in his scrip- tis. In nomine palris et filii ct spiritus sancti amen. Lata est haec sententia in die beati Alexii confessoris in dote ecclesiae parochialis praefatae, anno do- mini M^CCCCLXniP, praesentibus dominis patribus et fratribus capituli Brassouiensis pro celebrata pro tunc fraternitate pariter congregatis.

^ e iiber o.

3 3Q1

Ofen 14B4 Juli 28. Konig Matthias befieit Furkeschdoif ftii die Dauer vvn 10 Jahren von allen Steuern und Abgaben.

Orig. Perg. Arh. St. Sibiu, Archiv der Evang. Kirchengemcinde A.B. Medias 352/163/ 209. Siegel, rund, Dni. 65 mm, war in rotes Wachs vorne aufgedriickt. Druck: Archiv, 11, 1873, 89 Nr. 4.

Von der Kanzlei: Commissio propria domini regis.

Nos Mathias dei gratia rex Huugariae, Dalmaciae, Croaciae et celera^ memo- riae commendamus per praesentes, quod nos ad humilimae supplicationis instantiam nonnullorum f idelium nostrorum per eos pro parte f idelium civium, populorum et iobagionum nostrorum in possessione nostra Farkasthell<y vo- cata in partibus nostris Transsilvanis existente comorantium nostrae porrec- tae maiestati, tum vero e.\ eo ut eadcm possessio populorum multitudine va- leat decorari eosdem cives, populos et iobagiones nostros in eadera possessio- ne nostra Farkasthelkyn pro tempore commorantes ab omni solulione census taxarum ordinarium et extraordinarium necnon collectarum ac contributio- num ct quorumcumque exactionum. quam iidem de praefata possessione nos- tra nobis aul in medium civium et communitatis opidorum nostrorum Megyes et Selk in eisdem partibus nostris Transsilvanis existenlium qualitercumque facere haberent. Quemadmodum aliis literis nostris superinde confectis ex gratia nostra speciali infra spatia decem annorum anno proximo praeterito exemeramus et supportaveramus ita et praesentibus duximus eximendum et supportandum immo eximimus et supportamus ac usque tempus in cisdem literis nostris prioribus praefixum etiam census de eadem possessione in ar- gento nobis provenire debentem nostram ad rationem computari volumus praescnlium per vigorem. Quocirca vobis fidelibus nostris iudicibus regiis dictarum partium nostrarum Transsilvanarum eorumque officialibus necnon dicatoribus et exactoribus huiusmodi taxarum et collectarum ac contributio- num praesentibus et futuris, item iudicibus, iuratis ceterisque civibus in dic- tis opidis nostris Megyes et Selk pro tempore constitutis harum serie firmiter praecipiendo mandamus, ita omnino habere volentes, quatenus habita prae- sentium notitia amodo deinceps memoratos cives, populos et iobagiones in praenotata possessione nostra Farkasthelkyn commorantes a solutione huius-

194

modi censiis, taxae, collectarum ac conlribiilionum ct exaclionum quorum- cumque quam, ut praedicitur, iidem nobis aul in medium vestri qualitercum- que facere haberent contra formam praemissae nostrae exemptiouis infra tem- pus praelactum artare el compellere nuUomodo praesumatis nec sitis ausi modo aliquali in singulis annis infra praetaclorum decem annorum in sortem census eiusdem possessioiiis nostrae semper nostrani ad rationem computantes. Praesentes autem post earum lecturam reddatis praesentanti. Datum Budae sabbatho proximo post festum beati Jacobi apostoli, anno domini millesimo quadringentesimo sexagesimo quarto, regni nostri anno septimo, coronationis vero primo.

Unteri von der Kanzlei: lecta fiat regislratus. ' Bis hierher in verlangerter Schrift.

3 392

Ofen HG4 Jiili 30. Konig Matthias veiieihl Johannes Gereb de Winrjarth und dessen Erben fur die Dienste. die er seineni Valer, seincm Bruder Ladislaus sowie seiner Mutter bei seiner Befreiung aus der Gefangenschaft und bei der friedlichen Ubergabe des Reiches an ihn geleistet hat. districtum nostrum Fogaras vocatum in comitalu Albensi mil allen Mdrkten. Dorfern, Besitzungen und Besitzan- leilen sowie Besitzrechten.

Datum Budae feria secunda proxima post festum beati .lacobi apostoli, anno domini millesimo quadringentesimo sexagesimo quarto, regni nostri anno septimo, coronationis vero primo.

Orig. Perg. Ungar, I.andesarchiv Budapest Dl. 16 040. Siegel, rund, Dm. 64 mm, war in rotes Wachs vorne aufgedruclit. Auf der Rucliseite von der Kanzlei: Regestrata fol. C.B. de Kemed N.P.

Regest: Fejer, Codex XI, 499 = Hurmuzalvi, Documentc II, 2, 155 Nr. 134.

3 393

Ofen 146i Juli 30. Konig Matthias bcauftragt das Weissenburger Kapitel, Jo- hannes Gereb de Wijngarth in districtum nostrurai Fogaras vocatum in comita- tu Albense pertinente... una cum opido sirailiter Fogaras norainato cete- risque opidis, villis, possessionibusque et iuribus einzufuhren. Datum Budae feria secunda proxima post festum beati .lacobi apostoli, anno domini millesimo quadringenlesimo sexagesimo quarto, regni nostri anno septimo, coronationis vero primo.

Orig. Pap. Ungar. Landesarchiv Budapest Dl. 29 295. Siegel, rund, Dm. 65 mm, war in rotes Wachs auf der Ruckseite zum Verschluss aufgedruekt. Die Urkunde ist stark bescbadigt.

Laut Ruckvermerk hat die Eintuhrung am 12. Xoveniber stattgefunden. Einsprache haben erhoben: Michael von Thorstadt wegen seinem Besitzanteil in Galati, der Knese Johannes von Galati fur den Adligen Georg Thabias, der Knese von Kyxdalia namens des Adligen Xikolaus von Salzburg wegen dessen gleichnamiger Besitzung, wegen Gross- schenk der Ortshann u.a.

Ober der Zeile.

195

3 394

Zond liGi August 14. Konig Malthias hefielill dcin Pelius de Zob, die Bisliitzer Barg der Bilrgerschaft von Bislrilz zii iibergeben.

Orig. Pap. Arh. St. Cluj-Kapoca, Archiv der Stadt Bistrita Xr. C2. Siegel, nind. Dm.

56 mm, war in rotes Wachs vorne aufgedriickt.

Druck u. Facsimile: Teleki, Hunyadiak kora 11, 91 Nr. ,361.

Bruchstiick; Archiv 4, 1859, 274 Anm. 55.

Regest: Archiv. Zeitschrift 12,82. Berger, L"rkunden-Regesten 33 Xr. ITO.

\'on der Kanzlei: Commissio piopria domini regis.

Mathias dei gratia rex Hungariae, Dalmaciae, Croaciae el celera fideli nostro egrcgio Pelro de Zob salutem el gratiam. Quia nos confisi de fide et fidclitate fidelium nostrorum circumspectorum civium, hospilum et inhabilatorum ci- vitatis nostrae Bistriciensis eisdem castrum nostrum Bislricienscm dtdimu.v conservando. Ideo fidelitati tuae harum serie firmiter praecipientes mandamus, quatcnus reccptis praesentibus praefatum castrum nostrum Bistricienscm simul cum omnibus ingeniis in eodem e\istentibus manibus praefatorum civium, hos- pitum et inhabitatorum dictae civitalis nostrae Bistriciensis dare et resignare debeas. Et secus facere non praesumas. Praesentes tandcm pro tua erga te re- serves expeditione. Datum in Zond in vigilia festi assumptionis beatae Mariae virginis. anno domini millesimo quadi ingentesimo sexagesimo quarto, regni nostri' Hungariae^ septimo, coronationis vero primo.

Mathyas rex

propria manu et cetera.

Unler dcin uhgefallenen Siegei. M. P. conservatorc referente. 1 Im Bug unleserlich.

5 5<^5

Lippa l'<fi'i Auctu-it 21. .Tohann Giskra mn Brandeis hestatigt dem Eat i'on Bistritz den Einpfung von 1! 000 Goldgulden.

Orig. Pap. .\rl!. St. CIuj-Napoca, Archiv der Sladt Bistrita .\r. 63. Sicgel, rund, Dni. 211 mm, papierbedeckt, in griines Wachs vorne aufgedriickt. Im Siegelfeld Gcweih eines Doppelenders (Hirsch). Umschrift in gotischer -Minuskel: [ ] ohan.

I^egest: Archiv. Zeitschrllt 12,82. Berger, Urkunden-Regesten 33 Nr. 171.

Johannes Giskra de Brandis etcetera harum serie omnibus in publicum profitemur, quod cjuia sicuti regia maiestas iudici, iuratis celerisque civibus civitatis Bistritiensis, dominus nosler gratiosus nobis sex millia florenorum commiserat et mandaverat da(re)'^, quod supratacti cives nobis horum sex milium florenorum auri sufficientem solulionem fccerunt et adiinpleve- runt. Igiturque suas circumspect iones de liiis sex millibus etcetera quittamus etquietos reddimus et expeditos, liaium lilerarum nostraiiim sigiilo et testimo- nio mediantibus^. Datum Lippae feria lertia proxima ante Hartolomei, anno et cetera sexagesimo quarto.

' Liicke 24 mm. 2 Vorlage medientibus.

196

3 3Q6

la^i I Wt SoptPinbcr 1. ['rlnis Zrdiich rr.siirlil drn IlrniKinnsladtrr Rat. ihni die schuidirjrn 45 Giildrn. dir rr srincn Gesandien Irciihdndcrisch (jeborcjl halic. saml Zinsrn :uriick:iirirhcn.

Oiig. Tap. Aih. Sl. Sibiii V III 173. Sicgcl, riind, Dm. IS iniii, in hrauncs Wachs aiif dcr Ruckseitc zum Vcrschluss aufgedruckt, verwischt.

Aniiciliao complacpntiaequc voluiitatem. Famosi viri. voslri.s ciicum.spectio- nibus dedtixi iu quam pluribus literis iulimandum ex parle Bartholomei Huter et .lacobi Moldncr simulcum Michaelc (ircb pro quibus solvi \' slamina Colo- niae pro XT.\' floreiiis l'niiaricalibus, quos quidem floreiios proiniserunl fide dala iniiii rcinillcie absqiic omiii mora in donuim mcain et hucusquc nullam peniliis soliitionem ;'dcptus sum. Insupcr me unacum mcis el rebus omnibus pro ipsis iii fideiussoriam Iradidi ex parte ambasiatorum, qui in legatione ad regcm Ungariae Iransmissi fueranl, quae causa brevitatis abmitlo, ut patel ciarius in lilcris obligal ioniim sub sigiJlo oppidi' nostri quae ct quanta promi- serunl si damna aul quaevis iinpcdinicnta iucurrcrcm mc salvum el- secunim omniuo rcddcnlur. Hoc ipsum ex parle toliiis communitalis Cibiniensis spo- pondcrunt. El cgo danina non pauca usque ad praesens habui et adhuc de die in diem infestor ab aliquibus ut puta ad minus in centum XX florenis Unga- ricalibiis sum damnificaliis. Tanliim novil altissimus cuius ante conspecturii nullum latet sccrclum. El pro nunc intellexi, quod supradicla moneta est de- posita in quodnm loco vcstrac civitalis ct quod ibi mittcrcm ad rccipiendum, quod nullatenus faciem neque illic destinare praeintendo cum satis expensa et fatigas habui. Eaproptcr vestras circumspectiones duxi praesentibus cogi^ tandum. quatenus vigore iustitiae mediante vestros caritative informare ve- litis ad solutionem effectivam et plenariam una cum damnis iuxta eorum pro- missa in domum meam. Si fecerint ero bene contentus. Sin autem eotunc ves- Irae sagacitales mihi imputarc non dedignenlur si ab innocente pro nocente cxigcro ct recipiam ad satisfactionis complcmenlum. Hoc idem possum pro- babiliter facere ct affirmare per literam obligationis in qua praenominativestrae civilatis iurali cives sub iuramento voverunt et fide dala promiserunt ex parte lolius civilatis Cibiniensis de omnilius damnis ct expensis satisfacere. Datum iii Foro Philistorum in dic Egidii, anno domini 1464.

Pelrus Zedrich.

Auf drr liiirkseilr Adrcssc: Prudcntibus viris domino magislro civium, iudici necnon iuralis consulibus Cibiniensibus.

' Vorlagc oppido. - Vorlage e.

3 397

1 ifii Septenibcr 'i. Konig Mallhias und die Gros.srn drs unfiarisrlicn ndchcs be- (jlaubicien iiber Vorsprache imn fidelis noster Gaspar Door, civis et inhabitator oppidi nostri Megyes in siio ac aliorum univcrsorum civium, hospitum et in- habilalonim dicti oppidi nostri die Uikunde Koniii Sigisnninds mn 1402 Nr. MS3 iiber die Brfreiunii der Zinri .'^liihlr viin drr Gerichlsbarkeil dcs S:cklergrafen. Datiiin per manus rcvcrcndissimi in Chrislo patris domini Stephani, cccle- siarum Coloccnsis el Bachicnsis archiepiscopi aulae nostrae summi cancellarii

197

fidelis nostri dilecti. anno domini millcsimo qiiadringcntesimo scxagesimo quarto, pridie nonas septembris, rcgni nostri anno scptimo. coronationis vero primo. Es foUjcn die Xaiiien dcr Giossen des iingaiischen Rciehs wie Ni . 3 i2i mil zusdtzlichcr Sennuny des Kardinal —Erzbischofs Dionijsiiis von Gran und des Benedikt Tliwrocz als Turhiiter statt des Johannes Thwz de Lak.

liingesclialtct vom Weissenburger Kapitel 1488, Orig. Archiv der Evang. Kirchenge- meinde A.B. Media? Nr. 55. Bruchstiick: Archiv 11, 1873, 64 Anm. 1.

3 39^

14fi4 Spptember 5. Der Konvenl von Kolozsmonostor schallel die Urkunde Konig Matthias' von liGi Nr. 3 37S ein iind bezeugt. dass die Vertreter der Stadt Bi- siritz und der umliegenden Gemdnden dem Familiaren Matthias Pan des Johannes Giskra von Brandeis 6 000 Goldgulden ausgefolgt haben.

Orig. Pcrg. .\rh. St. Cluj-Napoca, .\rchiv dcr Stadt Bistrita Nr. 64. Siegel war ange-

hangl.

Regest: Archiv. Zeitschrift 12,86. Berger, Urkunden-Regesten 34 Nr. 172.

Conventus monastcrii beatacMariae virginis de Kolosmonostra omnibus Christi fidelibus tam praesentibus quam futuris pracsens scriptum inspecturis salu- tem in omnium salvatore. .\d universorum notitiam harum serie volumus pervenire, quod cum nos ad instantiam et legitimam petitionem prudentum et circumspectorum virorum Thomae Hawzer iudicis, Jacobi Krechmer iurati civis civitatis Bistriciensis ac Laurencii Panczel in Besenew, Andreae Brew- far in Nagdemeter et Stephani Magni in Lekencze in pertinentiis eiusdem civitatis Bistriciensis commorantium. venerabilem et religiosum virum fra- trem dominum Petrum, abbatem praetactae ecclesiae nostrae dominum et praelatum nostrum, duos ex nobis videlicet religiosos viros fratres Stanislaum custodem et .\mbrosium sacerdotem socios nostros conventuales ad infrascripta videnda, audienda et tandem nobis referenda nostro pro testimonio trans- misimus fidedignos. Qui tandeni exinde ad nos reversi nobis conscientiose letulerunt eo modo: Quod ipsi feria tertia post festum bcati Egidii abbatis proxime praeteritum^ ad civitatem Coloswar demum domum habitationis providi viri Eliae Nyrew pariter accessissent, ubi praefati Thomas, Jacobus, Laurencius, Andreas et Stephanus coram ipsis domino abbate ac nostris testi- moniis necnon nobilibus viris Michaelc de Swk. .\nthonio Dcsew de Patha, item prudentibus et circumspectis viris Luca Kerekes iudice ac Johannc de Longocampo, Ladislao Hwnyady iuratis civibus et Stephano Byrthalan concive civitatis Coloswar, nobili Mathiae Pan dicto, familiari magnifici Johannis Gyskra de Brandis mediantibus literis serenissimi principis et do- mini, domini Mathiac dei gratia regis Hungariae et cetera ac dicti magnifici .lohannis (lyskra sex millia florenos auri puri, veri et iusti ponderis plene et integre pro rcdemptione castri Bistriciensis dedissent e1 assignassent ct cosdem per ipsum Mathiam Pan levatos et acceptos. I-"acta huiusmodi praedictorum flo- renorum solutione praenominati Thomas et Jacobus in ipsorum ac totius communitatis civitatis Bistriciensis et pertincntiarum eiusdem personis nos- tram venientes in praesentiam e.xhibuerunt et praesentaverunl nobis quas- dam literas memorati domini Mathiac legis duplici sigillo suo consignatas tenoris infrascripti in quarum margine supcriori tales sunt dictiones scrip- tae: Commissio propria domini regis, petentes nos debita cum instantia, ut

198

tcnnrem eanindciii de \cibo ad \crlnim sine diminutione et augmento aliquali transscribi et transumpmi faccremus transsciiptumquc ct transsumptum eis- dem Tliomae ac Jacobo ac aliis praescriptis dare dignaremur iuris corum ube- riorem ad cauteiani. Quarum tenor talis est. (Folgt die Urkunde Konig Mat- thias' von 1464 Nr. 3 378). Nos itaque petitionibus praelibatorum Thomae et Jacobi favorabiliter inclinati praescriptas literas dicti domini regis praesentibus litcris nostris privilegialibus de vcrbo ad verbum sine dimiuutione et augnuMito aliquali transscribi ct transsumpmi facientes transscriptumque et transsumptum earundem annotatis Thomae et Jacobo ac aliis supradictis duximus concedendas, iuris uberiorem ad cautelam. In cuius rei memoriam firmitatemque perpetuam praesentes literas nostras pri- vilegiales pcndentis et autentici sigilli nostri munimine roboratas duximus concedendas. Datum fcria quarta proxima post praedictum festum beati Egi- dii abbatis, anno domini miliesimo quadringentesimo sexagesimo quarto su- pradicto.

1 Ober der Zeile.

3 399

Enyed 14G4 September 8. Der Dreissigsteinnehmer und Munzkammcrgraf von Hermannstadt Laurcncius de Bayon fordert den Hermannstadter Rat auf, um- gehend eine Tagsatzung einzuherufcn. auf dcr er cin koniglichcs Schreiben erldu- tern werde und ersucht, ein gleiches Schreibcn an die Zwei Stiihle weiterzulcilen.

Orig. Pap. Arti. St. Sibiu U III 12. Siegel, rund, Dm. 23 mm, war in grunes Wachs auf der Riickseite zum Verschluss aufgedrtickt.

Prudentes et circumspecti viri frates et amici honorandi. Misimus vestrae fra- ternitati et amicitiae literas vobis sonantes, quarum tenorem intelligere non potestis nisi ex propriis relatibus nostris. Petimus igitur easdem \cstras fra- ternitates et amicitias, quatenus mox habita praesentium notitia potiores eos ad hanc sedem vestram pertinentes ad feriam secundam proximami qui convenire habent^ secundum vestram consuetudinem convenire faciatis, quo die et nos vestri in medium constitui volumus et vobis universaliter intentio- nem regiam explicare. Et tandem liabita praescntium notitia alias^ literas legias duabus sedibus Saxonicalibus sonantes una cum praesentibus literis nostris transmittatis sine mora ita, ut et de eisdem sedibus duabus ipso die lunae potiores per communitatem uniformiter electi intersint. Factum enim pro quo conventio intererit vos concernit parte pro maiori. NuUam enim mo- ram in transmissione literarum regiarum et nostrarum dictis duabus sedibus faciatis. Ex Ened in festn nati\itatis virginis gloriosae, annn domini et cetera LX" quarto.

Laurencius de Bayon, comes ti icesimarum rcgalium et camerarius Cibinien- sis.

Auf der Riickseite Adressc: Prudentibus et circumspectis magistro civium ac toti communitati civitatis Cibiniensis fratribus et amicis honorandis.

' September 10. ' Darunter eiusdem gestrichen.

" Hierauf conveni gestrichen.

199

3 400

Delenii 146-5 Oktobor 8. Strphan von Hcderfaya geslattct dcn Bewohnern dcs Stuhls Reiissmarkt, ihre Schweine in den ziim Distrikt Hamlesch (jchijrenden Wdldern zii weidcn.

Orig. Pap. Aih. St. Sibiu U II 236. Siegel, lund, Dm. 15 mm, war auf dcr Ruckseite in griincs Wachs aufgedriicl^t.

Priiclente.s ac ciicumspecti viri amici uostri hoiiorandi. Literas vestras nobis exhibitas sane recolligimus intellectu continentes in eo, quomodo nostri fami- liares in Omlas constituti cohabitatores sedis Zeredahel prohibeient ne cum eorum procis dc glandinibus silvae ciusdem districtus Omlas fruerentur, pe- tentes nos sub forma libertatis eorum eosdem permittcre ac silvas perfrui. Ad quod vestris respondemus amicitiis, quod nos ccrtitudinis veritatem comperi- mus ab illo, qui eandem Omlas cum pertinentiis a magnifico Wlad vaivoda tenuit, ut tam ipsi de sede Zcredahel et alii vicini eandem Omlas circumiacien- tes licentia mediante sub pactatione iuxta voluntatem officialis easdem sil- vas usi fuissent. Scientes quod in omnibus iuribus nostris ct nos permanere praetendimus sicuti ct ceteri vestri adhaerentes in corum perfrui nituntur con- gaudere libertatibus non pro parvis nostris servitiis regia maiestas eundem districtum contulit perpetue cum omnibus veris et antiquis metis omnium limieitatum, in quibus cum omnibus vicinis nostris et commetaneis pacifice manere volumus neque velitis vos, ut ncs in iuribus nostris derogamen perci- piamus sicuti \os ct vestri coherentes a nobis afectatis. Quicumque enim de eisdem silvis ac montibus cum eorum porcis perfrui praetenderit a nobis aut nostris hominibus prout alias consuetudo fuit, postulet et nos omnem exhibebimus favorem et amicitiam. Datum in castello nostro Scharos vocato feria secunda proxima post festum beati Francisci confessoris, anno domini et cetera LX "" quarto. Praesentes vero propter absentiam sigilli nostri cum nostri capellani sigillo fecimus consignari. Stephanus de Hcderfaya.

Aiif der Riickseite Adressc: Prudentibus ac circumspcctis viris iudicibus et iuratis senioribus consulibusque septein sedium Saxonicalium harum partium Transsilvanarum amicis nostris honorandis.

3 401

Im Heerlager bei der Furt Raleha aii der Save 1 '»<!'• Oktober 8. Koniij Malthias erhebt iiber Ersuchcn der Briider Johannes und Andreas Pon(jracz oppidum ipsorum Thywys vocatum in comitatu Albensi Transsilvaniae habitum zur koniglichcn Freisladl... ut cives, hospites et communitas in dicta civitate Thywys commo- rantes... a solutione tricesimaria et tributaria, tricesimis et tributis regalibus et reginalibus ac etiani aliorum cpiorumcuinquc tribulis ct tcloniis... sint exemli.

Datum in descensu nostro e.xercituali iu vado Ratcha fluvii Sabac feria secunda proxima ante festum beati Dionisii martyris, anno millesimo quadringentesimo sexagesimo cjuarto, regni nostii anno septimo, coronationis vero primo.

Abschrift 18. .Jh. Uiigar. I.andcsarchiv Budapcst Dl. 62 881. Abschrifl 19. .)h. .\rh. Sl. Sibiu, Sammlung C.I). und Fr. Tcutsch S. 1 068 f.

200

3 402

l\HA Oktobor i:{. Dci Kiiiwrnt i>on Kolosznwnoslnr licurkundrl dcn Grcnzvcrlauf zwisclicn Dumbraiiioard und dcm Szcklcrdorf Ernci. dcr ani S. Oklobcr neu fcst- gcslellt worilcn ist, wobci dic I-'lurbczcichnunijen Zazfeld und Zazpalliaka ei- wiilinl wcrdcn.

Datum scxtd dio diei terinini praeuolali. auuo douiiui uiiilesiuio quadriugen- tesiuio sexatjesiuio quitrto su]iradieto.

Uiiick: Banibas, Szvk. okkvLllar 110 Nr. 62.

3 403

Weidrnliacli \Wt Oktohcr 18. Dcr lUirzcnlandcr Dcchanl Pclrus. Plcban von Wcidvnburh. foidcrl iillr lliiizcnliindci Gldubigen auf, fiir dcn Bau der Kiiche in Scudorfbci llcldsdorf .\linoscn zu spcndcn.

Zcilgcnossisclic Absclirift iiu Aicliiv dcr li^vang. Kirchengcmeindc A.B. in Bra^ov, I.E. 144, f. 193 V.

Pctrus plcbauus de W\ denbacii ac decanus Brassouicnsis uni\eisis et siiigulis ecclesiarum parocliialium rectoribus et dominis plebanis in et sub decanatu Brassouiensi conimorautibus et coustitutis sinceram et mutuam in domino caritatem. Cum inter alia opeia pietatis. quae de foute verac caritatis procedunt, eiemosina celebrius commendctur ac solemuioribus prcconiis commeudata extolli dinoscitur per iliaiu namquam sacro attestando eulogio sive ablutio scelerum et contra omnia mundi pericula est firmamentum, haec est illa, quae coelum aperit et nos propitiabilitcr de connnissis excusat ct restituit nobis gratiam plasmatoris. .Saue quia iuhabitatores Nouae villae et eorum patroni ut fidcles ct devoti katholici domuiu scu ccclesiam pro houore dei et animarum salute aedificare et construcrc optaut iutimo cx affectu, sed ad in inchoaudum et perficiendum eorum non suppetunt facultates nisi Christi fidelium devoto- rum subventioup coadiuventur. Ideo universitatem vestram pcr viscera minime (?) doiuiui .Jhesu Christi in animarum vestrarum salutem monemus et hortamur iu domino. quateuus duui el quaudo discrctus vir dominus Ladis- laus plebauus de dicto loco seu vilricus aut coruiu nuutius ad vos aut aliquem vestrum pervencrit elemosiuas ad opus praeinissuin petiturus sibi de bonis vestris a deo gratuite collatis pr )Ut iu cor deus vobis miserit manus benigne porrigatis adiuditrices, cumque in ecclesiis vestris erga parochianos vestros pie et patcruc promovcre digucmini et velitis. spcrantes firmiter in boufirum omnium retributorc Ihcsu Christo. quod illam quam bcucfacieutibus coelesti rctributionc rcpeuditur paluiam gloriae cousequi meramini patria iu futura. Ihaesentes post lecturain reddi petimus exhibenti. Datum iu Wydenbach in die sancti Lucae evangelistae, anuo domini M^CCCCLXIIIl".

3 404

Abtsdorf iifii Oktober 2fi. .\bt Raimund von Kerz. Bischof von .Aigc?. er- siirht dic Siebcn Sliihle, seine Unlcrtancn gcijcn weitere Beluslungen in Schutz zu nehmen .

201

Orig. Pap. A. St. Sibui, CoU. post. V, 1662. Siegel, ruiid, Dm. cca 47 iiiin. war in griines Wachs auf der Rilckseite zum Verscliluss aufgedriiclvt.

Die Datierung gibt eine Bestatignng dafiir, dass in Ungarn wie in der Ostlvirche der Demetriustag auf den 26. 01<tober fallt.

Scrvitiorum meorum constantiam cuni oiationibus devotis^ semper paratam. Domini ac patres me praestantissimi. Noverint vestrae dominationes, quo- modo didici de consensu voluntatis nicae uequaquam admittere, ut iobagio- nes villarum nostrarum alicui subiciaulur aut al) aliquo taxentur sive aggra- ventur seu a iuribus pri\ ilegiorum ipsorum immo et consuetudiuibus recipi- antur nisi de consensa piae admissiouis. Volcntes vestrae dominalioncs quamvis mandatum regium semper nobis sit servandum uti melius noverint vestrae dominationes quod et oportet. Sed rcsumpsi mandatum regium mihi a sua serenitate missum essc cassum et lioc propter datuni emanationis. Quaprop- ter dominationes ac paternitates vestras praeobnixe flagito ac huniillime imploro, [ -]- um eis nou desere consiliis. protectionibus et con-

servationibus praemissorum ab altissimo [ Y ''^> quia potius mallem

emitteie omnem substantiam imnio vitam quam frangere seu cassare retro fidelitatem vestrarum prudentium amicitiarum et dominationum praemissam. Ideoquc supplico vestrae domiuationcs me unacum meis taliter dirigere, ut voluntatcm vestrarum dominationum incessanter valeam inipleri. Demum periculum et indignationem regiae maiestatis non incurrere, Ex villa Abbatis ipso die feria sexta festi beati Demetrii martvris, anno doniini millesimo CCCC"0 LXLIIP,

Per vestrarum dominationnm capellanum fratreni Reimundum abbatem in Kercz, rectorem sacrae theologiae ac electum Argensem episcopum.

Auf der Riickseite Adresse: Prudentibus ac discretis iudicibus regalibus, magis- tris civium ceterisque iuratis civibus et viris septem sedium Saxonicalium, dominis ac protectoribus suis semper honorandis.

^ Hierauf adeo gestrichen. ^ Liicke 8 mm.

- Liiclce 9 mm.

3 405

Kroiistadt liGi Oktobcr 28. Der Kroiistadlcr Rat hcstdliqt. dass Chrisliar} Rod und Siinon Cluinp dcin DominiI<ancrl;lostcr in Kronsladt cincn Ilof ain Burqhals mitsamt seinen Gerechtsamen zur Aldialtuiuj ciner Secleivncsse ain J^ikolausaltar der Peler- und Pauls-Kiichc gcschenkt hal)en.

Orig. Perg. Archiv der Hvang. Kirclicngemeindc A.B. Brajov, l.E. 58. Siegcl, rund,

Dm. 43 mm in rotem Wachs in gelber Wachsschussel, an blau-wciss-brauuerHanfschnur

angehangt. Dcrselbe Stenipel wic Nr. 1 374.

Die Urliunde ist in goti.scher Minusl<el, nicht in Kursive, und daher wohl von cinem

l:)ominikanermonch (Empfangerausfcrtigung) und nichl in dcr Stadtkanzlei geschrieben,

aber dort gesicgelt worden.

Hegest: Korrespondcnzblatt 1, 1878. 117 Nr. 3.

Nos iudex iuratiquc consules civit.ilis Brassouiensis memoriac comincndantes tenore praesentium quibus expedit universis significamus, quod providi et circumspecti viri Cristannus Rod et Symon Clump nostrae civitatis iamfatae iurali cousules ex certa nostra scicntia suarum et suorum progcnilorum ani- maruni compuncli et succcnsi zclo, quandam curiam seu donuim cum piscina olim per Cristaniuim Ciurnp in pcdc monlis vulgariter Burch luils cxlructam

202

et tMci-tam cuin universls suis pcrHiienliis.domibus et officiais, horto, piscina, pomerio, horreo et et stabulis, fructibus et cmolimentis et cum libera inlro- ductione et eductione aquarum, fratribus sancti Dominici in claustro beato- rum Petri et Pauli apostolorum ordinis praedicatorum sub reguUui observantia deo famulantibus pro quadam missa prima in ordine in ara sancti Nicolai perpetue in eodcm claustro ob refrigcrium suarum suorumque progenitorum animarum saiute celebranda appropiaverunt, dederunt et ascripserunt. Suppli- carunt itaque nobis tam ipsi fratres quam dicti Cristannus et Symon, ut ipsam curiam seu domum cuni eiusdem inc<ila ab omnibus steuris, taxis, censibus, excubiis et laboribus civitatis praetaxatae exemptum et supportatam habere dignaremur. Nos vero divinum potius volentes ampliare cultum quam dimi- nuere ct bonis per ipsos fratres factis et fiendis participes fieri cupientes, pracmemoratam curiam, domum atque cius incolam pro tempore inhabitan- tem deinccps cum universis suis pertincntiis ab onini solutionc censuum, stcura- rum ceterorumque ut praemittitur ac lihcra introductione et eductione aqua- rum vigore harum literarum nostrarum duximus favorose perpetue eximendam, supportandam et liberandam. In quorum omnium praemissorum fidem, caute- lam et cvidentiam maiorcm pracsentcs nostras literas ipsis fratribus sigillo pendenti nostrae civitatis roboratas duximus in tcstimonium concedendas. Datuni Brassouiae in die apostolorum S\ monis ct Judae, sub anno domini mil- lesimo quadringentesimo sexagesiino quarto.

Auf der Ruckseife in gleichzeitiger Schrifl: Litterae confirmationales supra mis- sam perpetuam in altari sancti Nicolai ct curiam extra civitatem.

3 406

Inter der Burc| ZAvaynik 1464 Xovembcr 5. KiJnig Matthias triigt dcm Konvent von Kolozsnwnostor aiif, Petriis de Zolt iind seine Sohne Michael iind Johannes in die Besitziingen Erked, Theke, Pcntheky, Solmos, Sayo, Pazmos, Warhel, Serleng, Barlad, Olahbudak, Gersensew, Radla, Olimos, Ardan, Felsebes, .\Isebes, Frys et Symonthelky in de Zolnok interiori et Doboka comitatibus einzufuhren und bcsiegdt diescn ncucrlichcn Auftrag mit dem neuen Konigssiegcl. Datum in descensu nostro exercituali sub castro Zwaynik in festo beati Emcrici ducis, anno domini millesimo quadringentesimo sexagesimo quarto, rcgni nostri anno septimo, coronationis vero primo.

Laut Ruckvcrmerkhat die Einfiihrung an\ 27. Sovcmticr slattgcfunden. Anwescnd war u.a. Andrcas, castdlanus de Bwdak.

Orig. Pap. Ungar. Landesarchiv Budapest Dl. 27 492. Sicgel, rund, Dni. 65 mni, war in rotcs Wachs auf der Riickseitc zuni Vcrscliluss aufgedruckt.

3 407

Wpidrnbaeh 14B4 Xovember 11. Dcr Bui zcnliindcr Dcchant Petrus, Pleban in Weidcnbach. beruft die Mitglicder dcs Burzenliindcr Kapitels lur Wcdxl des neuen Dechanten.

Zeltgenossische Abschrift Archiv der Evang. Kirchengcmeindc A.B. Bra^ov, I.H. 144, f. 193 V.

203

Pctrus plebanus de Wydenbach ac decanus Brassouiensis universis et singulis ecclesiarum parochialium rectoribus et dominis plebanis in et sub decanatu Brassouiensi ubilibet commorantibus ct constitutis sinceram et mutuam in domino caritateni.

Cum iuxta patrum piaedecessoium atquc modernorum consuetudinem die beati Briccii^ electio officialis et novi decani capituli Brassouiensis annuatim fieri et celebrari consucvit, ideo vobis et cuilibet vestrum in virtute obedien- tiae salutaris et sub excommunicationis poena mandamus, quatenus die prae- fata beati Briccii terlia vidclicet feria proxima ventura in civitate Brassouiensi mane constitui et in loco alias consueto dictac clectioni interessc modis omni- bus debeatis, insuper et domini clavigeri claves secum afferre non ommittant. Datum in Wvdenbach in die beati Martini papae, anno domini MOCCCC LXIIII».

^ November 13.

5 40S

Ujlak HGi \ovrinbcr 22. Konig Matthiris verhirtrt rten Siehcn Siiihlrn. von den Sachscn der Zwci Sliihle statt des vereinhartcn vierlen Tcilcs dcr ihncn gc- meinsani auferlegtcn Steuer den dritten Teil einzuhehen.

Abschrift Arh. St. Sibiu Manuskript Zimmermann des Urkundenbuches IX, 74 nach dem Orig. Pap. friiher im Stadtarchiv Medias. Ebenda Handschriftensammlung des Brukenthalmuseums, Ballmann, Cartophylax 1, 392. Bruchstiick: Archiv 11, 1873, 64 Anm. 2.

Von der Kanzlei: Commissio propria domini regis.

Mathias dei gratia rex Hungariae, Dalmaciae, Croaciae et cetera fidelibus nostris universis et singulis Saxonibus septem sedium Saxonicalium partium Transsilvanarum salutem et gratiam. Exponitur nobis in personis Saxonum nostrorum duarum sedium earundcm partium Transsihanarum, quod quam- vis ipsi alias ex antiqua eorum libertatc taxarum. quae super ipsas s^ptem et duas sedes communiter imponebantur, semper quartam partem solverint. Tamen vos iam deinceps super praefatos Saxones taxarum, quae super vos pro tempore imponuntur, tertiam partem exigere velletis et niteremini in eorum libertatis praeiudicium et damnum. Et cum nos eosdem Saxones nostros in eorum libertatibus conservare velimus, ideo fidelitati vcstrae firmissime man- damus, quatenus habita praescntium notitia praefatos Saxones duarum sedium ad solvendam tertiam partem taxarum, quae super vos et ipsos conimuniter imponuntur, contra eorum antiquam libertatem compellere nunquam praesu- matis nec sitis ausi modo aliquali. Praesentibus perlectis exhibenti restitutis. Datum in Wylak in festo beatae Ceciliae virginis, anno domini millesimo qua- dringentcsimo se.xagesimo quarto, rcgni nostri anno seplimo, coronationis vero prinio.

3 409

Baes 146i Xoveinber 26. Kiinig ^Jatlhias schenkt den Briidcrn Johannes und .Andreas Pruigracz de Dcngdcg dic Stadt Miihlhach sanit dm unUiegenden Stuhls- genieinden.

204

Orig. Pcrg. BibliotlKk der Akadi-mle der S.R.R. Bukarcst, Urkiindcn DCCXXXIV/ie. Sicgcl, Dni. 65 inm, iii rotes Waclis vornc aiirardruckl . ncstc niil (lcm glciclicn Slcinpcl wie Nr. 3 362. Driick: Progianini des cv. tiynin.-isiiuiK \liihlli:icli l,S75/7(i. .'il Nr. 1.

Von (lei Kanzlfi: Coinniis.sio propria ckiinini rcgi.s.

Nos Malliins (Um i^ratia rex liungariae, Dalmaciae, Croaciae et cetera memoriac comineiuiamiis tonore praesentium significantes quibus expedit universis^, qiiod cum poleslas rejjjnantinm ad lioc di\initus in terris erecla sil , iil quem- admodnm ad malornm vindictam ita et ad laudem sit bonorum et snbicctum sibi promiscui pipuli fidelem tccum tegat bcnivoicntia liberalitate attrahat et uniuscnique merila condignis retributionibus prosequatur. Quod ct si ex debito publici officii cl quadam generali prlncipum regula fieri soleat, iiii tamen altioribus ornandi snnt titulis et clarioribus magnificandi lionoribus, quos sincerior fidcs magnanimi actus et cxccllentiora merila ceteris antepo- inuit. Hoc igitnr ducti rcspectu considcranius virtutes magnificas et claiissima merita fideiium nostrorum magnificoruin .lohannis Pangracz de Dengeleg, vaivodae Transsilvani ac comitis Siculorum nostrorum, necnon Andreae simi- liter Pangracz de praefata Dengeleg fratris sui carnalis, capitanei partium superiorum et comitis Trinchiniensis, quibus ipsi primuin quondam illustri domino genitori nostro et sacrae coronae nostrae se gratos reddere sludiierunt, nobis etiain ab eo tempore quo ad huius regui status cnlmen, quo nunc fnn- gimur, elccti vocatique fuissemus, cuin sumina diligentia servierunt, adhaese- runt nam [ue in omnibus lateri nostro, Horum etiam industria, consilio et forti assistentia in expugnatione castrorum, in conflictu et expnlsione hostiuin plerumque claras victorias vicimus contra Rohemos, tiui tertiain fere partcin regni nosLri occupaveraul. in omnibus exercitiis bcllicis nobiscuin pcrscveru- runt. In Turcos duin militavimus vel eoruin praesentia vel suorum assistentia numquam defuit praccipue novissime in expeditione nostra contra Turcos ad regnum Boznae facta inter illas gravissimas hiberni temporis et circumcursan- tiuin hostium anguslias in exijuguat ioue castri ct opidi ,Iavcza aliorriimtjue castrorum recupcral ionc piacfatus Andreas personalitcr nobiscum interfuit. Nuper etiam iu tcrra Belin iii expugnat ione castrorum, quae Tiirci tenebant ipse Johanncs vaivoda tunc capitancus generalis gentinm nostrarum nobis et regno nostro non sine effusione snnguinis carorum familiarum suorum con- stanter scrvivit. Quorum omniiim intuitu volentes eis nostrum rcgium favorem ostendere civitatem uostram regalem Zazsebes vocatam in partibus Transsil- vanis in comilatu Albensi habitam cuin villis Lamkcrek, Hyhamfalwa, Kelnek, Peterfalwa, Pyhen-, necnon Daal, Rekytha, Schekchwr ct Olahpyeu vocatis in eodem comitatu Albensi existentibus aliis etiam universis villis et posses- sionibus ac praediis ad dictam civitatcin Zazsebes pertinentibus simnlcum eius- dem civitatis ac dictarum villarum et possessionum utilitatibus et pertiuen- tiis quibuslibet terris scilicet arabilibus, cultis et iucultis, agris, pratis, cam- pis, fenilibiis, silvis, nemoribus, montibus, vineis, aquis, fluviis et generaliter quarumlibet ntilitatum et pertinentiarum suaruin iutegritatibus quovis nomi- nis vocabulo vocitatis ad easdem de iure spectantibus et ab antiquo pertinere debentibus sub suis veris metis et antiquis limitibus memoratis Johanni vai- vodae ac .\ndreae fratri suo carnali eorumque heredibus et posteritatibus uni- versis de manibus nostris regiis dedimus, donavimns et contuliiniis iinmo damus. donamus ct coaferimus iure peipetno et irrevocabiliter possidendum, tenendum pariter et habendum salvo iure alieno. Harum literarum nostrarum vigore et testimonio mediante. Quas in formam nostri privilegii redigi facie- mus dum nobis in specie fuerint reportatae. Datum Bachyae feria secunda proxima post festum beatae Katherinae virginis et martyris, anno domini

205

millesimo quadringentesimo sexagesimo qiinrto, regni nostri anno septimo, coronationis vero primo.

Von der Kanzlei lechts unten: Ad mandatum serenissimi domini comitis can- cellariae.

Auf der Ruckseite: Regestrata M. E. folio 0+2.

1 Bis hierher in verlangerter Schrift. ^ Gebessert aus Pychen.

3 410

Baes 1464 November 26. Konig Maithias weisl den Konvent von Kolozsmonos-

tur an, den siebenbiirgischen Woiwoden Johannes Pongracz und seinen Bruder

Andreas, Kapilan von Oberungarn und Graf von Trentschin, in civitatem nos-

tram regalem Zazsebes vocatam in partibus Transilvanis in comitatu Albensi

habitam cum villis Lamkerek, Ryhamfalwa, Kelnek, Petherfalwa, Pyhen

necnon Daal, Rekytha, Seekchwr et Olahpyen einzufuhren.

Datum Bachiae^ feria seciinda proxima post festum beatae Katherinae virginis

et martyris, anno domini millesimo quadringentcsimo sexagesimo quarto,

regni nostri anno septimo, coronationis vero primo.

Laut Ruckvermerk auf der 2. Ausferligung hat die Einfiihrung am 22. Marz

1465 im Beisein u.a. des Nikolaus d.J. von Salzburg stattgefunden.

Orig. Pap. Ungar. Landesarcliiv Budapesl Dl. 26 406. Siegel, riind. Dni. 6.") mm, in rotes Wachs, papierbedeclvt, auf dcr Riickscitc zum Verschluss aufgedriiclit. Derselbe .Stempel wie Nr. 3 362. Eingeschaltet vom Konvcnt von Kolozsmonostor 146.5, Orig. cbenda. Die Url<unde weist zahlreiche Eintragungcn des Konvents, Streicliungcn u.s.w. auf. Eine zweite Orig. Ausfertigung mit dcm glcichcn Siegel cbcnda Dl. 36 866. .\uch diese Urkunde weist eine Reihe Ausbesserungen und Vcrschrcibungen auf.

Druck: Hunyadiak kora 11, 98 Nr. 365. l^rogramm des ev. Gymnasiums Miihlbach 1875/ 76, 33 Nr. 2.

' Ober der Zelle.

3 411

Gilau H^-i Dozember 8. Nikolaus. Bischof lum Siebenburgen. ersucht den Her- mannsladter Biirgermeisler Ladislaus, ihm eine fiir die Domkirche in Weissen- burg uusgebesserte (Bild)tafel zuzuschicken.

Orig. Pap. Arh. St. Sibiu Coll. post. V 1161. Ringsiegcl oval, 18x14 mm, war auf der Riickseite in roles Wachs zum Vcrschluss aufgedruckt.

Circumspecti amici nobis in Christo sincere dilecti. Petimus vestras amici- tias confidenter, quatenus thabulam in civitate vestra ecclesiae nostrae Alben- sis reformatam causa nostrae amiciliae ac amplioris complacentiae per unum currum veslrum ad festum nativitalis domini proxime venturum^ vclitis Albam transmittere, ut ad praedictum festum thabula praefata valeat locari ad locum suuin. In quo nobis rem facitis maxime gratam et nos vobis com- placcre non recusamus. Scripta in castro nostro Gyalo in festo conceptionis beatae Mariae virginis, anno doinini millesimo quadringentesimo LX"° quarto.

Nicolaus episcopus

ecclesiae Transsiluanae.

206

.4»/' dei Rilckseite Adresse: Circumspeclo Ladislao magistro civium ac iiuatis civibus civilatis Czibinicnsis, amicis nobis in Chrislo sincerc dilectis.

' DoztMiiber 25.

3412

liKi Df7.<'inl)er 10. Der Konvent von Kolozsmonostor heglaubigt iiber Ersiiclien circunispccti viri Thomas Ilawscr dictus iudex et Johannes Lohnar iuratus civis in ipsorum ac totius communitatis civilalis Bistriciensis personis die Urkunde Konig Matthias' voii 1464 Xr. o 369 mit der Urkunde dieses Konigs von 1461 Nr. 3 261 enihaltend die Urkiinde des Johannes von Hiinijad von 1453 Mr. 2 S61 iiber die Freiheiten u. Pflichten von Stadt und Distrikt Bistritz. Datum feria secunda pro.xima post festum conceptionis beatae Mariae virginis, anno domini millesimo quadringentesimo sexagesimo quarto supradicto.

Orig. Perg. Arh. St. Cluj-Napoca, Arcliiv der Stadt Bistri^a Kr. 65. Siegcl war ange-

hangt.

Regest: Archiv. Zeitschrift 12,83. Berger, Url<iinden-Rcgesten 34 Nr. 173.

3 413

Weissenbiir}) 1 'iC5 Januar 8. Der siehenbiirgische Bischof Nikolaiis triigt ullen Pfarrern des Bislritzer Kapitels auf. widerspenstigen Vertretern der niederen Geistlichkeit entgegenzutreten. sie festzunehmen und dem Dechanten vorziifuhren.

Abschrift Arh. ,St. Sibiu, Manuskipt Zimmcrmann des Urkundenbuches X, 203 nach E. Aniicinus-Lieb, Monumenta uelera friiher im Archiv dcs Hvang. Kapitels A.B. Bis- trita.

Nicolaus dei et apostolicae gratia episcopus Transsilvanlis sinccre nobis in Chrislo dileclis honorabilibus et discrelis universis et singulis ecclesiarum capellarumque rectoribus et plebanis in et sub decanatu Bistritiensi ubivis commorantibus praesentium noliliam habituris salutem in domino. Ad nos- Irani pervenit audientiam, quod non sinc gravi cordis nostri displicentia vobis ferimus, qualiter nonnuUi clerici tam in maioribus quam etiam in mi- noribus ordinibus constiluti omni obedientia suorum superiorum abiecta contra eosdem superiores suos pertinaciter rebellizare ac timore dei prorsus postposito se multiplicibus enormitatibus ingerere consuevissent in scanda- lum totius ordinis clericalis ac animarum suarum salutis dispendium mani- festum. Volentes autem huiusmodi eorum pertinacibus ausibus obviarc, ma- tura superinde nostrorum consiliariorum praehabita deliberatione volumus, ut decanus iurisdictionis vestrae pro tempore constitutus tales rebelles el pertinaces veluti salutis immemores de quibus evidens fuerit documentum detinere bonaque ipsorum occupare ac detentos propriis eorum in personis nobis praesentare teneatur. Mandamus vobis ut vos prout per vestrum fueritis requisiti dccanum assistere debeatis. Et aliud non facturi. Datum in Alba- gyula feria tertia proxima post festum Epiphaniarum domini, anno eiusdem Mo CCCC" LXV.

1 Bei .\micinus-Lieb urspriinglich sexagesimo quinlo, spiitcr in sepliiagesimo quinio geiindert. Dem .\usstellcr zufolge gehiirt die Urkunde zu 1465.

207

3 414

Weisspnburfi 1465 Jainiar 8. Der siebenbiirgische Bischof Ircigt dem Dekan des Kiralyer Kapilels aiif. den Anordniinqen des Bistrilzer Dechanten in allem Folge zii leisten.

Datum iii Alba Gyiila feria terlia pioxima post festum Epiphaniaruni ilo- mini, anno eiusdem miliesimo quadringenlesinio LXV

\-i

Abschrift Arli. St. .Sibiu, Manuskript Zimmcrmann dcs Urkundcnbuclics X. 204 nach E. Aniicinus-Lieb, Monumenta velera, friihcr im Archiv des livang. Kapitcls A.B. Bis- trita. Fur diese hat die Urkundc des Bischofs Matthcus von 1461 Nr. 3 24.5 als Vorur- kunde gedient, mit der sie wortwortlich ubcrcinstimmt.

' In der Zimmermannschcn Urkundenabschiift lieisst ea sexagesimo sexlo, was nach Amicinus- Lieb mit LXV richtiggestellt wird.

3 415

HGH Januar 27. Konig Maithias besldtigt die Urktinde Konig Ladislaus' V. von 145IJ Nr. 3 009 mit der die Untertanen des Johannes Gereb de Vingard i'om Scliaffiinfzigsten befreit werden.

Datum per manus reverendissimi in Christo paliis domini Stephani archi- episcopi ecclesiarum Colocensi et Bachiensi, locique eiusdem Colocensi comi- tis perpetui aulae nostrae summi cancellarii fidelis nostri dilecti, anno domini millesimo quadringentesimo sexagesimo quinto. Folgen die Namen der Grossen des Reichs vgl. AV. 3 424.

Beglaubigte Abschrift aus 1771 Ungar. Landcsarchiv Budapest Dl. 16 760.

3 416

HSS Foliruar G. Der offenllirhe .\ol(tr Albert dr Paazllinh bezeugl die Aussaqe des Mclchior Sletjffer von Giluit iiber die Besclihignaliine des Veriniigens von An- thonius Aurifaber iind den Einspruch. dcn dcr Rictiler und einige Klausenbiirger Milbiirger dagegen erhohen Itaben.

Orig. Perg. .\rh. Sl. (;iuj-Napoca, .\rchiv der Stadt Cluj-Xapoca VI Nr. 21.

In nominc domini amen. Anno nativitatis millesimo quadringentcsimo sexa- gesimo quinto, indictione Iredecima, dic vero sexta mensis februarii, hora vesperorum vel quasi, in caslro Gyalo in pallatio episcopali diocesis Trans- silvauensis, pontificatus sanctissimi in Chrislo patris et domini nostri domini Pauli divina providentia papae secundi anno eius priino, in nostri notarii publici et testium infrascriplorum praesentia circumspectus Mclchior Sleyf- fer de Gj^alo non compulsus sed propria sua volunlatc extollens vocem suam et dixit, quod res et bona quondam Anthonii .\urifabri de Cluswar, primi marili consortis suae, in valore sexaginta floienorum auri pro debit is civi- tatensium civitatis Cluswar in opido Kew vocato Ladislaus Jakch abstulis- set. Quo audito circumspectus Nicolaus Zompol, concivis diclae civitatis Cluswar pro sc et ia personis ceteroruin civium eiusdem civilatis signanter in persona Nicolai filii Pclri iudicis, .loliaiinis Hozzywmezey. Lucae Kerekes

208

ccnciviiim praedictac civilalis Clwsuar pcis(jnalilcr adheientium extilit pro- testalus. Lndc lacta liuiusmodi protestalioncni praediclus Nicolaus Zompol nominibus quibus supra petiit a me notario pubiico subscripto, ut sibi super praemissis conficerem publicum inslrnmentum, quod et feci meo officio re- quirendo. Datum et actuin anno. die, loco, indictione et pontificatu quibus supra. Praesentibus ibidcni honorabilibus el discretis viris doniinis Gregorio plebano de Clwswar, altero Gregorio de (Juinqueccclesia, artium litcraruni niagistro, et Michaele presbitcro, capellano praefati domini Gregorii plebani, testibus fidcdignis ad praemissa specialiter rogatis.

(Xoldizeichen) Et ego Albertus natus Michaelis de Paazthoh, clericus Strigo- piensis diocesis, sacra imperiali auctoritale nolarius. quia praedictis dictioni pnufati Melcior' Sleyffer necnon prolestal ioni aliisque omnibus et singulis praemissis dum sic ut praemittilur fierent ct agercnt, unacum praenominatis testibus praesens interfui eaque sic fieri vidi et audivi et in hanc publicam formam manu propria scriptum cxinde confeci signoque et nomine meis solitis et consuelis consignavi in fidem omnium et singulorum pracmissorum rogatus et requisitus.

Aiif der lUickscile mn (jleichzcitiyei Ilund: Pro (Hoswar contra Margaretham Melchioris.

' So Vorlajje.

3 417

Klausenburjj liGS Fobniar 11, Dei siehenburgische Woimode Johannes Pongracz tidgt dem Kunvenl vvn Kolozsnwnostor uiif, Petriis Griif von Rothberg in den Besitz von Dinibuii einzufiihren und nennt als seine Beauftraijte u.a. Johannes Biro de Pochtelky.

Datum in Cluswar feria sccunda proxima post festum beatae Scolasticae vir- ginis, anno domini millesimo quadringcntesimo LX™° quinto. Laut Ruck- vennerk hat dic Einfiihrung, gegen die Einsprachen erhoben ivurden, am 14. Fe- bruar slatlgefunden.

Oili;. Pap. Ungar. Landesarchiv Budapcst Dl. 27 682. Siegel, rund, Dm. 20 mm, war auf diT Huckscite zum Verscliluss aufgedriickt.

3 418

(Kronstadt) H65 Februar 13. Der Kronsttidter Plebun Johunnes Reudel ver- zeichnet eine Messestiftung des Petersberger Plebans Georgius zur Jdhrlichen Feier seines Todestages.

Zeitgcnussische Aufzeichnung im Archiv der Evang. Kirchengemeinde A.B. Brasov l.E. 144, f. 196 V.

Regest: Archiv 34, 1907, 183.

Anniversarium perpetuum domini licentiati Georgii plebani in monte Petri. Item successor habeat 1 sedecimalc dc maioribus* perpetua memoria ut anni- versarius dies singulis annis celebrclur habealquc pro eodem anniversario^ medietatem prati a me empti cuius aliam medietatem pro ecclesia aquisivi.

209

habeatque unum equum, unam vaccam et tres porcos cum uno maldrato anno- nae. Haec autem omnia maneant perpetuis temporibus inconcussa. Haec signata sunt per me m(agistrum) Johannem RwedeP plebanum Brassouien- sem, anno domini M^CCCCLXV, XHI die mensis Februarii.

1 scilicet decimis. ^ e uber w.

2 gebessert aus anlsar(is).

3 41Q

Miihlbach 1465 Marz 18. Der siebenbiirgische Woiivode Johannes Pongracz teilt allen Rechtsinhabern Siebenbiirgens mit, dass er den Streit von zwei Enye- dern mit der Stadt Hermannstadt iim hinterlegtes Kiipfer an die Instanz der Sieben Stuhle weitergeleitet habe.

Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U II 238. Siegel, rund, Dm. 29 mm, war in griines Wachs

vorne aufgedruckt.

Druck: Studli ^i materiale 4, 1960, 415 N'r. 11.

Johannes Pangracz de Dengelegh wayvoda Transsiluanus, Siculorum et Zol- nok mediocris comes ac banus Zewreniensis universis et singulis nobilibus, comitibus, castellanis, officialibus, tributariis, theoloniatoriis item civita- tibus, oppidis et villis, ipsarumque rectoribus, iudicibus, iuratis et villicis ac alterius cuiusvis status conditionis et possessionatis hominibus harum partium Transsilvanarum, praesentes visuris salutem et dilectionem. Noveri- tis, quod nos quasdam causas inter providos i\Iichaelem et Thomani Sombor in opido Enycd commorantes ab una et inter universos cives et inhabitatores civitatis Cibiniensis partibus ab altera praetextu cuiusdam cupri et earum occasione motas et vertentes alias de mandato rcgio iuxta continentiam lite- rarum regalium nobis adiudicari debendas, comissas pro eo, quia nos univer- sas causas iuxta regni antiquam consuetudinem regnicolarum coram eisdem provincialibus senioribus septem sedium semper in antea in ipsorum inedio consuetudine observata discutere et adiudicare comperimus. Et etiam quod nos nulli partium iuribus in hac parle derogare volentes huiusmodi causas occasione cupri praedicti cum omnibus suis articulis et dependentiis et tota serie in praesentiam provincialium et seniorum septem sedium discutiendum et adiudicandum iudicio et deliberationi eorundem submisimus et relinqui- mus, submittimusque per praesentes eo modo, ut si qua partium iudicio ipso- rum' septem sedium contentus non extiterit vel contentari noluerit, extunc in praesentiam regiae maiestatis consuetudine ipsorum seplem sedium appel- landi et transferendi habeat facultatem. Dilectionibus igitur vestris in per- sona regia firmiter praecipientes mandamus, quatenus praedictos cives et inhabitatores dictae civitatis Cibiniensis ratione cupri praedicti et causarum praemissarum usque deliberationem^ et discussionem ipsius causae impedire, detinere et arestari facere in nullo ac nullibi nequaquam praesumatis. Et aliud non facturi. Praesentibus perlectis exhibenti restitutis. Datum in civi- tate nostra Zazsebes feria secunda proxima post dominicam Oculi, anno do- mini millesimo quadringentesimo LX"° quinto.

Von der Kanzlei: Relatio Georgii de Haranglab.

^ Hierauf iur gestrichen. 2 Hierauf gestrichen causa.

210

3 420

Klauseiibiini 1 iKJi Miir/. ;{(). Der offenlUche Notar Stephaniis Mathiae Graws be:eiit]t. dass Richter iind Rat i'on Klausenburg (jegen die Zeugenaussage zweier Biirger von Thorenburg in ihrem Prozess gegen Margarelha Sleyffer Einsprache erhoben haben.

Oiig. Perg. .\rli. St. Cliij-Napoca, Archiv der Stadt Cluj-Napoca VI Nr. 22.

In nomine domini amen. Anno nativilatis ciusdem millesimo quadringen- tesimo sexagesimo quinto, indictionis tredecima, die Saturni, tricesima vero mensis Martii, infra missarum soUemnia in capella beatae Mariae Magdale- nae in civitate Coloswar fundata, dyocesis Transsilvanensis, pontificatus autem beatissimi in Christo patris et domini nostri Pauli divina provindentia papae secundi. anno ipsius primo, in me notarii publici testiumque subscrip- torum et ad haec legitime rogatorum et vocatorum praesentia personaliter constitulus, providus et circumspectus vir Silvester dictus, civis Thordensis, in sua ac honesti Leonardi Aurifabri de eadem Thorda praedictae dyocesis Transsilvanensis personis propria voluntate ad fidem suam dixit et fassus extit in huiusmodi: Quod quidque discretus Ladislaus, plebanus de Synd, ad fassionem ipsorum Silvestri el Leonardi pridem tempore examinationis tes- tium in praefata Thorda pro parte honestae dominae Margarcthae, relictae quondam Anthonii Aurifabri de praefata Coloswar, nunc vero consortis Mel- chioris Sleyffer de Gyalo et contra iudicem et iuratos cives praefatae civi- tatis Coloswar productorum in eo, quod ipsi Silvester et Leonardus vidissent et uti testes deposuissent dum praefatus quondam Anthonius Aurifaber, prior maritus ipsius dominae Margarethae, sexaginla florenos auri de caletha et ladula sua excipisset et ad subsidium civitatis Coloswar iudici et iuratis civi- l)us tunc tempore existentibus tradidisset ob favorem partis ultraquam licuit. Scripsit hoc ipsi Silvester et Leonardus tempore suorum fassionis non illo modo deposuissent, quia nuncque vidissent praefatum quondam Anlhonium .\urifabrum de caletha seu ladula sua praediclos sexaginta florenos auri exci- pientem et pro subsidio civitatis praefatae Coloswar cuipiam iudici seu iuratis civibus tradentem et assignantem et sic publice contradixissent. Sed quod ipsi tempore testamentariae dispositionis praefati quondam Anthonii Auri- fabri idem Silvester et Leonardus interfuissent testamento scilicet ipsis nichil constaret de sexaginta florenis auri legationis seu assignationis. Unde facta huiusmodi fassionis prudenti et circumspecti n' iri Lucas Kerekes, .Johannes Hozywmezey. Johannes et Valentinus Syweges, iurati cives saepefatae civi- tatis Coloswar sollemniter protestati sunt ad fassionem praefatorum Silvestri et Leonardi de praefata Thorda et hoc praesens publicum instrumentum a me notario publico infrascripto quem dare et confici petierunt iure requisito, quod el feci in co id officio exposcente. Acta sunt haec anno, indictione, die, mense, hora, loco et pontificatu praedictis, praesentibus illud discretis et honestis viris et dominis Achatio Ivesmarker, Petro Grawn, .Johanne Mu- sum sacerdotibus de praefata Colo.swar, Martino Kermissar, Nicolao Jacob et Michaele Xemes, iuratis civibus de eadem aliisque pluribus fidedignis tes- tibus ad praemissa rogatis, vocatis et legitime requisitis.

(Notarzeichen) Et Ego Stephanus Mathiae Graws de civitate Coloswar, Tran- silvanensis dyocesis, publicus sacra imperiali auctoritate notarius, quia prae- mi.ssis fassioni. contradictioni et protestationi omnibusque aliis et singulis praemissis, dum sic ut praemittere fientur et agerentur, unacum praenomi- natis testibus praesens interfui eaque omnia et singula praemissa sic fieri

211

vidi el audivi. Ideo hoc prasens publiciim instrunientum manu mea propria conscriptum exinde confeci et in hanc publicam formam redegi, signoque et nomine meis solitis et consuetis consignavi rogatus, vocatus et legitime requisitus in fidem et testimonium omnium et singulorum praemissorum.

3 421

Gilau 1465 April 3. Der offenllkhe Notar Albertus MichaeUs, Diakon der Graner Kirche, beglaiibigt die Zeugenaiissage des Syluester de Thorda in dem Prozess der honesta domina Margaretha Fekete condam Anthonii Aurifabri de Cluswar nunc consortis Melchioris Sleuffer de Gyalw gegen Richter und Rat der Stadt Klausenburg, denen der verstorbene Anthonius Aurifaber 60 Goldgulden de caletha seu thabalta .. ad subsidium civitatis iibergeben und in seiner Anwesenheit dariiber testamentarisch verfiigl hat. Gleichzeitig bezeugt der Xotar. dass die Klau- senburger Biirger Lucas Ke[re]kes^ , Johannes Huzzyivmezey, Johannes Magnus und Valentinus Skurgis gegen diese Zeugenaussage Einsprache erhoben haben. In nomine domini amen. Anno nativitatis eiusdem millesimo quadringentesimo sexagesimo quinto, indictione undecima, die vero tertia mensis aprilis, hora nonarum vel quasi in castro Gyalw exteriori...^ pontificatus sanctissimi in Christo patris et domini nostri Pauli divina providentia nos^ primo.

Arh. St. Sibiu, Manuskript Zimmermann des Urkundenbuchs XII. 231 nach einer Ab- schrift des 18. Jhs. fruher im Batthyaneum Alba lulia, Excerpta ex archivo .\lba Carolina.

^ Liicke.

3 422

1465 April 5. Der Konvent von Koloismonostor schaltet den Statutionsauftrag

des Kunigs Matthias von 1464 Nr. 3 410 ein und bestdtigt, dass die Einfiihrung

der Briider Johannes und Andreas Pongracz in den Bcsitz von Miihlbach und der

zugehorigen Orte Lamkerek, Ryhamfalwa, Kelnek. Peterfahva, Pyhen, necnon

Daal, Rekyscha, Scetschwr et Olahpyen am 22 Mdrz nemine contradicente

stattgefundcn lial.

An der Einfiihrung nahmen u. a. teil der Vizewoiwode Stephanus de Somkerek

und Nikolaus d. J. von Salzburg.

Datum quintodecimo die diei introductionis statutionisque praenotatarum,

anno domini millesimo quadringentesimo sexagesimo quinto.

Orig. Pap. niit grosser Liicke Ungar. Landesarchiv Budapest Dl. 26 407. Siegel, rund, war auf der Ruckseite aufgedriickt.

Druck: Teleki, Hunyadiak kora 11, 115 Nr. 370. Programm des ev. Gymnasiums Miihl- bach 1875/76, 35 Nr. 4.

3 423

Kleinlassrln 1465 April 18. Der siebenbiirgische Woiwode Johannes Porigracz, Graf der Mittelszolnokcr Ges[)anschaft und Ban von Severin. tragt dcm Vizewoi- woden und Kastellan der Burg Gurghiu Stcphan Erdeli de Sumkcrek auf, dufiir

212

Soiiir :ii tiagrn. dass dic Zchntcn i'on Biik (Pctliele) (/;!f/ Petiilaca. dic in su- burbio dicti castri [Gergcii] licgcn, i>on dcn heticffenden Pfanein, die sie iibli- chciwcise :ii rcrpachtcn pflcgcn. pro dicli castri usu et conservatione in Pacht genonimcn ivciden.

Datum in Zcntlaslo feria quinta proxima post fcstum rcssurectionis domini. anno eiusdem millcsimo quadringcntesimo sexagesimo quinto.

Orig. Pap. l^ngar. I.andesarchiv Budapest Dl. 74 167. Siegcl, rund. Dm. 27 uun, in grunos Waclis vorne aufgoilruckt. lui Siegelfeld Wappenschild mil cinem Speichenrad, 1'nischrift, hier nur Rcste. Uruck: Barabas, Codex dipl. Teleki 2, 86 Xr. 63.

3 424

l'i»).'j .\pril 2«. Kvnig Matthias Instdtigt scinc Uilaindc uon 1I5S Nr. 3 129 hcircffend dic altcn Frcihcilcn und Hcchtc dcr Stadt Kronstadt tind des Bur:cn- landcs.

Orig. Perg. .\rh. St. Bra^ov. Priv. 170. Das ehemals angehangte Siegel fchlt. Eingcschal- tet von Konig Wladislaus II. 1494. damit eingeschaltet von Konig Johann Zapolya 1531. mit dieser frkunde cingeschaltet von Konig Ferdinand I. 1555, und schliesslich mit allen vorhergehenden eingeschaltet von Konig Stephan Bathori am 28. Februar 1583, Orig. ebenda Priv. 252, 399. 462 und 568.

Von der Kan:lei: Commissio propria domini regis.

Mathias dei gratia Hungaria, Dalmaciae. Croaciae, Ramae, Seruiae, Galliciae, Lodomeriae, Comaniae Bulgariaeque^ rex omnibus Christi fidelibus praesenti- bus et futuris praesentium notitiam habituris salutem in omnium salvatore. .\d universorum notitiam harum serie volumus pervenire, quod fideles nostri circumspecti Mathias Feyer et .\nthonius Parvus cives civitatis nostrae Brasso- viensis venientes in conspectum nostrae maiestatis pro parte et in personis universorum civium et communitatis praefatae civitatis nostrac Brassoviensis et terrae Barcza, exhibuerunt nobis literas quasdam nostras patenter confectas sigillo nostro secreto quo ante coronationem nostram utebamur consignatas super liberatibus eiusdem civitatis nostrae ac civium et communitatis eius et prae- dictae terrae Barcza emanatas tenoris infra scripti, supplicantes maiestati nostrae nominibus eorundem civium et communitatis ac terrae Barcza ut praescriptas literas nostras ratas, gratas et acceptas habentes literisque nostris privilegialibus de verbo ad verbum inseri facientes approbare easque et omnia in eis contenta pro praedicta civitate nostra ac civibus et communitate eiusdem civitatis et terrac Barcza innovantes perpetuo valituras confirmare dignare- mur. Quarum quidem literarum tenor talis est: (Folgt die Urkunde Konig Matlhias' von 1458 Nr. 3 129). Nos igitur devotis supplicationibus praefa- torum Mathiae et .\nthonii per eos nostrae modo quo supra porrectis maies- tati rcgia benignitale e.xauditis et clementer admissis pracdictas literas nostras non abrasas, non cancellatas nec in aliqua sui parte suspectas, praesentibus literis nostris privilegialibus de verbo ad verbum sine diminutione et aug- mcnto aliquaii inscrtas. quoad omnes earum continentias clausulas et articu- los, catenus quatenus eaedem rite et lcgitinie emanatac cxistunt el viribus earum veritas suffragatur, acceptamus, approbamus et ratificamus, ac insuper easdem, non obstante decreto nuper in Alba regali edito, ubi declaratur, quod literae serenissimi quondam domini Ladislai regis Hungariae immediati prae- decessoris nostri atque noslrae a prima die Aprilis infra lapsum unius integri anni confirmari debuissent, alioquin in vigore non manerent. ex certa ncstra

>!.3

scientia et de potestate nostra regia pro ipsa civitate nostra Brassoviensi civibusque et communitate eius et praedictae terrae Barcza, qui pro tempore fuerint innovantes perpetuo valituras confirmamus, supplentes omnem defec- tum, si quis propter lapsum dicti unius anni unquam obiici posset, imo aucto- ritate regia decernimus, ut praesens privilegium simul cum libertatibus prae- tactis ac confirmatione desuper facta perinde ac si infra lapsum ipsius anni unius ad confirmationem reportatae fuissent, in vigore earum pcrmaneant et perdurent praesentis scripti nostri patrocinio mediante, salvis iuribus alienis. Volumus tamen ut memorati cives ct communitas et terra Barcza privilegia et literas eorum originales, quas super praetactis libertatibus liabent, dum opus fuerint-. producere debeant. In cuius rei memoriam firmitatemque per- petuam praesentes literas nostras privilegiales pendentis et authentici sigilii nostri duplicis munimine roboratas eisdem duximus concedendas. Datum per manus reverendissimi in Christo patris domini Stephani ecclesiarum Colocensis et Bachiensis archiepiscopi locique ciusdem Colocensis comitis perpetui, aulae nostrae sumnii cancellarii fidclis nostri dilecti, anno domini millesimo qua- dringentesimo sexagesimo quinto, sexto Kalendas Maii, regni nostri anno octavo, coronationis vero secundo. Venerabilibus in Christo patribus dominis eodem Stephano Colocensi archiepiscopo, Johanne episcopo ecclesiae Wara- diensi et postulato Strigoniensi, Ladislao .\griensi, Nicolao Transsilvanensi, Zagrabiensi sede vacante, Johanne Quinqueecclesiensi, .^lbcrto Wesprimiensi, .\ugustino Jauriensi, Vincentio Vaciensi, .\lberto Chanadiensi.Thoma Nitriensi, Bosnensi sede vacante, Vrbano Sirmiensi, Marco Thininiensi, Segniensi sede vacante, Nicolao Modrusiensi ecclesiarum episcopis ecclesias dei feliciter gubernantibus. Item magnificis Michaele Orzag de Gwth, regni nostri Hun- gariae praedicti palatino, Emerico de Zapolya regni Bosniae gubernatore, Nicolao de Wylak et Johanne Pangracz de Dengeleg waywodis Tran.ssiluanis, comite Ladislao de Palocz iudice curiae nostrae, eodem Emerico de Zapolya Dalmaciae, Croaciae nec non Sclauoniae, regnoium nostrorum et praefato Nicolao de Wylak Machouiensi banis, honore banatus Zewrinuensis vacante, Johanne de Rozgon tavarnicorum et altero Johanne Thwz de Lak ianitorum, Nicolao filio bani Alsolindwa et Emerico de praefata Palocz pincernarum, Stephano de Peren et Ladislao de Bathor dapiferorum, Ladislao de Ka- nissa et Pertholdo Elderbah de Monyarokerek agazonum nostrorum regalium magistris, Andrea Pawmkyrher Posoniensi et Petro de Zakol Themesiensi comitibus, aliisque compluribus regni nostri comitatus tenentibus et honores.

Auf der Eiickseite von der Kanzlei: Regestrata M(atthiae) R(egis) folio CLXXXVI.

Auf der Ruckscile in gleichzeitiger Schrifi: Litera Mathiae Regis confirmans nostras universas litteras et privilegia.

' Bis hierher grossere Schrift mit Zierinitia- ^ So Vorlage.

Ipn

len.

3 425

Ofen Hfio .Vpril 27. Konig Matthias gestattet dem Rat von Bisliil:, die Hunya- dibuig abzureissen und dafiir die Stadl :ii befcsligen.

Orig. Perg. Arh. St. CUij-Napoca. .\rcliiv cUr Stadt iJistiila Nr. 6fi. ("iroBis Doppclsic- gel, riind, Dm. 120 mm, an blau-rot-weiDer Seidenschnur angchangl. Hcstc mit dcmsel- ben Stempel wie Nr. 3 369. Eingcschaltcl von Wladislaw II. 1492 ebcnda.

214

Druck: Nosncr Gabc 1928, 18 Anm. 1.

Bruchstiick: Eder, Scriptorcs I, 246. Archiv 4. 1859, 275 Anm. 56.

Regest: Transilvania 1873, 211. Archiv. Zeitschrift 12,83. Berger, Urkunden-Regesten

34 Nr. 174.

Von der Kanrlei: Commissio prnpria domini regis.

Nos Matliias' dci gratia rex Hungariae, Dalmaciae, Croaciae et cetera memo- riae commendamus tenore praesentium significantes quibus expedit universis, quod nos consideratis fidelitate et servitiis fidelium nostrorum civium et com- munitatis civitatis nostrae Bistriciensis partium Transsilvanarum regni nostri. quibus ipsi nobis et sacrae coronae nostrae cum sincera diligentia studuerunt et student in dies complacere inclinati supplicationibus fidelium nostrorum circumspectorum Jacobi Krechmer et Georgii Ayben, civium dictae civitatis nostrae Bistriciensis per eos pro parte et in personis praefatorum civium et communitatis nostrae propterea porrectis maiestati, eisdem civibus et commu- nitati ex gratia nostra speciali id duximus annuendum et concedendum. imnio annuimus et cnncendimus, ut ipsi castrum Bistriciense. quod in territorio eius- dem civitatis nnstrae alias per cnndam illustrem dominum Joliannem de Hwnyad perpetuum comitem Bistriciensem et cetera genitorem nostrum funda- tum fuerat, funditus diruere et cum lapidibus eiusdem castri praetactam civi- tatem nostram Bistriciensem munire et et muro circumdare possint atque valeant. Praeterea ex potestate nostra regia illud nomen perpetui comitatus, quo ipsa civitas tempore praefati condam domini genitoris nostri et ipso dece- dente usque ad hoc tempus vocitata est. auferimus eandemque in pristinam eius liberatatem reddimus et reponimus decernentes. ut a modo deinceps prae- fata civitas nostra Bistriciensis ita quemadmodum aliae civitates nostrae liberae perpetuis successivis temporibus suis libertatibus antiquis libere uta- tur. In cuius rei memoriam firmitatemque perpetuam praesentes literas nostras privilegiales pendentis et autentici sigilii nostri dupplicis munimine roboratas eisdem duximus concedendas. Datum Budae sabbato proximo post festum beati Marci evangelistae, anno domini millesimo quadringentesimosexagesimo quinto, regni nostri anno octavo, coronationis vero secundo.

Auf der Riickseite von der Kanzlei: Regestrata M. K.

1 Diese beiden Worter 1492 in kleiner verlangerter Schrift.

3 426

Bistritz 1465 April 27. Ranwcha de Seretbwa, Vizecomes von Bistrit:, tragt dem Bistritzer Rat auf, den ndclislfulligen Johanniszins seinem Bruder Ladislaus auszufolgen.

Orig. Pap. Arh. St. CIuj-Napoca, Archiv der Stadt Bistrita Nr. 67. Siegel, rund, Dm.

18-mm, in wciBcs Wachs vornc aufgedruckt. Im Sicgelfeld zwei Ochsenkopfe iibereinan-

der.

Regest; Archiv. Zeitschrift 12,83. Berger, Urkunden-Regesten 34 Nr. 175.

[ Y Ramocha de Serethwa, vicecomes Bystriciensis,

[ ]- prudentibus et circumspectis viris Thomae iudici et iuratis senio-

ribj^us videlicet Martino* Byro et Ladislao Korlath civitatis Bystriciensis [re]quirentibus committimus serie praesentium, quatenus receptis praesentibus, si contingerit per nos personaliter ratione servitii domini nostri in medio vestri

215

non veniremus, extunc taxam festi beati Joliannis baptistae e medio vestri putatam Ladislao Ramocha videlicet fratri nostro praefatam taxam assignare velitis. Aliud non facturi, praesentes autem pro vestris expeditionibus reservetis. Datum Bystriciae sabbato proximo post festum beati Marci evangelistae, anno domini millesimo quadringentesimo sexagesimo quinto.

' Liicke 34 mni ; es fehlt der Vornaine. ' Liicke. Da noch das untere Ende eines

2 Liicke 15 mm; vielleicht stand da eicelera. Schaftes niit Linterlange sichtbar ist, ist

wohl senioribus zu lesen. * Vorlage Matino.

3 427

Klauspnhurg 1-565 April 29, Dei siebenbiirgische 'Woiwode Johannes Pongracz ersucht den Rat der Stadt Bistritz und den Markt Treppen, die Untertanen des Vizewoiwoden Stephan Erdcli nicht zu behelligen.

Orig. Pap. Arh. .St. Cluj-Xapoca, .\rchiv der Stadt Bistrita Xr. 68. Siegel, rund, Dm. 23 mm, war in griines Wachs auf der Riickseitc zum VcrschluC aufgedriickt. Regest: Berger, L'rkundcn-Regesten 34 Nr. 176.

Johannes Pongracz, vaivoda Transsiluanus et cetera.

Prudentes et circumspecti dilecti. Ex querela egregii Stephani Erdely de Som- kerek vicevaivodae nostri intelleximus, quomodo vos circumspectum Caspar provisorem curiae suae de praedicta Somkerck sine omni culpa ipsius ita minaremini, ut eidem mala inferre machinaretis, adeo ut ipse ad servitia domini sui non esset ausus proficisci. Qua de re et pridie per vestros homi- nes vobis intimaveramus pro pace eidem relinquenda. Quapropter vestras dilectiones rursum rogamus diligenter nihilominusque regia in persona vobis mandamus. quatenus acceptis^ praesentibus praefato Caspar homine nostro adeo pacem quietam relinquere velitis, ut de certo per vos ct ad vos adhaerentes non impediatur, in quo nobis rem tam gratam exhibebitis, quando nos exhinc vobis regratiantes curabimus. Alioquin providebimus de remedio meliori, et eundem sic improviso impediri non obmittemus. Secus ergo non facturi. Datum in Coloswar feria secunda proxima ante festum beatorum Philippi et Jacobi apostolorum. anno domini millesimo quadringentcsimo LXmo quinto. Auf der Riict<scite Adresse: Prudentibus ct circumspectis iudici iuratisque civi- bus ac villicis civitatis Bistriciensis et oppidi Therpen et earundem pertinen- tiarum universis nobis grate dilectis.

1 Hierauf acc.

3 428

1465 Juli 1. Konifj Matthias bcglaubigl scine l'ikundc von NH2 \'r. 3 2i)5 iiber eine von seinem Vater Johannes von Hunyad an das Pctcr- und Paulskloster der Dominikancr in Kronstadt gcinachtc und von ihni auf insgesamt 12 Mark Sil- bers erhohte Schcnkung rnit dcin grossen Rcichssicgel.

Datum pcr manus reverendissimi in Christo patris domini Stepliani ccclcsia- rum Colocensis et Bachiensis archiepiscopi, aulae nostrac summi cancellarii.

21G

fidrlis nostri diiecti, anno domiiii niillesimo quadringentesimo sexagesimo quinlo, ipso' i<alendas Inlii, regni nostri anno octavo, coronationis vcro secundo. (Folgen die Namen der Grossen des ungarisclicn Reicties in genau der gjeichen Zusainmcnstellung wic bei Nr. 3 124).

Auf dei Plica lechts vom Scbicibcr dci Urkuiulc: Lecta cum tenore.

Aiif der Riickseile ron dcr KaiKlci: R(egestra)ta folio C VII M. R.

Orig. l'crg. .\ih. St. Brn^ov, Aicliiv dcr StaJl Sighi^oara Nr. 12. Doppclsicgd, in weis- ses Wachs aufgcilruckt, an rot-blau-griincr Scidcnschnur angchangt. Derselbe Stcmpel wie Nr. 3 369." Regest: Sieb. Vierteljahrsschrift 62, 1939, 42.

* So Vorlagc.

3 42Q

OfPD liG.j Juli 8. Konicj Matthias untcrsagt dcm Bischof >,'ikolaus von Wcissen- hurg iiber Klage dcr Sachscn der Zivei Sliihle, diesc in exigendis decimis dc medio eorum \obis et ecclesiae vestrae per\enire debentibus ivciter zu bclastigen und gebietet, die Sachscn dicse Zchntcn eo modo et ordine ablicfern zu lasscn, quo alias praedecessores vestri episcopi exigi fecissent.

Datum Budae feria secunda proxima ante octavam festi visitationis beatae Mariae virginis, anno domini millesimo quadringentesimo sexagesimo quinto, regni nostri anno octavo, coronationis vero secundo.

Orig. Pap. Arh. St. Sibiu, .\rchiv der Evang. Kirchengemeinde A.B. Media? Nr. 39. Sicgcl, rund, Dm. 65 mm, in rotcs Wachs vorne aufgedruckt, Reste. Druck: Thcil u. Werner, Urkundenbuch 36 Nr, 17 zu Juni 24.

3 430

llermannstadt 1465 Juli 9. Dcchant Michael und das Hermannstddter Kapitel bezeugen, dass sich Mclchinr Literatus u. a. mit dcm Rat von Hcimannstadl wegen dcm dort deponierten Kupfcr gccinigt haben.

Org. Pap. Arh. St. Sibiu U II 234. Zwci Sicgcl, spilzoval, 50x30 mui, iu wcisscs Wachs vorne aufgedriickt. 1. Dersdbc Stempcl wic Nr. 594. 2. abgcfallen. Druck: Studii si matcrialc 4, 1960, 416 Nr. 12.

Nos Micliacl baccalarius in dccretis plcbanus de insula Christiana decanusque decanatus Cibiniensis ceterique universi ct singuli plebani et ecclesiarum rec- tores capituli decanatus eiusdem notum facimus et recognoscimus publice per praesentes, quibus expedit universis, quod providus Melchior Literatus alias cursor noster, nunc vero inhabitator opidi Enyed vocati, in sua ac Catharinae consortis suae atque Thomac Zombaidii, convicis eiusdem opidi et Marthae consortis ciusdem, nec non Gaspar filii et Maigartliae filiae condam Alexii Hungari de Cibinio et aliorum omniiim el siiigulorum heiedum et aliorum quoruncumque, quos infrascriptum tangit', vel in futurum quoquomodo tan- gere poterit negotium nominibus et peisonis, quorumquaque omnium et sin- gulorum ct praesertim prcnominatorum, si in infrascriptis quo\ismodo persis- tere nollent vel alter earum nollet, in se onera et gravamina vigore certarum literarum procuratorialium sub sigillo circumspectorum virorum iudicis et

217

iuratorum praedicti opidi Enyed emanatarum in personam eiusdem Melchior confectarum, coram nobis personaliter constilutus assumpsit, se ratione certi cupri condam Ilellcbrandi soceri ipsorum \ idelicet Melchior et Thomae, tem- pore insultationis quorundam rusticorum in hac patria factae, in civitate Cibiniensi apud quendam Syffridum Nessinger dictum protunc concivem eiusdem civitatis vel alium quemcumque causa conservationis repositi et tandem ob notam infidelitatis eiusdem condam Ilellebrandi per iudices eiusdem civitatis ablati, ad instantcm diligentiani et interpositionem circumspecti viri Georgii Sartoris iurati civis iamdictae ci\itatis, talem unionem et con- cordiam fecisse publice fassus est et recognovit, quomodo idcm Georgius Sartor sibi et^ praefato Tliomae et consortibus eorum ac Caspar et Margaretha, cx parte ipsius civitatis viginti duos florenos auri Hungaricalis pro huiusmodi cupro modo praemisso recepto assignasset ct exoluisset. et ipsos plenarie con- tentasset. Ideo ipse ]\Iclchior in sua ac aliorum quorum supra nominibus et personis omnes et singuhis literas tam regales, wayvodalcs, capitulares quam alias quascumquc, sub quorumcumque sigillis et quacumque verborum forma, qualitercumque hactenus emanatas vel inposterum ad eorum vel alterius cuius- cumque ex parte eorum instantiam forsitan emmanandas cassantes irritans et viribus carituras pronunciatorias magistrum civium, iudiccs, iuratos cives et totam communitatem praetitulatae civitatis Cibiniensis de et super huiusmodi cupro quittos reddidisset et liberos, immo reddidit et commisit per omnia absolutos etiam coram nobis, tali obligaminis vinculo interiecto, quod si idem ^lelchior vel praefatus Thomas vel eorum consortes, Gaspar filius vel Marga- retha filia praedicti condam Alexii vel alter quicumque temporum in successu causam huiusmodi quoquomodo inchoare attemtaret et renovaret in aliqua parte, ex tunc talis contra partem adversam in centum marcis argenti convinci debeat eo facto. Harum nostrarum literarum sigillis decanatus et capituli nostri sub appensis consignatarum vigore et testimonio mediante. Datum feria tertia videlicet octava die festi visitationis beatae Mariae virginis, anno domini millesimo quadringentesimo sexagesimo quinto, in loco nostro videlicet capi- tulari.

^ Hierauf mgocium radiert und gestrictien. ^ Uber der Zeile.

3 431

Weissenburg l^i65 Juli 12. Dev siebenhiiigischc Bischnf Xiknlaus zitiert in dem Prnzess, dcn er gegen dcn Adliqen Stcphan Erdcli de Snmkcrek wegen (Jbergriffen gcgeniiber zahlreichen Pfarrgcmcinden iind Schdndung vnn Kirchen angcstrengt hat, u. a. die Pfarrcr vnn Klauscnhurg , Thorenburg, I3istritz. Pranzdorf, Tekerj- dorf, Birk. Passbu.^ich. Monchsdnrf, Bachnen.

Datum Albae duodecimo dic mensis .Julii. anno domini millesimo quadrin- gentesimo sexagesimo quinto.

Gleichzeitige liintragung des Notars Albcrt de Pazthoch Ungar. Landesarchiv Budapest Dl. 30 855 f. 2 v-3 v.

3 432

.Saizburji IWo Augusl 7. Tcstament Sikolaus d. Ae. von Salzburg. 218

Orip. Tap. Arh. Sl. Siliiu U II 2:19. Zwci Siegcl warcn in griines Wachs vcrnc aiifgc-

driickt. 1. Rund, Dni. 20 nini, 2. Oval, Uni. 10 + 12 mni.

Druck: I'abritius, rrkundcnlnich 61 Nr. 97.

Bruchstuck: Hdcr. Obscrvationes 253. Archiv 12, 1875. 246.

Rcgest: Kemeny, Notitia I, 180.

Item liteia teslameslalis cgregii Nicolai scnioris de Wyzakna vicevaivodae Transsilvani. In nomine domini amen. Hominnm facta quamvis comodosa et laude digna nihilomnius Uinien eorundeni a memoria nisi scripto durabi- li teslimonioque probabili memoriae fuerinl commendala cito evanescunt. Nos igilur Nicolaus de Wyzakna memoralus considerans nos viam carnis univer- sac migraturi. quamquam corporc egrotus et debilis, mente tamen et ratione peromnia sanus de rebus nobis a deo collatis tale condere disposuimus testamen- tum. Primo enim et principaliter dominae Cristinae consorti no.strae tres cy- phos dcauratos non meliores nec exiliores sed mediocres demptis in quibus sunl ova .'trucionum cum quatuor simplicibus piccariis argenteis remit- timus et iegamus. Item pelium unam argenteam cum lavatorio argento et omnia vestimentata ad usum muliebrem pertinentia cum cingulis et baltheis argenteis ac aliis quibusvis domus utensilibus similiter eidem dominae con- sorti nostrae legamus. Item domuni cum curia in Wyzakna habita universis cum pecoribus, bobus, ovibus, porcis el equacibus, tamdiu pro pracdicta do- mina nostra assignamus, quamdiu in statu viduitatis permanserit, ita tamen quod tempore meo de ipsis praedictis pecoribus utatur sed alienandi ac ven- dendi non habeat potcstatem exceptis equis iuvenibus, agnellis et aliis ex quibus greges non minuentur, signanter tamen volumus equum^ unum' omni anno ad ecclesiam in Gysswbel et non plebano, ob honorem sancti Anthonii quamdiu insimul equaces nostrae pemianserint assignari, Siautemvinculomaritali iterato ipsam nostram consortem subirecontigerit extunc quinquaginta equaces cum earum equis iuvenibus, sexaginta porces magnos et II centum oves cum agnellis ei assignentur. Item omnia debita quae tenetur Johannes Saffar con- civis Cibiniensis etiam pro domina legamus. Item currum cum quatuor equis. Stantevero casu, quod ipsam dominam' ante aliam matrimonii contractionem mori seu decedere divina ex permissione contigerit ex tunc affectaremus, quod ipsa bona animae nostraeet ipsius prosalute ad loca pietatis distribuerentur.Item^ domum nostram cum piscina in civitate Cybiniensi habitas pro perpetua mis- sa in eadcm ecclesia Cybiniensi celebranda una cum magno cingulo nostro de aurato et dracone argenleo similiter legamus, ita quod niodis omnibus pro cingulo et dracone liber missalis ct calix disponenlur. Item unam piscinam cum curia in Zeck fratribus ordinis praediclatorum in Coloswar causa salutis animae nostrae similiter relinquimus. Item medietatem possessionis nostrae Feyereghaz cum medietate molendini absque curia seu domo ibidem habita fratibus religiosis in Segeswar similiter pro perpetua missa legamus. Quia eadem possessio et signanter quaedam pars eius alias ad ecclesiam cognos- citur perlinere ob hoc universaliter el absque diminutione alias nostras pos- sessiones lam in partibus Transilvanis quam in regno Sclavoniae volumus ut iuxta literas^ compositionales inter fralrem nostrum, filiabus et ei* assig- nentur, tantummodo ut nostra in hac parle ratione possessionum voluntas adimplealur. Item vestimenta noslra, quae ad casulas seu ornamenta eccle- siastica videntur fore apta niodis omnil)us volumus ut perveniant dempta nigra swba mardrinis pcllibus subducta quam pro domina Magdalena filia nostra assignamus. Item omnia debita quae condam Georgius Rykalph no- bisobligaturfilio suoLadislao, nepoti nostro relinquimus, item debita quae nobis Ladislaus de Bogath tenetur proul in literis obligatoriis sub sigillo provincialium contineiUur filiae nostrae Potent ianae et f iliis eius legamus ita tamen, quod lite- rae suis manibus Ladislai videlicet de Bogalh non assiguentur. Item gerebatum

219

ct iudicatum regium sedis Scgeswar el Wyzakna ad continenliam literarum compositionalium inter fratrem nostrum relinquimus ita, quod de proven- libus eisdem nostris heredibus pars quaedam aministretur. Item XXV flo- renos auri de nostris debitis legamus domino Thomae capellano nostro, ut cum ipsis florenos visitet curiam Romanam ac ecclesiam beatae virginis in Aquisgrani. Si autem id adimplere vero noluerit, extunc alter idoneus et pro- bus loco eius inveniatur. Item leremiae notario nostro XXV florenos auri et decem ulnas panni nigri Pernisii legamus. Item omnibus familiaribus nos- tris eorum pro serviliis volumus. ut plenarin satisfactio praecipue impendatur. Item postremo omnia nostra superius non exprcssata seu specificata volumus, ut bipharie dividentur una pars animae nostrae pro salute ad loca pietatis expendatur altcra vero aequali portione intcr filias nostras dividatur. Item dcbita quae nobis tenetur Johannes Chech de Wyzakna licet in tot unacum uxore suo II cenlum florenos tenetur tamen ob respectum servitiorum eius centum remitlimus et relaxamus, alios vero centum dominae Potentianae filiae nostrae legamus, ita quod ab ipso exigat cum non aggravando. IUud vero extre- mum nostrimi testamentum, quod animo ex deliberato et sana ratione coram fide dignis testibus condidimus et conscribere fecimus utputa venerabili domino Valentino, plebano Cybiniensi, Petro de Wcresmarth magistro civium de eadeni et Ladislao iurato cive Henlini similiter de eadem, ut in praemissis meram affirment certitudinis veritatem executores tandem dispensatores et protectores praesentis nostri testamenti magnificos egregios viros Johannem Pongracz de Dengelegh vaivodam Transsilvanum, Ladislaum Desew maiorem de Lossoncz, Johannem Greb de Wyngarth, Michaelem de Swk, Nicolaum deWyzakna fratrem nostrum et Michaelem de Zent-Iwan, in quos specialem gerimus confidentiam, ut id praesens nostrum testamentum in quibusvis suis articulis inviolabiliter et inconcusse conservent. In testimonumque praemissorum utroque nostro sigillo maiori videlicet et minori praesens scrip- tum fecimus consignare. Datum in Wyzakna feria quarta proxima ante festum beati Laurencii martiris, anno domini ^FCCCCLXV. Item universitas septem sedium Saxonicalium tenetur nobis duo cyphos deauratos quilibet habens quinque marcas et marcam semper pro decem florenis auri. Si vero aliquis id ultimum testamentum infringere attemptaverit deum omnipotentem et gloriosam virginem matrem eius partem adversam constituamus. Quia non a progenitoribus nostris ipsa bona ad nos pervenerunt sed multiplicihus gra- vibus servitiis ad nos existunt, devoluta, ideo etiam volumus ut iuxta nostram voluntatem distribuantur signanter tamen in uno, quod frater noster si id contradicere voluerit et bona vestra ad eum pertinere affirmaverit de- superque literam sub sigillo Lorandi vicevaiovodae Transilvani habemus in qua pater eius fratcr noster nos quiltum ratione omnium bonorum parcntum nostrorum pronunciavit et eadem litera, in privilegio super possessione Fey- ereghaz conservatur.

' Am Rande nachgetragen. ' Hierauf noch einmal ilem.

' Hierauf donationales gestrichen; iibcr der Zeile einige unleserliche Wortc nachgetra- gen.

* Ober dcr Zeile; daruntei- zwei unleserliche Wortc gestrichen.

3 433

H()5 Aufjust 3. Die Pfarrei Gregnriiis vnn Klausenhurg, Emericus von Thnrcn- burg, Mcutinus von Bachnen ccterique plebani in et sub decanatu sedis Zenth-

220

marthon ii. u. sprecheii (Ifin siehenhiirfii^tchen Bischof Nikolaiis iinil seinein Kapilel ihre Znstinmnunj :u deni (iciien den siehenbiirgischen Vi:ewoiwoden Sle- phan Krdeli de Sonicrek uniieslreiuilen Pro:e.ss aiis.

Scriptiim in nos habitationibus in vigilia boati Laurencii martyris. anno domini millcsimo quadrinyentcsinio sexagcsimo qiiinto.

lileiclizcitigf I'.inlragung (li's Xotars All)fit tU' Pazlhoch L'iim;u-. Laiulesarchiv Budapest Dl. ;iO 855 f. 4 r.

3 434

1465 August 20. Konig Muttiiius, den fideles nostri circumspccti Nicolaus iudex, filius Petri filii Mathiae et alter Nicolaus Zompol iuratus civis civitatis nostrae Koloswarrf«/7;n! ersucht haben, bestaticit seine Urkunde von liol) Nr. 3 186 ilber die Rechte und Ficihcilen der Stadt Klausenburri niit dein neuen Doppelsiegel. Datum per manus reverendissimi in christo patris domini Stephani, ecclesi- arum Colocensis et Bachiensis archiepiscopi, aulae nostrae summi cancellarii fidelis nostri dilecti, anno domini millesimo quadrigentesimo sexagesimo quinto, tredecimo calendas Septembris. regni nostri anno octavo, coronati- onis vero secundo.

Orig. Perg. Arh. St. Cluj-Napoca, Archiv der Stadt CIuj-Napoca A.A. 6. Doppelsiegel, weisses Wachs, rund Dm 121 mm, an rot-griincr Seidenschmir angehangt. Derselbe Stempel wie Nr. 3 309. Druck: Jaliab, Okleveltar 1, 2UU Nr. 121.

3 435

Ofen 1465 August 26. Konig Matthias verbielel den Solmen des Slephan Ban von Losonc:. die Klausenburger auf Betrciben des Michael Poka weiter :u be- Uisligen und vcrweisl diescn auf den Ecchtswcg.

Orig. Pap. .Vrh. St. Cluj-Napoca, Stadtarcliiv Chij-Napoca A.A. 6. Siegel, r-ind, Dm. 64 mm, war in rotes Wachs vorne aufgedriickt.

Von der Kan:lei: Commi.ssio propria domini regis.

Mathias dei gratia rex Hiingariae, Dalmaciae. Croaciae ct cetera fidelibus nostris universis et singulis praelatis, baronibus, comitibus, castellanis, no- bilibus ipsorumque officialibus item civitatibus, opiclis et villis earumque rectoribus, iudicibus et villicis alterius ctiam cuiusvis status et conditionis hominibus el signanter egregiis Ladislao. .lohanni, Georgio et Michaeli fi- liis condam Stephani bani de Losoncz salutem et gratiam. Exponitur in per- sonis fidelium nostrorumque circumspectorum iudicis, iuratorum ceterorum- que civium ac totius communitatis civitatis nostrae Koloswar, quomodo vos ipsos ad inslantiam cuiusdam Michaelis Poka nuper per f idelem nostrum magnif i- cum Johannem Pongoracz de Dengeleg waiwodam Transsilvanum propter sua demerita exsecati in vestris terris, tenutis, possessionibus, honoribus, officiolatibus ac vestri in medio minus iuste et indebite divcrsimodo impe- diretis ac res et bona eorundem arrestaretis in praeiudicium et damum eorun- dera exponentium non modicum. Et quia nos praefatos iudicem ac iuratos ceterosque cives dictac civilatis nostrae Koloswar per quempiam indebitc impe- dire et turbari nolumus, ideo f idelitati vestri firmiter praecipiendo mandamus,

221

quatenus a modo deinceps dictos iudicem, iuratos ceterosque cives et communi- tatem dicti civitatis nostrae Koloswar aut aliquem ex ipsis ad inslantiam prae- fati iMichaelis Poka in personis aut rebus et bonis eoium quibusvis impedire et turbare nullatenus praesumatis. Si cnim quidquam aclionisscu quaestionis idem Michael Poka contra praefatos exponentes habet vel habere sperat, id coram nobis iuridice prosequatur cui parte praefatorum civium nostrorum iudicium et iustitia non deerit evidens et condigna. Secus ergo non facturi. Praesen- tibus perlectis exhibenti restitutis. Datum Budae feria secunda proxima post festum beati Bartholomaei apostoli, anno domini millesimo quadringente- simo sexagesimo, quinto, regni nostri anno octavo, coronationis vero secundo.

Aiif der Riickseite von rjleichzeiliger Hand: Litera, ut filii bani propter actio- nem Mihalcze nullum impediant.

3 436

Ofen 1465 Aujjust 30. Konig Matthias nimmt die Ortschaften Waltersdorf, Johan- nisdorf iind Grossendorf gegen Obergriffe des Johannes Farkas de Erked in Schutz.

Orig. Pap. .\rh. St. Clui-Napoca, Archiv der Stadt Bistrifa Nr. 69. Siegel, rund, Dm. 65 mm, in rotes Wachs. papierbedeckt, vorne aufgcdrucl;t, verwischt. Regest: .\rchiv. Zeitschrift 12,83. Berger, Urkunden-Regesten 34 Nr. 177.

Yon der Kanzlei: Commissio propria domini regis.

Mathias dei gratia rex Hungariae, Dalmaciae, Croaciae et cetera fidelio nos- tro .Johanni Farkas dicto familiari et officiali egregii Petri de Zob in posse- ssione Erked vocata constituto salutem et gratiam. Expositum est nobis in personis fidelium nostrorum circumspeclorum virorum iudicis ac iuratorum ceterorumque civium civitatis nostrae Bistriciensis admodum gravis que- relae, quomodo tu possessiones nostras regales Kysdemether ac Zenthywan et Naghfalw vocatas ad praefatum civitatem nostram Bistricensem perti- nentes consequenterqiie populos et iobagiones nostros in eidem commorantes diversimodo impedires et dampnificares, ita ut propler huiusmodi impedi- menta tua dictae possessiones nostrae plurimum desolarentur in nostrae maies- tatis displicentiam et dampnum manifestum. Super quo fidelitati tuae ha- rum serie firmiter committimus et mandamus, quatenus a modo imposterum dictas possessiones nostras ac populos et iobagiones nostros in eisdem com- morantes impedire el dampnificare nusquam et nequaqiuun praesumas, sec ab inferendis eis impedimentis et dampnis omnimodo desistas, et hoc idem iniungimus etiam per futuros officiales in eadem possessione Erked consti- tuendos firmiter observari. Alioquin praesentibus strictius committimus fidelibus nostris vaivodis vel vicevaivodis nostris Transsilvani.s^ pro tempore Qonstitutis ut ipsi dictas possessiones nostras ac populos et iobagiones nos- tros [in eisdem coj^morantes contra te et alios quoslibet illegitimos impe- titores tueri et defensare teneantur, au]Pctoritate nostra, ipsis praesentibus in hac parte attributa et iustitia mediante; secus igitur facere non* ausurus, praesentibus perlectis exhibenti restitulis. Datum Budae feria sexta proxima ante festiun beati Egidii abbatis, anno domini millesimo quadringentesimo sexagesimo quinlo, regni nostri anno ocavo, coronationis vero secundo.

' Liicke 8 mm. ^ Liicke 20 mm.

2 Liicke 22 mm. * Liicke 9 mm.

222

3 437

Ofeii 1 4B5 Aucjust M. Kuiiiij Malthias veihietel fideli nostio leligioso fratri Petro, abbati de Cohvsmonostra, iobbagiones de vestris possessionibus ha- bita licentia iustoqno terragio deposito et aliis omnino debitis persolutis... cu\ der Cl)eisiedliiny nach Klaiisenbniii simul cum eorum universis rebus et bonis :u hindern.

Datum Budae feria sexta proxima post festum beati Bartholomaei aposloli, anno domini millesimo quadringentesimo sexagesimo quinto.

Orig. Pap. Arli. St. Cluj-Napoca, Archiv der Stadt Cluj-Napoca I, 35. Siegel, rund, Dm.

64 min, war in rotes Waclis vorne aufgedriickt.

Druck: Eder, Scriptorcs I. 218. .Jakab, Oklev^ltiir 1, 211 Nr. 128. Hurmuzaki, Docu-

mente II , 2, 166 Nr. 144.

Bruchstiick: Eder, Observationes 242.

Regest: Transilvania 1873, 203 = Hurmuzaki, Documente II, 2, 148 Nr. 127 zum Jahre

1463.

3 438

Ofen 1-465 September 4. Konig Matthias gewdhit der Marienbniderschaft von Klausenhurg das Recht. dass nur Lederer, die Mitglieder dieser Bruderschaft sind, Felle b:w. nicht zuhereitete Hdute kaufen diirfen.

Orig. Pap. Arh. St. Cluj-Napoca, Zunfturkunden Nr. 4. Siegel, rund, Dra. 65 mm, war in rotes Wachs vorne aufgedriickt. Kine Bestiitigung Georg Bastas aus 1604 friiher in der Hermannstadter Lederer Zunftlade. Druck: .lakab, Okleveltar 1, 212 Nr. 129.

Von der Kanzlei: Commissio propria domiui regis.

Nos Mathias dei gratia rex Hungariae, Dalmaciae, Croaciae et cetera memo- riae commendamus tenore praesentium significates quibus expedit univei- sis, quod nos ad huinillimae supplicationis instantiam fidelis nostri circum- specti Xicolai filii Mathiae iudicis civitatis nostrae Koloswar per eum pro confraternitatis bealae Mariae virginis in eadem civitate nostra Koloswar existentis nostrae propterea porrectae maiestati eidem confraternitati id gra- tiose duximus annuendum et concedendum, ut nullus omnio hominum nisi magistri cerdones in ipsa confraternitate existentes pelles seu cutes impa- ratas ad arlificium ipsorura necessarias emere valeant. Ita tamen, quod ipsi magistri cerdones pelles et cules huiusmodi iux [ta con] isuetudinem in tali arti- ficio ab antiquo obseivari solitam laborare debeant et illos, [qui sic]' non laborarent sive extranei sive de ipsa civitate nostra Koloswar existant condi- [gna]2 poena puniant, immo annuimus et concedimus harum nostrarum vi- gore et testimonio literarum mediante. Datum Budae feria quarta proxima post festum beati Egidii abbatis, anno domini millesimo quadringentesimo sexagesimo quinto, regni nostri anno octavo, coronationis vero secundo.

' Liicke 11 mm. 2 Lucke 3 mm.

3 439

1465 September 4. Das Weissenhurger Kapitel heglaubigt auf Ersuchen des Ladis- laus de Thoroczko die Urkunde des siebenbiirgischen Woiwoden Frank von 1395

223

Nr. 1 333 betreffend die Einfuhninci des Johannes Henel von Weisskirch in Be- sitzanleile in Reussdorf.

Datum feria qiiarta proxima ante festum nativitatis beatae Mariae virginis, anno domini millesimo quadringentesirao sexagesimo quinto.

Arh. St. Sibiu, Manuskript Zimmermann des Lrkundenbuchs XIII Nr. 273 nach dem Orig. Perg. friiher im Archiv der Adligen Thorotzkai zu Rimetea.

3 440

Teteny 1465 September 10. Koniy Matthias verbiciel Richter, Rat und Burger- schaft von Kronstadt und des Bui zenlandes, dic Kcnifleute der Sieben Sttihle am kleinweisen Kauf und Verkauf von Waren :u hehindern.

Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U, II, 240. Siegel, rund, Dm. 64 mm, war in rotes Wachs

vorne aufgedriickt.

Druck: Teleki, Hunyadiak kora 11, 143 Nr. 381.

Mathias dei gratia rex Hungariae, Dalmaciae, Croaciae ct cetera fidelibus nostris iudici, iuratis ceterisque civibus et toti communitati civitatis nostrae Brassoviensis et terrae Barcza Saxonibus universissalutem et gratiam. Querelam fidelium nostrorum universorum Saxonum septem sediumSaxonicaliumpartium Transsiiuanarum regni nostri maiestati nostrae porrectam accepimus conti- nentem, quomodo sicuti ipsi a praeteritis temporibus nunquam pannum aut telam in vestri medio cum ulnis ac etiam alias res cum libris et aliis parvis ponderibus vendiderunt, sic et vos in ipsorum medio similiter pannum et telam cum ulnis ac alias res cum libris ac aliis minutis ponderibus sed et vinum et mel venditioni exponere non fuissetis liberi. Nunc autem vos virtute quarun- dam literarum contra iura et libertates eorum huiusmodi negotiationes vestras in ipsorum medio exercere attemptassetis et attemptare niteremini etiam in futurum.Et quianos nolumus eosdem exponentes in iuribuseorum quoquomodo turbari, ideo fidelitati vestrae firmiter mandamus, quatenus a modo in poste- rum sicuti ipsi praecriptas eorum negotiationes in vestri medio usque modo non exercuerunt, ita nec vos quoquc ncgoti.itiones vestras cum dictis rebus in eorum medio exercere audeatis contra consuetudines antiquas, nam nos praefatos exponentes in eorum iuribus illaese volunius conservare. Secus ergo non facturi; praesentibus perlectis exhibenti restitutis. Datum in Thethen feria tertia proxima post festum nati\ itatis beatae Mariae virginis, anno domini millesimo quadringentesimo sexagesimo quinto, regni nostri anno octavo, coronationis vero secundo.

3 441

Teleny 1465 September 10, Kdnig Matthias beauftragt Johannes Gereb, Kastellan von Hunyad, die von der Stadt Bistritz eingchoheiv ausserordenllichc Slcucr an Anton Magyar von der Kammer in Thorcnhurg ahzufiihren.

Orig. Pap. Arh. St. CIuj-Napoca, Archiv der Stadt Bistrita Nr. 70. Siegel, rund, Dm. 60 mm, in rotes Wachs, papicrbcdeckt, vorne aufgediiickt, verwischt. Regest: Archiv. Zeitschrift 12,83. Berger, Urkunden Regeslen 34 Nr. 178.

Nos Mathias dei gratia rex Hnngariae, Dalmaciae, C.roaciae et celera fideli nostro egregio Johanni Gcreb de Vingarth castellano castri noslri Hwnyad

224

firmitor mandamus, quatenus visis praesentibus exactis illis mille florenis, quos ad civitatem nostram Bislriciensem imposuimus, eosdem in toto ad manus fidelis nostri circumspecti Anthonii Magyar camerarii nostri Thordensis ad expedilionem ncgotiorum dictae camerae nostrae dare debeas, praesentes autem reserves apud te pro tua expeditione. Datum iu Theten feria tertia proxima post festum nativitatis beatae Mariae virginis, anno domini millesimo quadrin- gentesimo sexagesimo quinto, regni nostri anno octavo, coronationis vero se- cundo.

Von der Kanzlei: Ad relationem Johannis Thuz, ianitorum regalium magistri.

3442

1 '«65 Oktober 12. Der Konvent uon Kolozsmonoslor beglaubigt eine Urkunde des siebenbiirgischen Woiwoden Johannes Pongracz vom 9. Oklober 1465 tiber Gewaltta- len des Kastellans der Burg Stremt, der u. a. civem de Zazsebes ad nundinas in Envcd in fcsto ascensionis domini^ anno in praesenti celebratas euntem in fine dicli opidi Enyed omni sine culpa interemisset. ...quarto die inquisitionis praenotatae, anno domini supradicto.

Arh. St. Sibiu, Manuskript Zimmermann des Urkundenbuchs, XII Regesten. 1 Mai 23.

3443

Dcsch H65 Oktobcr 16. Laurenlius de Bayon, Kammergraf von Desch und Sic, sowie die Geschworenen und Biirger der Sladt Desch hewilligen den dortigen Schu- stermeistern einen Verkaufsplatz anx Marktplatz.

Orig. Perg. Arh. St. Cluj-Napoca, Zunlturkundcn Nr. 5. Siegel, rund, Dm. 38 mm, war in griines Wachs vorne aufgedriickt.

Universis et singulis praesentes visuris dominis, amicis et fratribus honorandis. Laurencius de Bayon salium regalium camararum Dees ct Zeek comes. iurati ceterique cives de eadem Dees^ damus pro memoria quibus incumbit, quod coram nobis extiterint magistri suttores eo modo quod supplicarunt, ut ipsis in theatro nostrae civitatis locum forizandi proprium concederemus. Ideo nos supplicationes eorundem praecipientes unanimiter secundum seriem debitam tribuimus et dedimus eisdem locum venditiouis calciamentorum in vicinitate macelli secundum dispositionem et aedificatiouem longitudinis praedicti macelli talimodo, ut sub tegumine silendrinorum reciperent et qualibet fori- zationis tempore res earum sub eodem loco reperirent. Quem dedimus et dona- vimus merae tali conditione in filios filiorum terrae suorum tenemini possi- dendum pariter et habeudum, ut quicumque causa loci tributionis eos impetere aut inquietarc niteretur, idem in vinculo calumniae permansurus existat. In cuius rei testimonium literac nostrae munimine sigilli nostri roboratae eis- dem magistris suttoribus per nos sicut concedentes. Ex Dees feria quarta in feslo sancti Galli confessoris, anno domini M" quadringentesimo sexagesimo quinto.

1 Ober der Zeile.

225

5444'! '^'

Hcrmannstadt 1465 Dezember 7. Die Sieben Stuhle besidtigen in dem Slreit der Gemeinde Almen mit Baibata, dei Witwe nach dem Grdfen Georg vonAlmen, ihr Urteil aus lill Nr. 1 813 betreffend den Fischteich und die Miihle.

Orig. Perg. Arh. St. Cluj-Napoca.i^Archiv der StadtiBistrita^Nr. Tl.^Siegsl, rund.^Dm.

32 mm, war in rotes Wachs vorne aufgedruckt, Reste.

Hegest: Archiv. Zeitschrift 12,83. Berger, Uriaindtn-Kegesten 35 Nr. 179.

Nos Ladislaus Haan, iudex regius Cibiniensis, Johannes Greb de Mergendal, Laurencius Mwesclien, magister civium Zegeswariensis, LadislausHenlini, alias magister civium Cibiniensis, Joliannes Grwen,^iudeXjterrestris,Nicolaus Zyglewr, Barthoiomeus Hutter et Nicolaus Auriiaber, iurati cives civitatis Cibiniensis, Jacobus de Rutfomoute, alias iudex regius sedis Rwppes et Laurentius Greb de Daraws et Petrus Aurifaber, iudex terrestris Zegeswariensis ac alter Petrus Peer dictus, iudex terrestris de Leschkirch ceterique universi et singuli iudices iustitiarii et iurati seniores septem sedium Saxonicalium partium Transsilva- narura hic Cibinii in praesenti generali iudiciaria congregatione pariter consti- tuti, memoriae commendamus tenore praesentium significantes quibus expedit universis, quod cum nos die datarum praesentium more nostro solito in hac civitate Cibiuieusis pro reddenda cuiiibet querulanti iustitia pro tribunali pariter consedissemus viilicusque et nonnulii seniores et inhabitatores viilae regalis Alma vocatae in suis ac totius communitatis eiusdem villae uti actores ab una ac egregius vir Petrus Greb de Ruffomonte magister civium prae- dictae civitatis Cibiniensis in persona et nomine honestae dominae Barbara vocatae, relictae Georgii Greb de praedicta Aima et lieredum eiusdem univer- sorura in causara attractorura partibus ab altera iuxta contenta certarum literarum sententialiura et appellatioualium iudicum et iuratorum seniorum duarum sedium Saxonicalium Megyes et Selli vocatorum in causa inter ipsos viliicum seniores et totara coramunitatem praedictae villae Alma ab una ac praenorainatara dominara Barbaram, relictam praedicti Georgii Greb et here- des eiusdam partibus ab altera ratione cuiusdam loci molendiui ac piscinae et salicum prope dictam villara Alraa vocatara existentiura et sitarura suborta et vertenti corara nobis personaliter comparuissent et iudicialiter egissent iidem- que villicus et alii nonnulli seniores et inhabitatores villae praedictae in suis et totius communitatis nominibus et personis proposuissent, quomodo dum ipsi condam magistro Ladislao de eadem Alraa auctoritate iuris patronatus ipsorum piebaniam ecclesiae eorura contulissent et in plebanura suscepissent idera magister Ladislaus unacum praenominato Georgio Greb fratre suo pro singulari eorum coraplacentia ipsis et toti communitati saepedictae villae locum raolendini huiusmodi acpiscinaraet quadringentas salices prope ipsam piscinam plantatas donasset, resjgnasset et propinasset. Quo audito idem Petrus Greb actionera et allegationera eorundem noraine quo supra omnino negabat et coram nobis quasdam literas sententiales olim prudentura et circuraspectorura virorum comitum, iudicum, consulum iuratorumque civiura civitatis Cibi- niensis universoruraque seniorum septem sediura Saxonicalium partium Trans- silvanarum nostrorum sigillo eorura maiori et autentico impendenti roboratas super huiusmodi loco seu structura molendini et piscina confectas et emanatas exnibere et praesentare curavit. Quarum tenor sequitur et est talis: (folgt die Urkunde der Sieben Stiihle von H11 AV. 1 S13). Unde nos auditis et intellectis ambaruni partiura propositionibus, responsionibus et allegationibus ac huius- modi literis tam olira comitum, iudicum, consulum iuratorumque civium civi- tatis Cibiniensis universoruraque senioruni septem sedium Saxonicalium et

226

etiaiii literarum sententionalium et appelationalium iudicum et iuratorum seuiorura duarum sedium praefatarum in hac causa emanatarum bona delibe- ratione consiliisque digestarum supcrinde praeliabitarum talem ferre duximus sententiam nostram diffinitivam declarantes, quod tum, quia causa ipsa ultra iura et consuetudinem huius patriae stetit, quia iu sedecim annis vel ultra nullibi coram nobis vel aliis iudicibus acticata extitit et mota tum, quia iidem actores neque literati neque vivaci testimonio coram nobis pcterant compro- bare, quod huiusmodi locus molcndini ac piscina et salices per praefatos condam magistrum Ladislaum ct Georgium Greb ipsis fuissent donatae, resig- natae et propinatae et tum quia nos praeinsertas litcras olim comitum, iudicum, consulum iuratorum civium civitatis Cibinincsis et universorum seniorum septem sedium Saxonicalium, praedecessorum nostrorum iuste et rite emanatas in earum vigoribus volumus conscrvare, ideo nos easdem literas praesentibus de verbo ad verbum sine omni augmento ac diminutione aliquali insertas non cancellatas, non abrasas neque in aliqua earum parte suspectas immo omni veritate et integritate praepolleutcs ratas, gratas et acceptas habentes appro- bamus, ratificamus et confirmamus ac cx praemissis rationabilibus causis saepedictam locum molendini piscinam et salices praedictae dominae Barbara heredibusque suis universis iure successoris et hereditario perpetuo et irrevo- cahiliter tenendas, habendas pariter et possidendas adiudicamus^ perpetuum silentium antelatis actoribus et suis universis successoribus superinde imponen- dum. Datum Cibinii secundo die festi beati Nicolai episcopi et confessoris, anno domini millesimo quadringentesimo sexagesinio quinto, in congrega- tione nostra iudiciaria generali. Praeterea licet antelati villani de Alma iuxta literatoriam iudiciariam commissionem iudicum et iuratorum seniorum duarum sedium praedictarum iuramenta eorum superinde praestare volebant. Nos tanaen consideratis causis et rationibus praeexpressatis huiusmodi iuramenta eorum ab ipsis non recepimus neque admisimus sed locum praedicti molendini, piscinam et salices huiusmodi praenominatae dominae Barbarae et heredibus suis universis adiudicavimus et adiudicamus harum nostrarum literarum sigillo nostro minori provinciali subappresso consignatarum vigore et testimonio mediante. Datum loco, die et anno quibus supra.

' Ober der Zeile.

3445

Rom 1465 Dezembcr 18. Papst Paiil II. tidgl dein siebenburgischen Bischuf und zwei seiner Archidiakonen auf, die Klagen des Klaiisenbiirger Siadtpfarrers gegen die Bettelorden zu untersuchen.

Orig. Perg. Batthyaneum Alba lulia III, 7. BleibuIIe an heller Hanfschnur aufgehangt. .\vers: Dic Apostel Petrusund Paulus sitzcnd. Inschrift S. PAV. S. PET. Revers: PP.II. Der Papst zwischen 2 Kardinalcn erhoht sitzend, darunter knieende Gestalten. Druck; Jakab, Oklev61t;ir 1, 213 Nr. 130. Regest: Beke, A kolozsnionostori konvent 6G Nr. 207.

Paulus episcopus servus servorum dei venerabili fratri episcopo Transiluano et dileclis filiis Siculorum ac de Hunyat in ccclesia Transiluana archidiaconis, salutem et apostolicam benedictionem. Querelam dilecti filii Georgii^ rectoris^ parochialis ecclesiae opidi Colozwar Transiluanae diocesis accepimus continen- tem, quod guardianus sancti Francisci ac sancti Dominici et beatae Mariae ac sancti Augustini eiusdem opidi priores doinorum ac fratres eorundem- mino-

227

l-um, praedicatorum, heremitarum eiusdem sancti Augustini ac beatae Mariae de monte Caremeli^ ordinum* parochianos dictae ecclesiae ab illius visitatione diebus dominicis et festivis retrahcntes, eos diebus ipsis temere ad divina recipere eisque ecclesiastica sacramenta exhibere, ac iuxta decretalem a felicis recordationis Bonifatio papa VIII praedecessore nostro, quae incipit: Super cathedram editam, et deinde per piae memoriae Clementem papam V etiam praedecessorem nostrum in Viennensi consilio innovatam ad confessiones audiendas minime deputati parochianorum eorundem confessiones audire, nec non parochianorum dictae ecclesiae defunctorum corpora, quamvis ipsi apud ecclesias domorum earundem non eligant sepulturam, ecclesiasticae sepulturae tradere praesumpserunt, nec non de funeralibus et relictis defunctorum prae- dictorum etiam apud easdem ecclesias eorum sepulturam eligentium quartam sive canonicam portionem eidem rectori a* praefatis^ guardiano^, prioribus et fratribus iuxta dictam decretalem debitam sibi exhibere recusarunt hactenus et recusant, in animarum suarum periculum dictique rectoris praeiudicium non modicum" ct gravamen. Quare idem rector nobis humiliter supplicavit, ut sibi super hoc iustitiae ministerio subvenire paterna diligenlia curaremus. Quocirca discretioni vestrae per apostolica scripta mandamus, quatenus vocatis, qui fuerint evocandi, et auditis hincinde praepositis. quod iustum fuerit appella- tione remota decernatis facientes, quod decreveritis per censuram eccle- siasticam firmiter observari. Testes autem, qui fuerint nominati, si se gratia, odio vel timore subtraxerint, censura simili appellatione cessante compellatis veritati testimonium perhibere, non obstantes si eisdem ordi- nibus a sede apostolica indultum existat, quod personae ipsorum ordi- num ad iudicium trahi aut suspendi vel excommunicari, seu ipse aut dic- torum ordinum loca interdicti non possint, per literas apostolicas non facientes plenam et expressam ac de verbo ad verbum de indulto huiusmodi et qualibet alia dictae sedis indulgentia generali vel speciali cuiuscumque tenoris existat, per quam praesentibus non expressam vel totaliter non insertam, vestrae iuris- dictionis explicatio in hac parte valeat quomodolibet impediri. Quae quoad hoc ipsis nolumus aliquatenus suffragari, quod si non omnes his exequendis potueritis interesse, duo aut unus vestrum ea nihilomiuus exequantur. Datum Romae apud sanctum IMarcum, anno incarnationis dominicae millesirao qua- dringentesimo sexagesimo quinto, quintodecimo Kalendas Januarii, pontifica- tus nostri anno secundo.

Aiif der Riickseite auf der Plica: C. de Narnia.

1 Richtig Gregorii; orii recteris auf Rasur. * monte Carcmeli ordiniim auf Rasur.

2 Vorlage earundem. ^ Auf Rasur. " Das erste e iiber der Zeile.

3446

Sebarosch 1466 Januar 1. Johannes, Bischof der Moldau und Suffragan des Weis- senburger Bistums, vermehrl den von Kardinal Johannes IMS Nr. 2 693 der Ja- kobskirche von Scharosch gewdhrten Ablass um weitere iO Tage.

Eintragung in das Orig. Perg. friiher Bibliothek des Bischof-Tcutsch-Gymnasiums

Schassburg, heute verschollen.

Druck: Korrespondenzblatt 9, 1886, S. 126.

Regest: Batthyaneum 1, 1911, 144.

Nos .lohannes dei el aposlolicae sedis gratia episcopus Moldaviensis suffra ganeusque reverendissimi in Christo patris et domini domini Nicolai episcop

228

ecclesiae Albensis Transilvanae et decanatus Cibiniensis universis et singulis utriusque sexus Christi fidelibus salutem et pacem. Notificamus tenore praesen- tium, quia decuit nos declinare in Schars ibidemque dedicare et consecrare sum- mum allare in honorem sancti Jacobi apostoli. Quapropter beneficiis spirituali- bus adiuti omnibus ante ipsum genua flectentes semel pater noster et ave Maria dixerint munerari cupicntes quadraginta dies indulgentiarum quotienscumque id ipsum fecerint misericorditer impertimur perpetuis temporibus duraturis. In cuius rei testimonium sigillum nostrum praesentibus est appensum. Actum et datum in Schars ipsa die circumcisionis domini, anno domini M" CCCC se- xagesimo sexto.

3447

Kronstadt 1466 Januar 6. Johannes, Bischof der Moldaii und Suffragan des Bischofs Nikolaas von Siebenbargen, verleiht dem Hciligleichnamsaltar in der Marienkirche in Kronstadt einen Ablass von 40 Tagen.

Orig. Perg. Archiv der Evang. Kirchengemeinde A.B. Brajov, I.E. 59. Sicgel, rund. Dm. 27 mm, rotcs Wachs in Wachsschussel, an gclber Seidenschnur angehangt. Im Siegelfeld unter einer Milra nach unten rund abgeschlossener Schild mit gotischcn Mi- nusl<eln v h s, der senl<rcchte Fuss von h durch einen waagerechten Balken oben gequert. Umschrift in Antiqua-Majuskcln: S -f lOHANNIS + EPI -|- MOLDAWENS + Druck: Jak6-Manolescu, Scrierea latina. Album 20 Nr. 23 b.

Johannes dei et apostolicae sedis gratia episcopus Moldauiensis suffraganeusque reverendissimi in Christo patris et domini, domini Nicolai episcopi ecclesiae .\lbensis Transiluanae necnon decanatuum Cibiniensis et Brassouiensis, uni- versis et singulis utriusque sexus Christi fidelibus sahitem et pacem in domino sempiternam. I\Iedia vita in morte constituti, quod nostris meritis non meremur sanctorum precibus et ecclesiae sanctae suffragiis assequamur, cuius sponsus mediator dei et hominis Jhesus Christus, qui corpus suum in ara crucis deo patri sacrificium illibatum offerens de suo latere in sui sanctissimi cffusione sanguinis thezaurum inaestimabilem sacrarum indulgentiarum pro singulorum reatibus populorum efficacem reliquit, cuius dispensationem beato Petro et suis succes- oribus in potestatis plenitudine, nobis vcro in partis sollicitudine conccdere dignatus est. De cuius conf isi pietate, quia altare super lectorio in ecclesia paro- chiali beatae Mariae virginis est in honore corporis Christi constructum, stipen- diis salutaribus illud videmus indigere. Quapropter beneficiis spiritualibus adiuti eidem et omnibus ante ipsam genua flectentes semel pater noster et ave Maria dixerint munerari cupientes, omnibus verc poenitentibus et confessis, qui singulis diebus causa devotionis et peregrinationis accesserint, missis seu aliis divinis officiis interfuerunt et ad obscrvationem manus porrcxerint adiu- tantes utpote libros, caliccs, vestimenta, luminaria, testamenta vel quaevis alia seu aliud caritativum subsidium saepedicto altari fecerint vel qui pro animabus parentum et benefactorum suorum in purgatorio exislentium coram ipso pie deum oraverint quotienscumque et quandocumque aliquid praemissorum de- vote peregerint, totiens de omnipotentis dei clementia beatorumque Pctri et Pauli apostolorum auctoritate quadraginta dies indulgentiarum de iniunctis ipsis poenitentiis miscricorditer in domino inpertimur perpetuis temporibus duraturis. In cuius rei maioris evidentiam sigillum nostrum praesentibus est appensum. Actis et datis in Brassouia die lunae sexta mensis Januarii, anno domini MCCCCLXVP.

Aufder Ruckseile von gleichzeitiger Hand: Indulgentiaepro altari corporis Christi in lectorio.

229

3448

(Grosswardein) 1466 Jaiiiiar 11, Der Rat von Grosswardein hezeugt die Aussage des Symon Sartor de Prasmar liber den Vcrkauf von Bcsilzteilen in Zarnesti und Tohan an die Stadt Kronstadt.

Orig. Pap. Arh. St. Bra^ov, Stenner I, 17. Siegel rund, Dm. 34 mm, war in weisses Wachs auf der Ruckseite aufgedrijckt.

Nos Liicas Sartor iudex iuratiaue cives ac univcrsi hospites civitatis Waradien- sis de vico Wadkerth memoriae commendamus, quod circumspectus Symon Sartor de Prasmar civis civitatis Quinqucecclesiensis nostram personaliter ve- niens in praesentiam sponte est confessus organo vivaevocis in hunc modum, quomondo ipse totales portiones possessionarias in possessionibus Czerne et Thwhan vocatis in comitalu Albae Gyvlensi et pcrtinentiis civilatis Brasso- uiensis existentibus et habitis ipsum omnis iuris titulo concernentes, cum om- nibus eorum utilitatibus et pcrtinentiis videlicet terris arabilibus, cultis et incultis, fenetis, pratis, silvis, nemoribus, pascuis, aquis aquarumquc decursibus et piscinis ac generaliter quibusvis integritatibus ad dictas portiones possessio- narias spectantibus et pertinere debentibus, circumspectis universis civibus et consulibus praedictae civitatis Brassouicnsis pro quinquaginta florenis auri puri et uno culcitro plcne persolutis nullum ius nullarave proprielatis dominii in dictis portionibus possessionariis sibi ipsi reservandi, sed totum et omne ius in ipsos cives transfercndi dcdissct et vendidisset nostrique dedit asscripsit el vcndidit iure perpetuo et irrevocabiliter in praesentia tenendum, habendum, pariter et possidendum. Harum nostrarum vigore et testimonio praesentium mediante. Datum sabbato proximo post festum Epiphaniarum domini, anno domini millesimo quadringentesimo sexagesimo sexto.

Auf der Riickseite von gleicher Hand: Civium Brassouiensium.

3449

Kolozsmonostor 1466 Januar 17. Abt Petcr und der Konvent von Kolozsmonoslor beglaubigen die Urkunde des pdpstliclicn Generalauditors Jacobus de Muciarellis von 1461 Nr. 3 246 mit den Urkunden Papst Nikolaus V. von U4S Nr. 2 664, Eugens IV. von 1440 Nr. 2 374, Martins V. von 1427 Nr. 2 OOS und Gregors XI. von 1374 Nr. 1 025 iiber dic Reclitc und Frcilieiten der Dominikaner und lassen diese Beglaubigung voiii offcnllichcn Nolar Slephan von Klausenburg beurkunden. Die Beglaubigung ist auf Ansuchcn von vcnerabilis ac rcligiosus fratcr Gcorgius de Schelken, prior fratrum in Schegeswar ordinis praedicatorum erfolgt. Datum et actum in monaslerio supradiclo in stuba noslrac solitae habitalionis sub anno a nativitatc domini millesimu quadringcntesimo sexagesimo sexto, indlctione quarta dcciina. die vcru decima septinia mcnsis lanuarii, hora circiter nona... Praesentibus ijjidcm venerabilibus ac discrctis viris videlicet dominu .lacobo plebano de Monostor, Petro Wcgh presbitero, Stcphano Hagmas iudice, Andrea Sekel et Dyonisio Pasman dictis civibus de dicta Colosmonostra, nobili Stephano de Wybuda et quam pluribus aliis fide dignis testibus ad pracmissa vocatis pariter et rogatis.

Et ego Stcphanus de Colo.swar nalus Gregorii, Albensis diocesis, publicus .sacra Romaiia ac imi)eriali aucloritale notarius et thabcllac iuratus, quia dicti trans- sumpti exhibiiioni, petitioni omnibusque aliis ct singulis pracmissis dum sic

230

agentur et fierent unacum praenominatis testibus interfui, eaque sic fieri vidi et audivi. Ideo praesens publicum instrumentum per alium fideliter scriptum exinde confeci, subscripsi et publicavi signoque et nomine meis solitis et con- suetis consignari acroboravi in fidem et testimonium omnium et singulorum praemissorum rogatus et requisitus.

Druck: Fabritius, Urliundenbuch 67 Nr. 98 nach dem heutc verschoUenen Orig. Perg. Im Besitz des Evang. Bischofs A.B. Georg Paul Binder. Abschrift 19. Jahrhundert Arh' St. Sibiu, HandschriftensammUing des Brukenthalmuseums Rcschner, Diplomatarium 7. 299 ff. nach den Collcctaneen .M. Herberls.

3450

Deutschkreuz 1466 Januar 18 bis August 18. Der offentliche Nolar Michael Snel bezeugt, dass der Repser Fassbinder genannt Wnfogel die Geistlichen der Weissen- burger Kirche Sfephan und Andreas zu seinen Prokuratoren ernannt hat.

Orig. Perg. Arh. St. Sibiu, Handschriftensammlung des Brukenthalmuseums, Urkunden 572 R 1 10 Nr. 37. Vom Pergament ist der rcchte Teil beschnitten. Das Bruchstiick war dcm Wiegendruck der Brukenthalbibliothek Lconardus de Utino, Quadrageslmale aureum, (Venedi.c) 1471, als Vorsetzblatt cingebundcn, vgl. Archiv 14. 1878, 305 Nr. 5. Die genaucre Zeitsetzung der Urkunde, deren Monatsangabe weggeschnitten wurde, geht davon aus, dasL es sich um das zweite Pontifikatsjahr von Papst Paul II. handelt, der am 16. September 1464 als solcher geweiht bzw. gekront wurde.

In^ nomine^ domini^ amen^. In anno nativitatis eiusdem [ J^quadringente- simosexagesimosexto, indictionequartadecima.decimaoctava diemensis [ Y, hora vesperarum vel quasi, pontificatus sanetissimi in Christo patris et domini nostri domini Pauli [dei]- providenlia pape secundi anno eiusdem secundo, in ecclesia parochiali sanctae Crucis eiusdem villae [ Y '^ rn^' nolarii publici testiumque infrascriptorum praesentiam personaliter constitutus sagax vir [ Y doleator alias Wnfogel concivis opidi Roeppas Albensis diocesis fecit, constituit et prout [ ]^ potuit ordinat honorabiles viros magistrum Stepha- num rectorem altaris beatae virginis IMariae [ ]^, Andream rectorem sanctae Andreae Albensis ecclesiae presbyteros suos veros legitimos procuratores, acto- res [ ]2 suorum negotiorum ac nuntios speciales. Dans et concedens eisdem suis procuratoribus plenam et [ ]- suo nomine agendi, defendendi libellum seu^ libellos offerendi, petendi ac eis revertendi [ ]^, rcplicandi, triplicandi item contestandi iuramentum de calumpnia et de veritate dicendi seu^ [ ]^ alterius in dictas ipsorum procurandi ac titulandi et articulos seu positiones parte probandi, term[inandi]2, opponendi testes et instrumenta seu quaevis alia probationum genera producendi, allegandi [et]- sententiam diffinitivam vel interlocutoriam audiendi et ab ea earum ne altera seu a quovis alio [ ]- appelandi appelationem contraintimandi et nominandi plurimos petendi seu ecclesiae optin[endi]^ beneficium rcstitutionis in integri et absohitionis semen vel ad cautelam petendi unum vel [ ]^ torem seu procuratores substituendi et generaliter omnia et singula facicndi, quae vestri pro [ ]^ consueverunt et praeterfacere. Super quibus omnibus et singulis memoratus constituens per me pu[ ]2 subscriptum unum publicum seu publica intrumentum seu in- strumenta sibi fieri petivit. Cui [ ]- fore iustis et consonis rationi. Ego nota- rius publicus infrascriptus praenominato constituendi praescns procurationis tradidi instrumentum. .'Vcta et data sunt hacc anno, indictionc, die mensis, h[ora]2 et ponlificatu quibus supra. Praesentibus ibidem honorabili domino Georgio praedicatori in R^vppas Strigoniensis diocesis ac Valentino scolastico

231

praenotatae villae Crucis ast* Michaeli d[ Y clericus Albensis diocesis tcsli- bus ad praemissa vocatis pariter et rogatis.

(Notarzeichen) Et ego Michael Snel natus quondam Nicolai de Cr[ ]^ diocesis clericus publicus sacri iniperii auctoritate notari [ Y inslilutionem procura-

toris praedictae omnibus aliis et singulis dum [ut]- piaeiuitLitur agerentur et fierent unacum pracnominatis tcst[ibus]- interfui eaque sic fieri vidi el audivi ac aliis [ f ciis per aliud fidclem feci conscribi et in hanc [ redegi signo-

que et nomine meis solitis [ y praesenlibus subscripsi rogatus et requisitus

[ Y-

^ Verlangerte Schrift. ^ Liicke zusatzlich 10 nim.

- Lucke cca 8 mm. « Liicke zusatzlich 19 mm.

' Vorlagc sau. ' Liicke zusatzlich 25 mni.

* So Vorlage. 8 L(icke zusiitzlich 30 mm.

3451

Zabala 14G6 Januar 20. Der siebenlnirgische Woiwode iind Szekleifiraf Johannes conies de Sancto Georgio et de Bozin selzt fiir die Szehler der Sliihle Kyzdi, Orbay et Sepsi verschiedene statutenmdssige Beslinimiingen fest, darunter uuch iiber die Gerichtspflege und die Befugnisse iind Einktinfte des Konigsrichtcrs. Ipseque iudex regius pro suis iuribus et birsagiis teneatur vcnire ad sedem iudiciariam in praesentiaque iuratorum ct seniorum sua birsagia rcquirere et repetat. Et si eidem de aliquibus scdibus reddi abnegabuntur, extunc ipse iudex regius quem- cumque hominem de huiusmodi sede rcperierit cum iudice de oppido Prasmar in eodcm oppido arestare valeat, deindeque asportare non debeat usque diem quinlum dfcimum, ipsoque die quinto decimo iudex terrestris ipsas res arresta-

tas ab illac tencatur eliberarc Datum in villa Zabola feria secunda in

festo beatorum Fabiani et Sebastiani martyrum. annodomini millesimo quadrin- gentesimo sexto.

Orig. Pap. Arh. St. Braijov, Priv. 171. Stark beschadict. Siegel rund, Dm. 25 mm, in

rotes Wachs vornc unten aufgedriickt . Im Sicgelfeld in einem Vierpass ein nach untcn

rund gcschlossener Wappenschild mit einem sechsstrahligcn Stern. In den Vierpassfel-

dern je ein gotischer Buchstabc, unleserlich.

Druck: Szabo, Szik. oklev^Itar 3, 82 Xr. 473; Kolozsvari u. Ovari, Corpus Slat. Hung.

Mun. I, 2-7.

Bruchstuck: Hder. Observatlones 210, 246 248, 266, 270 271; Marienburg, Geo-

graphic I, 135; Szab6, Sz6k. okleveltar I, 205 Nr. 170.

3452

Kronstadt ^''iBG .lannar 27. Der siebenbiirgische Woiwode Jolidnnes von Skt. Geor- (jen und Bosing bezeugl. duss die Adligen von Kreuzburg und Budila mit den Ver- Iretern dcs Marktes Tartlau iibereingekommen sind. ihren Streit wegen Errichtung eines Dammcs durch die Tartlaucr beizulcgen bzw. ihn in der siebenbiirgi:;chen Standeversummlung vom 30. April auszulragen.

Orig. Pap. Arh. St. CIuj-Napoca, Archiv dcr Filialc CIuj Nupoca dcr Akademic, l-'a- milienarcliiv Bcldi. Siegel, schildfiirmig. war in rotcs Wachs vorne aufgcdriickt.

Nos Johanncs comcs de SancLo Georgio et Bozin vaivoda 'rianssilvaniis Siculor- umque comcs mernoriac commcudaraus, quod nobis fcria secunda proxima

232

post festuin conversionis beati Panli apostoli in rivilate Brassoviensi consti- Intis venienles nostri in praesenliam nohilesTeel de Nyen, Anlhonius Porkolal) de Bodola. Marlinus de eadeni, T.adislaus Korro de Ilaporlhon ac Oswaldus traler earnalis eiusdem ul aclores ab una, parle siquidein ex allera iudex civi- latis praediclae Brassoviensis ac alter iudex el iurati seniores de opido Prasmar uti in causam atlracli per eosdem sponlanea eorum volunlate confessum extitil in hunc modum pariler el relaluin: Quod quamvis iidem ratione usuum et fruc- tuum ac ulililaluui silvarum, aquarum. piscalurarum pratorumque huinulorum praefalorum nobilium in melis videlicel possessionum antedictarum Nyen el Bodola exislentium per praenominalos iudiccm ac seniores sed et tolam com- muailatcm piaedicti opidi Prasmar indebila el ininus iusta fruitione et per- ceplione ac supcr quadam indebita ereclione cuiusdam structurae vulgo gath vocalae per quam scgetcs et fenilia diclorum nobilium de Bodola per aquarum inundanliam pcriclitarentur cl annihilarcntur, coram nobis litcs movere die in praesenti praetendissent. Tamen ipsi matura deliberalione inter se praeha- bila ad lalem pacis et concordiac devenisscnt unionem el devenerint coram no- bis, ut piaemissae causae inter easdem motae isque festum beati Georgii mar- tiris proxime venturum slalu in eodem permaneant sic videlicet, ut si usque ipsum festum beati Georgii martiris supcr piacmissis concordari et pacificari pcr intervenlum proborum virorum non possenl aut non valerent, extunc in oclavis praenotati festi beali Georgii martiris proxime, ut praefertur, affutiiris utraque pars cum omnibus literis ct iuribus ac literalibus eorum instrumentis coram nobis aut vicevaivodis noslris regnicolarum harum partium Transsilva- narum in praesentia constitui et comparere debeant el tcneanlur, ubi unacum ipsis regnicolis rcvisis ambarum i)arliiim lileris et iuribus iudicium et iustitiam partcs inter utrasque impartiri et elaigiri valeamus. Ad quae parles praenolatac se sponte obligarunt coram nobis. Datum die et loco in praenotatis, anno do- mini millesimo quadringcntesimo sexagesimo sexto.

3453

Giirui Hfifi Janunr :n bis Dezemlier 5. Der siebcnhiirgische Bischof Nikolaus er- sucht (lcn Kal ron Hennannsladl, den neuernannlcn Prior dcs dorligen Ilciliy- Geisl-Spitals gegen den unrechtnidssig amtierenden Brudcr Nikolaus zu unter- stiitzen.

Orig. Pap. .\rh. St. Sibiu U II 250. Sipgel, rund, Dm. l'J miii, war auf dcr Riickscitc zum Verschluss aufgedriickt.

Da dcr Marientag in der Urkundc nicht niiher Ijcstimmt ist und weitere Anhaltspunkte fchlen, rauss die Datierung zwischen Freitag vor Maria Reinigung und Emptangnis angcsetzt werden.

Circumspecti viri amiei nobis dilecli. Vcnit ad nos hiis diebus is honorabilis vir frater Petrus Kempf de Basilea liarum litcrarum exhibitor litcris nonnullis reverendi palris Petri Mathei de Roina sacri et apostolici hospitalis de urbe magistri ac totius eiusdem ordinis sancti spiritus generalis praeceptoris cum eis- dem a praefato fratre Petro debita cum instantia requisiti fuimus tamquam iu- dex et commissarius ac protector hospitalis sancti spirilus in Cibinio per prae- fatiim praeecptorem el totum ordincin gcneralitcr clcctus et deputatus. Teno- rcm vero earundcm literarum et sericin perlegimus in se continentem, ul prac- fatum fralrem Pelrum in hospilale et domum sancti spiritus vestri oppidi in Cibinio personaliter inducere et in possessionem realem ct personalem locarc debeamus tamquam verum et legitimum i)riorcm eiusdem, fratrem vero Nico- laum actu regentem de eisdem excludere tamquam illegitimum. Vestris igilui

233

dilectionibus praefalum fralrem Petrum tenore praesentium transmisimus ro- gantes, quatenus ob intuitu nostri secundum tenorem suarum literarum sui su- perioris et praeceptoris generalisque magistri vobis recommendatum habere velitis cumque iuxta huiusmodi domus et hospitalis possessionem favorabili praesidio habere recommendatum, ut ad quietam possessionem per vos admit- tatur et de proficua vestra assumtione relationem gratam nobis facere valeatis. Nosque mcrito in similibus et maioribus tempore opporluno vobis paratum as- sensum praebebimus. Datum in castro nostro Gyalo feria sexta proxima ante festum beatae Mariae virginis, anno domini millesimo quadringeutesimo

Lxoyp.

Nicolaus episcopus

ecclesiae Albensis Transsilvanae.

Aufder Riickseite Adresse: Circumspectis viris magistro civium ac iudici, iuratis ceterisque civibus civitatis Czibiniensis, amicis nobis in Christo dilectis.

3454

Kronstadt 146G Februar 1 1. Johannes comes de sancto Georgio et Bozin, way- uoda Transsiluanus Siculorumque et Zolnok mediocris comes entscheidet feria tertia proxima ante festum beati Valentini martiris^ unacum certis nobilibus ac Siculis in civitate Brassouiensi in iudicio nobiscum existentibus, einen Erb- schaftsprozess des Valentiniis Nernes de Hydweg gegen Paulus Zekel de Hernije wegen Besitzanteilen in villa Illyefalwa.

Datum BrassoHiaeferia tertia post festum Scholasticaevirginiset martiris, anno domini millesimo quadringentesimo sexagesimo sexto.

Druck: Szab6, Szek. oklev61tar 3, 87 Nr. 474 nach dern Orig. Pap. mit Siegelspuren friiher im Archiv des Pester Piaristen-Ordenshauses.

' Februar 11.

3455

Wcisscnburg 14G6 Februar 11. Der siebenbiirgische Bischof Nikolaus, der am 11. Februar in Angelegenlieit des Beklaglen Adligen Slcphan Erdeli de Somkerek zu Gericht gesessen ist, uberirdgt dem Archidiakon der Weissenburger Kirche Johannes de Dobocz sowie Georgio decretorum doctori, plebano de Zazsebes die Weiter- fiihrung des Prozesses.

Datum in Alba Gywla die tcrmini praenotati, anno domini millesimo quadrin- gentesimo sexagesimo scxto.

Gleichzeitige Eintragung dos Xotars Tklichael de Debrete Ungar. Landesarchiv Budapest Dl. 30 855 1. 4 V. und 5 r.

3 455

Ilennnniistadt 1466 Marz 14. Der Hermannsladter Hat gcstullct der dortigen Schusterzunft, auf dem Klcincn lUng eine Laube zu crrichten. uni ihre Waren feilzubieten.

234

Abschrift 19. Jahrhundert Arh. St. Sibiii, Handschiiflcnsainniliing dcs Brukenthalmu-

seums, Rcchner. Diploniatariuin III, 09 nach dcm seither vcrschollenen Orig. Perg.

Siegel, rotes Wachs an bhni-roter Seidenschnur angehangl in der Lade der Hermann-

.stadter Schusterzunft.

nruchstiick: Archiv 12, 1874. 246. Archiv l(i, 18.S2. 400 Anm. 1.

Hegest: .\rchiv 38, 1912. 546.

Nos Petrus Grcb magister civium, Ladislaus Heiiliui alias similiter magister civiuin, Nicolaus Zygicwr, Bartholouiaeus Hutter, Martinus Remser, Georgius Sartor, Bencdictus Carnifex, Stephanus Piclor, Leonhardus Jung dictus Pelli- fex, Petrus Fybcs, Nicolaus Aurifabcr, .Johannes Flaschnar ct Lodovicus de Norenburga iurali consules atque Bartholomeus Pictor villicus civitatis Cibi- niensis ad praesentium futurorumque uotitiam harum serie volumus devenire, quod nos, qui ut fideles et veri officiales et provisores huius civitatis Cibinien- sis rei publicae commodo ct slatui prospero ciusdem civitatis ex nostrorum officiorum dcbito in omuibus, quantum nobis ab alto concessum est, consulere et providere tenenrur, praematura inter nos praehabita deliberatione digesto- que consilio superinde celebrato de speciali consensu et beneplacita voluntate totius communitatis iampraedictae civitatis nostrae ad diligentem petilionis instantiam providorum et honestorum virorum universorum et singulorum ma- gistroruni sutorum ipsis civitatis noslrae nobis proinde porrcctam eisdem favo- rabiliter annuendum duximus et conccdendum, immo annuimus ct concedimus per pracsentes, quod iidem magistri cechae sutorura inter domum quondam prudentis viriPetri Mwelner, olim consilii nostri iurati, nunc vero providi \iri Andreae Sartoris concivis nostri, in minori circulo civitatis nostrae practitu- latae prope macclla sitam alque habitam et intcr lobium sive aedificium illud, in quo albi panes in ipso niinori circulo venditioni exponi ct vendi soleut expo- sito utputa lobii sivc aedificii ccchae pcllificum situm ct habitum unum lo- bium sive aedificium pro ipsorum artificio aptum, in quo videlicet lobio sive aedificio singulis ferriis tcrtiis et nundinis cx speciali praerogativa calceos eorum et labores venditioni exponere et vendere iu eodemque libere stare pos- sint, aedificare, murare ac pro honore et commodo ipsius civitatis nostrae et ipsorum necessitate construere valeantet queant. Per ipsos utpote chechae prae- dictae sutores praesentes et futuros absque aliquo censu eidem civitati nostrae in successu temporum quovismodo debcndo, futuris semper successivis temporibus perpetuis habendum, tenendum paritcr et possidendum. IIIo etiam non praeter- misso, quod nullos omnino sutorum saepelatae civitatis nostrae extra cecham ipsam constitutus extra ipsum lobium sive aedificium sive in f oris ebdomadali- bus sive nundinalibus calceos suos sive quoscumque labores venditioni expo- nere et vendere audeat modo aliquali sub poena permutationis eorundem. Et insuper concedimus et annuimus praesentium per vigorem, ut iidem sutores lobium seu aedificium huiusmodi cum ianuis, scris et aliis clausuris ad id debilis et opportunis valent conservare, ne aliqua mala illicita et inconvenien- tia tempore nocturnali in eodem vel ex eodem quovismodo committantur. In cuius annuentiae nostrac testimonium firmitatemque perpetuam praesentcs literas nostras patentes sigillo civitatis nostrae saepedictae autentico et maiori subappendenti roboratas exinde duximus conccdendas. Datum feria sexta pro- xima antc dominicam Laetare Jhcrusalem ct cetera, anno domini millcsimo quadringentesimo sexagesimo sexto.

3457

Hermannstadt liGfi Miirx l'i. Deuische Ubersetzung der voianslehenden Urkundc Nr. 3 iSO.

235

Arh. St. Sibiu, Ebenda, Reschner, Diplomatariiim II, 306 nach einer deutschsprachigen

Bestiitigung des Hermannstadtcr .Magistrats von 1587 in der Lade der Hermannstadter

Schusterzunft.

Druck: Miiller, Deutsche Sprachdenkmaler 80 Nr. 29.

Wir Petrus Greb burgermeister, Ladislaus Henlin sonsl zugleich burgermeister, Nicolaus Czigler, Bartel Hutter, Martin Romser, .lorg Schneider, Benedict Fleischer, Steffan Maler, Leonhardl -lung kirschncr, Pclrus Fibes, Nicolaus Goldsschmidt, .loannes Flaschner vnd Lodovicns Niirnberger geschworen bur- ger, auch Rarlolomeus Maler hon der Hermanstadt thuen zu kundt hiemil den iczigen vnd hernachkunftigen, das wir die wir als trewe vnd ware officirer vnd amptleut diser Hermannstadt von amptswegen verpflicht sein den gemeinen nutz vnd stande diser stadt in allen sachen, so weit vns muglich ist, zu fuedern aus wolbedachten reuffem radt vnd sonderliger bewilligung vnd gutdunken der ganzen erbaren gemein diser sladt auf anhalten vnd fleissige bitte der ersamen manner aller vnd iedcr maister der schustcr diser vnserer stadt, so vns destwe- gen gelanget ist worden ihnen dises gunstigklichen haben woUen vergonnen vnd nachgeben. Ja vergonnens vnd gebens ihnen hiemit nach, das dieselben maister der schusterczechen czwischcn des ersamen weilandl Petri ^lulners vnseres stadtgeschworncns izt abcr des erbarn manns Andreae Schneiders vnsres mit- burgers behausungh auf dem Kleinen Ring dieser stadt bei den fieischbenken vnd zwischen der iciben oder gebew in welcher man das weisse brot auf demsel- ben Kleinen Ring feil zu haben vnd zu Verkaufen pfleget, der kirschner loben zugericht vber gelegen eine lol)e oder baw, irem handlwerk zu gutt. in welcher lobcn oder baw sie alle dinstag vnd jarmarkL aus sonderer frcihcit iru schuch vnd arbeit feil haben. verkauffen vnd darinnen frei bestehen moglen, bawen, inaw- ren vnd zu ehrenvnd nutz diser vnserer stadt vnd irer eigner notturft aufrichten mochten vnd solten, inen nemblich der benentter schuster czechen erbaren mei- stern, den iczigen und zukunftigen one einigen czins so filleicht diserstadt dafon kunftiger zeit mit waserlei gestalt czu stehen mochle, hernachmals zu ewigen zeiten inzuhaben, zu behalten vnd zu besiczen. Dieses auch hinczugeseczt, das gar kein einiger diser stadt schustcr, so ausserhalb der czechen ist, nit sol aus- serhalb derselben loben oder gebew, weder am wochenmarkt noch jarmarkt seine schuch oder cinigerlei arbeit macht han feil zu haben vnd zu verkauffen in keinerlci gestalt bei straffe wegnehmungh derselbcn. Vnd vber dises vergon- nen wir vnd geben nach in kraft dises vnsern brieffs das dieselben schuster sol- che lobe oder gebew mit thltr^n, schlossen vnd anderm geschlies, so dazu not- vendig were, sollen versorgen vnd haltenn, damit nit in oder aus derselben 16- ben etwas vbels vnd vngebiirliche sachen bei der nacht mit einigerlei gestalt gescheen moge. Welches vnsern vergonnens zu vrkundt vnd stetter bekreftigungh wir disen vnsern ofnen brieff mit hicunden angehengtem gewwonlichen grossen stadtsigil verfertigt vnd bekreftigel inen hieruber ausgeben haben. Datum den freitag nechst for dem sontag Latare Hierusalem et cetera, im jar des Herren aintausent fierhundert sex vnd sechzigh.

3458

Weissenbury H(JK MJirz 17. Der Aichidiaknn dcr Weissenbiirgcr Kalhedralkirche Jnhannes de Dnbocz und der Pfarrer Georg von Muhlbach schallen die Urkiinde des siebenhiirgischen Uischnfs \iknlaiis von l-t(U> Nr. 3 45i) ein iind zitieren kraft des crhallcnen Auftraijs dcn Adligen Stephan l-lrdeli de Somkerck vur ihren Ge- richtsstuhl nuch Weissenburg.

236

Datum in Alba Gywla piacdiclo decimo seplimo die mensis Marcii, aiino do- mini supradicto.

Glcichzcitige Hintiagung dcs Nctar.s Micliacl de Debrcthc, Ungar. Landcsarchiv Buda- pcst Dl. 30 Siib t. 5 r. und v.

3 459

Seliiissburj) 1466 Miirz 20. Der Rat uon Schassburg bezeiifjt, dass die von ihm zii einem schiedsrichterlichen Spriich aiifgerufenen Gcorgius de Haranglab und Genossen sich -eitgerecht vor ihm eingcfunden haben.

Orig. Pap. Ungar. Lande.sarchiv Budapest DL 16 322. SicgcL rund, Din. 22 mni, war in griines Wachs vorne aufgedriiclvt.

Nos magister civium, iudices ac iurati cives civitatis Segesvar per praesentes publice recognoscimus atque conscicntiose fatemur, quod die datarum prae- sentium constitutus nostra in civitate Segesvariensi nobilis ac agilis vir Geor- gius de Hnranglab unacum suis hominibus per eundem Georgium tamquam arbitrarios iudices seu compositores litium et controversiarum cuiusdam causae inter praefatum Georgium de Haranglab partium ab una et generosam dominam Elizabeth relictam condam Zandrini de Kyzd ac nobilem Symeonem eiusdem dominae Eiizabeth filium naturalem partium ab altera aiiquam diu v[ Y elp''tos et petitos atque vocatos usque secundum diem suffi-

cienter exspectavit. In cuius rei testimonium praesentcs literas nostras sigillo nostro minori civitatis consignatas duximus elargiendas. Datum in Segeswar feria quinta proxima ante dominicam .Tudica et cetera, anno domini mille- simo quatuorcentesimo sexagesimo sexto.

^ Liicke 17 mni.

3 460

Wcissenburg 1-56 Miirz 29. Johannes de Dobocz, Archidialwn der Weissenbur- ger Kathedralkirche, und Pfarrer Gcorg von Milhlbach sprcchcn iiber Stephan Erdeli de Somkerek den Bann aiis und gebcn dies u.a. den Pfarrern von Weissen- burg, Klausenburg, Enyed, Thorenburg, Bistritz, Regen, Ober- und Nieder-Ei- disch, Pranzdorf, Tekendorf, Birk und Passhusch zur Darnachrichtung bekannt. Datum Albae vicesimo nono die mensis Marcii praedicti, anno domini mille- simo quadringentesimo sexagesimo sexto.

Vom Notar Michael de Debretlic beglaubigte glcichzeitige Abschrift Ungar. Landesar- chiv Budapcst Dl. 30 855 fol. 6,

3461

Rom 1466 April 1. Papst Paul II. triigl dem Propst und dem Thorenburger Archidiakon der siebenbiirgischen Kirche auf, die Klagcn des Klausenburger Stadtpfarrers Gregorius gegen die dortigen Dominikaner zu untersuchen.

237

Orig. Perp, Balthyariciim Alba Iiilia III, 8. Die Blcibulle war an heller Ilanfschnur angehangt. ^

Druck: Jakab, Okkviltir I, 214 Nr. 131. Regest: Bekc, A kolozsmonostori konvcnt 66 Nr. 208.

Paulus episcopus servus servorura dei dilectis filiis... praeposito et... archi- diacono de Torda ecclesiae Transilvanae salutem et apostolicam benedictio- nem. Sua nobis dilectus filius Gregorius rector parochialis ccclesiae loci de Colvswar Transiluana diocesis petitione monstravit, quod licet corpora paro- chianarum dictae ecclesiae defunctorum apud ecclesiam domus beatae Mariae ordinis fratrum praedicatorum de dicto loco sepulturam eligentium antequam ad sepulturam huiusmodo defunctum^ ad dictum parrochialem ecclesiam veluti illorum- matricem deferri ac ibidem missa pro defuncto et in remedium ani- mae suae celebrari consueverit fueritque praedictus et alii, qui fuerunt pro tempore ipsius ecclesiae rectores praedecessores sui in pacifica possessione vel quasi cousuetudinis autedictae, a tanto tempore cuius contrarii memoria non existit. Quia tamen olim quondam Henricus prior et fratres dictae domus eidem consuetudini temeritate propria contravenientes, corpus eiusdem par- rochiani dictae ecclesiae defuncti, qui apud ecclesiam dictae domus sepultu- ram clegerat, lunc ad ecclesiani matricem iuxta laudabilem consuetudincm praedictam delatum violenter asportare ac parrochianos dictae ecclesiae par- rochialis abilius visitatione diebus dominicis et festivis retrahentes eos die- bus ipsis temere ad divina recipere et sacramenta ecclesiastica praeter et con- tra tenorem constilutionis a felicis recordationis Bonifatio papa VIII prae- decessore nostro editae*, quae iucipit: super cathedram. et per piae memoriae Clementem papam V. etiam praedecessorem uostrum in Viennensi concilio innovatae* ac ipsius rectoris voluntatem exhibere, nec non eorundem parro- chianorum confessiones audire dictorumque parrochianorum defunctorum cor- pora apud ecclesiam dictae domus eorum sepulturam non eligentium eccle- siasticae sepulturae tradere praesumpserant el praesumebant, de funeralibus quoque et lelictis per* defuuctos eosdem etiam apud ecclesiam domus huius- modi ipsorum sepulturam eligentes quartam sive canonicam portionem eidem rectori a praefatis priore et fratribus iuxta dictam decretalem debitam sibi exhibere recusabant. Idem rector priorem et fratres praedictos super hoc petendo eos condemnari et compelli ad desistendum a violentiis ac aliis prae- missis necuon dandam et solvendam sibi quartam sive portionem huiusmodi corani Johanncm tunc vicario venerabilis fratris nostri episcopi Transiluani in spiritualibus generali traxit in causam. Et idem vicarius rite in ea pro- cedens diffinitivam pro dicto rectore et contra priorem et fratres praedictos sententiain quae postea nulla saltem legitima provocatione suspensa in rem transivit iudicatam promulgavit. Quare pro parte dicti Gregorii rectoris nobis fuit humiliter supplicatum ut sententiam praedictam faceremus robur obtinere debitae firmitatis. Quocirca discretioni vestrae per apostolica scripta mandamus, quatenus diffinitivam sententiam praedictam sicuti iuste prolata est faciatis auctoritate nostra appellatione postposita firmiter observari. Quod si non ambo hiis exequcndis potueritis interesse, alter vestrum ea nichi- lominus excquatur. Dalum f^uinae apud sanctum Marcum, anuo incarnatio- nis dominicae millesimo quadringentesimo sexagesimo sexto, Kalendis Apri- lis, pontificatus nostri anno secundo.

Aiif der 1'lica: L de Prinuriis.

1 am Imiusmodi de auf Rasur. * Vorlage innovatam.

^ eorum auf Rasur. ' et retictis per auf Rasur.

' Vorlage editam.

238

3462

Roni lAGG April 21. Papsi Paiil II. bestalig t Raymundum abbatcm nionas- terii de Candelis C.isterciensis ordinis Strigoniensis diocesis als Nachfolger des verstorbenen Bischofs Jakob zum Bischof von Arges und bringl dies dem Kapi- iel, dem Klcriis und dem Volk civitatis et diocesis Argensis :ur Kenntnis. Datuin I^oniae apud sanctuni Marcum, anno incarnationis doniinicae mille- simo quadringentesimo sexagesimo sexto, undecimo kalendas maii, anno secundo...

Djuck: FiliUi, Din arhivcle Vatieanului 63 Nr. 50 nach Vatilianisches Archiv Reg. Lat 639 f. 29.

3 463

Ofen 1466 April 21. Der iudex curiae Ladislaus de Palocz tcilt dein Weissen- burger Kapiiel mii, dass der Graf der Salzkammem Johannes Gereb de Vingard und seine Sohne die Hdlfte dcr Besitzung Cornd(el (Hortobagh) im Tausch gegen die Besitzungen Zaratha et ntramque Porumbok in comitatn Albensi partium Transsilvanarum districtus de Fogaras habitas an Peter, Grdf von Rothberg. und dcssen Sohii Johanncs abgetreten haben, die dafur noch 1011 Goldguldcn eihat- ien, iveil ihre Besitzungcn in qualitate, quantitale et fructuositate multum maiores sind, und ersucht (his Kapiiel bei der Durchfiihrung dcs Tauschhandels miizuwirken.

Datum Budae feria 2<''' proxima ante festum beati Georgii martiris, anno 1466'° .

Abschrift des 19. Jhs. Arh. Sl. Sibiu, Manuskripf Zinimermann des Urkundenbuchs XII, 19/18 nach einer Rosenfeldschen Abschrift vom danials schon beschadigten Orig. friiher im .\rchiv des Wcissenburger Kapitels Alba lulia.

3464

Ofen 1466 April 22. Konig Matthias verbictet den ungarischen, moldauischen und walachischen Kaufleuten und Hdndlern, ungegerbte Haute aus Siebenbiir- gen auszufiihren.

Abschrift dcs 18. Jhs. Arh. St. Sibiu U II 241. Ebenda. Rcschner, Diplomatarium X, 113 nach dem Orig. fruher in der Hermannstadter Kiirschnerlade. Neuausgestellt wird die Urkunde von Konig Matthias 1489, Abschrift des 18. Jhs. ebenda U II 468 sowie von Wladislaw II. und Ludwig II.

Druck: Teleki, Hunyadiak kora 11, 1.56 Xr. 387. Hurmuzaki, Documente XV, 1, 60

Nr. 105.

Regest: Archiv 38, 1912, 546 Nr. 12. Vcrzeichnis 20 Nr. 3.

Mathias dei gratia rex Hungariae, Dalmaciae, Croaciae et cetera fidelibus nostris universis et singulis mercatoribus et negotiatoribus hominibus, tam de regno nostro Hungariae, quam de Moldavia et partibus Transalpinis exis- tentibus praesentium notitiam habituris salutem et gratiam. Venientes nos- trae maiestatis in conspectum fideles nostri circumspecti domini Petrus Gereb de Veresmorth magister civium et Ladisiaus Heniyn iuratus civis civitatis

239

nostrae Cibiiiiensis in ipsorum et universorum Saxonum nostroium nomini- bus, civitatibus, opidis et villis in partibus Transilvanis existentibus, com- morantium nobis declarare curaverunt in iiunc modum. Quod licet alias ipsi ex antiqua consuetudine hanc libertatem habuerint. quod nullus omnino mer- catorum et negotiatorum hominum crudas cutes animalium, scilicet per labo- res artificum non paratas et non laboratas, de dictis partibus Transilvanis ad exteras terras aducere ct deferrc potuerit. tamen nunc nonnuUi cssent merca- tores et negotiatores homines tam de hoc regno nostro Hungariae, quam ex Moldavia et partibus Transalpinis, qui huiusmodi cutes crudas absque scili- cet labore artificum in curribus et per equos pondera ferre solitos contra liber- tatem et consuctudinem antiquam dictorum exponentium de dictis partibus Transilvanis ad exteras terras ct loca in magna quantitate deferrent, per quod iidem exponentes in huiusmodi civitatibus insignem defectum et carentiam patercntur, in maximum praeiudicium et dampnum valde magnum. Unde supplicarunt per nos, ipsis circa praemissa de remedio opportuno provideri. Et quia nos dictos exponentes in eorum antiquis libertatibus et consuetudini- bus impediri non vohimus, igitur vobis et cuiuslibet conditionis hominibus haruin serie firmiter committimus et mandamus, quatenus amodo in poste- rum nulhis omnino vestrum contra antiquam consuetudinem et libertatem dictorum exponentium huiusmodi cutes crudas de dictis partibus Transilva- nis educere et defferre audeat neque sit ausus modo aliquali, alioquin facul- tatem dedimus fidelibus nostris iudicibus et iuratis civibus quarumcumque civitatum nostrarum in eisdem partibus Transilvanis existentium, ut ipsi vobis iuiiusmodi cutes contra consuetudinem ipsorum deferre et aducere non permittant. Secus igitur non facturi. Et hoc volumus per fora et alia loca pu- blica ubi opus fuerit palam facere proclamari. Praesentibus perlectis exhi- benti (restitutis). Datum Budae feria tertia proxima ante festum beati Geor- gii, anno domini millesimo quadringentesimo sexagesimo sexto, regni nostri octavo. coronationis vero tertio.

3 465

Rom 1 ■»06 Mai 1. Papst Paiil II. lidgl dem Erzbischof vnn Gran bziv. den Bischv- fcn vnn Weissenhurc] und Grosswardein auf, den Bischnf Raijmund vnn Arges in den Besilz dcr Abtei vnn Kcrz (monasterium in Candelis, Cisterciensis ordi- nis, Strigoniensis diocesis) einzufuhren. da er deren Einkiinfle in der Hohe von 100 Gnldgulden zu seinem Unlcrhalt in Arge? bedurfe.

Datum Romae apud sanctum Marcum, anno incarnationis dominicae mille- simo quadringentesimo sexagesimo sexto, kalendas maii, anno secundo.

Diuck: Filitti, Din arhivcle Vaticanului Go Xr. 5:^ nach Reg. Vat. 645 Fol. 258.

3466

Tlermaniistadt 14(56 Mai 20. Zclcne, Fcldluiuplnuinn des sichcnbiirgischen Woi- woden Johann vnn Skt. Georgcn und Bosing, slcllt dem Hermannstddter Biirger- meister Peter, Grdf von Rnlhhcrg. cincn Schuldschein tiber 100 Goldgulden aus.

Orig. Pap. .\rli. Sl. Siljiu U II 242. Sic.ncl, Oin. 19 nim, in uriines Wachs vorne aufge- tlriickt. Im Siegclfeld Wappenschild init Umschrift.

240

Nos Zeleiie, capitaneus gentium magnifici viri domini Joliannis comitis de Sancto Georgio et Bozynn vaivodae Transsilvani et comitis Siculorum et cetera, notum facimus et recognoscimus publice per praesentes quibus expedit universis, quod quia egregius vir Petrus Greb de Weresmarth magister civiuni Cibiniensis nobis ad requisitionem ipsius domini vaivodae domini nostri generosi sibi nuper Budae factum centum florenos auri Hungaricales iusti et legalis ponderis concedere et accommodare curavit. Ideo nos sub fide fama et honore nostris firmiter promittimus et spondemus, quod si iamdictus domi- nus vaivoda dominus noster ad has partes Transsilvanas no i reveniret vel alias huiusmodi centum florenos auri Hungaricales praedicto Petro Greb magistro civium exsolvere et rcstituere recusaret, extunc nos eosdem centum florenos auri eidem Petro Greb modis omnibus exsolvere teneamur harum nostrarum literarum sigillo nostro proprio subappresso consignatarum vigore et testimonio mediante. Datum Cibinii feria tertia proxima ante festum Peu- tecostes, anno domini miilesimo quadringentesimo sexagesimo sexto.

3 467

1466 Juni 3. Der offentliche Noiar Stephanus Mathie Graws von Klausenburg bezeugt, dass der Pfarrer Stephan von Sdchsisch-Fenisch sich weigert, iiber Mai- garethe Sleyffer von Gilau Schulden halber, die sie nicht bezalilt hat, den Bann auszusprechen .

Orig. Pcrg. .\rh. St. Cliij-Napoca, Archiv der Stadt Cluj-Napoca VI Nr. 23.

In nomine domini amen. Sub anno a nativitate eiusdem millesimo quadrin- gentesimo sexagesimo sexto, indictione quarta decima, die vero martis men- sis iunii prima, in possessione Zazfenes vocata, dyocesis Albensis Transsil- vanae, in domo habitationis providi viri Johannis Modrer dicti, concivis de eadem, hora nona vel quasi, pontificatus autem beatissimi in Christo patris et domini nostri domini Pauli divina providentia papae secundi anno secundo, in mei notarii publici testiumque subscriptorum ad haec legitime vocatorum et rogatorum praesentia personaliter constitutus circumspectus Martinus de Byrthalora, notarius civitatis Koloswariensis, procurator et nomine procura- toris prudentum ac circumspectorum virorum Lucae Kerekes, iudicis, Johan- nis Hozywmezey et Stephani Feyr dictorum civium ac aliorum litis ipsorum consortum concivium et cohospitum civitatis iamdictae honorabilem virum dominum Stephanum, plebanum de dicta Zazfenes, facie ad faciem repertum cum mandato literatorum egregii domini Michaelis de Draghettis, decreto- rum doctoris, canonici ecclesiarum Bononiensis et Bachiensis ac reverendis- simi in Christo patris et domini domini Stephani dei et apostolicae sedis gra- tia ecclesiarum Collocensis et dictae Bachiensis canonice unitarum archiepiscopi et cetera, in dicta ecclesia Bachiensi vicarii in spiritualibus et causarura audi- toris generalis expensarura, taxationum, excommunicationum, aggravationum et reaggravationum in se continente, pro parte dictorum iudicis, civium et hospitum contra dominam Margaretha vocatam, relictam quondam Anthonii Aurifabri de Koloswar nunc vero consortem Melchioris Sleyffer dicti de Gyalo, ratione non solutionis certarum expensarum videlicet centum et quinquaginta quinque florenorum auri super ipsara dominam in praedicta sede Bachiensi eorum praetitulato domino Michaele decretorum doctore, canonico et vicario iudicialiter obtentarum emanato et in specie exhibito instanter, instantius et instantissime requisivit taliraodo subscripto quoque praefata domina Mar-

241

le Urkundenbucta

garetha ante viginti unius dierum spatia canonice et sufficienter facie etiam ad faciem reperta pro parte praetactorum iudicis, civium et hospitura de supradicta Koloswar ammonita, pro expensis in causa pro quibusdam sexa- ginta florenis auri mota et ventilata subsecutis et super ipsam in praefata sede Bachiensi coram memorato domino vicario, ut praemittitur, iudicialiter reobten- tis praenominatis iudici et civibus satisfacere vel se alias cum eisdem amica- biliter componere non curasset neque curaret etiam de praesenti, ut idem domi- nus Stephanus, plebanus de praedicta Zazfenes, iuxta continentias literarum mandatorum annotati domini doctoris, canonici et vicarii Bachiensi singulis diebus dominicis et festivis dum maior ad divinia audiendum in ecclesiam fidelium converteret multitudo et cctera excommunicare et publici excom- municatam fore denuntiare^ et si anno persistetur indurato tandem elapsis ter- minis a iure constitutis aggravare et reaggravare deletur. Quae omnia prae- dictus Stephanus plebanus de saepefata Zazfenes facere et exequi mani- feste recusavit allegans quo metu ductus prae domino suo episcopo Transsil- vano illa facere et exequi non auderet. Super quibus omnibus et singulis prae- missis praememoratus Martinus procurator et procuratorio nomine quorum supra sibi a me notario publico infrascripto unum vel plura publicum seu publica totquot forent notitiam confici petiit instrumentum seu instrumenta. Acta et gesta sunt haec anno, indictionis, die, mense, hora, loco et pontificatu quibus supra. Praesentibus ibidem providis viris Matheo Cultellifabro de Gyalo, Mathia Literati et Paulo Zekeres dicto de Koloswar, laicis praedictae diocesis Transsilvanae aliisque quam pluribus testibus fidedignis ad prae- missa vocatis spccialiter el rogatis.

(Notarzeichen) Et ego Stephanus Mathie Graws de civitate Koloswar, cleri- cus dyocesis Transsilvanae. publicus sacrae imperiali auctoritate notarius, quia praemissus facie ad faciem repercutioni literarum mandatorum in specie exhibitioni, requisitioni, recusationi et allegationi omnibusque aliis et sin- gulis praemissis, dum sic ut praemittere fientur et agentur unacum praeno- rainatis tcstibus praesens interfui caquc sic fieri vidi et audivi, ideo praesens publicum iustrumenlum me aliis arduis negotiis plurimum occupato, per alium notarium fideliter conscriptum, exinde confeci manu propria me sub- scribentem in hanc formam publicam rcdigi signaque et nomine meis solitis et consuetis roborantcs consignavi in fidem ct testimonium omnium praemis- sorum rogatus et legitime requisitus.

Auf der Ruckseite von anderer Hand des 15. Jhs.: Contra plebanum de Zasfenes.

' Vorlage denuncciare.

3 468

Klausenliur;) MGfi Juni 20. Der Rat vnn Klausrnhiug legt die zwischcn zwei Miibiugern schmrhcnde Slreitsachr dcm Bistrilzcr Ral zur Entscheidung vor .

Eingeschaltet vom Bistritzcr Rat 1466 imd init dieser Uritiiiide vom Hermannstadler Hat 1467. Arh. St. Cluj-Napoca. Archiv der Stadt BistriVa Nr. 83. Kegcst: Archiv Zeitschrift 12,8:5. Ijcrger, Urkunden-Regesten 35 Nr. 180.

ludex et iurati civcs civitatis Coluswar prudentibus et circumspectis iudici el iuratis civibus civitatis Bystriciensis dominis et amicis nobis sincere hono- randis. Prudentes ac circumspecti viri domini amici et fautores nobis sincere honorandi noveritis, quod prudenti ac circumspecto viro Luca Kerekes dicto

242

iudice videlicct civilatis nostiae inoic nostro solito die dataium praeseiitiuiu in sede nostra iudiciaria pro audicndis et discernendis quoruinlibet querulan- tium causis et nobis in practorio pro audiendis similiter et decidendis appel- lationibiis nostri in praesentiam ab cadem sede nostra et a conspectu iudicii deductis pariter consedente comparucrunt corain ipso iudice personaliter in forma iudicii circumspecti viri Syinon F"abcr inhabitator civitatis nostrae iamdictae ut actor ab una ex altera siquidein partibus Nicolaus Petri Mathiae civis nobis coniuratus veluti reus seu in causam attractus per ipsumque Symo- nein actorem contra et adversus iamdictum in causam attractum propositum fuerat in hunc modum: Quod anno domini proxime praeterito temporescilicet iudicatus ipsius Nicolai idem Nicolaus iiidex ipsumactorem nullis suis demeritis exigentemcaptivessetpotentiaquesua medianteper vigintiquinque dies et toti- dem noctes captivum tenuisset nullumque actorem contra se agentem praeter ipsuin iudicemhabuisset. ratione cuius captivitatis ipse actorprima vicequinqua- j*inta et secunda vice septuaginta quinque probos viros pro fideiussoria cau- tione ponerc noluisset, quos ipse in causam attractus assummere et ipsum acto- rein de captivitate emittere noluisset, sed ipsum taindiu quousque suae placuisset voluntati vinctum conservasset. In quaquidem captivitate ratione neglexionis Udjorum suorum dampna triginta duum florenorum auri pertulisset et quo iudex pro huiusmodi captivatione omnes ipsius causae actores praesentes scilicet et futuros viventes intermisset verecundias, quaspro ducentis auri florenis et iterum ex quo ipsum absque eius demeritis minus iuste ac potentia sua me- (liante et nullo actore ipsum accusante detinuisset similiter verecundias, quas pro sui ipsius horaagio pati noluisset, passus extitisset. Annotatus autem in causam attractus taliter responderat ex adverso, quodanno quo supra eiap- so quo ipse post dei et proborum hominum voluntatem iudex et antecessor civitatis nostrae extitisset. Extunc iudex et tres iurati cives de possessione Thwere vocata ad eum venientes dixissent: Domine iudex habemus pauca ves- trae prudentiae loqui, rogamus ob id vestram prudentiam, quatenus sermo- nes nostros velitis percipere; ad quae ipse responidisset: Carissimi dOmini di- catis, extunc ipsi proposuissenteo modo: conquerimur vobis, quod ecclesia nos- tra parochialis est spolitata et omnia argenteria utputa calices et cruces ac alia clenodia fabricata sunt furtim ablata et furem, per quem haec mala per- petrata sunt, cognoscimus et vestigia ipsius scrutati sumus et scimus, quia scolaris est et faber qui dissolvit et in cuius foco ipsa clenodia sunt dissoluta vocatur Symon et moratur in media platea extra rauros civitatis vestrae, hunc fabrum petimus iuri detineri et servari tamquara celatorem subtrac- torum bonorum ecclesiae nostrae. Et scimus etiam aurifabrum cui ipsa cle- nodia dissoluta ad emendum fuerunt oblata et petimus, quatenus ad hos- pitem et hospitain ipsius furis similiter habeatis respectum, quia ipsi sciunt quod praefata clenodia et argenteria in foco ipsius Syraonis per eundem Si- monem Fabrum sunt dissoluta ergo videatis ne aufugiant et ne bona eccle- siae nostrae omittantur. quia suinus iobagiones domini episcopi. Praenar- ratus autera pro tunc iudex Nicolaus ad verba et proposita iudicis et trium iuratorum civium de dicta Thwere taliter respondisset: Carissimi domini vide- tis bene quod raagnificus doininus Johannes Pangracz vaivoda Transsilvanus ad praesens in civitate nostra est constitutus et ego aliis quam pluribus hu- ius civitatis negotiis praearduis et pariformiter domini vaivodae factis sum occupatus quare non patet michi tempus et hoia, ut cura factis vestris possem procurare sed assumpta vobis mora prorogetis factum usque post domini vai- vodae recessum. Extunc volo vobis hunc Syraonein detinere et siquid acti- onis aut quaestionis contra eundera iuridice habueritis, volo vobis ex parte sua iustitiam administrare; ad haec ipsi respondissent: Domine iudex sitis cir- cumspectus in ncgotio, ne bona ecclesiac uostrae deperdantur sicque ipse iu-

243

dex Nicolaus post doraini vaivodae recessum misisset pro praefato Symone et ipsum detinuisset iuri eodem die iidem iudex et iurati civesdeThwereveni- entes ad petendum iudicium dixissent: Domine iudex volumus et petimus ut similiter detineatur hospes furis ne aufugiat ipse autem ut iudex hunc hospitem et aliam quandam feminara in domura suam adducere fecisset et per quendara iuratura civem Emericum scilicet Teges dictum similiter in domum suam accersiri fecisset. Per quem civem iudex ipsos hospitem, lios- pitam aliam feminam ad fidem eorum deo debitam interrogari fecisset, ut quid ipsis de illo facto constaret recognoscerent. Sequente vero die domini videlicet iuraticives more ipsorumsolito in praetoriura ad faciendum unicuique iudiciumconvenissentettuncsupradicti iudexetiuraticives de memorata Thwere personaliter comparentes proposita ipsorum quemadmodum supra expressatum est coram ipsis civibus reiterassent et terminum eis dare petiissent alleg- antes, quomodo scrutati essent, quod scolaris perpetratum fecisset et in quadara villa in propinquo latitaret quousque eundem furem fortasse arripere possent et ipsum fabrum tempore medio captivum tenere postu- lassent. Cives autem auditis et sane intellectis praetactorum iudicis et civiura de antedictaThwere propositionibus et allegationibus ex quo essent iobagiones domini episcopi et bona ammissa essent bona ecclesiae petitio- nibus ipsorum inclinati terminum quatuordecim dierum spatia ex superha- bundantia ipsis praefixissent. Quo adveniente comparere deberent iudicium et iustitiam accepturi, termino autem quatuordecim dierum nondum adve- niente et expleto ipse Nicolaus iudex per dominos cives in praearduis ipsius civitatis negotiorum expeditionibus versus regiam maiestatem fuisset trans- missus. Et sic ipsum fabrura scilicet causae actorem ad fideiussoriam cau- tionem extradare noluisset sed captum in turri reliquisset et qualiter esset emissus ignoraret, sed ex quo contra ium ageret ea de re vellet scire per quem raodum si videlicet per iuramenta vel per compositionem cum viceiudice factam liber et absolutus esset effectus et pronunciatus an de captivitate sali- isset. Et si ipse iudex tunc dorai reraanere noluisset, extunc iuxta iudicis et iuratorum deThwerepropositionem coram civibus et ipso iudice in praetorio factam et iuxta testium docuraenta corara praetacto Emerico Teges iurato cive^ deposita^ parum plus docuraenti adhuc fuisset necessarium, quod ipse Symon fuisset dignus igni concremari et quod haec orania sunt facta et vera forent videlicet quod non fuisset actor seu adversarius sed iudex suus et quod testes ita coram praefato Eraerico iurato cive deposuerant. Petierat sibi prae- narratus Nicolaus in causam attractus ad coraprobationem per iudicem Lu- cam terminum assignari, termino igitur adveniente produxerat praenomi- natus Nicolaus iudex pro testominio iudicera raodernum et duos iuratos ci- ves de praefataThwere qui ad f idem eorum deo debitam recognoverunt, quod ipsi saepedictura Symonem fabrum tempore iudicatus praefati Nicolai Petri Mathiae detinere fecissent et actorcs sui in iudicio fuissent et essent etiara de praesenti, sed quoraodo evasisset ignorarent, quia huiusque per ipsos nun- quam esset liber et quittus pronuntiatus seu iustificatus. Annotatus etiam Nicolaus iudex perduxerat similiter pro testimonio septcm iuratos cives de Coluswar, qui concorditer in nullo discrepantes fassi fuerant ad fidem eorum deo debitam quod praevisi iudex et iurati cives de Thwere petiissent, ipsum Symonera captivare et corani ipsis iuridice contra eum egis- sent. Memoratus autem Faber hiis auditis responderat quodlicet viceiudex condam Nicolaus Kawtosch dictus felicis recordii in sede iudicialiter com- misisset, quod ipse Faber met tertius per sacramentorura iuramenta debebat se ergo praetitulatos iudicem et iuratos cives expurgaret iustificare. Tamen

* Vorlage clDi. ^ Hierauf ein zweites Mal deposila.

244

ipse in sententia viceiudicis minime contentus se per viam appellationis in praesentiam iuratorum civium provocasset qua de re in sede iudiciaria ergo ipsos noluiset expurgare seu iustificare sed tandem termino sibi per cives praefixo comparens pcrsonaliter se iustificare voluisset, sed actoribus absen- tibus ct non comparentibus per cives liber et adsolutus ab infestatione suorum adversarioruni pronunciatus fuisset. ludex itaque auditis partium propositionibus, reversionibus, allegationibus et testium sufficientibus documentis iudicialiter decernens ipsum saepefatum Nicolaum liberum, quittum et absolutum ab infestatione saepius tacti causae actoris fabri eo quod ipse Nicolaus probaverat, quod iudex et iurati cives de Thwere ipsis Fabri adversarii fuerant et pro eo quod debito officii sui exigentem habuit facultatem ipsum Fabrum ad petitioncs suorum actorum captivare et tenere similiter et ipsum Fabruni commiserat liberum et absolutum pro eo quod praecedenter per cives de Coluswar fuerat liber et absolutus pro- nunciatus. In quaquidem sententia iudicis ambae partes non contentae per viam legitimae appellationis interpositae in praesentiam nostri videlicet iuratorum civium duxerant provocandum. Unde nos auditis partium propo- sitionibus, reversionibus, altricationibus, allegationibus in alterutrum fac- tis et obiectis et testium sufficientibus documentis solum deum et eius sanc- tam iustitiam prae oculis habentes per hanc sententiam nostram diffinitivam iudicialiter decernentes dicimus, declaramus et pronunciamus, quod ex quo causae actor scilicet ipse Faber proprio sui oris organomet coram nobis recog- novcrat, quod quidem homo deThwere pellicio vestitus penes ipsum stetis- set et dixisset: Ego sum adversarius tuus et actor qui contrarium iuridice cgisset. Et ex quo in causam attractus coram nobis sufficientibus documen- tis mediantibus comprobaverat, quod iudex et iurati cives de praefata Thwere actores contra ipsum Fabrum fuerunt etiam pro eo, quod ipsa causa sopita fuerat et in rem iudicatam transierat et ipsae causae actor scilicet Faber ip- sam causam reinchoare praesumpsit et innovavit, quod ipse actor ergo memo- ratum Nicolaum Petri Matliiae iuratum civem nostrum in causam scilicet attractum in una costa lateris inferiori seu finali sit et habeatur convictus. In quaquidem sententia nostra diffinitiva ipsius actor causae non contentus per mo- dum appellationis legitimae interpositac pro ultronea inquisitione facienda se in praesentiam vestrae prudentiae duxit provocandum. Quocirca ipsas vestras prudentias praesentibus rogamus diligenter, quatenus causam ipsam cum suis articulis discernentibus ct fine decisivo terminare et tandem ipsius processum et seriem nobis vestris in literis fideliter rescribere velitis pariter et dignemini, ut iudiciura et iustitiam inter partes si ulterius non fuerit appel- latum facere valeamus. Dutum ex Coluswar feria sexta ante festum beati Jo- hannis baptistae, anno domini millesimo CCCC LXVI'°.

3469

Ofen 146G Juli 7. Konig Mallhias wcisl den Hermannstddter Rat an, die bei- den neusn Miinzeinheiten nach Forni und Legieriing der Ofner Munzkammer auspriigen :u lassen.

Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U II 243. Siegsl, rund, Dm. 63 inm, pipierbedeckt, in rotes Wachs auf der Ruckseite zura Verschluss aufgedriickt, unleserlich. Druck: Archiv 6, 1863, 188 Nr. 12.

Von der Kanzlei: Commissio domini regis.

245

Mathias dei gratia rex

Hungariae, Dalmaciae, Croaciae et cetera.

Prudentes ct circumspecti viri fideles nobis dilecti. Quia praesentes duas monetas nostras, quaruni unius maioris videlicet centum, alterius vero sci- licet minoris ducenti denarii pro floreno cursum habebunt etiam in illa cam- mera nostra Cibiniensi, sicuti in camera nostra Budensi cudi facere statuimus. Ideo fidelitati vestrae firmiter praecipiendo mandamus, quatenus visis prae- sentibus iuxta informationem hominum fidelis nostri Balthasari Ekenperger camerarii nostri, praesentium scilicet ostensorem in illa camera nostra Cibi- niensi omnino sub hiisdem modo, forma et lega, quibus hic in camcra nos- tra Budcnsi cuduntur, cudi faciatis, ac eis et non aliis in emptionibus et ven- ditionibus rerum quarumque uti debeatis, et in pertinentiis vestris ubilibet eas recipere faciatis. Videatis etiam, ne eaedem monetae ultra dictam dispo- sitionem nostram cambiantur, nani si aliqui in vestri medio et pertinentiis vestris ipsas monetas pluribus quam ccntum vel ducentis denariis cambi- entes reperti fuerint, neminem nisi vos eo punire volumus. Datum Budae feria secunda proxima post festum visitationis beatae Mariae virginis, anno do- mini millesimo quadringentesimo sexagesimo sexto, regni nostri anno nono, coronationis vero tertio.

Aiif der Ruckseite Adresse: Prudentibus et circumspectis magistro civium, iudici et iuratis civibus civitatis nostrae Cibiniensis fidelibus nobis dilectis.

3 470

Hendorf 1 "566 Juli l^. Johannes, Suffraoanhischof der Mnldaii, vermehrt den dcr Andreaskirche in Hendorf im Jahre 1350 erteilten Ablass um weitere 40 Tage^.

.\bschrift des 18. Jahrhundcrts Arh. St. Sibiii, Handschriftensammlung des Brul<enthal- muscunis, Sotcrius, C.ollectanea ad historiam patriam pertinentia II, 1824. Druck: HurmuzaUi, Dociimentc II, 1. 4 Nr. 6. Regest: Fabritius, Urliundcnbuch 813 Nr. 99 nach Sieb. Quartalschrift 1, 1790, 275.

Johances dci et apostolice scdis gratia episcopus Moldaviensis suffragane- usque revcrendi in Christo patris ct domini Xicolai episcopi Albensis Trans- silvaniae universis et singulis indulgcntiis commisssis et largitis in remi- sionem peccatorum concurrcntium nec non confirmatas quadraginta dies indulgcntiarum de iniunctis pocnitentiis misericoiditcr impertimur perpetuis temporibus don^iionis sigilluin nostrum est appcrsuni. .\ctum ct datum in villa Hegen in profcslo di% isionis apcstolnrum, anno domini millesimo CCCC sexagesimo 6.

1 Vgl. auch die Xummcrn 657, 658, 1 571.

3 471

Stuhl\veissenl)i!r«( I^IBG Juli 17. Konig Mallhias hefichli dcni Abt Pelcr von Koloszniorwslcr, die um das Klosler auff/cfiihrten Befcsligungcn :u lersloren.

Orig. Pap. Arh. St. Cluj-Napoca, Archiv der Sladt CIuj-Napoca F, 2. Sicgel. lund, Dm. 64 mm, in rotcs Wachs, papierbedeckt, vorne aufgi-driJckt. Stcmpel unleserlicli. Druck: Nemzeti TarsalkodA 1841, 125 Nr. 16. .lakab, Oklevfltir 1. 216 Nr. 132 zu Juli 19.

246

Von der Kanzlei: Commissio propria dominis regis.^

Mathias dei gratia rex Hungariae, Dalmaciae, Crociae et cetera fideli nos- tro venerabili et religioso fratri Petro abbati de Kolosmonostra salutem et gratiam. Intelleximus quomodo vos quoddam fortalicium in circuitu monas- terii illius abbatiae absque annuentia nostra erexissetis, de quo regnicolis nostris et signanter civitati nostrae Koloswar dampna faceretis, et possent ulterius maiora provenire. Quare mandamus vobis, quatenus visis praesen- tibus dictum fortalicium distrahere et diruere debeatis, quoniam si secus fa- ceretis extunc serie praesentium committimus fideli nostro magnifico Johan- ni comiti de Bozyn et de sancto Georgio ac waywodae partium nostrarum Transsilvanarum et comiti Siculorum nostrorum vel eius vices gerenti, ut ipsi dictum fortalicium distrahere ac funditus diruere faciant. Secus ergo non facturi. Praesentibus perlectis exhibenti restitutis. Datum in Alba Re- gali feria quinta proxima post festum divisionis apostolorum, anno domini millesimo quadringentesimo sexagesimo sexto, regni nostri anno nono, corona- tionis vero tertio.

Auf der Riickseite von gleichzeitiger Hand: Mandatum ut fortalicium abbatis de Kolosmonostora distrahatur et fundibus diruntur.

' Mit anderer Tinte als der Text.

3 472

Stuhhveissenburg 1466 Juli 17. Konig Matthias trdgt dem siebenbiirgischcnWoi- woden iind Szeklergrafen Johann von Bosing und Skt. Georgen auf, die Bewoh- ner von Klausenburg gegen die Bedruckungen cinigcr Adligen und vornehni- lich des Richters Stephan von Feiurdeni zu schiitzen.

Orig. Pap. Arh. St. Cluj-Xapoca, Archiv der Stadt Cluj-Napoca P, 51. Sicgel, rund, Dm. 63 mm, in rotes Wachs. papierbedeckt, vorne aufgedrijcl<t. Derselbe Stempelwie Nr. 3 362.

Von der Kanzlei: Commissio propria domini regis.

Mathias dei gratia rex Hungariae, Dalmaciae, Croatiae et cetera fideli nos- tro magnifico Johanni comiti de Bozyn et de sancto Georgio waiwodae par- tium regni nostriTranssilvanarum ac comiti Siculorum nostrorum vel suis vices gerentibus salutem et gratiam. Expositum est nobis in personis univcrsorum civium et inhabitatorum civitatis nostrae Koloswar admodum gravis c[uerelae, quomodo nonnulli essent nobiles et incolae illarum partium et signantcr Stc- phanus iudex dictus deFeyerd, qui nonnullosex ipsis intra metas ipsius civitatis nostrae spoliassent^ et spoliarent ac eisdem continue minas mortis impone- rent, propter quod ipsa civitas nostra maxime desolaretur et deficeret plu- rimum. Undc supplicatum est nobis per ipsis circa praemissa de remedio provi- dere. Et quia nos ipsos exponentes per neminem impediri volumus, ideo fi- delitati vestrae harum serie firmiter committimus et mandamus, quatenus receptis praesentibus praefatis civibus nostris ex parte omnium illorum, qui eos >poIiant et qui eis nocumcnto sunt, iudicium et iustitiam administrare et eosdem cives contra eorum impDtitores in nostra persona defendere debe- atis auctoritate nostra vobis praesentibus in hac parte attributa et iustitia medianlc. Secus non facturi. Praesentibus perleclis exhibcnli resLitutis. Da- tum in Alba Regali feria quinta proxima post festum beatae Margarethae

247

virginls, anno domini millesimo quadringentesimo sexto, regni nostri anno nono, coronationis vero tertio.

Auf der Ruckseite ghichzeitig: Protectionales in facto metarum contra quos- cumque nobiles et alios incolas harum partiura Transsilvanarum.

^ Vorlage spoliasset.

3 473

Desch l-iGG Juli 22. Johannes Geieb von Weingartskirchen, Sahkammergraf von Desch und Sic, und der Rat von Dcschhestatigen Johannes Sombori im Bcsit: eincr terra exstirpata am Somesch.

Orig. Pap. Arh. St. Cluj-Napoca, Archiv der Stadt Dej Xr. 41. Sicgel, rund, Dm. 29 mm, in griines Wachs vorncaufgedriickt. Im Siegelfeld in cinem Perll<reis Kirche niit Wcst- turm. Ober der Kirche in eincm Kachen Wappenschild mit Kopf. Umschrift teilweise zerstort: S. dc. de ...

Nos Johannes Gereb de Vyngarth, salium regalium camararum de Dces et Zeekcomes, iudex, iuraticeterique cives ac universi hospites de eadem memo- riae commendamus tenore praesentiura significantes quibus expedit univer- sis et singulis^, quod nostrara personaliter veniens in praesentiam circum- spectus Johannes Sombori fassus est in hunc modum. Quod ipse habcret quan- dam terram exstirpatam in vicinitate a parte orientali exstirpatum Fran- cisci Tli-crpeni ac Johannis Byro dicti Varga, a parte vero meridionali via coramunis, a parte occidentali exstirpatum Pctri Mathj'ws ac Gregori Nylas a parte siquidem septentrionali fluvium Kyszamos quaequidera terra ex- stirpata descendisset ad eura a Laurencio Terpeni eideraque plenam et inte- gram satisfactionera ac solutionera impendisset. Praefatus vero Lauren- cius Therpeni dedisset ei in filios filiorum heredumque suorum successores iure perpetuo et irrevocabiliter tenendum, possideinim pariter et habendum", imnio dedit et vcndidit coraui nobis nuUo contradictore apparente, tali condi- tione mediante, quod quandocumque teraporura in proccssu quispiara homi- num ipsum Johannem Sombori aut suos heredes heredumque suorum succes- sores impedire niteretur, extunc in vitio calumniae convincatur eo facto, testiraonio praesentium raediante. Datum in Dees in festo beatae INIariae Magdalcnac, anno domini millesimo quadringentesirao LX"" sexto.

' Hierauf gestrichcn quomodo. ^ Hierauf gestrichen nullo.

3 474

Weisscnlnirtj HGG .Autfust G. Johannes von Dohoz, Arciiidiakon der Weissen- burger Kirclie, empfielill dem Altburgermeisler von Ilermmannstadt Ladislaus Henlini dcn Maijislcr Pelrus.

Orig. Pap. Arli. St. Sibiu U III 13. Ringsiegel, 14x13 mm, in griines \V;ichs ;uif dcr Riickseite zum Vcrschluss aufgedriickt. Reste mit einer Gcslalt.

Salutatione amicabili praemissa sincero cordis cura aftectu nobilis et circum- .specte vir dominefraler et amice noster carissime. Ecce hunc prudenlcra magis-

248

trum Petriim vcstrae domiiiationis et amicitiae sinccris vecommcndamus affcc- tibus pro ipso rogantes prece qua possumus ampliori, qualenus nostri intuilu eidcm magistro Petro in suis agcndis auxilio ct consilio vestris opportunis adcssc ipsumquc vcstris tavorosis proniotionibus prosequi vclilis et digncmini. In co nobis gratissiniani ostcndctis complacentiam. Datum in Albagywla sc- cundodicicslibcatissiniac virginis Mariac de uivc, anno doinini et celera sexa- gesimo scxto.

Johanncs de Doboz archidiaconus kathedralis ecclesiae Albcnsis Transsilvanae.

Auf der Eiichseiie Adiesse: Nobili ct sapienti viro domino Ladislao Henlini pridem magislro civium civitatis Cibiniensis, domino fratri et amico nostro carisiimo.

3 475

Hermanustadt 1466 August 9. Der sicbenhurQische ^Voiwode Johannes von Skt. Georgen und Bosing forderi Richter und Rat von Kronsladt auf, sich vor dem nachsien Gencrallandiag in Thorenburg wegen einer in einem Stadttor begangenen Untat an Michael, dem Sohn dcs Adligen Valcntin Nemes, zu vercmtworlcn.

Abschrift Arli. St. Sibiu, Maiuiskript Zimmerniaiiii dcs UrkiiiKienbiichs IX, 39 nacb dcm Ori,?. Pap. friihcr im Stadtarchiv i:nycd, gegcnwartig Arli. St. Cliij-Napoca, Archiv der Filialc CIuj-Napoca dcr Akademie fUr Soziale und Politischc Wisscnschaften, Nach- lass Toruk Bcrtalan, dur jetzt ncugeordnct wird.

Johanncs conics de Sancto Georgio et Bozin vaivoda Transilvanus Siculorum- que comes prudentibus ct circumspcctis viris iudici ac iuratis civibus civi- tatis Brassoviensis dilectionem cum favore. Gravem querelam nobilis Valen- tini dieti Nemes de Hydweg acccpimus valde displicenter, quomodo hiis pro- ximis retroactis diebus dum .Michacl filius suus ad dictam civitatem Brasso- viensem pro certis suis neccssitatibus fora inibi exercere accessissct, tunc qui- dam Lucas Siculus coinhabitator dictac civitatis Brassovicnsis adiunctis sibi nonnullis aliis suis complicibus in porta ciusdem civitatis in insidiis latendo, dum dictus IMichael per ipsam portam regressurus ad propria redire voluisset, tunc dictus Lucas et sui complices inter valvas dicLae portae more latrocinio in ipsum Michaelem irruentes eundem diris vulncrum plagis sauciantes manus eiusdem in cubitu amputassent semivivum eundem ibidcm rclinqucntes, de cuius vita etiam ad praesens dubitaretur. Hiis itaque per eosdem patratis et commissis per quendem famulum annotati Michaelis vos iudex requisitus memoratas sceleritates iuri detinere recusassetis, sed easdem confoventes in civitate iam dicta Brassoviensi [ Y de pracsenti in dicti exponentis

praeiudiciiim satis grande. Et quia nos talcs actus et commissos nepharios simpliciter ct impune pcrtransire nolumus, nc alii ad similia attemptanda mala se ingcrere praesumant, dilectionibus igitur vestris harum serie regia in persona firmiter praecipiendo commiltimus, quatenus acceptis praesentibus memora- tos Lucam et sibi in hac parte complices et consocios captivare et ad proximam generalem congregationcm regnicolarum die dominico proximo post festum assumptionis virginis gloriosac" Thordae celebiancLam nobis praesentare vos- que cerlos exvobis ad rcdendam rationem cur talia in libera civitate regali mala et actus nepharios quibuspiam committere permittitis nostri in praesentiam dictam ad congrcgationcm transmittere debeatis. Secus non facturi; praesenti-

249

bus perlectis exhibenti restitutis. Datum Cibinii sabbatho in vigilia festi beati Laurencii martyris, anno domini millesimo quadringentesimo LX" sexto.

Von der Kanzlei: Propria commissio domini comitis.

' Lucke. 2 August 17.

3 476

Gilaii 1406 Augiist 13. Der offentliche Notar Stephan Mathic Graws von Klau- senbur;! bezeugt, dass in dem Prozess zwischen Margarellie, der Gattin des Mel- chior Sleijffer aus Gilau und mehreren Klausenburger Ratsherren die erwdhnte Margarethe. ihr Gatte und der Bischof von Weisscnburg von den dafiir einge- setzten geistlichen Richtern zitiert worden sind.

Orig. Perg. Ungar. Landcsarchiv Budapest DL 29 082.

In nomine domini amen. .\nno nativitatis eiusdem millesimo quadringente- simo sexagesimo sexto, indictione quartadecima, die Mercurii, tredecima men- sis .\ugusti, praecise infra missarum sollemnia in opido Gyalw vocato Trans- silvanensis dyocesis, pontificatus autem sanctisimi in Christo patris et domini nostri Pauli divina providentia papae secundi anno secundo, in mei no- tarii publici et testium infrascriptorum et ad haec legitimc rogatorum et voca- torum praesentia personalitcr constitutus circumspectus Gcorgius Kathana dictus procurator et procuratorio nomine circumspectorum Lucae Kerekes, Johannis Hozzwmezey, Stephani Feyer, Johannis Koch, .Jacobi Schorel ac aliorum litis consortum iuratorum civium de dicta Koloswar omnibus me- lioribusmodo,via, iureetforma quibus melius et efficacius debuit et potuit quas- dam literas venerabilis domini .Tohannis de Pankotha custodis et canonici ecclesiae Bachiensis necnon vicarii generalis episcopatus ecclesiae Chanadien- sis citatorie, monitorie et inhibitionem in se continentem ad mandatum re- verendissimi in Cliristo patris et domini domini Stephani dei et apostolicae sedis gratia archiepiscopi Collocensis et cetera in causa et causis inter hones- tani dominam Margarctham relictam condam Anthonii Aurifabri nunc vero consortem Melchioris Sleyffer de Gyalw ul actricem ab una ac supra dictos cives tamquam in causam attractos partibus ab altera in sede Albensi epis- copatus Transsilvaniae ratione sexaginta florenos auri mota seu motis ac tandem per viam appellationis ad sedem metropolitanam adductis patenter emanatas et eius vero sigillo consignatas, valvis parochialis ecclesiae in honore beati Nicolai episcopi et confcKSoris fundatae reverendo in Christo patre et domino domino Xicolao dei et apostolicae sedis gratia episcopo Transsilvano in castro suo in dicta Gyalw constructo et annotatis domina Margaretha et Melchiore Sleyffer in ipso opido Gyalw pro tunc personaliter et praesentialiter existentibus ac habentibus et comorantibus sub summo offi- cio eo tempore, quod cancbatur kyrieleyzon specietenus affixit et usque post functionem eiusdem summi officii valvis dicti ecclesiae affixam promisit ct sonoro praeconio ad aures praetactorum domini Nicolai episcopi Transsilvani, dominae Margarethae et Melchiori Sleyffer devenire fecit et finilo officio ipsa litera specietenus deposita cius copiam dictis ccclesiae valvis ex superhabun- danti affixit. Et ut praedirtac citalio. nionilio cl inhibitio antcdictis domino cpiscopo, Melchiori Sleyffcr el AL-irgarethae cius consorli mugis patefierent ibidem annexam reliquil. Ilem eisdem anno, indictionc, die, mense, hora

250

quinta vcl quasi in possessiono Zazfencs vocata dyoccsis Transsilvanensis et pontifieatu quibus supra idem Georgius Kafhana procurator et nomine pro- curatorio quorum supra honorabilem dominum Stephanum plcbanum de dicta Zazfeues in domo et dole sua facie ad facicm repcrlum cum cisdem literis quemadinodum et supradictos dominum episcopum Transsilvancnsem, Mel- chiorem Sleyffer et Alargarelham eius consortcm cilavit, amonuit et inhi- buit ipsisque omnibus supradictis terminum videlicet nonagesimam diem coram supradicto domino .lohanne de Pankatha ct cetera Bachiae aul Chanadini comparontibus praefixit et assiguavit. Super quibus omuibus et singulis prac- missis praenotatus Georgius Kathana requisivit me notarium publicum in- frascriptum, ut sibi et parti suae supcrinde unum vel plura publicum seu publica conficerem instrumentum seu instrumenta. Acta sunt haec anno, indic- tione, die, mense, horis, locis et pontificalu praedictis. Praesentibus ibidem discretis, providis et honestis viris Johanne presbylero et capellano prac- fatae Zazfenes, altero Johanne, vilrico de eadem Zazfenes, Petro Abel de dicta Koloswar et Laurencio Literato, rectore scolae in dicto opido Gyalw, aliisque pluribus fidedignis testibus ad praemissa rogatis, vocatis et legitimc requisitis.

(Notarzeichen) Et ego Stephanus Mathie Graws de civitate Coloswar, clericus diocesis Transsilvanae, publicus sacrae imperialis autoritatc notarius, quia praemissarum literarum affictionem, citationem, mouitionem et inhihitionem omnibusque aliis et singulis praemissis duni sic ut pracrailtitur fiercnt et agc- rentur unacum praenominatis testibus praesens interfui, eaque omnia et singuhi praemissa sicfieri vidi et audivi. Ideo hoc pracsens publicum instrumentum exinde confeci et in hanc publicam formam rcdcgi signoque et nomine meis solitis et consuetis roboravi et consignavi in fidem et testimonium omnium et singulorum praemissorum rogatus, vocatus et legitime requisitus.

3 477

Hermannstadt M68 August 13. Der siebenhurciische Woiwode Johannes von Skt. Georgen und Bosing ersucht das Weissenburger Kapilel, bei der Einfiihrung des HermannslMter Konigsrichters Peter, Griif von Roihberg, in den Besitz des vierten Teiles von Corniilel mitzuwirken.

Eingeschaltet vom Wcissenburger Kapitcl 1166, Arh. St. Sibiu U II 215.

Amicis suis honorandis capitulo ecclesiae Transsiluanae Johannes comes de Sancto Georgio et Bozyn vaivoda Transsiluanus comes Siculorum talutem cum honore. Dicit nobis egregius Petrus Gereb de Weresmarth, iudex regius civitatis Cybiniensis, quomodo ipse in dominium cuiusdani posscssionis por- tionariae, quartae videlicet parlis Horthowagya vocatae in comitatu Albensi existentis, ipsum omni iure concernentis legitimt; vcllet introire. Et quia introductioni et statutioni eiusdem nostri et vestri homines sibi necesarii fore dinoscunlur, super quo vestras amicitias praesentibus rogamus, qua- tenus vestrum mittatis hominem pro testimonio fide dignum, quo praesente Petrus Zaz canonicus ecclesiae Transsiluanae an Laurencius vel Petrus de Wezzwd aliis absentibus homo nosler ad faciem dictae possessionis portionariae HorthowagA'a vocatae in dicto comitatu Aibensi existentis habitae vicinisquc et commetaneis eiusdem inibi legitime convocatis et praesentibus accedens introducat praefatum Pctrum Gcreb de Weresmarth in dominiuni praescriplae possessionis portionariae slatuatque eidem eandem cum cunctis suis utili- tatibus et pertincntiis quibuslibct pcrpelue in filios et heredum pcr heredes

251

tenendam, possidendam pariter et habendam, si non fuerit contradictum. Contradictorcs vero si qui fuerint evocet eosdem contra praefatum exponentem ad octavas festi beati Michaelis archangeli nunc proxime venturi^ nostram aut vicevaivodarum nostrorum in praesentiam rationem contradictionis eo- rum reddituros efficacem. Et post haec huiusmodi introductionis et sta- tutionis seriem cum contradictorum et evocatorum si qui fuerint vicinorumque et commetaneorum, qui praemissae stalutioni intererunt^ nominibus nobis aut eisdem vicevaivodis amicabiliter rescribatis. Datum Cybinii nostri annu- laris sub sigillo propter absentiam maioris feria quarta proxima ante festum assumtionis virginis gloriosae, anno domini millcsimo quadringenlesimo sexa- gesimo sexlo.

^ Oktober 6. 2 Hierauf nobis gestrichen.

3 478

Salzburg 146G Aiigust 14. Der Pfairer Siqisn^und sowie Richler iind Rat von Salzbnrg bezeagen. dass Polenciana, die Tochler von weiland Xikoluus d.A. ihren Anteil an dein Salzburger Haus Nikolaus d.J. von Salzburg geschenkt hat.

Orig. Pap. Ungar. Landesarcliiv Budapcsl D!, 30 880. Sicgel, rund, Dui. ?,o mm, war in weisses Wachs vorne aufgedrliekt.

Nos Sigismundus plebanus, .Johannes iudex opidi, villicus et iurati seniores opidi Wyzakna niemoriae commendamus tenore praesenlium significantes quibus incumbit universis, quod egregio Nicolao iuniore, iudice nostro regio ab una parte vero ex altera egregia domina Potenciana filia condam egregii Nicolai senioris de eadem, consors^ vero lcgitima egregii Ladislai de Bogath coram nobis personaliter comparcntibus, per eandemque dominam proposi- tum exstitit eo modo, quomodo ipsa non compulsa nec coacta seu aliquo se- ducta errore sed bona voluntate et beneplacito animoque praematuro ac bene deliberato necnon consilio priustacti Ladislai de Bogath domini et mariti ip- sius carissimi desuper habito speciali, omne ius suam in dicta Wyzalina ha- bitum scu partem domus priustacti condam Nicolai senioris de eadem Wyzakna genitoris ipsius carissimi piae reminiscentiae post ipsius mortenj- ad eandem de iure devolutam praememorato egregio Nicolao iuniori de saepiustacta Wyzakna cum omnibus utililatibus, proventibus, [iurj^ibus et emolumentis quibuslibet eiusdem domus quovis nom[ine]^ vocabulo vocitatis ad eandem domum rite spectantibus et pertinere debentibus dedisset, contulisset et assignasset, iinmo dedit, donavit conlulitque et assignavit coram nobis, sibi suisque heredibus et posteritatibus ac posteritatum successoribus universis per cum et eosdem eandem domum perpetue tenendum, possidendumque pari- ter et habendum et in usus suos proprios, quos nemini convertendum quorum- cumque sororum, consanguincorum et amicomm ac aliorum quorumlibet contra- dictione non obstante in hac partc. In cuius rei testimonium f irmitatem uberiorem praesentes literas nostras sigillo nostri* opidi autentico aut minime consignatas cidcm Nicolao iuniori du.ximus concedendum. Datum in ipsa Wyzakna in vigilia assumptionis gloriosissimae virginis Mariae, anno domini millesimo COCOCC LX'"° sexto.

' Aus consorle gebessert. ^ Liicke 3 mm.

* Cbcr der Zeile. * Gebessert aus noslrio.

252

547Q

Thorcnhiirg 1460 Aiigiist 20. Der siehcnburgische Woiwode Johann von Skt. Geonjen iind Biisiny Iddt dic Sieben Sliihle :iim Landlag nach Tliorenburg ein.

Orig. Pap. .\rli. St. Sibiu U 112-14. Siegel, oval, 15 + 12 niiii, in rotes Wachs, papier- bedeckt, vorne aufgedriickt. Im Siegelfeld Wappenschild init Scchsslern.

Johanncs conics de sancto Gcorgio et Bozyn vaivoda Transsiluanus ct comes Siculorum prudentibus circumspectisque viris iudicibus et iuratis senioribus septem sedium Saxonicalium partium Transsiluanarum salutem et favorem. Ex universorum rcgnicolarum matura deliberatione quandam generalem potioruni harum Transsiluanarum partium nobilium in festo cxaltationis sanclae crucis nunc proximc venturo^ congregationem statuimus celebrandam, quibuslibct provinciae de aggravaminibus et necessitatibus studio diligenti tractaturi. Idco dilectionibus vestris praesentium serie regia in persona com- mittimus et mandamus. quatenus occasionibus quibusvis seclusis ad diem praescriptum in oppidum Thordensem, certos ex vobis in tanto numero, quanti vobis videntur sufficientes talis rei ad expeditionem absque dilatione trans- mittatis. Ac aliud facere non praesumatis. Datum Thordae nostro annulari sub sigillo ipso die festi sancti regis Stephani, anno domini millesimo qua- dringentesimo sexagesimo sexto.

Rechts unten uon der Kanzlei: Commissio propria domini vaivodae.

^ 14. September.

3 480

Thorenburg liSG August 20. Der siebenbiirgische Woiwode Johannes von Skt. Georgen und Bosing trdgl dem Hermannstddter Rat auf, die Gebarung bei der Salzkammer in Sahburg m untersuchen.

Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U II 246. Siegel, war in rotes Wachs auf der Riickseite zum Verschluss aufgedrilckt.

Prudentes circumspectique viri nobis sincere dilecti. Intimat nobis gratiosis- simus dominus noster dominus rex ratione egregii Nicolai^ iunioris de Wyzakna, quomodo curaro penitus nullam prout tunc tcneretur- ex parte officii sui circa salium regalium excisiones haberet talique de facto annotato serenissimo domino nostro et suae maiestati valida dampna evenirent demumque nobis eundem Nicolaum ammonere et exhortare commisit, ut modo diligentiori curam ad huiusmodi negotia adhiberet alioquin loco ipsius alium quendam, qui maiori diligentia insisteret, institueremus. Ideo dilectionibus vestris regia in persona firmiter committimus et mandamiis, quatenus habita praesentium notitia certos ex vobis iuratos videlicet cives ad Wyzakna transmittatis mox^ ibique rei veritatem prout debet resciatis, quam tandem nobis rescribatis, ut domini nostri iuxta commissa procedere valeamus. Datum Thordae feria quarta proxima ante festum beati Bartholomaei apostoli, anno domini millesimo quadringentesimo sexagesimo sexto.

Johannes comes de Sancto Georgio el Bozyn vaivoda Transsilvanus et comes Siculorum.

253

Auf der Ruckseilc Adiesse: Piudentibus et ciicumspectis viiis magistro civium, iudicibus iuratisquc consulibus civitatis Cybiniensis nobis sincere dilectis.

1 Hierauf d gestiichen. ^ Ober der Zeile.

- .\m Rande nachgctragen.

3 481

Bistrilz IICG Septcmber 2. Der Hat iwii Bistrilz sclialiet die Urkunde des Klau- senburgcr Rats von 1466 Nr. 3 46S betreffend den Streit zwischen zwei Klaasen- burger Burgern ein und legt den Fall dem Hermannstadter Rat zur Enlscheidnung vor.

Iiin_e:jclialtet vom Ilermannstadter Rat 1 167, .\ih. St. (.lliij-Xapoca, .\rchiv der Sladt

Bistrita Nr. 83.

Regest: Berger, Urkunden-Regesten 35 Nr. 1X1.

Prudentibus et circumspectis viris magistro civium et iuratis consulibus civi- tatis Cibiniensis dominis amicis et fautoribus nobis sincere honorandis iudex et iurati cives civitatis Byslriciciisis. PrudenLes et circumspecti viri domini amici et lautores iiobis sinccre honorandi. Noveritis quod liiis proximis retro- actis diebus quacdam causa litis materiam in seconlinens inter circumspectos Symonem Fabrum civitatis Coluswar commansorem uti actorem ab una et Nicolaum Petri Mathiae civem civitatis Coluswar praedictae coninralum parti- bus ex allera veluli in causain atlractum coram prudentibus et circumspectis iudice et civibus iuratis civitatis Coluswar praefatae mola ventilata et acticata et per eosdein iudicein et iuratos cives sententialiter diftinita tandemque amba- rum partiuin ex \ oluntate pro uiteriori inquisitione facienda ipsa causa cum singulis suis emergendis per viam legitimae appellationis more quo decuit ad sedem nostrain iudiciariam provocata et appellata extitit per omnia in haec verba: (Folgl die Urkunde des Klausenburger Rates von 1466 Nr. 3 46S.) Uude nos literis huiusmodi visis perceptis et clare intellectis ipsam causain ad sedem nostram iudiciariam sic ut praemittitur provocalam iuxta nostrae civitatis iuia deum et eius iustitiam prae oculis habentes sententialiter duximus diffi- niendum et pronunciandum dato quod annotatus Simon causae actor in huius- modi causa nepiiaria videlicel subtractorum bonorum celalione incusatus suf- ficienti testimonio iuxta iuris exigentiam convictus et taudein sententiatus fuisset et in hoc veniam prosequens gratiose liberatus fuisset et post temporis intervallum dicLam causam renovare et iudiciali strepitu innovare sumpsisset. Ex tunc praememoratus acLor in una costa lateris iuxta sententiam iuratorum civium lioc modo latam erga praelibatum Nicolaum in causam attractum convictus extitisset; sed ex quo vestris inliterishuiusmodi criminisut praefertur sufficieiis teslimouiuin iure literaLe teiiere videlicet, quoinodo per queui aul per quos in tali vitio idem aclor comprobatus aut convictus foret reperiri nequivi- mus. Ob id dictum Simonem ab ipsa causa libertamus, quittamus et absolvi- mus per praesentes. Ue quoquideni iudicio et sentenLia uostra diffinitiva partes ambas literis aliis Coluswariensibus mediantibus intelleximus iteruiu mini- mum contentas ipsam causaui cuni singulis suis coudependentiis ad vestras pro- vocaverunt prudentias quas diligenter rogamus hortantes, qualenus iusLitiae intuitu pracnotatam causam in vcstri medio iuxta civilatis vestrae iura discu- LienLes prout melius vobis fuerit visum senlentialiLer lerminare dignemini et velitis. Datum Byslriciae feria tertia proxima post Egidii confessoris, anno domini millesimo quadringeutesimo sexagesiino sexto.

254

5 480

Media.sch 14G() Seplfniber 2. Gcokj Thahiaiiiy, Konigsikhlcr dci Zwei Stiihlc, eisuclit (lcii Rat voii Heiniannstadt, ihni Bauinatei ialien [iir itic Rcstaurieruny der Kokelburg zu bcsorgen.

Oiig. l'ap. Uugar. l.andosaichiv liiuiupest Dl. 4C) 22'1. lUngsiegcl war anf der Riickseile in Kwisses Wachs zinn Verschluss aiifgedriickt, Reste.

Piudpiitcs circiimspcctique viri lautores et amici miclii plurimum lionoiandi. Hcducatur^ in memoriam assignantcr domine Petre cum proximis temporibus \()l)iscum coustituebat vobis narrante, quoiuodo ex commissione magnifici Johannis comitis de saucto Georgio et Bozyii wayvodae partium Transsilva- naium tum quodam magistro Udairico coucivi civitatis convenisset, ut idem ducentis asseris pro fabrica ct reforinatione castri Kylielewar^ pro XVI ilorenis disponere debeat. Quare vestras circumspectiones et firmitatcs cogito diligen- ter, quatenus praefatos asseres cum eodem magistio Vdalrico disponere faciatis mox visis pracsenlibus et demum praenotatos asseres cum hominibus vestris infra^ duos^ dies" ad rationem suae maguificentiae ad annotalum castrum Kylie- lewar apportari et adducere modis omnibus faciatis. Haec in persona autefati domiui uostri vaivodae diligenter iuquiro ne praedicti laboratores ipsius castri negligentur. Etiam rogo vestras dominationes iu persona domini vaiovodae, quatenus avisare velitis magistros clavorum triturarum in Ilelta, quatenus pro fabrica ipsius castri pro sex florenos auri claves disponere debeant similiter ad rationem suae inaguificentiae. Secus iu praemissis peto nou facturi. Scriptum in Meggj'es feria tertia proxima ante festum nativitatis virginis Mariae gloriosae. Circum quidquid lator praesentium* ratione quorundam'' domorum retuierit, eidera rogo adhibent fidem creditivam. Anuo domini millesimo quadringente- simo LXmo sexto.

Georgius Thabiassy de Eczel,

iudex regius duarum sedium Transsilvanarum.

Auf der Ruckseite Adresse: Prudentibus circumspectisque viris Petro comiti, Ladislao raagistro civium ceterisque iuratis civibus civitatis Cibiniensis domi- nis et fautoribus sibi plurimum honorandis.

' Hierauf vobiscum gestrichen. * Hierauf me gestrichen.

* Hierauf lub gestrichen. " Gebessert aus quasdam. Die obige Lesung

* Ober der Zeile. ist unsicher.

3 483

Klausenburg 1-466 September 4. Der siebenburgische Woiwode Johannes von Skt. Georgen und Bosing Iddt Vertreter der Sieben und Zwei Stiihle zuni Landtag nach Thorenburg ein und fordert sie uuf, den diesen Sliihlen zugefugten Schaden zusammenzuschrei ben .

Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U II 247. Siegel, riind, Dm. 25 mm, war in rotes Wachs auf der Riickseite zum Verschluss aufgedriicUt.

Circumspecte ac provide vir nobis sincere dilecte. Sciatis revera, ut nos scripsi- mus oranibus triuin generura Siculis ad oinnes sedes et etiara aliis regnicolis, ut ipsi modis omnibus in generali congregatione celebranda in festo exaltationis

255

sancLac ci ucis proxime venturo^ Tliordae intersint ac interesse dcbeant et tenean- tur. Pro eo rogamus vos nichilominus vobis committimus, qiiatenus si aliqui hominum nobiles et ignobiles vel Siculi de aliqua parte aliqua furticinia vel latrocinia aut praeiudicia et iniurias per quem vel quoscumque septem et duabus sedibus intulerint vel facerint, oninino in registro citissime conscribi faciatis. Tandom per vos unacum aliis idoneis personis vobiscum electis ad nos ad gene- ralem congregationem et ad praescriptum festum venire debeatis et teneamini. Secus non facturi. Datum in civitate Coloswar feria quinta proxima post festum beati Egidii confessoris, anno domini millesimo quadringentesimo sexagesimo sexto.

Johannes comes de sancto Georgio et Bozyn vaivodaTranssiluanus Siculorum- que comcs et cetera.

^ Scptember 14. '

3 484

Klausenburg l^iGfi Scptember 5. Der siebenbiirgische Woiwode Johani} von Skl. Georgen iind Bosing forderl dir Siebcn Sluhle auf, sich :u cincm Heereszug gegen die Turken bercitzuhaltcn.

Orig. Pap. Aih. St. Sibiu U II 2 10. Siegcl, luiid, Diu. 25 min, war in rotes Wachs vorne

aufgedriickt.

Diucl<; Hurniuzaki, Documentc XV, 1, 61 Nr. 106.

Johannes comes de sancto Georgio et Bozyn, vaivoda Transsilvanus et comes Siculoruni, prudentibus et circumspectis iudicibns et iuraiis senioribus septem sedium Saxonicalium partium^ Transsilvanarum salutem cum favore. Intellexi- mus veridica exploratorum nostrorum ex manifestatione saevissimos Turcos valido- cum exercitu in vado Danubii fore congregatos transportareque intcn- dunt. Ideo dilecLionibus vestris iu persona rcgia firmiter commiLtimus et man- damus, quatenusdura et quando aliis literis nostris mediantibus vos avisaveri- mus, extunc pronos et paratos simulcum equitibus et pediLibus vestris more exercituali velocissime vos per singula capita vestra exhibeatis, nec aliud facere praesumatis. Datum in civitate Koloswar feria sexta proxima ante festum nati- vitatis virginis gloriosae, anno domini millesimo quadringcntesimo sexagesimo sexto.

' Dariiber mlt anderer Tinte Saxonibus. - Vorlage valida.

3 485

HdH Soptenilifr (». ])as Weisscnburgcr Kapitel beglaubigt dic Lrkunde des siebcn- burgischen Woiwoden Johanncs von 1466 Nr. 3 477 und bczcugl, dass die Einfiihr- ung des Hcrnmnnsiadter Konigsric.hters Pcter (iriif von Rolhbcrg in dcn Besitz des viertcn Tcilcs von Corndicl convocatis et praesentibus prudentibus eL circum- spectis viris .Tohanne Cheh iudice de Wyzakna in sua LoLius communiLaLis de dicta Wyzakna personis ac comiLe de Dalya et consimiliter comitc dc villa Sancti Johannis in ipsornm ac totius communitatis dictarum villarum personis aliisque quam phiribus acccdenlcs am 21. August (feria quinLa proxima post fesluni beati Stephani regis) stattgefunden hat.

256

Datiim (looiino seplimo tlie (lii-i intiddncl ionis cl staliitionis praenotatanim aniu) doinini siipradicto. Piaescnt iluis ibidcin vcneral)ilil)us et lionorabilibns viris doininis Gothardo praeposito. Anthonio cantore, Mathaeo custode, dc- cretoruin doctoribus, Michaele de Kylien decano ceterisque concanonicis et fratribus nostris in dei ecclesiae regi iugitcr famulantibus sempiterno.

Orig. Pap. Arli. St. Sibiu V II 215. Siegel. spitzoval 54 + 34 mm, weisses Wachs iii Wachsschiisscl an griincr Scidensclimir ungchangt. Dcrsdbc Stenipel wic Nr. 216. Rcgcst: Kenicny, Notilia I, 181.

3486

Ofcn H66 Septerabor !2. Konifi Mtitthhis oidnet an, (hiss die Bewdhiier mn Desch das doi t (jeschltiijene Sal: iiiich dem Markt Cselnek Peifiihien diiifcn.

Orig. Pap. .\rh. St. Cluj-Napoca, .\rchiv dcr Stadt Dej Nr. 42. Siegcl, Dm. 65 mm, war in rotes Wachs vornc aufgedriickt.

Von der Kanzlei: Commissio doinini regis.

Mathias dei gratia rex Hungariae, Dalinaciae, Croaciae rl cetera fidelibus nos- tris camerariis vel vicecamerariis in camera nostra Maromanisicnsi nunc con- stitutis ct in futurum constituendis ac in omnibus aliis cameris filialibus ad eandem peilinentibus cunctis ctiain hominibus eorundem camerarioium, quibiis praesentes ostenduntur. salutein et gratiam. Quia nos commisinuis fidelibus nosti is incolis et inliabitatoribus oppidi nostri Decs, ul ipsi sales nostros de ipsa camera nostra Dees versus oppidum Chetnek deferant, ideo fidelitati ves- trae harum sei ie firmiter praecipientes mandamus, quatenus dum et quando inhabitatoros et incolae dicti oppidi nostri Dees sales nostros versus (iictum oppidiim nostrum Chetnek detulerint et vos praesentibus requisitos habiierint, extunc eosdem cuin huiusmodi salibus liberc ire et transire permittatis ct in aliquo impedire nullalenus praesiimatis. .Mioquin coinmisimus et praesentibus strictius cominitliinus fidelibus nostris comitibus \e\ vicecoinitibus et iudicibus nobilium illorum comitatuum, in quibus forsitan aliquis vestrum huiusmodi inandata nostra^ non observaret, necnon egregio Blasio Litcrato, castellano castri nostri Mwkach, ut ipsi vos et quemlibet vestrum ad praemissa facienda artius compellant et adstringant, autoritate nostra praesentibus ipsis in hac parte attributa mediante. Secus ergo non facturi. Praesentibus perlectis exhi- benti restitutis. Datum Budae feria sexta proxima post festum nativitatis bea- tae Mariae virginis, anno doinini millesimo quadringentesimo sexagesimo sexto, regni noslri anno nono, coronationis vero tertio.

Auf der Rtickseite von gleichzeilifjer Hand: Ad Cytnek transire possunt Dees cum salibus super curris.

^ Schrift verblasst und unleserlich.

3487

Thorrnliuro 14Cfi Septemlior 17. Der siebenlnirijische Woiivode Johannes von Skt. Georgen iind Biising fordert die Altesten von Heiniannstadt auf. der neiieingefiihrten Miinze ebenfalls Umlaiif zii geben.

Orig. Pap. .\rh. St. Sibiu U II 257. Siegcl, rund, Dm. 25 mm, war in rotes Wachs vorne aufgedriickt.

257

Johannes comes de Sancto Georgio et Bnzin vaivoda Transsilvanns Siciilorum- que comes prudentibus et circumspcctis viris senioribns ac commoranti Saxo- num Cibiniensium commorantibus dilectionem cum favore. Exponunt nobis circumspecti viri camerarii monetarum regalium in his partibus Transilvanis constituti, quod quamvis ipsi mediantibus literis^ regalibus ac nostris vestri- in medio illam novam monetam quam dominus noster gratiosissimus rex de novo cudi fecisset asportassent, ut eadem^ universi fora exercere volentes uti* foraque sua cum eisdem et non aliis exercere deberent. Tamen vos non curatis huiusmodi literis regalibus nec nostri advertentes^ habentes ipsam novam mo- netam regalem parvipendentem^ vestri in medium recipere recusassetis in ipsins regiae serenitatis displicentiam manifestam. Quam ob rem vestris dilectionibus rursus et iterum' praecipienles regia in persona firmiter committimus, quatenus mox visis praesentibus alio mandato nostro superinde non expectato ipsam no- vam monetam regalem vestri in medium contradictione absque aliquali recipere ac cum eadem et non cum aliis fora exercere debeatis et teneamini. Qui si feceri- tis bene quidem, alioquin firmissimc credatis, quod iuxta mandata regalia om- nes et singulos ipsius regis serenitatis mandatis reluctantes condigna poena ta- liter ad ea facienda coartabimus. ut ctiam ceteris caedet in exemplurn. Secus igitur non facturi. Praesentibus perlectis exhibenti restitutis. Datum Thordae feria quarta post festum sanctae crucis, anno domini millesimo quadringente- simo sexagesimo sexto.

Auf der Riickseite von der Kanzlei: Cibinienses.

' Hierauf ipso gestriehcn. ' Ober der Zeile, darunter aderlu gestrichcn'

- Ober der Zeile. * (Jber der Zcile, darunter parvipen gestri-

^ Cber der Zcile. darunter gestrichen eorum. chen.

* Hierauf deberent gestrichen. ' tJber der Zeile, darunter intrm gestrichen.

3488

Klausenburg 1466 September 23. Ladislaiis IlenHn ersiichi den Biirgermeister und den KiJnigsrichter von Hcrmannsladl, fiir den 1. Oktobcr eine Generalversamm- lung der Sieben Stiihle einzuberufen.

Orig. Pap. .\rh. St. Sibiu U H 251. Siegel, rund, Dm. 14 mm, war in grunes Wachs auf der Riickseite zum Verschluss aufgedriickt.

Salutem pronamque voluntatem honoris cnm augmento. Prudentes circumspec- tique viri domini et amici nostri sincere dilecti. Noveritis quod sccundo die festi beati Mathiae apostoli^ nunc in Coluswar fuimus constituti cum magnifico viro domino Johanne Groff vaivoda scilicet Transsilvanensi inter nos mutuo de quibusdam certis et legitimis causis tractantes. Tandem inter cetera nostra colloquia venerabilis dominus Gothardus praepositus ecclesiae Albensis etiam intravit de Buda, a quo didicimus ac verissime intelle.ximus, qualiter certas literas regales apportasset septem sedibus Saxonum dixitque ctiam vestris in- timare prudentiis et dominationibus, ut generalem convocationem ad quartam feriam sequentem immediate post festum beati IMichaelis archangeli proxime affuturi- faceretis ad Cibinium, ubi huiusmodi mandata regia decernerentetaudi- renl. Qua rc vestras rogamus prudentias pariterque amicitias diligenter, quate- nus dum el quando praenoniinatus venerabilis dominus Gothardus praepositus videlicet iam fatae ecclesiae Albensis intimaverit pro causa exequenda ex tunc iuxta vota dignemini et velitis facere convocationem generalem veluti fuerit honoris. Inlerim et nos domino concedente omnibus negotiis postpositis ad ter-

258

miiiimi personalitcr vobiscuin conslilucinui'. Dcuuim visis ct intclicclis inandn- tis rcgiac maiestatis modis omnibus iuxta nostrnm posse secundum quod deus gratiam dcderit volumus honorificc inter nos mutuo sive laudabili determinare. Scriptum in Cohi.swar tertio die festi beati Mathaei apostoli, anno domini mille- simo (|uadrinacntcsimo sexaaesimo sexto. Ladislaus Hcnlin.

Auf der Ruckseilc Adiesse: Prudcntibus circuiuspectisquc viris Nicohio niagistro civium ac Pctro .lung iudici rcgali ccterisque iuratis civibus civitatis Cibinien- sis, doniinis amicisque sinccre dilectis.

' Scptember 23. ^ Oktober 1.

348Q

Enyed liGS Soptember 23. Gotthard. Propst der siebenbiirgischen Kirche. Uidt die einflussieichcn Miinner der Sieben und Zivei Sliihle im Auftrag des KiJnigs zii einer Zusammenkunft nach Hermannstadt cin.

Orig. Pap. Arli. St. Sibiu U II 252. Siegel, ruiid, Dm. 2a mm, war in griincs Wachs aiif der Riickscite zum Verscliluss aufgedriickt.

Xobiles. circumspccti et prudentes viri. domini fratres et aniici nobis honorandi. Quia ex mandato et informatione serenissimi domini nostri regis vobiscum trac- tare habemus, quare vestras dominationes fratres et araicos petimus diligenter. ut omnes potiores de septem et duabus sedibus ad feriam tertiam fcsti beati Michaelis proximami in civitatem vestram Cibiniensem sub poenis alias consu- etis convocari faciatis, ut cum eisdem in factis ipsius domini regis termino in praedicto concludei-e valeamus. notificantes eisdem. ut non pro parva sed inagna re congregantur. etiam quod eosdem non amplius nisi feria tertiaet quarta prae- stolabimus conclusuri. Tandein volente deo ex mandato iam dicti domini nostri regis fcria quinta ad alia loca fcstinanter irc intendimus. Ideo petiinus vestras dominationcs fratrcs et amicos ne per vos aut eosdem negligcntia fiat. Postremo petimus vos dominos Cibinienses, ut revisis literis praesentibus eandem citissime ad dominos iudices regios duarum sedium transmittere velitls, ut et ipsi una vobiscum terniino in praedicto comparere debeant, quos et nos praesentibus petimus et moneinus ad praedicta. Ex Enydino feria tertia proxima post fcstum bcati Mathei apostoli et evangelistae, anno domini et cetera LX sexto.

Gothardus de Rapolth, praepositus ecclesiae Albensis Transsylvanae.

Auf der RiicL^eite Adresse: Nobilibus, circumspectis et prudentibus viris iudici- bus rcgiis septem et duarum sedium, magistro civium ac iuratis civibus eivita- tis Cibiniensis, dominis fratribus et amicis nobis honorandis.

1 September 30.

3490

Klaiisenburg liG6 September 23. Der siebenbiirgische Woiivode Johannes von Skt. Georgen und BiJsing fordert die Sieben Stiihle auf, wegen eines drohenden Tiir- keneinfalles mit ihrem Aufgebot sofort gegen Hatzeg aufzubrechen.

259

Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U II 2r>i. Siegel, rechtcckig, 13 + 1.5 mm, in rotes Wachs, papierhedeclit, vorne aufgedriickt. Im Siegclfeld Wappenschild mit ausgerundeten Langseiten, darin ein sechsstrahliger Stern. Daruber in Majuskeln I C D S I V, darun- ter 1460 in arabischen Ziffern. Druck: Hurmuzaki, Documente XV, 1, 61 Nr. 107.

Von der Kanzlci: Commis.sio propria domiiii vaivodae.

.lohannes comes de sancto Georgio et Bozin, vaivoda Transsilvanus .Siciilonim- que comes, prudentibus circumspectisque viris iudicibus iuratisque senioribus ac toti communitati septem sedium Saxonicalium partiiim Transsilvanarum sa- lutem cum dilectione. Certificati sumus, quomodo saevissimus imperatorTurco- rum decem millia hominum de curia sua propria pro Aij'beg assignavit. Cum quidem idem Alybeg et cum ceteris valida scilicet cum potentia sub castro Bo- don transfretavit hoc legnum ingressurus. Quare eisdem vestris dileclionibus prout etiam nuperrime Thordae conchisum cste, sub amissione capitum et bo- norum vestrorum regia in persona firmissime committimus et mandamus. sta- tim visis praesentibus vos per singula capita simul cum equitibus et peditibus vestris exercitaliter insurgere et iter vestrum continue versus^ Hathzak^ post nos arripere modis omnibus debeatis. Qu(jmodo et nos iam in procinctu itineris sumus constituti. Aliud sub poenis praemissis facere non ausuri. Datum in Coloswai' feria quinta proximu ante festum beati Michaclis archangeli, anno domini millesiino quadringentesimo sexagesimo sexto.

Von der Kanzlei: Commisslo propria domini vaivodae.

Aiif der Riickseile von gleichzeitiger Kanzleihand: Septem sedium Saxonicalium sedibus.

' Ober der Zeile.

34Q1

Broos 1466 Scptembcr 28. Richlcr iind Ral iwn Broos gchcn Nachrichl, dass dic Tiiiken in dcn Karpalcn laiiern, um nach Siebenbiiigcn cinziifallcn.

Orig. Pap. .\rh. St. Sibiu U II 253. Siegel, rund, Dm. 18 mm in weisses Wachs vorne aufgedriickt. Im gleichschenkligen Wappenschild Blume aus dem Boden wachsend. Druck: Archiv 15, 1880, S. 194 Nr. 37. Hurinuzaki. Documente II. 2, 169 Nr. 149 = Ilurmuzaki, Documente XV. 1, 62 Nr. 108.

ludices iuratique cives oppidi Zazwaras notificamus per pracsentes, quomodo nobilis ac agilis Ladislaus Kendefy in die sancti Wenczeslai^ circa horam vesper- tinam ad nos nuncio mediante novitates minus bonas transmisit, quod saevis- simi Turci crucis Christi inimici in alpibus latitassent et adhuc latitarent, et intentio ipsorum circa aliud non versaretur, quam quod per viam, quae ducit ad Kelnyngk, aut per aliam exire intenderent, terram nostram praedare ac- de- vastare^. Quare requirimus vos obnixius, quatenus omnes cum equitibus ac peditibus statim visis praesentibus prompti ac parati sitis ad vos praecustodien- dos. Nam'' secus non est, nt vcraciter percepimus. Itein iitera ad Cibinium cele- riter transmittatur. Ex Zazwaras celeri manu in die et hora ut supra. anno do- mini .MOCCCCOLX sexto.

1 September 28. * Vorlage defastare.

2 Hierauf gestrichen dfdefam. * Hierauf gestrichen si.

260

3492

Kallo 1 'iKfi Oktnhrr 1. Sehaslian Orszag de Guth fordert dcn Rat von Hermann- stmll iitif. iiini mil Bczikj aiif das Tcstament Nikolaus d.Ae. von SahJnirq Gcrechtiq- kcil wideifahrcn zii las.sen.

Orig. Pap. .\rh. St. .Sihiii U 11. 2;").'). Siogfl, rund, Uin. liO inni, war in grunes Wachs zuin ViTSflihiss aufgedriickt.

Saluteni fiiin hoiiorc ct (lilcctione. Fratrcs et amici nobis dilccti. Nolificamus vestris dilcctionibus, qiiod pcrsonalitcr ibi fuimus bcncquc pcrccpimus, uti^ nullani iustitiam nobis dc lcslamcntale quos dominus Nicolaus scnior de Viza- kana patcr nostcr cninmisit filio suo ac filiae- suac'-. Quare multiim pctimus pcr piacscntcs ([ikhI rcstitui ct rcddi faceretis et nos in pluribus icscrvirc cura- rcnuis a|)ud rcgcm aul alias. Quare si non facerilis sciatis ccrtissimc, quod nos in dampno non pcrmittimus. Ex Callya feria quarta post festum beati Michaelis, anno domini M^CCCC sexagesimo sexto. Sabastianus Orzag de Gutht.

.\uf der Riickscitc .Adrcssc: Circumspcctis viris iudicibus^, iuratis ceterisque ci^i- bus de Zeben nobis dilectis.

' Vorlage iili. ^ Vorlage iudicis.

' Vorlage filia sua.

3493

[14GG] Oktober 27. Der Konuent von Kolozsmonostor bestdtigt filr die Klausen- burger Schneiderzunft eine Urkunde des Rates von Klausenburg.

Gleichzeiliges Kopialbuch des Konvcnls von Kolozsinonosler Ung. Landcsarchiv Bu- dapest Dl. .36 393, 3, Nr. 2.

Quod providi et circumspecti viri Jacobus Zechy ac Johannes Herczcg cives ci- vitatis Coloswar in persona ipsorum necnon universorum sartorum confraterni- tatisi altaris omnium sanctorum nominc vcnicndo in pracsentiam, cxhibucrunt ct praescnlaverunt nobis quasdain liltcras iudicis ac iuratorum consulum iini- \crsorum eiusdem civitatis Coloswar, pctenles nos dcbita cuin instantia ut te- norcm- earundem transscribi ct transsumpmi faccremus, transscriptuin et trans- sumptum littcrarum nostrarum ipsis dare dignaremur. Quarum tenor is est: Nos .lohannes dc Longocampo etc. Nos itaque, pctitionibus praefatorum Jacobi Zechy ct .lohaniiis Herczcg favorabiliter inclinati, praescriptas litteras inemn- ratoruin iiidicis ct iuratorum consuluin praeKeiilibus litcris nostris similitcr |)rivilcgialibiis' tianssciibi ct transsumpini facicntcs, transcriptuiiKpie et trans- sumptiim earundem dc verbo ad vcrbum sine diminuatione et augmento ali- (juali eisdem diiximus concedendns, iuriiim cnrum ubcriorcm ad cautelam. Da- tum iii vigilia Symonis ctc.

' Folgt durchgtslrichen: omnium sanclorum ' Folgt dnrchgestrichen: eorum. und iiber der Zeilc dnrchgestrichen: sanclo- ^ l"olgl durchgestrichen: serieni nnd weitere rum. zwei unleserliche Wiirter.

2B1

3 494

Klausonhurjj 1466 November 2. Dcr offentliche Notar Steplianus de Coloswar bcghiLilngt anno incarnationis dominicae miilesimo quadringentesimo sexage- simo sexto, indictione decima quarta, die vero solis, quarta nonas Novembris, hora vesperarum vel quasi, in domo habitationis providi viri Jacobi Miklosy extra muros civitatis Coloswar sita eine von Vertretern universorum hospitum et incolarum extra muros civitatis Coloswar in platea Magyar ucza. Kezep ucza et Farkas wcza vocatis residentibus et secus ad ecclesiam parochialcm extra mu- ros dictae civitatis Coloswar constitutam et fuudatam pertinentes gegen den Klausenbiuger Pleban Gregorius vorgebrachte Beschwerdc. Dieser habe sich in einem noch von dem verstorbenen ^Veissenburger Bischof Matheus al>geschlossenen Vergleich zu verschiedenen Messelesungen und Begrdbnisdienstcn verpflichtet und sich nicht daraii gchallen. Auch der voni Plebun Gregorius in curam animarum dictorum liospituni bcstclltc Pricstcr habe sich nicht cnsprcchend verhalten, so dass durch scine Nachldssigkcil eincr dcr ihren ohne Ablegcn dcr Beichte und den Genuss der Sakramente verstorben sei. (Notarzeichen).

Dnick: Jakab, Oklcveltar I, 216 Xr. 132 nach dem Orig. friiher ini .\rchiv des rom. katholischen Pfarramtcs CIuj-Napoca.

3 495

Komoni 1466 \ovember 5. Konig Matthias bestdfigt die Heilig-Leichnams-Bru- derschafl an der Marienkirche in Kronstadt im Besitzder Liegenschaften Zdrnesti und Tohan.

Orig Perg. .\rh. St. Brajov, Priv. 172. Siegel rund, Dm. 68 mm, war in rotes Waclis vornc aufgedriickt. Eingeschaltet als 1. Inscrt von Konig Matthias 1468, Orig. cbcnda, Priv. 185.

Von dcr Kanzlei: Commissio propria domini regis.

Nos Mathias dei gratia rex Hungariae. Dalmaciae, Croaciae et cetera memoriae commendamus tenore praeseutium significautes quibus expedit uuiversis, quod nos ob devotionem nostram, quam ad sacratissimum corpus Christi iugiter ha- bemus. possessiones Zernee etThwha vocatas in terra Barcza partiumTranssilua- narum regni nostri existentes, in quarum pacifico dominio confralernitas eius- dem sacralissimi corporis Christi in ecclesia beatae Mariae virgiuis in civitate nostra Brassouiensi fundata pro pcragendis divinis officiis ad honorem ipsius corporis Christi disposita a dudum perstitisse persistereque asseritur etiam de praesenti. Simul cum omni iure nostro regio si quod in eisdem possessionibus qualitercumque habercmus aut noslram ex quibuscumquc causis. viis. modis et rationibus conccrnerent maiestatem ac pariter cum cunctis suis utilitatibus ct pertinentiis quibuslibet terris scilicet arabilibus, cultis et incultis, agris, pratis, pascuis, campis, fenilibus, siivis, nemoribus, montibus, vallibus, aquis, fluviis piscaturis aquarumque decursibus, molendinis ac molcndinorum locis et generaliler quarumlibet utilitatum et pertinenliarum suarum integritatibus quoxis iiominibus vocabulo vocitatis sub suis veris metis et antiquis praemissis sic ut praefertur stantibus et se habentibus memoratae confralernitati novae nostrae donationis titulo dedimus, donavimus et contulimus, imo damus, do- namus et confcrimus iure perpetuo el irrevocabiliter tcnendas. pnssidendas pa-

252

riter el habendas. salvo iure alieiio, haruni literaruni nostrarum vigore et testi- monio mediante. Quas in forniam nostri privilegii redigi faciemus dum nobis in speeie fuerint reportatae. Datum in Komaron in festo beati Emerici ducis, anno domini miiiesimo quadringenlesimo sexagesimo sexto, rcgni nostri anno nono. eoronationis vero tertio.

Aiif der Riickseile von dei Kanzlei: Rcgestrata.

Von gleichzeiiiger Hand: Literae supra donatione Tuchna et Zerne.

34Q6

Kouiorn H6G Xovenibor 5. Konig Matthias verbietet den Adliijen vun Budila und Teliu die Taillaner in der Bentitzuni] eines Waldes zu hindein.

Eingcschaltft l.jdO von clcm sicbenbiirgischcn Woiwodcn Pctins. Orig. Pcrg. Arh. St. Brajov. Priv. 288 (friihcr K.A. Tartlau Nr. 8). beglaubigl voni Konvcnt von Kolozsmo- nostor 1515. Orig. Pcrg. ebenda, Beilage 1 (friiher K.A. Tartlau Nr. 9). Regest: Csallncr, Tartlau S. 33.

Mathias dei gratia' rex Hungariae, Bohemiae, Croaciae et cetera fidelibus nos- tris nobilibus Oswaldo Forro ac Anthonio Gereb de Bodola et Georgio Thel de Kerezthfalwa necnon cunctis aliis nobilibus in eisdem possessionibus Bodola et Kerezthfalwa existentibus salutem et gratiam. Intelleximus qualiter vos fideles nostros cives hospites et inhabitalores oppidi nostri Prasmar in qui- busdam silvis quae scilicet ab antiquo tam ad usum ipsorum exponentium quam etiam aliorum incolarum terrae Barcza communiter pertinuissent impedire- tis ac turbaretis easdemque silvas praefatis exponentibus more alias consueto succidere et uti non peimitteretis, sed eosdem a succesione ipsarum silvarum prohibuissetis ac easdeni silvas solum modo pro vobis et ad usum vestrum te- nere occupareque velletis in praeiudicium et dampnum praefatorum exponen- tiura valde magnum. Super quo fidelitati vestrae harum serie finniter commit- timus et mandamus. quatenus a modo imposterum memoratos exponentes in praetactis silvis ad comunem usum spectantibus impcdire ct turbare nuUo modo praesumatis, sed easdem silvas ipsis exponentibus eo modo quo alias usi sunt pacifice et sine impedimenlo uli et succidere permittatis, alioquin commisimus et praesentibus strictius committimus fidelibus nostris magnificis waywodae et vicewayvodae nostrisTranssiluanis pro temppre existentibus, ut ipsi eosdem exponentes in praefatis silvis conlia vos et alios quoslibet illegitimos impeti- tores tueri et prolegere debeant, auctoritate nostra ipsis praescntibus in hac par- te concessa et iustilia mediante. Secus igitur facere non ausuri, praesentibus perlectis exhibenti restitulis, Datum in opido noslro Komaron in festo beati Emerci ducis, anno domini millesimo quadringentesimo sexagesimo sexto, reg- ni nostri anno nono, coronationis vero tertio.

^ Bis hieher in kleiner verlangerter Schrift.

34Q7

Koniorn 1466 .\ovember 5, Konig Matthias teilt Gotihard, dem Propst von Weis- senburg mit, dass er den Sachsen der Sieben und Zwei Stuhle illam taxam, quam pridie per vos in mcdium ipsorum imponi iu.bseramus in octo milibus floreni

263

auii... propter defectum et pauperlatem eorundem erlassen Iiabe und verbielel, dass sie weyen dieser Abgabc irgendwie beldsligt werden.

Datum in Komaion in festo beati Emerici ducis, anno millesimo quadringen- tesimo sexagesimo sexto, regni nostri anno nono, coronationis vero tertio.

Orig. Pap. Arh. St. Sibiii U IV 51:2. Sicgel, rund, Dm. 65 mm, war in rotcs Wachs vornc aiifgedriickt.

3498

Komorn 1466 Movember 5. Konig Matthias hefreit conductores salium nostro- rum \ulgarilcr celler vocatos in opidis nostris Dees ct Akna commorantes ab ingressu quorumlibel cxercituum per nos aut capitaneos ct officiales nostros generaliter et particulariter contra Turcos vel alios quoslibet inimicos und verbietet den siebenburgischen Woiwoden, Szeklergrafen und allen sonstigen Trup- penfiihrern, sie zur Hecresfolge zu zwingen.

Datum in Komaron feria quarta proxima post feslum omnium sanctorum, an- no millesimo quadringentesimo sexagesimo sexto, regni nostri anno nono, co- ronationis vero tertio.

Orig. Pap. Arh. St. Cluj-Napoca, Archiv der Stadt Dej Nr. 43. Siegel, rund, Dm. 64 mm, in rotes Wachs, papicrbedeckt, vornc aufgedriickt. Derselbe Stempel wie Nr. 3 362.

3499

Komorn 1466 Xovembor 5. Konig Matthias schenkt der Fronleichnamsbruder- schafl an der Marienkirche in Kronstadl novae donationcs titulo .... possessio- nes Zerne et Thwha vocatas in terra Barcza...existentes und ersucht das Weis- senburger Kapiicl bei dcr Einftihrung mitzuwirken. Als seinen Vertreter bezeichnet er Andreas Gereb de Arapathak aut Demctrius de eadem seu Nicolaus Nemes de Hydweg sive Anthonius similiter Nemes de Bodola.

Datum in Komarom in festo beati Emerici ducis, anno millesimo quadringen- tesimo sexagesimo sexto, regni nostri anno nono, coronationis vero tertio.

Orig. Pap. Batthyaneum Alba lulia III, 9. Siegd, rund, Dm. 65 mm, auf der Ruckseite iu rotes Wachs, papierbedcckt, zuui Verschluss aufgedriickt, verwischt. Eingeschaltet vom Weissenburger Kapitel 1 167 und mit dieser Urkunde von Konig Matthias 1468, Orig. cbcnda, Priv. Nr. 181 und 185. Regest: Beke, Az crdelyi kSptalan 152 Nr. 724.

3500

Komorn 1466 Xovcmber 6. Konig Matthias vcrbietcl Johann Gcreb dc Vingard, die Kronstddler Heiligleichnamsbruderschaft in dem Besitz von Zdrnesti und To- han zu storen.

Orig. l'ap. Arh. Sl. Brajov, Priv. 173/1. Siegel rund, Dm. 66 mm, in rotcs Wachs, papierbcdcckt, vorne aufgedruckl. Dcrsclbc Stcmpel wic Nr. 3 362.

Von der Kcmzlei: Commissio propria domini regis.

Mathias dei gratia rex Hungariae, Dalmaciae, Croaciae et cetera fideli nostro egregio Johanni Gereb dc \'ingarlli salulem cl graliam. Exposilum est no-

264

bis iioiniiic lolius i-oiiIialiTnitalis sacratissimi torporis Chiisti in ccclcsia Bras- soiiicnsi beatae Mariac virginis dispositae, quoinodo vos ipsam confraternita- tem in quibusdain posscssinnibus suis videlicct Zcrncc et Tlivha in tcrra Barcza parlium Transsiliianaruin dicli rcsni nostri habilis. in quaruni pacifico domi- nio ipsa confralcruilas a diidum fuisscl ct csset nuuc, quasqnc nos eidcm con- fraternitati eliain' nova donalionc noslra in perpctuum contiilisscmus, impe- dire vellelis. Et qnia nos nolumus ipsam confralernilalem in huiusmodi posses- sionibus, quae ei pro execufionc divinorum minislcriorum pic collatae sunt per vos aul alios quospiam indehite iinpcdiri, ideo fidelitali veslrae firmiter praccipimus. quateuus a modo deinceps praefalam confraternitalem in prae- fatis possessionibus im|)edirc. moleslare vel vos de cisdcm possessionibus quo- quoniodo inlromillere non audcalis. .Mioquin coinmisimus cl pracsentibus slrictius committ inuis fidelibus nostris magnificis vayuodis ac vicevayuodis dictarum partium Transsiluanarum, ul ipsi dictam confraternitatem secundum iusliliam et iura eiusdem conCralcrnitalis in dominio eaiundem possessionum contra vos el alios quoslibel ilicgitimos impclilores prolcgerc el defcndere lc- neantur aucloritate nostra pracscnlibus ipsis in hac i)arle concessa medianle. Secus crgo non facturi. Praescntibus perlectis c.xliibenti restitutis. Datum in oppido nostro Komaron feria quinta pro.xima post feslum beati Emerici ducis, anno doinini .M" quadringcntesimo se.xagesimo sexto, rcgni nostri anno nono, coronationis vero tertio.

1 Ober der Zcilc.

3501

Ofen 14GG Xovcmber 8. Bischaf Oswalcl von Agram teilt Gotthard, dem Propst der Weissenbiirger Kirche mit, dass die Steiier der Siehen und Zwei Sttihle auf S 000 Goldgulden herabgesetzt worden isl.

Orig. Pap. .^rh. St. Sibiu C.oll. post. V 1159. Siegel, acbteckig l.'!+18 inm, in rotes Wachs, papierbcdeckt, aiif der Riickseite ziim Verscliliiss autgcdriickt. Im Sicgelfeld oben Bischofsmitra, darunter Wappenschild, zu den beiden Langiseiten je ein Inschrift- band.

Vencrabilis amice uoJms dilccte. Scialis quod rcgia maiestas Saxoncs septem et duarum sedium unacum censu ordinario ad octo milia florenorum auri rclaxa- vit. Festinetis igitur exigerc et sinc mora post dominum rcgem pcrsonaliter portare. Loculi sumus enim cum minliis Saxonum, quod praclerque cedebunt statim disponent illos octo milia florcnos iam de cclero non expectetis aliqua avisamenla a nobis. Ex Buda sabbato post omuium sanctorum, anno domini et cetera LX"° sexto. Oswaldus, episcopus ecclesiae Zagrabiensis.

Auf dcr Rikkseite Adresse: Vcnerabili Gothardo praeposito Albensi Transsil- vanae amico nobis diiecto.

5502

Klauscnburg liGG Xoveniber 12. Raimund. Bischoj von Arges und Abt von Ker: cmpfichlt dem Heruumnsladlcr Biirgermeister Ladisluus seincn Boten.

265

Orig. Pap. Arh. Sl. Sibiu U III 14. Ringsiegel war in rotes Wachsauf der Riickseite zum Verschluss aufgedriickt.

Salutem benedictione cum paterna. Prudcns vir mi plurimum honorande. Ecce ad vestram prudentiam et sagacitatcm religiosum virum fratrem Stanislaum in certis nostris legationibus duxi deslinandum vestrae prudentiae referendis et recitandis. Cuius verbis et dictis fidem credulam adhibeatis plenariam. Ex Chvswar feria quarta proxima post festum beati Martini episcopi el confessoris, anno domini millesimo quadringentesimo LXnio sexto.

Per vestrae dominationis Raymundum episcopum Argensem ac abbatem de Ivercz.

Auf dci Riickseilc Adresse: Sagaci et prudenti viro Ladislao magistro civium ci- vitatis Cibiniensis, domino et amico nobis honorando.

3503

Prpfisburci 1 ififi Xovrmber 16. Konig Mdtlhias fordei i den Rat von Hermannsladt auf, den Stadtpfarrer Valentin zii verhalten, dass er die Erbschaft nach Christine, der Witwe Xikolaiis d. Ae. vori So/:/u;;v/. dem Beunllmdchtigten der Kinder von Simon und Geonj Rykalff de Tarko ausfolgt.

Orig. Pap. Arh. Sl. Sibiu U II 256. Siegel. rund, Dm. 65 mm, war in rotes Wachs auf der Riickseite zum Verschluss aufgedriickt.

Von der Kanzlei: Commissio domini regis.

Mathias dei gratia rex Hungariae, Dalmaciae, Croaciae et celera.

Prudentes et circumspecti viri fideles nubis sincere dilccti. Mandavimus in aliis literis nostris fideli nostro honorabili Yalentino plebano vestro, ut ipse res et bona quondam dominae Crislinae quondam Xicolai senioris de Wj-zakna apud ipsum habitas, filiis quondam Cteorgii el Simonis Rykalff de Thaikw ac nobili dominae Adwigae consorli Benedicti de Bazthe sibi in proxima linea consanguineitatis attinentibus tempore obitus eiusdcm dominae testamcnta- liter legatas ad manus fidelis nostri magnifici Raynoldi de Rozgon consangui- nei ipsorum sub cuius protectione et defensione etiam universa iura hereditaria praefatorum filiorum dictorum quondam Georgii cl Simonis Rykalff ac etiam diclae dominae Adwigae cxistunl coram vobis assignare dcbcat. Igitur fideli- tati vestrae firmiter mandamus, qualenus statim visis pracsentibus dum per Stanislaum de Strslak hominem praefati Raynoldi praesentium ostensorcm cum praesentibus requisiti fueritis vos in restitutione huiusmodi rerum et bonorum per dictam dominam Cristinam praedicLis filiis ipsorum quondam Georgii et Simonis Rykalff ac praefatae Adwigae legaiarum per dictum plebanum vestrum pracfalo Rynoldo vel homini suo facienda intcresse debcatis. Secus facere non ausuri. Datum Posonii die dominico proximo ante festum beatae Elizabel vi- duae, anno domini millesimo quadringentesimo sexagesimo sexto, regni nostri anno nono, coronationis vero lertio.

Auf der Riirkseite Adresse: Prudenl ibus el circumspectis magistro civium ac iu- dici et iuratis civibus civilatis noslrae Cibiniensis fidelibus nostris sincere dilectis.

266

3504

Prpssburji 1 'iGW \o\riiil)pr IJ). Kfinif/ Mnttliias reiiciht dcr Gcmeindc Hetzeldorf die Bliitycriclitsbarkcil.

Orig. Pcrg- Arli. Sl. Siliiii. K..\. Ilctzekloif 6/1. Sicgel war angehaiigt. l^ingcschaltet vom Statthallcr Mailiiuizzi Uiai) uiul al; zwcilc!: Insert von Kijnig Ferdinantl I. 1552, Orig. cbcntla. Drucli: .\rchiv :«!. lOlH, ■l.jl Nr. 1.

Von der Kanzlei: Comniissio propria domini regis.

Nos -Malhias dei gralia rex Hungariae, Dalmaciae, Croaciac et cctcra mcmoriae commendaimis tenore praesentium significantcs ciuibus cxpcdil univcrsis, qiiod nos tum ad supplicalionem fidclis nobilis magislri Ladislai, filii Georgii Thabiasy de Eczel nolarii caucellariac nostrac, per eum pro parlc fidclium nos- Irorum universorum populorum, hospitum ct inhabitatorum villac nostrae Eczel pracdictae nobis proplerca faclam, tum ctenim siculi regiae interest sublimilati providere, ut in terris suo principalui subiectis pax et securitas euntibus praebealur malefactorumque el nocivorum homiuum perversitas cl iniquitas deleatur. iustique et innocentes victuum suorum necessaria iusta acquisitionc fruantur sub prolectione principis gratiosi, eisdem populis. hospi- tibus et inhabitatoribiis pracdictac villae nostrae Eczcl id duximus annuendum et concedendum plenamque facullatem dandum et attribuendum, ut ipsi in territorio dictae villae nostrae palibulum, rotas, palos et aliorum tormenlo- rum genera erigere universosquc fures, latrones, vispiliones, domorum incen- sores, homicidas, intoxicatorcs aliosque quoscumque malcfactores ubicumque in territorio ipsius villae nostrae Eczel publicc et manifeste locis sceleratis et malcficiis deprehensos in persona detinere et detentos prout iuri videbitur e.xpedire, laqueis suspendi. rotare, decollare^ et incinerare ac iusta eorum exces- sus et demerita aliis condignis poenis ferire et necare omniaque et singula quae in praemissis iuxta consuetudincm partium regni nostri Transsilvanarum fieri consneverunt facienda facere et expedire ac iudicem et villicum, nec non iura- tos cives, qui huiusmodi malefactorcs iudicent et iuxta eorum merita puniant communi eorum consilio inter se eligere valeant atque possint. Harum nostra- rum quibus secretum sigillum nostrum est appeusum vigore et testimonio lite- rarum. medianle. Datum Posonii iu fest(; bcatac Elizabeth viduae. anno domini millcsimo qiuidriugeulesimo sexagcsiino sexto, regui nostri anno nouo, corona- tionis vero tertio.

' Vorlage decolare.

3505

Prossburji l-SCIi Noxfinbcr l!l. Konirj Matlliius verleiht dev Gcmcindc Hctzeldorf das Wochcn- iind Jaliinuirl<tsrcclit.

Orig. Perg. Arh. St. Sibin. K.A. Hclzcldorf (i/2. Sicgcl, rund. Dni. 61 inm. war in rotes Wachs vornc aufgedriickl. Hin.geschaltct als zweites Insert voin Stalthaltcr Mar- tinuzzi 15.'M> und als erstes Insert von Konig I-erdinand I. 15.52, Orig. cbenda. Druck: Archiv 30, l'JUl, 452 Nr. 5.

Von der Kanzlei: Commissio propria domini regis.

Nos Mathias dei gratia rcx Hungariae, Dalmaciae, Croaciae et cetera memoriae commendamus tcnorc praesentium significantes quibus expedit universis, quod

267

iios lum ad humilimae supplicationis instautiam fidelis nostri nobilis magistri Ladislai, filii Georgii Thabiasy de Eczel notarii cancellariae nostrae, per eum nostrae propterea porrectae maiestati tum et enim pro commodo et utilitate villae nostrae Eczel praedictae ac incolarum et inhabitatorum eiusdem ad ean- dem villam nostram Eczel in duabus scdibus Saxonicalibus videlicet Megyes et Seelli partium Transsilvanarum regni noslri habitam nundinas liberas seu fora annualia libera in singulis oclavis diebus proximis anle festum beali regis Stephani, ilem in singulis fcst ivilat ibus bealorum Valentini et Georgii marly- runi aliisque dicbus ipsas oclavas dies et festivitates praedictns praeccdent ibus et secjuentibus ad id scilicet necessario apti et sufficienlibus omnia anno. Item forum ebdomadale liberum singulis feriis quarlis in qualibet ebdomada omnino sub hiisdem liberlatibus et praerogativis, quibus nundinae seu fora annualia sed et ebdomadalia civilalum noslrarum regalium ac oppidorum et villarum libera- rum celebrantur scu celcbrari solent. peipeluo celebrandum duximus annuendum ct concedendum, immo annuimus et concedimus praesenlium per vigorem abs- que tamen praeiudicio nundinarum seu fororum annualium sed et ebdomada- lium liberorum aliorum. Quocirca vos universos el singulos mercatores, insti- tores et alioa forenses homincs atque viatores quoslibet serie praesentium affi- damus, assecuramus et cerlificamus, qualenus ad praedictas nundinas seu fora annualia scd et cbdomadalia libera per nos in praedicta villa nostra Eczel modo praemisso perpetuo celebrari commissas et concessas cum omnibus mer- cantiis rebus et bonis vestris venalibus libere, secure et sine omni pavore seu formidine rerum et personarum vestrarum veniatis, properetis et accedatis per- acfisque inibi cunctis vestris negoliationibus iterum ad propria vel alia quae malueritis loca redeatis salvis semper rebus et personis vestris et vestrorum sub nostra protectionc et tutela speciali. Et haec volumus per fora et alia loca pu- blica, ubi necesse fueril, palam et manifeste facere proclamari. Praesentes autem perlectas seniper reddi mandaraus praesentanti. Datum Posonii in festo beatae Elizabeth viduae, anno domini millesimo quadringentesimo sexagesimo sexto, regni nostri anno nono, coronationis vero tertio,

3506

Presslmrg H60 Xovember 1!). Konifj Mallhias verkihl dein Markt Aijnelheln die Bliitgerichlsbarkeit.

Eingeschaltet von Gabriel Bethlen 1615, Abschrift des 17. .lahrliuniicrls Arh. St. Sibiu

U VI 228. Abschrift (les 17. Jahrhunderfs ebenda, K..\. .\gnfthela Nr. 1/1. Nach Resch-

ner, Diplomatarium VII, 2.S7 befand sich das Orig. Perg. um 18;!0 noch im Marktarchiv

Agnetheln.

Druck: I.upa^, Documenlc istoricc I, 142.

Bruchstiick in rum. Obersetzung: Pascu-Hanga, Creslomatia 770.

Regcst: Archiv 17, 1883, 536 Anm. 5= Hurmuzaki, DocumenLc II, 2, 172 Nr. 152.

Nos Matthias deigratia rex Hungariae, Dalmaciae, Cioaciae et cetera memoriae commendamus tenorc praescnlium significanlcs quibus expedil universis qualiter nostram veniens in praesenliam fidclis nosler nobilis magister Ladis- laus, filius Georgii Thabiasy de Ezel notarius canccllariae nostrae, nobis de- clarare curavit hoc modo. Quod cum cives, hospites et inhabilatores oppidi nostri Zenlagotha in parlibus Transilvanis prope partes 'fransalpinas habiti, aliquos malefaclores caplivarent et ad sedem Schenck vocalam, ad quam scili- cel ad iudicium deferre solil i sunl, defcrreiil, lunc csscnl nonmilli lalrones et alii malefactores, qui de dictis partibus Transsalpinis in eosdem cives irruere et ipsos malefactores ab eis eliberarc mollirentur. Quare supplicavil idem ma-

268

gisler I.adislaus [)er nos pnicfalis civii)iis siipcriiulc oi)[)orlnn(' providiMi. undc sicuti rcgiac inlcrcsl sublimilali [)iovidcrc. ut in tcrris suo priiici[)alui suliicc- tis pa\ cl sccuritas cunlilius ])raebcatur nialefacLorumquc et nocivorum homi- nuni pcrversitas et iniquitas deleatur eisdem civibus nostris id de plenitudine noslrac rci«iae potcstalis et jyralia speciali duxinius annucndum ct concedcndum. ut ipsi in lcrrilorio dicti ()[)pidi noslri Zent .\galha [)alibulum, rolas, [)aios et alia lormcntorum gcncra crigcrc universoscjuc furcs. lalroncs. vispilioncs, do- morum incensorcs, liomicidas, into\icatores aliosque quoscumque malcfacto- res ubicumque in territorio ipsius oppidi nostri Zent Agotha publice et mani- feste locis sceleratis et malificiis deprehensos in persona detinere et detentos prout iuris videbitur cxpcdirc, laqueis suspendi, rolare, decollare el incinerare ac iuxla eorum cxccssus ct dcmcrita aliis condignis poenis fcriri cl necarc, om- niaque et singula, quae in pracmissis iuxta consuctudincm illarum partium regni noslri Transsilvanarum ficri consucverint, facicnda faccre et expedire ac iudiccm et villicum nec non iuratos cives, qui huiusmodi malefactores iudicent ac iuxta eorum merita punianl, communi eorum consilio inter se eligere valeant atque possint. Ilarum noslrarum quibus secretum sigillum nostriim est appcn- sum vigore et lestimunio lilcrarum mediante. Dalum Posonii in festo beatae Elysabethae viduae, anno domini millesimo quadringcntesimo sexagesimo sexto, regni nostri anno nono, coronalionis vero tertio.

3507

Pressbury lifiG Xovemher lit. Konifi Mallhias ijewahii dein Marklorl Ag- neiheln das lieehl. ini Kriegsfall dic Hdlfie seiner waffenfiihigen Mannschaft ziir Verteidigung der Kirchenburg zuriick:uluillen.

Absclirift dcs spatcn IS. .Jahihiindcrts .\rh. St. Siliiii, K..\. .Vgnulhcln Nr. 2/2. Regest: Archiv 17, 1882. 5.3G Anm. 1.

Nos Matthias dei gratia rex Hungariae, Dalmaciae, Croaciae et cetera memo- riae commcndamus tenore praesentium significantcs quibus expdit universis, quod nos tum ad supplicalioncm fidelis noslri magistri Ladislai, filii Georgii Thabiasy de Etzcl notarii cancellariac noslrae, pcr eum pro parte fidcliiun noslrorum circumspcclorum univcrsorum civium, hospitum et inhabitatorum oppidi nostri Szent Agolha nobis propterea factam cum vero co respectu, quod ipsuni oppidum nostrum in confinibus partium regni noslri Transsilvana- rura videlicet prope partes Transalpinas situm est, ut per fortalitium in eodem habitum absque custcdia reliclum lemporc in successu iu manus alienos de\ e- nire non contingat, eisdem civibus, hospilibus et inhabitatoribus ipsius oppi- di nostri Szent Agotha id ex gratia speciali duximus annuendum et conceden- dum, ut dum ipsos per singula capita pencs rcgnicolas dictarum partium Trans- silvanarum ad exercituandum ire conlingat, ex tunc media pars eorundem civium ab ipso exercitu rcmanere possit, qui infra adventum aliorum civium, videlicel cxtraneorum, ipsum fortalitium conservent et custodiant. Idcirco annuimus et concedimus praesentium per vigorem. Quocirca vobis fidelibus nostris magnificis vaivodis vel vicevaivodis dictarum partium Transsilvana- rum ac capitaneis belliductoribus senatoribusque et soUicitatoribus quorum- cumque exercituum, item iudicibus regiis et iuratis scnioribus septem sedium Saxonicalium nec non universis regnicolis earundem partium Transsilvanarum praesentibus ct praesentes visuris iiarum scrie strenuiler mandamus, quod a modo deinceps praefatos cives, hospites et inhabitatores dicti oppidi nostri

269

Szcnt Agotha contra formam praemis.sae noslrae annunciationis ad exercituan- dum compcllere aut ipsos propterea in personis ac rebus et bonis suis im- pedire et perturbare nullatenus praesumatis, nec sitis ausi modo aliquali gratiae nostrac sub obtentu. Praesentes autem quas secreto sigillo nostro impen- denti communiri fecimus post earum lccturam semper reddantur praesentanti. Datum Posonii in festo beatae Elizabetliac viduae, anno domini millesimo quadringentesimo sexagesimo sexto, regni noslri anno nono, coronalionis vero tertio.

3508

1466 Xovembor 26. Der Konvent von Kolozsmonostor bezeugt, dass Potencia filia quondam Sigismundi de Dragh consors Martini de Iklod, ihre Besitzanteile in Wyngarth, B^-rbo, Lengelkerke, Henengfahva, Wyfalw, Wereseghaz, Demether- pathaka et Gcrgelfaya in der Weissenbiirger Gespanschaft mit allen ihren Niit- ziingen fiir 150 Goldgiilden an Johannes Gereb de Wyngarth verkauft hat. Datum feria quarta proxima post festum beatae Katherinae virginis et mar- tiris, anno domini millesimo quadringentesimo sexagesimo sexlo.

Orig. Pcrg. Ungar. Landesarchiv Budapest Dl. 16 4-16. Sicgel. nind, Dm. 60 mm, weisses Waclis in weisser Waclisschiissel, an rot-braiiner Seidensclimir angehiingt. Derselljc Stem- pel wie Nr. 529. Eingcschaltet als 3. Insert voni Rat von Klauscnburg 1568, Arh. St. Cluj-Xapoca, Archiv der Filiale Cluj-Napoca der Akademie fiir Soziale uud Politische Wissen.schaften der S.R.R.. Familienarchi\ Bethlen de Iktar, Urkunden Nr. 30 a. Regest : Fejer, Codex XI, 499.

350^

Rroos 1 U!6 Dozpmber 12. Der siehenhiirgische Woiwnde Johunnes von Skt. Geor- gen und Bosing trdgt dcm Konvent von Kolozsmnnostor auf. hei der Untersuchung der Streitsache zwischen Anlonius von Betlilcn und dem friilieren Kasicllcm der Burg Bistritz Stepluu} de Hederfaja mitzuwirken. Der Streit entziindete sich daran, dass Antonius von Belhlen die Habe seines Jobagyen Michael dictiis Fekete von Borgo wegcn veriihter Ausschrcitungcn einziehcn wollte. darcm aber von Ste- pluinus de Hcderfaja gchindert wurde. der 77 Unlcrlancn des Anlonius von Belhlen in der Burg von Bislrilz eingekerkcrl liabe und zehn vnn ihnen nur freilassen wollte, wenn sie nach erlangter Freihcit ad suburbium dicti castri Bistriciensis descenderent. Das habe Stephcm de Hederfaja auch durchgeselzt und dem Klager auf diese Weise einen Schaden von 500 Goldgulden zugefiigl. Datum in oppido Zazvaros feria sexta proxima ante festum beatae Luciae virginis, anno millesimo quadringentesimo sexagesimo sexto.

Eingeschaltet vom Konvent von Kolozsmonostor 1467, Abschrift Arh. St. Sibiu, Ma- nuskript Ziramerniamm des Urkundcnbuches XIV, 10 nach Kcmcny, Diplomatarium III, 289.

3510

l^ifw/.lanuar 7. Der Knnvcnt von Knlozsmonostor sclmltet die Urkunde des sie- benbiirgischen Wniwnden Jrdmnnes von 1466 Nr. 3 50!) ein und berichtet ihm, dass die am 5. Januar stattgefundene Unteisuchung in der Streilsaclie zwischen

270

Anloniits uon Belhlen iind Sleplian de Hederfiijn alle Angaben der Urkunde be- xtalitjl ijefiinden habe. einseiiliesslieh der Bewerlunfi drs Seliadens. Datuin torlin dic dici iiiquisit ionis, aiino doinini niillosiino quadringentesimo sexagesiino septiino.

Alischiift Arli. Sl. Sibiii, M;imisl<iipt Zimnuiniann ilrs Urkundenbiiches XIV. Id nuch l\iMncny, Diplomataiiuni III. 2ii9.

55V

1467 Januar 9. Das Weissenburger Kapitel schaltet den Einftihrungsauftrag des Konigs Matthias von 1466 Nr. 3 41)1) ein und bestdtigt, dass die Einfuhrung der Heilig-Leichnams-Brudersehaft der Kronstddter Marienkirche in den Besilz von Zdrnesti und Tahan (Zernec et Thwha) um 21. Dezember 1466 (leria se- cunda proxima ante festuin nativitatis doinini) stattgefunden hat vicinis et commetaneis earundem universis inibi legitime convocatis et praesentibus pro- vidis Symone de Rosno et lacobo iudicibus de Noua Ciuitate, Petro Rufo de Walkan iu ipsoruin ac totius communilatis et incolarum in eisdein Rosno, Noua Cuitate et Walkan residentium personis ac Paulo caslellano castri Thercz vocati.

Datum vicesimo die diei introductionis ct statutionis praenotatarum, anno eiusdem millesimo quadringentesimo sexagesimo septimo. Praesentibus ibidem venerabilibus et honorabilibus viris dominis Gothardo praeposito, Anthonio cantore, Matheo custode, decretorum doctoribus, Michaele de Kylien canonico et decano cetcrisquc fratribus et concanonicis noslris in dei ecclesia regi iugiter famulantibus sempiterno.

Orig. Perg. Arh. St. Brasov. Priv. 181. Siegel, spitz-oval, an weiss-rot-blauer Seiden- schnur angehangt. Derselbe Stenipel wie Nr. 216. Eingeschaltet als 2. Insert von Kiinig Matthias 1468, Orig. ebenda Priv. 185.

Auf der Ruekseite von der Hand des Christian Pomarius: Lilerae Capituli su- per introductione et statutione Zerneae et Tuhan.

3512

Sie 1-4S7 Januar 10. Sophia, Gattin des Jolumn Gereb de Vingarth, ersucht den Bistritzer Rat. die bewusste .\bgube rasch einzutreiben und an den Konig abzu- fuhren.

Orig. Pap. Arh. St. Cluj-Napoca, Archiv der Stadt Bistrita N'r. 81. Siegel, rund, Dm. 24 mm. war in griines Wachs aul der Riickseite zuin VerschluB aufgedriickt. Regest: Berger, Urkunden-Regesten 35 Nr. 182.

) Domina Sophia, coniux Johannis

Gereb de Vingarth.

Circumspecti viri nobis dilecti. Scientes quod taxa illa, quam primo inmedium vestri exigi faciemus. nec est nostra nec autem hominis regis. Igitur com- mittimus vobis firmiter, quatenus quanto citius poteritis tanto citius exigi et disponere non postponatis, ac cuicumque dominus rex praeceperit secure ad manus illius assignetis, nisi sit prompluiu et dispositum ne indignationem

271

Johaiinis Gcreb ad vos recipiatis nec recipere velitis. Ex Zcck sabbato proximo post festum epifaniarum domini, anno domini M" CCCCLX" septimo.

Auf der Riickseite Adresse: Circumspectis viris iudici iuratisque viris^ in Bis- tricen existentibus nobis dilectis.

^ Vorlage viribus.

3513

Kosztolany 1-567 Januar 20. Konicj Maltliias triigt dem Hat von Bistritz auf, den Martinzins an Benedikt Bornemisza abzufithren.

Orig. Pap. Arh. St. Cliij-Napoca, Archiv der Stadt Bistrita Nr. 82. Siegel, cund, Dm. 65 min, iii rotes Wachs, papierbedeckt, vorne aufgedriickt. Derselbe Stempel wie Nr. 3 362. Regest: Berger, Urkunden-Regesten 35 Nr. 183.

Von der Kanzlei: Commissio propria domini regis.

Mathias dei gratia rex Hungariae, Damaciae, Croaciae et cetera fidelibus nostris prudentibus et circumspectis iudici iuratis ceterisque civibus et communitatis civitatis nostrae Bistriciensis salutem et gratiam. Scribitis nobis quod iam binas literas nostras vobis misissimus, quarum una mediante mandassemus vobis^ ut census vestros^ ordinarios, quos nobis^ circa festum beati Martini confessoris proxime praeteriti* in argento solvcre debeatis, cuiusque solutio- nem ad festum nativitatis domini"' similiter proxime praeterili ccitis ex causis prorogassemus hominibus egregii Johaunis Gereb de Vingarlh persolveretis, iu aliis autem literis nostris similiter mandassemus vobis, ut ipsos census homi- nibus reverendi in Christo patris domini Oswaldi episcopi ecclesiae Zagraben- sis dare et persolvere deberetis. Unde petitis a nobis de novo^ informationem in solutione ipsius argenti quid" facturi sitis. Quare denuo mandamus vobis harum serie firmiter. quatenus receptis pracsentibus non curatis aliis quibus- cumque literis cL mandatis nostris liuiusmodi argentum, qui e medio vestri pro censu vestro nobis provenire debeat, ad manus nobilis Benedicti Bornemiza hominis videlicet praefati domini Oswaldi episcopi et nemini aUeri dare et assignare debeatis et teneamini; secus non facturi. Praesentes landem reti- ncatis pro expeditione. Datuni indescensu nostro exercituali fortalitio Ivoztolan in festo beatorum Fabiani et Sebastiani martyrum, anno domini millesimo quadringentesimo sexagesimo septimo, regni nostri anno nono, coronationis vero tertio.

' Vorlage: vbis. ^ Dezember 25.

2 Vorlage: veslras. ' Vorlage: rfe nvo, vor n cin Schaft getilgt.

^ Verbessert aus: ordinarias, quas vobis. ' An dcni Zeilenende nachgctragen.

* November 11.

3514

Klausonbiirc) H67 .lanuar 2.'). Der Rat von Klausenlnirg entschuldigt seinen Mitbiirger Egidius Zabo. der von dem Hermannslitdler Rat in eigener Angelegen- heit ersclieinen sollte.

272

Oiig. Pap. .Aih. St. Sibiii U III 177. Siegcl, rund, Dm. 20 mm, wnr in grunes Waclis au( der Riickselte zum Verschluss aufgcdruckt.

Prudcntc.s el circuinspccli viri amici et fautores nostri sincere honorandi. Da- nuis vestris prudentiis scirc per praesentes, quomodo nos prudentem et cir- cumspcctum virum Egidium Zabo dictum nobis coniuratum pro praearduis firmisque negotiis pro nunc civitatem nostram Coloswar tangentibus versus vestras prudentias in quibusdam causis suis expediendum transmittere non valemus. Eapropter vestras prndcntias attente petimus et rogamus, quatenus honcstimi filium suum Stcphanum procuratorem ipsius Egidii suscipere velitis ct dignemini nostrorum servitiorum ob respectum. Datum ipso die festi con- versionis beati Pauli apostoli, anno domini millesimo quadringentesimo sexa- gesirao septimo.

ludex et iurati civitatis Coloswar.

Auf der Riickseiie Adiesse: Prudentibus ct circumspectis viris magistro civium el iudici necnon iuratis consulibus civitatis Cibiniensis dominis amicis et fautoribus nostris honorandis.

Auf der Vorderseite von anderer Hand des 15. Jahrlninderts: Mein frewntlichen gruss auf einen eorali^ tub' fuss vnd ein form schancz; mein leb ist set vnd gancz. Wer sein gut mit myr vertut, dem raag wol.

^ So Vorlage.

3515

Klausenburg 1467 Jauuar 28. Der siebenbiirgische Woiivode Joliannes von Skt. Georgen und Bosing bestaiigt, dass er vom Hcrmannstadter Konigsrichter Peter Graf von Rothberg €50 Goldgulden geliehen hat.

Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U II 258. Ringsicgcl, rund, Dni. 19 mm, war in roles Wachs vorna aufgedriickt, Restc vom Wappenschild. Druck: Archiv 21, 1887, 356 Nr. 9.

Nos Johanncs comes de sancto Georgio cl Bozyn vaivoda Transsilvanus Siculo- rumque comes memoriae coramendaraus et recognoscimus pcr praesentes, quod nos quibusdara arduis nostris pro necessitatibus ab egregio Petro Greb de Weresmarth, iudice regio civitatis Cybiniensis, sub spe restitutionis ducen- tos et quinquaginta florenos auri Ungaricales accomraodavimus irarao et accepimus, quorum quidem florenorum solutionem ad quintum deciraum diera post festum beati Georgii martiris nunc proxime venturum' pollicemur et prorailtimus fide nostra mediante effective persolvere et exhibere hanim lite- rarum nostrarum vigore et testimonio mediante. Datum in civitate Coloswar nostro annulari sub sigillo feria quarta proxima post conversionem beati Pauli, anno domini CCCC» LXVII».

1 Mal 8.

3516

Hermaunstadt l-SG? .Junuar :{0. Der Hermannstadter Ral schaltet die Urkunde des Bislritzer Rates von 1466 Nr. 3 iSl mit der Urkunde des Klausenburger Rates von 1466 Nr. 3 468 iiber die Streiisache zwischen Nikolaus, dem frtiheren

273

Richter von Klausenhurg, und Simon Faber ein und legi sie den Sieben Sl&hlen zur Enischeidung vor.

Ungesiegelte Kanzlei-Ausfertigung Pap. Arh. St. Gluj-Napoca, Archiv der Stadt Bis-

trita Nr. 83.

Regest: Archiv. Zeitschrift 12,83. Berger, Urkunden-Regesten 35 Nr. 184.

Egregii, prudentes et circumspecti viri domini et fratres seraper honorandi. Noveritis quod cum nos die datarum praesentium in consistorio nostro iuxta solitum pro tribunali pariter consedissemus, comparuerunt coram nobis per- sonaliter Symon Faber commansor civitatis Coluswar ut actor ab una, ac cir- cumspectus Nicolaus Petri Mathie alias iudex eiusdera civitatis Coluswar veluti in causara attractus ac exhibuerunt et praesentarunt nobis literas sen- tentiales et appellationales prudentum et circumspectorum virorura iudicis et iuratorum civium civitatis Bystriciensis in causa subscripta clauso eraanatas iiteras sententiales et appellationales iudicis et iuratorura civium praedic- tae civitatis Coloswar in se continentes tenoris per omnia infrascripti {Folgt die Urkunde des Bistritzer Rales uon 1466 Nr. 3 481 mit der Klausenburger Urkunde von 1466 Nr. 3 468). Quibus quidem literis sententialibus et appellationalibus iudicum et iuratorum civiura civitatis Bystriciensis et Coluswariensis modo praemisso nobis in praenarrata causa exhibitis et praesentatis receptis corara nobis interpretatis et bene intellectis et nos per hanc nostrara diffinitivam sententiam dicimus et declaramus, quod ex quo antelatus Nicolaus Petri Mathiae in causam attractus per iudicem et duos iuratos civesdeThwereprimo et tandem per septem iuratos cives praetactae civitatis Coluswar legitirae et realiter ut praescribitur coraprobavit quod ipse adversarius et actor eiusdem Simonis Fabri non extitit sed iudex prout etiam idem Symon Faber per se uti in praedictis literis iudicis et iuratorura civiura de Coluswar exprimitur fassus cxtitit videlicet, quod quidem homo de Thwere peiliciatus penes ipsum stetisset et dixisset ego sum adversarius tuus et actor ipsum Nicolaum Petri Mathiae in hac causa ab ulteriori infestatione, inquietatione et iudiciaria instantia eiusdera Symonis Fabri quittum liberum reddimus et pronunciamus per omnia absolutum. De quaquidem sententia nostra diffinitiva praefatus Symon Faber minirae contentus in praesentiam vestri iuxta antiquam con- suetudinem illico appelavit ad proximam iudiciariam congregationera vcs- trara circa festum pentecostes proxime affuturum hic Cibinii celebrandam. Datum feria sexta proxima ante festum purificationis beatae Mariae virginis gloriosae, anno domini M" CCCC LXVII"°.

Magister civium et iurati consules civitatis Cibiniensis.

Auf der Ruckseite Adresse: Prudentibus et circumspectis viris iudicibus et iura- tis senioribus septem sediura Saxonicalium partium Transsiluanarum dominis atque fratribus nostris honorandis.

Appellatoria.

3 517

Ofen 1467 Februar 17. Konig Malthias trdgt dem Rat von Hermannstadt auf- dafiir Sorge zu tragen, dass der Hermannstddter Stadtpfarrer die von Christina, der Witwe nach Nikolaus d.Ae. von Salzburg, dessen Verwandten Martha testa-

274

mentarisch vermachten Giiter und Sachen den Vertretern des Raynold von Roigony

ausfoltjt.

Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U II 259. Siegel, rund, Dm. 67 min, in rotes Wachs, papier- bcdeckt, auf der Hiickseite zum Verschluss aufgedriickt, Reste.

Von der Kanzlei: Commissio domini regis domino Rinaldo referente.

Mathias dei gratia rex Hungariae, Dalmaciae, Croaciae et cetera.

Pruaentes el circumspecti fideles nobis dilecti fidelitati vestrae firmiter prae- cipiendo mandamus, quatenus statim visis praesentibus tempore restitutionis rerum et bonorum condam dominae Cristinae alias consortis condam Nicolai senioris de Wyzakna nobili dominae Marthae suae consanguineae ac per ipsam dominam Cristinam testamentaliter legatarum apud plebanum vestrum habita- rum, intensitis et easdem hominibus fidelis nostri magnifici Raynoldi de Rozgon consanguinei eiusdem dominae Cristinae, sub cuius protectione etiam alia bona ipsius dominae Marthae existunt, per eundem plebanum vestrum reddi faciat. Qui si eadem hominibus praefati Raynoldi recusat reddere, extunc plebaniam suam pro nostra maiestate occupare et occupatam tamdiu tenere debeatis donec aliud a nobis habebitis in mandatis. Secus facere non praesumatis. Datum Budae feria tertia proxima post dominicam Invocavit, anno domini millesimo quadringentesimo sexagesimo septimo, regni nostri anno decinio, coronationis vero tertio.

Auf der Riickseiie Adresse: Prudentibus et circumspectis magistro civium ac iudici iuratisque civibus civitatis nostrae Cibiniensis fidelibus nobis dilectis.

3 518

Klausenburg HB" Februar 17. Die siebenbiirgischen Vizewoiwoden Ladislaus de Nadasd und Johannes Dyonisii de Ilhje ersuchen den Konvent von Kolozsmonostor, die Gewaltdtigkeiten festzustcllen. die Johannes Lewkus de Hederfaja in einigen Besitzungen des Nikolaus von Salzburg, darunter Kleinblasendorf, vertibthat.

Orig. Pap. Batthyaneuni Alba lulia III, 11. Siegel, rund, war auf der Riickseite zum

Verschluss aufgedriickt.

Regest: Beke, A kolozsmonostori konvent 67 Nr. 211.

Amicis suis reverendis conventui ecclesiae beatae Mariae virginis de Kolosmo- nostra Ladislaus de Nadasd et Joliannes Dyonisii Illye vicevaivodaeTranssilua- ni debitam reverentiam cum honore. Dicitur nobis in persona egregii Nicolai de Wyzakna, quomodo in anno, cuius iam quinto instaret revolutio annualis nobilis Emericus Lewkus de Hederfaya, nescitur qua intentione ad possessionem dicti exponentis Balastelke vocatam accessisset ibique eandem possessionem potentia sua mediante occupasset occupativeque tamdiu tenuisset quousque de eadem cum literis regalibus eiecisset eo no i contentus ad aliam possessionem dicti exponentis Galfalwa vocatam accedendo ibique molendinum dicti exponen- tis in territorio eiusdem possessionis habitum occupasset et occupative tamdiu quo suae placuisset voluntati tenuisset ac propria vera sua serari fecisset. Insu- per ad quandam possessionem dicti exponentis Deesfalwa vocatam accessisset ibique molendinum praefati expoHcntis in territorio eiusdem possessionis ha- bitum sex integris annis cum universis proventibus eiusdem occupative tenuis- set ac silvas ipsius exponentis ad eandem possessionem Deesfalwa pertinentes

275

omnino- desecari et annichilari lignaque^ succisa^ asportari fecisset ct necnon unum iobagionem suum, quem Steplianus de Hedcrfaya ad bona dicti exponen- tis licentia obtenda dimisissct et eundcm fortuna sinistranle in oppido Mcggyes suspendissct. Tunc praefatus Emericus universas res et bona dicti iobagionis sui omnino recepisset et abstulisset. Praeterea ad propriam domum cuiusdam familiaris sui videlicet Augustini manibus armatis irruendo abhincque boves suos de propria curia sua omniuo deportari fecisset et si eundem inveniri po- tuisset nece miserabili interimere voluisset potentia mediante in praeiudicium et dampnum dicti exponentis valde magnum. Quae omnia praefatus exponcns pro duobus milibus florenorum auri dampna pati noluisset. Super quo vestras amicitias praesentibus rogamus diligenter, quatenus vestrum mittatis hominem pro testimonio fide dignum quo praesente Lucas de Zewkefalwa vcl Paulus de Ral<os aut Emericus Zalial seu Valentinus de Syle sin Lucas de Kysfalud sive Blasius de eadem aliis absentibus homo noster ab omnibus quibus incumbit meram de praemissis experiatur certitudinis veritatem quam ■tandem nobis amicabiliter rescribatis. Datum in civitate Cluswar feria tertia proxima post dominicam Invocavit, anno domini millesimo quadringentesimo LXmo sep- timo.

Auf der Riickseile von detnselben Schreiber: Amicis suis reverendis conventui ec- clesiae beatae Mariae virginis de Kolosmonostra pro egregio Nicolao de Wy- zakna. Inquisitoria.

Auf der Riickseite von anderer gleichzeitiger Hand: Homo vaivodalis Lucas de Zewkefalwa, uoster frater Ipolitus. Inquisitio fuit facta feria tertia post domi- nicam Invocavit- in civitate Coloswar a nobilibus comitatus de Kykellew.

Auf der Ruckseite von einer Hand des 17. Jalirhunderts: Non omnes saucti, qui calcant ianua templi.

1 Uber der Zeile. 2 April 17.

3519

Kokelhurjj 1467 Febniar 23. Caspar de Hydegheth, Kaslellan von Kokelhurg und Torzburg, ersucht den Hermannstudicr Konigsrichter Peter von Rothberg, ihni einen Fischer zur Verfilgung zu stellen.

Orig. Pap. Arh. St. Sibiii U III 15. Ringsiegel, rund, Dm. 13 mm, war in griines Wachs auf der Rflckseite zum Vcrschluss aufgedriickt.

Egregie vir domine mi honorande. vSicuti antecedenter nobilis Gregorius de Keementh cum vestra egregietate^ pro parte unius piscatoris fuit locutus, quod vestra egregietas dum domina vaivodissa ad castrum Kykellewar intraret ipsum piscatorem unacum rethe huc ad nos destiuaret, et nunc de praesenti valde mag- nam carentiam in vivis piscibus habcmus. Ideo vestram peto cgregietatem mul- tum diligenter, quatenus vestra egregietas ob intuitu domini nostri et mci ipsum piscatorem unacum instrumento suo huc ad Kykellewar destinare et hic ipso piscare valeam. Et quidquid de suo labore dare debeo immediate sibi restituere non postponam. Datum iii castro Kykellewar feria secunda proxima post domi- nicam Reminiscere, anno domini millesimo quadringentesimo sexagesimo sep- timo.

276

Caspar de Hydeghc-th, casteHanus castri Kykellewar etThercz.

Auf der Rilckseite Adresse: Egregio Petro Greb de Weresmarth, iudici regio civi- tatis C.ibiniensis, domino nobis honorando.

i Hierauf ex parie gestrichen.

3 520

Ofen I-IG? Marz 1. Konig Matthias beauflraqt das Weissenburger Kapitcl, Thomas

itnd Bcrnaldus Lcpes de Wasaroskezy in Bcsilzantcilc mchrerer Ortschaftcn, darun-

ler Lamfalwa, Wingard, Byrbo, Zckes et Alamor im Weissenburger undBalas-

teleke et Benye im Kokelburger Komitat einzuftihren.

Datum Budae in dominica Oculi, anno domini INI" CCCC LX™° septimo, regni

nostri anno decimo, coronationis vero tertio.

Die Einftihrung hat laut Ruckvermerk am 19. Mai stattgefunden.

Orig. Pap. Ungar. Landesarchiv Budapest Dl. 30 208. Siegel, rund, Dm. 65 mm, pap icr bedeckt, auf der Riickseile zum Verschluss aufgediiickt. Derselbe Stempel wie Nr. 3 362

3 521

(1467 iWarz 1 Marz 27). Der Konvcnl von Kolozsmonoslor bczeugl dic Ein- sprache von Johanncs Grywald und Genossen dagegen, dass der Rat von Klausenburg den Streit des Nicolaus Balneator mit dem dortigen Spital der Hl. Elisabeth nicht dem Hermannstadler Rat zur Entscheidung vorgelegt hat.

Gleichzeitiges Kopialbuch des Konvents von Kolozsnionostor Ungar. Landcsarchiv Budapest Dl. 36 393. Die zcitliche Einreihung erfolgt nach dei' vorhcrgehenden und dcr unmittclbar folgenden Eintragung im Kopialbuch.

Quod providi viii .Johannes Grywald ac Valentinus Scczel necnon Georgius Bartha, Iiic in Monostor commoranles, nostram personalitcr adeuntes praesen- tiam confessi sunt in hunc modum. Quod cum ipsi feria sexta proxima post festum beati Mathiae apostoli novissime praeteritumi, ad instantem petitionem magistri Nicolai Balneatoris de Coloswar in persona eiusdem ad infrascriptam prohibitionem faciendam in praesentiam iudicis ac iuratorum consulum de dicta civitate Coloswar protunc in sede iudiciaria existentes accesissent, ubi ipsi publice et manifeste eosdem iudicem ac iuratos prohibuissent, ut in causa inter ipsum magistrum Nicolaum ut actorem et principalem necnon providum Petrum, magistrum hospitalis beatae Elj^zabeth in eadem civitate Coloswar con- structi, veluti in causam attractum mota et vertenda, iuramentum depohere minime admitterent sed ipsam causam in secundam diem iudiciarie tunc pro- xime sequenti ad depouendum huiusmodi sacramentum different. Qui iudex et iurati talismodi inhibitionem minime advertissent pracmissumque sacramen- tum ipsi magistro hospitali deponendum adiudicas.scut et admisissent allegan- dum, quod ipsam causam ad aliquem ulteriorem terminum non prorogarent nec ad prohibitionem eorundem causa in eadem a iudicatu desistere vellent, sed ipso die eiusdem causae finem faccrent indilatum, sive idem Nicolaus Balneator personaliter coram' ipsis- compareret sive non. Quiquidem Nicolaus percipiens

1 Februar 27. a ujjej dej. zeile.

277

quod insidiose ipsum captivare machinarentur*, ideo propter metu huiusmodi insidiae personaliter comparere noluisset. Quibus auditis et perceptis, annotati Johannes Grywald et cetera in persona eiusdem magistri Nicolai ipsam causam* discutiendi et discernendi mediantibus ipsorum litteris transmissis in^ praesen- tiam' magistri civium necnon iudicis ac iuratorum civitatis Cibiniensis trans- mitti postulassent. Sed ipsi iudex ac iurati huius transmissionis minime admi- sissent ipsum, quod magistrum hospitalis ad deponendum suum iuramentum in praesentia eorundem compulissent' communem iustitiam eidem magistro Nicolao denegando, in praeiudicium eiusdem ac iuris derogamen manifestum.

* Hierauf gestrichen inier. ' Hierauf gestrichen iud.

* Hierauf gestrichen in sed. ' So Vorlage. ^ Hierauf gestrichen G.

3 522

Ofen 1467 Marz 21. Konig Malthias verbietet den Einwohnern von Radla, die Waltersdorfer an der freien Aiisiibung ihres Weiderechtes zu hindern und vereinigt die Weiden beider Gemeinden.

Orig. Pap. Arh. St. CIuj-Napoca, Archiv der Stadt Bistrita Nr. 84. Siegel, rund, Dm 65 ram, in rofes Wachs vorne aufgedriiclit. Derselbe Stempel wie Nr. 3 362. Regest: Archiv. Zeitschrift 12,83. Berger, Urkunden-Regesten 35 Nr. 186.

Von der Kanzlei: De commissione domini regis.

Mathias dei gratia rex Hungariae, Dalmaciae, Croaciae et cetera fidelibus nos- tris populis et hospitibus villae Radla ac officialibus eiusdem pro tempore existentibus, item omnibus aliis hominibus partium regni nostri Transsilva- narum praesentes visuris salutem et gratiam. Intellegi datur maiestati nostrae in persona fidelium nostrorum populorum et inhabitatorum villae nostrae Kys- demether appellatae ad civitatem nostram Bistriciensem pertinentis, quomodo multiplicas differentiae saepe orirentur inter vos et etiam invadiationes fierent^ eo quod animalia eorum et pecora in locis et pascuis vestris pascerentur. Cum autem in terris usualibus de lege regni nostri pecudes quorumcumque sine con- tradictione pasci consueverunt, igitur nos hoc idem apud vos observari volentes, fidelitati vestrae mandamus, quatenus amodo deinceps calumnia omni abiecta pecudes et pecora dictae villae nostrae Kysdemether et aliarum villarum nostra- rum pertinentiarum scilicet dictae civitatis nostrae Bystriciensis in terris usua- libus, quae dum ipsae villae Radla et Kysdemether una ad ipsam civitatem nostram Bystriciensem pertincbant ut accepimus ad communem usum anima- lium dictarum villarum nullo medio pertinebant pacifice vagari et pasci permit- tatis et per vestros permitti faciatis quod ct eaed[em]' villae nostrae facere et vobis omnibus observare tenebuntur [lej^ge praefata requirente. Secus ergo non facturi; praesentibus perlectis exhibenti restitutis. Datum Budae sabbato proximo ante dominicam Ramispalmarum, anno domini millesimo quadringen- tesimo sexagesimo septimo, regni nostri anno decimo, coronationis vero tertio.

Unlen rechts: Lecta.

* Ober der Zeile. ^ Liiclce 3 mm.

' LOcke 16 mm.

278

3523

Ofen HGT Miirz 21. Konig Matthias tragt deni Szeklergrafcn aiif, bei der Einhe- bung derjdhrlichen Abgabcn die neue Geldwdhrung zu berucksichtigen und keine un- gerechten Mehrforderungen zu stellen.

Orig. Pap. Arh. St. Cluj-Napoca, Archiv der Stadt Bistrlta Nr. 85. Siegel, rund, Dni. 65 mm, in rotes Wachs, papierbedeckt, vorne aufgedriickt. Dcrselbe Stompel wie Nr. 3 362. Regest: Berger, Urkunden-Regesten 35 Nr. 185.

Von der Kanzlei: Coinmissio propria domini regis.

Nos Mathias dei gratia rcx Hungariae, Dalmaciae, Croaciae et cetera memoriae commendamus, quod quia fideles nostri prudentes viri cives et communitas civitatis nostrae Bistriciensis antiqua consuetudine eorum^ requirente comitibus Siculorum nostrorum singulis annis singulos centum centenarios de moneta pro tempore currenti prout ex eorum narratione accepimus solvere tenentur. Igi- tur ne ex diversitate monetarum nostrarum quas pro utilitate regni nostri et partium eiusdem ex deliberatione praelatorum et baronum nostrorum cudi fe- cimus prout sunt grossi, quorum viginti et aliae monetae, quarum centum unum florenum auri faciunt. comitibus ipsis Siculorum nostrorum plus exigendi ardor cupiditatis concrescat et exinde ipsam civitatem nostram ad numerum huius- modi grossorum in ipsa solutione compellant, volumus et ita limitamus, ut tales census annuales ipsa civitas nostra cum moneta nostra praefata, cuius scilicet centum valent florenum auri unum, solvat comitibus praenotatis. Quo- circa mandamus eisdem comitibus Siculorum nostrorum pro tempore consti- tutis, quatenus huiusmodi limitationem nostram in nullo excedere praesumant, praesentesque perlectas reddant semper praesentanti. Datum Budae sabbato proximo ante dominicam Ramispalmarum, anno domini millesimo quadringen- tesimo sexagesimo septimo, regni nostri anno decimo, coronationis vero tertio.

1 Cber der Zeile nachgetragen.

3524

Ofen 1467 Marz 24. Konig Matthias verbietet auf die Beschiverde fidelium nostro- rum circumspectorum Nicolai Zeech dicti, iudicis, et Ambrosii Literati civium civitatis nostrae Koloswar, in ipsorum ac universorunm civium et inhabitatorum eiusdem civitatis nostrae personis allen Zollinhabern dcs Konigreichs Ungarn, von den Bewohnern der Stadt Klausenburg Zolle einzuhcben bzw. sie fcstzunehmcn und vor ihr Gericht zu ziehen. Gleichzeitig irdgt er den Komitatsgrafen und ihren Stellvertreiern sowie allen Adelsrichiern auf, die Klausenbuiger in ihrem Recht auf Zollfreiheii zu schutzen.

Datum Budae feria tertia proxima post dominicam Ramispalmarum, anno do- mini millesimo quadringentesimo sexagesimo septimo, regni nostri anno de- cimo, coronationis vero tertio.

Unten rechts von der Kanzlei: Lecta et correcta D M.

Orig. Perg. Arh. St. CIuj-Napoca, Archiv der .Sladt CIuj-Napoea T 45. Siegel, rund,

Dm. 6-1 mni, in rotcs Wachs, papierbedeckt, voine aufgedriickt. Der Abdruck ist ver-

wischt.

Druck: Jakab, Oklevelt^r 1, 218 Nr. 134.

279

5525

Enycd 1467 Hliirz 27. Joiianiies Lewsch iudex, item Martinus Sutor, Pctrus de Curia, Andreas Pcllifex ceterique iurati cives opidi Enyed herichlm den siehen- biirrjischen Vizewniwoden Jnhannes de Illiie und Ladislcnis de Nadasd aiiflragsge- mdss tiber eine Ehehruchsangekgcnhcil und die getroffcncn Massncdimcn. Sic fiihrcn aus, dass dcr Rat potioribus opidi nostri convocatis inito superinde consilio diu- tiusque tractato matura cum deliberatione... praefatam dominam relictam con- dam Oswaldi ii praescripta nota et in fama criminis fornicationis ex omni re- gimini suo in medio nostri evidentcr praestitisse ct causa snae fornicationis, verberationis ct vulncrationis hominum ac effusione sanguinnm commissae fuerc. Quam ob scelera et demerita tantorum criminum unanimi cxpellandos fore decreveramus. Immo de facto bonae memoriae condam Johanni Yazar, tunc cohabitator noster, eandera de domo, quam ex ipsius condam Johannis annuen- tia inhaJDitabat exire debere commiserat omnibus^ modis. Sed ne in scanda- lum et dedecus suum manifestum publice eiceretur quasi- nocte clandestine se e medio nostri transtulit et vehit impudica dcducta cxtitit^. In quorum veritatis testimonio praesentes literas nostras conscientiose factas sigilloque opidi nostri consignatas ad literatorium mandatnm vcstrum duximus cma- nari. Datumferia sccunda proxima post dominicam Ramispalmarum, anno supradicto*.

Orig. Pap. Ungar. Landesarchiv Budapest Dl. 39 232. Siegel, rund, Dm. 30 nim. in weisses Wachs vorne aufgedriickt. Im Siegelfeld weibliche Fignr in sitzender StcUung. Umschrift in gotischer Minuslcel ...Ilum...

1 Hierauf gestrichen nobis. ' Gebessert aus exlistit.

* Vorlage quadi; hierauf nobis gestrichon. * Dem Mandat der Vizewoiwoden zufolgc

1467.

3526

Rom 1567 Aliirz 31. Dic Kardindle Bissarinn u.a. verleihen den Bruderschaften dcr Gcistliclien und Weltlichen von Bistiitz und Kiralia einen Ahlass von 100 Ta- gen, den der siebenbiirgische Bischof Nikolaus uni wciiere 40 Tage verlangert.

.^.bschrift vor 1900 Arh. St. Cluj-Xapoca, Archiv der Stadt Bistrita Nr. 87 a nach dem heiite verschoUencn Orig. Perg. im .\rchiv der Kvang. Kirchcngcmeinde A.B. Bistrita. Die Siegel der vier Kardinale waren in Blcchl^apscln an Ilanfschniircn angehangt. Eine weitere Absclirift aus etwa 1H50 Arh. St. Sil)iu, Handschriftensammliing dcs Brulcen- fhalmuscums, SammlDiig Wciirich Z 1 7 Nj-. 130 doc. Nr. 139.

Bissarion cpiscopus 'rnsculanus, Nicenus, Johanucs tiluli sancti IMartini in montibus, Nicohnis tituli sanctac Ceciliae Theanensis, l-'ranciscus niiscrationc divina tituli sancti Eustachii sacrosanctac Romanae ccclcsiae cardinales unjr versis et singulis Chrisli fidelibns pracscntes litcras inspccturis, visuris paritcr et andituris sahitem in domino sempilcrnam. Splendor paternae gloriac, qui sua inundum ilhiminat im^ffabili claritate pia vota fidclium de ipsius clcmcntis- sima maicstatc spcrantium tunc praccipuc benigno favore proscquitur cum dc- vota ipsorum hurailitas sanctorum precibus et meritis adinvatur. Cupientes igitur, ut confratornitates seu societatcs prcsbyterorura ct laicorura in Fiistricia et Kyralia Transiivanensis dioccsis ct alii quam plurcs personae ulriusquc scxns eis in hac congregatione adhaerentcs saccrdotcs saccul.ires ex coruni ct alidiiim Cliristi fidclinin dcvotione ct cxcmplo in diviiKirura officiorura rclcbralione

2S0

cum omiii sollrmuitate saepc congiegantur. ul ctiam a pluribus cpiscopis scu ordinariis certas literas ut perccpimus eisdem confratribus concessas, ita quod ipsi confratres scu pcrsonac utriusquo scxus in dictis locis praenominatis scpc- liri possint ct vaicanl, ut in litcris illoruni episcoporum dcsuper confcctis plo- nius continctur. Ac ipsa confratcrnitascougruisfrcqucntcturlionorilnis.ul Chrisli fideles co libcnlius dcvotionis causa confluant ad candcm ibidem i:i divinis officiis dono coelestis gratiae ubcrius se noverint forc rcfcctos et a Christi fidc- libus iugiter vcncratur dc omnipotentis dei misericordia ct beatorum Pctri cl Pauli cius auctoritate confisi omnibus et singulis Christi fidelibus vere poeni- tentibus conlritis ct confessis. Qui quandocumquc dicti confratres taliter aul in quatuoi- tcnqioribus congrcgantur di\ ina offici.T celebrantes omnibus cl singulis pracsentibus et cum dcvotionc intercssentibus ac nd augmcntationem et conservationem dictae congregationis qui dc corum bonis sibi adeo collatis manus porrexerint adiutrices. Nos cardinalcs praefati ct quilibet nostrum quoti- enscumque ipsi Christi fideles in dictis divinis officiis convenerint, tum prae- dictas fraternitatcs conservaverint cuilibet ccntum dies indulgentiarum de in- iunctis eis pocnitentiis miscricorditer in domino relaxamus, pracscntibus vcrn pcrpetuis futuris tcmporibus duraturis. In quorum oranium et singulorum fi- dem et testimonium praesentes literas nostras exinde fieri iussimus et fecimus appensione communiri. Datum Romae in pallatiis nostris sub anno a nativital" domini M" CCCC I.XVII. die autem vero ultima mensis Martii, pontificatus sanctissimi in Christo patris ct domini nostri doinini Pauli divina providcntia papae secundi anno tcrtio.

Dicht darunter vom siebenburgischen Bischof^: Et nos Nicohuis dei et apostolicac sedis gratia cpiscopus Tianssilvanus indulgentias praedictas a praefatis vcne- rabilibus patribus confratcrnitatibus supradictis datas et concessas ratas ha- bemus atque gratas nostrum eis pracbentes consensum pariter et assensum aucto- ritate diocesis easdcm approbantes simili modo quibus supra quadraginta dicrum indulgentias adicicntes. In quorum fidem et testimoniuiu omnium pracmisso- rum sigillum nostrum anulare praesentibus est appensum. Datum in castrO Gyalo septima die mensis .\ugusti anno quo supra.

Aufder Plica: Johannes rector ecclesiae campi sancti videlissetagri dci familiari papae et cetera.

' Das folgende felilt bei Wenrich.

3527

1467 April 10. Das Weissenburgcr Kapilcl bcicugt. dass dcr Adligc Bcncdilct von Rosch cinc Hofslcllc dorlselbst fur 10 Golduldcn an Pcter Grdf von Rolhbcrg pfand- weise iiberlassen hat.

Orig. Pap. .\rli. St. Sibiu U II 264. Siegel, rund, Dni. 41 mm, in weisscs Waclis nuf dcr Riickscitc aufgedriickt. Dersclbe Stcinpel wie N'r. 216. Druck: Aichiv 21, 1887, 356 Nr. 10. Regest: Kemeny, Notitia I, 181.

Nos capitulum ccclesiac Transsilvanae mcmoiiai- commendamus pcr praoscntcs quod nobilis Bencdictus condam Petri de Rawas in nostram personaliter accc- dens praescntiam oraculo vivae vocis suac fassus cxtitit per hunc moduni. Quali- ter ipse pro quibusdam suis neccesitatibus repellendis et sublevaudis uiium fun- duni curiae in cadcin possessione Rawas in mcdii) ciusdem possessionis a parte

281

septentiionali in comitatu Albensi existentem habitam nunc aedificiis destitu- tum ipsum, ut asseruit omnis iuris titulo concernentem, simul cum cunctis suis utilitatibus et pertinentiis quibuslibet ad eundem fundum rite et legitime spec- tantibus ct pertinere debentibus nobili viro Petro de Weresmarth pro decem florenis auri puri plcne ut dixit persolutis et ab eodcm rehabitis pignori obli- gasset immo obligavit coram nobis tali oljligamine vinculo intcrposito, ut quan- documque temporum in processu ipsi Benedicto de Rawas aut suis heredibus praedictum fundum redimendi facultas supeteret, extunc ipse Petrus ac sui he- redes rehabitis prius dictis decem florenis auri dictum fundum simul cum prae- scriptis suis utilitatibus absque omni proccssu iudiciaria ac contradictione qua- libet eidem Benedicto et suis heredibus et resignare et teneantur acremittere, harum nostrarum testimonio literarum mediante. Datum feria sexta proxima ante festum beati Thyburcii martiris, anno domini millesimo quadringentesimo sexagesimo septimo.

Auf der Riickseile von anderer doch gleichzeitiger Hand: Super curia una in Ra- wasch.

3528

Ofen 1467 April 21. Petriis de Zakol. Graf von Temesch, ersucht Peter Graf von Rolhberg und dcn Ral von Hermannsludt, sich beidcm siebenbiirgischen Woiwoden Johannes fiir die Untcrtanen dcr vier siebenbiirgischen Ortschaften der Egrescher Abtei zu verwenden.

Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U III 178. Siegel, rund, Dm. 27 mni, in griines Wachs auf der Ruckseite zum Versehluss aufgedriickt.

Nobilis et circumspecti viri nobis honorandi. Rogamus vestras fautores et ami- citias praesentibus multum diligenter, quatenus sicuti hactenus pauperes ioba- giones quatuor villarum abbatiae de Egres in partibus Transsiluanarum habita- rum protexistis ita et imposterum velitis protegcre. Praeterea iidem iobagiones impraesentiarum coram magnifico domino Johanne vaivoda certa negotia ha- bent. Petimus igitur, ut et in eisdem negotiis coram praefato domino vaivoda velitis laborare causa nostra. Quod si feceritis et nos hic coram serenissimo do- mino rege simili vicissitudine adesse non postponimus. Ex Buda feria tertia proxima ante festum beati Georgii martiris, anno domini millesimo quadringen- tesimo LXmo septimo.

Petrus de Zakol, comes Themesiensis.

Auf der Ruckseite Adresse: Nobili Petro de Weresniarth iudicibus quoque et magistro civitatis Cybiniensis nobis amicis honorandis.

3529

Ofcn HG? Mai 1. Konig Malthias trdgt dem siebenburgischen Woiwoden Johann von Skt. Georgen und Bosing auf, die Anspriiche der Stadt Desch auf cinen ihr streitig gemachten Wald lu unlersuchen undsie gcgebcncnfalls in ihren Rechten da- rauf zu schiitzen.

Orig. Pap. Arh. St. (Uuj-Xapoca, Archiv dcr Stadt Dej Nr. 44. Sicgcl, rund. Um. 05 m ni, -war in rotes Wachs, papierbedcckt, vornc aufgedriickt.

282

Von der I\anzld: De coinmissione domiiii regis.

Mathias dei gratia lex Hungariac, Dalmaciae, Croaciae el cetera fideli nostro magnifico Johanni comiti de Bozyn vaivodae i^artium Transsiluanarum regni nostri salutein et gratiam. Exponitur nobis in personis fidelium nostrorum cir- cumspeclorum iudicis et iuratoruin civium ac totius communitatis civitatis nostrae Dees ad moduin gravis querelae, quoinodo Ladislaus de Wech et alter Ladislaus ct Sigisnuindus de D\znoyo et Johannes de Zeuthmaigitha Desewfii dicti proxime praeteritis diebus silvain ipsorum usualem ab eisdein exponenti- bus minus iuste occupassent et occupatam tenerent nec ipsis exponentibus ea- dein silva uti permitterent de praesenti in praeiudicium iurium ipsorum et dam- num, supplicanles pcr nostram maiestatem ipsis superinde oportuiie provideri. Et quia nos sicuti nemincm regnicolarum nostrorum sic nec praefatos exponen- tes ipsorum iuslis iuribus per quempiam privari vohiinus, ideo fidelitati vestrae firmiler mandainus, quatenus reccptis praesentibus ex parte praefati Ladislai Desewfii ac aliorum suprascriptorum annotatis exponentibus revisis iuribus et literalibus instrumeiitis ambarum partium rectum iudicium, iustitiam et om- nimodam satisfactionem impendere debeatis, prout dictabit ordo iuris. Et si praefatam silvam usualem ad ius eorundem exponenlium pertincre agnoveritis, extunc ipsos in dominio eiusdem silvae contra quoslibet illegitiinos impetitores protegere et conservare debeatis, auctoritate nostra praesentibus vobis in hac parte attributa et iustitia mediantibus. Secus non facturi. Praesentibus perlec- tis exhibenli restitutis. Datum Budae in festo beatorum Philippi et Jacobi apostolorum, anno domini millesimo quadringentesimo sexagesimo septimo, regni nostri anno decimo, coronationis vero quarto.

3 530

Ofen 1467 Mai IL Konig Matthiaa bestuligt seine Urkimde von U62 Nr. 3 276

mit der Urkunde des Johannes uon Hunijad uon 1455 Nr. 2 999 iiber das Recht des

Dominikanerkloslers in Klausenbiirg auf jiihrlich Salz im Wert von 50 Goldgul-

den.

Datum Budae feria secunda proxima post festum ascensionis domini, anno eius-

dem millesiino quadringentesimo sexagesimo septimo, regni nostri anno decimo,

coronationis vero quarto.

Abschrift des 18. Jahrhunderts Batthyaneum Alba lulia XI, 157 Ex Archivo Capituli Albensis Transylvanae excerpta II. 229 239. Eingeschaltet von Kbnig Wladislaw II. 1492, ebenda.

3 531

Ofcn 1467 Mai 18. Konig Matthias fordert die Sieben und Zwei Stiihle auf, sich angesichts eines bevorstehenden Tiirkeneinfalles bcreit zu halten.

Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U 11261. Sicgcl, lund, Dni. 69 niin, in rolcs Wachs vornc aufgedriickt, Reste.

Druck: Teleki, Hunyadi.ik kora 11, 261 Nr. 435 zu Mai 16. Hurmuzaki, Documcnte XV, 1, 62 Nr. 109.

\'on der Kanzlei: Commissio domini regis.

Mathias dei gratia rcx Hungariae, Dalmaciac, Croaciae eL cetera fidelibus nos- tris prudentibus ct circumspcclis scptem el duarum sediuin Saxonicalium Saxo-

283

nibus parlium regni nostri Transsiluanarum salulem et gratiam. Frequens ct consona undique praedicat fama imperatorem Thurcorum cum amplissimo exer- citu et variis machinarum instrumentis appropinquare ad nos in dies et iam in Serviae metis csse, tentaturum omnia quaecumque ad nostram et communem omnium christianorum oppressioncm quod absit pertinent, cui nos divina con- fisi auxilio, quod nunquam nisi illos dcstituil, qui se ipsi defcrunt, et quod nobis ac regno nostro in nullis adhuc nccessitatibus defuit, animose occurrere intendimus et sicut in tali casu decet, patriam ac fidem totis viribus dcfen- sare. Unde ct brevi statuimus nos hinc personaliter ad illas moverc partes, ad quas magis fuerit opportunum. Quapropter fidelitatem vcstram hortamur et nichilominus eidem districtissime praecipimus. quatenus statim acceptis prae- sentibus per singula capita vestra vos ila paralos tenere debcatis, utmoxvisis superinde aliis litcris nostris in bellum proficisci, et tempestive in loco debito constitui valeatis nec sitis, hoc potissimum tempore, more quandoquc alias consueto, vel in motu pigri, vel in apparatu negligentes, quia neutrum horum patitur et instantia periculi et magnitudo. Si autem quod minimc credimus et expectamus, aut tardos vos exhibueritis, aut ad opu.s militiae inulilcs, nove- ritis vobis pro poena irremissibili omnium bonorum ablationem et graviora quaedam deinceps merito incurrere. Secus igitur facere nullatenus praesuma- tis. Praesentibus perlcctis exhibenti restilutis. Datum Budac secundo die fcsti Penthecosten, anno domini millesimo quadringentcsimo scxagesimo septimo, regni nostri anno decimo, corouationis vero quarto.

Unten rechts: Lecta.

3532

Ofen HG7 Mai 18. Konig Matthias foideii den Rat von Hciinannstadt auf, sich angcsichls eines hevorstehenden Tiirkeneinfalls bercitziilialten. Datum Budae secundo festi Penthecostes, anno domini millesimo sexagesimo septimo

Aiif der Riickseite Adresse: Prudentibus et circumspectis iudici et toti communi- tati civitatis nostrae Cibiniensis fidelibus nobis dilectis.

Auf der Riickseite: hecta.

Die Urkunde stimmt bisauf ganz unwesentliche Abweichungenmit der vorherge- hcnden Urkunde Nr. 3 531 iiberein.

Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U II 262. Sicgel, rund, Dm. (55 mm, war in rotes Wachs auf

der Riickseite aufgedriicUt.

Rcgcst: Teleki, Hunyadiak kora 11. 263 Nr. 436.

3533

Siirospaliik I i(i" Mn'\ 21(. Der iudc.v curiae Ladislaus i>on Paloc: crsucht den Rut von Heiinunnsladt, ilun fiir das Klosler der Franziskanerobservanz in Sciros- patak eincn qeeigneten Ziegelbrcnncr iind Dachdecker zu vcrschaffen.

Orig. Pap. .\rh. St. Siljiu U 111 17. Siegel. rund, Djii. 16 miii. war iii yriines Wachs au£ dcr Riickseite zum Verschluss aiiftji-drijckt.

284

Honcsti el prudentcs viri aiuici nobis graU' tliletli. Quia claustium, Iraliuni mi- noium Dbservantiae sancti biancisci in hoiiorem gloriosisimac virginis Mariae in oppido nostro Falhak tundatum pro' vetustate in tccturis tam ecclcsiac quam aliorum aediiiciorum dcmolitum et consumtum tcndil ad ruinam, ideo tegulis et lateribus ad tegendum ct copcriendum tecturas et ctiam pro reformalione aliorum aedificiorum tam eiusdem ciaustri quam ctiam doinus nostrae ad mu- randum quamplurimum indigeret. Audivimus quoque apud vos magistros et laboralores bene expertos, qui ipsas lateres pcrtectc lacere sciunt copiose haberi. Ecce itaque misimus hunc hominem nostrum ad civitatem vestram pro condu- cendis huiusmodi hominibus et laboratoribus. Petimus igitur amiciatias vestras ex singulari confidentia, quatcnus homincm nostrum in ipsis factis nostris vcbis commissum habendo dirigerc vclitis consilio cl auxilio vestro cidem assis- tendo procurarc ac efficere, ut unum bonuin magistrum habere valeamus, qui ipsos lateres pro tccturis bene et perfccte laborare ct etiam cum cisdem tegere sciat. Immo pelimus amicitias vestras, ut vos ipsi nobis huismodi magistrum dare velitis, quia speramus, quod talis homo qui per vos nobis dabitur perfec- tus esse debet ct etiam vestri consideratione diligentius nobis serviret. Peti- mus itaquc iterato, quod in his nobis complacerc velitis prout de amicitiis vest- ris bene confidimus. Et licet non possumus ad huc pcnsare et computare quot tumeniis laterum indigeamus quibus ipsi- labores nostri perfici possent, peti- mus tamcn amicitias vestras, quod vos ipsi cum eodem magistro conventionem facere velitis quantum eidem pro singulis tumeniis laterum ad tegendum tec- turas aptis dare debeamus et quantum pro singulis tumeniis latcrum ad muran- dum aptis dare debeamus. Et quomodocumque cum ipso conventionem et depo- sitionem facietis, rcscribatis nobis in literis vestris ct certi sitis, quod nos eun- dem benigne sei"vare ct sibi iuxta conventionem per vos factam omnino solvere volumus. Cetera lator praesentium dicet. Scripta in oppido nostro Pathak feria sexta proxima post festum sanctissimi corporis Christi, anno domini millesimo quadringentesimo sexagesimo septimo.

Comes Ladislaus de Palocz, iudex curiae regiae maiestatis.

Auf der Riickseite Adresse: Honestis et prudentibus viris Petro de Weresraarth iudici regio ac magistro civium iudicique et consilio civitatis Zebeniensis arai- cis nostris grate dilectis.

^ Vorlage prae. - Hierauf laboralores niit Psiiliten eingekreist

und gctilgt.

3534

Ofen 1467 Mai HO. Konig Matthias verbietet dem Verwaller der i<6inglichen Zoll- einnalimen Joh(mnes Ernst, von den Sachsen der Sieben und Zwei Stiihle und von Sladt und Distriht Kronsladt und Bistritz beim Kauf und Verkauj von VVa/e/i die an Stelle des Dreissigsten eingefiihrte Abgabe einzuheben, ausgenommen aus- Idndische Giiter.

Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U 11 263. Siegel. rund, Dm. 65 mm, in rotes Waclis, papier- bcdeckt, vorne aufgedruckt. Derselbe Stcmpcl wic Nr. 3 362.

Druck: Teleki, Hunyadiak kora 11, 264 Nr. 437 zu Mai 20. Hurmuzaki, Documcnlc XV, 1, 63 Nr. 110.

285

Von der Kanzlei: Conimissio domini regis.

Malhias dei gratia rex Hungariae, Dalmaciae, Croaciae et cetera fidelibus nos- tris egregio Johanni Erensth administratori vectigalis sacrae coronae regni nostri vestroque vicesgerentibus nec non cunctis aliis officialibus et exactori- bus eiusdem vectigalis in partibus Transsilvanis pro tempore constitutis salu- tem et gratiam. Exponitur nobis in personis fidelium nostrorum universorum Saxonum septem et duarum sedium Saxonicalium nec non communitatum et incolarum civitatum nostrarum Cibiniensis, Brassoviensis et Bistriciensis ac districtuum earundem gravi cum querela, quod quamvis antiqua eorum liber- tatc requirente nulli incolarum partium illarum Transsilvanarum in eisdem partibus res ementes et hincinde per easdem partes conducentes de cisdem re- bus eorum vel sexagesimam vel Iricesimam loco cuius nunc alia quaedam exac- tio vectigal coronae futuris perpetuis temporibus appellanda instituta esset, solvere obligati fuerint, nisi illi qui de partibus Moldaviae vel Transalpinarum aut de hoc regno nostro sive aliis quibuscumque exteris partibus res ad ipsas partes Transsiluanas conducentes ad huiusmodi sexagesimam vel tricesimam de lalibus rebus persolvendara debuerint. Idque etiam nunc in novo generali dccreto nostro sit similiter ordinatum. Tamen nunc vos eosdeni Saxones nos- tros et incolas dictarum civitatum nostrarum et partium praedictarum ad sol- vendum huismodi vectigal loco tricesimae institutum etiam de illis rebus quas in illis partibus Transsiluanis emerent et venderent et per fora hincinde de- ferrent iniuste cogeritis et compelleretis in grande praeiudicium libertalis ipso- rum atque dampnum. Unde nos praefatos Saxones nostros et incolas dictarum partium in eorum libertatibus confirmare volcntes, mandamus fidelitati vestrae praesentibus strictissime, quatenus deinceps huiusmodi vectigal ab illis rebus, quaevel per fora in illis partibus hincindj conducuntur vel quae ibidem emun- tur et venduntur, exigere non praesumatis sed solummodo a talibus rebus ipsum vectigal semel dumtaxat exigatis, quae de partibus extraneis ad illas vel de illis ad extraneas conducuntur partes, modum et ordinem in novo generali decre- to superinde edito in nullo excedentes. Praesentibus perlectis exhibenti resti- tutis. Datum Budae tertio die festisacratissimicorporis Christi, anno eiusdem millesimo quadringentesimo sexagesimo septimo, regni nostri anno decimo, coronationis vero quarto.

3535

Kleinlasscln 14G7 Juni 2. Johann Gereb von Weingartskirchen stellt der Kron- sladler Pfarrkirche die Besiizungen Zdrnesii iind Tohan ziiriick.

Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Priv. 173/2. Siegel, rund, Dni. 16 mni, in griines Wachs, papierbedeckt, vorne aufgedriickt. Im Siegelfeld Wappenschild niit aufgerichtctcm Lowen, Umschrift unleserlich. Ober dcm Schild, die Umschrift durchbrechend, Krone rait 4 Zacken.

.Johannes Gereb de Wyngarth memoriae commendamus quibus praesentes incumbunt universis quodque nos illas possessiones Zerna et Thohan vocatas in pertinentia Brasuicnsium existentes, super quibus inter nos et universos hospi- tcs et concives civitatis Brasuiensis quacdam exoriebatur litis materia, pro quibus ipsi Brasuienses e medio ipsorum' duos electos et probos videlicct Ja- cobum villicum et Symonem similiter concives dictae civitatis, in factis ipsa- rum possessionum Zerne et Thuhan vocatarum pro omnimoda ct plcnaria rela- tionc recipienda ad- nos- mittere curarunt. Nos itaque cognitis et circumquaque

286

revisis ipsas possessiones eapropter pin ipsorum ccclesiae, pro cclebratione di- viniorum officiorum ac missarum solemniis in ipsa ecclesia continuandis ipsi ecclesiaepraefataepossessiones annexaeforentet cxisterent, omnino eidem eccle- siae remittere et resignare curaraus harum nostrarum vigore et testimonio, quibus sigillum nostrum proprium imprimi iussimus literarum mediante. Datum in Zenthlaczlo feria tertia proxima post fcstum corporis Christi, anno domini millesimo CCCCLX" septimo.

* Gebessert aus tpsos. ' (Jber der Zeile nachgetragen.

3536

Capilna de Jos 1467 Juni 5. Der siebenbilrgische Woiwode Johannes von Skt. Georgen und Bosing triigt den Grafen, Vizegrafen und Adelsrichtern der Hunyader Gespanscliaft auf. die Klagen der Adligen von Bethlen iiber Ausschreitungen des Heeresaufgeboles der Zwei Stiihle und des Schdssburgcr Stuhles auf iliren dorti- gen Giitern zu untersuclien und zu berichten.

Arh. St. Sibiu, koUationierte Abschrift Manuskript Zimmermann dos Urkundenbuchs XVI, nach Orig. Pap. friiher Stadtarchiv Tirgu Murcs, Familienarchiv Bethlen LXXIII/ 16. Siegel, rund, Dm. 25 mm, inrotcs Wachszum Verschlussauf der Riickseiteaufgcdruckt. Im Siegelfeld Wappenschild mit Sechsstern. Zwci gleichlautende Auftrage sind am gleichen Tag auch an das Weissenburgcr Kapitel und an den Konvent von Kolozsmo- nostor ergangen, eingeschaltet vom Kapitel bzw. vom Konvcnt, Orig. Pap. friiher ebenda LXXIII/17.

Johannes comes de sancto Georgio et Bozin vaivoda Transsilvanus et comes Siculorum nobilibus viris comiti vel vicecomiti et iudicibus nobilium comita- tus de Hwnyd salutem cum honore. Dicilur nobis in personis nobilium virorum Anthonii, Marcii et Gregorii de Bethlen querulose valde, quomodo circa tem- pus autumni dum inter ceteros regnicolas Saxones duarum sediura videlicet Selck^ et Megyes ad excercitum dum- contra Turcos instauratura transissent^ iidem non curatis literis nostris praefatis exponentibus super exemtione descen- suura certarum possessionura ipsorum datis ad possesiones Berekthe, Polob* et Maczo vocatas in comitatu de Hwnyad existentes habitas descensissent ibi- quandam doraum confragentes universas res et bona in eadem repertas asportas- sentpraeterea capellam Wolahicam^ ibidem constructam consimilitcrdisrurapen- tes cuncta bona tam dictae capellae quam villanorura iobagionura scilicet prae- fatorum exponentium inibi reposita et inventa abstulissent inoendiaque seu corabustiones doraorum per ignis positionem coraraisissent. Item Saxones sedis Segeswar® consirailiter terapore in praedicto ad easdem possesiones annotato- rura exponentiura parvipendentes praescriptas literas nostras modo praemisso ipsis e.xponentibus concessas condescendissent, quorum ductor iii hac parte Ni- colaus Retheny extitisset. Quiquidem Saxones universa pecora praefatorum vil- lanorura abigere volentes alios ex eisdera occidissent alios per varia merabra vulnerassent potentia eorura raediante. Quae omnia praeraissa annotati expo- nentes a praefatis Saxonibus duarum sedium pro sexingentisf lorenis auri, a Saxo-

^ In der Ausfertigung fiir den Konvent von * In der Ausfertigung fiir das Weissenburger

Kolozsmonostor Selk. Kapitel Polap.

In der Ausfertigung fiir den Konvent von ' In der Ausfertigung fiir das Weissenburger

Kolozsmonostor tunc. Kapitd Volahicam.

' In der Ausfertigung fur den Konvent von * In der Austertigung fur das Weissenburger

Kolozsmonostor Iransioissent. Kapltel Segesswar.

287

nibus vcro scdis Scgeswar pio quingentis floienis auri pati noluissent. Super quo veslram amicitiam praescntibus pctimus diligenter, quatenus unum cx vohis fransmiltalis, qui ab omnibus quibus incumbit mcram de pracmissis cxperi- atur ccrtitudinis vcritatem, quam tandem nobis amicabilitcr rcscribatis. Da- tum in Capolna teria sexla proxima antc festum beati Barnabae apostoli, anno domiui millcsimo quadringentesimo LXVIP.

Auf dcr Riickseile Adrcsse: Nobilibus viris comiti vel vicccomiti et iudicibus nol)i!inm comitatus de Hwgnvad pro Anthonio de Bethlcn et aliis^ inlrascrip- tis^

Vorlage allos inlrascriptos.

3537

Bukar;st Kfi" .Tuni II. Radn III., Woiwodc der Walnchei, ersucht den Rul uun Ilermanustadt, die Angehorigcn seincs Hofritlcrs Mancha wit ihrer Hahe zoUfrei ausziehcn za lassen.

Orig. Pap. -Vili. Sl. Sibiii l' II 304. Sicgi'1, riind, Dm. 30 niiii, iii roles Waclis auf dcr Kiickseite zum Verscliluss aultiedriiclvl. Im Siegclfeld von cincr Zypressc getrennt zwei Brustbilder, gekront, gegeneinauder gewendet. UmscbriU (nach Bogdan und Jorga;:

II Ico p,^j/\a k^[ix.n]^i, r.u [.Jj.w],vi iiV^iiAxy^l l].

Druck: Bogdan, Documenle 327 Nr. 270. Hurinuzaki, Documcnlc XV, 1, G-t Xr. 111.

Salutem et lionoris conlinuum incrcmentum. Prudentes, cgregii ct circumspecti viri fratrcs ct amici nobis carissimi. Noveiitis quomodo duximus iinum mili- lem nosLrum nominc Mancha patrem ct matrem suum cura filliis et filiobus cum rebus ipsorum ad nos ad ducendum, quia idem Mancha est in domo nostra die ac nocte^ studet nobis exhibcreservitiafidelissima et sibi dedimus septem villas sc ad nutriendum cum patri ct matri suis iure perpaluo cum omnibus suis per- tinentiis. Ea propter vestras rogamus per praesentes, quatcnus per vestrum ca.s- truni libcre pacificc ire et venire ducerc vclitis causa nostri ob respectiim sinc telonio. Si feceritis petita vestra maioril)us nos adimplebimus. Uatum in cas- tro Bokoresth fcria quinta in festo beati Barnabae apostoli, anno domini M" CCCCLXVIII.

Radwl vaivoda Transalpcnsis'^, amicus vester et vicinus.

Auf dcr Rucl;scite: Prudenlibus cL cgregiis circumspectis viris magistro civium deCibinioac iudicibus et iuralorum civibus, fratribus et amicis suis karissimis.

^ Vorlage note. - So Vorlage.

5538

l'i(!7 Juni 16. Das Weissenhurger Kapilrl schaltel die an das Kapitel gericlitete Urkundc dcs siclienhiirgi.^ichen Woiwoden Johannes uon 1467 AV. 3 536 ein und bc- richtet, dass die noch in der Gcncraluersammlung der siehenhiirgi.schen Adligen vom 5. Juni 1467 in C.dpllna dc Jos vorgenommenc Befragung der Adligcn der Hunga- der Gespanschaft iihcr die Ausschreitungen des Ileercsaufgehotes der Zwei Slilhle

288

iiiid des Sltihle Schassbiirfi die Anijuhen von einiijen Adligen der Familie Helhlen filr riililiii heftinden hitl. (Uiiipl is (•crl is iiiimcris pracdiclorimi florciioniin aiiii. Daliiin (luodcciiiio dic iuquisilioiiis piaoiiotatae, anno supradiclo.

.\ili. St. Sibiu, kollationierte .\l)sclirift Mniui.skript /Ciiiiiiicniiaiin tlos Urkuiuk-nlniclis XYl. nacli Orig. Pap. friihcr Stadtarcliiv 'lirgii Mnrcs. I'aniiliciiarcliiv Bctlilcn LXXIIl/ 17. Siegel war in wei-scs NYacIis vorne anf.i^odruckt. Zum yciian gleiclien lugobnis ist dic voin Konvent von Kolozsinonoslor feriii nexla pro.ximu /ios( feslum beali Nicnmedis marliris' durcligefiihrtc und quarln dic diei in'iiiisilionis liraenolalae^ beurkniidctc I'nter- suchnng gelangt, Orig. Pnp. niit iii weisscs Wachs voriic aufgcdriickteiu Sicgel, friiher ebendn.

1 Juni 5. ' Juni 8.

3539

Ofen 14G7 Juli 14. Stephan Gereh de Vimjard hezetigt, dass dic Sachsen der Sieben iind Zwei Stiihle soivie der Dislrikte von Bistritz und Kronstadt hitndert Goldqul- den, filr die er Biirgschaft geleistet, zurilckgezahll hahen.

Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U II 266. Siegel, rund, Din. 2i mm, war in griines ^Yachs vorne aufgedriickt.

Nos Stephanus Gereb de Wyngarlh memoriae commendamus per praesentes, quod prudentes et circumspecti viri universi Saxones septem et duarum sedium Saxonicalium necnon districtuum Bistriciensis et Brassoviensis illos centum florenos aiiri pro quibus nos reverendo in Christo patri domini Johanni episco- po ecclesiae Quinqueecclesiensis secretario, camerario domini noslri regis, in redemtionibus quarundam literartim fideiussoriaruin e.xstiteramus per hominem eorum puta Johannem Sythway dictum civem civitatis Cibiniensis in festo beatae Margarethae virginis et martiris proxime praeteriti^ huc ad Budam vi- delicet domtim nostram transmiserunt et cosdem plenarie nobis assignare fe- cerunt. Ideo nos ipsos Saxones nostri domini regis super huiusmodi ccntum flo- renorum auri assignalione quittos et cxpeditos reddidimus el omuibus modis absolutos commisimus, immo reddimus et committimus pracsentium literarum noslrarum vigore et lestimonio medianlibus. Datum Budae feria tertia proxima post diclum festum.beatae Margarclhae virginis el marliris, anno domini mille- simo quadringenlesiiuo sexagesimo septimo.

> Juli 13.

3540

Hermannstadt 1467 Juli 14. Der siebenburgische Woitvode Johann vonSkl.Geor- (jen und Bosing ersucht das Wei.ssenburger Kapitel, den Klausenhtirgern die Urkunde ilber die von Ihnen und Vertretern des damaligen Vizegubernators von Siebenburgen Johann Gereh von Weingartskirchen durchgeftihrie Grenzbegehung zwischen der Stadt und den Abteibesilzungen Chinteni und Thyboriz herauszu- geben .

niingeschaltet von dem Weissenburger Kapitel 1-167, Orig. Arh. St. Cluj-Napoca, Ar- chiv der Sladt CIuj-Napoca M. 20.

Amicis suis honorandi.s'^ capitulo ecclesiae Albensis Transsiluanae Joliannes comes de sancto Georgio et Bozyn vaivoda Transsiluanus Siculorumque coines

289

amicitiam paratam ciim lionore. Dicitiir nobis in personis universorum civium et hospitum civitatis Coloswar, quod licet ipsi non diu temporibus retroactis acceptis vestro et egregii Johannis Gereb de Wyngarth vicegubernationem rcg- ni partium Transsiluanarum protunc ut dicitur tenentis hominibus inter ipsos ab una ac egregium magistrum Bartholomeum doctorem abbatiae de Colosmonostra gubernatorem metas dictae civitatis ac possessionum Kayantho et Thyboriz vocatarum praedictae abbatiac de Colosmonostra novis metarum erectionibus reambulare reambulatamque metaliter ab invicem sequestrare procuraverint factaque huiusmodi metarum reambulatione iidem vester et dicti Johannis Gereb homines super totali ipsorum executione coram vobis in ca- pitulo fassionem fecerint. Tamen vos favore alterius partis allecti literas ves- tras iuxta eorundem vestri et dicti Johannis Gereb iiominum fassiones eisdem extradare recusassetis communem regni in hac parte consuetudinem penitus abnegantes in dictorum exponentium praeiudicium valde magnum. Super quo amicitias vestras praesentibus requirimus diiigenler, quatenus receptis praesentibus, si ipsa fassio per praedictos vestros et dicti .lohannis Gereb homi- nes coram vobis modo praemisso facta extitit. extunc literas vestras in forma consueta emanari facere eisdemque civibus et hospitibus praetactae civitatis Coloswar modis omnibus extradare debeatis. Datum in Cibinio feria tertia proxima post festum beatae Margarethae virginis, anno domini miilesimo quadringentesimo sexagesimo septimo.

' Verlangerte Schrift.

3541

1467 Jiili 16. Das Weissenbiirger Kapitel heglauhiijt die Urkunde des siehen- burgisehen Woiwoden Johannes von 1467 Nr. o -y-iO und die Urkunde des Vi- zegubernators Johannes Gereb von 1400 Nr. 3 230 betreffend die Abgren-ung der Besitzungen der Ahtei Kolozsmonostor gegen das Gebiet der Stadt Klausen- burg zwischen Chinteni und Klausenburg. die am 23. Septemher 14(>0 staltfgefun- den hat. in qua quidem ultima meta iudex et duo iurati cives eiusdem civitatis Coloswar nudi iuxta legni consuetudinem coram ipsis nostro et dicti Johan- nis Gereb hominibus super ipsis metis et terris iuramentum deposuissent per dictum Johannem hominem dicti Johannis Gereb ipsis datum et explicatum, quibusquidem tamen metarum consignationibus, renovationibus, erectionibus et iuramenti depositioni religiosus vir frater Dominicus ordinis sancti Bene- dicti custos praedicti monasterii beatae Mariae virginis de dicta Colosmo- nostra in sua ac dicti domini Bartholomei gubernatoris nec non conventus ac totius ordinis praedictoruin personis in prima meta erecta et consignata ipsis contradictionis velamine obviasset, prout etiam nostri in praesentia obviavit et contradixit .

Datum feria quinta proxima post festum beatae Margarethae virginis et marty- ris, anno domini millesimo quadringentesimo sexagesimo septimo supradicto. Praesentibus ibidem venerabilibus et honorabilibus dominis Gothardo praepo- sito absente, Anthonio cantore, Mathaeo custode decretorum doctoribus. Gre- gorio de Lippa canonico et decano ceterisque fratribus et concanonicis nostris in dicla ecclesia nostra regi iugiter famulantibus sempiterno.

Orig. Perg. Arh. St. Cluj-Napoca, Archiv der Stadt Cluj-Napoca M 20. Siegel, spitzoval, an bordeau-rotcr Seidenschnur angehangt. Derselbe Stempel wie Nr. 216. Hingeschal- tet vom Weissenburger Kapitel 1468, cbenda M 21.

290

3542

li67 Jiili 20. Ricblrr und Ral rnn Klaiisi-nlnii(] verleihvn der 7.unft und liru- derschafl der Klausenhurcicr Scliinicdcmeislcr Sal:ungen.

Dnick: Jakab, Oklev^Uar I. 221 Xr. i:!6 nacli ciner Einscluillung dcs Konvents von Kolo/.smonostor aus 146t>, deren Original Jakab noch bei der ZuTift eingeselun luit. Hurnnizaki, Docuuiente II, 2, 180 Nr. 160.

Nos Nicolaus Zecstli dictiis. iudex. ceterique iurati cives civitatis Colos- wariensis nicmoriac commendamus tenore pracsentium significantes quibus expedit univcrsis. quod nostri venientcs in praesentiam circumspecti et ho- nesli viri .Vutlionius Symon, Stephanus et Jeronimus fabri nuncupati ac lau- dabilis artis magistri in suis ac aliorum magistrorura eiusdem artis personis no- bis per inodum gravis querehie significare curarunt in hunc mudum: Quod nonnulli alii practactae artis magislri exlra ipsorum zecam et confraternitatem essent, qui et ipsorum antiquas ct hnidabiles consuetudines more alias ab antiquo observatas diversa dampna, incommoda et praeiudicia quotidie ipsis intulissent et inferrent incessanter in ipsorum magistrorum praeiudicium ac ipsius zechae darnnum manifestiim. .\nnotati vero magistri allegautes, ut ob provenliium ac diversorum aliorum defectus ipsorum magistrorum et con- fraternitatis altare in honorem sancti Ladislai in ecclesia parochiali beati Michaelis archangeli fundatum dictumque altarem in divinis ut alias more christiannrum consueto cultibus ob iam praedictorum magistrorum aliorum extraordinarios existentium oppressiones modo antehato factas a modo et in posterum fructuose et commode ser\are non possent. Supplicatum itaque extitit nobis per eosdem magistros de^ote et attente magna precum instantia, ut eis superinde de opportuno remedio provide dignaremur. Unde nos praefatorum magistrorum supplicationibus utpote vere iustis et legitimis nobis in liac parte porrectis et exauditis nolentesque, ut divina dicti altari opera per iam dictos inagistrorum ipsnrumque zecham seu confraternitatem quoquo- modo frustrentur, sed potius ipsa ad laudem dei eiusque ghjriosae genctricis virginis Mariae ac beati Ladislai regis nec non utilitate ac honnris incremento civitatis commodosius augmententur, dignisque et congruis honoribus fre- quentetur. Igitur saepefatos magistros artis fabrilis in zecha et confraternitate existentes in cunctis eorum antiquis liberlatibus et consuetudinibus more aliarum civitatum regalium laudabiliter nbservatis sic et praetactos magis- tros nostri in medio tenere et conser\are volumus. Ideo eisdem magistris prae- sentibus et futuris id annuimus et concedimus et observandum stabilimusque, ut nullus magistrorum de ipsorum medio extra zechain eorum aliquid labo- rare aut laborando exercere valeat neque possit. Item nullus hominum fa- brorum extra zecham existentium ignem suum ultra spatium quindecim dierum ad laborandum aptum tenere et succendere valeat neque audeat, sed interim fraternitati et zechae ipsorum satisfaciendo complacuerit. Item nulhis prae- scriptorum infamatorum sine fidefragorum in ipsam fraternitatem et zecham recipi possit aut debeat, nisi idoneus, honestus et famosus. Item nullus homi- num extraneorum labores ferreos qualescumque particulatim hic inter ipsos magistros vendere possit neque audeat, nisi immo quartalis aut alia notabili quantitate. Item quod nullus serator de ipsorum labniibus videlicet secures aut alia qualiacumque reformandos quoquomodo se intromittere audeat neque possit ad eos pertinens.salvis tamen semper libertatibus et iuribus alienis. Item si ex negligentia aut ignorantia aliquis famulorum fabrorum cquum cuiuscum- que sufferando destruxerit aut claudum effecerit, ita quod equus restaurari aut resanari non possit. ex tunc medietatem pretii ipsius equi idem famulus aliam vero medietatem magister suus exolvere teneatur. Et idem magister

291

equum laesuni amministrare teneatur. Item si aliquis famulorum fabrorum aliquem equum ex corrigiarum aut aliarum attenentiarum sui magistri suf- ferando aut qualitercumque destruendo offenderit, ex tunc ipse magister pro huiusmodi dampno respondere teneatur. Si vero idem famulus ex sui incuria seu negligentia equum alicuius non debito modo ligavit et providerit et ipsum equum laedendo offenderit, extunc praefatus famulus pro huiusmodi dampno respondere sit astrictus prout moris est. Item ipsi magistri centum babata pro tribus florenis auri annectere debeant. Item omnes causas et eorum famulorum excessus ad ipsos magistros et zecham de iure pertinentes discutere et diffinire facultatem habeant, demptis aliis causis ad iudicem et iuratos cives de iure spectantes et cernentps se totaliter cxtrahant. Item quicumque ad zecham ingredi voluerit et ad hauc sufficiens et idoneus fuerit, ille pro ipsa zecha tene- tur dare duos florenos auri. Ideo ne aliquis se propter ipsius paupertate excu- sare valeat, item unam urnam vini et quatuor libras cerae cetera ad ipsius honestatem remittendo. In cuius rei memoriae firmitatemque perpetuam prae- sentes literas nostras privilegiales sigilli nostri maiori et autentici sub appen- sione roboratas saepefactis magistris duximusque concedendas. Datum feria secunda proxima ante festum beatae Mariae Magdalenae, anno domini millesimo quadringentesimo sexagesimo septimo.

3543

Capilua de Jos 1467 August 4. Der siebenbiiigische Woiwode Johannes mn Sankt Georgen iind Bosing bezeugi, dass nobiles viri Johannes et Petrus de Hozwazo, Georgius Thabiasy de Ethczel, Petrus de Somogyen necnon Vaientinus Lite- ratus, villicus de opido Megycs in dem Streil :wischen Katbai ina. dei Witwe nach Johannes Doren de Megyes, iind Elisabeth. der ^Vitwe nach Thomas Balad de Kend, einen Vergleich ziisiande gebracht haben, demzufolge ein Viertel der strittigen Besitzanteile in possessionibus Zeplaak, Kenched el Lapad in Albensi necnon Dombo in Kykellew comitatibus der vorgenanntcn Katharina, drei Viertel Elisabeth zugespiochen werden. Der im Maiki Mcdiasch und Umgcbung befindliche aber gegenwdrtig verpfiindete licgeiule Besitz des verstorbencn Stcphan Doren soll, wenn er ausgeliJst werden kann, un Katliarina fallen. ebenso die Wcrt- sachen. Wer diesen Schiedspnich anfechten wird, hat 100 Mark Silber Bussgeld zu zahlen. von dem SO Mark der Gegenpartei und 20 Mark den Richtern zustehen. Datum in Kapolna feria tertia in profesto gloriosae virginis Maria de nive appel- latae, anno domini millesimo quadringentesimo sexagesimo septimo.

Orig. Pap. durch Feuchtigkeitseinwirkung und Risse stark beschadigt .\rh. St. CIuj- Xapoca, .\rchiv der Filiale Cluj-Napoca der Akademie der S.R.R. Familienarchiv Bildi Nr. 18. Siegel, schildformig, papierbedeckl. in rotes Wachs vorne aufgedriickt.

3544

1467 .Vujfust 18. Der Konveni von Kolozsmonostor beurkundet das zwischen Ver- tretern des siebenbiirgischen Adels, der Sachsen und der Szekler abgeschlossene und gegen KiJnig Matthias gerichtete 0 bereinkommen .

Orig. Perg. Staatsarchiv Wien, Haus-Hof- und Staatsarchiv, Urkundenabteilung. Sie- gel wai- an schwarzbrauner Seidenschnur angehangt.

292

nruck: Notizcnblatt. Bcilagc zuin Archiv fiir Kunde osterrcichischer GcschichtsqucUcn KS:)1!, 197. Szabo, Szt?l<. oklevcllAr 1, 207 Nr. 171 = Hurmuzaki, Documente II, 2, 172 Xr. 15;i. .\rchiv 12, 1874, 93 Nr. 20. Regest: .\rchiv 15, 1880, 195 Nr. 38.

Convi'iitu.s ' monasterii beatac Maiiae virginis dc Cliismonostra omnibus Chri- sti fidelibus tam praesentibus quam futuris praescns scriptum inspecturis sa- lutem iu omnium salvatore. Ad universorum tam praesentium quam futurorum harum serie notitiam volumus pervenire, quod egregii nobilesque viri La- dislaus senior Descvvfi de Losoucz, Michacl de Swk, Benedictus Weres de Farnas. Michael de Gerend, Martinus de Iklod, Stephauus Erdely de Somkerek et Petrus de Hozywazo, item nobiles ac prudentes ct circumspecti viri^ Nicolaus de Vizakna uec non Ladislaus iudex de Zazwaras, Gaspar Dor de Megyes, Laurentius Pereczswthew iudex de Brassovia, Anthonius Parvus de eadem, Petrus Thewrek de Bystricia similiter in ipsorum ac singulorum Saxonum quarunilibet sedium Saxonicalium nominibus et in personis ab uua parte, siqui- demabaltera agilcs viri Ladislaus .\lard de Megyesfalwa, Martinus de Naghlak Elyws deThorozko, Gcorgius de Haranglab, Petrus de Borosnyo de sede Sepsy, Valentinus de Tharkan de scde Chyk. altcr Valentinus Zwerdi et Matheus Zekel de sede Maros nostram personaliter venientes in praesentiam per eosdem spontanea eorum volunlate confessuni extitit in hiinc modum pariter et rc- latum: Quod ipsi visis et perccptis ipsorum ac totius regni Hungariae oppres- sionibus, molestiis et aerumnis quibus ex diruitione et abolitione privilegio- rum per divos reges regni Hungariae consequenterque serenissimum dominum Mathiam regem dei gratia eiusdem regni Hungariae concessorum per ipsum dominum Mathiam regem pacne oppressi existerent et usque ad ultimam deve- nissent desolationem, concordi voto parique consensu et voluntate, propitia- tione divina favente libertates et praerogativa ipsorum et totius regni Hun- gariae contra quoslibet cuiuscumque generis. lingwagii, status, conditionis et praeeminentiae homines volentes manutenere, defendere et conservare et contra hos. qui contra praemissa obstare, contradicere et operare machinaren- tur, in manu forti iuxta eorum possibilitatis exigentiam procedere, tamdiu donec auxilio divino huiusmodi praerogativa et libertates ipsorum ac totius regni Hungariac in suum bonum et felicem statum coadunare et restaurare possent. Spectabiles et magnificos dominos Johannem et Sigismundum comi- tes de Sancto Georgio et Bozin necnon Pertholdum Elderbach de Monyoroke- rek, vaivodas Transilvanos Siculorumque comites ac Emericum et Stephanum terrae Scepusiensis similiter comites in eorum directores et antecessores elegis- sent speciales, certa obligamina infra declaranda cisdem inviolabiliter et incon- cusse observare promittenles. Immo promiserunt et obligarunt se coram no- bis primo: Quod ipsi rcgnicolae ipsarum partium Transsilvanarum fient oboe- dientes et conscnlientes voluntati praetactorum dominorum directorum et antecessorum fratrum atque amicoruin ad eos in praesenli negotio adhaeren- tium rontradictione absque aliquali adinvcnta ad conservandum ipsorum necnon totius regni Hungariae ac praelibatorum dominorum antecessorum ad eosque pertinentes libertates, et quod uuicuique regnicolarum iidem domini directores secundum consuetudines et iura dictarum partium Transsilvana- rum iustitiam administrandi habcant potestatis facultatem. Etiam habeant auctoritatcni levandi ipsos regnicolas praefatarum partium Transsilvanarum iuxta necessitatem contra quoscumque inimicos in hoc negotio contingentcs ad quascumque partes secundum libertates eorum. Et iterum quod si contra potentiam regis fieret conflictus in campo cum dictis antecessoribus et di- rectoribus fratribusque suis ac in hoc negotio ipsis adhaerentibus, si fuerit op- portunum, in eorum auxilium prout fortius et melius poterunt advenire pro- miscrunt sc pugnaturos pro conservandis pracfatarum partium Transsilvana-

293

rum at totiiis regni Hungariae libertatibus. Item quod fumales florenos, sicuti dicari disposuerunt, ad manus ipsorum antecessorum et directorum assignare spoponderunt . Itcm quod treugam pacis foedus et pactum ciuodcumque sub quocumque colore absque consensu et voluntate praelibatorum dominorum antecessorum scu qualiscumque modi concordiam cum quocumquc liominum inire nolunt, nisi partium concurrat assensus. Item quod si contingeret tem- pore medio ratione praescntis negotii aliquem dictorum dominorum anteces- sorum fratrum aut in hoc negotio eis auxiliautium castrum vel castra, civita- tes, oppida et villas ac quascumquc hereditates perdere et ammittere, interim quousque omnia illa redderentur et restaurarentur, cum nemine pacem fa- cient, donec omnia illa effectualiter recuperentur. Item si contigerit aliquem vel aliquos praedictarum partium Transsilvanarum in captivitatem inimici labi vel quocumquc periculo praeveniri pactum per talem vel per tales infringi minime queat, et quod nemo regnicolarum ipsorum ad cuiuscumque iudicis sive spiritualis sive saecularis mandatum ab isto negotio se eximcrc possit, nisi usque finem perseverare. Item quod nuUam innovationem pacis vel guerrae absque voluntate et consensu praetitulatorum dominorum antecessorum seu directorum suorum proprio motu excitare volunt praeter consensum eorundem. Item quod si contigerit ad finalcm decisionem et conscrvationem praesentis negotii, ut ipsi autecessores ct directores ipsorum cum praesenti pccunia, quam nunc dant, et proventibus regalibus in partibus Transsilvanis manibus dic- torum antecessoi-um assignatis in effectimi perducere nequirent extunc ipsis congregatis in unum, tam nobiles, Saxones et Siculi partium dictarum Trans- silvanarum unanimi inito consilio maturo et deliberato teneantur eis ante- cessoribus secundum arduam necessitatem regni auxilium, prout rei extunc arduitas requireret, praebere cum sumptibus et pecuniis. Si vero aliqua par- tium recusaret aliae duae partes arceant ad exequendum eam partem recu- santem pro libertatis pacifica conservatione et rectificatione. Item insuper quod usque ad finalem et effectualem determinationem praesentis incepti ne- gotii pro libertatibus regni ab ipsis dominis anlecessoribus suis nec non fra- tribus eisque in praesenti negotio adhaerentibus seu partem tenentibus, per nullam viain quam humanus intellectus posset capere nec timore, amicitia, dolo, fraude vel dono atque amore quoquomodo dcclinabunt, se cum omni- bus viribus, conatibus, capitibus et rebus cum eis firmiter stabunt et ipsis adhaerebunt, quod absit, etiam cum ammissione omnium pracmissorum fac- tum praesens exequentur, cum cunctis laboribus, fatigiis et expensis atque sumptibus; et si contigerit aliquem iamdictorum antecessorum suorum in conflictu aut alias, quod deus avertat, morte praeoccupari propter hoc negotium praesens continuetur et ex eo ab aliis fratribus antecessorum non se avertent, sed cum eis finaliter persevcrabunt. Et quod Iiaec omnia pracmissa ct quaevis praemissorum singula per ipsos regnicolas nominatos praclibatarum partiuin Transsilvanarum observentur et observari debeant, fide ipsorum bona christi- ana mediante, iuxta vini et formain registri iuramentalis pro praenarratis dominis antecessoribus et dircctoribus suis fratribusque ipsorum obligarunt corain iKjbis cuiusquidem registri iiiramentalis tenor cst: Sic nos deus glo- riosus ac intemerata virgo Maria eius beatissima genitrix et omnes electi dei adiuvent, conservent, vivificent et auxilicntur, ct ut dominus noster .Tcsus Christus intercessione beatissimae virginis Mariae et oninium sanctorum sacralissimum dominicum corpus in inortis articulo praestet nobis et finem bonum tribuat, subitaneaquc et improvisa inorte nos et hacrcdcs nostros pariter non deserat ac fides nostra chrisliana. qua baptisinuin suscepimus, nobis ita auxilietui-, ut oinnia praeinissa siuc dolo ct fraudc^ qualitercumquc cxcogitata et adinvenla astutia firiLiter fideliterque mutuo observabimus'' us(]ue ad determinationem hiiius rci et facti suprascripti. Quod si autcm nos huiusniodi

294

conlructum mutuiini in loto vcl in partc infiingcie altcntaremus \el ipsum non observarcmus quoquomodo, extunc nos pr.ipter non ipsius contractus obser- vationem in fidci noslrac christianae confractioncm ac honorum et humani- tatum ammissiiincm convincamur et convinci debeamus eo facto nosque de talismodi contractus obscr\atione et promissionis reintegratione a duabus per- sonis ecclesiasticis publicc requiramur et admoneamur et si observare, rein- tegrare, reformare et laesum contentare noluerimus, extunc absque omnis litis et ulterioris requisitionis strepitu scntentiam maiorem excommunica- tionis, aggravationis, reaggravationis et brachii saccularis incuramus et a dominis archiepiscopis, cpiscopis, praepositis, abbatibus. presbyteris aut quibuscumque ccclesiasticis personis excommunicemur et singulis locis excom- municati denuntiemur. Supcrindeque nec a sede apostolica neque alia qua- cumquc dignitate gratiam cl relevamcn absolutionis obtincre possimus nec valeamus et si obtinucrimus vcl obtineremus niliil nobis suffragetur, sed per- petuae infamiac ingredine corrumpamur. In cuius rei memoriam firmitatemque perpetuam praescntes literas nostras privilegiales appensione sigilli nostri autentici munitas duximus concedendas. Datum fcria tertia proxima post festum assumtionis beatissimue virginis Mariae, anno domini millesimo qua- dringentesimo sexagesimo septimo.

Verlangerte Schrift. ' Vorlage frude.

^ Hicrauf gestrichen nob. * Vorlage obsevabimus.

3545

Kpeskemet 1467 August 23. Konig Matihias warnt die Biirger der Stadt Her- mannstadt vor einem Zusammengehen mit den Verrdtern.

Abschrift um 1600 auf der 1. Versoseite der auf einem Doppelbogen geschriebenen Orig. Urkunde des polnischen Konigs Sigismund aus 1591 an Fiirst Sigismund Bathori, Ungar. Landesarchiv Budapest Dl. 24 744.

Mathias dei gratia rex Hungariae, Dalmaciae, Croaciae et cetera fidelibus nostris universis et singulis civibus ac toti communitati civitatis nostrae Cibiniensis salutem et gratiam. Constat nobis ipsam civitatem inter alias praecipuam ad nos sacram nostram coronam pertinere omniaque iura, ordi- nationes, dispositioncs et privilegiaa nobis et nostris pruedccessoribus necnon sacra nostra corona habuissc et tenere et ob praemissa ipsam civitatem in omni casu et adversitate regni f idelissimuni nobis et sacrae coronae nostrae permansisse. Cum autem nunc inlelligamus quosdam proditores et malivolos homines in illis partibus Transsilvanis insurrexisse, qui eo non contenti ut per proditores sint exquisito colore ct multis mendaciis ac figmentis adinventis conanlur etiam vos et alios fideles subditos nostros contra ius phasque a vera fide- litate nostra el sacrae coronae avertere, quae res in perpetuam et indele- bilem civilalis illius ignominiam cedet. Statuimus itaque vos literis nostris admonere, ut beneficiorum regalium necnon veterum morum vestrorum ac praecessorum veslrorum mcmores, agatis ea quae vestro debito conveniunt et honori. Requirentcs diligentius, quatenus ipsis proditoribus nostris sive sint aliqui e medio vestri sive forenses asistere non velitis, quin potius toto posse vestro cisdem resistalis, sicuti fideles subditos decet, et tales subditos, qui omnia bona et iura a regibus et sacra corona acceperunt. Nos etiam rec- ta illa tendimus, vobis in auxilium ad exquirendum proditores et fideles

295

reimiiierandos, scientes et a certo tenenles. quod omnes fidelitates nostras no- bis et sacrae nostrae adhibendas volumus favore nostro regio compensare. Datum in Kechkemeth in vigilia festi beati Bartholomei apostoli, anno do- mini millcsimo quadringcntesimo scxagesimo septimo, regni nostri anno de- cimo, coronatiouis vero quarto.

3546

1467 nai-h Aujiust 30 bzw. September Ifi.' Rom Papsl Paiil 1 1 . uerleiht Simoni .lohannis rectori parrochialis ecclesiac sancti Petri de Zolna Transilvancnsis diocesis das Recht, eiiten Tragaltar zu bentitzen.

Regest: Tortenelmi Tar 1899, S. 258 nach Bullae Pauli Il-di anni 1467, A. IV, liber I. Blatt 210 V. 323 r. im Dataria-Archiv in Rom.

' Nach deni Wahl- bzw. Kronungstag des Papstcs.

3547

Miihlbach l-lfi" Septenibpr 22. Johannes Geieb de Vinrjard empfiehlt dem Rat von Hcrmannsladt den Pfarrcr imn Miihlbach als seinen Gesandten.

Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U III 16. Siegel, rund, Dm. 21 mm, war in griines Wachs auf der Riickseite zum Verschluss aufgedriickt.

Circumspectis viris iudicibus, inratis ceterisque civibus Cibiniensibus ami- cis nobis dilectis. En misimus ad vestras amicitias plebanum de Sebes pro aliquibus negociis per nos informatum. Igitur petimus vos, quatenus fidem creditivam adhibere velitis tamquam nosmet vobiscum loqueremur. Datuin in Sebes secundo die festi beati Mathei apostoli et evangclistae, anno domini millesimo quadringentesimo sexagesimo septimo.

.lohannes Gereb de Wingarth et cetera.

Auf der Riickseite Adresse: Circumspectis viris iudicibus necnon iuratis cete- isque civibus Cibiniensibus amicis nobis dilectis.

3548

Klausrnburc) IiG7 Septcniber 22. Koniy Matthias verleiht Gcorg Thabiassi von Hetzcldorf das Konigsricliteramt des Schcnker Stuhles.

Ini Auszuff onthalten in der Urkundc KOnig Miillliias' von 1-177 .I.Tnuar 7, diese eingc- schiillct von .Johann Zapolya lb3'2 Tcbiuar 3, Arh. St. Sihiu U IV 14S8. r^egest; Archiv :m, 19(ll, 437.

... qiiod nos attentis et considcratis fidclitate ct fidelibus servitiis antcfato- rum Cieoigius Thabiassi de Eczcl ac Ladislai cl Thobiac filiorum ciusdcin per eos iuxta eorum possibilitatis cxigcntiam nobis exhibilis, iudicatuni uoslrum regium scdis Scnk, qucm ante illud lempus .lohanncs de .Alorgondal tcuuissc

296

dicehatur. scd ex eo, qiiod idcm dicbus tuuc praclcritis, quendam Michaclcm Knoll diclum, potiorcm civem oppidi nostri Sz. Agolha, diris tormeiitis ct mcmbroruni mut ilat ionibus affecisscl. ac cundcm ncce miscrabili occidisset, idem iudicatus ad nostram collalioncm dcvolutus fuissct, de nostris mani- bus regiis antcfalis Cieorgio 'fhabiassi ac Ladishio ct Thobiae filiis suis sub eisdem conditionibus et oneribus, quibus alii iudices rcgni nostri eorum iudi- catus tenere soliti sunt, infra vitam eorum tenendum et possidendum dedisse- mus et conlulisscmus... in civitale noslra Kolo.svar feria lertia proxima post festum Mathiaci aposloli et evangelislac, anno domini millcsimo quadrin- gentesimo sexagesimo septimo.

3549

Klausciiburti 1 i(>7 Seplfmhcr 22. Koniti Matlhias vcikibl Gevrti Tlwbiussy von Helzeldorf iind seiuen Solinen Ladislaiis iind Tobias die Besiizungcn Rewken und Woldorf sowic Besilzantcile in Kewcsd iind crsuchl das Wcissenbunjer Ku- pitel, bei ihrcr Einfiihruiuj niilziiivirhcn.

... in Coluswar fcria terlia proxima post fcstum beati JMathei apostoli et evan- gelistae, anno millesimo quadringcntesimo se.xagesimo septimo.

Eingcsch.-jllct voin Wcisscnburgcr Kapitd 1467 und im Auszug cntlialtcn in dcr Urkunde Konig .Mattliias von 1486 Dczcmber 4. Orig. Perg. Arh. St. Sibiu, U 11 439. Regesl: Arcliiv 30, 1901, 442/1.

3550

Klausenbur;! liST Septcmber 22. Konig Matlhias bcffeil den Klausenburger Stephan Kiilb und seine Erbcn iwn allcn Steucrn und Abguben nach seineni in der Altstadt gelcgcncn Sieinhaiis, dem Geburishaus dcs Konigs.

Eingeschaltct von C.coig U. Halioczi 1648, Pcrg. .\rh. Sl. Cluj-Napoca, Aichiv dcr Stadt Cluj-Napoca V, 24. Dic Besicgeliing dcr Urkundc ist hciausgcrisscn. Druck: Tortcnclmi tar 1880, 170. .Jakab, Oklcvcltar II, 321 Nr. 156.

Mathias dei gratia rex Ilungariae, Dahiiaciac, Croaciac el cetera. Regiam decet maiestalem domum et lociun nativitalis suae gratiis, favoribus et liber- tatibus providere, ab aliorumquc domibus el curiis in solutione ccnsuum sequestrare. Proinde ad universorum notitiam harum serie volumus peivenire, quod nos cum ad humilimc supplicalionis instanliam nonnullorum fidelium nostrorum pcr eos pro partc fidelis nostri circumspccti Stcpliani Kolb, civis civitatis nostrae Coloswar, nostrae maicslali proplcrca oblatac, tum etiam attentis ct consideratis fidclibus obsequiis quondam Jacobi IMehffi, socri vide- licet ipsius Stephani, per eum serenitati nostrae iu.xta suae possibilitatis exigentiam laudabilitcr exhibitis ct impcnsis. Volentes huiusmodi suorum meritorum intuitu ipsimi aliquo noslro favorc prosequi gratioso, quendam fundum curiar seu domum ipsius iapideam in vcleri caslro Coloswar ex oppo- sito novae civitatis sitam ct haljitam, cui ab oricntali quacdam plalea pcr quam itur ad claustruin beatae Mariae virginis in eidern veteri castro habi- tum ab occidentali vero domus Anlhonii Veres contigue vicinari dicuntur, et in qua idem Stephanus Kolb residentiam facit, ad pracsens personalem simulcum cunctis suis utilitatibus ct pertinentiis quibuslibet utputa vineis.

297

agris, pratis, terris arabilibus et generaliter quarumbilel ulilitalum integri- tatibus quovis nominis vocabulo vocitatis ad ipsum fundum curiae sive domum spectantibus, nec non eundem Stephanuni Kolb et domiuam Ursulam consor- tem eiusdem ac Margaretliam filias videlicel dicti quoudani Jacobi Mehffi cunctosque heredes et posteritates ipsorum ab omnibus censibus, daliis. col- lectis, taxis, exactionibus, contributionibus et quibuscumque solutionibus ac muneribus sive servitiis, tam ordinariis quam extraordinariis, consuetis vel inconsuetis, qui et quae ex parte dicti fundi curiae sive domus ipsiusque Ste- phani Kolb ac Ursulae consortis suae et .Margarethae nec non heredum eorun- dem serenitati nostrae deberenl et posseul proveniri, peuilus et per omnia cx cerla serenitalis nostrae scientia et animo deliberato duximus supporlandas, demplo tributo fisci nostri regalis, et penilus absolvendas. Immo supporla- mus, eliberamus, eximimus, segregamus et absolvimus perpeluis fuluris tem- poribus praesenlium pro vigorem nec inlerposita declarationc: Quod quic- quid de illo fuudo curiae vel domo praemissis pro annnali censu vel laxa ordi- naria seu extraordinaria quoquomodo deberent vel possent serenitati nostrae provenire, iuxta veram et consuetam ac debitam limilationem ab antiquo more civitatis nostrae obscrvatam id in summa principali seu capitali nobis de dicta civitate nostra Coloswar provenire consueto ad rationeni nostrae serenitatis volumus et decrevimus defalcari. Quocirca vobis fidelibus nostris iudici et iuralis civibus diclae civitatis nostrae Coloswar praesentibus et fuluris ac aliis quibuscumque collectoribus et exactoribus praedictorum censuum vel collectarum aut taxarum seu quarumcumque contributionum per nos vel successores nostros reges Hungariae illuc deputandis, cuiusque status et con- ditionis existant, firmiter committimus el mandamus, quatenus a modo dein- ceps praefatum Stephanum ac Ursulam consortem et Margaretham filias dicti quondam Jacobi Mehffi ipsorumque heredes et posteritates universos a solu- tione et contributione quorumcumque censuum, coUectarum, taxarum et exactionum seu etiam serviturum de dicto fundo curiae ac utilitatibus suis praedictis qualitercumque faciendis contra formam praemissae nostrae exemp- tionis et libertationis astringere seu artare aut ea ratione impedire, moles- lare, aggravare, vel dampnificare nusquam et nequaquam praesumatis nec sitis ausi modo aliquali, gratiae nostrae sub obtentu. Praesentes post earum lecturam semper reddi iubemus praesentanli. Quas sigillo nostro secreto, quo ut rex Hungariae utiniur, impendenti fecimus communiri. Dalum in Coloswar in profesto beati Michaelis archangeli, anno domini millesimo qua- dringetesimo sexagesimo seplimo, regni autem nostri anno decimo, corona- tionis vero quarto.

3551

Klausenl)ur(| 1467 September 28. Kuniy Mailhias foideii dcn Rul i'un Heimann- stadt aiif, die vom Zipser Grafcn entsendctcn Aufwierjler zu uerluiften und ihm auszuliefern.

Orig. P:ip. Aih. Sl. Sibiu U II 267. Siegel.rund, Din. 61 lutn. in lolcsWachs, papierbedeckt, ;uif dcr Hiitl-Lseite zum Vcrschluss aufgcdriitlvt. Dersclbe Stenipcl wic Nr. 3 362. Druck: Tclcki, Hunyadiak kora 11, 285 Nr. 445.

Von der Kanzlei: Commissio propria domiui regis.

Mathias dci gralia rex

Hungariae, Dalmaciae, Croaciae et cetera.

Prudenles et circumspccli fideles nobis dilecLi. .\.udinius, quod comes Sccpu-

298

siensis hoiiiines ad seduccuiliun vus illuc niilteiet. Pio eo vobis finniter nian- damus, quatenus dum homines dicli comitis Scepusiensis ad vospervenerint, eos caplivetis et captos simul cum literis el his, quae vobis intimata sunt, maiestati nostrae transniittere debcatis. Secus facere non i)racsumatis. Datum in Coloswar feria seeunda proxima posl festum liealorum Cosmae et Damiani martirum, anno domini millcsimo quadringentcsimo sexagesimo septimo, regni nostri anuo decimo, coronalionis vero quarto.

Aitf der Ritckscite Adrcsse: Prudentibus et cireumspeclis magistro civium ac iudici el iuratis civibus necnon toli communitati civitatis nostrae Cibiniensis fidelibus nobis dileclis.

3 552

Tlioronl)un( 1 'ilw Oklober ;{. Koiug Mallhias iicinahrt allcn aiii Aufsland (legei} ihn Bcleiliiilcn aiis dcr Gcspansrhafl Koluzs Verzcihunii.

Datum in Torda sabbato proximo post festum beati Micliaelis archangeli, anno millcsimo quadringentesimo sexagesimo septimo.

Bruchstiick: Pray, .\nnalus -4, 'M. Kalona, llist. cril. VIII Ij, 229.

3553

Hermannstadt 1^67 Oktoher 19. Koniij Matthias gewdhrt den Sachsen der Zivei Stiihle filr ihre Teilnahme ain Aufsland Vcrzeihunfi.

Orig. Pap. .\rchiv der Kvang. Kirchengemeindc .\.B. Media? Nr. 40 heute als Leihgabe iin Museum fur C.eschichte Bukarest. Bruchstiick: .\rchiv 11, 1873, 66 .Anm. 1.

Von der Kaiizlci: Propria commissio domini regis.

Nos Mathias dei gralia re.x Hungariae, Dalmaciac, Croaciae memoriae com- mendamus tenore praesentium significantes quibus expedit universis, quod pro parte et in personis prudentum et circumspectorum universorum Saxo- num nostrorum in duabus sedilius Megj'es et Seellv vocatis commorantiinn nos- trae declaratum est maiestati in hiinc inodum. Quod cum in liis temporibus proxime praeteritis .lohannes Groff, qui honore waivodatus Transsilvanensis. fungebatur, una cum nobilibus et incolis partium regni nostri Transsilvana- rum fidei et honoris ipsorum oblitis, a fidelitate nobis et sacrae coronae dicti regni nostri Hungariae sub jiraestito' iuramento promissa defecissenl, tunc idem .Johannes eosdem contra nos insurgere conipulisset qui licet tandem com- pulsi insurrexissent. Tamen prout ex testimoniis veridicis comperimus, iidem nobis nocere noluerunt. Propterea supplicatum extitit maiestati nostrae in personis eorundem, ut nos si aliquem gravem animum hoc praetextu contra eos haberemus ab eisdem removeremus. Unde nos tum supplicalionibus prae- fatis inclinati tum vero quia coacti et eompulsi penes ipsum .lohannem Groff insurrexerunt, omnem animi nostri gra\'edincm, si quam fortassis propterea contra ipsos habuissemus removentes eisdem, capitibus quoque rebus et bonis ipsorum quibusvis superinde gratiam fecimus et facimus praesentium per vigorem, ita videlicet, quod nemo hominum temporum in successu eis hoc obiicere possit. Quocirca vobis fidelibus nostris universis et singulis iudicibus

299

et iusticiariis, ccclesiasticis videlicet et saecularibus, item magnificis vaivodis vel vicevaivodis dictarum parlium regni nostri Transsilvanarum cunctisque aliis cuiusvis status et conditionis nominibus necnon regnicolis nostris prae- scntibus et futuris praesentium notiliam habituris harum serie firmissime mandamus, quatenus a modo in posterum praefatos Saxones nostros, tam maiores quam minores, in dictis duabus sedibus commorantes occasione prae- missorum intra vel extra iudicium in personis rebusquc et bonis eorum qui- buscumque impedire, turbare, seu quovismodo damnificare nuHatenus prae- sumatis nec sitis ausi modo aliquali. Praesentibus perlectis exhibcntibus restitutis. Datum in civitate nostra Cibinicnsi feria sccunda proxima post festum beati Lucae evangelistae, anno domini millcsimo quadringentesimo sexagesimo septimo, regni nostri anno decimo, coronationis vero quarto.

' Vorlagc pracilUtlo.

3554

Hermaniistadt 1467 Oktober IJK Koniij Mallhias bcstalifjt dic Bewolmer von Salzbiiifj in ihren Rcxhlcn und Freihciten.

Absclirifl 19. Jahrhundert Arh. St. Sibiu, SainuUung G.D. und Fr. Teulsch .386 f. 1088 f nach dem heute verschollenen Orig. Perg. im Martitarchiv von Ocna Sibiului.

Nos iMathias dei gratia rex Hungariae, Dalmaciae, Croaciac et cetera memo- riae commendamus tcnore praesentium significantes quibus expedit univer- sis, quod pro parte ct in personis fidelium nostrorum universorum civium et hospitum oppidi nostri Wizakna exhibita sunt nobis quaedam duae literae prima condain serenissimi principis domini Andreae regis Hungariae, tenorem quarundam literarum olim excellentissimi principis domini Stephani iunioris consimiliter regis Hungariae confirmative in sc habentcs, sccunda vcro nostra in pergamcno patentcr confecta, super certis libertatibus corundem civium ct hospitum nostrorum supplicatumquc exslitit nobis ut contenta huiusmodi literarum breviter et articulalim praesentibus literis nostris inseri et inscribi facere, buiusmodiquc libertalcs renovare atque ipsos cives et eorum posteros in eisdem libertatibus et consuetudinibus ipsorum antiquis illaese conservare dignaremur. Ex quibus quidem litcris pracfati condani Andrcae regis comperi- mus, ipsum condam dominum Stephauum regem has praefatis civibus et hos- pitibus nostris pcrpetuo duraluros ordinasse libertates et consuetudines: Primo ut ipsi inter se villicum eligant, qui univcrsas causas in medio eorum ortas iudicare et discuterc dcbcat et quod uemo super ipsos violcntuni descensum facere possit. Praeterca quod si qucmpiam ct ipsis civibus sine haeredibus decedere contingerint, extunc talis sua bona sive in vita sive in morle cui- cumque voluerit liberam habeat legandi facultatem. Ceterum quod censum annuale, quem comprovinciales solvere consueverunl solvere non teneantur nisi cum regia maiestas ad partes Transsilvanas vcnire conlingat, eidem mu- ncra dare obligantur. Item quod de quaciimque silva voluerint pro fodina salium ligua sufficienlia succidcre jiossuul. Ex aliis aulem litcris noslris comperimus vaivodis vel vicevaivodis nostris Transsilvanis nec non exacto- ribus taxaruin contribulionum ct coUectorum quarumcumque firmiter man- dasse, ut ipsos cives et hospites nostros conlra libertales et dispositioncs eorum in quanlum cas habciU iuipcdirc ct turbare nullalcmis pracsuniaul. Nos igitur cum huiusmodi supplicationibus noslrae modo quo supra porreclis maicstati

300

inclinati, luiii vero ut ipsi cives vi iiospitcs noslri sicuti numeio ita et lide- lilale augeanlur, contenla praelalaruin literaruin breviler eL arliculaLim prae- sentibus literis nostris sine diminutionc et augmeiilo aliquali inseri et inscribi faciinus ac easdem renovamus volumusque eosdem in eisdem illaese conser- vaie et facerc conservari. Quocirca vol)is fidelibus nostris vaivodis vel vice- vaivodis noslris Transilvancnsibus et ilein universis dicatoiibus et exactoribus censuuin. taxarum ac collectaruin nec non conlribulionum quaruincum([ue praesenlibus et futuris praesentium iiotiliani liabituris harum serie firmissime praecipimus et mandamus, quatenus a modo deinceps memoratos cives et hospites nostros de W^-zakna suosque successores in omnibus praemissis eoruin libertatibus et consueludinibus et specialiter in illis in quibus tempore dicti qiiondam genitoris noslri manserunt, tenere et conservare aut ipsos contra huiusmodi libertates et consuetudines in aliquo impedire et turlJare aut ad aliquam solutionem censuum arctare et compellere non audeatis, nec sitis ausi modo aliquali. Praesentes quoque quas appensione sigilli nostri secreti, quo utimur impendenti communiri fecimus, post earum lecturam semper reddi mandamus praesentanti. Datum Cibinii feria secunda proxima post festum beati Lucae evangelistae, anno domini millesimo quadringentesimo sexagesimo septimo, regni nostri anno decimo, coronationis vero quarto.

3555

Herinannstadt 1467 Oktober 21. Konig Matlhias befreit uber Eisuchen fide- lium nostrorum universorum hospilum et inlial)itatorum opidorum nostrorum Dees et Akna beide Orte als Anerkennunn fiir ihre treue Haltung hei dem jiingsten Aufstand, den Adlir/e und andere Bewotmer Siebenbiirgens zusammen mit Johannes Gruff angezettell luilten, von allen ordentlirhen und ausserordent- liclten Steuern und Abgaben.

Datum Cibinii in festo undecim inilium virginum, anno domini millesimo quadringentesimo septimo, regni nostri aiino decimo, coronationis vcro quarto.

Orig. Pcrg. .'\rli. St. CIuj-Napoca, Archiv der Stadt Dcj Nr. 45. Sicgel war an wciss- griiii-violetter Scidcnschnur angchiingt. Dic Urliundc ist durcli Chcmilcalien verdorben und befindcl sich gegenwartig zum Reslaurieren im Staatsarchiv Bukarest. Sic wird hier nach dem Manuskript Zinimermanns als Rcgcst wiedcrgcgeben.

3556

Hermannstadt 1467 Oktober 22. Konig Mallhius vergabl die Besitzung Rdsinari filr 250 Goldgutden von neuem der Stadt Hermannstadl.

Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U II 653. Siegcl, rund, Dm. 61 mm, war in rotes Wachs

vornc aufgcdrilckt.

Diuck: Transilvania 1873, 222. Hurmuzaki, Documente II, 2, 178 Nr. 158. Archiv 21,

1887, 357 Nr. 11. Hurmuzaki, Documente XV, 1. 64 Nr. 112. V. Pacaia, Monografia

comunei Ra^inariu, Sibiu 1915, 81 .Anm. 1, der die Urkunde mit vollig unzureichenden

.Vrgumenten als Falschung erklart.

Bruchstiick: Eder, Observationcs 135.

Nos Mathias dei gratia rex Hungariae, Dalmaciae, Croaciae et cetera memo- riae coinmendamus tenore praesentium significantes quibus expedit univer- sis, quod licel quaedam villa Walahikalis Rosenara vocata, in territorio civi-

301

tatis noslrae Cibinicnsis sita et liabita, ad eandem civitalem nostram omni iure pertinuerit, lamen tempore ingressus quondam magnifici Michaelis Zy- lagy de Horogzeg piae memoriae ad has partes Transsilvanas per magistrum civium iuratosque cives et totain communitatem eiusdem civilatis nostrae propter urgentem ipsius necessitatem, sicuti veridicis relatibus informati sumus. quondam Pelro Gereb de Weresmarth pro trecentis florenis auri pignori existitisset obligata. Nunc vero eodem Petro Gereb proplcr infidelitatem suam, quam contra nostram maiestatem et sacram coronam dicti regni Hun- gariae graviter excedendo et rebellando incurrit in capite truncato, nos ad devotam et diligentem instantiam universorum civium et totius communi- tatis praedictae civitatis nostrae pracdictam villam Walahicalem Rosenara, quae ad manus nostras rcgias propter notam infidelitatis annotati quondam Petri Gereb rite et legitime devoluta esse perhibetur, cum omnibus et singulis perlinentiis, utilitatibus et iuribus eiusdem ad eandem ab antiquo spectanti- bus et pertinere debentibus ex regia nostra liberalitate pro ducentis et quin- quaginta florenis auri nobis per eosdem cives et totam communitatem plenarie e.xolutis et expeditis eisdem civibus et toti communitati saepefatae civitatis nostrae praesentibus et futuris remisimus et relaxavimus manusque nostras penitus de eadem e.xcipiendo perpetue possidendam, immo remittimus, rela- xamus et excipimus harum nostrarum vigore et testimonio literarum mediante. Datum in dicta civitate nostra Cibiniensi secundo die festi undecim millium virginum, anno domini millcsimo quadringetcsimo sexagesimo septimo, regni nostri anno decimo, coronationis vero quarto.

Von der Kanzlei reclits unten mii anderer Schrifl: Ad relationem Johannis Ernst et cetera.

Auf der Riickseiie von gleichzeitiger Hand: Super donationem possessionis Ro- schonayr.

3557

Hennannstadt 1467 Oktobpr 28. Konig Mallliias schenkt Georg Thahiasg von Helzeldorf ein dem Peler, Grdf von Rolhherg, pfandweise iiberlasscnes Hcuis in Hermannstadt, das wegen dessen Teilnahme an dem siehenbiirgischen Aufstand an den Konig gefallen war.

Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U II 268. Siegcl, riind, Dm. (i5 mm, w.ir in roles Waclis

vorne aiifgedruclct.

Druck: Archiv 21, 1887, 3.58 Nr. 12.

Von der Kanzlei: Commissio domini regis.

Nos Mathias dei gratia rex Hungariae, Dalmaciae, Croaciae et cetera memo- riae commendamus tenore praescntiimi significantes quibus expedit univer- sis, quod nos consideratis fidclitate ct fidelibus serviciis fidelis nostri egregii Thabiasy de Eczel per eum nobis ct sacrac coronac nostrac constanter exhi- bitis quandam domum suam lapideam in civitate nostra Cibiniensi habitam alias per ipsum Georgium condam Petro Gereb de Weresmorth pro centum florenis auri impignoratam scd per notam infidelitatis eiusdem Petri quam ex eo, quod idem postposita fidelitatc qua nobis tenebatur pridem .lohanni Groff lunc wayvodae nostro Transsilvano, qui accepti beneficii inmemor cum Transsilvanenses coniurationes faciendo nobis rcbcllasset ac contra nos ut infidelis hostiliter insurrexisset, adhaerendo incurrit ac tandem pro huius-

302

modi nola sua infidelital is iuxla sua dcmeiita capitc Iruucalus est ad nos- train maiestatem litc^ ct' lcgilimc' devolulam aunolato Georgio Thabiasy suisqiie heredibus ct posterilatibus univcrsis simulcum omni eo iure, quo cadem donius per ipsum Georgium dicto condam Petro Gereb impignorata fuisscl. rcmisimus immo rcmittimus praescutium per vigorem. Quocirca vobis fidelibus noslris wayvodis vel vicewayvodis nostris Transsilvauien- sibus magistro civiuin et iudicc nec non iuratis civibus diclae civilatis nos- trae Cibiniensis cunctis etiam aliis regni nostri iudicibus et iustitiariis ecclc- siaslicis videlicet et saecularibus praesentibus et futuris praesentes visuris liaruin serie firmilcr mandanuis. qualcnus amodo deinccps praefatuin Geor- gium Thabiasy aut suos hcrcdcs ratioue prima ad quorumvis instantiam iudi- ciariam aul vestro astare iudicalui compelleic vel ipsos inlra vel extra iiidi- ciuin impedire vel turbare nullo omnique tempore praesumatis. Praesenti- bus peiiectis exhibenti restitutis. Datum in Cibinio in festo beatorum Symo- nis et Judae apostolorum, anno domini millesimo quadringentesimo sexa- gesiino seplimo, regni nostri anno decimo, coronationis vero quarto.

> Auf Rasur.

3558

Herniannstadt 1467 Oktober 28. Kdiiig Matthias spricht die Guter des zum Tode verurteilten Peter Grtif von Rothberg. ausser den bereits vergabten und der schon an Johann Ernsth vergebenen Besit:ung Cornutel, dessen ^Vilwe Clara und ihrem Sohn Johann zu.

Eingesclialtet vom Weissenburgcr Kapitel 1 169, Orig. Arh.'St. Siljiu V II 260. Drucli: Aichiv 21, 1887, 359 Nr. 13.

Nos Mathias dei gratia rex Hungariae, Dalmaciae, Croaciae et cetera memoriae commendamus tenore praesentium significantes quibus expedit universis, quod nos de beniguitate nostra regia qua deliqucntibus vcniam, elapsis sublevamcn solemus impertiti, iurisque rigorem inlerdum lenitate misericordiae consue- vimus temperare, universis possessionibns poitionibusque et iuribus posses- sionariis, nec non domibus in civitate nostra Cibinicnsi fundatis. nec non vineis et piscinis in territorio eiusdem civitatis nostrae et alias ubilibet in partibus regni nostri Transsiluanarum existentibus. cunctisque aliis rebus et bonis con- dam Petri Gercb dc Weresmarth, ubilibet in quibusvis comitatibus partium praedictarum habitis. quae per notam infidelitatis eiusdem condam Petri quain ipse ex eo novissime incurrerat, quod postposita fidelitate qua nobis et sacrae coronae dicti regni nostri tenebatur. infideiibus nostris incolis scilicet partium Transsiluanarum praedictarum ac magnifico Johanni Groff, tunc honore vai- vodatus fungenti, contra nos exercitualiter insurgentibus periurantibus et si- mul cum dicta civitate nostra Cibiniensiet nonnullisaliis. quos malo svasui ad se traxerat, adherentibus nobis quantum in eo fuit contumaciter rebellavit, quem iuxta demerita sua finaliter poena capitis plecti fecimus, ad nostrammaies- tatem consequenterque sacram coronam huius regni rite et legitime devoluta sunt, exceptis illis rebus et bonis, quae nos in hac civitate nostra vel alias ubi- cumque per fidelem nostrum egregium Johannem Erwsth vel alium ex manda- to nostro proptcr demerita praetacti condam Petri levare et auferri fecimus et dempla simili inodo possessione Horthobag vocata. per nos fideli nostro egregio Johanni Erwslh^ collata, gratiain et misericordiam duximus faciendam specia-

303

les ac de manibiis noslris rcgiis nobili doniinae Clarae vocalae relictae ac Jo- hanni filio condam Petri duximus remittenda et relaxanda, immo rcmittimus praesentium per vigorem. Quocirca voliis fidelibus nostris magnificis palatino et iudici curiae nostrae vestrasque in iudicatu vicesgerentibus nec non vaivo- dis vel vicevaivodis nostris Transsiluanis cunctisque aliis regnicolis nostris et ciuibusvis iudicibus ccclesiasticis videlicct et saecularibus et futuris praescntium noliliam Iiabituris harum serie firinissime mandamus, quatenus praefatani do- minam et Johannem filium eiusdem heredesque eorum in praescriptis bonis et iuribus posessionariis deinceps ad quorumcumque instantiam contra formam praemissae nostrae gratiae intra ct extra iudicium praevia ratione impedire quovismodo non praesumatis et nec sitis ausi modo aliquali, gratiae nostrae sub obtentu. Praesentibus perlectis exhibenti restitutis. Datum Cibinii in festo beatorum Symonis et ludae apostolorum, anno domini millesimo quadringen- tesimo sexagesimo septimo, regni nostri anno decimo, coronationis vero quarto.

1 So Vorlage.

3559

Mediascb 1467 Oktober30. Konig Malthias verbietel den koniglichen ZoUeinneh- mern. wiihrend des AllcrhcHigetyuhrnHtrktes in Kronstadt Zolle cin:iihel)en.

Orig. Pap. Arh. St. Bra^ov, Priv. 174. Siegel runri, Dm. 68 nim, war in rotcs Wachs vorne aiifgedruckt.

Von der Kanzlei: Commissio propria domini regis.

Nos Mathias dei gratia rex Hungariae, Dalmaciae, Croaciae et cetera memoriae commendamus tenore praesentium significantes quibus expedit universis, quod nos ad supplicationem fidclium nostrorum universorum civium et hospitum ac communitatis civitatis nostrac Brassoviensis nobis propterea porrectam, tum vero pro commodn ct utilitate ipsius civitatis nostrae omnes mercatores sive negociatorcs cuiuscunque lingvagii cxistant. dc quibuscumque cxleris partibus ad nundinas circa festum omnium sanctorum proxime venturum in ipsa civitate nostra Brassoviensi celcbrari solitas, vel ex eisdem nundinis ad alia quaecumque loca res mercimonialcs aut alias quascumque deferentes, sive ipsi Brassovienses, sive alii quicumquc existant, a solutione proventuum vecti- galis sacrac coronae nostrac sive tricesimae ac tributi ncc non altcrius cuius- cumque sohitionis onere hac vice tamen gratiosc cximendos duximus et suppor- tandos, imo eximimus et supportamus pracscntium per vigorem. Quocirca vo- bis fidelibus nostris exactoribus vectigalis sacrae coronae nec non tributi et triccsimae cunctis etiam quarumcumque solutionum exactoribus firmiter man- damus, quatenus receptis praesentibus praescriptas proventus vectigalis sacrae coronae nostrae ac tributum aliquod, vel aliam quacumque solutionem a prae- dictis negociatoribus sivc mercatoribus cuiuscumquc lingAagii existant, nec non ab ipsis civibus et hospitibus nostris Brassouiensibus rebusque pcr eosdem ad ipsas nundinas importantibus vel exportantibus de eisdem exigcre non de- beatis, aut quempiam eorum contra formam huiusmodi gratiosae nostrae excm- tionis propter non solutionem vectigalis tributi tricesimae ac alterius cuius- cuncpie in pcrsonis, mcrcanciis rebusque et bonis ipsorum quibuscumquc ab hinc usque ad nonum diem turbare seu damnificare nuUo modo praesumatis. Pracscntibus pcrlectis exhibenti restitutis. Datum in oppido Megycs feria sexta proxima ante fcslum omnium sanclorum, anno domini millesimo quadringen- tesimo sexagesimo septimo, regni nostri anno dccimo, corouationis vcro quarlo.

304

5560

Sfhassburji lifi" Xovenil)er 3. Kdiiifj Maltliias schenld die Besiiziingen Far- kasthelki', Saldorff, Salgo ct F^evereghaz voeatas ac portiones possessionarias in possessionibus Hydegwyz. iMihalfahva, Wezzed, Wyfahv, Bolya, Rakovycza et Horthobagh cum praedio Indagaal dicto oinnino in comitatu Albensi Trans- silvaniK item possessionem lewedych ac porliones possessionarias in possessio- nibus Monyoros, Bwn et Hethwr, nuncupatis in de Kykello nec non possessio- nes Mykes et Zelesthye vocatas in de Thorda coniitatibus existentes et habitas cuni quadam domo in opido nostro Wyzakna constructa, quae alias Nicolai de Wyzakna praefuissent scd pcr notam infidelitatis eiusdem, quam ipse ex eo, quod pridem Johanni Groff alias vaivodae nostro Transsilvauensi, qui accepti beueficii immemor cum Transsilvanensibus coniuratione faciente nobis rebel- lasset et contra nos ut infidelis hostiliter insurrexisset non solum adhaesisset verum etiam nonnullos alios in fidelitate nostra permanere \oIentes cum suis

malis consiliis ad infidelitatem convertisset ct incurrit seinem Hofritter Jo-

hannes Ernst iind dessen SiJhnen Siijisnnind iind lohannes iind beaiiflragt den Kon- i>cnl i>un Koloznwnoslor sie in diesen Besilzcinziifuhrcn. Datiun in Segeswar feria tertia proxima post festum omnium sanctorum, anno domini millesimo quadringentesimo sexagesimo septimo, regni nostri anno decimo, coronationis vero quarto.

Orig. Pap. Ungar. I.andesarchiv Budapust Dl. 2G409. .Siegel, niiul, Dni. G5 iiiin, in rotes Waclis auf der Riickseite zum Verschluss au[gedriicl<t, Reste mit demselben Stem- pel wie Nr. 3 362. Eingeschaltet vom Konvent von Kolozsmonostor 1467; unbesiegelte Kanzleiausfertigung Batthyaneum Alba lulia III, 12. Kopialbuch des Konvents IJngar. Landesarcliiv Budapest, Dl. 36 393, 40 Nr. 4, mit der Urkunde des Konvents bestatigt von Konig Matthias 1470, Abschrift aus 1771 ebenda Dl. 17 897. Druck: Fabritius, Urkundenbuch 84 Nr. 100. Regest: Beke, A kolozsmonostori konvenl G9 Nr. 214.

3561

Keisd 1467 Xovomber 4. Konig Mdllhias Iriigl dcm siebenbiirgischcn Adcl aiif. Unlerluncn. dic nach Entrichlung ihrcs Grundzinscs von ihren Gutcrn in die Sladl Bistrit: :iehcn wollen, nichl :u bchindern.

Orig. Pap. Arh. St. CIuj-Napoca, .\rchiv der Stadt Bistrita Nr. 8G. Siegel, rund, Dm.

65 mm, war in rotes Wachs vorne aufgedrtickt.

Druck: Teleki, Hunyadiak kora 11, 287 Nr. 447.

Regest: .\rchiv. Zeitschrift 12,83. Berger, Urkunden-Regesten 36 Nr. 187.

Von der Kanzlei: Commissio domini regis.

-Mathias dei gratia rex Hungariae, Dalmaciae, Croaciae et cetera fidelibus nos- tris universis et singulis nobilibus et alterius cuiusvis status possessionatis ho- minibus partium Transsilvanarum regni nostri salutem et gratiam, Cum anti- qua cousvetudine dicti regni nostri Hungariae requirente, quilibet iobagio et iobagionalis conditionis homo, tam de nostris quam aliorum bonis habita li- centia, iustoqne terragio deposito ac aliis debitis suis persolutis ad bona et possessiones aliorum liberi sint morandi causa transire, Ideo fidelitati vestrae harum serie firmiter praecipientes mandamus, quatenus omnes iobagiones vestros, qui ut praefertur habita licentia iustoque terragio ac aliis debitis eo- rum persolutis de bonis vestris ad civitatem nostram Bistriciensemac pertinen- tias suas morandi causa venire voluerint, eosdem libere et pacifice ireettrans-

305

ire permittatis et permitti faciatis. Secus si feceritis, commisimus et prae- sentibus firmius committimus fideli nostrn magnifico Johanni de Darcz, comi- ti Siculorum nostrorum, ut ipse vos et quemlibet vestrum ad praemissa facienda arcius compellat et astringafi auctoritatc nostra praesentibus ipsi in hac parte attributa et iustitia mediante. Secus ergo non facturi, praesentibus perlectis exhibenti restitutis. Datum in Zaazkjzd feria quarta proxima post fcstum om- nium sanctorum, anno domini millesimo quadringentesimo sexagesimo septimo, regni nostri anno decimo, coronationis vero quarto.

Gebessert aus compellant el astringant.

3562

Marienburg 1467 Novembor ». Konig Matthias bestuligt seine Uihiinde von 14:62 Nr. 3 279 mit der Uikiinde des Gitbeinators Johannes von Hunyad von 1441 Nr. 2 619 iiber die Schenkung von Muhleneinkiirtften am Homorodbach an die Marienkirche in Marienburg. Die Beurkundung erfolgt iiber Vorsprache des discre- tus Andreas plebanus ecclesiae parochialis beatae Mariae virginis de Feldwar terrae Barcza.

Datum in Fewldwar praedicta feria secunda proxima ante festum beati Martini episcopi et confessoris, anno domini millesimo quadringentesimo sexagesimo septimo, regni nostri anno decimo, coronationis vero quarto.

Auf der Riickseite von der Kanzlei: Regestrata M. R.

Orig. Perg. Axchiv der Evang. Kirchengemeinde A.B. Braso v, l.E. 170. Siegel war angehangt.

3563

Kronstadt 1467 Xovember 11. Konig Matthias befiehlt dem Heimannstadler Koniysrichter und Biirgermeister Ladislaus Han. den Martinszins der Sie- ben Stiihlc vnn vieihundert Silbermaik dem Mitbiirger Mekhior auszufolgen.

Orig. Pap. .\rh. St. Sibiu U II 269. Siegcl, rund, Dm. 64 mm, in rotcs Wachs, papier- bcdcckt. vorne aufgedriiclit. Derselbe Stcmpel wic Nr. 3 362.

\'on der Kanzlei: Commissio domini regis.

Mathias dei gratia rex Hungariae, Dalmaciae, Croaciae et cetera fidelibus nos- tris prudentibus et circumspectis Ladislao Kakas iudici nostro regio et magistro civium civitatis nostrae Cibiniensis salutem et gratiam. Committimus fideli- tati vestrae harum serie firmissime, quatenus receptis praesentibus illas qua- dringenta marcas argenti quae nobis hoc anno e medio Saxonum nostrorum sep- tem sedium provenire debent sine omni difficultate exigere et per omnia eorum gravamina quam primum per eos persolvi facere ac tandem ipsas marcas ad ma- nus fidelis nostri circumspecti Menharth aurifabri civis eiusdem civitatis nos- trae Cibiniensis ne labores nostri sibi commissi negligantur dare debeatis. Secus nullo mf)do facere praesumatis si nostram gravissimam indignationem evitare cupitis. Datum in civitate nostra Brassoviensi in festo beati Martini episcopi et confessoris, anno domini millesimo quadringentesimo sexagesimo septimo, regni nostri anno decimo, coronationis vero quarto.

Auf der Ruclxseite von fast gleichzeitiger Hand: Ratione argenti censualis.

306

3564

Kronstadt 1 'ifi" Xovemhpr 1 1. Kviii(] Mallhias bcsliHigl dir Prinilegien dcr Sladt Kronsladl und des Buizcnlandes betieffend Zullfreilieil, Hcercsdiensl und Kleinliandel in Siebenbiirgcn.

Orig. Perg. Arh. St. Brnsov, Priv. 177. Siegel war an weisser Seidenschmir nngehangt Von der Kanzlei: Coinini.ssio ihunini regis.

Nos Mathias dei gratia rex Hungariae, Dalmaciae, Croaciae et cetera memoriae

commendamus tenore praesentinm significantes qnibus expedit nniversis. quod

nostram venientes in praesentiam fideles nostri circumspecti Petrus Viroh et

Georgius Horwath, iurati cives civitatis nostrac Brassouiensis. in ipsorum ac

universorum fidelium civium et hospitum eiusdem civitatis nostrae Brassouien-

sis et ad eandem pertinentium nominibus et in personis, nobis declararunt

hoc modo, quomodo praedecessores nostri oiim serenissimi reges Hungariae

inter alias libertates, infrascriptis liberlatum praerogativis ipsos decorassent

et praeditos fecissent; supplicantes nostro culmini humiliter ut pristinam et

antiquam eorum libertatem restaurantes cosdem huiusmodi libertatibus invio-

lablliter et inconcusse gaudere et in eisdem gratiose dignaremur conservare.

Nos igilur humillimis snpplicationibus eorundem fideliuni civium et hospitum

nostroruni de Brasso et ad eandem spectantium per praefatos Potrum Viroh et

Georgium Horwath in personis eorundeni noslrae maiestati porrectis inclinati

libertates eorum antiquas, ut iidem sicul numero sic fidelitate augeantur, dic-

tis civibus et hospitibus nostris de Brasso et ad eandem pertinentibus, qui no-

bis et sacrae coronae regiae his novissimis diebus, dum quidam infideles nostri,

incolae scilicet partium Transsilvanarum, postposita eorum fidelitate contra

nos exercitualiter insnrrexissent, constantes in fide promissa fidelitalem illi-

bate observarunt, in futurum restauramus et roboramus in his scrlptis quas te-

nore praesentium specificantes declaramus isto modo: Quod cives et incolae

dictae civitatis Brassouiensis et liberarum villarum provinciae Barcensis aut

aliqui eorundem in negotiationibns seu mercanciis ad partes Transalpinas

euntes et ab illinc redeuntes in tributo de Therch et aliis locis tributorum seu

theoloniornm in ipsa provincia Barcensi existcntibus nunquam ad solutionem

alicuius tribnti teneantur nec sint obligati.scd prorsusasolutioue tributiexemp-

ti habeantur. Praeterea si uostram maiestatem ad partes orientales personali-

ter exercitum ducere contingat, tunc quilibet eorum iuxta suam facultatem

equester vel pedester, propria eorum in pecunia nobiscum proficisci teneantur.

.Si autem versus partes occidentales personaliter excercitum duxerimus, tunc

qninquaginta viros agiles sicut in antiquis eorum privilegiis continetur. bene

armatos et lanceatos in ipsum exercitum nostrum, ex parte communitatis eo-

rum debebunt et tenebuntur destinare, Insuper memoratis civibus et incolis

dictae civitatis Brassouiensis et terrae Barcensis ac eorum cuilibet, hanc spe-

cialis gratiae nostrae praerogativam perpetuis futuris temporibus duraturam

ex certa nostra scientia ac deliberatione praclatorum et baronum nostrorum

duximus faciendam, immo facimus praesentium per vigorem. ut annotati ci-

ves, hospites, mercatores, habitatores, incolae, populi et homines praedictae

civitatis nostrae Brassouiensis et suarum tenutarum seu pertinentiarum pan-

num, telam, barhanum, sindonem et cuiusvis generis pannos cum ulnis et ad

ulnam incidendo, aliasque mercancias et bona cuiuscumque speciei et maneriei

existant, in civitatibus, oppidis, villis, possessionibus, terris et tenutis dicta-

rum partium Transsiluanarum ubilibet, diebus fori et aliis quibusvis cum mas-

sa vel alio quocumque minori pondere, prout voluerint emere, vendere et com-

307

mutare absque contradictione qnnrumlibet lutam, libcram, absolutam et omni- modam more et ad instar alioruni quorumcumc[ue hac libertate utentium, ha- beant facultatem et plenam potestatem. In aliis autem permaneant secundum antiquas eorum libertates et consuetudines, in quibus nos de consilio praelato- rum et baronum nostrorum ob meritum fidelitatis ipsorum eos ducemus conser- vandos. Ut igitur haec nostra libertatum restauratio et donatio salva semper et inconcussa permaneat, nec per quempiam valeat in irritum revocari, prae- sentes eisdem concessimus literas nostras privilegiales secreti sigilli nostri pen- dentis munimine roboratas. Datum Brassouiae in festo beati Martini episcopi et confessoris, anno domini millesimo quadringentesimo sexagesimo septimo, regni nostri anno decimo, coronationis vero quarto.

Auf der Ruckseite von der Kanzlei: Regestrata folio CCXXXXII.

Auf der Riickseite gleichzeilig: Litera super priuilegiis de exercitu et teolonio in castro Tertsch.

3565

Kronstadt 1-^67 Xovember 11. KiJnig Matthias teilt den Kastellanen der Torzburg und den Zolleinnehmern in eadem Therch ac aliis locis tributorum in provincia Barcensi existentibus,... init, ut cives, hospites et incolae dictae civitatis Bras- soviensis et liberarum villarum piovinciae Barcensis aut aliqui eorundem in negotiationibus seu mercanciis ad partesTransalpinas euntes et ab illinc redeun- tes in tributo de praefataTherch et aliis locis tributorum in ipsa provincia Bar- censi existentibus nunquam ad solutionem alicuius tributi teneantur nec sint obligati, sed prorsus a solutione tributi exempti habeantur. Gleichzeitig verbie- iet er den Genannten, von diesen Leuten iigendwelche Zolle einzuheben. Datum Brassouiae in festo beati Martini episcopi et martiris, anno domini mil- lesimo quadringentesimo sexagesimo septimo, regni nostri anno deeimo, coro- nationis vero quarto.

Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Priv. Nr. 175. Siegcl, rund, Dm. 60 mm, in rotes Wachs vorne aufgedriickt. Heste mit demselben Stempel wie Nr. .3 362. Eingeschaltct als 1. Insert von Konig Matthias 1468, Orig. ebenda Priv. Nr. 188. Als Vorurkunde hat Nr. 3 564 gcdicnt. Bruchstiick: Hurrauzaki, Documente XV, 1, 65 Nr. 113.

3566

Kronstadt 1467 \ovember 11. Konig Matthias teilt den siebenhiirgischen Woi- woden und Szeklergrafen. ihren Stellverlretern necnon capitaneis et levatoribus gentium quorumcumque exercituum nostrorum mit, dass er Kronstadt und sei- nen Zugehorigkeiten das alte Recht erneuert und bekrdftigt habe, quod si maiesta- tem nostram ad partes orientales personaliter exercitum ducere contingat, tunc quilibet eorum iuxta suam facultatem equester vel pedester propria in eorum pecunia nobiscum proficisci teneantur, si autem versus partes occiden- tales personaliter exercitum duxerimus, tunc quinquaginta viros agiles bene armalos et lanceatos, ut in antiquis eorum privilegiis continetur, in ipsum exer- citum nostrum ex parte communitatis eoruni debebunt destinare. Gleichzeitig verbietet er den Genannten, cives et hospites dictae civitatis Brassoviensis et eius pertinentiarum zn zusdtzlichen Leistungen zu zwingen.

308

Datiini Brassouiae in festo beati Martini episcopi et confessoris, anno domini inillesinio quadringentesimo sexagesimo septimo, regni nostri anno decimo, coronatiouis vero quarto.

Orig. Pap. Arh. St. Bra$ov. Priv. Nr. 178. Siegel, rund, Dm. 65 mm, in rotcs Wachs, papierbedeekt, vorne aufgedruckt. Derselbe Stcmpel wie Nr. 3 362. Als Vorurkundc hat Nr. 3 564 gedient.

3567

Kronstadt 1467 Xovenilier 11. Kdiiin Malthias ucthihl der Sladl Kionsiadt iind ihren Zubehot eii iiher Einschreilen der Katshcrren Peliits Wyroh itnd Georgius Hor- wath das Recht, abcrall in Siebenbiiirgen kleiniueisen llandel Ireiben :u diirfen, das ihnen Saxones et incolas harum partium Tran.ssilvanarum, qui se hac liber- tate similiter decoratos esse praetenderent streitig machen, wodurch es unter ihnen :u haufigen Auscinandcrscl:ungcn kommt.

Datum Brassouiae in festo beati Martini confcssoris, anno domini millesimo quadrignentesimo sexagesimo septimo, regni nostri anno decimo, corona- tionis vero quarto.

Auf der Rucksete der Kan:lei: R(egestra)ta M(athiae) R(egis),fol. CCXXXXII.

\on gleich:eitigcr Hand: Literae Mathiae regis super libera venditione in sep- tem castris.

Orig. Perg. Arh. St. Brajov Priv. 179. Siegcl, rund, Dm. 63 mm, rotes Wachs in Wachs- schiissel, an gruuer Seidenschnur angehangt. Derselbe Stempel wie Nr. 3 362. Als Vor- urkunde hat Nr. 3 564 gedient. UnvoUstandig: Sieb. Quartalschrift 7, 1801, 287.

3568

Kronstadt 1467 Novomber 11. Konig Maithias besiaiigi auf Ersuchen des Gregorius Schwr, civis civitatis nostrae Brassouiensis... nomine et in per- sona honestae puellae Elizabet filiae quondam Conrardi^ Lapicidae similiter civis eiusdem civitatis nostrae, sororii pracfati Gregorii seinc Urkunde von 1462 Nr. 3 2i)S mit der Urkunde Kiinig Ladislaus von 1457 Nr. 3 061, betref- fend die Schcnkung ivclche spectabilis et magnificus quondam Johannes de Hwnyad, comes Bistriciensis, genitor noster carissimus, dum vivebat, ipsi Conrardo^ de sexta parte proventuum duorum molendinorum tres rotas haben- tium, in possessione nostra Herman vocata districtus terrae Burciae existen- tium qemacht hat. Die Urkunde wird mii secretum sigillum nostrum, quo ut rex Hungariae utimur, verschcn. Dalum Brassouiae in festo beati Martini episcopi et confessoris, auno domini millcsinio quadringentesimo septimo, regni nostri anno decimo, coronationis vero quarto.

Orig. Perg. Arh. St. Bra^ov, Priv. 176. Sicgcl rund, Dni. 65 mm, rotcs Wachs in Wachsschiissel, an griin-weiss-roter Seidenschnur angehangt. Derselbe Stempel wie Nr. 3 362.

Auf der Vordcrsciie oben von der Kanzlci: Commissio domini regis.

309

Auf der Riickseile von der Kanzlei: R(egestra)ta M(athiae) R(egis) folio CCXXXXII.

Auf der Riickseite gleichzeitig: Litcrae super molendinum in Herman.

1 So Vorlage.

3569

Kron^tadt HG7 Xovcinber 12. Konig Matthias verbielet den Kasiellanen der Torzbiirg iind dcr Heldenbiirg. die Bewohner von Marienbiirg diirch die Ablei- tiing des Krebsbaches in ihrem Wasserniitzungsrecht :u hindern.

Orig. Pcrg. Arh. St. Bra^ov, Archiv der Evang. Kiicheiigenieiiidc A.B. Bra^ov, IV. E. 86. Siegel rund, Dm. 64 nim, in rotes Wachs, papierbedeckt, vorne aufgedriickt. Derselbe Stempel wie Nr. 3 362.

Von der Kanzlei: Commissio domini regis.

Matthias dei gratia rcx Hungariae. Dalmaciae, Croatiae ot cetera fidelibus nostris castellanis castrorum nostrorum Thewrch et Ewlthwen salutem et gratiam. Exponitur nobis in personis fidelium nostrorum iudicis et iurato- rum ac communitatis oppidi nostri Fewldwar ad modum gravis querelae, quomodo ipsi rivulo qui circa dicta castra nostra tandem vcro per medium ipsius oppidi nostri Fewkhvar labitur, semper et ab antiquo pacifice usi fuis- sent. modo autein vos quadam calumpnia adinventa ipsos in dominio huiusmodi rivuli multipliciter turbaretis. ita videlicet quod dum velletis ipsum rivu- him de meatu in quo nunc fluit ad alium meatum dimittere faceretis, in ipso- rum praeiudicium atque iniuriam manifestam. Et quia nos qui ex suscepti nostri regiminis officio manutenere debemus quempiam subditorum nostro- rum, nolumus cosdem exponentes per vos minus iuste impediri et turbari permittere, mandamus fidclitati vestrae firmiter, quatenus receptis prae- sentibus rebusque praemisso modo se habentibus, antefatos exponentes in dominio praefati rivuli impedire et turbare non debcatis nec audeatis in praciudiciuin eorundem exponentium dictum rivulum ad alium meatum reci- pere, quin potius eosdem et quemiibct eorum contia quosvis impctitores pro- tegere et defensare teneamini in persona nostra.ct haec iniungimus per futu- ros castellanos eorundem castrorum nostrorum firmiter observari. Praesentes quoque perlectas reddi praesentati. Datum Brassouiae feria quinta proxima post festum beati ]\Iartini episcopi et confessoris, anno domini millesimo quadringentesimo sexagesimo septimo, regni nostri anno decimo, coiona- tionis vero quarto.

Unten rcchls: Lecta.

Auf der Riickseile in gleichzeitiger Schrifl: Litcrac pertinentcs supcr f lu\ ium Cryszbach.

3570

Kronstadt 1 '5ff7 November 12. Konig Matthias leill den siebenbiirgischrn Woiwoden, Vizewoiwoden, Szcklergiafcn, item uni\ersati Saxonuin nostroruni

310

septciii et duaruni ipsoiuni iudieibus sowir allcn iihriticn Rcchtsinhabcin mit, dasx cr cives necnon hospites, niercatores, habitatores, incolas, populos et homi- nes... civitatis Brassouiensis et eius pertinentiarum wegen der von ihnen wdh- rend dcs jilngsten Aiifstandcs lieiviesenen Treiie mit dem Recht hcgabt habe, uber- all iii Siebenbiirgen klcinweiscn Handel niit Te.rtilicn treiben :u kiinnen. und befichlt. sie in dicscin Rccht :u schiitzen. Datum Brassoviae praedicta feria quiiila proxima post festum beati Martini episcopi, anno domini millesimo quadriugentesimo sexagesimo scptimo, regni nostri anno decimo, corona- tionis vero quarto.

Auf dcr Riickseile von gleichzcitiger Hand: Super nundinibus in septem castris.

Orig. Pap. .\rh. St. Brajov, Priv. 180. Siegel, rund, Dm. 66 min, in rotes Wachs vorne aufgedriickt. Derselbe Stempel wie Nr. 3 362. Eingeschaltet vom Konvent von Kolozs- monostor 1519. von Kiinig Ludwig II., 1519, mit dieser Urkunde von Johann Zapolya 1531 und niil diustr Urkunde von Fcrdinand I. 1555, Orig. cbcnda. Unbesiegcltc Kanz- leiausfertigung Pap. .\rh. St. Sibiu, CoU. post. V 1171. Als Vorurkunde hat Nr. 3 564 gedicnt.

3571

Bistritz 1467 Xoveraber 21. Der Ral von Bistritz bezeugt, dass der Stadtrichter Thomas Hauser an den Pfarrer Elyas von FrauenbachjBaia Marc eine Miihle in der platea cerdonum in Bistrit: verkauft hat.

Abschrift um 1500, Arh. St. Cluj-Napoca, Archiv der Stadt Bistrita Nr. 87. Regest: Berger, Urkunden-Regesten 36 Nr. 188.

Nos Gregorius Uyban, Demetrius Kurschner, Petrus Turck, Johannes Loch- ner, Georgius Eyben, Andreas Rothler, Demetrius Buzinger, Stephanus Masch, Petrus Heyfart, Leonardus Bauman nec non Michael Schmid iurati cives civitatis Bistriciensis memoriae commendamus tenore praesentium signifi- cantes quibus incumbit universis, quod nostri pervenit in praesentiam circum- spectusThomas Hauser dictus index noster una cum honesta Anna vocata consorta sua legitime dixerunt ac oracula vivae vocis fassi sunt in hunc modum. Quo- modo ipsi quoddam molendinum intra civitatem Bistriciensem in platea cer- donuni versus plagam orientalem sitam et habitam in fluvio Bistricia vocato decurrente simulcum universis suis utilitatibus, emolumentis et pertinen- tibus venerabili ac egregio viro domino Elye vocato decretorum doctori ac ecclesiae parohialis civitalis Rivulodominarum plebano pro quadringentis florenis auri Yngaricalis plene et totaliter ab eodem domino Elio plebano habitis et receptis dedissent et vendidissent ac coram nobis pari voluntate dederunt ac vendiderunt irrevocabiliter per memoratum dominum Eliam plebanum iure perpetuo possidendo, tenendo pariter et habendo nullius con- tradictione apparente. Ita tamen quod rector ecclesiae Hospitalensis in civi- tatc praedicta Bistriciensi pro tempore constitutus unam quartam praedicti molendini tani infundo quam aedifitiis simul cum singulis utilitatibus ct per- tinentibus suis quemadodum hactenus habuit, tenuit et possedit, sic nunc et imposterum futuris successivis temporibus tenere, habere debeat et suo dominio possideat impedimento absque ullo. In cuius rei testimonium firmi- tatemque perpetuum praesentes nostras literas sigillo civitatis maiori subap- penso consignari fecimus in fidem et testimonium omnium praemissorura. Datum Bystriciae sabbato proximo post festum sanctae Elizabet, anno domini millesimo quadringentesinio sexagesimo septimo.

311

3572

Trotuf li6~ \ovemlicr 22. Konig Mattluas gewdhrl Michacli Apafj- de Alma- kerek... super eo, quod cum novissime nobiles et incolae partium Transilva- narum regni nostri... contra nos easdem partes ingressos exercitualitcr insur- rexissent ipse etiam Michael Apafy postposita fidelitatc, qua nobis tenebatur quantum in co fuit intcr incolas praedictos se nobis aenuilum pracbuil, wo- diirrh cr sein Haiipt und alle seine Besilziechte uerwirkt halle, Vcrzcihunij und besldtigl ihn im Besilz seiner Giiter.

Datum Moldaviac in opido Tatros die dominico proximopost fcstum bcatae Eli- zabeth viduae, anno domini millesimo quadringentesimo sexagesimo sep- timo, regni nostri anno decimo, coronationis vero quarto.

Eingeschaltet voin sicbcnburgischcn Woiwoden Blasius Magyar l-17;i, l'ngar. Lan- desarchiv Budapesl Dl. 17 898 und voin gleichen Woiwoden 1473, ebcnda Dl. 17 899. Bruchstiick: Transilvania 1873, 211 = Hurmuzaki, Docuinente II, 2, 172 Nr. 156.

3573

1467 Dp7.pnil)er !). Der Konvent von Kolozsmonostor beglauhigt dic Urkunde Konig Mallhias uon 14(i7 Nr. 3 560 und bezcugl, dass die Einfiihrung des Jo- hann Ernsl in den Besil: von Orlschaflen, bzw. in Besilzanleile darun. in der Weis- scnburger, Kokelburger und Thorcnburger Gcspanschafl cinschHcsslich eincs Hau- ses in Salzburg am 25. November und den darauffolgcndcn Tagen slaltgefundcn hat, dass aber die Schdssburger Dominikaner bczuglich Wcisskirch Einsprache erhoben haben.

Unbesiegelte Kanzleiausfertigung Perg. Batthyaneum Alba lulia III, 12. Gleichyciti- ges Kopialbuch des Konvents Ungar. Landesarchiv Budapest DI. 36 393, 40 Xr. 4. Druck: Fabritius, LTrkundenbuch 84 Nr. 100 zu Dezembcr 10. Regest: Beke, A kolozsmonostori konvent 69 Nr. 215.

Conventus monasterii beatae Mariae virginis de Colomonostra omnibus Christi fidelibus praesentibus quam futuris praesentium notitiam habituris salutem in omnium salvatore. Ad univcrsorum notitiam harum serie volumus perve- nire, quod nos literas serenissimi priucipis ct domini Mathiae dei gratia regis Hungariae, Dalmaciae, Croaciae et cetcra domini videlicet nnstri metuendis- simi introductorias pariter et statutorias nobis preceptorie loquentes summo cum tenore recepimus in haec verba. (Folgt die Urkunde Konig Matthias von 1467 Nr. 3 560). Nos itaqua mandatis ipsius domini nostri regis obedire cupientes ut tenemur unacum memorato Paulo de Hewesfahva hominc suae serenitatis unum ex nobis vidclicet religiosum viruni fratrem Nicolaum sacer- dotem socium nostrum conventualem ad praemissas introductionem ct sta- tutionem faciendas nostro pro testimonio transmisimus fidcdigiuim. Qui tan- dem exinde ad nos reversi nobis uniformiter retulcrunt, quod ipsi in festo bealae Katherinae virginis et martyris novissime praeteritoi coiiseqiientcr- que aliis diebus ad id aptis et sufficienlibus ad facics praescriptaruin posses- sionum Farkaslhelke, Saldorff, .Salgo et Ffyereghaz vocatarum ac portionum possessionariarum in possessionibus Hydeg\vyz, Mihalfalwa, Wezzed, Wy- falw, Bolya, Rakowycza et Horthowag necnon dicti praedii Indagal- in .\I- bensi, item possessionis Jewedj^ch ac portionum posscssionariarum in posses- sionibus Monyoros, Bwn et Helliwr nuncupatis iii de KykcIIcw nec non pos-

312

scssionum Mvkes et Zclcstliye a|)cllaUiiuiii iii dc Tliorda coniilatibus prac- dictis existentium et habilarum ac practactac domus in dicto oppido Wyzakna constructae vicinis cl commetaneis carundcm puta vcnerabili ac reIii>iosis viris fratribiis Georgio priore ac Wdalrico cl Cristanno ordinis pracdicatorum de claustro beatac Mariae virginis in civitate Segcswaricnsi fundalo in ipsorum ac totius conventus dicti claiistri pcrsonis itein Johanne filio Pauli dc Felcky, altero Johanne filio Salomonis dc Ilccsfahva, Jacobo filio Michaelis de eadem, Andrea filio Valentini de Sard. officiali Ladislai Ewsy de Ilydcgkwlh, altero Andrea dc Sarpathak. Johaunc filio Pctri dc Somogyon, Michaelc dc^ Halas- thelke ac honorabili Dominico plcbano de dicto Wyzakna, itein providis et circuinspectis viris Nicolao iudicc ct Johanne Rasore cive civitatis Segcswa- riensis* praedictae in personis universorum hospitum ct incolarum ciusdcm civitatis, itcm Georgio officiali Gcorgii dc Haranglab ac Anthonio similiLer officiali Johannis Salfy dc Salfalwa, Johanne Fylthews et Andrea Juga ioba- gionibus gcnerosae dominac Clarae, egrcgii Pongracz de Dengelcgh aliisque quain pluribus nobilibus vidclicct ct ignohilibus inibi legitime convocatis et praesentibus accedentes praefatos Johannem Ernisth ac Sigismundum ct Johannem filios eiusdem in dominium earundcm introduxissent easdcmque eisdem cum cunctis ipsarum utilitatibus et pertinentiis quibuslibet, deinptis solum inodo dirccta et acquali mcdictate dictae possessionis Fyereghaz ac simililcr medietate molendini ibidem supcr fluvio Kykellew cxistentis nec- non tertia parte cuiusdam prati seu fenilis intra metas eiusdem posscssionis Fyereghaz habiti in quibus annotatus Georgius prior ac dicti fratres praeno- atum claustrum ipsorum ius testamentarium habere allegassent praemissae regiae donationis titulo statuissent perpetuo possidendas nullo penitus excep- tis ipsis priore et fratribus contradictore apparente legitimis et sufficientibus diebus in faciebus earundem permanentibus. In cuius rei memoriam firmi- tatemque perpetuam praesentes literas nostras privilegiales pendentis et au- tentici sigilli nostri munimine roboratas duximus concedendas. Datum quinto decimo die diei introductionis et statutionis praenotatarum, anno domini supradicto.

Auf dcr Riickscile von ciner andern qlcichzciligcn Ilund: Statutoria Johannis Ernisth super possessionibus Fjercghaz et cetera.

November 25. ' Fclilt.

Hierauf dur cligestrichen ilem poss. * Vorlage Segcswa.

3574

H67 ne/.rmber 30.D(/.s Weisscnhiufjcr Kapilcl sehaltcl die Urkiindc Konig i\Iat-

tltias' imn 1407 JSr. 3 oiO cin iind licrichtct. dass Gcory Thobiassy uon Ilctzel-

dorf iind dcssen Sbhne Ladislaus iind Tol)ias in den Bcsitz von Rewken und

Woldorf sowie in Bcsitzanlcile von Kcwesd cingefiihrt worden sind.

... \ iccsimo secundo dic feriac quartac proximae ante festum beatae Luciae

virginis iu dicto anno domini millesimo riuadringentesimo sexagesimo scp-

timo.

Im Auszug enttialten in der Llrkundc Kiinig Matthias' von 1486 Dezember 4, Orig. Perg. .\ih. St. Sibiu, U II 439. Regest: Archiv 30, 1901, 442/1.

313

3575

Kronstadt 1467 Dezember 31. Konig Malthias vcrlciht dcm Bischof Johannes

von Grosswardein die Halfte der zur Burg Unguras gehorcnden Besitzungen da-

runter Nemethy. Zaaznyres, Waralya in dcr Innerszolnokcr und Zenthiacab,

Kereles cum curia in eadem cxistente, Kintcln. Kallesdorf, Reussen und Salz

in der Dobokaer Gespanschaft und bcauftragt dcn Konvcnt von Kohizsmonostor,

dic Einfiihrung vorzunehmcn.

Datum Brassoviae in festo beati Silvestri papae, anno domini miilesimo qua-

dringcntesimo sexagesimo septimo, regni nostri anno dccimo, coronationis

vero quarto.

Laut Riickvermerk liat die Einfiilnung am 3. Februar 1468 stattgefunden.

Orig. Pap. Ungar. Landcsarchiv Biidapest Dl. 27 917. Siegel, rund, Dm. 65 nim, in rotes Wachs, papierbcdeclit aiif, dcr Huckseile zuin Vcrscliluss aufgedriickt, Rcstc mit dcmsel- ben Stcmpel wie Nr. 3 362.

3 576

li67... Kcinig Malhias gibl bckannt. dass auf dcr leiztcn Reichsversammlung u.a. bcschlosscn wurdc. ne unquam nos vel successores nostri rcges provincias Fogaras, Omias et Radna cum pertincntias earundem quoquomodo a se alie- nare seu abstrahere possimus vel valeant. Sed semper praefati districtus in manibus regiis prompti et parati ad hoc teneantur, ut si quando opportunum fuerit, vaivodae alieni Transalpino vel Moldaviensi ad partium scilicet illa- rum terrarum^ seu recuperationem assignari possint prn dcscensu... Ideo fide- litatibus vestris firmiter praecipiendo mandamus aliud omnino habere nolen- tes, quatenus memorata territoria Fogaras, Omlas et Radna cum pertinentiis eorundem apud quoscumque et qualitercumque habita, quam primum visis praesentibus ad manus vestras occupare et in eisdem durante beneplacito nostro conscrvare ac sicut quaelibet alia bona nostra tucri et defendere debea- tis. Secus nullo modo facere ausuri... 1467.

Der Hinweis von oben, dass dieser Beschluss in der letzten Reichsversammlung gefasst wurde, ermoglicht eine genaucre Zcitsetzung der Urkunde. Es handelt sich dabei zwci- fellos um den bedeutsamen Rcichstag vom Mdrz 1467, auf dem Konig Matthias seine grosse Steuerreform beschliessen liess, vgl. W. Fraknoi, Mathias Corvinus, Frei- burg 1891, S. 120 und I. A. Fessler u. E. Klein, Geschichle von Ungarn, Bd. 3, Budapest 1874, S. o3, 189. Die Urkunde diirfte daher zu April-Mai 1467 an- zusetzen sein.

Druck: J. Sziisz, Kpistolae Mattbiae Coivini rcgis Ilungariac ad pontifices, impcratores, regcs, principes aliosque illustrcs viros. Klausenburg 1745, S. 11 Nr. 6.

Bruchsliick: Edcr, Obscrvationes 146. Katona, Hist. crit. VIII/15, 240. Hurmuzaki,

Documente II, 2, 179 Nr. 159. Contiibutiuni istorice 195.

3577

Kronstadt 1468 Januar I. Konig Matthias vcrlciht dem KronstHdter Biirger Georgius Biro die Besitzungcn Schirkaniicn und fiiriiu.

Oiig. r.np. .\ih. St. Bia^ov, Priv. 182. Sicgcl, rund, in roles Wachs, papierbcdeckl, vornc aufgcdiiickt. Dcrselbe Stempcl wic Nr. 3 362.

314

Von der Kan:h'i: Proprin commissio domini rcgis.

Mathias dei gratia rcx Hungariac, Dalmaciae, Croaciae el cetera memoriae commendamus tenore praesentium significantes quibus expedit universis, quod nos sicuti mediantibus aliis iilcris nostris fideli iiostro Georgio Biro civi' el inliabitalori civitatis Brassowicnsis posscssiones nostras Sarkan et .Alykofalwa in districtu Fogaras habitas et existeiiles durante nostro bcne- placilo contuU"ramus, sic el pracsentibus similiter praetactas possessiones Sarkan ct Mykofalwa vocatas eidem Georgio Biro donamus et conferimus durante nostro beiicphicito per cum possidendas harum nostrarum vigore et testimonio litcraruiii mcdianlibiis. li)atum in civitate nostra Brassowiensi in festo circumcisionis domini. anno eiusdem millesimo quadringentesimo sexagesimo octavo, regni nostri anno decimo, coronationis vero quarto.

^ Vorlage civis.

3578

Kronstadt 1468 Januar 3. Kiinig Matthias hefreit die Bewohner von Kronstadt

iind dem BurzenUind ungrsiehls ihrer Treiie iviihrend des siehenhiinjisehen Auf- standes und des MoldaufeldziKjes porliiiifig ixin der Entriehtung vim ZHllen.

Orig. Pap. Aiii. St. Brasov, Priv. 184. Sicgcl. rund. iti roles Wachs, papicibeclcckt, vorne aufgcdriickt. Dcrsclbe Steuipcl wic Nr. 3 .362. Druck: Tcleki, Hunyadiak koia 11. ,300 Nr. 453. Bruchstiick: Hurnuizaki, Docuuicnte XV, 1, 65 Nr. 114.

Yon der Kanzlei: Propria commissio domini regis.

Nos ^lathias dei gratia rex Hungariae, Dalmaciae, Croaciae et cetera memo- riae commendamus tenore praesentium significantes quibus expedit univer- sis. quod nos considerantes inclitas virtutes, pracckira merita et multimoda servitionim genera fidelium nostrorum circumspectorum civium et inhabi- tatorum civitatis nostrae Brassouiensis, ac totius communitatis terrae Barcza, quibus ipsi novissime, dum sciiicet incolae partium Transsilvanarum regni nostri conlra nos insurrexissent, res et bona ipsorum fortune casibus submit- tendo nobis cuin inagiia fidci constantia assistentes se gratos fidelesque reddere studuerunt, aemulisque nostris totis eorum viribus obstaculum pracbuerunt, Tandem cum in proximo partes iMoldauiae cuni gentibns nostris ingressi fuis- semus, ipsi inter alios fideles nostros non parcentes laboribus et expensis pro defensione honoris et status nostri regii cum sanguinis eorum effusione contra hostcs nostros penes nos et in bello nostro usque ad extremum perse- verarunt et fideliter servieruut, quorum intuitu iios volcutes eisdeni civibus nostris et incolis terrae Barcza nostrae rcmiinciationis gratiam favorosam ostendere, eosdem cives nostros et totam communitatem terrae Barcza tam- diu donec nos in proximo Waradini una cum praelatis et baronibus nostris simul conslitiiti fucrimus et superiudc inaturius deliberabimus, a solutione proventuiini vcctigalis sacrae coronac regni noslri, hoc cst ab exactione vige- simae de rebus ct inercibus ipsorum iuxta decretiini novissime Budae supe- rinde editum persolvi debendac cximcndos ct supporlandos, imnio eximus ct supportamus praesentium per vigorem. Quocirca vobis fidelibus nostris uni- versis exactoribus huiusmodi proventuum vectigalis sacrae coronae regni nostri pro temporc constitutis, harum serie firmissime committimus, qua- tenus, receptis praesentibus piacfatos cives et iiihabitatores dictac civilatis

315

nostrae Brassouiensis ac incolas praedictac terrae Barcza pro tempore exis- tentes usque ad praefixum tempus, donec scilicet nos cum praefatis praelatis et baronibus nostris Waradini in proximo simul constituti fuerimus, et ibi- dem superinde maturius delibcralDimus, ad solutionem proventuum vecti- galis de rebus et mercibus ipsorum persolvi debentibus nullo modo arctare et compellere praesumatis, ct propter non solutioncm ipsius vectigalis dampni- ficare quoquomodo praesumatis, et nec sitis ausi modo aliquali, gratiae nos- trae sub obtentu. Praesentibus perlectis exhibenti restitutis. Datum Bras- souiae die dominico proximo post festum cirumcisionis domini, anno eius- dem millesimo quadringentesimo sexagesimo octavo, rcgni nostri anno decimo, coronationis vero quarto.

Aiif dcr Riickseite Sclvift des 15. Jahihiindcris: Litera super vigesimam.

3579

Kronstadt I '168 Januar 3. Konig Matthias vcrbietel dcn kdniylichcn Rinder- hirten, ihr Vich im Wcichbild iwn Bistrit: b:w. im Distrikt :n ubcrwintcrn.

Orig. Pap. .\ih. St. CIuj-Napoca, .-Vrchiv dcr Sladt Bistrita, 88. Sit-gel, ruiul, Dm. 61 mm, in rotcs Waclis, papierbedeckt, vornc aiifgedriickt, verwischt. Regest: Archiv. Zeitschrift 12,84. Berger, Urkunden-Rcgesten 36 Nr. 189.

Von dcr Kanzlci: Propria commissio domini regis.

Mathias dei gratia rcx Hungariae, Dalmaciae, Croaciae et cetera fidelibus nostris Ladislao et Clementi literatis conductoribus bovum nostrorum salu- tem et gratiam. Exponitur nobis in personis fidelium nostrorum circumspec- torum civium et inhabitatorum civitatis nostrae Bistriciensis, quomodo vos nonnullos boves nostros, qui a Siculis^ collecti sunt in medium eorum et ad pertinentias eiusdem civitatis nostrae imponere velitis eo modo-, ut ipsi huius- modi boves nostros per totam istam hiemem nutrirent, in ipsorum gravamen non modicum. Et quia praefati e.xponentes ctiam alias per nos valde onerati sunt, propterea nolumus ipsos cum ipsis bobus^ gravari permittere, fidelitati vestrae haruni serie mandamus, quatenus receptis praesentibus, si praescrip- tos boves nostros in medium annotatorum civium et inhabitatorum prae- dictae civitatis nostrae Bistriciensis et pertinentiarum suarum nondum im- posuissetis extunc impoucre non debeatis. Ubi vero iam ad vos imposuissetis, extunc volumus, ut ab eisdem removeatis, quoniam ut praescripsimus, nolu- mus eos cum eisdem bobus gravari. .\Iiud non facturi. Praesentibus perlectis exhibenti restitutis. Datum Brassoviae die dominico proximo post festum circumcisionis domini, anno eiusdem millesimo quadringentesimo 'sexage- simo octavo, regni* nostri anno decimo, coronationis vero quarto.

Von der Kanzlei: Lecta.

^ lis auf Rasur. ' bus auf Rasur.

^ Darunter Buchslaben getilgt. * Vcrbessert.

3580

Kronstadt 1 -(fiS .Taniiar .3. Kiinig Matthius itcrlangcrt dcr Sladt Ristrit: dcn AbliefcnuKjslcrniin fur dcn Martins:ins.

316

OriS. P;ip. .Vrli. St. ('.Uij-Napoc.T. .\rc!iiv (ior Slndl Bistritn Nr. 90. Sicgel, run<i, nm, 65 mm, in rotcs Wnciis. p:iph'rl)c(icci<l, vornc aiifgcdriiclit. Dcrsdijc Stonipel wic Nr. 3 3G2. Rcgest: Berger, Urkundcn-Regcsten 30 Nr. 190.

Von diT Kanzlei: Propria commi.ssioni domiiii regis.

Matliias cit«i s»ratia [rex Iliinoariae]*. Dalinaciae, Croaciae et cetera fidelibiis nostris collectoribus censiuim seu taxaruni in partibus regni [ ]- con-

stitutis salutem et gratiani. Quia tios tum ad supplicationem fidelium nostro- rum circumspectorum Ladis[Lai K]*orlath. Gcorgii Thyniar, Martini Biro, Johannis Zabo, Laurencii Panczel civium civitatis Bistriciensis per eos in ipsorum ac totius communitatis eiusdem civitatis nostrae nobis porrectam tum vero aliis bonis de causis solutionem illius census seu taxae. quae in me- dio ipsorum more alias consueto circa festum beati Martini episcopi et con- fessoris proxime praeteritum'' fieri debebat ad festuni beati Georgii martiris proxime ventunim^ duximus prorogandum. immo prorogamus per praesentes. Igitur fidelitati vestrae harum serie firmiter mandamus, quatenus receptis praesentibus taxam seu census praefatos a iudice et civibus saepefatae civi- tatis nostrae Bistriciensis petere vel ipsos aut aliquem ex ipsis propter non solutionem eiusdem infra praedictum festum beati Georgii martiri.s^ impe- dire, turbare aut damnificare contra formam praesentium literarum nostra- rum ullatenus praesumatis necque sitis ausi modo aliquali. Praesentibus per- lectis^ exhibenti restitutis. Datum Brassoviae die dominico proximo post festum circumcisionis domini. anno eiusdem millesimo quadringentesimo sexagesimo octavo, regni nostri anno decimo, coronationis vero quarto.

^ Liicke 32 mm. * November 11.

* Liicke 20 mm. ^ April 23.

^ Lucke 10 mm. ' Obcr der Zeile.

3581

Kroustadt 1468 Januar '!. Konig Matthias verbietet dem Iwnigliclien Steiieiein- neltnier Ladislaus Fono, in Neiidorf die 2-Gulden-Steiier einzuheben.

Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Priv. 183. Siegel, rund, in rotes Wachs, papierbcdcckt, vorne aufgedriickt. Derselbe Stcmpel -wie Nr. 3 362.

Von der Kanzlei: Conimissio domini regis.

Mathias dei gratia rex Hungariae, Dalmaciae, Croaciae et cetera fideli nostro Ladislao Forro dicatori nostro in terra Barcza constituto salutem et gratiam. Quia nos ad supplicationem fidelium civium nostrorum Brassouiensium contri- butionem duorum florenorum auri de medio populorum in Vyfahv commoran- tium eisdem populis nostris remisimus, ideo fidelitati vestrae harum serie fir- missime committimus et mandamus, quatenus huiusmodi contributionem de medio eorum vel ab ipsis nullo modo exigere praesumas ipsosque propter non solutionem huiusmodi contribut ionis in rebus et bonis non audeas quoquomodo molestare aut impedire. Praesentes autem superinde pro tua reserves expedi- lione; secus non facturus. Datis Brassouiae feria secunda proxima post festum circumcisionis domini, anno eiusdem millesimo quadringentesimo sexagesimo octavo, regni nostri anno decimo coronationis vero quarto.

317

3582

Kronsladt l-JGS Janiiar -i. Konig Matthias befiehlt den siebenbilrgischen Woi- ivoilen und Szeklergrafen, die Bewohner von Kronsladt und Rothbach in Hin- sicht aufdie Altgrenze gegen die Adligen und Szekler voni rechten Allufer zu scliiit- zen.

Hingosclialtcf vom Statthalter Gcorg Martimizzi 1547, Arh. St. Brasov, Stcnner I, 136.

Malhias dei grafia rex Hiingaiiae, Dalmaciae, Croaciac et cetera fidelibus nos- tris magnificis Joanni Pongracz de Dengeleg ac Nicolao Chapor waywodis nos- tris Transsiluanis ac comilibus Siculorum nostrorum eorumque vices gerenti- bus, pro tempore constitulis, salutem et gratiam. Intelleximus qualiter^ inter cives civitatis nostrae Brassouiensis ac populis nostris de Weresmarth nec non certos nobiles et Siculos ex altera parte fluvii Olthwyze commorantes, ratione metarum saepius differentiae ct controversiae orirentur, nam praefati cives et populi nostri alleganl ab antiquo hanc habuisse consuetudinem, quod ex quo metae ipsorum a metis dictorum nobilium et Siculorum per ipsum fluvium in- mediate ob invicem sequestrantur in quacumque parte sive ad tenutas dicto- rum civium et populorum nostrorum sive ad pertinentias praefatorum nobi- lium et Siculorum ipsum flumen extra alveum et prope cursum suum quando- cumque declinare vel defluere contigat ipse fluvius pro metis utrarumque par- tium leneatur et habeatur. Et quicquid de tenutis dictorum nobilium et Sicu- lorum ex ista parte fluvii secludetur vel segregaretur, id totum ipsi cives et populi nostri tanquam ius proprium tenere et conservare habuissent faculta- tem. E converso autem similiter dicli nobiles el Siculi licet semper hactenus eadem consuetudine iisi fuissent et gavisi. Tamen nunc Valentinus Nemes et certi alii nobiles quandam insulam de tenutis eorundem per ipsum fluvium in partem scilicet dictorum civium et populorum nostrorum excusam et segrega- tam eisdem civibus et populis nostris colere et uti non permitterent, sed ab eis- dem minus iusteet indebile usurpassent et violentertenerent in grande praeiudi- cium dictorum civiunr et populorum nostrorum atque dampnum. Unde nos volen- tespraefatoscives et populis nostris in iuribus e( anliqua eorum consuetudine illibate conservare. ideo fidelitati vestrae harum serie firmissime committi- nius et mandamus. quatenus receplis praesentibus rebusque modo praemisso se habentibus, praefatos cives et populos nostros secundum antiquam corum con- suetudinem ininiuribus ipsorum conservare ac in dominio praetactae insulae protegere et tuere debcatis, auctorilalo nostra vobis praesenlibus in hac parte attributa et iustitia mediante. Secus non facturi. Praesentibus perlectis exhiben- ti rcstilutis. Dalum Brassowiac feria secunda proxima post festum circumci- sionis domini, anno eiusdem millesimo quadringentesimo sexagesimo octavo, regni nostri anno decimo, coronationis vero quarto.

' Vorlage nochmals qualiter.

3583

Kroiistadt li68 Janiiar 't. Konig Matthias bekriiftigt die Freiheiten der Bistritzer

und verbielet allen Amtstragern, diese anzutasten.

Orig. Perg. Arh. St. ('.liij-Napoca, Archiv dcr Stadt Bislrita Nr. 90 bis. Siegcl war ange-

hangt.

Druclv: Telclvi, Hiinyadialc kora 11.302 Nr. 4.'i4.

Regcst: Archiv. Zcitschritt, 12,84. Berger, Urkundcn-Regcstcn 36 Nr. 191.

318

Von der Kanzlci: Propria coininissio doinini regis.

Nos Mathias dei gralia rex Hungariae, Dalmaciae, Croaciae et cetera^ memo- riae cominendamus lciiore pracsentium significantcs quibus expedit universis, quod fideles nostri circumspecti Ladislaus Koiialh. deorgius Thymar. Marti- nus Byro, .lohannes Zabo et Laurencius Panczel dicti, cives civitatis nostrae Bistrieicnsis in ipsorum ac ccterornm civium et commnnitatis ipsius civitatis nostrac nostram vcnientes in pracscntiam nobis significare curarunt in hunc moduin, quomodo ipsi in eorum libertalibus et consucludinibus antiquis, quibus ipsi tcmporibus divoruin rcgum Hungariae nostrorum videlicet prae- decessorum ac condam doinini genitoris nostri usi fuerunt saepe iinpedirentur et turbarentur. et supplicarunt nobis pracfati Ladislaus Korlath, Georgius Thy- mar, Martinus Byro, .lohannes Zal)o et Laurcncius Panczel in ipsorum ac alio- runi quorum supra nominibus, ut nos eosdcm in supradictis ipsorum liberta- tibus et consuetudinibus antiquis, praesertim vero in illissuper quibus perte- licem coronationem nostram a nobis pro se literas habent confectas tenere per omncs officiales et subditos nostros conservari facere dignaremur. Et qnia ius- ta petentibus non est denegandus assensus, igitur nos tum supplicationibus prae- fatis noslrae modo quo supra porrectis maiestati inclinati. tum vero ut ipsi ci- ves et communitas saepefatae civitatis nostrae Bistriciensis sicuti nuinero ita etiam fidelitate augeantur et ad exhibenda nobis fidelia servitia promtiores reddantnr, annuiinus et concessimus eisdem, ut ipsi et eorum heredes atque posteri in omnibus libcrtatibus et consuetudinibus antiquis, in quibus ipsi temporibus divorum regum Hungariae nostrorum videlicet praedecessorum ac condam domini genitoris nostri usi fuerunt et gavisi, specialiler vero in illis, super quibus posl felicem coronationem nostram a nobis pro se literas habent confectas absque contradictione quorumpiam officialium seu hominum noslro- rum futuris semper temporibus successivis uli^ , frui et gaudere possint atque valeant, iinino annuimus et concedimus praesentium per vigorem. Quo circa vobis fidclibus nostris magnificis vaivodis nostris Transsilvanensibus et comi- tibus Sicnlorum nostrorum ipsorumque vices gerentibus, ilem cunclis officiali- bus el negotiorum noslrorum directoribus in parlibus regni nostri Transsilva- nis constituentibus, praesentibus et futuris, praesentium notitiam habituris, harum serie firmiler mandamus. quatcnus a modo deinceps saepefatos cives et communilalem antefatae civilatis nostrae Bislriciensis aut aliquem ex ipsis contra praeinissas eorum liljerlales iinpedire et turbare aut quovis quaesito co- lore moleslare non aiidealis, quin polius ipsos in eisdem libertalibus illaese conservetis^ et faciatis per omnes subditos vestros conservare, praesentesque quas appensione sigilli nostri secreti communiri fecimus post earum lecturam semper reddi mandamus praesentanti. Datum Brassouiae feria secunda proxima post festum circumcisionis doniini, anno eiusdem millesimo quadringentesimo sexagesimo octavo, regni anno deciino, coronationis vero quarto.

Aiif (ler Btickseite von gleichzeiliger Hand: Confirmatio omniuin libertatum post reditum rcgis de Moldavia.

^ Bis hierher verlangerte Schrift. ^ Vorlage consuetis.

^ Vorlage usi.

3584

Kronstadt l'.fi8 Januar 4. Konig Matthias vergibl den Bistiilzern ihrc Teilnahme am Aufsland.

319

Orig. Papierbogcn Arh. St. Cluj-Xapoca, Archiv der Stadt Bistrita Nr. 89. Siegel, rund,

Dm. 63 mm, in rotes Wachs, papierbedeckl, vorne aufgedruckt. Derselbc Stempcl wie

Nr. 3 362.

Bruchstuck: Archiv 6, 1863, 70 Anm. 12.

Regest: Archiv. Zeitschrift 12,84. Berger, llrkundcn-Regeslen 36 Nr. 192.

Von der Kanzlei: Piopria commis.sio domini regis.

Nos Mathias dei gratia rex Hungariae, Dalmaciae, Croaciae el celera memoriae commendamus tenore praesentium significantes quibus expedit universis, quod nos de benignitate nostra regia qua delinquentibus^ veniam et lapsis subleva- men solemus impertiri iurisque rigorem interdum lenitate misericordiae con- suevimus temperare iudici, villicis, iuratis ceterisque civibus et toti communi- tati civitatis nostrae Bistiiciensis ac pertinentiarum eiusdem capitibus quoque rebus et bonis ipsorum universis super nota infidelitatis, quam ipsi ex eo quod cum novissime nobiles et incolae partium Transsilvanarum a fidelitate nobis iureiurando praestita in eo defecissent quod pariter cuni Johanne Groff quem ad honorem vaivodatus earundem partium exhiberamus dum easdem partes regni nostri Transsilvanas intrassemus contra nos exercitualiter insurrexissent, tunc etiam ipsi cum dictis nobilibus et incolis dictarum partium Transsilvana- rum contra nos animo nocendi insurrexerant ex lege regni nostri incurrerunt gratiam et misericordiam duximus facientes immo fecimus praesentium per vigorem, ita lamen quod ipsi se de cetero ab huiusmodi nota immunes studeant conservare alioquin praescns nostra gratia ipsi minime videntur suffragari. Quocirca vobis fidelibus nostris magnificis palatino et iudici curiae nostrae ac vaivodis vel vicevaivodis nostris Transsilvanis eorumque in iudicatu vicege- rentibus, item comitibus vel vicecomilibus et iudicibus nobiliiun quorumcun- que comitatuum regni nostri cunctis etiam aliis regni nostri iudicibus et iusti- tiariis ac universis regnicoUs nostris praesentibus et futuris praesentium noti- tiam habiluris harum serie firmiter niandamus, quatenus amodo deinceps prae- fato iudicem, villicos, iuratos celerosquc cives et totam communitatem dictae civitatis nostrae Bistriciensis et pertinentiarum eiusdem ratione praemissae notae ad cuiusvis inslantiam intra vel extra iudicium in personis ac rebus et bonis ipsoruni quibuscumqiu' contra formam pracmissac nostrae gratiae impe- dire, molestare, turbare aut quovismodo damnificare nusquam et nequaquam praesumatis nec sitis ausi modo aliquali. Praesentibus perleclis cxhibenli rcs- titutis. Datum Brassoviae feria secunda proxima post festum circumcisionis domini, anno eiusdem millesimo quadringentesimo sexagesimo octavo, regni nostri anno dccirao, coronationis vero quarto.

' Vorlage delinquelibus.

3585

Klausenlnirg l'»68 Januar 12. Konig MaHhias beauftragt den Konvent von Kolozs- monoslor, die Bewohner von Desch in den Besitz von Floresti iind Somcutu Mic einzufuhren.

Orig. Pap. Arh. St. Cluj-Napoca, Archiv der Stadt Dej Nr. 47. Siegel, rund, Din. 65 mni, papierbedeck, auf der Ruckseite zum Verschluss aufgedriickt, Rcste.

-Mathias dei gratia rex Hungariae, Dahnaciae, Croaciae el cetera fidelibus nos- tris convenlui ecclesiae beatae Mariae virginis de Kolosmonostra salutem et gratiam. Dicitur nobis in personis fidelium nostrorum universorum civium.

320

hospitum el irihabitatonim oppidi nostri Dees, quomodo ipsi in dominium qua- nindam posscssionum Bcrko et Somkwth vocatarum, nccnon tributi in eadem Soinkwth cxigi soliti ac vadi in fluvio Zamus vocato in oppido Dees praedicto decurrente conslituli, omnino in' comilatui Zolnok^ intcriori habitorum, ipsos omnis iuris tituloconcerncntium legitime vcllent introire. Super quo fidclitati vestrae firmiter committimus et mandamus, quatcnus visis praesentibus vest- nim mittatis homincm pro teslimonio fidedignum, quo praesente Johannes Thobol de Kolos aut Anthonins dc Kend vcl Andreas Porkolab de Bylgcz seu Valentinns Thewke dietus de Thcwk seu Johanncs filius Petri de Kodor sive Ladislaus filius Nicolai dc eadem Kodor aliis absentibus, homo noster ad fa- cies praedictarum posscssionum Berke et Somkwth ac tributi necnon vadi vi- cinis et commetaneis earundcm univcrsis inibi legitime convocatis et praesen- tibus acccdcndo introducat mcmoratos cives, hospites et inhabitatores dicti oppidi nostri Dees in dominium carundcm statuatque easdem eisdcm cum omni- bus carundem ulilitatibus piaemisso iure ipsis- incumbentc" possidcndum, si non fueril conlradictum. Contradictorcs vero si qui fuerint, evocet ipsos contra memoratos cives ct hospites nostros ad tcrminum competentem nostram perso- nalem in praescntiam. ratione contradictionis eorum reddituros. Et post hae- huiusmodi inlroductionis ct statutionis seriem cum contradictorum et evoca- torum, si qui fuerint, vicinorumque et commetaneorum, qui praemissae statu- l ioni intererunt, nominibus terminoque assignato eidcm nostrae personali praesentiae fideliter rescribatis. Datum in Klwswar feria tertia proxima a*nte festum bcati Anthonii confessoris, anno domini millesimo quadringentesimo sexagesimo octavo, regni nostri anno decimo, coronationis vero quarto.

Aufder Rilckseite Adressc: Fidclibus nostris conventui ecclesiae beatae Mariae virginis de Kolosmonostra pro universis civibus, hospitibus et inhabitato- bus opidi nostri Dees.

Introductoriae ct statutoriae.

Von anderer Kanzleiliand dariinter: Lccta.

Auf Rasur. ^ Ober der Zeile. Darunter gestrichen per-

petuo.

3 586

Klausenhurc) liG8 Jnnuar 17. Konig Mattltias beglaubigl auf Bitten iudicis, iuratorum cl universorum civium ac hospitum diclae civilatis nostrae Klos- war die Url:unde des Gubernators Michacl Szildgyi i>on 145S Nr. 3 102, super cer- lis dispositionibus inter eosdem cives et hospites Hungaros scilicet et Saxones eiusdem civitatis nostrac Khvswar.

Datum in Klwswar in festo beati Anthonii confcssoris, anno millesimo quadrin- gentesimo sexagesimo octavo, rcgni nostri anno decimo, coronationis vero quar- to.

Orig. Per.a. .Vrli. St. CIuj-Napoca. Archiv der Stadt Cluj-Napoca I, 21. Siegel, rund, Dm. 63 mni, rotcs Wachs in Wachsschussel, an rot-griiner Seidcnschnur angehangt. Derselbe Stempel wic Nr. 3 362. Nach I. Trausch, Diploinatarium V Nr. 1077 eingeschal- tet von Johann Sigismund Zapolya 1568. Druck: Eder, Scriptorcs I, 221. Jakab, Okleveltar 1, 223 Nr. 137.

321

3 587

Klausenburg 1468 Januar 18. Konig Matlhias leilt allen Zollinhabern Sieben- bilrgens mit, dass fideles nostros circumspectos iudices, iuratos cives et inhabi- tatores civitalis nostrae Koloswar ab omni solutione quorumlibet tributorum tam nostrorum quam vestrorum etiara ubivis in dicto regno Transsilvanensi per terras et per aquas exigi concessorum et solitorum... exemptos esse comperi- mus und verbietel, von ihnen weiterhin Zolle einzuheben. Wer darauf einen An- pruch erhebt, muss sein Recht auf diesen Zoll iuxta antiquam consuetudinem temporibus condam Sigismundi domini imperatoris et regis aliorum praedeces- sorum nostrorum nachweisen.

Datum in Koloswar feria secunda proxima post festum beati Anthonii confes- soris, anno domini millesimo quadringentesimo sexagesimo octavo, regni nos- tri anno decimo, coronationis vero quarto.

Orig. Pap. Arh. St. Cluj-Napoca, Archiv der Stadt Cluj-Napoca T, 48. Siegel, rund, Dm. 65 iiim, in rotes Wachs vorne aufgedruckt, Reste mit demselben Stempel wie Nr. 3 362. Druck: Jakab, Oklev61tar 1, 224 Nr. 138.

3 588

Klausenburg 1468 Januar 19. Konig Matthias bestatigt den Bewohnern von Klau- senburg ihre Rechie und Freiheiten.

Orig. Perg. Arh. St. Cluj-Napoca, Archiv der Stadt Cluj-Napoca P, 34. Siegel, rund, Dm. 63 inm, in rotes Wachs, papierbedeckt, vorne aufgedriickt, verwischt. Druck: Teleki, Hunyadiak kora 11, 304 Nr. 455. Jakab, Okleveltar 1, 226 Nr. 139.

Von der Kanzlei: Propria commissio domini regis.

Nos Mathias^dei gratia rex Hungariae.^Dalmaciae, Croaciae et cetera memoriae commendamus tenore praesentium signif icantes quibus expedit universis, quod cum nos universis civibus, hospitibus et incolis civitatis nostrae Coloswar super illis excessibus eorum, in quibus ipsi eotunc cum scilicet nobiles et in- colae partium Transsiluanarum regni nostri contra nostram maiestatem insur- gendo notabiliter delinquissent gratiam fecissemus, supplicarunt nostro cul- mini humiliter, ut eosdem non obstantibus praemissis excessibus ipsorum in omnibus antiquis iuribus.consuetudinibus, libertatibus, gratiis, privilegiis et libertatum praerogativis^ per divos reges Hungariae praedecessores scilicet nostros et etiam per nos ipsis concessis, quibus ipsi hactenus usi fuissent, de clementia nostra regia deinceps perpetuis temporibus uti gaudere et perfrui concedere dignaremur. Nos igitur qui de benignitate nostra regiaque delin- quentibus solemus veniam impertiri eisdem civibus nostris ac rebus bonis et omnibus iuribus eorum possessionariis gratiam facientes, eosdem cives, incolas et universos inhabitatores dictae civitatis nostrae Coloswar, non obstante praemissa nota, omnibus illis libertatibus, graliis, praerogativis, privilegiis et antiquis consuetudinibus ac iuribus universis, quibus usque modo ex concessio- ne nostra et praefatorum praedecessorum nostrorum regum Hungariae annuen- tia usi fuerunt, a modo deinceps perpetue uti, frui et gaudere indulgemus et concedimus harum nostrarum vigore et testimonio literarum mediante.

322

Datiim iii Coloswar fcria tertia proxima post festum beati Anthonii confessoris, anno domini millesimo quadringentesimo sexagesimo octavo, regni nostri anno decimo, coronationis vero quarto.

* Hierauf gestrichen ipsis.

3 58Q

Klausonburg 1468 Januar 19. Konig Mailhias Iragl den Adligen Geoig, Johann iind Michael von Losoncz auf, innerhalb eines Zeiiraumes von 15 Tagen ihre An- spruche auf den Zoll in Huedin nachzuweisen, den sie dort von den Bewohnern von Klausenburg crheben.

Orig. Pap. Arli. St. Cluj-Napoca, Archiv der Stadt Cluj-Napoca T, 46. Siegel, rund. Dm. 63 mm, rotes Wachs, papierbedeckt, vorne aufgedriiclct, Reste mit demselben Stem- pel wie Nr. 3 362.

Von der Kanzlei: Propria commissio domini regis.

Mathias dei gratia rex Hungariae, Dalmaciae, Croaciae et cetera fidelibus no- stris egregiis Georgio Losoncz, Johanni et Wichaeii fiiiis condam Stephani bani de Losoncz ac eorum tributariis et officialibus et praecipue in Hwnyad et alias ubilibet in partibus Transsiluanis pro temporc constitutis salutem et gratiam. Quia nos ex privilegiis excelentissimorum principum praedecessorum scilicet nostrorum regnm Hungariae coram nobis in specie exhibitis et per nos confir- matis fideles nostros circumspectos iudicem, iuratos et ceteros universos cives et inhabitatores civitatis nostrae Colosuar ab omni solutione quorumlibet tributorum tam in terris quam in aquis in partibus Transsiluanis ubilibetexi- stentibus exigi solitorum et concessorum, tam quo ad personas proprias quam etiam quo ad res et bona ac mercimonia eorundem cuiuscumque generis et spe- ciei existant, perpetuo exemptos esse comperiuius. Ideo nos volentes eosdem in in praemissis ipsorum libertatibus illibate conservare fidelitati vestrae et cuius- libet vestrum firmiter mandamus, quatenus de rebus et mercibus dictorum ci- vium nostrorum, dum iidem vel aliquis eorum ad loca tributorum vestrorum^ pervenerint, nullum tributum nullamque tributariam exactionem recipere vel exigi facere debeatis, immo cum rebus et mercibus ipsorum quibuslibet semper et ubique in eundo et redeundo de locis dictorum tributorum vestrorum libere et absque omni tributaria solutione transire permittentes auxilium et iuvamen potius in locis opportunis eisdem impendentes. Alioquin si scilicet quipiam ex vobis vel super exactione huiusmodi tributorum antiquiora et officiora iura quam dicti cives nostri pro eorum praemissa exemptione habent se habere alle- gantes vel aliter quomodolibet secus quam superius mandavimus fecerint, volu- mus omnes tales vestrum non ad octavas, sed ad certum et brevem terminum iuxta antiquam consuetudinem temporibus condam domini Sigismundi im- peratoris et regis ac aliorum praedecessorum nostrorum in discussione causarum factum tributorum concernentium observatam modo infrascripto contra dictos cives nostros evocari, mandantes firmiter omnibus et singulis capitulis et con- ventibus in illis comitatibus in quibus ut praefertur mandato nostro contrarium factum fuerit et alias ubilibet existente aut eisdem comitatibus propinquioribus praesentes literas nostras visuri. Quatenus dum per ipsos cives nostros praesen- tibus requirerentur ipsorum mittant hominem pro testimonio fidedignum quo praesente is ex nobilibus eorundem comitatuum quem similiter ipsi cives nostri praesentibus requisierint et cui nos superinde praesentibus firmiter mandamus

323

taraquam homo noster ad id specialiter deputatus evocet praefatos Georgium filium dicti condam bani ac alios quoslibet praedictos contrarium mandato nostro facientes ad quindecimum diem a die liuiusmodi evocationis compu- tando in praesentiam''^ vayvodarum vel vicevayvodarum, ubi ipsi eotunc deo duce constituerentur, praemissa iura talium vestrum productura ac alias super praemissis rationem redditur litis pendentis signa foret inter ipsos non obstante. Insinuantes ibidem eisdem ut sive ipsi in dicto termino coram dictis vayvodis vel vicevayvodis nostris compareant et dicta iura sua producant sive non nos ad partis comparentis instantiam semota confidentia ulterioris prorogationis id faciemus in praemissis, quid iuri videbitur expedire. Et post haec huiusmodi evocationis seriem cum nominibus cvocatorum ad tcrminum praedictum eis- dem vayvodis vel vicevayvodis nostris per ipsum capitulum aut conventus vel aliquera eorum rescribi volumus et mandamus; praesentibus perlectis exhi- benti restitutis. Datum in Kolosuar feria tertia proxima post festum beati Anthonii confessoris, anno domini millesimo quadringentesimo sexagesimo octavo, regni nostri anno decimo, coronationis vero quarto.

Hierauf gestrichen el vestromm. - Hierauf gestrichen bonomm.

5 590

Klausenburg 1468 Januar 19. Konig Matthias verbietet allen ZoUinhabern Sie- benbiirgens iind besondeis deni siebenbiirgischen Bischof und den ZoUeinnehmern in Thorenburg, von den Bewohnern Klausenburgs Zolle einzuheben, und fordert sie auf, ihr Recht auf diesen Zoll innerhalb einer bestimmten Frist nachzuweisen.

Orig. Pap. Arh. St. Cluj-Napoca, Archiv der Stadt Cluj-Napoca T, 49. Siegel, rund, Dm. 64 mm, in rotes Wachs vorne aufgedriickt, Reste mit demselbeu Stempel wie Nr. 3 362. Fiir diese Ausfertigung hat die Urlcunde Nr. 3 587 als Vorurkunde gedient. Druck: Jakab, Oklfev^ltar 1. 226 Nr. 140.

Von der Kanzlei: Propria commissio domini regis.

Mathias dei gratia rex Hungariae, Dalmaciae, Croacie et cetera fidelibus nostris vayvodis vel vicevayvodisTranssilvanis omnibusque castellanis et officialibus eorundem pro terapore ubique in dictis partibus Transsilvanis constitutis nobi- libusque et ecclesiarum rectoribus possessionatisque ac aliis cuiusuis conditio- nis hominibus in eisdem partibus Transsilvanis ubique tributa habcntibus et eorum tributariis seu officialibus specialiter autem episcopo ecclesiae Trans- siivanae et tributariis in Thorda commorantibus et pro tempore constitutis salutem et gratiam. Cum privilegiata libertas fidelium civium nostrorum de Kolosuar per pios progenitores nostros eis ob fidelitatis eorum sinceritatem mediantibus suis literis privilegialibus coram nobis in spccie exhibitis gratiose concessa id requirat, ut iidem de rebus ipsorum et mercibus universis in tota terra Transsilvana et in aquis tributum aliquod solvere non teneantur, nos siquidem eosdem cives nostros de Kolosuar in praemissa eorum libcrtatisprca- logativa illaese conservare volentes, fidelitati vestrae et cuiuslibet vestrum firmis damus in praeceptis, quatenus de rebus et mercibus dictorum civium nostrorum, dum iidem vel aliquis eorum ad loca tributorum nostrorum et ves- trorum pervenerint, nulUim tributum nullamque tributariam exactionem re- cipere vel exigi facere debeatis. Immo eosdem cum rebus et mercibus ipsorum quibuslibet semper et \bique in eundo ct rcdeundo de locis dictorum tribu- torum^ vestrorum libere et absque omni tributaria solutione transire permitten- tes auxiiium vestrum et iuvamen in locis et temporibus nccessariis potius

324

eisdem impendentes. Aliiid siciiti nos giaviter offendere formidatis non facturi. Alioquin si scilicet quipiam ex vobis vel super executione huiusmodi tribu- torum aiitiquiora et efficaciora iura, quam dicti cives nostri pro eorum praemis- sa excmptione habent, se habcre aUesarent, vel aliter quomodolibct, secus quam superius mandavimus fcccrint, vohimus omnes talcs vestrum non ad octa- vas sed ad certum brevem terminum iuxta antiquam consuetudinem temporibus condam domini Sigismundi imperatoris et regis ac aliorum praedccessorum nostrorum, in discussione causarura factum tributorum concernentium obser- vatam modo infrascirpto contra dictos cives nostros evocari. Mandamus fir- miter omnibus et singulis capitulis et conventibus in illis comitatibus, in qui- bus ut praefertur contrarium mandato factum fuerit et alias ubilibet existenti- bus, aut cisdem comitatibus propinquioribus pracscntes literas nostras visuris, quatenus dum per ipsos cives nostros praescntibus requirerentur, ipsorum mit- tant hominem pro testimonio fidedignum, quo praesente is ex nobilibus eorun- dem comitatuum, quem similiter ipsi cives nostri praesentibus requisierint et cui nos superinde pracsentibus firmiter mandamus, tamquam homo noster ad id specialiter deputatus, evocet omnes tales contrarium facientes ad quintum- decimum diem a die huiusmodi evocationis computandum, ubi scilicet tunc deo duce constituentur dictorum vayvodarum in praesentiam praemissa iura talium vestrum producturos, ac alias super praemissi rationem reddituros litis pendentia, si qua foret inter ipsos non obstante insinuantes ibidem eisdem, ut sive ipsi in dicto tcrmino coram dictis vayvodis nostris vcl eorum vicevayvodis compareant et dicta iura sua producant sive non nos ad partis comparentis in- stantiam. semota confidentia ulterioris prorogationis id faciemus in pracmis- sis, quod iuri videbitur expcdire. Et post hacc huiusmodi evocationis seriem cum nominibus evocatorum ad terminum praedictum eisdem vayvodis vcl vicevayvodis nostris per ipsa capitula aut conventus vel aliquem eorum' res- scribi volumus et mandamus. Praesentibus perlectis exhibenti restitutis. Da- tum in Koloswar feria tertia proxima post festum beati Anthonii confcssoris, anno domini millcsimo quadringentesimo sexagesimo octavo, regni nostri anno decimo, coronationis vero quarto.

1 Auf Rasur.

3 5QI

Klausenburg 1468 Jauuar 11>. Koniq Malthias, dcn iudcx, iurati ct universi cives ac hospites civitatis nostrae Coloswar danim ersiichi haben, brqlaubigt die Uikunde dcs Weisscnburger Kapitels uon 14U7 Nr. 3 oil enthallend die Ur- kunde des siebenburtjischcn Woiwodcn Johannes von li67 Nr. 3 oiO und die Urkunde des siebenburgischen Vizegubernators Johannes Gereb i'on 1460 Nr. 3 229 iiber die Grenzbegehung zwischen den Besitzungen der Abtei Kolozsmonoslor Chintcni h/k/ Thiboriz sowie dcr Stadt Klai:senbuig.

Datum in civitatc nostra^ Coloswar feria tertia proxima post festum beati Anthonii confessoris, anno domini millesimo quadringentesimo sexagesimo octavo, regni nostri anno decimo, coronationis vero qunrto.

Orig. Perg. Arh. St. Cluj-Napoc.T, Archiv der Stadt Cluj-Napoca M, 21. Sicgel, rund, Dm. 64 mm, rotcs Waclis in weisser Wachsschussel, an violctt-grijuer Seidcnschnur an- gehiingt. Dcrselbc Stcmpel wie Nr. 3 362.

^ Ober der Zeile.

325

3 592

Klansenburg 1468 Januar 19. Konig Matthias bezeugl, dass fideles nostri cir- cumspecti iudex, iurati ac universi cives et incolae civitatis nostrae Coloswar bei ihm vorgespiochen haben iind bestatigt ihnen die Urkunde Konig Sigismunds aus 1421 Nr. 1890 iiber die Einschidnkung der geistlichen Gerichtsbarkcit in der Stadt: ut scilicet nullus iudex ecclesiasticus seu spiritualis de causis forum sae- culare seu civile tangentem signanter in testamentis laicalibus, ubi videlicet per laicum laico, fratrem fratribus, uepotem nepotibus seu neptibus, amicuni amicis et sic de similibus testamentum conditum fuerit, quae scilicet non fiunt ad pias causas vel ecclesiasticas aut in relictis ecclesiae se ingerere aut quomo- dolibet intromittere...

Datum in civitate Coloswar feria tertia proxima post festum beati Anthonii confessoris, anno domini millesimo quadringentesimo octavo, regni nostri anno decimo, coronationis vero quarto.

Orig. Perg. Arh. St. Cluj-Napoca, Archiv der Stadt Cluj-Napoca C.C.G. Siegel, rund, Dm. 63 mm, rotes Wachs in weisser Wachsschiissel, an violett-griiner Seidenschnur angehangt. Derselbe Stempel wie Nr. 3 362.

3 593

1468 Januar 22. Der Koiwcnt von Kolozsmonostor beglaubigt tiber Ersuchen der

providi et circumspecti viri .\nthonius Fabianus et Mathias Fabri, cives civi-

tatis Coloswar, und aller Meister der dortigen Schmiedezunft die Urkunde des

Klausenburger Rates von 1467 Nr. 3 542 betreffend die Statuten der dortigen

Schmicdczunft.

Datum feria sexta videlicet in festo beati Vincentii martiris, anno domini mille-

simo quadringentesimo sexagesimo octavo.

Arh. St. Sibiu, Manusl<ript Zimmermann des Urkundcnbuches XIII, 192 nach dem Orig. Perg. mit an grun-lila Seidenschnur hangendem Siegel in der Zunftlade der Klau- senburger Schmiede jetzt Arli. St. CIuj-Napoca, Archiv dcr Filialc Cluj-Napoca dcr Akademie, gegenwartig unzuganglich.

Druck: Jakab, Oklevilt^r I, 221 Nr. 136 zu Januar 27. Hurmuzaki, Documente II, 2, 180 Nr. 160.

3 594

li6Q3anuaT2^.KonigMatihiasbestatigt uberErsuchen der Kronstadlcr Burger Petrus Wyroch und Antonius Parviis scine Urkunde von 1466 Nr. 3 496 und die Urkunde des Weissenbuiger Kapitels von 1467 Nr. 3 511 niit dem Einfiihruiigsauftrag des Konigs Matthias von 1466 Nr. 3 499 iiber die Schenkung der Besitzungen Zarnesti und Tohan (Zernee etThwha) an die Heilig-Leichnams-Brudeischafl der Marien- kirche in Kronstadf (confraternitati sacratissimi corporis Christi in ecclesia beatae Mariae virginis in Brassouia fundata) und die Einfiihrung dieser Bruder- schaft in den Besitz dicscr Ortschaftcn mit dem Doppclsiegel. Dalum per manus reverendissimi in Christo patris domini Stephani ecclesiarum Colocensis et Bachiensis archiepiscopi, aulae nostrae summi cancellarii dilecti et fidelis nostri, anno domini millosimo quadringenlesimo sexagesimo octavo, quarto kalendas februarii, ngni nostri anno decimo, coronationis vcro quarto. Vencra-

326

bilibus in Christo patribus dominis Johanne Strigoniensi apostolicae sedis legato nato, eodem Stephano Colocensi archiepiscopis, Agriensi sede vacante, Nicolao Transsiluanensis, Osvaldo Zagrabiensis, Johanne Waradiensis, altero Johanne Quinqueecclesiensis, Alberto Wesprimensis. Demetrio Jauriensis, Johanne Chanadiensis, Vincencio Waciensis, Thoma Nitriensis, Bosnensi sede vacante, Vrbano Sirmiensis, Nicolao electo Tinniniensis, Segniensi sede va- cante, Nicolao Modrusiensis ecclesiarum episcopis ecclesias dei feliciter guber- nantibus, item magnificis Michaele Orzag de Guth, regni nostri Hungariae praedicti pahatino, comite Ladislao de Palocz, iudicis curiae nostrae, Nicolao de Wylak Machouiensi, Johanne Thuz de Lak, Dalmaciae et Croaciae ac Sclauo- niae regnorum nostrorum banus, honore BanatusZewriniensis vacante, Johanne de Rozgon thavernicorum, Friderico Lamberger ianitorum, Emerico de Palocz praefata pincernarum, Nicolao dc Hedrehwara dapiferorum, Ladislao de Kanisa agazonum nostrorum regalium magistris, Nicolao de Alsolyndwa Posonensis et Petro de Zokol Themesiensis comitibus, aliisque compluribus regni nostri comitatus tenentibus et honores.

Orig. Perg. Arh. St. Brasov, Priv. 185. Doppelsiegel, rund, Dm. 125 mm, an blau- griin-violetter Seidenschnur angehangt. Derselbe Stempel wie Nr. 3 369.

Auf der Ruckseite von der Kanzlei: R(egestra)ta MoCCCCOLXm" octavoM.L. de Bagotha .

Auf der RQckseite Schrift des Christian Pomarius. Literae Mathiae regis con- firmatoriae super statutionis possessionum Zernee et Thuhan Ao: 1468.

3 595

Grosswardein 1468 Januar 30. Konig Matthias gewahrt allen in den siebenbiirgi- schen Gespanschaften Weissenburg, Kokelburg, Thorenburg, Kolozs und Innerszol- nok am Aufstand des fruheren Woiwoden Johannes Groff beteiligten Adligen und sonstigen Besitzinhabern Verzeihung (gratiam et misericordiam). Datum Varadini sabbatho proximo ante festum purificationis beatae Mariae virginis, anno millesimo quadringentesimo sexagesimo octavo, regni nostri anno decimo, coronationis vero quarto.

Abschrift Arh. St. Sibiu, Manuskript Zimmermann des Urkundenbuchs XII, 34 nach einer Handschrift des 18. Jahrhunderts, Privilegia civitatis Claudiopolitana im Batthyaneum Alba lulia. Druck: Jakab, Oklev^Itir 1. 228 Nr. 141.

3 596

Kleinlasseln 1468 Februar 20. Der sicbenbiirgische Woiwode Johannes Pongracz trdgtseinem Beauftragten fiir Fogarasch und Hamlesch auf,die einigen Hermann- stddtern beschlagnahmten zwei Fass Wein und zehn Pferde zuruckzustellen.

Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U II 272. Siegel, rund, Dm. 23 mm, papierbedeckt, aut der Ruckseite zura Verschluss aufgedruckt, Reste mit zwei Kreisen im Siegelfeld.

Johannes Pongracz de Dengeleg vaivoda Transsilvanus et comes Siculorum et cctera. Nobilis nobis sincere dilecte. Exponitur nobis in personis magistri ci- vium, iudicis iuratorumque civium civitatis Cibiniensis, quoniodo vos a qui-

327

busdam concivibus ipsorum duo vasa cum decem equis ipsum cunum trahen- tibus minus iuste et indebile recepissetis et abstulissetis et ad saepissimas ip- sorum requisitiones eisdem restituerc non curassetis nec curaretis etiam de prae- senti in praeiudicium et dampnum dictorum exponentium valde magnum. No- lumus igitur quod ut quipiam hominum nostro officio perdurante nec pcr vos nec per alios nostros subditos in suis iustis rebus sic minus iusteimpediretur. Mandamus ergo dilectioni vestrae praessentium serie firmissime nec aliud ha- bere volentes, quatenus statim visis praesentibus praedictos duo vasa vini et decem^ equos concivium ipsorum ipsum currum trahcntes absque omni occa- sione ctpraerogationeeisdem reddere et restituere modis omnibus debeatis et teneamini cum effectu. Si enim ipsa vina exposuissetis de pretio ipsorum vino- rum eisdem plenariam impendere debeatis satisfactionem. Si autem ad quem- piam ipsorum civium et inhabitatorum- dictae civitatis Cibiniensis quicum- que actionis vel quaestionis habucritis id coram magistro civium, iudicc iura- tisque civibus praefatae civitatis iuridice prosequamini, ex partc quorum inibi contra quoslibct querulantes vobis merum iudicium iustitiaeque ac debitae sa- tisfactionis exhibebunt complementum prout dictavcrit ordo iuris. Et sccus si nostram indignationcm incurrere formidatis facere non ausuri. Ex possessione nostra Zenthlazlo sabbato proximo ante festum cathedrae Petri apostoli, anno domini millesimo quadringentesimo LX mo octavo.

Aiif der Riickseite Adrcsse: Nobili Sebastiano Zalay officiali nostro in pertincn- tiis Ffogaras et districtu Omlas constituto nobis sincere dilecto.

^ Hierauf gestrichen q. " Vorlage inhitatorum.

3 597

1-468 Februar 27. Der Konuenl i'on Kolozsmonoslor hczrugl, dass dcr Richtcr Ste- plian Tlinth von Desch namens der Stadt gegen die Vrigahuny uon Somcutu Mic an die Adligcn Pannis de Zerdahel Einsprache erhoben hat.

Orig. Pap. Arli. St. Cluj-Napoca, Arcliiv dcr Stadt Dej Nr. 46. Siegcl, rund, Dm. 48 mm, war aiif der Riickseite in weisses Wactis aiifgedriicl<t.

Nos convenlus monastcrii beatae ]\Iariap virginis de Colosmonostra memoriae commendamus, quod prudens et circumspectus vir Stephanus Thoth dictus, iudex civitatis Dccs, in sua ac universorum hospitum ct incolarum necnon totius communilalis eiusdem civitatis Dces personis nostram veniens in prac- sentiam serenissimum priucipem et dominum dominuin .Matliiain dei gratia regem Ilungariae et cetera a doiialionc ct collatioiie totalis possessionis eorun- dem exponentiuni Somkwth vocatae in comitatu de Zolnok interiori existentis et habitae simulcum Iheloneo in eadem exigi solito necnon vadi siiper fluvio Zamos in dicla civitate habiti egregium vero .lohannem Paruum filiuin (reorgii de Zerdaliel ac eundem Georgium patreni et ^ricliaelcmfiatrem eiusdem .Johaniiis Parvi ac alios qnoslibet ab carundcin impetralione oasdenique sibi ipsis donari, dari et conferri procuratione seu procurarifactione seqiie in domi- nium eanmdem intromissione ac casdemque pro se ipsis statui et perpetuifac- tione usuum fructuum ct quarumlibet utilitatum pcrceptione seu percipifac- tione qnoinodolibet factis vel fiendis prohibendo contradixil el contradicendo proliibuit lege regni requiiciitc coram nobis harum noslrarum teslinioiiio li- tcraruin. Datum sabbato proxinio post festum beati MaLliiae aposloli, aniio domini inillcsiino (luadringcntcsimo sexagesiino oclavo.

32S

3 598

Erlau l'i6ItMarz7. Kdnifi Matthias (jcslattcl dcn Bisliitzcrn. dcn Marlinszins selber cinzusainnwln iind drn Vcrlrctcrn dcs Konigs zii iibcrgchcn.

Orig. Pap. Arli. St. C.luj-N^ipoca, .Vrfliiv (li-r Stiitlt Bistrit:i Nr. 01. Siegol. niiul, Diri.

65 miii, war in rotos Wachs vorne aiifHcclriii-kt.

Driick: Tclcki, Hunyiuliak kora 11,314 Nr. 4b0.

Bnichstuck; Archiv 4, 1859, 277 Anm. 61.

Regest: Archiv. ZcHschrift 12,84. Bcr^'er, Urkundcn-IU-gcstcn 36 Nr. 193.

Von dcr Kanzlci: r.ommissio domini regis.

Nos Mathias dei gratia rex Hungariae, Dalmaciae, Croaciae et cctcra meinoriac comendamus tenorc pracsentium significantcs quibus cxpcdit universis, quod nos accepta supplicationem fidelis nostri circumspecti Ladislai iudicis pcr eum iu sua ac iuratorum cctcroiumque civium et totius communitatis civitatis no- strae Bistriciensis personis nobis propterea facta, eisdem id annuimus, ut ipsi a raodo in posterum semper futuris temporibus census ipsorum ordinarios, circa fcstum beati Martini episcopi et confessoris^ nobis annuatim de medio ipsorum provenientes, pcr se de mcdio eorum rccoUigcrc ct maicstati nostrac vel liominibus nostris, quos nos in mcdium eorum pro ipsis censibus deputarc- mus, dare et assignare possint, immo annuimus pracscntiam per vigorcm. Quocirca vobis fidelibus nostris universis et singulis dicatoribus et collcctori- bus praedictorum censuum nostrorum ordinariorum per nos ad id deputando- rum praesentsibus et futuris pracsentium notitiam liabituris firmiter mandamus. quatenus a modo in postcrum ad cxigcndum ct rccoliigendum huiusmodi cen- suum aliquo modo vos ingcrcrc non pracsumatis, scd eosdem ipsis civibus no- stris recolligere pcrmittatis, et secus facerc non pracsumatis. Pracsentibus per- lectis exhibenti restitutis. Datae Agriae feria sccunda proxima post dominicam Invocavit, anno domini millcsimo quadringentesimo sexagesimo octavo, regni nostri anno undeeimo, coronationis vero quarto.

1 November 11.

3 599

1468 ^larz 12. Dcr Konvcnl von Koloismonostor hczeiigt. dass Mclchior Sleyfer iind dessen Gattin Maryarethe iliren Streit niit Hichter, Rat iind dcr ganzcn Btir- gerschaft von Klauscnbiirri als heendel crkliirl habcn.

Orig. Pap. Arh. St. (.^luj-Napoca, Archiv dcr Stadt (^luj-Napoca, Fasc. VI Nr. 21. Sic- gcl, rund, Dm. 55 nim, auf dcr Riickscite in gclbcs Wachs aufgcdriickt. Dcrsclbe Stcm- pel wie Nr. 529. Rcgcst: Bckc, A kolozsiuonostori konvcnt 68 Nr. 216.

Nos conventus monasterii beatae Mariac virginis de Closmondstra mcmoriac commendamus tcnore pracsentium significantes quibus incumbit, quod pro- vidus ;\Iclchior dictus Slcyfcr de civitate Coloswar ac honesta domina Mar- garetha nuncupata, consors eiusdem ab una, parte siquidem ex alia prudentes et circumspecti viri I.ucas Kerekes iudex, necnon Johanncs ^ellipar, Pctrus Buda et alter Petrus Chjzar, iurati cives dictae civitatis Coloswar, in ipsorum ac univcrsorum hospilum ct incolarum nccnon totius communitatis ciusdeni

329

civitatis Coloswar personis nostram venientes in praesentiam, annotati Mel- chior Sleyfer ac domina Margaretha, consors eiusdem, vivae vocis oraculo spon- tanea que eorum voluntate confessi sunt in hunc modum: Quod licet ipsi ratione certoruiu dampnorum, iniuriarumque ct nocumentorum ipsis quo- rumcumque illatorum contra memoratum Lucam Kerekcs iudicem, necnon Stephanum Feyer, Johannem Hozywmezeu ac alterum Johannem Zegen, La- dislaum Kalmar, Valentinum Syweges, Nicolaum Zempol et alterum Nicolaum Petrimathie cives ac totam communitatem antelatae civitatis, litem seu cau- sam inoverint et inchoaverint eamque curani nonnullis iudicibus et iustitiarum diutius hincinde deduxerint prosecutique fuerint. Tamen ordinationem et compositionem nonnullorum proborum virorum pacem partibus zelantium sedatis et sopilis ac condescensis quibusvis litibus, causis causarumque pro- cessibus, praenominatos Lucam Kerekes, StephanumFeyer, Johannem Hozyw- mezeu, alterum Johannem Zegen, Ladislaum Kalmar, Valentinum Sywegcs, Nicolaum Zempol ac alterum Nicolaum Petrimathie universosque cives, hos- pites et incolas ac totam communitatem praefatae civitatis Coloswar eorum- que successorum univcrsos super universis nocumcntis dampnis, iniuriis, iurgiisque ac quibusvis malorum, quibus qualitercumque hactenus patratis et commissis reddidissent ct commisissent expeditos. quitos^ et per omnia absolutos ymmo reddiderunt et commiserunt coram nobis universos etiam et quaslibet literas causales coram quibusvis iudicibus et iustitiorum sub qui- buscumque formis verborum contra memoratos iudicem iuratosque cives ac hospites et incolas necnon totam communitatem emanatas et emanari pro- curatas, cassas, vanas, inanes ct invalidas exhibitoribusque carundcm noci- turis relinquentes. E converso vero praefati iudex ceterique iurati cives in ipsorum et aliorum quorum supra nominibus et in personis annuentes et pro- mittentes, annotatos Melchiorem Sleyfer ac dominam Margaretham consor- tem eiusdem eorundemque successores universos semper et in aewum pacifice et quiete absque omni impedimento molestatioueque in medio eorum con- servare et tenere coram nobis harum nostrarum testimonio literarum. Datum in festo beati Gregorii papae, anno domini millesimo quadringentesimo sexa- gesimo octavo.

^ So Vorlage.

3 600

Rom 1468 Marz 27. Papst Paul II. lidgl dennichtnamentlichgenanntenBischo- fen von ( Stiihl ) Weissenhurg und Fiinfkirchen sowie dem Propst von Altofen auf, den zwischen den Dominikancrn der ungarischen Ordensprouinz und der Weltgeistlichkeit ausgebiochcnen Streit um dic Beisetzung verstorbener Ordens- biiider in ihren Kirchcn beizulegen.

Datum Romae apud st. Marcum, anno iucarnationis dominicae millesimo qua- dringentesimo sexagesimo octavo, sexto Kalendas Aprilis, pontificatus nostri anno quarto.

Orig. Perg. Aih. St. Cluj-Xapoca, Archiv der .Stadt Bistrita Nr. 92. Bleibullc, rund, Dm. 10 nim, an heller Ilanfschniir angeliangt. Dcrselhe Stcnipcl wie Xr. 3 445. L'nvoll.standig: Kalona, Hist. crif. YIII/IS, 258 nach A. Bremond, BuIIarinni ordinis FF. praedicatorum Bd. :i, Rom 1731, 458. Fahritius, Urkundenhuch 88 Nr. 101. Regest: Archiv. Zcitschrifl 12, 84. Berger, Urkunden-Regestcn 87 Nr. 194.

330

3601

Grosslogdrs HG8 April 1. Der siebenbtirgischc Woiwode Johannes Pongracz ersucht dcn Bat ron Hermannsladt, ziuei Vertrcler zii ihm nach Mcdiasch delegiercn.

Oris. I\ip. Aiii. St. Sibiu U III 1. Sicgcl, lund, Dni. 27 miu, war iu griincs Wachs auf der Riickscitc zum Vcrschluss aufgedriickt.

Pnulentes ct ciicumspecti nobis sinccre dilectis. Ilabemus certa ncgotia nostra et per consequens vestra vobiscum tractaturi. Statuimus ergo duos ex vobis ad nos venire. Rogamus ergo et niliilominusi dilectionibus vcstris rcgia in persona committimus, quatenus statim receptis praesentibus absque dila- tionc duos ex vobis ut praediximus concivibus scilicet vestris puta Melchior Aurifabrum et cum eo alterum qucm volueritis ad Meggies erga nos deputare ct transmittcre velitis et debeatis, ita tamcn ut feria secunda proxime ven- tura- apud nos constituantur. Ex Lwdas fcria sexta proxima ante dominicam ludica, anno domini millesimo quadringentesimo LX mo octavo.

Joliannes Pongracz de Dengeleg,

vaivoda Transsiluanus et comes Siculorum.

Aiif dcr Ruckseite Adresse: Prudentibus et circumspectis magistro civium, iudici iuratisque civibus et consulatui civitatis Cibiniensis nobis dilectis.

Hierauf vestris gestrichen. ' April 4.

3 602

Rom 1468 April 1. Papst Paul II. teilt dem siebenburgischen Bischof mit, dass er dem Prior und den Brudern des Maricnhauses der Schiissburger Dominikancr gestattet hat. die testamentarische Schenkung der Hdlfte von Weisskirch, der Halfte ciner Muhle diesseits der Kokel und des dritten Teiles einer clieser Muhle benachbarten Wiese pro victu et sustentatione prioris et fratrum pracdic- torum ac aliis dictae domus necessitatibus anzunehmen.

Datum Romae apud st. Marcum, anno incarnationis dominicae millesimo quadringentesimo sexagesimo octavo, Kalendis Aprilis, pontificatus nostri anno quarto.

t_'nvollstandig: Katona, Hist. crit. VIII/15, S. 257 nach A. Bremond, Bullarium ord. praedicatorum Bd. 3, S. 459. Fabritius, Urkundenbuch 89 Nr. 102.

3 603

Mcdiasc-h 1 iG8 April -5. Der siehcnburgische Woiwode Johannes Pongrac: be- fichlt dem Adligen Johcmnes Kcreky, sechs Untertcmen koniglicher Besitzungen, die er in Tornen zuruckhdlt. freizugebcn.

Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U II 273. Siegcl, lund, Dni. 25 mni, war iu griincs Wachs voruc aufgedriickt.

331

Johaniips Pongracz de Dengeleg vaivoda Transsilvanus et comes Siculorum nobili Johanni Kerek}' de Pokafalwa salutem et dilectionem, Exponit nobis nobilis Ladislaus Kakas, iudex regius Cibinicnsis, quomodo de pertinentiis domini nostri rcgis scx iobagiones causa commorandi salientes ad possessio- nem vcstram accessissent et ad petiliones suas ad pristina ipsorum habitacula redire non permitteretis in displicentiam dicti domini nostri regis et damp- num. Idcirco vestrae nobilitati harum serie committimus, quatenus statim habita praesentium notitia dictos iobagioncs, ut dicitur salientes, erga vos accessuros ad pristina eorum habitacula cuni omnibus eorum rebus et bonis redire permittatis alioquin scicntes, quod cum vestris gravaminibus reddi facere coartamus. Et secus in praemissis nun facturi. Praesentibus perlectis exhibenti rcslitutis. Datum in Megyes feria secunda proxima post dominicam ludica, anno domini millcsimo quadringentesimo sexagesimo octavo.

5 604

Teius H68 April 5. Richler und Pat i>nn Teius empfehlen clem Hermnnnstadlcr Rat clen Kilrschner Jakoh als Bcvollmdchligten iivciev Millmrgcr zur Beilcgung ihrer Sch u Idforclcrungcn .

Orig. Pap. Arh. Sl. Sibiu U III 180. Von dem auf der Riickseitc zuni Verschluss auf- gedrucktcu Siegel nur mahr braune Flecken sichtbar.

Amicitiam paratam dcbita cum honoris complacentia. Sapientes ac circum- specti nobis sincere diligendi atquc honorandi. Noveritis quod circumspectus Caspar noster concivis, filius et Margaretha f ilia condam Alexi de eadcm civitat- te Cybiniensi cxhibuerunt nobis tpiasdam literas regias, in quibus contine- batur. quomodo providus condam Lucas Toth dictus de cadcm civitate Cibi- niensi ratione ac praetextu cuiusdam fundi ac domus ipsorum videlicet Caspar ac Ma7-garethae sexaginta duobus florenis auri ipsis obligabatur, quos du- dum ipse condam Lucas Toth aut sui auccessores ct haeredes ipsis praenotatis Caspar ac Margarethae persolvere habuissent, prout clarius et evidentius in aliis ipsorum literis videbitis. Sed cum ipsis praescripti Caspar videlicet et domina Margaretha rationabiles propter earum causas illuc ire nequiunt pro parte et in personis'- ipsorum hunc providum Jacobum pellificem nos- trum concivcm pro huiusmodi dispositione et negocio ipsorum coram vobis trauBmisserunt, ita ut quisquid per ipsum Jacobum pellificcm coram vobis in hac parte actum, factum et procuratum fuerit, ratum et f irmum se promit- tcint habituros. Quare praelibatam circumspectionum vestrarum domina- tionem ac amicitiam praesentibus requirimus diligenter, quatenus saepefato lacobo pellifici nominibus et in personis dictorum Caspar filii'^ et dominae Margarethae filiae condam .\Icxi in eadem civitate Cybiniensi commorantes coram vobis constituto ex parte ipsius Lucae Toth aut suorum haeredum et successorum iuxta continentiam aliarum litcrarum suarum meri iuris et iustitiac administrationcm domini nostri magnifici Johannis Pangracz de Dengeleg et cetera nostraequc similis complacentiae ob respectum facere ve- litis et digncmini. Datum in Thyws feria tertia proxima post festum beati Am- brosii confessoris, anno domini millcsimo quadringentesimo sexagesimo octavo.

Ffabianus iudex cetcri(}ue iurati de Thyws.

332

Ai;f (lcr Riickseilc Adrcssc: Saiiiciilibiis ;ic (■ircunisiicclis inagistid civinin ac iiidici et iuratis civibus Cybiniensibns rlominis ct rialribus nobis sincere diii- gcndis atque honorandis.

1 Ober der Zeile, darunter nominis gestrichen. " Vorlage fili.

3 605

Salzburg HG8 April 11. Der Archidiakonvon Kokclhiiig Nikolaus Biidacmpfiehlt Mikolaus Awifaber, dem Kammergrafen dcr Hermannstadter Miinzstdtte, seinen Beaiiftragten Georg Magnns.

Orig. Pap. Arli. St. Sibiu U III 18. Siegel, rund, Dm. 23 mm, w.Tr in griincs Wachs auf der Riiclcseite zum Verschluss aufgedriickt.

Egregie vir amice nobis honorande. Misimus ad vestrain egregietatein nobi- leni Georgium Magnum de Clieeph sigillatorem salium regalium per nos in Wyzakna constitutum specialem hominem nostrum pro certis rebus et arduis factis nostris pridem vestrae egregietati personaliter declaratum. Rogamus vestram egregietatem pracsentibus diligcnter, quatenus quid([uid idem Geor- gius Magnus nomine nostro dixerit aut retulerit eidein in omnibus credentialem fidem adhibeatis tamquam nobis. Ex Wyzakna pracdicta feria secunda pro- xima post^ Ramispalmaruin, anno et cetera LX octavo.

Nicolaus Buda de Zelend, archidiaconus de Kykellew et cetera.

Auf der Ruckseite Adresse: Egregio Nicolao Aurifabro camerario cusionis monetarum regalium in Cybinio constituto, amico nobis honorando.

^ Hierauf poss gestrichen.

3 606

Sachsiseh-Rcgon 1468 April 24. Der siebenburyischc Woiwode Johannes Pon- gracz ersucht den Rat von Hermannstadt, die Bewegangen der Tiirken auszukund- schaften und das Aufgebot der Sieben Stiihle in Bereitschaft zu halten.

Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U II 2T4. Siegel, rwnd, Dm. 28 mm, war in giiines Wachs auf der Hiickseite zum Verschluss aufgediuckt. Druck: Hurmuzaki, Documente XV, 1, 66 Nr. 115.

Prudentes et circumspecti amici dilecti. Cnin saapius vestros homines in regno Valachiae in partibus scilicetTransalpinis missos lial)catis iidem de novitatibus eorundem partium vos continue poterunt reddere certificatos. Vos autem, quae in eisdem partibus Transalpinis de facto Thurcorum gerantur novitates, nil nobis ex hinc intimatis, unde et vobis non mediocriter habemus iinputare. Itaque hodierna die novitates nobis ex paile djctorum Thurcorum advenere, ut ipsi Thurci comportatis in unum omnibus vadis Danubii viribusque eorun- dem agregatis satis copiosa cum multitudine moUirentur istas partes Trans- siluanas hostiliter subintrare. Et quia nos. qui vice regia ex nostro officio curam partium istarum habeamus, intendere pervigilem opus est erga nobis huius- modi hostium conatibus volente deo remedio obviare opportuno. -Mandamus

333

ergo vobis regia in persona, quatenus homines vestros deputetis ad easdem partes Transalpinas pro experienda et referenda novitatum qualitate, qui repertis novitatibus tam ex parte Turcorum et aliorum ferant et referant verissimas novitates, et quas^ mox, ut quam primum habueritis novitates, illico remota dilatione suo modo ad rem nobis intimare velitis et debeatis. Praeterea et Saxones septem sedium exercituantium more cum omnibus attinentiis bellicis dispositos teneatis, ut cum necesse fuerit, penes nos cum aliis regnicolis insurgant, una nobiscumque eant, quo opus erit et necesse pro defensione rcipublicae partium istarum Transsiluanarum. IIoc idem et aliis regnicolis palam indiximus et fecimus promulgari. Datum in Regen in festo beati Georgii martyris, anno domini millesimo quadringentesimo LX mo octavo.

Johannes Pongracz de Dengeleg

vaivoda Transsiluanus et comes Siculorum.

Auf der Riickseik Adresse: Prudentibus et circumspectis magistro civium, iudici iuratisque civibus et consulatui civitatis Cibiniensis amicis nobis dilectis.

1 Hierauf gestrichen cunclis.

3 607

hn Feldlagcr boi Laa 1468 April '2'i. Konig Matlhias tragt allen Sleuereinneh- niern des Landes auf, die villa Felek in silva civitatis nostrae Coloswar cxistens ac universi Volachi in eadem commorantes in ihren Rechten m schiitzen, die ihnen die Konige Ludivig L und Sigisnmnd propter custodiam viae, quam in silva ipsa contra latrones et alios malefactores facere et continue exercere ha- bent, verlichen haben, und sie nicht init dcm Fiinfzigsten zu belasten. Datum in loco nostro exercituali prope Lavo in festo beati Georgii martiris, anno domini millesimo quadringentesimo sexagesimo octavo, regni nostri anno undecimo, coronationis vero quinto.

Abschrift Arh. St. Sibiu, Manuskript Zimnnrmann des Urlvundenbuclis VI, 19 nacli dem Original friiher im Archiv dcs rom. lcatholischen Pfarramtes Clnj-Napoca. Druck: Jakab, Oklcv^ltar 1, 229 Nr. 142. Hurmuzaki, Documente H. 2, 185 Nr. IGU.

3 608

Im Feldlajjcr bei Laa 1468 «m .^pril 24. Konig Matihias trdgt dem Konvent von Kolozsmonoslor auf, Michael Apafi dicti alias de Almakereli, dem seine Beteili- gung amsiebenbiirgischen Aufstcmd verziehen wurde, u.a. in den Desitz von Neudorf soivie in Besitzanteile in Martinsdorf und Schonau, die ihm enteignct ivorden wa- ren, wieder einzufiihren.

Datum in descensu nostro exercituali terrae Moraviae prope opidum Law [ Y beati Georgii martiris, anno domini millesimo quadringentesimo sexagesimo octavo, regni nostri anno undecimo, coronationis vero quinto.

Orig. Pap. Ungar. Landesarchiv Budapcst Dl. 27 184. Sicgel. rund, Dm. 65 mm, auf der Riickseite in rotes Wachs zum Verschluss aufgcdriickt, Reste mit demsclbcn Stempel wie Nr. 3 362. Bruchstuck: Batthyan, Leges eccl. 3, 527 Nr. 129.

' Liicke 70 mm.

334

5 60Q

SSchsiseh-Regen 1 '«(»8 April 25. Der siebcnhurgische Woiwode Johann Pongracz fordert den Rat von Bislritz auf, das Heeresaufgebot rasch nach Broos zu schicken, wo ein Tiirkeneinfall droht.

Oiig. Pap. Arli. St. Cluj-Napoca, Aicliiv der Stadt Bistrita Nr. 93. Siegel, riind, Dm. 29 nim, war in griines Waclis, papierbedeclvt, vorne aufgedriickt. Regest: Berger, Urkunden-Regesten 37 Nr. 195.

Johannes Pongracz de Dengeleg vaivoda Transsilvanus et comes Siculorum pru- dentibus et circumspectis iudici iuratisque civibus et consulatui necnon toti communitati civilatis Bistriciensis et pertinentiarum eiusdem salutem cum honore. Tam binae post sese literae banorum Zewreniensium cum certis novita- tibus ex parte Thurcorum hodiema die ad nobis^ pervenerunt, quodThurci in- genti cum apparatu et mullitudine in vado Posisyn per Danubium transfretas- sent voluntquc istas partes hustiliter invadere Transsilvanas. Nos autem qui vice regia cuslodiam istarum partium habemus in specie contra dictos liostes opus est nobis commovere et de remedio providere. Igituruniversitati vestrae regia in persona sub perpetuae infidelitatis poena firmiter praecipiendo man- damus, quatenus statim receptis praesentibus alio mandato et literis nostris su- perinde non expectatis incontinenti per singula capita vestra simulcum univer- sis equitibus et peditibus vestris armis bellicis bene dispositi more exercituan- tium remota omni dilatione insurgere, iter arripere et penes nos ad partes infe- riores ad Zazwaras, quo iam nos ab hinc iler contra hostes arripimus absque mora celeriter venire et proficisci modis omnibus debeatis et teneanimi. Secus ergo poena sub praemissa facere non praesumatis. Datum in Regen secundo die festi beati Georgii martyris, anno domini et cetera LXmo octavo.

Auf der Rtickseite von gleichzeitiger Hand: Bystriciensibus. * Gebessert aus nos.

3610

Im Feldlager bci Laa 14K8 April 26. Konig Matthias beauftragl das Weissenburger Kapitel, den siebenburgischen Woiwoden Mikolaus Csupor de Monozlo in den Besitz von Malmkrog, Rauthal, des Pradiums Fettendovf im Weissenburger Komitat, von Ehrgang, Hohndorf und der Hdlfte von Eppeschdorf im Kokelburger und Wyfalw, Beden und der Hdlfte von Ench im Dobokaer Komitat einzufiXhren; homo regius Nicolaus de Somogiom.

Datum in descensu nostro exercituali prope civitatem Law feria tertia proxima post festum beati Georgii martyris, anno domini niillesimo quadringentesimo sexagesimo octavo, regni nostri anno undecimo, coronationis vero quinto.

Orig. Pap. Ungar. Landesarchiv Budapest Dl. 30 211. Siegel, rund, Dm. 65 ram, in ro- tes Waclis, papierbedeckt, auf der Riickseite zum Verschluss aufgedriickt. Derselbe Stempel wie Nr. 3 362. Eine zweite Ausfertigung ebenda Dl. 30 212.

335

3 611

14GU April 30. Der Kunrcnl von Kolozsmonoslor beglaiibigl das Teslamenl dei Klausenburger Wiiwe Margarethe Sleyfer.

Gleichzeitiges Kopialbuch des Konvents Ungar. Landesarchiv Eiidapest Dl. 36 393 41 Nr. 3. Vgl. aiich 1459 Nr. 3 180.

Convenlus mouasleiii beatae Maiiae virginis de Colosnionoslra omnibus Christi fidelibus tam praesentibus quam futuris praesenlem notitiam habituris salutem in omnium salvatorem. Quoniam inler humanos actus ea praecipue opera, quae in laudem dei ct honorem sanctorum pie salute largirentur animarum, sagax humana constituit ratio literarum patrocinio roborare. Proinde ad universorum notitiam harum serie volumus pervenire, quod provida ac honesta domina Mar- garetha vocata, relicta circumspecti viri .Johannis Slejier condam civis civi- tatis Coloswar ab una parte, siquidem ex alia discretus vir Bartholomeus, pres- biter capellanus ecclesiae parochialis beati Michaelis archangeli in dicta civitate Coloswarfundatae, coram nobis personaliler constituti praefata domina Marga- retha ex bono maturoque et deliberato animo in se praehabito ministerio vivae vocis spontaneaque sua voluntale confessa extitit in hunc modum: Quod ipsa animo attendente perspicace quoque caduca sit liominis vita et labilis praesens nimiiim aetas oppressaque muns ignorantiae excitatae, uisi divino fuerit illuslra- ta lumine nequit ad superna anhelare ne repentine et inopinate niortis articulo superveniente intestata decederet, bona sua mobilia et imobilia invalitura di- straherenlur et dilapidarentur. Ideo ipsa takm edidisset testamentariam dispo- sitionem perpetuis futuris temporibus inviolabiliter et irrevocabililer dura- turum: Quod primo consideratis probitate morum, venustate laudabili conver- sationis ac vita salubri Bartholomei presbiteri praefati, quibus idem divinitus et humanitus limpide insignitur, ipsum veluti benemeritum in filium suum adoptivum elegisset et recepisset ac heredem universorum bonorum suorum constituisset^ domum suam inveteri castro dictae civitatis Coloswar in vicini- tatibus providorum Anthonii Hencz ab una ex altera vero partibus Johannis Halzel situatam. Item duo iugera vinearum in promontorio Thropemberg vo- cato in vicinitate vinearum ex uterque parte honestae dominae, reliclae Valen- tini Heneng de dicta civitate Coloswar aducendo ac- universas reset quaelibet bona sua tam mobilia quamque immobilia uecnondomorumclenodia et utensilia quovis nominis vocabulo vocitata ipsam dominam quorumcumque tangentes et concernentes, demptis solummodo vestimentis suis muliebribus tam in^ vita quam post mortem ipsius dominae praefato Bartholomeo presbitero tamquam vero legitimo successore ac heredi suo perpetuo et irrevocabiliter reliquisset et commisisset, immo reliquit et commisit coram nobis tenendum, possidendum pariter et habendum; manusque suas et universas etiam et quaslibet teslamen- tarias dispositiones per ipsam dominam quovismodo prius factas et editas eadem domina publice et manifeste revocavit coram nobis literasque superinde sub (piibuscumque formis verborum coram quibusvis emanatas ct emanari procrea- tas cassas, vanas, inanes viribusque cariluras relinquentes. In cuius rei memori- am firmitatem perpetuam praesentes literas nostras privilegiales pendenti ac auteutici sigilli nostri minime roboralas duximus concendas. Datum sabbato proximo ante festum beatorum Philippi et Jacobi apostolorum, anno domini 1468.

' Hierauf gestrichen eidemqiie. ^ Hierauf gestrichen morle.

^ Hierauf gestrichen quaelibel bona.

336

3 612

Ini Feldlagcr vor dcni Markt Laa 1468 Mai 1. Konig Matthias trdgt den sie- benbiirgischen Woiwoden iind Vizewoiivoden auf, die fliichtigen Untertanen von den Giiiern des Michael Apafi ron Malmkrog ziir Riickkehr zii zwingen. Daluin iii desccnsu nostro cxercituali prope opiduin Lau in festo beatorum Philippi et Jacobi apostoloruin, anno doinini millesimo quadringentesimo sexa- gesimo octavo.

Beglaubigt von den Adelsrichtern der Innerszolnoker Gespanschaft 1468, Ungar. Lan-

desarchiv Budapest Dl. 62 892.

Druck: Transilvania 1873, 224. Hurmuzaki, Documente II, 2, 186 Nr. 169.

3613

Heerlagcr bci Laa 14G8Mai3. Konig Matthias trdgt den siebenbiirgischen Woi- woden johannes Pongracz iind Nikolaus Csiipor auf, aus siehenbiirgischen Stiidten iind Dorfern und aus den Sieben Stiihlen nach Fogarasch gefliichtete Untertanen zur Ruckkehr in ihre Herkunftsorte zu zwingen.

Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U II 275. Siegel, rund, Dm. 63 mm, in rotes Wachs, pa pierbedeckt, vorne aufgedriickt. Derselbe Stempel wie Nr. 3 362.

Regest: Kem^ny, Notitia I, 181. Transilvania 1873, 223. Hurmuzaki, Documente II, 2, 183 Nr. 163.

Von der Kanzlei: De commissione domini regis.

Mathias dei gratia rex Hungariae, Dalmaciae, Croaciae et cetera fidelibus nostris magnificis Johanni Pongracz de Dengeleg et Nicolao Chwpor de Mo- nozlo vaivodis nostris Transsiluanis salutem et gratiam. Intelleximus quo- inodo hi.s praeteritis diebus de civitatibus el villis nostris in Transsiluania et septein sedibus habitis nonnuUi iobagiones nostri cum eorum rebus et bonis praeter consuetudinem Transsiluaneusem ad possessiones nobilium et pos- sessionatorum hominum Transsiluanensium et praecipue ad Fogaras aufugis- sent moraturi in desolationem earundem et dampnum nostrum non modicum. Quare fidelitati vestrae firmiter mandamus, quatenus receptis praesentibus et rebus sic stantibus, ubicumque et in quorumcumque bonis tales fugitivos iobagiones nostros reperire poteritis, cum omnibus eorum rebus et bonis ad pristina eorum habitacula reducere debeatis, auctoritate nostra praesentibus vobis in hac parte attributa et iustitia mediante. Secus non facturi. Praesen- tibus perlectis exhibenti restitutis. Dalum in descensu nostro exercituali intra [ Y prope oppidum Law in festo inventionis sanctae crucis, anno

doinini inillesimo quadringentesimo sexagesimo octavo, regni nostro unde- ciino, coronationis vero quinto.

Auf der Riickseite von gleichzeitiger Hand: Reductoria fugitivorum hominum, 1 15 mm im Bug unleserlich.

3 614

Burg Stremf 1468 Mai 3. Der siebenburgische Woiwode Johann Pongracz er- suchl den Bistritzer Rat, ihm 60 Stuck Bretter aus Fichtenholz zu liefern.

337

Orig. Pap. Arh. St. Cluj-Napoca, Archiv der Stadt Bistrita Nr. 95. Siegel, nind, Dm. 29 mni, war auf der Ruckscite zum Verschluss aufgedriickt. Regest: Berger, Urkunden-Regestcn .37, Nr. 197.

Prudentes el circumspecU dilecli. Ad acdificia caslri noslri Dyod certis asse- ribus abielum de necessariis indigentiam habemus, ibi aulem apud vos scimus vos per optime eisdem asseribus habundare pro eo in hac parle confisi in vo- bis; petimus ergo dilecliones vcstras diligenter, quatenus pro ampliori nostra complacentia velitis nobis disponere sexaginta asseres pineas cum serra in- cisas, quac asseres sint longiltidinis^ octodecim ulnarum Budensium, gros- situdo vero fuit trium" digitarum, ita ut ad nostra opera aplae sint vicem ea- rundem. Quid respectu nostri nobis facietis, amplioribus cum complacentiis vobis compensabimus dubio procul moto. Quibus autem in rcbus vestris erga fiduciam habiicritis, parali erimus et nos optata vestra efficere. Ex caslro nostro Dyod in festo inventionis sanctae crucis, anno domini millesimo qua- dringentesimo LXmo octavo.

.Tohannes Pongracz

vaivoda Transsilvanus et cetera.

Auf dei Riickseite Adresse: Prudentibus et circum.spectis iudici iuratisque civi- bus et consulatui civitatis Bistriciensis nobis grale dilectis.

' Hierauf durchgestrichen: se. ^ Hierauf vigial durchgestrichen.

3 615

Im Heerlager bei Laa 1 iB8 Mai .'5. Konig Mailhias beaufliagt die koniglicfien Steuersammler aufs Neue mit der Einliebung der Sleiier in Bislrilz und den zugehorigen Orlschaften.

Orig. Pap. Arh. St. Cluj-Napoca, Archiv dcr Stadt Bistrita Nr. 94. Siegel, rund. Dm.

65 mm, in rotes Wachs vornc aufgedrijckt. Derselbc Stempel wie Nr. .'i 362.

Druck: Telcki, Hunyadiak kora 11.314 Nr. 473.

Bruchstiick: Archiv 4, 1859, 278 Anm. 62.

Regest: Archiv. Zeitschrift 12,84. Berger, Urkunden-Regesten 37 Nr. 196.

Nos Mathias dei gralia rex Hungariae, Dalmaciae, Croaciae et cetera memo- riae commendamus per praesentes, quod pro parte et in personis fidelium nostrorum prudentum et circumspectorum iudicis. iuratorum et totius com- munitatis civitatis noslrae Byslriciensis et perlinentiarum eiusdem nostrae ex- positum est maieslati in hunc modum, quod licet uos alias ad supplicationem eorundem universas et quaslibet taxas e medio ipsorum nobis provenire de- bentes vigore lilerarum nostrarum exinde confectarum per eos exigere depu- taverimus, tamen ipsis hoc in detrimentum et damnum eorum esset non par- yum. Qua de re nobis pro parte eorundem debila cum instantia extilit sup- plicatum, ut eos a dicatione et exactione earundem laxarum exoneraremus. Nos igitur huiusmodi supplicationibus incliuali eisdem iudici, iuratis civi- bus et communitali dictae civitatis nostrae Bystriciensis et pertinenliarum suarum' id duximus annuendum et concedendum, ut non obslantibus diclis literis nostris a modo in antea iuxta antiquam consuetudinem ipsorum uni- versas laxas et collcclas e medi(j ipsorum uobis jjrovenire debentes liomines nostri quos pro tempore ad id deputaverimus dicare el exigere nobisque ad- ministrare leneantur, immo annuimus el concedimus harum nostrarum vigore et testimonio literarum mediante. Dalum in dcscensu nostro exercituali ter-

338

rap- Moraviae prope civitatem I-aw feria tertia proxima post festutn beatorum Philippi cl Jacobi apo.slolonim, aiino doniiiii inillesiino quadringentesiino se- xagesimo octavo, regni nostri anno iindecimo, coronationis vero quinto. Von (/<■/ Kanzlei: Ad relationem .lohannis Erensth.

1 Gebessert aus sue. ^ Vorlage lerri.

3 616

.Vrchiud H68 Mai 4. Ladislaiis Magniis teilt dem Bistrilzer Rat rnit, dass er dem Leonardiis Ciirrife.r die qepfdndeten Saclien zuriickgestellt hal und ersucht, auf den Bistritzer .Vlartin Bijro einzuwirken, seinen Verpflichtungen gegen Micliael A Imasy nachzukonjmen .

Oiig. Pap. .\iii. St. Cliij-Napoca, .\rchiv der Stadt Bistrita Nr. 96. Siegel, rund, Din. 21 miu, in scli\v,)rze,s Wachs auf der Riickseite aufgodriicivt. Ini Siegelfeld Wappen- schild mit ab,ue\vinkeltem ,\rm und Bluine in dcr Hand als Wappenzeichen. Umschrift in gotischer Minustcel: Ladislavs Magnus. Regest: .\rchiv. Zeitschrift 12,84. Berger, Urkunden-Rcgesten 37 Nr. 198.

Servitia inea cuin salutalione ainicabili sedulae praeinissa. CircumspecLi viri doininique mihi honorandi. Nolifico vesLrae dominalioni, quod scripta vestra sane intelle.xi el petiLa vestra adimplevi, quia oinnia bona et res per mc arres- tata Leonardo Currifici reddidi. Insuper petivi dominuin Malhiam decanum de Theke, ut recognoscerit vestrae dominationi in suis literis ex parte illo- rum septein florenorum quos Martinus Byro domino ineo Michaeli Almasy solvere tenetur, quod et fecit. Ideo peto vestrae dominationi, quatenus nulla litera alia nec amonitione desuper expectato, de dicLo Martino in illis septein florenis domino meo Michaeli satisfactionem impendere dignemini et ad manus .lohannis Lochner civis vestrae civitatis assignare velitis, alioquin iterum pignus cum dainpno vestro recipiemus. Ex Erged feria quarta ante festuin sancti Johannis post^ portain latini, anno domini M" et cetera LXVIII".

Ladislaus Magnus officialis

de Erged vestrae dominationis famulus.

Auf der Rilckseite Adresse: Circumspectis viris Ladislao Kunrad et iuratis civibus civitatis Bistriciensis dominis honorandis.

1 tJber der Zeile, darunter anie getilgt.

3 617

Weissenbury liGO \Iai 9. Nikolaus, Bischof uon Siebenhtirgen, trligt den Dechan- ten und Pfarrern des Bistritzer und Kiralijer Kapitels auf, ihre Pfarrkinder , die die Beziige ihrer Pfarrschullehrer und Kirchendiener herabsetzen und diese selber bestellen wollen, mit dcm Bann zu belegen.

Abschrilt Arh. St. Sibiu, Manuskript Zimmermann des Urkundenbuches X, 206 nach einer Abschrift friiher im Archiv des Bistritzer Kapitels.

Nicolaus dei et apostolicae sedis gratia episcopus Transsilvanus dilectis nobis honorabiiibus et discretis viris dominis universis et singulis decanis, plebanis

339

et ecclesiarum rectoribus in et sub decanatibus puta Bistritiensi et Kiralia ubivis constitutis et coininorantibus saluteni et paternam in domino benedic- tionem. Quia nos ex certis veridicorum reiatibus et nostra certa scientia edocti sumus, quod universi vestri parochiani seu plebisani in vestris decanatibus ubilibet commorantibus ipsorum animarum salutis immemores contra deum et iustitiam eius ac in contemptum clavium praeiudiciumque domini decani et plebani vestri valde ingens proventus scholarum parochialiuni seu scholas- ticorum ac servitornm ccclesiarum vestrarum parochiaiium diminuere et de- bitam defalcationem ipsorum proventuum conarentur et faccre praetendunt in ipsorum salutis animarum detrimentum valde magnum, sententiam excom- municationis de iure latam in aures minime formidantes. Hoc etiam adiungen- te, quod magistros scholarum vel scholasticos seu servitores ecclesiarum vestra- rum parochialium sine consensu et annuentia vestris eligere et praeficere nite- rentur in vestri dedecus et praeiudicium valde multum. Super quo vestris do- minationibus in virtute sanctae obedientiae praesentium serie et sub poena excommunicationis firmiter committimus et mandamus, quatenus habita praesentium notitia omnes et singulos praefatos vestros parochianos et ple- bisanos verbo nostro salubriter admonealis, quos et nos tenore praesentium re- quirimus et monemus, ut ipsi a tale nefandissimo opere cessent et per ampiius facere non praesumant quoquomodo, sed in pristino statu et forma permittant permanere. Alioquin habita una salutari admonitione omnes et singulos tales, qui huiusmodi mandatum nostrum infregerint aut non curaverint firmissime superposito ecclesiastico interdicto, quod inviolabiliter volumus observari in forma ecclesiae consueta praeter baptisma par% ulnrum primitiasque morien- tum et sanorum, quae nullatenus volumus denegari tamdiu duraturo donec de talibus nefandissimis operibus cessaverint aut de nobis aliud habueritis in mandatis. Datum Albae feria secunda proxima post festum apparitionis beati Michaelis archangeli, anno domiui millesimo quadringentesimo sexagesimo octavo.

3 618

Burg Streint 1468 .\Iai li. Dcr siebenbiirgische Woiivode Johannes Pongrac: er-

siicht den Rat imn Hermannstadt,seinem Jobbagyen Petnis More in Angelegenheit

der 40 Goldgulden, die ihm der Sohn des Georg Feyer schiildet, Genugtining :u ver-

schaffen.

Ex castro nostro Dyod sabbato proximo ante Sophiae. anno et cetera LXmo

octavo .

Orig. Pap. Ungar. Landesarchiv Budapest Dl. 45 303. Siegel, rund, Dm. 28 mm, war in griines Wachs auf der Riicl<seite zum Verschhiss a ufgedriickt.

3 619

Manierseh l'i68 Juni 11. Der siehenbiirgischr Woiwode Johannes Pongracz trtigl den Sieben Sluhlen auf, sich angesichts eines drohenden Tiirheneinfalles mit ihrem Aufgebol bei Broos zu versammeln.

Orig. Pap. Arh. St Sibiu U II 277. Siegel, rund. Dm. 29 mm, in gruncs Wachs,

papierbedeckt, vorne aufgedrilckt. Derselbe .Stempel wie Nr. 3 423.

Druck: Ilurumzaki, Dociimente XV, 1, ()6 Nr. 116.

Hegcst: Keincnv, Notitia I, 1«1. .\rchiv I.t, 1880, 195 .\r. 39. Ilurmuzaki. Documente

II, 2, 182 Nr. 161.

340

Johannes Pangracz. de Dengcleg vaivoda Transsiluanus et comes vSiculorura prudentibus ct circumspeclis universis Saxonibus scptem sedium Saxonicalium salutem et honorem. Quamvis prioribus literis nostris vobis scripserimus, ut visis aliis literis nostris aut vicc\aivodarum obviam inimicorum huius regni, quo neccsse fuerit, exercituando niorc per singuia capita vcstra proficisci de- beretis. Ecce iam certis no\"itatibus de novo per nostros exploratores erga nos venientcs sumus satis certificati, ut Thurci cum magna multitudine eorum po- tentia per Danubium transnavigantur et has partes subintrare machinantur. Opus est ergo, ut obviam ipsorum inimicorum tcmpestive occurramus. Ideo vobis et vcstrum cuilibct in pcrsona regia firmiter praecipientes mandamus, quatcnus statim visis praesentibus nullo alio noslro mandato ct litcris aut signo exspectatis sub amissionc capitum rerumque et bonorum per singula capita vestra equitibus et peditibus insurgere et versus Zazwaras citissime ac- cedere et proficisci debcatis. Et sccus poena sub praemissa non facturi. Datum in Monoros sabato in profesto sanctac trinitatis, anno domini millesimo qua- qringentesimo sexagesimo octavo.

5 620

Maniorsch 1468 Juni 11. Dcrsicbcnbiirgischc Woiwode Johanncs Pongracz be- stddgt im Aufirag Konig Malthias dcn Adligen Michacl Apaphi im Bcsit: der villa Vyfahv vocatae ad .\Imakerek pertinentia.

Datum in Monyros die sabbati proximo ante festum sanctae trinitatis, anno domini et cetera LX mo octavo.

Orig. Pap. Ungar. Landesarchiv Budapest DI. 16 672. Sicgel, rund, Dm. 30 mm, war in griines Wachs vorne aufgedriickt.

3 621

Fraucnliaeh /Baia Mare 1 iG8 Juni 13. Richter iind Rat von Baia Marc Yerstdn- digen den Rat von Hermannstadt. dass ihr Milbiirger Christophoriis Jtaliciis seine beabsichtigte Cwcschdftsreise nach Hermannstadl wegen der in Siebenbiirgen herr- schenden Unsicherheit aufschieben n^uss.

Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U III 181. Siegel, rund, Dm. 29 mm, teilweise zerstort, in griines Wachs auf der Riickscitc aufgedriickt. Ini Siegelfeld je einc kleine Figur links und rcchls vom Wappenschild. Umschrift in Majuskcl S (^IVIUM [ ]'.

Prudentes ac circumspecti amici nostri honorandi. Refert nobis Cristoforus Italicus de Florencia, concivis et inhabitator civitatis nostrae Rywlidomina- rum, quomodo in elapsis temporibus non diu retroactis videlicet ante festum Pentecosten ad civitatem vestram intimasset, ut infra quindecim dierum spa- tiis post festum Pentecosten- pcrsonaliter illac iter suum arriperet et nonuUa certa facta sua cum !\Iclhiore .\urifabro disponere niteretur ac etiam cum aliis concivibus vestris, sed propter quosdam latrones et spoliatores illac videlicet in partibus Transsiluaniae auditis meare postposuit de praesenti. Dicit enim coram nobis idem Cristoforus praefatus concivis noster, quod ab hac civitate nostra Rywlidominarum aliqui in brevi temporis spatii ad civitatem vestram accedere vellent et cum eisdem cum societate bona iter suum arripere praeten- deret' et cum praefatis concivibus vestris sua facta disponere sub bona forma

341

vult cum effectu^. Ergo valete in illo, qui coelum et terram ex nihilo creavit. Ex Ryw lidominarum feria secunda proxima post festum sanctae trinitatis, anno domini M^CCCC^LX" octavo et cetera. ludex et iurati cives civitatis Rywlidominarum.

Aiif der Riickseiie Adresse: Prudentibus ac circumspectis magistro civium ac iudici, iuratis ceterisque civibus civitate Czybiniensi constitutis et commoran- tibus amicis nostris honorandis.

1 Liicke cca 22 mm. ' Hierauf gestrichen cum effectu.

" Juni 9. * Hierauf gestrichen g.

3 622

Vor 1468 Juni 15. Koniq Malihias verleihi seinem Hofrilier Johannes Unqer de Nadasd als Belohniing fiir Johannes von Hunijad und ihn} ijeleisleie Kriegsdiensie mehrere Giiler der Adligen von Losoncz, die diese wegen ihrer Beleiligung am siebcn- biirgischen Aufsland verloren haben, darunter u. a. Besilzanteile in Grosschogen, Ober- und Niedereidisch, Suseni. Weilau. und ersuchl das Weisscnburger Kapi- tel, die Einfiihrung vorzunehmen.

Der uniere Teil der Urkundc mil dcr Datumszcile isl weggeschniiten. Wegen Bezugnahme auf den Aufstand ist die Urkunde nach Okiober 1467 anzuselzen. Die genauere Zeilsetzung ergibt sich aus rfem Riickvermerk, der hesagl, dass die Ein- fHhrung uin den 15. Juni vorgenommen wurde.

Orig. Pap. t_Ingar. Landesarchiv Budapest Dl. 32 385. Siegel, nind, Dm. 63 mm, war in rotes Wachs auf der Ruckseite aufgedriickt.

3 623

1468 Juni 18. Der Konveni von Kolozsmonostor bezeugt, dass Philippus Zabo in possessione Felfalu commorans nariiens der Adligen von Losoncz gegen die Ver- gabung von Besilzanieilen u. a. in Bolsch. Bachnen und der Hiilfle von Kyrieleis durch Konig Matthias Einsprache erlwben hal. Datum sabbato proximo post festum Viti et Modesti martyrum, (anno 1468).

Gleichzeitigcs Kopialbuch des Konvcnts Ungar. Landesarchiv Budapcst Dl. 36 393, 47 Nr. 2.

3 624

1468 Juni 23, Das Weissenburger Kapiiel beglaubigl iiber Ersuclien von Klara, der Wilwe egregii Pelri de Veresmarth, die Urkunde des Konvenis von Kolozsmo- nosior von 1460 Nr. 3 212 iiber die \ crpfandung der Besilzung Pclcrsdorf und des Prtidiums Repafalva an Peler von Rothberg.

Datum in vigilia nativitatis beati Johannis baptistae, anno domini millesimo quadringenlesimo sexagesimo octavo.

Eingeschaltel vom Vizewoiwoden Antonius de Kend 1479, Orig. Ungar. Landesarchiv Budapcst DL 29 991.

342

3 625

Broo>i 1^68 .iHiii 2'\. Der siclienhurtiisclir Woiwode Joliannes Pongracz slellt Jo- lianncs de Kcrck. den er iii cerlis rebiis et arduis nei^oliis noslris ziiin Hermann- sladter Ral entsendet. ein Bcfilaiibiciuntisschreiben aus.

Datuin in Zazwaras feria quiiita proxinia antc fcstuin I^cati Johannis baptistae, anno doinini M" CCCCLX" octavo.

Orig. Pap. Ungar. Landesarcliiv Budapest Dl. 45 312. Sicgel, rund, Dtn. 28 mm, war in grunes Wachs auf dcr Hiickseite zum Verschluss aufgedriickt.

3 626

(|{(i8) .Iiili2. Der Konvent non Kolozsmouostor bestdlifit die Zeurjenaussage des Klausenliurijer Buiijers Johannes Loh und Genossen iibcr die Scliulden des iierstor- benen Johannes Keh.

Gleichzeitiges Kopiall)uch des Konvents, Ung. Landesarchiv Budapest Dl. 36 393, S. 48 Nr. 3.

Menioriac coininendamus, quod providi ct circuinspect i viri Johannes Loh dic- tus necnon Thonias Sutor et Johannes Syweges, cives civitatis Coloswar, ad iii- stantein petitionem honesti viri Slepiiani Sutoris, inhabitatoris eiusdem civi- tatis Coloswar. nostram venientes in praescntiani parili voce unanimique relatu ad fidem corum dco debitam corain nobis praeslitam' sjjontanea corum volun- tate confessi sunt in hunc modum: Quod cum ipsi temporibus dudum elapsis cuius se iam fere quarta instaret revolutio annualis, praefato Johanne Loh tunc iurato civc existente, in consistorio iudicis ac iuratorum dictae civitatis Co- loswar fuissent constiluti, lunc circumspectus vir quondam Johannes Keh dic- tus, similiter civis praefatae civitatis Coloswar, ipsis praesentibus et audienti- bus, promisissct annotalo Stephano Sutori, quod praetextu illarum reruin et bonorum suorum eiusdem Stephani. quas ct quae caslellani castri Kylicllewar pro factis providi Blasii dicti Thoth, consimiliter inhabitatoris saepefatae civi- tatis Coloswar, abstulissent in dampno ininime promitteret, sed cum ipso Ste- phano Sutorecomponetur ipsumque contentum reddere. In quorum testimoniis praesentes literas nostras duximus concedendas. Datum in fcsto visitationis virginis glorioasae, anno (1468).

1 Vorlage praesUtum; hierauf nec gestrichen.

3 627

Klausenbiirji I i68 .luli 3. Der siehenbiirgische Woiivode Johannes Pongracz teilt dem Rat von Hermannsladt und der Sieben Sliihle mil, dass die Tiirken unter Ali- Beg die Donau iiherschritten haben und tragt ihm auf. sich mit dem Aufgebot be- reit zu halten.

Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U II 278. Siegel, rund, Dm. 29 mm, war in griines Wachs

vorne aufgedriickl.

Druck: Hurmuzaki, Documente XV, 1, 67 Nr. 117.

Johannes Pongracz de Dengeleg vaivoda Transsiluanus et Siculorum comes prudentibus et circumspectis magistro civium iudicique et iuratis civibus civi-

343

tatis Cybiniensis ac septem sedium Saxonicalium Saxonibus salutem et hono- rem. Iterato Alybeg vaivoda Turcorum, ut nobis per Dominicum Betlilen vice- vaivodam nostrum intimatum est, per vadum transportat Danubii, non alias intendit nisi istas partes Transsilbvanas intrare. Mandamus igitur vobis et uni- versitati vestrae regiae in persona firmissime, quatenus receptis praesentibus taliter vosmet ipsos simulcum universis cquitibus et peditibus vestris per sin- gula capita vestra more exercituantium benc promptos cxpositos teneatis, ut dum a modo superinde alias literas nostras videritis et acceperitis in continenti sine mora insurgere iter accipere et penes nos venire valcatis. Secus non factu- ri. Praesentes autem et contenta palam ct manifeste publice proclamari facia- tis. Datum Chvswar tertia feria proxima post visitationcm virginis gloriosae, anno domini et cetera LX mo octavo.

3628

1468 Juli 7. Das Weissenburger Kapitel besidtigl, dass Antonius de Bethlen seine Besitzanteile in Zazzenmykloset Wolalizenmykos/n der Knkelbiirger Gespanschaft samt der Hdlftc der iiber der (Kleinen) Knl<cl liegenden zu Zazzenmyklos geho- renden Milhle an die Adligen Steplian i>on Thorstadl,dessen Sohn Melchior und an Georgius Sulyok de Zancbal fiir J34 Goldgulden verkauft hat. Datum feria quinta proxima post festum visitationis beatae Mariae virginis, anno domini millesimo quadringentesimo sexagesimo octavo.

Orig. Pap. Ungar. Landesarchiv Budapest Dl. 62 893. Siegcl, rund, Dm. 41 mm. in weisses Wachs auf der Riickseite aufgcdriickt. Derselbc Stempel wie Nr. 216.

3 629

Sueeava 14G8 Juli 10. Die Kastellane von Cetalea Albci, Hotin, Chilia und andere Wurdentrdger aus der Moldau beglaubigen ihren Boten Ilie oder Ilias bein^ Kron- siadter Rat.

Orig. Pap. Arh. St. Bra^ov, Schnell 11,18. 5 Sicgcl, rund, waren in schwarzcs Wachs auf der Riickseite aufgedriickt. Dm. in der Reihenfolge von links nach rechts: 1) 2.3; 2) 24; 3) 25; 4) 23: 5) 20 mm.

Druck: Hurmuzaki, Documente XV, 1, 67 Nr. 118 (zu Juli 17); Bogdan, Documentele lui §tefan II, 299 Nr. 134.

Salutationem amicabilem cum augumento amicitiae. Novertis quod literas ami- citiarum vestrarum plane intelleximus et intensionem a.v. ideo misimus fratrcm nostrum nomine Heliam alias Heliasch, ideo petimus a.v. it dignemini sibi fi- dem creditivam^ adhibere tanquam nobis, quiasunt verba nostra. Datum Soc- zauie die dominica ante festum sanctae Margarethae virginis, anno doniini M«CCCC«LXVni. Stanczul ca.stellanus de Albo Castro, Wlayko castellanus de Chotin, Stoyan Issaya marchio, Thoma cancelarius, Sbcrra castelanus, Buch- ta castelanus de Kylya, Luca stolnig, Iwga thezaurarius, Paschko postelnig, Thoma Ginda nag komis, Negryla poharnig et cetera et allii officiales.

Auf der Rilckseite Adresse: Honorabilibus circumspectis viris domino iudici- ac consulibus de Corona amicis nobis carissimis.

' Vorlagc creditimam. 2 Vorlage idici.

344

3 630

Riinnieu Vilcpa 1468 Juli 13. Badii iind die tibrigen Eichler ron Rimnicu Vilcea sclireibcn dem Hernninnsladlcr Biirqcrmcisler Nikolaiis Hnssc in Anyeleijenheit der ScluildferpflicMiuujcn dcs Konigsrichlers Ladislaus Hahn.

Orig. Pap. Arh. St. Sibiu l' 111 182. Ring,sicgel, rund, Dm, 13 inin, in Ijrannes Wachs auf der Riickseite aufgcdruckt, Reste.

riir die Gleichsclzung Hcps-Riinnic stalt Rcps-Rupea, wic lorga angcnotninen hat, vgl. Quellen zur C.cschiclite Sichenburgens. Bd. 1, Hcrinannstadt 1880, Register. Druck: Hurinuzaki, Documentc XV, 1, 68 Nr. 110.

Sagax ct prudens vir fautor et aniicc noslcr nobi.s plurinuim diligendc. Quam pluribus vicibus scripsimus ac intimavimus vobis c.\ partc dcbitorum fratri- bus et amicis nostris videlicet Ywan cum suis amicis et fratribus cx parte Ladis- lai Hoen pro nunc iudex regius prout exsolvat cum effeclu. Super quo vestram etenim rogamus fraternitatem ct aniiciliam praescntibus multum confidentes, quatcnus ipsis nostris fratribus ct amicis satisfactionem impenderc dignemini el velitis. Sique feceritis bcne' quidcm' alioquin scientcs. quod fralrcs et ami- cos nostros in dampno permittere nequimus. fJatum in oppido nostro Repcz- die beatac Margarethae virginis et martyris, anno domini millesimo CCCC sexagesimo octavo.

Ego Radwl genilor vaivodae domini nostri parlium Transalpinarum ac alii iudices de praedicta Repcz vestrae amicitiac^ et fratres toti. En quidquid frater et amicus noster Benedictus proposuit nostri ex parte, unde rogamus fidem eidem adhibere dignemini et velitis tamquam corporali praesen- tia adessemus.

Aufder Riickseite Adresse: Sagaci et prudenti viro Nicolao Rwz magistro civium Cibini civitatis, fautori nostro plurimum honorando.

* Ober der Zeile. ' Vorlage amicie.

' Hierauf dominica gestrichen.

3 631

Dridu [liGS 1470] Juli 2!t. Rudu III., Woiwode der Walachei, teill seinen „qu- ten Freunden aus den Sieben Stiihlen. dcn Richlcrn und Ratsherren" mit, dass er sich fiir die Freigabe ihrer in die Walachei iibcrgelretcnen „Armen" einsetzen werde, sobald sie den Gutsbesitzern, die sie auf ihre Giiier aufgenommcn haben, die Abgaben entrichten. „Geschrieben im Monat .Juli 20 in Didrih'\

Orig. Pap. Arh. St. Sibiu, Handschriftcnsammlung dcs Brukenthalmuseums, Llrkundcn R 1 10 Nr. 647. Siegel, rund. Dm. 32 mm, war in rotes Wachs vorne aufgedriickt. Man ist versucht, die Leute, die aus dem Gebiet der Sieben Stiihle in die Walachci iibergetreten sind, in den Zusammenhang dcs grossen Aufstandes der Siebenbiirger gegen Konig Matthias vom Herbst 1467 zu stellen und demgemass die Urkunde in das .lahr 1468 zu vcrsctzcn. Andererseits urkundet dcr W^oiwode Radu III. im Jahre 1470 fast am gleichcn Tag. namlich am 28. .Juli, aus „Didrih", so dass es naheliegt, unsere Ur- kunde ins gleiche Jahr anzu.setzcn, vgl. .'Vndronescu, Rcpertoriul 98 Nr. 339. wo diesc Folgerung abcr auch nicht gczogcn ist. Wir datieren daher 1468—1470. Cber die Iden- tifizierung des Datumsortes init Dridu bei Bukarest vgl. N. lorga in Hurmuzaki, Docu- mente XV, 1. 214 Anm. 1.

Druck und nim. Ubersetzung: Dragomir, Documente noua 11 Nr. 1. Regest: Andronescu, Repertoriul 95 Nr. 325.

345

5632

Un;(arisoh-Brod 1 •{(JS Jiili 'M. Koniij Mallliias verhielel den siebenbiirgischen Woiivoden iind Vi^ewoiwoden sowie den Szekleigiafen. von den Kronsiadtem (je(jen deren alte Freiheiten Zolle einzuhehen.

Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Fronius I, 34. Sicgcl, rund, Dm. 65 mm, in rotes Wachs, papierbcdeckt. vorne aufgedriickt, verwischt. Eingeschaltet von Konig Matthias 1468, Orig. ebcnda, Priv. 188.

Mathias dei gratia rex Hungariae, Dalmaciae, Croaciae et cetera fidelibus nos- tris magnificis waywodis vcl viccwaywodis nostris Transsiluanis ac comitibus Siculorum [nos]* trorum nec non collecloribus proventuuni vcctigalis sacrae coronae nostrae in civitatc noslra Bras.soiiicnsi constitutis, salulem et gratiam. Exponitur nobis in personis fidclium noslrorum prudcnlum cl circum.specto- rum iudicis, iuratorumque civium ac totius communitatiscivitatis nostrae Bras- souiensis ad modum gravis querelac, quod licet nos eos [vigore]- literarum nos- trarum ipsis superinde conccssarum a solutionc vectigalis libertaverimus, anti- qua etiam libcrlalis eorum praerogativa requirente a solutione tributi cxempti sint, tamen vos ab eisdem civibus nostris conlra huiusmodi eoruni liberlates ipsum vectigal et ctiam Iribulum exigcretis in praeiudicium ipsorum non modi- cum, supplicantes per nostram maiestatcm ipsis superinde opporlune provideri. Et quia nos .sicuti neminem regnicolarum nostrorum, sic nec dictos exponentes in ipsorum libertatibus per quempiam impcdiri volumus, fidelilati igilur ves- trae firmiter mandamus, quatcnus rece]jlis pracsenlil)us ct rcbus pracmisso modo se habentibiis, a pracfalis civibus diclae civilalis nostrae Brassouiensis ac de rebus et bonis ipsorum quibusvis. nullum vectigal et tributum contra huius- modi eorum libertates in quantum videlicet eas habent, petere et exigere de- beatis. Secus non facluri, praesenlibus perleclis exhibenti reslitulis. Datum in Broda Hungaricali dic dominico proximo anle fesluin ad^ vincula'^ beali Pelri apostoli, anno domini millesimo qiiadringenlcsimo sexagesimo octavo, regni nostri anno undecimo, coronationis vero quinto.

^ Lijcke 6 mm. ^ Mit diinklerer Tinte nachgezogen.

^ l.iicke 17 mm.

3 633

I'n((arisoh-I{ro(I 1 ifiS Jnii IM. Konif/ Matthias ersiicht Kadii III. . Woiwoden der WaUuhei. den Ilandel der Kionstudlcr in seinem Lund nicht zu behindern und dcni .Michael Ord6(j aiis Kronsladt 100 Zobelfellc zuruckzuslcllen.

Orig. I'ap. .\rli. St. Bra^ov. Priv. 186. Siegel. riind, Dni. 67 mm. in roles Wachs, pa- pierbedeckt, vorne aufgedriickt. Derselbe Slempel wic Nr. '.i .'J62. Druck: Ilurmvizaki, Documentc XV. 1, 68 Nr. 1:^0.

Von dcr Kanzlci: De commissione doinini regis.

.Malhias dei gralia rcx Ilungariae, Dalmaciae, Croaciac cl cetera fideli noslro spectabili ct magnifico Radwl wajwodac rransalpino salulein cl gratiam. Exposilum est nobis in personis fidelium nostroriim univcrsorum civium, hospilum et inhabitatorum civitatis nostrae Brassouiensis querulose, quomodo vos ipsos in iuribus, libertalibus el consuetudinibus anliquis diversimode

346

impodiretis, praesciiiin quod eos in cerl is faclis et ncgoliis conim in iiiis parti- bus Transalpinis adiudicari facerclis, quod nun([uain consueUim ipsis fuit. Cc- teruni ccnlum pelles sabellinas a quodam Micliaele Erdewgh similiter cive dictae civitatis nostrae Brassouiensis pretio sabcllinoium' quarum prclia hac- tenus cidcm rcdderc* recusassctis recusaretisque eliam de praesenti in eorum praeiiidicium atque damniim. Unde rcqiiirimus fidelitalem vestram eidemque commiltenles. qualcnus a modo deineeps ipsos civcs. hospilcs el inhabilatores dictae civilatis nostrae Brassouiensis in antiquis eorum libertalibus, consue- ludinibus et iuribus leiiealis ncc eos in ipsis factis et negoliis eorum illic adiu- dicari facere- velitis, dictas etiam pellcs sabellinas eidcm Michaeli vel in spe- cie reddere vel pretia earum persolvere del)ealis, sccus non faeialis. Praescnti- bus perlcctis exhibenti reslitiitis. Ualum in Broda Ilungaricali die dominico pro.ximo anle feslum ad vincula beati Petri aposloli. anno domini inillesimo quadringcntesimo se.xagesimo octavo, regni nostri anno undecimo, coronatio- nis vero quinto.

' Auf Rasur mlt dunlilerer Tintc spatcr nach- ^ nierauf non gcstrichen. getragcn.

3 634

Olmiitz 14G8 Augiist \\. Koniq Matthias trdgt clen Siebcn Sttihlen iind der Stadt Hermannsladt auf. den Ghiiibii/ern der WiUve des Hermannstddtcr Burgers Jo- hannes Grun Gercchtiiikeil widcrfahren :u lassen.

Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U II 279. Siegcl, rund. Dni. 67 mni, in roles Wachs, papier- bedeckt, vornc aufgedriickt. Dersclbe Stcmpel wic Nr. 3 362.

Von der Kanzlei: De commissione domini regis.

Mathias dei gralia rex Hungariae, Dalmaciae, Croaciae ct celera fidelibus nos- tris prudentibus et circumspcctis magistris civium, iudicibus et iuratis consu- libus septem .sedium Saxonicalium et civitatis Cibiniensis salutem et graliam, IntcIIcximus, quomodo provida domim relicla quondam .Tohannis Grwen inha- bitatoris illius civilatis nostrac Cibiniensis certis liomiiiibus dcbiloriei obliga- returi et^ de huiusmodi dcl)ilis ininimc satisfacere vellcl scd per subterfugia res evaderet in dampnum ipsorum non modicum. Supplicantes creditores^ per nostram maiestatem ipsis superinde opportune proviclere et quia unicuique quod suum est iustitia reddi iubet. Ideo fidelitati veslrae firmiter mandamus, quatenus receptis praesentibus illis, qui candem dominam in sedem vestram iudiciariam pro huiusmodi debitis in causam convencrinl, iuxla ipsorum legi- timas comprobationcs et evidenlia documcnla prout lex ct consuetudo vestra requirit rectum iudicium et iustitiam ac omnimodam satisfacLionem ex parte eius impendere debealis prout dictabit ordo iuris. Secus non facturi. Praesen- tibus perlectis exhibenti restitutis. Datum in Olomucz die dominico proximo ante festuin assumtionis beatae Mariae virginis, anno domini millcsimo qua- dringenlesimo scxagesimo oclavo, regni nostri anno undecimo, coronationis vero quinlo.

' Von orie auf Rasur. Ein mit s beginnendcs ' Ober der Zeilc. Wort getilgt.

347

3 635

Olmiitz 1468 Auj|ust 14. Konig Matihias (lagt seinem siebenbiirgischen Zollcin- nehmer Georg Pogan aiif. die nicht aiif Handelsivaren aufgeschlagenen Zollgehiihren zui Eilialtung der Biirg Roleituiin an den Jlermannsladlei Ral abzufiihrcn.

Orig. Pap. Arh. St. Sibiu V II 280. Sicgel, rund, Dm. 65 miii, iu rolcs Wachs, papicr bedeckt, vorne aufgedriickt. Dcrsclbc Stcmpcl wie Nr. 3 362. Druck: Tclcki, Hunyadiak kora 11, 351 Nr. 479. Rcgest: Kcmcny, Notilia I, 182.

\on der Kanzlci: De commissione clomini regis.

IMalhias rlci gratia rcx Ilungariac, Dalmaciae, Croaciae ct cetera fideli nostro nobili Cleorgio Pogan cxactori proventuum vcctigalis sacrae coronae nostrae in Transsiluania constituto ct aliis collectoribus in futurum constituendis salu- tem ct gratiam. Quia nos ad supplicationis instantiam fidelium nostrorum pru- dentimi el circumspcctorum magislrorum civium, iudicum ct iuratorum consu- lum scptem scdium Saxonicalium cl civitatis Cibiniensis illos jjroventus unius vel duorum iiosporarum, aut trium vel quatuor dcnariorum et alios parvae importantiae ad nostrum tributum pertinentes, qui non de rebus mercimonia- libus sed de aliis, de quibus videlicct vectigal exigcre non liceret^, circa castrum nostrum Weresthoron exigi soliti sunt, eisdem magistris civium, iudicibus et iuratis consulibus ad conservationem eiusdem castri Weresthoron deputavimus. Ideo fidelitati vestrae firmiler mandamiis. quatenus a modo in antea dictos''' provenlus non exigatis, sed cisdem magislris civium. iudicibus ct iuratis con- sulibus vel hominibus ipsorum, quos ad id deputavcrint, ad conservationem dicti castri exigendos reliquere debeatis. Secus facere non pracsumatis. Prae- sentibus perlectis exhibenti restitutis. Datuni in Olomucz dominico die proxi- nio ante fcstum assumptionis beatac Mariae virginis, anno domini millesirno quadringentesimo sexagesimo octavo. regni nostri anno undecimo, coronatio- nis vero quinto.

Auf der Riickseile gleichzeilig: Pracrogativa et provisio ad Weresthoron. Mathiae regis induUum de asperis ad Rubeam turrim.

^ Hierauf gestrichen et qui. * Hierauf gestrichen modlcos.

3 636

Doseh l-iiOS Auyust 17. Die die feria quarta proxima post festum assumptionis beatac virginis ]\Iariae una cum nobilibus comprovincialibus in opido Dcs scde nostra pro tribunali nobiscum existcntcs uersammellen Adelsrichler der Inner- szolnoker Gespanschuft heglaubigen die Urkunde Konig Malthias von 146S jVr. 3 ()12 betreffend dic Rilckkchr fliichtiger Unlerlanen des Michael Apafi von Malm- krog uuf dessen Giiter.

Orig. Pap. Ungar. I.andcsarchiv Budapcst Dl. 62 892.

Bruchstiick: Transilvania 1873, 224. Hurniuzaki, Documcntc II, 2, 186 Nr. 169.

348

3637

L'iu li68 Aiigust 27. Deiik- iind Kla()scluifl siiclisischer Fassbindei an ilire Ober- behonie inil einem Entwurf :ii Salzancien.

Papierbogen, 15. .I.ihrhuiidfrt, .\rli. St. Sil)iii t' III 100 iinbesie.^cU.

Bnichstuck: Archiv 1,"). 1880, 19(i Nr. 4:i.

Kegest: Korrespondenzblatt 29. 19l)(). 12 .\r, .t. Miizeiil Brukenthal, Studii si comunicari

14,' 1969, 239 Nr. 3.

Die Zeitsetzung dieses Stiickes inuss in den Zusainmenhang der folgcnden IJrkunde Nr,

3 638 gestellt werden, wo sich dic Schiissburger I-assbinder nmgekehrt dariiber beschwe-

ren, dass sie ihre Waren in den unteren Stuhlen nicht absetzen durfen. Als terminus

anlc qucm ist das Jahr llsj anzusehen, da iin Anschliiss an die Klagschrift auf dem

Papierbogen eine liintragung aus 1485 folgt.

Narialio doleatorum.

Ersamcn weyssen liben herren voin lande ewren f<enaden sey vorgelagitii vnd erczalt von ewren getrewen vnd vntterlenigen bwtneren yn den nyderslcn stwlen, wy das wir obirfurt sein worden wnd leichte noch obirfurlh mochten werden von den obirslen slwlen also ncmlich ScheCburgk vnd Rwppy.ss et ce- tcra. Des selbigen geleiclien sprechcn sy auch, das sy obirfurt werden adir obir- futh mochten werden von Czeckelen vnd Wortczlenderen, das habe wir vnsse- ren hcrren vom lande ezu dcn czeylten vorgclagith vnd erczalt vnd .sy uns mit bedachtcm ratiie guttiglichen bescheyden haben, aliso das wir nedirlender von den obirlenderen noch dy obirlender von Czekelen noch Wortczlenderen nicht obirfurth an peyden teylen sullen werden vnd darvber vns dy herren vom lande brieff und sygel vorheyssen liaben, welcher brieffe vnd sigil wir noch wartende synth biss off dissen tag.

Item durch des wyllen zo wir in Hernianstetir stwl langst abe kcgen Rross vor hyn V kwffen vnd yn den ol)irslen stwlen VI kwffen vor 1 gulden gebunden, haben wir ader nwe yn den nedirslen stwlen VI kwffen vnd yn den obirsten stwlen VII kwffenvor 1 gulden vns czw bynden vorpflicht haben. Zo also denne der herbist kumpt, Avirvns nw frewen suUen vnsers loncz zo wirvns gesest muest fir 1 gulden, der czw den selbigen czeylen eyn wenick mer gilt, wen ain 1 gul- den zo wir doch haben einen brieff, der do gebewlh vns czw geben vor vnsser arbeit I gulden an golde ader mwest alzo vil alzo czw der czeyth man kaufft vmb eynen bereytten gulden.

Constitutiones.

Item beyn bwtner off keynem jormarckl obir ein fwre fwren sall vnd yderinan

ist frey czw kauffen czw seiner notdurfft vnd nicht auff vorkoff wer ys sache das

auff den nochjormarckt gefesse adir kwffen vn verkofft bliben stan, dy sall

nymant kauffen her sy dcnne des hantwercks.

Item nymant sal das hantwerck arbelten, lier sey denne bewerth sunder eyn

yderman ist frey ym selber czw arbctlen czw seiner notdorfft.

Item kein ledig geselle sal nith frey sein czw arbylhen meisterschafft, wy wol

her bewerlh sey vnd doroff gelert habe, ys sey denne das her sich vorweybe

adir schoss vnd loss mit trag yn dem lande.

Item ys sey in steten, merckten ader dorfferen wo wir gefesse finden, das do

nicht recht vnd gut' gemacht ist, das welle wir nemen vnd das selbige vorbienen

mit wyssen des richters yn dem selbigen stwle, off das das anne lewthe do mite

nit betrogen werden,

Darvmbe ersamen weyssen liben herren seyt gepetlen von ewren vnttertenigen

vns czw behalden bey vnsris hanlwercks gerechlikait mer denne wir euch voi-

349

czall haben in fliesem registervnd ob yndert eyne clawsil ewer ersamkit misfel- dig wer, wir wellen dy sein dy viUlerweysl wellen werden. Wir gelrawn gole vnd ewer ersamkeit ir wert vns bewaren Vnd besorgen, das wir samdt mith euch vnsserem genedigen heren dem konyge gedynnen mogen vnd ewren genaden ge- fallen mogen.

Ilem wist ersame weyssen liben heren wir- meister von der stat vnd vom gantzem land von ScheBburg vnd von Mydwisch vnd ober all auss dem land vnd thwn euch czw kund von wegen des, das es nw ober all gemain in dem land ist worden, das ander hantwercker in vnsser hantwerck greyffen, dy das nit kunen, dy do pinlten auff den pfarhoffen vnd in den dorfferen dardurch vns gross verweyssnis geschichl vnd auch ewer weysshait schaden ist vnd der amrer lewt vnd auch vns alle sampl iiinderen an vnsser warung, das wir vns nit alsso gut mugen auss halden als vor hin vnd mussen dar pey verderben mit ein ander. Darumb er- same heren wir pilten euch, das ir euch vns lat bephollen sein, das wir vns pey ewer weyssheyt mugen aushaldcn.

1 Ober der Zeile. ' Hierauf ein Schafl durchgestrichen.

3 638

SehiissliHrg H68 .\ugust 27. liiirgermeistei Petriis Aiirifaher iind der Rat von Schassbiiifi ersuchen den Hermannsladter Hat. die Anfirlenenheit dcr Schdsshiirfier Fassbindcr. die ihre Waren in den Sliililen Hermannsladl. Reussmarld. Miihlbach iind Brnns nirht al>sel:en dilrfen. neu :ii verhandeln.

Orig. Pap. Arh. St. Siijiu U II 2G.o. Siogel, rund, Diii. 24 mtn, war in griines Wachs

auf dcr Riick.seite zuni Ver.schluss aufgedriiclit.

Druclv: Zimmermann, Texto 21 Nr. 20.

Bruchstuclv: Archiv 15, 1880, 195 Nr. 40.

Regest: Korrospondcnzlilatt 29, 1901, 12 Nr. 6. Muzeul Brukenthal, Studii ^i comuni-

cari 14, 19G9, 2.39 Nr. 2.

Prudentes et circumspecti viri domini fratresque et amici nostri honorandi. Sane intelleximus literas vestras in quibus nobis scribitis ratione vasorum magistrorum doleatorum civitatis nostrae videlicet, quod non debeant eadem ad venundationem ad sedes Cibiniensem, Ruzmarth, Mwllembach et Bros ausi esse deducere suh poena privationis vasorum per iudicem loci. Recolimns ta- men nostrum alicjUDd lunc temporis in actitacione coram provincialibus fuisse praesentes, quod dc talismodi negocio fuit tractatum non enini propter damp- num ingens et manifestum rei publicae' inde eventurum in alicuius conclusio- nis finem- fuit determinatum. Petiraus etiam, ut qui unius ponderis undecum- que venturi sustinendi gravia vcl dulcia unum hucusque in alterutrum fuimus proptcr privata lucra non multorum hominum ulilitatem communitatis non infringere, sed verum potius ipsum negocium iit antea in suspenso permittere quousque ad proximum \enturiim fcstum exallationis sanctae crucis, ut et tunc aliqui ex nobis una vobiscum clarius tractent de huiusmodi negociis. Sciatis nihilominus, quod nuntios nostros habuimus ratione istius negocii in sedibus Ruppas el Sciienk, qui similiniodo, ut nos petunl, differe causam istam iisque terminum ad minus i)raefi\uin. (".eterum quid is praesenliiun lator noster iuratus \estris domiiial i(jnibus nostri parte ratione huiusmodi negocii dixerit peliinus sibi fidem adhiberc creditivam, el nostri interim nullibi lo- corum impediantur. Datum in Segesvar sabbato proximo ante festum decolla- tionis sancti Johannis baptistae, anno domini APCCCC LXVIII".

350

Petnis A>irifaber inntjistpr ci\iiim, iiidices ac imati cives ci\ ilalis Segeswariensis.

Atif (lci nncksfite Adiesse: PiiKlcntibiis el cirniinspectis viris magistro civiiim, iiulicibus ac iuratis c()nsiilil)us ci\itatis C.ibiniensis ddininis fratribusquc et amicis nostris semper honoraiulis.

' Vorlage pubplice. ' Hiciauf getilgt non.

3 639

Rom H68 vor .\ii;(usl 30 h/.n. Scpteniber Ifi^. Papsl Paiil II. veileihl

Laurencio Litlcrato de Colosvar laico 'rransilvancnsis dioccsis ct Ann:;c eius uxori.

Pctro Rabel de Corona laico Strigoniensis diocesis et Cristinae eius uxori,

Laurencio Schmid de Corona laico Strigoniensis et Ceciliae cius uxori das Recht. einen Tragaltar zii beniitzen.

Regest: Tort^nelmi tar 1899. 264 265 nach Bullae Pauli II anni IV, anno 1468, vol. rubr. 181 v. 304 r. iin Arcliiv der Dataria in Roni.

Nach deni Wahl- bzw. Kionungstag des Papstes Paul II.

3 640

Olmiit/ l-KSS .\u(|ust 30. Kdnif/ Malthias vcipachtct der Sladl Fraiienliach j Baia Mare fiir die Daucr eines .lahrcs dic Miinzluirnmcrn von Fraucnhacli, Offen- biircj und Hcrmannsladl iim dcn lictraij von l'j 000 Goldijuldcn.

Orig. Pap. .\rh. St. Baia Mare, Sladlaichiv Baia :\Iare, Privilegien Nr. I. 8. Siegel,

rnnd, Din. 65 nim war in rotes Wachs vornc aufgedriicl<l.

.Vbbildung: Monografia municipiului Baia Mare. Bd. 1, Baia Maie 1972, S. 249. Mar-

matia -.i, 1977, 59 .\bb. 2.

Regest: Indrumator in Arhivele Statului, judetul Maramure.s. Bukarest 1974, S. 58.

Nos Mathias dei gratia rex Ilungariae, Dalmaciae, Croatiae et cetera memoriae commendamus per praesentes, quod nos cusioncm monetarum nostrarum ca- inerarum Rivulidominaruin. Offonibanya el Cibiniensis cum cimento simulcum cunctis earundem camcrarum noslraruin utilitatibus et pertinentiis quibus- libet prudentibus et circumspectis iiidici iuratisque civil)us et toti communitati civitatis nostrae Rivulidoininarum per unum integrum annum a festo beati Michaelis archangeli proxime venturi computandis pro tredecim millibus flo- renorum auri dedimus et arenda\imus; sic videlicel. quod iidem iudex, iurati cives et tota communitas ad singulum quartale anni tria milia ducenlos et quin- quaginta florenos auri iiobis pcrsohant. Imino locamus et in arendam damus ipsi etiam iudex, iiirati ci\cs et tota cominunitas extra dictam cusionem monc- tarum nostrarum in praefatis cameriis Rivulidominarum, Offombanj-a et Ci- biniensis pro dictis tredccim millibus florenis auri per dictum usum integrum annum per eos exolvendis a nobis conduxerunt iiobis eo ordine quo praemissum est solutionem facere promittcntes. Ita tainen. quod si aliquas giierras et con- troversias vel impedimenta ab aemulis nostris et huius regni habuerinl sine eorum culpa per quas et quae ipsi montana colere non possent et exinde dainpna paterentur pro huiusmodi dampnis id quod iustiim fuerit defalcabimus ha-

351

rum nostrarum vigore et testimonio literarum mediante. Datum in Olomocz feria tertia proxima post festum decoUationis beati Johannis bapistae, anno domini millesimo quadringentesimo sexagesimo octavo, regni nostri anno undecimo, coronationis vero quinto.

Unlen irchls von dei Kanzlei: Ad relationem Johannis Ernst.

3 641

Tir((u Mures/\eumarkt 1 iGS Septcmber G. Der siebenbiirgische 'Wniwode Jo- hann Pongracz verbietel den Torzburger Kaslellanen, die Kaufleute aus der Walachei :u behelligen.

Orig. Pap. .Vrh. St. Brasov. Fronius I, 29. Siegel, rund, Dm. 30 mm. war in grijnes

Wachs vorne aufgedriickl.

Druciv; Hurmiizaki, Documente XV, 1, 69 Xr. 121.

Joliannes Pongracz de Dengeleg wnywoda Transsiluanus Siculorumque comes nobiiibus vicecastellanis nostris in castro Thercz per nos constitutis, salutem cum dilectione. E.xponitur nobis in personis civium et inhabitatorum civitatis Brassouiensis admodum gravis querelae, quomodo vos omnes et universos ne- gociatores, qui cum rebus eorum de Vlachya ad Brassouiam et inde iterum ad propria redeuntes plurimum impediretis resque ct bona eorum iniuste et signanter arcus eorum manuales quos pro dcfensione ipsorum in latus eorum deferunt auferretis in praeiudicimum ipsorum exponentium et waywodae Transalpinensis nec non dampnum valde magnum, respectu cuiusdictus waywoda Transalpinensis dictispopulis Brassouiensibussimiliaet multo maiora dampna et dispendiafacerepermitteret. Demumenim aquas et siluas dictis Brassouiensibus in locoalias consueto liberas uti non permitteretis sed ipsos spoliaretis, vnlneraretis etvakle inepte ]5iurimuin perturbare noncessaretis rursusque populos et iobagio- nes in pertinentiis illius castricommorantes insilvis venare nec per vias semittas et calles ipsos custodire non permitteretis contra furos^ et latrones nec capita latronum per ipsos amputatores ad civitatem deferre ausi non essent pluraque nova inter prcnominatos Brassouienses et pertinentes eorum inchonaretis quae omnia praeiuissa in contrarium libertatum ipsorum essent- dampnum valde magnum. Cum tamen neminem nostro honori subiectos, signanter extraneos nec per vos necque per alios questumque in ipsorum iustis iuribus dampnificare volumus, ideo vobis scrie praesentium firmiter praecipientcs mandamus, qua- tenus receptis praesentibus rebusque sic stantibus amodo deinceps dictos expo- nentes in nullis eorum iuribus uti praemisimus impedire, molestare, damnifi- care aut quoquomodo perturbare non debeatis, immo potius protegere, tueri et defensare debeatis nostra in persona ne de cetero ratione praevia ipsi nobis cogantur querulari. Et secus non facturi prout nostram indignationem evitare formidatis. Praesentibus perlectis exhibenti restitutis. Datum in opido Zekel- wasarhcl feria tcrtia proxima ante festum nativitatis virginis gloriosae, anno domini millesiino quadringentesimo sexagesimo octavo.

Unter dein Text vun der Kanzlei: ('.ommissio doinini waywodac.

Auf der Ruckseite in uiiderer Schrift, gleichzeitig: Pro castellanis, ul non impe- diant homines mercatores neque perturbent nostros in silvis et cetera.

> Vorlagc fures. * Hierauf zwei Buchstaben gestrichen.

352

3 642

1 468 Spptoniber G. Das Weissenbiuger Kapitel teilt mit, dass providus vir Ludo- vicus fiiius Nicolai Lwtsch iuratus senior de villa regali Heltha vocata suo ac iudici et iuratorum seniorum ac universorum hospitum et inhabitatorum dictae villae Heltha nominibus et in personis vor i/im erschienen is{, und beglaubigt auf dcssen Bitlen die Urkunde Konig Ladislaus V. von 1453 Nr. 2S49 init dcn Urkunden dcr Siebcn Sliihle von 1428 Nr. 2055 und von 1450 Nr. 2122 aber die Ilallerlstreiligkeilen zwischen Ilellau und Michelsberg.

Datum feria tertia proxima ante festum nativitatis beatae Mariae virginis, anno domini millcsimo quadringentesimo sexagcsimo octavo. Praesentibus ibidem venerabilibus et [ J^bus dominis Gothardo praeposito ab-

sente, Anthonio cantore, Matheo custode decretorum doctoribus, Andrea de Sarlo archidiacono Thordensi et decano, ceterisque concanonicis et fratribus nostris in dei ecclesia regi iugiter famulantibus sempiterno.

Orig. Pfrg. Arh. St. Sibiu, K.A. Heltau 501/12. Siegel, spitzoval, an rosa-braun-weisscr Hanfschnur angehangt. Derselbe Stempel wie Nr. 216.

^ Liicke 11 mm.

3 643

Hermannstadt 1468 September 2L Der siebenburgische Woiwode Johannes Pon- gracz verbietet allen Rcchtsinhabern des Landes, rcisende Hermannstddter mit ihren Waren fcstzunehmen odcr vor ihr Gericht zu ziehen und verweisi sie in Rechis- fdllen an das Hernmnnstddler Gericht.

Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U II 281. Siegel, rund, Dni. 30 mm, in griines Wachs vorne aufgedriickt. Derselte Stempel wie Nr. 3 423.

Johannes Pangracz de Dengeleg vaivoda Transsilvanus Siculorumque comes universis et singulis praelatis, baronibus, comitibus, castellanis, robilibus ipsorumque officialibus item civitatibus, oppidis et liberis villis ipsarumque rectoribus, iudicibus et villicis quibus praesentes ostenduntur debitam reve- rentiam cum honore. Cum iusti pro iniusti et innoxi pro reorum excessibus non debeant aliquatenus impediri, ideo vestras dominationes, frateruitates et ami- citias praesentibus requirimus diligenter, quatenus dum et quando hac quo- tienscumqueprudentesetcircumspectiuniversicives et coinhabitatores civitatis Cibiniensis vel alteri eorum seu familiares et homines ipsorum praesentium scilicet exhibituri pro victualium suorum necessaria acquisitione diversa cli- raata regni perlustrando cum rebus et bonis mercimonialibus \el aliarum rerum quovis nomine vocitatis ad vestras terras, tenutas, possessiones, honores et officiolatus ac vestri in medium pervenirent vel alteri eorum perveniunt, extunc ipsos hominesque et familiares ipsorum ad quorumvis instantiam in personis iudicare vel vestro astare iudicatui compellere resque et alia quaevis bona merciomonialia aut quovis nominis vocabulo vocitatis praedictorum Cibi- niensium arrestare sed prohibi facere nequaquam velitis nec praesumatis modo aliquali signanter pro debitis, delictis et excessibus aliorum. Si qui enim quid- quam actionis vel quaestionis contra annotatos inhabitatores Cibinienses homi- nesque eorum et familiares praenotatos habent vel habuerint, hii id in praesen- tiam iudicis ceterorumquc concivium dictae civitatis Cibiniensis legitime con- sequantur, ex parte quorum omnimodum coutra ipsos querulanti meri iuris et

353

iustitiae ac debitae satisfactionis^coinpleinentum exhibetur prout dictabit ordo iuris. Praesentibus perlectis exhibenti semper rcstitutis. Datum Cibinii feria quarta in festo sancti Mathei apostoli, anno domini millesimo quadringentesimo sexagesimo octavo.

3 644

MUhlbach 14(j8 September 24. Dei siebenburgische Woiwode Johannes Pongiac: weist den stetlvertretenden Heimannstiidter Konigsrichter ^,'ilwlaus Aurifaber und die anderen Jiichter an, in der Streitsache des Simon Giildenmiinzer mit den Munzern Nikolaus, Michael und Koniad die angeordnete eidliche Einvernahme der Parteien vorzunehmen.

liingeschaltet von dem stellvertretenden Hermannstadter Konigsrichter Nikolaus Auri- faber 1468, Arh. St. Sibiu U II 282.

Johannes Paugracz de Uengeleg vaivoda Transsilvauus Siculorumque comes prudentibus et circumspectis Nicolao Aurifabro viceiudici regio et altero Nico- iao Sygeler vicegerenti nosLro ac Stephano Agatha iudici sedis salutem et hono- rera. yuamvis causam inter Symonem auricusorem et Nicolaum, Michaelem auricusores necnon Conradum monetarium iudicaveramus, ut idem Symon septimo se dicti vero Nicolaus, Michael auricusores et Conradus monetarius quilibet eorura tertio se contra sese alterum suum iuramentum deponere de- buisset coram vobis, ita tameu ut dictus Symon in eo quod de domo sua nec voluntarie neque consensu album aurum cum rubeo auro mixtum non fuisset, praedicti vero Nicolaus ac Micliael necnon Conradus in eo, ut literam regiam nec per suos nec per alios quoscumque non consensu nec expensis contra et adversus antedictum Symonem apportari fecissent et quia nescitur qua causa adinventa iuramentum partes inter praedictas usque liuc prorogastis. Quare vobis regia in persona firmiter committimus et mandamus, quatenus nuUo ampliori prorogari interposito in prima sede sedis iudiciariae vestrae iuramen- ta antedictorum Symonis, Nicolai, Michaelis et Conradi iuxta adiudicationem nostram audire deheatis ne ratione prima nobis cogantur querulari. Secus non facturi. Praesentibus perlectis exhibentibus restitutis. Datum in Zaas Sebes sabbato proximo post festum sancti Mathiae apostoli, anno domini M^CCCCLX» octavo. Relatio Emerici Lewkes.

3 645

Prcssburg 1468 September_27. Konig Matthias verbietet Nikolaus, dem Bischof von W eissenburg , den Sohnen des Buns von Losoncz und allen ubrigen Zollin- habern Siebenbiirgens, iiber Eisuchen universorum civium, hospitum ac inhabi- tatorum civitatis nostrae Koloswar et pertincntiarum eiusdem, von diesen entgegen ihren alten Freiheiten und den koniglichen Verfiigungen Zotle (tribu- tum sivc teolonium) einzuheben.

Datum Posonii in festo beatorum Cosmae et Damiani martirum, anno domini raillesimo quadringentensimo sexagesimo octavo, regni nostri anno undecimo, coronationis vero quinto.

Orig. Pap. Arh. St. Cluj-Napoca, Archiv der Stadt Cluj-Napoca T, 47. Siegel, rund, Dm. 64 mm, in rotes Wachs, papierbedtckt, vorne aufgedruckt. Derselbe Stempel wie Nr. 3 362. Druck: Jakab, OkIcv61tAr 1, 230 Nr. 143.

354

3 646

Herniaiinstadt 1468 Septeniber 28. Der stellveriretende Konigsrichier Ni/fo- laiis Aiirifaber und Gcnossen schaltcn die Urkande dcs siebenbilrgischen Woiwoden i'on 14(>S Sr. 3 044 ein und bezciigen. dass sic ihren Inhali den sireiienden Par- leien samt ihren Gesellschafiem zur Kenntnis gebrachi haben.

Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U II 2.S2. Drei Siegel in grunes Wachs vorne aufgedruckt- 1) Dni. 10 mm, im Siegelfeld Wappenschild mit zwei Schaften. 2) Dm. 12 mm, ste; hendc mannliche Figur vor sitzender Frau. 3) Dm. 14 mm, abgefallen.

Nos Nicolaus Aurifaber pronunc vicesgerens iudicis regii Cibiniensis et alter Nicolaus Zyglewr vicesgerens in causa infrascripla magnifici viri domini Jo- hannis Pangracz de Dengeleg vaivodae Transilvani et comitis Siculorum et cetera doinini nostri gratiosi ac Stephanus Agatha iudex sedis Cibiniensis niemoriae commendamus teuore praesentium significantcs quibus incumbit universis, quod cum nos feria quarta videlicet in profesto beati Michaelis archangeli'^ in sede nostra iudiciaria more alias solito pro facienda cuilibet querulanti iustitia consedissemus accepimus quasdam literas praeceptorias patentes eiusdem domini nostri vaivodae nobis loquentes per omnia in haec verba: (folgt die Urkunde des Woiwoden Johannes Pangracz von 1468 Nr. 3 644.) Quibus quidem literis coram nobis lectis et bene intellectis praefatus Symon auricusor- septimo se videlicet cum Petro currifice, Johanne sellatore, lacobo Bywerhiittel lanifice, Luca corrigialore, Cristauo doleatore et Michaele carni- fice commansoribus huius civitatis Cibinicnsis item Nicolaus auricusor tertio se videlicet Michaele Henzil et^ Martino Schobach, item Michael auricusor similiter tertio se utputa Georgio Fawl et Andrea Kesler item Conradus mone- tarius consimiliter tertio se utpote cum Clemente ct Blasio monetariis simi- liter commansoribus huius civitatis iuxta formam in praeraissis literis doraini nostri vaivodae expressatara tacto salutifcre crucis signaculo iuramenta ipso- rum praestiterunt coram nobis harura nostrarum literarum sigillis nostris pro- priis subappressis consignatarum vigore et testimonio mediantibus. Datum Cibinii in profesto beati Michaelis archangeli praenotato, anno doraini mille- simo quadringentesimo sexagesimo octavo.

* September 28. ^ Ober der Zeile.

' cusor auf Rasur.

3 647

Pressburg 1468 September 28. Konig Matihias verleiht der Stadt Kronstadi das Stapelrecht filr Waren aus der Walachci und der Moldau.

Orig. Pap. .\rh. St. Bra^ov, Priv. 18T. Siegcl rund, Dm. 67 mm, in rotcs Wachs, papierbedecl<t, vorne aufgedriiclvt. Derselbe Stempel wie Nr. 3 362. Eingeschaltet von Ktinig Stcphan Bathori 1583, ebenda Priv. Nr. 5(i8. Drucl<: Telelii, Hunyadialc kora 11, 353 Nr. 480.

Von der Kanzlei: Commissio propria domiui regis.

Nos Mathias dei gratia rex Hungaiiae, Dalmaciae, Croaciae et cetera memoriae commendamus tenore praesentiuni significantes quibus expedit universis, quod nos tum ad humillirne supplicationis instantiam fideliura nostrorura circumspectorum Petri Wydoch' et Michaelis Erdeg civium civitatis nostrae

355

Brassouiensis per eos pro parte fidelium nostrorum universorum hospitum et totius communitatis eiusdem civitatis nostrae Brassouiensis et incolarum terrae Barcza nostrae propterea porrectae maiestati, tum vero pro commodo et uti- litate eiusdem civitatis nostrae id eisdem civibus et hospitibus nostris duximus annuendum et concedendum ut dum et quando ac quotienscumque mercatores aut quicumque alii cuiuscumque conditionis existant homines, qui cum eorum mercantiis et rebus venalibus sive de Transalpinis partibus sive de Moldauia ad ipsam civitatem uostram Brassouiensem pervencrint, illi huiusmodi eorum mercantias ac res venales in pracdicta civitate nostra Brassouiensi deponere et collocare easdemque ibidem et non alias vendere et cum eisdem commuta- tiones rerum facere possint et valent. Imo annuimus et concedimus harum nostrarum vigore et testimonio literarum mediante, quas post earum lecturam semper reddi iubemus praesentanti. Datum Posonii feria quarta proxima ante festum beati Michaelis archangeli, anno domini millesimo quadringentesimo sexagesimo octavo, regni nostri anno undecimo, coronationis vero quinto.

' So Vorlage.

3 648

1468 September 28. Konig Matthias beglaubigt iibei Ersuchen der Kronstadler Biirger Petrus Wyroch und Michael Erdeg dicti... in ipsorum ac aliorum uni- versorum civium et inhabitatorum eiusdem civitatis Brassouiensis seine Ur- kundevon 1467 Nr. 3 565 und seine Uikunde von U6S Nr. 3 633 uber die Be- frciung der Kronstddter von allen Zollen und besonders vom Zoll in Torzburg mit dem koniglichen Doppelsiegel.

Datum per manus reverendisimi in Christo patris domini Stephani cardinalis ac Colocensis et Bachinesis ecclesiarum archiepiscopi aulae nostrae summi cancellarii fidelis nostri dilecti, anno millesimo quadringentesimo sexage- simo octavo, quarto Kalendas octobris, regni nostri anno undecimo, corona- tionis vero quinto. Venerabilibus in Christo patribus dominls eodem Stephano Cardinali Colocensis, Johanne Strigoniensis apostolicae sedis legato nato archiepiscopis, altero Johanne Waradiensis et postulato Agriensis, Nicolao Transsilvanensis, Oswaldo Zagrabiensis, Johanne Quinqueecclesiensis. Alberto Wesprimiensis, Demetrius Jauricnsis, Vincencio Waciensis, Johnnne de Zokol Chanadiensis, Thoma Nitriensis, Benedicto electo et confirmato Boznensis, Nicolao de Bathor electo Sirmiensis, altero Nicolao electo et confirmatoTini- niensis, Segniensi sede vacante et Nicolao Modrusiensis ecclesiarum episcopis, ecclesias dei feliciter gubernantibus, item magnificis Michaele Orzag de Gwth, regni nostri Hungariac praedicti palatino, Johanne Pongracz de Dengeleg et Nicolao Chwpor de Monozlo, wayuodis Transsilvanis, comite Ladislao de Palocz, iudice curiae nostrae, Johanne Thwz de I^ak Sclavoniae bano, honore Banatus Dalmaciae, Croaciae et Zewriniensis vacante, Johanne de Rozgon thavernicorum, Friderico Lamberger et praefato JohanneThwz ianitorum, Bar- tholomeo fiiio Drag de Belthek pincernarum, Nicolao de Hedrehwara dapi- ferorum, Mathyws de Maroth et Stephano de Percn agazonum ncstrorum re- galium magistris, et Nicolao filio Bani de .\IsoIyndwa comite Posoniensi, aliisque compluribus regni nostri comitatus tenentibus et honores.

Unter der Plica rechts von der Kanzlei: Commissio domini regis, domino Quin- queecclesiensi referente.

356

Etwas nach links ebcnfalls von der Kanzlei: C.orrccta in dictionibus factae et alia G. cancellarius.

Auf (kr Riickscite von der Kanzlei: Re(gestra)ta M°CCCC°LX"° octavo. L. de Bagotha .

Ebenda von gleichzeitiger Hand: Litera ex parti teolonii arcis.

Orig. Perg. Arh. St. Brasov, Priv. 188. Doppelsiegel, weisses "Wachs, rund, Dni. 125 ram, an grun-violctt-blauer Seidenschnur angehangt. Derselbe Stempel wie Nr. 3 369.

3 64Q

Pressburg 1468 September 20. Konig Matlhias befreit ein Dritteil der Einwoh- ner Birtlmlms von dcr Vcrpflichtiing, im Hecresaufgcbol zu erscheinen.

Abschrift des 18. .lahrhunderts Batthyaneura Alba lulia, Privilegia civitatis Claudio-

politanae 740 nach einer Einschaltung Gabriel Bethlcns aus 1615. Manuskript Zimmer-

mann des Urkundenbuches nach dem heute verschoUcnen Orig. Perg. im Gcmein-

dearchiv Birthalm.

Druck: Salzer, Birthalm 664 Nr. 12.

Bruchstuck: Eder, Observationes 190. Archiv 11, 1873, 67 Anm. 1 = Hurmuzaki, Docu-

mente II, 2, 187 Nr. 170.

Nos Matliias dei gratia rex Hungariae, Dalmaciae et cetera memoriae commcn- damus per praesentes, quod nos cum ad nonuUorum fidelium nostrorum humi- limae supplicationis instantiam per eos pro parte fidelium nostrorum univer- soruni civium, hospitum et inhabitatorum oppidi nostri Berthalam nostrae praeterea porrectae maiestati, tum vero ex eo, quod ipsi civcs, hospites et inhabitatores dicti oppidi in confinibus partium regni Transyluanarum resi- derent et per inimicos continuo vexari et infestari dicuntur, eisdem id de plenitudine nos de regiae potestatis ct gratia nostra speciali duximus anmien- dum et concedendum, iit tertia pars eorundem civium, hospitum et inhabi- tatorum dicti oppidi ab ingressione quoruraque exercituum tam per nos, quam per vaivodas dictarum partium Transyluanarum imponendorum exenipta habeatur, ita ut cemeterium quod per ipsos in eodem oppido munitum est, an inimicis huiusmodi pars in absentia aliorum civium dum iidem in aliqui- bus exercitiis constituerentur, in bona custodia tenere debeat, imo annuimus et concedimus per vigorem. Quo circa vobis fidelibus nostris magnificis vai- vodis nostris Transylvanis ac comitibus Siculorum nostrorum eorumque vice- vaivodis et vicecomitibus, item capitaneis belliductoribus, solicitatoribus ct levatoribus quorumcumque exercituum nostrorum ac aliorum quorumcumque harum serie firmiter committimus et mandamus, quatenus huinsmodi tertiam partem earundem civium, hospitum et inhabitatorum dicti oppidi nostri Bcit- hahjm ab ingressionc omnium exercituum nostrorum et aliorum quorumcumque arcere et compellere aut ratione non ingressionis eorundem ipsos in personis rebusque et bonis eoruni quibuscumque contia formam praemissae nostrae cxemptionis impedire, molestare aut quovismodo dampiiificare nusquam et nequaquam praesumatis nec s!tis ausi modo aliquali. Praesentibus perlectis exhibenti restitutis. Datum Posonii in festo beati Michaelis archangeli, anno domini millcsimo quadringentcsimo sexagesimo octavo, regni nostri anno undecimo, coronationis vero quinto.

357

3 650

Pressburg 1468 Septomber 30. Konig Matihias hestatigl die Sachsen der Sieben und Zwei Stiihlc im Besii: vnn Burg und Herrschaft Talmesch und setzt alle Er- Idsse, durch die ihnen Dorfcr und Gebieisteile cntfremdet worden sind, ausser Kraft.

Orig. Perg. Archiv der Evang. Kircliengenieinde A.B. Media? Nr. 42. Siegel, rund, Dni. 63 mm, rotes Wachs in weisser Wachsschiissel an violett-weiss-griiner Seidenschnur an- gehangt. Derselbc Stempel wie Nr. 3 362. Eingeschaltet vom Weissenburger Kapitel 1471, ebenda U II 337.

Bruchstiick: Ober das ausschl. Biirgerrecht 20 = Grundverfassungen 26 = Sieb. Quar- talschrift 4, 1794, 164= Schlozer, Krit. Sammlungen I, 66 Nr. 55. Eder, Observationes 137, 247. Archiv 11, 1873, 66 Anm. 3. Hurmuzaki, Documente II, 2, 186 Nr. 167.

Mathias dei gratia rex Hungariae, Dalmaciae, Croaciac et cetera fidelibus nostris universis et singulis Saxonibus seplem sedium Saxonicalium item aliarum duarum sedium Megyes et Selk in partibus regni nostri Transsiluanis, sahitem gratiamque nostram regiam et continui favoris incrementum. Exempla favorum et libertatis antiquorum regum quibus praeventi urbibus et villis egregiis regnum nostrum non solum ampliciatis, sed etiam decorastis magni- fice nos inducunt, ut ad favores specialiter vobis exhibendos nostra deinceps ferventior reddatur benevolentia. vosque libertates, quae vestras manetenea- mus, et non solum ab his tueamus, qui nunc vobis nocerent, sed etiam pro- videamus ne quis in vestrum nocumentum illic possit quomodolibet impos- terum exaltari. Quatenus eo magis ac melius et in numero augeri possitis et urbes villasque vestras decoretis ad utililatem et commodum regni decusque regni nostri. Ex nunc igitur vobis promittimus, prout ctiam alii reges prae- decessores nostri supcrinde et literis mediantibus et aliter poUiciti fuisse dicuntur, quod vos ac sedes praenotatas civitatesque oppida ac villas et terras in eisdem habitas a nobis et sacra corona regni nostri nunquam alienabimus sed tenebimus insimul ^os tamquani nntiquum et verum ius coronae transmit- temusque ad postcros rcges simililer per eos scrvnndas. Et insupcr in omnibus vestris iuribus, iuridictinnibus, libcrtatibus, consuetudinibus et gratiarum praerogativis ac castro Tholmach ciusque pertinentiis a divis regibus Hun- gariae nostris scilicet praedecessoribus, sive per maiores vestros, sive per vos acceptis et acquisitis conservnbimus, omnia ctiam privilegia ipsorum regum super illis libcrtatibus confirmabimus. decrevimus postremo, quod literae nostrae in contrarium libertatis. consuetudinis et iuridictionis vestrae, prae- cipue vero in facto alicnntionis villarum sive terrarum in scdibus illis habi- tarum ad vos portarentur. nuliius sint vigoris et firmitatis, vobis etiam super non observatione earum maxime interim quosquc nos superinde doceretis, non imputnbimus modo ,'iliqunli. Snlvis tamcn iuribus alienis et dispositi- onibus nostris anno praeterito inter Transsiluaiicnses factis. In cuius rei me- moriam sub secreto sigillo nostro praesentes literas nostras inpendenti duxi- mus vobis concedendas. Datum Hystropolii sive Posonii feria sexta proxima post festum beati Michaelis archangcH, anno domini millesimo quadringente- simo sexagesimo octavo. regni nostri anno undccimo, coronalionis vero quinto.

3 651 .

Pressbiirg l^Cft Oklober 1. Konig Matthias befiehll den siebcnbiiigischen Wol- woden und Vizewoiwodcn, die Sachsen der Siebcn iind Zwei Siilhlc gcgen Kduber und Vhcltdler in Schut: :u nchmcn.

358

Orig. Pap. Archiv der Kvanp. Kirchengcmcinde A.B. Mcdia? Nr. 41, heute als Leihgabe

im Museum fur Geschichte Bukarest.

Bruchstiick: Archiv 11, 1873, 67 Amn. 2 = Hurmuzaki, Documente II, 2, 186.

Von der Kanzlei: Cnmmissio propria domini regis.

Mathias dei gratia rex Hungariae, Dahnaciae, Croaciae et cetera fidelibus^ nostris universis et singulis nobilibus et alterius cuiusvis status possessionatis hominibus partium regni nostri Transsilvanarum, item civitatibus, opidis et villis earumque rectoribus, iudicibus et villicis ac castellanis vel vicecastel- lanis castrorum nostrorum ac aliorum quorumcumque nec non etiam officia- libus et universis Wolahis terrae Fngaras et Omlas praesentes visuris sahitem et gratiam. Noveritis, quod nostrum venientes in conspectum fideles nostri prudentes et circumspecti Nicolaus Rwez magister civium ac Ladislaus Kakas iudex noster regius civitatis nostrae Cibiniensis et sedis eius ac egregius Geor- gius Thabiasy de Eczel similiter iudex regius sedium Megjres, Selk et vSenk necnon Michael Literatus civis civitatis nostrae Segeswar in ipsorum ac uni- versorum Saxonum nostrorum in septem et duabus sedibus Saxonicalibus commorantium personis nobis exponere curarunt in hnnc modum. Quod dum ipsi Wolahos ac alios fures et malefactores homines in bonis vestris seu in vestri medio investigare, investigatos reperirent et a vobis iuxta eorum excessus iudicium postularent, vos ex parte huiusmodi furium Wolhaorum et aliorum nialefactorum iudicium et iustitiam administrare recusaretis ac insuper dum ipsi aliquos fures et malefactores Wolahos in bonis vestris ■seu vestri in medio commorantes captivarent et de eis iuxta eorum demerita suppliciumsumerent tunc consanguinei seu fautores huiusmodi furium et malefactorum in bonis vestris commorantes combustionibus ac aliis malis et nefariis actibus ipsis Saxonibus minas imponerent et praeiudicium desola- tionemque et tribulationem eorum manifestum. Unde supplicarunt prae- fati Nicolaus, Ladislaus, Georgius et Michael suis ac nominibus quibus supra ut ipsis circa praemissa de gratioso remedio providere dignaremur opportune. Et quia nos praefatos Saxones nostros per huiusmodi nialefac- tores turbari nolumus. fidelitati igitur vestrae harum serie mandamus. quatenus a modo in posterum dum et quando praefati exponentes Iiuiusmodi fures ac alios quoscumque malefactores in bonis vestris seu vestri in medio reperire poterunt et a vobis iudicium postulaverint, ex tunc ex parte furium et aliorum malefactorum iuxta eorundem exponentium legitimas comproba- tiones et evidentia documenta iudicium et iustitiam facere et administrare debeatis et teneamini. Alioquin commisimus et praesentibus strictiuscommit- timus fidelibus nostris magnificis vaivodis regni nostri Transsilvanarum eo- rumque vicevaivodis nnnc constitutis et in futurum constituendis, ut ipsi si per vos abnegata fieret iustitia tam ex parte vestri quam huiusmodi furum ac aliorum malefactorum ipsis exponentibus iustitiam administrare debeant necnon insuper ad praemissa facienda per omnia gravamina vestra arcius com- pellant et adstringant auctoritate nostra praesentibus ipsis in hac parte atri- buta et iustitia mediante. Secus non facturi; praesentibus perlectis exhibenti restitutis. Datum Posonii sabbatn proximo pnst festum beati Michaelis archan- geli. anno domini millesimo qnadringentesimo scxagesimo octavo, regni nostri anno undecimo, coronationis vero quinto.

' Nach Zimmermann Orig. fidedelibus.

359

5 652

Prcssburg 1468 Oktober 1. Konig Mallhias vcrbielet allen Adligen Siebenbiiigcns und den Biimanen der Disirikie Fogarasch und Hamksch, ihre Herden auf dcm Gebiet der Sieben und Zivci Stiihlc zu wciden.

Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U II 283. Siegel, rund, Dm. 65 mm, war in rotes Wachs

vorne aufgedruckt, Reste.

Bruchstuck: Archiv 11, 1873, 67 Anm. 2.

Von der Kanzlei: De commissione domini regis.

Mathias dei gratia rex Hungariae, Dalmaciae, Croaciae et cetera fidelibus nostris universis et singulis nobilibus ct alterius cuiusvis status possessionatis hominibus partium regni nostri Transsiluanarum, ac officialibus et universis Volahiis in districtibus Fogaras et Omlas constitutis et commorantibus salu- tem et gratiam. Gravem querelam fidelium nostrorum universorum Saxo- num nostrorum in septem et duabus sedibus Saxonicalibus earundem partium Transsiluanarum commorantibus accepimus, quomodo nonnuli essent ex vobis et signanter de dictis districtibus Fogaras et Omlas, qui suos pastorcs in medi- um ipsorum Saxonum nostrorum simul cum gregibus ovium et aliorum peco- rum suorum destinarent et ipsos tam in vineis quam segetibus et silvis ac pas- cuis non mediocriter dampnificarent et dum de huiusmodi gregibus talium, secundum consuetudinem et iura eorum birsagia reciperent, ac eos et pastores eorum de pascu ovium et aliorum pecorum inhiberent. Illi tum combustioni- bus tum etiam aliis nefariis et malis artibus ipsis Saxonibus minas impone- rent in praeiudicium eorum et turbationem. Unde nos ipsos Saxones nostros nolentes in huiusmodi segetibus, vineis, silvis ac pascuis eorum contra eorum voluntatem per vos, aut qucmpiam vestrorum turbari seu dampnificari, fide- litati vcstrae firmitcr mandamus, quatenus visis praesentibus a modo impos- terum annotatos Saxones ncstros cum gregibus ovium sive pecudum vestrorum impedire aut turbare vel dampnificare non audeatis, nec ipsos greges vestros contra eorum voluntatem in medio ipsorum pasccre debeatis, alioquin ipsi Saxones nostri iuxta libertatem eorum ac morem et consuetudinem antiquam in hac re observari solitam etiam per ablationes pecudum et ovium vestra- rum se et terram suam tuebuntur. Ubi autem aliqui ex vobis ausu temerario ducti de praemissis desisterc nollent, extunc etiam seric praesentium commit- timus fidelibus nostris magnificis vaivodis nostrisTranssiluanensibus eorumque vicevaivodis nunc constitutis et in futurum constituendis, ut ipsis scita prius praemissorum mera veritate (inncs talcs ad praemissa observanda cum omni- bus gravaminibus eorum arcius compellant et astringant auctoritatc nostra praescntibus ipsis in hac parte attribula ct iustitia mediante. Secus ergo non facturi. Praesentibus periectis cxhibenti rcstitutis. Datum Posonii sabbatho proximo post festum beati Michaelis archangeli, anno domini millesimo qua- dringentesimo sexagesimo octavo, regni nostri anuo undecimo, coronationis vero quinto.

Auf dcr lUickseitc i>on glcichzeitigcr Hand: Conlia Fugaras ct Omlas.

3 653

Prpssbiirci HCS Oklober 1. Konig Matthias vcrhictct, dass Gcbiclstcilc dcr Sichcn und Zwci Sliihlc cnlficmdct wcrdcn.

360

Orig. Pap. Arh. St. Sibiti U II 281. Sicgol, lund, Din. 6j inm, war in rolcs Waclis

vornc aufgcdriickt.

Druck: Zimnicrmann, Tcxtc 22 Nr. 21.

Bruclistiick: Arcliiv 17, 1883. 564.

Rcgcst: Kcint^ny, Notitia T, 182.

Von dcr Kaiizlei: De coinmis.sionc doniini regis.

Mathias dei gratia rex Hungariae, Dalmaeiae, Croaciae et cetera lidelibus nostris magistris civium, iudicibus regiis ac iuratis senioribus septcra et dua- rum sedium Saxonicalium partium Transsiluanarum regni nostri salutem ft gratiam. Acccpiinus, quomodo in ipsis sedibus nonnulae essent tcrrarum sil- varumque ct aliarum rerum occupatioues tum per vicinos nobiles et alios, tuin etiam per Sa.voucs in mcdio vestri resideutes sine lege factae. Cum autem nos huiusmodi occupationes velimus bono ordine rectificari, ideo fidclitati vestrae firmissimc committimus et mnndamus, quateuus reccptis praesentibus huiusmodi occupationes iniustas quicumque fecissent eas, vestra diligenti sollicitudiae studcatis et debeatis rectifiearc ac a manibus carundem terra- rum silvarumque occupantium rursus rcoccupare atque pristinis locis, ad quacpertinebant,auncctere, quoniam nos temporibusnostris nolumusquidquam prout etiam promisimus, de ipsis sedibus alienari. Et si aliqui ausu temerario ducti rcmittere nollcnt ipsas terras sive silvas occupatas, extunc serie prae- sentium committimus fidelibus nostris magnificis vaivodis nostris Transsil- uanis et coinitibus Siculorum nostrorum corumqui' vicevaivodis, ut ipsi omnes tales etiam per corum gravamina ad remittendum compcllant auctoritate nos- tra praesentibus ipsis in hac parte attributa et iustitia mediante. Praesen- tibus perlectis reddant vobispraesentanti. DatumPosonii sabbato proximopost festum bcati Michaeli archangeli, anno domini millesimo quadringentesimo sexagesimo octavo, regni nostri anno undecimo, coronationis vero quinto.

3 654

1468 Oktoher 2. Konig Matthias verfugt, dass die in den sachsischen Stiihlen ansiissigen Runmnen den Funfzigstcn (quinquagesima) nichi zu entrichten hahen, weil sic der Kirche dcn Zehnten geben und die ubrigen Abgaben zusanimen mil dcn Sachsen leislcn. ... die dominico proximo post fcstum Michaelis arcliangeli ... (1468).

Regest Arh. St. Sibiu, U II 285 im „Repertorium documentorum literalium in Archivo

Cibiniensi... ab aimo 1292 usque ad annum 1600" aus den Jahren 1780 1790. Die Ur-

kunde ist seither verschoUen. Sie ist schon Wilhelm Wenrich um 1872 nicht mehr

vorgclegen.

Regcst: Eder, De initiis 163. Teulsch, Zehntrccht 43. Transilvania 1873, 223. Hurmu-

zaki, Documente II, 2, 186 Nr. 168.

3 655

Prcssburfi l^iGS Oktobcr i. Konig Matthias gcslatict den Bcwolinern von Kron- siadt und dcs Bnrzcnlandcs, ihre Handclsgcschnftc auch in Aspern zu tdtigen und gibt seincn Miinzkammcrgrafen entsprechendc Weisungen.

Orig. Pap. Arh. Sl. Bra^ov, Priv. 189. Sicgel, rund, Dni. 65 mni, in rolcs Wachs, papierbedeckt, vorne aufgcdriickt. Dcrsclbe Stempel wie Nr. 3 362. Druck: Teleki, Ilunyadiak lcora 11, 354 Nr. 481.

361

Von der Kanzlei: Commissio domiiii regis.

Mathias dei gratia rex Hungariae, Dalmaciae, Croaciae et cctera fidelibus nostris universis et singulis comitibus cusionis monetarum nostrarum ubilibet in partibus regni nostri Transsiluanis cnnstitutis praoscntibus et futuris, prae- sentium notitiaui habituris salutcni et gratiam. Expositum est nostrae maies- tati in personis universorum civium, hospitum et inliabitatorum civitatis nos- trae Brassouiensis et terrae Barcza ad modum querelae, quomodo vos inhibuis- setis eos, vt nullibet^ osporas in emptionibus et venditionibus rerum, dum Voiahy de partibus Transalpinae in medium eorum venirent, recipere permit- teretis et per hoc ipsi dampna non parva susciperent. Supplicatum itaque extitit nobis in personis eorundem civium, hospitum et inhabitatorum dictae civitatis nostrae Brassouiensis et terrae Barcza, ut nos huic rei remedium ad- hibere dignaremur. Unde nos volentes ipsis osporis penes monctas nostras regias in emptionibus et venditionibus rerum in medio eorundem locum habere, fidelitati vestrae firmiter mandamus, quatenus dum et quotiescumque Volahy ct alii cuiusvis status et conditionis homines in medium eorundem civium, hospitum et inhabitatorum dictae civitatis nostrae Brassouiensis et terrae Barcza venerint, libere res eorum venales cum osporis penes monetas nostras vendere et venditioni exponere permittatis et permitti faciatis, ncc propterea eos resque et bona eorum impcdire praesumatis. Praesentibus perlectis cxhi- benti rcstitutis. Datum Posonii in festo beati Francisci confessoris, anno do- mini millesimo quadringentcsimo scxagesimo octavo. regni nostri anno undc- cimo, coronationis vcro quinto.

Auf der Rtickseile glcichzeilig: Litera ut libere cum asperis pcssunuis mercari. ' Vorlage nuUibij.

5 656

Pre.ssburg H68 Oktober 'i.Johannes Parinis de Zerdahel Iragt deii Kaslellanen von Ciceu und dein Bat Don Releag auf, von den Bistritzern keine Zolle zu erhe- ben.

Orig. Pap. Arli. St. Cluj-N.ipoca, Archiv der Stadt Bistrita Nr. 97. Ringsiegel. riind, Dm. 13 mm, in griines Wachs vorue aufgcdriickt. Im Siegelfeld Wappenschild mit abge- winlieltem Arm, der ein Schwcrt hiilf , dancben Sonne und Mond. Kegest: Berger, Urkunden-Regestcn ?,1 Nr. 199.

Nos Johannes Paruus de Zerdahel vobis nobilibus castellanis castri Chicho nccnon tributariiis ac civibus oppidi nostri Rethcg praesentibus et futuris pracscntium notiliam habituris salutem cum dilectione. Quia nos prudentes et circumspectos cives et iuhaljitatores civitatis Bystriciensis et eius perti- lUMitiarum ex conccssione serenissimi principis domini .Mathiae regis Hunga- riac, Dalmaciac, Croaciae et cetera domini nostri gratiosissimi ab omni tri- butaria solutionc in parlibus Transsiluanis exemptos fore comperimus, ideo dilcctic)ni vcstrac haruni serie firmilcr ]Maecipiendo mandamus, quatenus receptis praesentibus amodoque deinceps a praefatis civibus dictae civitatis Byslriciensis et eiiis pcrtinenl iarum ac rebus ct bonis ipsorum mercimonia- libus in dicto oppido UDslro Mclhcg ac eliam in aliis (luibusvis posscssioni- bus nostris nullum tribuLum iiullamvc tribulariam solutioncm pelerc ct cxi- gcrc petique ct exigi faceic dcbeatis et secus facere non praesumatis. Praesen-

362

tibus pcrlcctis exhibenti rcstilutis. Datum Posonii in festo beati Francisci confessoris, anno domini millesimo quadringentesimo LX'"^ octavo.

Hieraiif luit anderer Tintc und von anderer Hand: Praesentes aulem literas nos- tras absente sigillo noslro sigillo Pauli de Kenys consignari fccimus.

3 657

Pressburji 14G8 Oklolipr 7. Konig Matlliias Iraijt deni Archidiakon mn Kokel- burg Nikolaus Buda auf. die Ahge])rannlcn aus dcn Sieben und Zwci Stiihlen :u verzciehnen.

Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U II 286. Sieijel, nind, Dm. 65 niiu, papierbeclecl<t, in lotes Wachs vorne aiifgedriickt, derselbe Stempcl wic Nr. 3 362.

Von dcr Kanzlei: Commissio domini regis.

Matliias dei gratia rex Hungariac, Dalmaciae, Croaciae et cetera fideli nostro honorabili Nicolao Buda archidiacono de Kykellew salutem et gratiam. No- veris, quod nostrum vcniens in conspectum nuncii universorum Saxonum septem et duariun sedium Saxonicalium partium Transsiluanarum regni nos- tri in personis universorum Saxonum combustorum ac aliorum oppressorum in eorum medio existentium nobis declararunt, quanta iidem temporibus praeteritis suscepissent dampna et iu quantis essent oppressionibus. Et supe- rinde quaedam eorum registra uobis obtuleruut supplicabantque, ut eis in eorum censu ordinario infra certos annos aliquod levamcn facere dignaremur. Et quia nos ex dicto registro dampna et oppressioncs dictorum Saxonum combustorum hic plene agnoscerc non potuimus, ideo fidelitati tuae firmitcr mandamus, quatenus receptis praesentibus quanta praefati Saxones combusti passi fuissent dampna et in quantis cxistant oppressionibus, et qualiter sint combusti, parte diligenler conspicias ct limites et tandem nobis in registro tuo conscienciose intimes, ut tandem sciamus, quid exinde pro commodo et utilitate dictorum Saxonum combustorum ct aliorum oppressorum facere debeamus. Secus non facturi. Datum Posonii feria sexta proxima post fes- tum beati Francisci confessoris, anno domini millesimo quadringentesimo sexagesimo octavo, regni nostri anno undecimo, coronationis vero quinto.

Auf der Ruckseite von gleichzeitiger Hand: Insinuatoria et inquisitoria dampno- rum hominum combustorum.

3 658

Pressburg HSS Oktober 8. Konig Matthias verbietcl dcn Stcuereinnehmcrn. die Bewohner von Kronstadt und dein Burzenland bis zuin kiinftigen Georgstag mil dcr Zahlung des Marlinszinses zu brlastigen, da er wegen der SO-Denar Ta.ie die Zahlung des Martinszinses aufgesclwben hahe.

Orig. Pap. Arh. St. Bra.sov, Priv. 190. Siegel, riind, Dm. 65 inin, iii rotes Waclis vorne aufgedriiclit. Heste mit demselben Steinpel wie Nr. 3 362.

Von der Kanzlei: Commissio domini regis.

Nos Mathias dei gratia rex Hungariae, Dalmaciae, Croaciae ct celera signifi- camus tenore praesentium quibus expedit universis, quod nos liun ad suppli-

363

cationem nuntiorum fidelium nostrorum universorum civium et totius com- munitatis civitatis nostrae Brassouiensis et terrae eius Barcza, per eos nobis superinde factam, tum vero ex co, ne iidcm cives ct communitas propter prae- sentem taxam octoginta denariorum praesenlis nostrac monctae, quae per universos praelatos ct barones ct de unoquoque comitatu rcgni nostri elcctos nobiles per totum regnum nostrum et in partibus nostris Transsiluanis de singulis portis in proximo exigi deber,c instituta est, in sohitione censuum eorum ordinariorum, quos circa festum beati Martini episcopi ct confessoris proxime venturum nobis solvcre deberent, niniium aggravcrcntur, eisdem Saxonibus solutioncm huiusmodi censuum corum ordinariorum ad festum beati Georgii martyris proxime affuturum duximus transferendam, imo trans- ferimus praesenlium per vigorem. Quocirca vobis fidelibus nostris dicatori- bus et exactoribus censuum praefatorum harum serie firmiter mandamus, quatenus receptis praescntibus praefatos cives ct communitatem civitatis nostrae Brassouiensis et terrae Barcza infra tempus praedictum ad solutionem huiusmodi censuum eorum ordinariorum artare et compellere aut ipsos prop- terea in personis ac rcbus et bonis eorum quibusvis impedire et perturbarc aut quovismodo dampnificare non praesumatis. Praesentibus perlectis exhibenli restitutis. Datum Posonii sabbato proximo post festum beati Francisci con- fessoris, anno domini millesimo qiiadringentesimo sexagesinio octavo, regni noslii anno undecimo, coronationis vcro quinto.

3 659

Pressburj/ 14G8 Oktober 8. Kunig Maithia.'; Iragt seinen Steuereinnelunern ilber Ersuchen universorum Saxonum nostrorum civitatis nostrae Bistriciensis et terrae eius auf, diese wegen Zahlung des Martins:inses bis zum ktinfligen Georqs- lag nicht zu belastigen, da er den Ablieferungstermin dafiir wegen der jetztfalligen SO-Denar-Taxe aufgeschoben habe.

Datum Posonii sabbato proximo post festum b. P^rancisci confessoris, anno domini (etc. 1468).

Orig. Pap. Arh. St. Cluj-Napoca, Archiv der Stadt Bistrita Nr. 98. Siegel, rund, Dm. 65 mm, in rotcs Wachs vorne aufgcdriicl:t. Rcstc mit demsclben Stempcl wie Nr. 3 362. Die vom gleichcn Tag datierte Urlcunde stimmt mit dcr vorhcrgehenden Nr. 3 658. bis auf den Namen des Empfiingers wortwortlich iibercin. Regest: Berger, Urkunden-Regestcn 37 Nr. 200.

3 660

Burg Dyvjilo 1 '«08 Oktobor 11. Der iiehenbCirgische Woiwode Johannes Pon- gracz ersuchl das ^Veissenbuigcr Kapitel auf Bitlen des Tschanadcr Bischofs und Gubernators von Kerz Johannes, zwischen der Besitzung Donnersmarkt (Monora), die dem Bischof gehorl, und der Ortschafl Lupu eine Grenzbegehung vorzunehmen. Datum in castro nostro Dyvglo feria tertia proxima post fesLum beati Dyonisii martyris. anno domini millesimo quadringcntcsimo scxagesimo octavo.

i;ingcschaltcl vom Weisscnburgcr Kapitcl und mit dicscr Urkundc als 2 Insert w ieder vom Wcisscnburgcr Kapilcl ca 1512 Ungar. Landcsarchiv Budapcst Dl. 30 '166. Dic Urkundc ist sclir schadhaft, so dass dic Uaticrungen dcr ICinschaltungsurkundcn fchlen. Eingeschallet mit mchrercn alteren Urkundcn vom Wcisscnburger Kapitel 1805 Arh. St. Sibiu, Nova Coll. post. 1995.

364

3 661

MCB iiach Oktober 11. Das Weissenburger Kapitel schaltcl die Urkunde des sicbenbilrgisclien Woiwodcn Joliannes Pongracz aus 14CS Nr. 3 660 ein und beur- kundet die Grcnzbegehung zwischcn Donnersmarkt und Lupu.

Dic bruclisluckhafte Urkunde, oline D;iluin, oiugescluiUct niitaniiorcn Donneismarkt betreffcnden Urkunden voni Weisscnburger Kapitcl 1542 und daniit voni Karlsburger Donikapitel 1805, Arli. St. Sibiu Nova CoU. post. 1995.

3 662

Malrakrog liG8 Xovcnihcr 10. Der Vizewoiwode Johannes de Rede beglaubigt Sinwn Greb als seinen Gesandten zu den Sieben Stiihlen.

Orig. Pap. Ungar. Landesarcliiv Budapest Di. 45 326. Sicgei, rund, Dm. 20 mm, war auf der i^iickseite zum Vcrschiuss aufgedriickt.

Egregie vir, circumspectiquc viri, fratres et amici honoraudi. Ecce hunc Simonem Greb praesentium scilicet exhibilorem vestrorum trateruitatum in medium vobisque pro referente duximus destinandum. Idem eteuim per nos informationem imbutus existit undique paite. Rogamus igilur fraternitates et amicitias veslras diligenter, quatenus eidem Simoni Gerebio fidem credu- litatis quitquid noslri de parte fraternilatibus et amicitiis vestris hac vice relulerit velitis adhibere, veluti affectionibus vestris nostri. Datum in Alma- kerek in vigilia beati Martini episcopi, anno domini LX"° octavo.

Johannes de Rcde vicevaivoda Transsilvanus.

Auf der Riickseite Adresse: Nobilibus ac circumspectis viris iudici iuratisqu senioribus septem sedium Saxonicalium partium Transsilvanarum amici grate honorandis.

3 663

Ofcn li68 Dczeniber 13. Johannes Lileralus ersuchl den Hermannstddter Rale ihm hinsichtlich des Slephanus Agotha Genugtuung zu verschaffen, der sich di, von ihm beschlagnahmten Gilter des Kyrka aus der \Valacliei angeeignet hat.

Orig. Pap. Ungar. Landesarcliiv Budapest Dl. 45 327. Ringsiegcl war auf der Riickseite in griines Wachs aufgedriickt.

Prudentes et circumspecti viri, amici honorandi. Quia optime conslare vobis scimus, quanta dampna, quantasque captivitates tempore disturbiorum in civitate vestra Cibiniensi pertulerint, pro quorum dampnorum meorum recom- pensatione dominus .lohannes Ernnst mihi certa debita Petri Greb a regia maiestate impetraverat. Et etiam de proventibus vectigalis mihi certam summulam pecuniae deputaverat, pro quorum debitorum meorum celeriori exhibitione ego vigore literarum regalium bona cuiusdam Kyrka Wolahi partium Transaplinarum arrestaveram in civitate vestra praefata. Me autem in servitiis regiae maiestatis existente Stephanus Agotha fraclo meo

365

sigillo sicuti vobis consLat ncc iuris ordiiie obseivato bona praefati Wolahi per me vigorc literarum regalium retenta remisit et relaxavit, unde dampna non pauca passus sum. Requiro igilur amicitias vestras diligentissime, qua- tenus inihi ex parte Stephani satisfactionem vclitis impendere. Quoniam nollein aliquos innocentes pro eisdem meis debitis impedire. Alioquin nec aliud facere po.ssum, nisi ut ipsa debita mea qualitercumque potero rehabeam. Ex Buda in festo beatae Luciae virginis et martyris, anno domini MCCCCLX octavo.

Johannes Literatus, camerarius Albensis et cetera.

Auf der Riickseite Adresse: Prudentibus et circumspectis viris Ladislao Kakas iudici regio^ necnon magistro civium ct iuratis civibus civitatis Cibiniensis, amicis honorandis.

^ ijber der Zeile.

3 664

1468 Dezomber 15. Der Konvcnl von Kolozsmonoslor bezeugl, dass das Weissen- burger Kapilel diircli Emericus Zekel de Galamhfalua Einspraclie erhoben Iiat, dass die ihm von Michael von Xadesch vermachlcn Besitzunijen Spring, Troschen und Kleinmuhlhach von Johannes Gereb de Vingard und seinen Sohnen Peter, Matthias und Ladislaus widerrechtlich besetzl gehalten iverden. Datum feria qiiinta proxima post festum beatae Luciae virginis, anno domini millesimo quadringentesimo sexagesimo octavo.

Orig. Pap. Battliyaneum Alba Iiilia III, 42. Sicgel, rund, Dm. ,')U mm, war in weisses

Waclis auf der Rijcl<scite aufgedriiclct.

Rcgest: Bekc, Az crdclyi kiiptalan 152 Xr. 725.

3 665

Frauenhaeh/Baia Mare l^ifiS Dezembor 21. Der siebenhiirgische Propst Gotthard rcit dem Bal von Hermannsiadt, sich in Angelegenheit der von den Besitzungen Reussen und Michelsberg doppelt eingehobenen Steuer an den Konig zu wenden.

Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U III 19. Sicgcl, achteckig. 20 \ 18 mm, war in griines Wachs auf der Riickscite zum Verschluss aufgedriickt.

Prudenles et circumspecti viri amici noslri plurimum honorandi. Scribitis nol)is vestris in literis, quomodo honorabilis Nicolaus archidiacomis de Kykel- lew praesenlcin eonlributioncm LXXX denariorum, quam nos pridem de ipsa vestra civitate el eius pertinentiis levassemus, super villa ecclesiae ves- trae Rwez ac villa abbatiae de Candelis Zenllunyhaiheg vocatis vice secun- daria cum l)irsagiis exigere intcndeiet et nonnullos ex jjauperibus in eadem Rwcz cominorantibus in libero campo itinerantes captivasset capto.sqiie ad Wyzakna deduci fecisset, quos in sua captivitate detineret etiam de prae- senti vestnimque nuntium ad ipsum pro hac rc transmi.ssum nuUum bonum rcsponsum eidem dando ^acuuni remisisset. Siiper qiiibus tam vobis quam ipsis pauperibus quanluin in iKjbis est valde compalimur. Ulterius in eisdeni

366

liteiis voslris pelilis nos, ul sallein ipsis pauperilius super piaeniissis consu- lercmus quid iu huiusmodi ipsoium oppiessione essel agendum ne iidem pau- pcres per sccundaiiam exaelionem gravarenlur. Super qua vcstra requisitione nos aliler consulere non valemus nisi ul quanlo cUius poleritis per vestrum certum nuntium illae iiUimetis, quo est inlimenduin non parcentes latigiis et expensis, nam coustat quod eaedem viliae in liuiusmodi contributione sem- per ad civitatem vestram fuerint connumeratae. Quia si vellitis, ut pecu- niam supcr cisdem villis levalam' inhabitatoribus earuiidem remitteremus, hoc facere ncquimus, cum eandcm dudum doinino regi transmiserimus. Cete- rum veslras omniumque Saxonum oppressiones eidem domino regi tam clare ct expresse rescripsimus, ut superinde nobis grates referre poteritis. Scripta in Kivulo dominarum ipso die festi beati Thomae Canturiensis archiepiscopi, anno et cetera LX™" octavo. Gothardus pracpositus Transilvanus.

Auf dei Eiickseite Adresse: Prudentibus et ciicumspectis viris magistro civium ac iudici iuratisque consulibus civitatis Cibiniensis fratribus et amicis nostris plurimum houorandis.

1 Ober der Zeile.

3 666

Ofcn 1468 Uezcmber ^G. Konig Mallhias befiehll den Veiwaltein der Satzkam- mer in SatzbuKj, die Sachsen der Sieben Sluhle in ihiim Kecht dreimal im Jahr Milliarsalz zu behebcn, nicht zu stoien.

Oiig. Pap. Aih. t>l. Sibiu U II 2S7. Siegel, rund, Dm. (io mm, iu rotes Waciis, papier- btdeckt, voine aufgtdii.ekt. Deiselbe btempel wie Nr. 3 362. Duick: Teleki, Hunyadiak koia 11, 357 Nr. 483.

Mathias dei gratia rex Hungariae, Dalmaciae, Croaciae et cetera fidelibus nostris comitibus ct sigillatoribus salium nostrorum camerae nostrae Wiza- kana salutem et giatiam. Exponilur nobis iu persouis universorum Saxonum in septem sedibus Saxonicalibus commorantium, quod licet antiqua libertatis eorum praerogativa a divis regibus Ilungariae nostris scilicet praedecessoribus ipsis concessa requirente, tribus vicibus de dicta camera nostra sales miliatos ad coquinam ipsorum recipere possint, tamen vos non curata huiusmodi liber- tate eorum eisdera huiusmodi saies dare minime curassetis et nec curaretis etiam de praesenti. Et quia nos eosdem Saxones noslros in omnibus illis liber- tatibus et consuetudinibus, in quibus temporis divorum regum Ilungariae nostrorum scilicet praedecessorum usi fuerunt conservare volumus, ideo fide- litati vestrae firmiter mandamus, quatenus leceptis praesentibus universis Saxonibus in dictis sedibus commorantibus de modo in antca salcs miliatos iuxta priores ipsorum libertates et consuetudincs dare debeatis. Nec secus facere praesumatis. Et haec volumus per futuros comites et sigillatores dictae camerae nostrae f irmiter observari, praesentesque perlectas semper reddi prae- sentanti. Datum Budae in festo beati Stephani prothomartiris, anno domini millesimo quadringentesimo sexagesimo octavo, rcgni nostri anno undecimo, coronationis vero quinto.

Ad relationem Johannis Ernsth.

Auf der Riickseite von gleichzeitiger Hand: pro salibus miliatis.

367

3 667

Ofeii l'i(>8 Dpzpinber 27. Konig Matthias gestattct den Bewolinern von Desch, dort eine Fdhre uher den Somesch einzurichten und zu bcniitzen.

Orig. Pap. Arh. St. Cluj-Napoca, Archiv der Stadt Dej Nr. 48. Siegel, niiid, Dm. 65 mm, in rotes Wachs, papiertiedeckt, vorne aufgcdriickt. Derselbe Stempel wie Nr. 3 362.

Nos ^lalhias dei gralia rex Ilungariae, Dalmatiae, Croaliae el cetera memo- riae commcndamus tenore praesentium significantes quibus expedit univer- sis, quod nos tum ad nonnullorum fidelium nostrorum humillimae suppli- cationis instanLiam per eos pro parte fidelium nostrorum circumspectorum civium et inhabitatorum oppidi nostri Dees nostrae propterea porrectae maie.s- tati, tum vero consideratis lidelitate et servitiis eorundem per eos sacrae dicli regni nostri Hungariae coronae nostraeque maiestati exhibitis eisdeni civibus et inhabitatoribus ac toti communitati dicli oppidi nostri Dees id de pleni- tudine nostrae regiae potestatis et gratia speciali duximus annuendum et con- cedendum, ut ipsi fluvio Zamos vocato penes idem oppidum nostrum decur- rente vadum seu transilum navalem inslituere navibusque carivis et aliis ad ipsum corequisitis instrumentis fulcire ac ibidem cuiuscumque status et condilionis homines transfretari volentcs, item animalia, resque quoslibet hincinde, dum opus fuerit, Iransduci facere ac tandem ipsi suique heredes et successores universi huiusmodi vadum sic institutum sub illis libertatum^ praerogativis proventibuscpie et emolumenlis ac tributis navalibus, quibus cetera vada in eodem fluvio existentia tenetur, perpetuo tenere et habere va- leant atque possint, absque tamen praeiudicio vadorum aliorum. Quocirca vos universos et singulos cuiuscumque conditionis homines tam videlicel forenses quam alios quosvis viatores assecuramus, quatenus amodo imposte- rum ad praedictum vadum penes dictum oppidum noslrum in ipso fluvio Zamos per vos modo pracmisso institutum cum omnibus rebus et bonis ves- tris libere et absque omni formidine rerum et personarum futuris semper tem- poribus universis hincinde totiens quotiens necesse fuerit transfretis sub nos- tra protectione et tutela speciali. Et haec volumus per fora et alia quaevis loca publica palam facere proclamare. Pracsentibus perlectis exhibenti res- titutis. Datum Budae in festo beati Johaunis apostoli et evangelistae, anno doniini millesimo quadringeutesimo sexagesimo octavo, rcgni nostri anno undecimo, coronationis vero quinto.

Von der Kanzlei: Ad relationem Johannis Ernslh.

Auf der Ruckseite von gleiclizeitiger Hand: Ad vadum super fluvium Nagzamus.

So Vorlage.

3 668

Kronstiidt I-IGS. Bruderschaft der Kronstddter Kiirschnergesellen.

Arli. St. Brasov, Iviirschnerzuntl Ivronstadt, BindiMschaftsbuch 1641— 1S36, f. 2.

Eintragung im Bruderschaflsbuch:

Die auhebcnde vndL Stiffter der ehrlichor Rriiderschafft sindt gcwcsen, welche hernacli volgen werden, die oben stchende 10 Pursch, welche von ihrer Seelig-

368

ckeit wegen haben angefangcn die ehrliche Briideischaffl, im Jahr 1468 der ehrbaren Kirschner Gesellen zu Sancl Peters hic zu Cronen: Johanncs Taschner, Petrus Retsch, Sigismundus von Midwisch, Leonhardus SchiJtz, Chrestel Gantzler, Jacobus Meissner, Laurentius von der Langaw, Zegedini Balind, Lossganii Fabian, Crestel von Midwisch.

Laut J. Tcutsch in; QucUen zur Geschichte der Stadt Kronstadt, Bd. 4, S. 99 erhalt die Bruderschaft ihre Statuten „von dein damaligen Decano Luca Hoffnagel, Pfarrer in Tartlau...".

3 669

1468. Ladisloiis Desew iiinior de Lossoncz verpfdndel seine Besitzanteile in Bathos iu comitatu Thordensi existentes fiir 32 ungarische Goldgulden an Johannes Gereb de Wingarlh.

Regest: Fcj6r, Codex XI, 500 ohne nahere Zeitsetzung und ohne (Jberlieferungsnachweis.

3 670

KcIIing 1469 Januar II. Matheus, Kanoniker von Weissenburg, und der Kel- linger Pfarrer Stephan empfehlen dem Hermannsiadter Rat den Priester Johannes zum Rektor des Spitals.

Orig. Pap. Arh. St. Sibiu, Coll. post. V 1165. Siegel, rund, 22 mm, war in grunes Wachs auf der Ruckseite zum Vcrschluss aufgedriickt.

Prudentes circumspectique viri salutem et favoris complacentiam. Evidenti intelleximus relationem domum vestri hospitalis rectore et provisore curae animarum carentem atque per mortem olim Nicolai presbyteri inmediate rectoris proxime defuncti vacantem. Quare vestras fraternales amicitias nos- trarum partium ob respectu confidenter precamur, religiosum virum Johan- nem presbyterum de Bazana ordinis sancti spiritus vobis velitis nostri ob respectu habere commendatum. Sicut vestrae melius noscunt et intellegunt polius indigenas^ et nostros compatriotas habere promotus et fovere atque promovere, quam alienigenas ignotosque introducere. In quo gratiam uobis facietis complacentiam. Cuius vicissitudinis complacentia a nobis merito praestolari habebitis et ad vestra beneplacita nos habcbitis benivolas et pro- nos. Datum in Keling XI die mensis ianuarii, anno domini M*^ CCCC LXV- IIII».

Vestri fautores et amici: Matheus custos et canonicus Albensis, Stephanus de Keling doctores.

Auf der Riickseite Adresse: Prudentibus circumspectisque viris iudici, iura- tisque consulibus civitatis Cibiniensis nostris amicis et fautoribus semper honorandis.

^ Vorlage indigtnas.

369

3 671

Klausonburg 1469 Januar 18. Francisciis Italicus de Florencia schreibt seinem Schwager Nikolaiis Aiirifaber, Bilrgermeister von Hermannstadt, ii.a. in Ange- legenheit seines Hernmnnstadter Hauses.

Orig. Pap. Arh. St. Sibiu, U III 183. Ringsiegel, Dm. cca 12 mm, in grunes Wachs auf der Riickseite zum Verschluss aufgedriiclit. Im Siegelfeld auf die Spitze gestellter, oben abgerundeter Wappenschild mit zwei Querballcen so wie Mondsichel und Stern- chen, Reste einer Umschrift. Druck: Jakab, Okleveltar I, 231 Nr. 144.

Prudens vir domine et sororie noster honorande post debitae salutationis exhibitionem. Sciatis me literas vestras mihi porrectas sane intellexisse, ubi scribitis, ut filiam vestram Agnes vocatam in curru Nicolai Czecz remittere debeam. Et quia vestram voluntatem infringere non valeo, ipsam potius ut filiam in eruditione hungarici linguagii, quam studere multum affectat, apud me rctinuissem. Ubi autem timetis de pestilentia sciatis, quod hic nuUa vigeret pestilentia, sed homines antiqui moriuntur. Ceterum noverilis, quo- modo intellexi quod quidam Johannes Borth dictus domum nostram hic in vestri medio habitam pro debilis domini Cristofori occupasset. Sciatis, quod idem dominus Cristoforus ipsam domum sub forma testamenti tribus pueris suis legavit. Unde petimus vestram prudentiam, quatenus dictos pueros ab impetitione dicti Johannis et alterius cuiuscumque tueri et defensare digne- mini. Si quid vero aclionis praefatus Johannes contra annotatum dominum Cristoforum habet vel habere sperat, id in praesentia iudicis et iuratorum civium de Rivolo dominarum prosequi valeat et sibi de bonis domini Cristo- fori et non de nostris bonis sibi satisfactionem e.xposcat. Datum ex Koluswar in die sanctae Priscae virginis, anno domini M" (CCCC)^ LXIX". Franciscus Italicus de Florencia et Margareta uxor eius.

Auf der Riickseite Adresse: Prudenti viro Nicolao Aurifabro, magistro civium Cibiniensi sororio nostro karissimo.

' Fehlt in der Vorlage.

3 672

Retcag 1469 Januar 26. Richter und Rat von Reteag ersuchen den Bistritzer Rat, von den Bewohnern von Diirrbach, die ihren Mitbewohner Johann Volah verwundet haben, Genugtuung zu verlangen.

Orig. Pap. Arh. St. Cluj-Napoca, Archiv der Stadt Bistrita Nr. 80. Siegel, rund, Dm. 19 mm, war in weiCes Wachs aut der Ruckseite zum Verschluss aufgedruckt. Druck: Jak6 Manolescu, Scrierea latinil. Album 11 Nr. 11 c. Regest: Archiv. Zeitschrift 12,84. Berger, Urkunden-Rcgesten Nr. 201.

Salutem cum honore; circumspecti ac providi viri nobis grate dilecti ac liono- randi praesentibus vestris enodamus circumspectionibus, quomodo Joliannes Volah iobagio domini nostri, commansor noster per homines in Dipse commo- rantes magnas vulneriationes et correctiones seu percussiones est passus et ut praefertur ipsum quasi semivivum relinquissent in praeiudicium doinini nostri valde magnum, quas praedictas percussiones et vos bene scitis quas noluisset

370

propter quadraginta florenosi auri puri. Celeruni etiain danius scire vestris circumspectionibus, quoraodo in hiis diebus elapsis dum personaliter illic ad Matheum Siggir nuncupatum, pro quibusdam damnis illatis descenderatis etiam eidem spoponderatis vestri quicumque ex iobagionibus domini nostri ratione et praetextu alicuius- facti- ad vestras pervenerint circumspectiones eisdem omnimodam impenderetis satisfactionem secundum ordinem iuris seu iustitiae. Pro eo praescntibus vestras rogamus probitates affectuose, quatenus huic praescripto iobagioni domini nostri portitori videlicet praesentium ex parte praedictorum hominum in Dipse commorantium omnimodam satisfac- tionem impendere velitis prout dictaverit ordo iuris et iustitia mediante. Quod dum et quando ex nostratibus vobis placucrit et nos faciemus. Ceterum quid lator praesentium retulerit eidem fidem creditivam adhibere velitis. Datum in Rettegh in crastino conversionis sancti Pauli, anno domini INfCCCCLX" nono.

ludex ceterique iurati in opido Rettegh commorantes vestri in omnibus.

Auf der Ruckseite Adresse: Circumspectis ac providis viris iudici, iuratis cete- risque civibus de Bistricia dominis et amicis nobis dilectis ac honorandis.

' Urspriinglich florenis. ' (Jber der Zeile.

3 673

Briinn 1469 Februar 3. Konig Alatthias verbietet den Geistlichen der Weissenburger Kirche, die Bewohner von Klausenburg in ihren Rechlen und Freiheiten lu kranken oder sie vor ihr Gericht zu ziehen.

Orig. Perg. Arh. St. CIuj-Napoca, Archiv der Stadt Cluj-Napoca DDD 2. Siegel war an grun-roter Seidcnschnur angehangt. Eingeschaltet von Wladislaw II. 1497, Orig. ebenda V. 13. Eingeschaltet vom Konvent von Kolozsmonostor 1549, Orig. ebenda DDD 4. Abschrift aus der Zeit um 1530 ebenda D D D 3 mit einer Beglaubigungs- klausel Adrian Wolphards, undatiert. Druck: Jakab, OkleviltSr 1, 232 Nr. 145. Teleki, Hunyadiak kora 11, 367 Nr. 490.

Nos^ Mathias^ dei gratia rex Hungariae,DaImaciae,Croaciae et cetera omnibus Christi fidelibus tam praesentibus quam futuris praesentium notitiam habi- turis salutem in omnium salvatore. Ratio expostulat aequitatis, ut regalis se- renitas rares suae maiestatis in suorum personas mittat fidelium, ipsisque iuste petentibus et fidem fideliter tenentibus, munus largifluae clementiae tribuat affluenter, tanto enim suorum corda fidelium, sibi redduntur devotiora, quando ad reddenda merita, regales animos inveniunt promptiores. Proinde ad universorum notitiam harum serie volumus pervenire, quod perfidelis nos- ter circumspectus Nicolaus Sompol civis civitatis nostrae Coloswar nostrae maiestatis veniens in conspectum, in sua ac nominibus et in personis fidelium nostrorum universorum civium et inhabitatorum eiusdem civitatis nostrae Coloswar, per modum gravi querelae nobis significare curavit in hunc modum: Quod nonnulli fuissent praelatorum seu episcopi ecclesiae Albensis Transsil- uanensis, qui ipsos in iuribus et antiquis libertatibus, laudabilibusque et ap- probatis consuetudinibus eorum per novalium adinventionibus diversimodo molestassent et impedivissent, in quibus iudicibilia et intollerabilia dampna, fatigas et expensas perpessi fuissent, pro eo ut ipsi cives et inhabitatores dictae civitatis nostrae Coloswar vinea in promontorio eiusdem civitatis existentia et quasi in fine ipsius civitatis circa umbracula deferenda, contra antiquas

371

eorum libertates non decimarentur et piaesertim blada in capeciis non redde- rentur, ac etiam ob non sohitionem tributariae solutionis in tenutis et tributis intra ambitum partinm Transsiluanarum, signanter in pertinentiis dicti epis- copatus Albensis Transsiluanensis. Qua re supplicatum extitit nostrae maies- tati, ut ipsis superinde de remedio providere dignaremur opportuno. Nos ita- que liumilimis et supplicationibus eorundem civium modo quo supra nostrae maiestati porrectis, regia benignitate cxauditis et clementer admissis tum etiam ex eo, quod favente divina clemcntia in eadem civitate nostra Coloswar feliciter nati sumus, pro eo ipsa nostra civitas non minus, quam aliae liberae regalesque nostrae civitates de gratia nostra speciali dignis laudibus excellentioribusque honoribus ac virtutibus extolli, et meritis condignis retributionibus prosequi possit, id gratiose duximus annuendum et concedendum, ut ipsi cives et inha- bitatores praedictae nostrae civitatis Coloswar amodo et in posterum tempori- bus successivis vina decimalia in promontoriis civitatis existentia sub vineis aut circa torcularia veras iustas et bonas decimas dare debeant et teneantur, similiter et blada in manipulis circa capecias iuxta priorem consuetudinem eiusdem civitatis hactenus observatam, non obstantibus aliquibus literis nos- tiis datis vel dandis. Tributariam vcro solutionem intra ambitum partium- Transsiluanarum iuxta indulta nostrae maiestatis ac aliorum divorum reguni ipsis gratiose concessa nullibi solvere teneantur, neque ab eis exigi valeant, quovis dicto colore quaesito. Volumus etiam, ut nullus praelatorum praedictae ecclesiae Albensis pro tempore constitutis aut constituendis valeat eos in li- bertatibus eorum inquietare, aut alicuius iudicio spirituali aut saeculari occa- sione praedicta iudicio attrahere, tandemque nulhis iudicum tam spiritualium quam saecularium cuiuscumque status et conditionis praeemincntiae existant se ad haec intromittere debeat atque possit nisi ad nostrae maiestatis praesen- tiam sin vaivodis nostris praedictae Transsiluanensis cxaminationi reservando, immo anmiimus et conferimus vigore harum literaruin nostrarum et testimonio mediante. In cuius rei memoriam firmitatemquc perpetuam literas nostras pendentis sigilli nostri minoris munimine roboratas eisdem duximus conce- dendas. Datum Brunnae in festo beati Blasii martiris, anno domini millesimo quadringentesimo LX™° nono, regni nostri anno undecimo, coronationis vero quinto. Math}'as rex. propria laanu ct cetera.

1 In verlangter Schrift. " Fehlt in der Vorlage.

3 674

Ofcn 1 ■5G9 Fehruar 4. Der Schatzmeisler Johannes Ernsi weist die siel)enburgischen Zollcinnchnier Gcorg Pogan und Georg Feyr an, aiis den Zolleinnahnicn im Rotcn- turm hundert Galdcn zur Erhaltung dicscs Turmcs an den Rat von Hermannstadt ahzufuhren.

Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U 11 289. Ringsiegel, rund, Din. 14 mm, war in griines Wachs auf der Riickseite zum Verschluss aufgedriicl<t. Eine zweite Orig. Ausfertigung cbenda U II 632. Siegel rund, Dm. 22 mm, in griincs Wachs vorne aufgedruclit. Im Siegelfeld drei Schafte, Umschrift in gotischcr Minusl<el, unlcserlich.

Nobiles nobis dilecti. Quia regia maiestati cominisit nobis vigore aliarum literarum suarum, ut nos pro sustentatione turris rubeei, in qua vectigal sacrae coronac cxigi consuetum est, magistris civium, iudicibus et iuratis ac commu- nitati civitatis Cibiniensis de proventibus vectigalis sacrae coronae centum flo-

372

renos auri dare deputavit commisitque nobis, ut eosdem centum florenos eisdem singulis annis admiiiistrari facerc debeamus. Quapropter^ committimus vobis, quatenus visis praesentibus amodo deinceps- praescriptos centum flo- renos auri iuxta rontcnta literarum regalium pracfatis magistro civium et iu- ratis ac communitali dc provcntibus dicti vectigalis^ singulis annis dare et persolvcre debeatis^. Sccus non facturi. Praescntes tandem pro vestra erga vos reservctis expeditione. Datum Budae sabbato proximo post festum purifica- tionis beatae Mariae virginis, anno domini et cetera sexagesimo nono. Johanncs Ernst et cetera^.

Auf der Ruckseitc Adrcssc:^ Nobilibus Geoigio Pogan et alteri Georgio Feyr collectoribus proventuum vectigalis sacrae coronae ii partibus Transsiluanis constitutis nobis dilectis.

' 2. Ausfertigung hierauf de mandato regiae * 2. Ausfertigung hierauf supereisdem semper

maieslaiis. litleras qiiillantialcs a magistro civiunr, iudi-

- 2. Ausfertigung hicraut pro suslenlatione cibus et iuratis a communitati diclac civila-

dictae turris. lis recipientcs.

' 2. Ausfertigung hierauf sine aliqua recusa ^ Nanic des Ausstellers und Adresse in der 2.

i;e/ contradictione. Ausfertigung vorangestellt.

3 675

Briinn 1469 Fcbruar i. Konig Matthias verbietct dcn siebeiihurgischen Woiivoden Johannes Pongrac: undNikolausCsupor, die Beivohncr von Bistritz durch Ein- setzung von eigencn Amtsleuten zu belastigcn.

Orig. Pap. Arh. St. Cluj-Napoca, Archiv der Stadt Bistri^a Nr. 72. Siegel, rund, Dm.

28 mm, in rotes Wachs vorne autgedriickt, vcrwischt.

BruchstiJck: Archiv 4, 1859, 276 Anm. 58.

Regest: Archiv. Zeitschrift 12,84. Bergcr, Urkunden-Regesten 38 Nr. 202.

Von der Kanzlei: Commissio propria domini regis.

Mathias dei gratia rex Hungariae, Dalmaciae, Croaciae et cetera f idelibus nostris magnif icis Johanne Pangracz de Dengeleget Nicolao Chwpar de Monozlo vaivodis nostrisTranssilvanensibussalutemetgratiam.Exponiturnobisinpersonauniver- sorum civiumet inhabitatorum civitatisnostraeBystriciensisgravi cum querela, quodnonnulli fuisscnt familiares vestri quibus officialatum eiusdem civitatis Bystriciensis contulissetis, qui ipsis plurima damna, nocumenta et detrimenta minus iuste et indebite intulissent et fecissent in praeiudicium ipsorum et deso- lationem dictae nostrae civitatis non modicum. Unde nos volentes ipsam nos- stram civitatem in omnibus iuribus et libertatibus prout alias nostras civitates liberas tenere, ita ut nullus comes seu officialis de cetero in medio ipsorum et in ipsa civitate stare et existere ac regere, nisi tantummodo ad nostram maies- tatem sin vaivodis nostris audire debeat atque possit. Ideo fidelitati vestrae harum serie firmissime praecipiendo mandamus et sic omnino habere volentes, quatenus mox visis praesentibus dictos homines seu officiales vestros de ipsa civitate nostra removere nec de cetero quemquam officialem seu comitem inibi ut in aliis nostris libcris civitatibus tenere debeatis et teneamini. Secus non facturi. Praesentibus perlectis exhibenti rcstitutis. Datum Brunnae sabbato proximo post festum beati Blasii martiris, anno domiui millesimo quadringen- tesimo LX nono, regni nostri anno undecimo, coronationis vero quinto.

373

3 676

Bukarcst 1469 Februar 4. Radu III., Woiwode der WalacheU ersucht denRat von Hermannstadt, seinen Gesandten Michael zum siebenhiirgischen Woiwoden Johan- nes Pongracz zu ftihren.

Orig. Pap. Arh. St. Sibiu Coll. post. V 1164. Slegel, rund, Dm. 31 mm, war in rotes

Wachs auf der Riickseite zum Verschluss aufgedriickt.

Druck: Bogdan, Documente 328 Nr. 271. Hurmuzaki, Documente XV, 1, 70 Nr. 122.

Salutem et honoris continuum incrementum. Egregii, prudentes et circumspecti viri^ fratres et amici nostri karissimi. Et ecce misimus hunc fidelem nostrum nomine Michellem ad^ Johannem Pongaracz de Denkelegh vaivodam Transsil- vaniae^. Super quo vestras amicitias praesentibus rogamus, quatcnus ubique loco ipsum vaivodam sciatis viam ad se ostendere valeatis vel si unum liomi- nem securum transmittetis vobis requiremus. Datum in castro Bokoresth die sabbato proximo post festum purificationis beatae Mariae virginis, anno do- mini millesimo quadringentesimo sexagesimo nono. Radwl vaivoda Transalpinensis, vicinus vester dilectus.

Auf der ROckseite Adresse: Egregiis, prudentibus et circumspectis viris^ magis- tro civium ac iuratis civibus Cibiniensis amicis suis karissimis.

' Vorlage virii, niriis. ' Vorlage nia.

^ Hierauf neuerlich ad.

3 677

Um 1469 Februar 4. Rada III., Woiwode der Walachei, versicheri "die Freunde meiner Herrschaft, den Biirgermeister iind die Ratsherren" von Hermannstadt, dass er dem Konig (Matthias) Treue gcschworen habe. Wegen des Stoica a lui Laiota, des moldauischen Gesandten nach Sicbenbtirgen, entsende er seinen Beauf- tragten Mihai, und ersucht, man mochie ihn zum Woiwoden gcleiien. In Hinsicht aufdenZoll vom Rotenturm greife er ihre Anregung auf und wolle mii dem Konig verhandeln.

Orig. Pap. Arh. St. Sibiu, Handschriftenabteilung des Brukenthalmuseums, Urkunden

R. 1 10 Nr. 648. Siegel, rund, Dm. 30 mm, war auf der Ruckseite zum Verschluss

aufgedriickt.

Es handelt sich im vorliegenden Stiiclv offenbar um die slawische Ausfertigung der

lateinischen Urkunde des Woiwoden Radu III. vom 4. Februar 1469 Nr. 3 676, in der

er die Beweggriinde zur Entsendung seines Beauftragten Mihai nach Siebenbiirgen et-

was naher ausfiihrt.

Druck und rum. Ubersetzung: Dragomir, Documente noua 11 Nr. 2.

Regest: Andronescu, Repertoriul 98 Nr. 336.

3 678

Suceava 1469 Fpbruar 12. Stefan, Woiwode der Moldau, crkldri dem Kronstddtcr Rat, er werde Georg Kutura von Tartlau solange fesihalien, bis ihm der Kronsiddter Paul Pinguis die schuldigen 460 Gulden entrichtel hat.

Abschrift Joseph Trausch, Archiv der Evang. Kirchengemeindc A.B. Brajov, T.q. 80. III. 531. b, nach dem Original friiher im Gemeindearchiv Tarllau. Siegel rund, Dm. 25 mm, war auf der Ruckseite zum Verschluss aufgedruckt. Druck: Columna lui Traian 1874, 7, Bogdan, Documentele lui $tefan 2, 308 Nr. 137.

374

Stefanus vaivoda dei gratia doniinus terrarum Moldauiae et cetera egregiis et famosis protoconsuli et iuratis civitatis Brassouiensis salutem cum favore. Egregii et famosi amici nobis carissimi. Scimus vos non latere, sicut Paulus Pinguis concivis vester nobis quadringentos et sexaginta florenos Vngaricales veri debiti tenetur, cui Paulo nostras salviconductus literas destinavimus. Ipse vero Paulus nec ad nos venire intendit nec debitum persolvere, quod con- siderando volentes nostrum amittere ut debitum est, detinuimus Georgium Kutura de Prasmar. Idco visa praesente faciatis nostram integram habeamus solutionem, aliter firmitcr scitote, quod dictus Georgius de manibus nostris non evadet, donec nobis integra officiatur satisfactio praedicti debiti. Ex Sucsauia die XII Februarii MOCCCC» LXVIIIP.

Auf der Ruckseite Adresse: Egregiis famosisque protoconsuli et iuratis civitatis BrassoNnae, amicis nobis carissimis praesens detur.

3 679

Tsehanad 1-569 Februar 13. Der sicbenburgische Woiwode Johannes Pongracz triigl dcm Rat von Hcrmannsladl und der Sichen Stiihlc auf, sich mit allem Kricgs- geral zuin Kampf gegen die Tiirken bcreitzuhallcn.

Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U II 301. Siegcl, rund, Dni. 29 mm, in griine.s Wachs vorne aufgedriickt. Im Siegelfeld untcn Wappcnschild mit Rad, dariiber hockend ein Schwan?, Umschrift unleserlich.

Johannes Pongracz de Dengeleg vaivoda Transsilvanus ct comes Siculorum prudentibus et circumspectis magistro civium, iudici iuratisque senioribus civitatis Cibiniensis ac toti communitati septem sedium Saxonicalibus^ salu- tem. Ex quo nos per serenissimum dominum nostrum regem ad custodiam par- tium istarum inferiorum contra Thurcos hostes nostros saevissimos deputati sumus, opus est ergo nobis [ ]- tam Transsilvanarum qui etiam ista-

rum inferiorum defensioni intendere. Igitur vobis praesentium serie in persona regia firmi.ssime praecipendo mandamus. quatenus receptis praesentibus a modo deinceps vos taliter armis, equis, copiis, arcubus et aliis apparatibus bellicis dispositos tenere et appromptuare debeatis, ut dum et quamprimum superinde alias literas nostras vel vicevaivodarum nostrorum videritis, extunc sine dilatione exercitualiter penes nos venire in subsidium teneamini. Nos quoque modo simili cum totis gentibus nostris pro defensione vestra opportuno tempore curabimus et volumus proficisci. Secus ergo in praemissis facere non ausuri. Datum Chanadini feria secunda proxima ante festum beati Valentini martiris, anno domini et cetera sexagesimo nono.

Auf der Riickseite vom Kanzleischreiber : Cibiniensibus. ' Vorlage Saxonibus. " Liicke 31 mm.

3 680

1469 Februar 14. Das Weisscnburger Kapitelbestdtigt den Pfarrern der Dekanate Mediasch, Kisd, Miihlbach, Kosd, Lasseln, Bistritz, Kyralia, Schelk, Regen, Broos, Zekesch, Kallwasser, Scholten und Kokelburg das freie Tcstamentsrecht.

Abschrift Arh. St. Sibiu Manuskript Zimmermann des Urkundenbuches X, 207 nach Emericus Amicinus, Monumenta vetera (1599) friiher im Archiv des Evang. Kapitels

375

x\.B. Bistriia. Abschrifl des spaten 18. Jhs. ebenda, Sammlung Evang. Kapitelsarchive, Bistrifa 69. Abschrift um 1800 ebenda, Archiv des Evang. Kapitels A.B. Sibiu 176. Druck: Thcil u. Werner, Urkundcnbuch 37 Nr. 18. Regest: Archiv 15. 1880, 197 Nr. 44. Fabritius, Urkundenbuch 90 Nr. 104.

Nos capitulum ecclesiae Albensis Transsilvanae sincere nobis in Christo dilec- tis honorabilibus et discretis viris universis et singulis plebanis ac ecclesiarum rectoribus in et sub decanatibus Megiensi, Kyzd, Sebes, Kozd, Zcntlazlo^, Bystricia^, Kyralia, Selk, Regen, Zazwarus', Chykisch*, Frigidis aquis, Chanad et Kikelhv ubivis constitutis et commorantibus praesentibus et futuris mutuam in domino caritatem. Devotis supplicationibus honorabilis magistri Christanni^ plebani in Etzel^ ac decani dicti sedis Megiensis pro vestri parte nobis humiliter oblati non immerito inclinati, ut liceat vobis et unicuique vestrum in solidum in vita pariter et in morte de bonis vestris a deo vobis et cuilibet vestrum collatis et quae dante domino iustis modis adipisci poteritis in futurum pro salute animarum vestrarum illis tamen personis licitis et honestis, quibus ma- lueritis facere et condere testamentum dummodo pro fabrica ecclesiae nostrae Albensis praefatae ac ecclesiis circa quas vos ipsi ea bona acquisivistis iuxta antiquam consuetudinem dictae ecclesiae nostrae usque in praesentiam' lau- dabiliter tentam, continuatam et observatam feceritis testamentum, tenore praesentium ordinare autoritate nostra iam ecclesia vacante vestris caritatibus et cuilibet^ vestrum liberam annuimusetconcedimusfacuItatem.Datum infesto beati Valentini martjTis, anno domini millesimo quadringentesimo sexagesimo nono.

1 Abschriften um 1800 Zenthlaslo. ^ Abschriften um 1800 Cristanni.

2 Abschriften um 1800 Bislricia. ^ Abschriften um 1800 Eczel.

^ Abschriften um 1800 Zazwaros. ' Abschriften um 1800 praesenliarum.

* Abschriften um 1800 Chykijsch. ' Abschriften um 1800 cmlicei.

3 681

1469 Februar 19. Der Konvent von KolozsmonostoT bezeugl, dass Martinus de Iklod und Clemens Parvus de Zamosfaliva fiir dcn nochjugendlichen Franz, den Sohn des Johannes Mikola de Zamosfalwa pro quibusdam necessitatibus an Michael, den Kastellan der Burg Stremt, und an die Klausenburger Biirger Slephan Berthalam und Georgius Zaaz einen Fischteich bei Satu Lung und an den Kastellan Michael und die Klausenburger Prokoppus und Georgius Zaaz eine Miihle bei Someseni, am Somes gelegen, fiir insgesamt 100 Goldgulden verpfdndet haben, mit der Auf- lage, dass die Pfcinder verfallen, wenn sie bis zum 9. April nicht eingelost werden. Datum die dominica proxima ante festum kathedrae beati Petri apostoli, anno domini millesimo quadringentesimo sexagesimo nono.

Orig. Pap. Ungar. Landesarchiv Budapest Dl. 74 178. Siegel, rund, Dm. 50 mm, auf der Ruckseite in weisses Wachs aufgedriickt, Reste mit demselben Stempel wie Nr. 529. Ebenda gleichzeitiges Kopialbuch Dl. 36 .393 S. 137/1. Druck: BarabAs, Codex dipl. Teleki 2, 95 Nr. 69.

3 682

Erlau 1469 Fcbruar 21. Konig Malihias schenki der Sfadt Bistritz das Beche- Haus und den Landstrich Chijger saml allen Nutzungen.

Abschrift aus 1769 Arh. St. Cluj-Napoca, Archiv der Stadt Bistrita Nr. 72 b.

Bruchstuck: Archiv 4, 1859, 277 Anm. 60.

Regest: Archiv. Zeitsclirift 12,84. Berger, Urkunden-Regesten 38 Nr. 203.

376

Vo/1 (lei Kitiizlei: Ex commissione propiia domini regis.

Nos Mathias dei gratia rex Jlnngariae, Dalmaciae, Croociae et cetera memoriae commendamustenore praesentiimi significanlcs quibus expedit univcrsis, quod nostroemaiestatisveniensinpraesentiam fidelis nosler et circumspcctus Ladis- laus, iudex civitatis nostrae Bist riciensis, in ipsius ac universorum aliorum civium et inhabitatorum diclaecivilalis nostraepersonisexposuil nobis hoc modo: Quo- modoalias ilUislrisquondamprinceps dcminus .lohannes gubernator dicti regni nostrillungariae. genilornostercarissimus, quandam donium seu fundum curiae condara Beche in dicta civitate nostra sitam, dc qua scilicet domo certi ccnsus ordinarii in mcdium eiusdem civitatis nostrae solvere soliti fuissent, quibusdam nobilibus tali modo contulisset, ut medietatem huiusmodi censuum, qui de ipsa domo provcnire deberent, iidem nobiles pro se tenerent, aliam vero mcdie- talem in medium ipsius civilatis nostrae solvere tenerentur. Nunc autcm vaivo- dae et vicevaivodae ac quidam nobiles partium Transsilvanarum regni nostri huiusmodi domum scu fundum curiae mcdiantibus literis nostris diversimode occupando nullum censum de eadem domo in medium dictae civitatis nostrae solverc curarent, propter quod dicti cives nostri, tam in solutionibus censuum ipsorum ordinariorum quam etiam in aliis rebus et negotiis ipsorum nonnuUa damna et nocumenta ac molestias paterentur. Supplicavit itaquc praefatus Ladislaus iudex in ipsius et dictorum aliorum civium nostrorum personis per nos ipsis superinde opportune provideri, unde nos nolentes, ut iidem de cetero ratione dictae domus damna, molestias et nocumenta quoquomodo patiantur, eandem domum simul cum cunctis suis pertinentiis, puta terra Chyger nuncu- pata, ac aliis terris arabilibus, cultis et incultis, agris, pratis, pascuis, fenetis et silvis in quantum ad eandem de more et ab antiquo pcrtinuerunt nostrae maiestati reservarique volentes et decernentes, ut a modo deinceps candem domum iidem cives nostri, nomine nostro tenere, ac universos census et utili- tates de eadem domo ct de dictis pertincntiis eiusdem, ab antiquo provenire debentes, semper in medium ipsorum recipere possint et exigere valcant, immo volumus et decernimus praesentiura per vigorem. Quo circa vobis fide- libus nostris magnificis vaivodae dictarum partium regni nostri Transsilvana- rum vel eorum vicevaivcdis cunctisque nobilibus ac alterius cuiusvis conditionis hominibus earundem partium praesentibus et futuris praesentes visuris, harum seriefirmiterpraecipientcsmandamus, quatenus amodo deinceps nullus omnino vestrum se quoquomodo in dictam domum intromittere, aut dictos cives nostros praetextu ipsius domus impetire vel quovis modo molestare praesumat, sed praefatam doraum simul cum universis suis utilitatibus et pertinentiis qui- buslibet, eisdem civibus nostris libere et pacifice ac sine aliquali impedimento uti et tenere permittatis, nec secus facere praesumatis modo aliquali. Pracsen- tibus perlectis exhibenti restitutis. Datum Agriae feria tertia proxiraa post dominicam Invocavit, anno domini millcsimo quadringentesimo sexagesimo nono, regni nostri anno undecimo, coronationis vero quinto^.

1 Vorlage quarto.

3 683

Egre.sc!i HG9 Februar 23. Der Verwalier der Salzburger Salzkammer Georg Feyer unterrichlel den Ral uon Hermannsladt uiid die Sieben Siiihle uber die Pldne und Absichten der Tilrken.

87/

Orig. Pap. Arh. Sl. Sibiu U III 27. Siegel, nind, Dm. 17 mm, war in griines Wachs auf dcr Riicl<seite zum Verschluss aufgedriiclit.

Prudentes viri mihi grate dilecti. Notifico harum serie praesentium, quomodo tempore in praesenti castellanus castri Nandor Alba videlicet Bredach vocati scribit doniino vaivodae, ul versus Transsiluaniam saevissimi Turci nullam mentioneni habent. Sed scitote firmiter, quod praedicti Turci in numero qua- tuor milia hominum videlicet Alybek vocatum personaliler ad nos videlicet ad domiuum vaivodam intendere habent el cum eo^ fortem pugnam contrahere volunt. Nos itaque cliam sumus prompti et parati ct ex divina nobis favente clemcntia cum eisdem praetactam pugnam pertransire nolumus, sed ex volun- tate omnipotentis dei victoriam ut spero obtinebimus. Valete et facito^ me recommissum. Datum in opido Egres feria quinta et quasi in vigilia beati Mathiae apostoli, anno domini millesimo quadringentesimo sexagesimo nono. Georgius Feyer, officialis dc Wyzakna,

Aiif der Riickseite Adresse: Prudentibus viris magistris concivibus de Cibinio necnon ad septem sedium pertinentibus dominis et amicis dilcctis.

1 (Jber der Zeile, * So Vorlage.

3 684

Egrosch H69 Febriiar 23. Georgius Fcyer, officialis de Wyzakna, schreibl pru- denti viro Nicolao Aurifabro necnon magistro concivi^ de Cibinio- domino et amico praccolendo, begliickwiinschl ihn zii seinen jiingsten Erfolgcn und kiindigt seinc baldige Ankiinft an.

Datum in opido Egres in vigilia beati Mathiae, anno domini millesimo qua- dringentesimo sexagesimo nono.

Orig. Pap. Ungar. Landesarchiv Budapest Dl. 45 334. Siegel, rund, Dm. 17 mm, war in grunes Wachs auf der Riickseite zum Verschluss aufgedriickt,

1 So Vorlage, " Vorlage Cinibio.

3 685

Glodeni 1469 Marz 3. Der siebenbiirgische Vizewoiwode Johanes de Rede ersucht den Hermannstadter Rat, dem siebenbiirgischen Woiwoden ein Subsidium zukom- men zu lassen.

Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U II 290. Siegcl, rund, Dm. 20 mm, war in griines Wachs auf dcr Riickseite zum Verschluss aufgedriickt. Regcst: Archiv 30. 1901, 439 Anm. 3.

Prudentes et circumspecti amici nostri honorandi. Quemadmodum homines magnifici domini nostri wayvodae ad vos miseramus confidenter, ul ipsum dominum nostrum cum aliquibus provideretis, quem promisistis etiam faccre in Posonio. Quia constat vobis, quod idem dominus noster in negotio regni est occupatus debebitque per certa tempora occupari ad hac ipse eaque habet exponerc opportet. Igitur harum scrie in persona dicli domini noslri wayvodae

378

requirimus vos' diligentcr. quatenus causa complacendi ipsius domini nostri et etiam in quibus nos placebimus vobis, quod voluntatem vestram adimplea- mus, praescriptum dominum waywodam cum aliquibus subsidiis velitis pro- videre-. In quo facietis dictodomino nostro rem gratam, quod scilicet subsi- dium per familiares nostros signanter per Georgium Thabyasy vobis intima- vimus. Valcte fcliciter. Ex Sarpathek feria sexta proxima ante dominicam Oculi, anno domini et cetera LX""'' nono. Johannes de Rede. vicewaywoda Transsilvanus et cetera.

Auf der Ruckseite .irfresse.' Prudentibus et circumspectis virisiudici iuratisque civibus civitatis Chibiniensis'' amicis honorandis.

' Hierauf gestrichen praesentibus. ' Ober der Zeile, darunter gestrichen: Bras-

' Hierauf gestrichcn ipsum. soviensis.

3 686

Briinn HSft Marz G. Konig Matihias heficit die Gemeinde Weidenbach wegen Brandschadcn fiir zwci Jalire mn allen Steuern.

Orig. Pap. .\rh. St. Br.T^ov, Priv. 191. Siegel rund, Dm. 67 mm, in rotcs Wachs, pa- pierbedcclit, vornc aufgedriiclit. Derselbe Stempcl wie Nr. 3 362.

Von der Kanzlei: Commissio propria domini rcgis.

Nos Mathias dei gratia rex Hungariae, Dalmaciae, Croaciaeet cetera memoriae commendamus tenore praesentium significantes quibus expedit universis, quod nos tum ad nonnullorum fidelium nostrorum humillime supplicationis instantiam pro parte populorum et inhabitatorum in possessione Wydem- bach vocata in pertinentiis civitatis nostrac Brassouiensis existente commo- rantium, tum et praecipue pro eo, quod ipsa possessio his diebus proxime praeteritis ignis voragine penitus consumpta fuisset, ipsam possessionem Vy- dembach ac consequenter populos et inhabitatores in eadem pro tempore con- stitutos a die datarum praesentium usque ad duorum annorum spatium a solu- tione quarumlibet taxarum, constributionum et collectarum duximus eximen- dos et supportandos. imo eximimus et supportamus praesentium per vigorem. Quocirca vobis fidelibus nostris dicatoribus ct exactoribus quarumlibet con- tributionum et taxarum tam ordinariarum^ qam extraordinariarum^ pro tem- pore constituendis harum serie firmiter committimus, quatenus habila prae- sentium notitia infra dictorum duorum aunorum spatia nullam taxam, con- tributionem seu collectam ab ipsis populis et incolis dictae possessionis Vydera- bach exigere aut ipsos ratione non solutionis eorundem in personis rebusque et bonis eorum impedire, molestare aut quoquomodo damnificare nequaquam praesumatis harum nostrarum vigore et testimonio praesentium mediante; secus non facturi gratiae nostrae sub obtentu. Datum Brunnae feriae secunda proxima post dominicam Oculi, anno domini millesimo quadringentesimo sexagesimo nono, regni nostri anno duodecimo, coronationis vero quinto.

Rechts unten von den Kanztei: Johanne Ernst referente. * Gebessert aus ordinariorum bzw. extraordinariorum.

379

3 687

Wi-isspnbur!) 1 ■{60 lliirz B. Dcr sjebenbiirgische Vizewoiivode Johanncs de Rede Iragt dcni lial von Hcrmannsladl auf, sich gcgcn die Tiirkcn berciiziihalicn.

Orig. Pap. Arli. St. Sibiu U II 291. Sicgel, nind, Dni. 20 mm, war aiif der Riickseite in griincs Wachs zum Verscliluss aufgedriickt.

Pnidentcs et circumspccti amici nobis dilecti. Noveritis quod crebris vicibus aiilca intimavinuiseti scripsimus vobis prout nunc serenissimus dominus rex clominus noster generosissimus denuo commisit nobis uti vobis intimaremus, quod versus Transalpinam'^ audiretis ct consentiretis ne perfidissimi Turci lioc regnum intrarent-^. Tamen quia feria tertia posl dominicam Reminiscerc* immcdiate sequenti iam praetcrila iidcm Turci pertincntias et^ provincias^ lofcw penitus et in toto abduxerunt nunc cnim ad'' auditum nostrum talitcr cvenit, ut annotati Turci e contra reversi cssent. Igitur harum serie requirimus vos nihilominusque^ in personis dominorum nostrorum commitlimus vobis'', quatenus receptis praesentibus simulcum omnibus vestris attinentiis more excrcituando' prompti atque paniti velitis et debeatis, ut dum vos median- tibus aliis litcris nostris avisavcrimus, extunc valeatis conlra saepefatos Tur- cos instaurantes una nobiscum insurgere. Secuspetimus non facturi. Ceterum scripsinius civitati Brassoviensi literas autem nostras eidem canentes vobis misimus, quas vosvelitis ipsi civitati Brassoviensi transmittere. Ex Albensi Transsilvana feria secunda proxima post dominicam Oculi, anno domini et- cctera LX"° nono. Joliannes de Rede, viccvaivoda Traussilvauus et cctcra.

Aiif der Ruckseile Adresse: Prudentibus et circumspectis magistris civium ac iudici iuratisque civibus civitatis Chibiniensis amicis nobis dilectis.

1 Ober der Zeile, darunter ad gestrlchen. * Februar 28.

^ Vorlage Transsilpaniam, darauf ai gcslri- ^ tjber der Zeile.

chcn. * Hicrauf gestrichen con.

' Hicrauf iibcr der Zeilc ipsi und auf dcr ' Am Rand nachgetragen.

Zeilc quia gestrichcn.

3 6S8

Graii 1469 Miirz 7. Thomas, Generalvikar dcr Grancr Kirchc und Propst von Eisenburg, fordert alle Besitzer bzw. Verwaller amtlichcr Aktenstiicke auf, einigen im Prozess befindlicher Parleien in Hermannstadt die notwendigen rechtlichen Unterlagen bereitzustellen.

Orig. Pap. Arh. St. Sibiu, Archiv des Evang. Kapitels A.B. Sibiu 34. Siegel, rund, Dm. 18 mm, in schwarzcs Wachs vorne aufgcdriickt. Im Siegelfeld Wappenschild mit Stern, Mondsichel und einigen undeutlichcn Bildern, Umschrift unlescrlich.

Thomas decrelorum doctor, praepositus Castriferrei ac canonicus Strigoniensis ecclesiarum nccnon revercndissimi in Christopatris et domini .Tohannis misera- tione divina archiepiscopi Strigoniensis lociquc eiusdem comitis perpetui, pri- matis Ilungariae et apostolicae scdis lcgati nati vicarius in spiritualibus et causarum auditor gcncralis dilectis nobis in Christo honorabilibus et discretis viris dominis... de Monte sancti Michaclis,... dc Parvo Horrco,... de villa

Humperti, ... de Rewsdywrf et... de Holczmenia aiiisque omnibus et singulis ecclesiarum plebanis et clericis curatis et non curatis in et sub iurisdictionc spirituali ac diocesi Strigoniensi ubilibet constitutis et existentibus, qui cum praesentibus fueritis requisiti seu alter vestrum iuerit requisitus, salulem in domino et nostris firmiter obedire mandatis. Noveritis, quod nostri veniens in praesentiam circumspectus JMartinus Literalus dc Zazsebes Transilvanensis diocesis suo ac prudenlum et circumspectorum virorum Nicolai magistri civium ac iuratorum consulum civitatis Czibiniensis diocesis et iurisdictionis spiritua- is Slrigoniensis praediclae necnon Johannis Pellificis de dicta Zazsebes ct Nicolai de Zlalhna dictae Transilvdnensis diocesis nominibus et in personis nobis exponere curavit, quomodo forent nonnuli domini praelati, iudices ca- pellae, off iciales, vicarii, commissarii, conventus, clerici, thabelliones et no- larii publici aliaeque personae tam ccclesiasticae quam saeculares in diocesi et provincia Strigoniensi existenles et signanter honorabilis vir dominus Sigis- mundus plebanus de Wiszakna, decanus sedis Czibinicnsis, diocesis et iurisdic- tionis spiritualis Slrigonicnsis pracdictae ac magister Urbanus notarius et scriba consistorialis dictae sedis, qui penes se liabent et detinent ac habentes et detinentes sciunt in eorum cameris, cistis, scriniis, notis et protocollis ac conservatoriis nonnulla acta actitata, iura, privilegia, instrumenta, muni- menta, literas et processus causarum et causas et quarundam appellationis seu appellationum a quibusdam gravaminibus et denegatione iustitiae per prae- fatum dominum Sigismundum decanum in causa et causis primo inter ipsum ]\Iartinum Literatum ab una ac discretum virum Anthonium cultellifabri pres- byterum, capellanum in ecclesia parochiali Czibiniensi, partibus ab altera de et super facto ut dicitur quarundam iniuriorum et scandali eorumque occasioues. Item deinde inter praefatos Nicolaum magistrum civium ac iuratos consules et Stephanum Agathc ab una et discretum virum Jacobum presbytcrum simi- liter capellanum in dicla ecclesia Czibiniensi ac quandam Elizabeth famulan- tem in eadem ccclesia Cibiniensi ab alia partibus de et superfacto detentionis et occultationis quarundam pecuniarum earumque occasione denique inter praedictos Johannem pellificem et Nicolaum ab una ac circumspectum Tho- mam Zeglauer civem dictae civitatis Cibiniensis ab alia partes in de et super facto cuiusdam ut dicilur ficti testamenti eiusdem occasione coram ipso domi- no Sigismundo dccano motus pro parte diclorum esxponentium ad hanc ahnam sedem metropolitanam Strigoniensem interpositarum coram nobisque senten- tia, concernentiai et concernentia^ sine quibus de huiusmodi causarum meritis et iuris partium praedictarum prout assertum extitit ad plenum liquere non poterit seu constari. Eapropter in per ipsarum exponentium nominibus quibus supra fuimus dictarum instanlium requisiti, quatenus ipsis superinde de oppor- tuno iuris provideri literasque compulsorias ad partes decernere et concedere dignaremur. Nos itaque attendentes requisitionem huiusmodi fore iustam et iuriconsonem quodque iusta petentibus non est denegandus assensus boniquc iudicis sit cuncta rimari ne occasione occulationis iurium alicuius partium instantia valeat deperiri. Igitur vos omnes et singulos dominos supradictos et quemlibet vestrum insolidum requirimus et moncmus primo, secundo, tertio et perhemptorie communiter et divisim vobisque nihilominus ct vestrum cuilibet in virtute sanctae obosedientiae et sub c.xcommunicatiouis poena quam in vos et alterum vestrum nisi feceritis, quod vobis mandamus trium dierum cano- nica monitione praemissa ferimus in hiis scriptis districte praecipiendo manda- mus, quatenus visis praescntibus et praeterquam per praefatos Martinum Lite- ratum, Nicolaum magistrum civium ac iuratos consules, Johannem pellificem et Nicolaum de Zlathna vel eorum legitimos procuratores cum praesentibus fueritis requisiti aut alter vestrum requisitus praefatos dominos praelatos, iudices, commissarios, vicarios, capella, conventus officiales, clericos, tha-

381

belliones, notarios publicos aliasque personas ecclesiasticas et saeculares per exhibitorem praesentium vobis nominandum personaliter accedatis seu alter vestrum accedat ipsosque auctoritate nostra et eorum qucmlibet requiratis et moveatis. Quos etiam nos tenore praesentium requirimus et monemus prirao, secundo, tertio et perhemptorie eisque et eorum cuilibet in virtute sanctae obedientiae et sub poenis ac servitiis infrascriptis mandamus, quatenus infra duodecim dierum spatium post vestram requisitionem immediate sequentem quorum dierum quatuor pro primo, quatuor pro secundo et reliquos quatuor dies pro tertio et perhemptorie termino monitioneque canonica assignamus praedicta iura, literas, acta, processus, scripturas, instrumenta, privilegia aliaque munimenta quaecumque causam huiusmodi concernentem et concer- nenda penes eos existentem et existenta in publicam formam redactas et re- dacto originaliter aut ex originalibus eorum vera transsumpta, signis et sigillis autenticis signata atque sigillata et alias sub talibus modo et forma quibus in iudicio et externa coram nobis et alibi valeat eis fides adhiberi. Praefatis exponentibus aut procuratoribus eorum sive praesentium exhibitori nobis aut alteri forsan loco nostri deputandum, auditori deferendum absque diff icultate et contradictione dent, tradant et assignent satisfactio tamen primitus illi vel illis cui vel quibus satisfaciendum fuerit de ipsorum sallario competenti. Et si forte praemissa omnia et singula vel aliquod eorundem prout ad ipsos pertinent non adimplevilur sive quilquam' in contrarium fecerint aut [fec]^ erit publice vel occulte, directe vel indirecte aut alio quovis quaesito colore nos in ipsos et ipsorum quemlibet contradictores seu contrad [i ]' coniunc- tim et divisim ex nunc prout ex tunc et ex tunc prout ex nunc singulariter in singulos dicta canonica monilione praemissa executionis in capella vero et collegia, si qua fuerint, in hiis dclinquentia suspensionis a dominis et in eorum deliquentium ecclesias, monasteria et capitula interdicti sententias ferimus in hiis scriptis et etiam promulgamus. Absolutionem vero omnium et singulorum, qui dictas sententias incurrerint, nobis vel superiori nostro tantummodo re- servamus. Et tandem serie vestrae executionis huiusmodi ac quitque' in prae- missis feceritis nobis conscientiose rescribatis. Praesentes in spem remittentes. Datum Strigonii septima die mensis Martii, anno domini millesimo quadrin- gentesimo sexagesimo nono.

Von anderer Hand iind n\it anderer Tinte:

Petrus de Lindvva, notarius in praemissis.

^ So Vorlage. ^ Lucke 6 mm.

t Lucke 3 mni.

3 689

Tschanad 1469 Marz 10. Dei siebenburgische Woiwode Johannes Pongracz fordert den Hermannslddter Rat aiif, Kiindschafter in die Walachei zu schicken nnd sich zur Heerfahrt beiritzuhalten.

Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U II 292. Siegel. rund, Dm. 30 mm, war in grunes Wachs auf der Riickseite zuni Verschluss aufgedriickt, Reste. Druck: Hurmuzaki. Documente XV, 1, 70 Nr. 123. Regest: Transilvania 1873, 224.

Prudentes et circumspccti nobis dilecti. Ex intimatis certorum fidedignorum hominum noslrorum inlelleximus vaivodas partium Moldaviae et Transalpi-

382

naruin se excrcitualiter approintuare. Ideo rogamus dilectioncs vestras et nihilo- minus in persona rejiia committimus eisdem, quatenus mox receptis praesenti- bus certos lioinines vestros ad dictas partes Transalpinarum mittere debeatis, qui resciant certissimas novitates ct si quas reporta\eiiiit illico domino nostro regi et tandein nobis intimare' velitis. Ecce enim egiegium Johannem de Rede vicevaivodam iUac ad- id- deputavimus et ei iussimus custodiae illarum par- tium Transsiluanarum vigilare, penes quem tempore necessario exercitualiter insurgatis. Nos etiam prout ex intimatis vestris certificati fuerimus cum totis gentibus veslris^ in subsidiuin vcstri et pro defensione vestra accedemus. Ex Chanadino feria sexta proxiina aiite dominicam Laetare, anno domini et cetera LXmo nono. Johannes Pongracz, vaivoda Transsiluanus et cetera.

Auf der Riickseite Adresse: Prudeiitibus et circumspectis magistro civium ac iudici et iuratis civibus civitatis Cibiniensis nobis dilectis.

' Vorlage imt. ' So Vorlage.

' Uber dor Zeile, darunter gestrichen Iran- sire.

3 6Q0

Grossvvardein H69 .Marz 13. Der Grosswardeiner Biirger Jakob Chaiar ersuchi den Rat von Hermannstadt, die seinem Diener weggenommenen drei Stuck Tuch zuruckzustellen.

Orig. Pap. .-\rh. St. Sibiu U III 25. Siegel, oval, 19 + 10 mm, war in grunes Wachs auf der Riickseite zum Verschluss aufgedruckt.

Egregii et circumspecti viri doinini et amici nostri honorandi. .\micitiain pa- ratam cum fidelibus servitiis et incremento honoris. Dicit nobis Martinus Gereb dictus familiaris scilicet noster, quomodo vos nescitur hoc quam causam^ tres pecias pannorum de nostris pannis recepissetis. Quare igitur vestras petimus do- minationes et amicitias et requirimus nimium per praesentes, quatenus prae- tactas tres pecias pannorum, ut praedicitur per vos receptas, nobis ob favorem nostri reddere et remittere velitis et dignemini, quoniam noster familiaris vestris dominationibus innocens et immunis existit in^ hac^ parte-. Hoc autem faciatis ob favorem nostri. Scripta Waradini feria secunda proxima post festum beati Gregorii papae, anno et cetera LX"° nono. lacobus Chatar, civis Waradiensis.

Auf der RUckseite Adresse: Egregiis et circumspectis viris magistro civium et iuratis civibus ceterisque senioribus in civitate Cibiniensi constitutis et existen- tibus, dominis et amicis nostris honorandis.

' Vorlage caussam. ^ Ober der Zeile.

3 691

Hetzeldorf li69 Marz 13. Georg Thabiasy, Richter der Zwei Stiihle, schreibt den Sieben Stiihlen in Angelegenheit eincs Miihlgrabens bei Haschagen.

383

Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U II 293. Ringsiegel, rund, Dm. 15 min, war in griines Wachs auf der Riiciiseite zum Verschluss aufgedrilclvt. Druclc: Archiv 30, 1901, 439 Anm. 3.

Prudentes et circumspecti viri domini et fautores mei honorandi. Scribunt mihi dominationes vestrae et conquerentur cur per inhabitatores de Hasag fossatum per eos paratum repleri non fecissemus. Unde sciant dominationes vestrae, quod nuper dum ibi eram conspexi istam causam et gwerras inter istas duas villas et inveni unum alium locum praeparandi, qui iuste^ praeparetiir inter eos per- petua pax fieri posset. Ideo rogo dominationes vestras, quatenus velitis duos vel tres ex vobis ad dominicam ludica proxime venturam- ad praedictum locum molendini transmittere et ego etiam ducam illuc certos ex iuratis senioribus duarum sedium conspiciamus et revideamus, quid melius sit faciendum in ista causa, quoniam mihi soli non est aliquid faciendum in eadem causa, quia si villa domini nostri regis desolaretur, cui nisi mihi culpa impingi posset? Ergo mittant dominationes vestrae ad diem pracdictum certos ex vobis et ducant secum magistros molendinarios conspiciatur et inveniatur modus per quem inter eos perpetua pax praeparctur. Datum in Eczel feria 2a ante ludica, anno domini CCCC LX nono. Georgius Thabiasy, iudex duarum sedium Saxonicalium et cetera.

Aiifder Riickseite Adresse: Prudentibus et circumspectis viris iudicibus et iuratis senioribus septem sedium Saxonicalium dominis et fautoribus meis honorandis.

1 Vorlaae iust. * Marz 19.

3 6Q2

Klauscnlnirg I 'iSS Marz 2S. Der Archidiakon von Kokelburg Nikolaus Bucla for- dert die Sieben Sliihle auf, den Martinszins unvcrziiglich ahzuftilven.

Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U II 213. Siegel, rund, Dni 23 mm, war in grunes Wachs auf der Riickseite zum Verschluss aufgedriickt.

Circumspecti amici nobis honorandi. Noveritis quod homo regius Ladislaus de S3'ma nudius tertius erga nos ad Cluswar venit, qui nobis literas suae sere- nitatis attulit, in quibus serenitas sua nobis firmiter praecipit, quod illos cen- sus sancti Martini videlicet argentum vestri e medio serenitati suae provenire debcntes, quos census ad suplicationes vestras ipsa sua serenitas ad festum beati Georgii martiris proxime venturum distulerat, a vobis levare et celerrime se- renitati suae statuere deberemus. Quare petimus amicitias vestras, qualenus praedictos census absque mora nobis apportare vclitis, ut et nos debito tempore serenitati suae valeamus transmittere, ne per hoc aliquo modo facta suae sere- nitatis negligantur. Bene enim considerare potestis, quod hiis ad praesens sere- nitas sua ardua negotia sua expedire habet. Ergo si indignationem suae sereni- tatis incurrere vultis, aliud in praemissis non facturi. Scripta in Cluswar feria tertia proxima post dominicam Ramispalmarum, anno domini millesimo qua- dringentesimo LX™° nono. Nicolaus Buda dc Zelcnd, archidiaconus de Kykellew et cetera.

Auf der Riickseite Adresse: Circumspectis viris magistris civium ac iudicibus septcm sedium Saxonicalium amicis nobis honorandis.

384

3 693

Rom 14«» Marz. Jacobus titiili saiicti Eusebii et Amicus tituli sanctae Balbinae miseratione divina sacrosanctac Romanae ecclesiae presbyteri cardinales verlei- hen dtin Joluiiuws-Altai in der Marienkirehe i<on Herinannsladt einen Ahlass iwn hnndert Tafjen.

Datum[ d]iomibus habiUiris nuiic noslram sub anno a nativilate dom[ini qu)- adringentesimo [se]*xagesimo nono, indictionc secunda, di[e mensis Ma]*rtii. pontiticatiis sanctissimi in Christo palris et domini nostri [ f.

Absclirift in der vcrzierten Buclisclirin des 15. .lalirluindcrts auf zwci Pergamcntblat- tern, dic aus cineni Codcx slaninuu uud von dort zuni liiubindcn cincs Buchcs hcraus- gesciinittcn wurdcn, Arh. St. Sibiu. Handschriftensamnilung dcs Brukenthalmuscums, Urkunden 528 b R 1-10, Nr. 104.

' Liicke 40 mni, * Lucke 64 mm,

* Lucke 60 mm. ^ Abgeschnitten 130 mm,

' Unleserlich 4 mm.

3 694

Khiusenburji li69 .Vpril 2. Der Arehidiaknn non Kokelhurg Nikolans Buda er- inahnt die Sieben Sliihle. den fiilligen Martinszins abzufiihren.

Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U 11214. Sicgcl, rund, Dm, 22 mm, war in griincs Wachs auf dcr Riickscite zum Ver.schluss aufgedriickt. Vgl. auch dic folgende Ausfertigung fiir dic Zwci Stiihle Nr. 3 695.

Circiinispectii amici nobis dilecti, Pridem et pcr alias litteras nostras vobis intimaveramus, quod regia screnilas de novo per certum hominem suiim nobis- intimassct ct commisisset, ut census festi sancti Martini proxime praeteriti quos census propter praesentem contributionem octuaginta denarios^ serenitas ad festum beati Georgii martyris nunc venturum* distulerat vestri e medio exigere, levare et suae serenitati celerime staluere debeamus^ et vos absque retardatione appromptuaret is. Quare et pracsentibus petimus amicitias vestras. quatenus iam praedictos census sine omni iillcriori mora per duos homines ex vobis potiores infra octavum diem datarum praesenliiun proul persolvere tene- mini nobis plenare transmittere et praesentari velitis atque dcbeatis, Et aliud si indignationem ipsius regiae serenitatis incur rere non vultis in prae- missis non faciatis et post restitutionem ipsorum censuum nos vobis plenariam superinde promittimus dare expeditionem, Cetera refert lator praesentium cui^ in dicendis fidem adhibeatis creditivam, Scripta in Cluswar in festo Pascae do- mini, anno eiusdem Millesimo quadringentesimo ' LX""" nono. Nicolaus Buda de Zelend, archidiaconus de KK et cetera.

Auf der RUckseite Adresse: Circumspectis viris magistro civium Cibiniensi ac iudicibus iuratis civibus Septem sedium Saxonicalium amicis nobis dilectis.

Ausfertigung fur dic Zwei Stiihle Nobiles ^ Ausfertigung fiir die Zwei Stiihle debere- el cirmmspecii. mus.

2 Cber der Zeile. * Fehlt von hier bis zum Satzschluss in der

' .\usfertigung fiir die Zwei Stlihle denario/-um. Ausfertignng fiir dic Zwci Stiihle.

* .\pril 24. ' Zweitc Ausfertigung CCCC.

385

3 695

Klausenburg 1469 April 2. Der Kokelburger Archidiakon Nikolaiis Buda deZelend trdgt nobili ac circumspectis viris Georgio Thabyasy, iudici regio, nec non iudi- cibus et iuratis civibus duarum sedium Saxonicalium MeggAes et Selk, amicis nobis dilectis auf, den Martinszins des Vorjahres dringend ahzufilhren. Scripta in Cluswar in festo Pascae domini, anno eiusdem M CCCC LX nono.

Orig. Perg. Arh. St. Sibiu U II 298. Siegel, rund, Dm. 20 mm, war in grunes Wachs auf der Ruckseite zum Verschluss aufgedriickt. Die vorhergehende Urkunde Nr. 3 694 hat fiir diese Ausfertigung als Vorurkunde gedient. Geringe Abweichungen davon sind dort festgehalten. Druck: Archiv 30, 1901, 448 Nr. 2.

3 696

Hunyad H64 .\pril 3 8. Der Vizekastellan von Hunijad Georg Horwath ersucht den Rat uon Hermannstadt, ihrn bei der Bcschaffung der seinem ermordeten Bruder abgenommenen Schriflstiicke behilflich zu sein.

Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U III 23. Ringsiegel, rund, Dm. 13 mm, in braunes Wachs auf der Riickseite zum Verschluss aufgedriickt. Im Siegelfeld zwischen Perllinien Wa- genrad.

Sincere honoris continuum incrementum. Circumspecti domini ac amici nobis praecolendi. Praesentibus eidem vestrae circumspectionis clareat, quod nuper Michael Gereb fratrem nustrum Bartws favente et suadente circumspecti Step- hani .\gatha iudice vestri nece miserabili interemit^, eo non contentus omnes et quaslibet literas tam regales et istius regni necnon civitatis vestrae super pro- cessus iurium ipsius Bartws ipse Stephanus Agatha auferens intendens iura eiusdemomninosuspitare. Quare petimus vestram circumspectionem diligenter, quatenus praedictas literas per dictum Stephanum ablatos vel per alios reddi et restituifacere dignemini et velitis, quia causam ipsius quondam Bartws cum tota serie simulcum morte ipsius non alias nisi coram serenissimo rege prosequi volumus et eius iudicationibus annectimus. Scriptis in Hwnyad inter octavas resurrectionis domini ante dominicam Quasimodo, anno eiusdem M" CCCC se- xagesimo nono. Georgius Horwath, vicecaslellanus de Hwnyad.

Auf der Riickseite Adresse: Circumspectis magistro civium ac consulibus de Cibi- nio dominis et amicis nobis honorandis.

' Vorlage -imit.

3 697

Tschanad 1469 .Vpril 7. Johannes, Bischof von Tschanad, ersucht den Biirger- meister von Hermannstadt, die siebenbiirgischen Besitzungen der Egrescher Kirche in ihren Rechten und Freiheiten zu schiitzen.

Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U II 294. Siegel, rund, Dm. 19 mm, in rotes Wachs, papier- bedeckl. auf der Riickseitc zum Verschluss aufgedriickt Im Siegclfeld Wappenschlld mit drei Wolfsziihnen?

386

PriHlentes ct circiimspecti domini nniici nobis (lilecti. Quia nos certas possessio- nes ecclesiae nostrac de Eores |nutibns in illis, iit l)enc scilis. babcmus, ad qua- rum protectionem et continuam revisioncm homincs nostros ibi saepius mittere non possumus propter maa[nam loci distantiam, ideo petimus amicitias vestras praesentibus diligenter, c[uateiuis et ipsas nostras possessiones in ea libertate et in illis iuiibus conservarc ct proteoere vclitis, quibus vos ipsi a divis et sanctis regibus estis privilegiati el dotati. Pro quo et nos, dum tempus aderit opportu- num, aut coram serenissimo domino nostro rege, ant alias ubicnmque placuerit, pro vobis et pro vestris libertatibus, quantum poterimus, libenter procurabimus et laborabimus, nec minus complacentiae credatis amicitiis vestris faciemus, quantum boni vos ibi cum illis posscssionibus nostris facietis. Secus igitur iterum rogamus amicitias vestras non facturi amicitiae et complacentiae nostrae ob respectum. Ex Chanadino fcria sexta proxima post festum^ resurrectionis do- mini, anno eiusdem millesimo et cetera LX nono. Johannes, episcopus ecclesiae Chanadiensis et cetera.

Aiif der Ruckseile Adresse: Prndentibns el circumspectis dominis magistro civium ceterisque civibus et hospitibus de Cybinio amicis nostris sincere grateque dilectis.

* Hierauf ro gestrichcn.

3 698

Miihlbaeli l-jeft April i:{. Der Kiinigsrichler Johannes Haz iind der Sliihlrichter Johannes Frijnner oon Miihlhach erkiindifien sich beim Hermannstadter Rat iiber Fragen der Steuereinhebung.

Orig. Pap. Ungar. Landesarcliiv Budapest Dl. 4.'5 343. Ringsiegel war aut der Riiclcseite zuni Vcr.schluss aufgedriickt.

Salutalionem ac cuiuslibet servitutis constantiam praeporrectam. Quia iam diebus certis transactis pcr quosdam nostrae civitatis inhabitatores vestrac uti percepimus conquestum fuit dominationi, quomodo in exactione pecuniarum contra consuetudinem civitalis etsedis Mullenpach iam aliqualem pecuniam exi- gissemus. Propter quod vestra prudentia nobis scribendo^ illam pecuniam exac- tam civibus integre re.stituerc mandavit. Nos autem singulis testantibus civibus penitus nullam percepimns pecuniain, pront die praecedenti dicti iurati ad nostram inquisitionem manifeste fassi sunt. Et licet aliis annis praecedentibns consuetudine exigente, iudcx terrestris dictae civitalis Muellembach in sua iura deinde omnem exactam habuerit pecuniam. Tamen nos de omni suspicione volentes esse immunes anno praesenti ex voluntate civium providum virum Mat- thiam Sutorem iuratum civem civitatis praedictae in collectorem huiusmodi actionis pecuniae elegimus et constituimus cui qualibet pecunia exacta tem- pore nostrorunt officiorum fuit assignata. Sed quia huiusmodi adulatoria^ no- bis notam in iustitiae falsae impingente impnnes eradere obsurdum essct. Quare praesentibus instantissime vestram cogitando praccamur prudentiam ac domi- nationem, quatenus nos per scripta informare velitis quomodo nobis in huius- modi detractionibus agendum sit et quibus pecus eosdem punire debeamus, qui post tergum nostrum temeraria falsifica loqui non erubescavit. Pro quo vobis dominationi vestrae fidentia volumus provideri. Datum in MuHembach feria

387

quinta proxima ante dominicam Misericoidia domini, anno dommi et cetera

LX IX».

Johannes Haz iiidex regius et

Joliannes Frynner iudex terrestris civitatis

Mollembacli vestrae dominationi in omnibus.

Aiif der Riickseiie Adiesse: Prudenti ac circumspecto viro Nicolao magistro ci- vium civitatis Cibiniensis domino ipsorum semper lionorando ac oboediendo.

^ Vorlage scribend. ^ Vorlage adulator.

3 6QQ

Olmutz 1469 April 16. Konig Matthias trdgl den Sachsen dei Sieben und Zwei Stiihlc auf. den fdlligen Martinszins des Vorjahres an Sikolaus, Archidiakon von Kokelburg. abzufiihren.

Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U II 297. Siegel, riind, Dm. 65 mm, in rotes Wachs vorne aufgedriiclvt. Derselbe Stempel wie Nr. 3 362. Druck: Teleki, Hunyadiak kora 11, 375 Nr. 494.

Von der Kanzlei: Commissio propria domini regis,

Mathias dei gratia rex Hungariae, Dalmaciae, Croatiae et cetera fidelibus nos- tris universis et singulis septem et duarum sedium Saxonicalium Saxonibus sahitem et gratiam. Quia nos illum censum, quem vos in festo beati Martini episcopi et confessoris in anno proxime praeterito [in]i argento de medio vestri maiestati nostrae provenientem exoluere debuissetis, ad requisitionem vestram ad festum beati Georgii martiris proxime venturum-, per vos effective cxol- vendum distulimus. Ideo fidelitati vestrae harum serie firmiter mandamus, quatenus statim receptis praesentibus nullis aliis literis et mandatis nostris superinde expectatis praefatum censum fideli nostro venerabili Nicolao archi- diacono de Kikellew aut hominibus suis praesentium scilicet ostensori citissime et sine ullo defectu exolvere debeatis. Nec moram aliquam in hac re facere au- deatis. Praesentibus perlectis exhibenti restitutis. Datum in Olomucz die do- minico proximo post festum beatorum Tiburtii et Valeriani martirum, anno dornini millesimo quadringentesimo sexagesimo nono, regni nostri anno duo- decimo, coronationis vero sexto.

Auf der Riickseite gleichzeilig: Prorogatoria census argenti et cetera. ^ Liicke 6 mm. ^ April 24.

3 700

Olmiitz H69 April 16. Konig Matthias /ra^/ circumspectis indici, iuratis ceteris- que ci\ibus et toti communitati civitatis nostrae Bistriciensis «i;/'. den Martins- zins des Vorjahres, der ihnen his ziim kommenden Georgstafj gestundet worden war, an Siknlaus, Archidiakon von Kokelburg, abzufiihren.

Datum in Olomucz die dominico proximo post festum beatorum Tiburcii et Va- leriani martyrum, anno domini millesimo quadringentesimo sexagesimo nono, regni nostri anno duodecimo, coronationis vero se>cto.

388

Orig. Pap. .\rh. St. Cluj-Napoca, .\rchiv dcr Stadt Bistrita Nr. 7.3. Sicgcl, rund, Dm.

65 mm, in rotcs Wachs, papierbedeckt, voriic aiifgcdriickt. Dcrsclbe Stempcl wic Nr.

3 362.

Die Urkuiide stimmt niit dcr vorhcrgehendcn Nr. 3 699 tcxtlich bis auf den Xamcn des

Kmpfangers wortlich iibcrcin.

Regcst: Berger, L^rkundcn-Hcgesten 38 Nr. 204.

3 701

Kerz 14B!) .Vpril 21. Raimund, Bischof von Anjes iind Alil ron Kerz, wendel sich an den Hennannstadtci Burgermeister Nikoluus uni Hilfe gc(]en die Richler von I''ogarusch.

Orig. Pap. Arh. St. Sibiu \J III 20. Ringsicgcl, oval, war in rolcs Wachs auf der Riickseite zum Vcrschluss aufgedriickt.

Salutem in doinino Jiie.su amantissime domine et pater mi zelabunde. Notum sit egregiae dominationis vestrae. qualiter iudices de Fugarosch volunt pau- peres^ meos in Kercz existentes spoliare propter quendam Walachum, qui cui- dam monacho sine iussu meo compraestavit unum equum quem praefatus mo- nachus deportavit. Cum idem Walachus mihi unum lapidem molinarem, quem mihi ex notabili negligentia destruxit et saepe dictiis Walchus^a nobis vult equum habere solutum. Rogo vestram piam prudentiam et dominationem, quatenus succurreratis nobis au.xilio et consilio ne pauperes'^ denuo spolientur. -\mantissime domine et pater rogo mihi in timore dieni adventus vestrae pru- dentiae. Diligam ad dominum meum reverendissimum archiepiscopum quare peto omnes literas quas praesentavi ad manus vestrae prudentiae una cum do- minis meis Cibiniensibus impetrare literam protectionalem cum mandato ipsius serenitatis ceterumque humiliter me commendo vestrae egregiae prudentiae et dominationi ad omnia mandata, Ex Candelis XXI. die mensis aprilis, anno 69°. Pro egregiae dominationis vestrae filium Raymundum episcopum Argensem abbatem in Candelis.

Auf der Riickseite Adresse: Egregio viro domino Nicolao, magistro civium Cibini- ensis et cetera, patri et protectori noslro sincere dilecto.

^ Vorlage paupes. ^ So Vorlage.

3 702

Bi.strit/. 14G9 .\pril 22. Nikoluus. Arcliidiakon von Kokclburg, Iragt dem Rat von Kronstadt uuf, ilun dcn fulligen Martinszins dringend gcgen Empfangsbestdli- gung auszufolgen.

Orig. Pap. .\rh. St. Sibiu U II 296. Sicgel, rund, Dm. 2U mm, war in griincs Wachs auf der Riickseite zum Verschluss aufgedriickt.

Circumspccti viri amici nobis honorandi. Saepius scripsimus vobis in eo, ut vos censum vestrum fisco regio e medio veslri circa festum sancti Martini epi- scopi nunc praeteritum provcnire debentem citissime exigere et nobis per duos ex vobis dirigere deberelis. ut nos personaliter serenissimo domino nostro regi praesentare possemus. Ue quibus hactenus uti videtur modicum vel nihil exinde facere curastissed di\ersa allegastis, primo quod vobis supciinde sufficientcm

389

quietaiitiam daremus, secundo quod serenitas regia pro diversis ecclesiis et alias multa de ipso censu defakasset. Verum bene considerare potestis, quod ipsa serenitas regia ultra elapsum unius anni^ personaliter cum magna copia gentium extra metas regni huius exercituavit. ubi infinitum thesaurum pro defensione patriae istius exposuit et tunc penitus multum caret prout superinde regia maie- stas literis suis niediantibus de et super solicitatione- et exactione vestri census nobis intima^it. Unde vestras amicitias praesentibus exoramns et ultimate precibus quibus possumus petimus, quatenus statim et absque omni mora census vestros per duos ex vobis plene et integrc ac absque aliqua diminutione nobis transmittere velitis, uti nos valeamus citissime post maiestatem regiam admi- nistrare, ubi vobis sufficientem quietantiam dare non recusamus. Alioquin sciatis, quod nos post dominum nostrum regem hiis diebus profecturi sumus et tandem vobis ipsos census domino nostro regi per magnam distantiam loci de- ferre haberitis. Secus si gravissimam indignationem domiui nostri regis evitare formidatis non facturi. Ex Bystricia sabbatho proximo ante festum beati Geor- gii martiris, anno et cetera LX nono. Nicolaus, archidiaconus de Kykellew et cetera.

Aiif dcr Riickscite Adrcssc: Circumspectis iudici et iuratis civibus ac toti consuli civitatis regalis Brassowvensis amicis nobis honorandis et cetera.

1 Vorlage ein Schaft ziiviel. ^ Vorlage sollilacionis.

3 703

1469 April 22. Das Weissenburger Kapilel bezeugl, dass venerabilis et egregius vir dominus Matheus decretorum doctor, custos et canonicus noster in personis nobilium dominae Clarae relictae quondam Petri Gereb de Weresmarth ac Jo- hannis filii eiusdem vnrstellig gewnrden sei und hcglaubigt auf dessen Vorsprache die Urkandc Kiinig Matthias von 1467 Nr. 3 5-JS. dcrzufolge u.a. dcr Hermann- stiidter Besitz des verurteilten Grdfen Peter von Rothberg und die Bcsitzung Corna- tel seiner Wilwe Klara und ihrem Sohn Johann zugesprochen werden. Datum sabbato proximo ante festum beati Georgii martiris. anno domini millc- simo quadringentesimo scxagesimo nono. Praesentibus ibidcm venerabilibus et honorabilibus viris dominis Gothardo praeposito, Anthonio dccretorum, doc- torer cantore, Andrea de Sarlo achidiacono Thordensi et decano, ceterisquc con- canonicis et fratribus nostris in dei ecclesia iugitcr famulantibus sempiterno.

Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U II 260. Siciit'1. spitzoval, wcisses Wachs in Wachsschiissel an rot-gelber Hanfschnur angchangt. Dcrselbe Stcnipel wic Nr. 216.

Auf der Riickscite von gleichzcitigcr Hand: Pro domina Clara et Johannc filio Petri de Veresmorth^ gratia-.

1 Bis hierher niit heller Tinte. " Mit schwarzer Tintc.

3 704

Somnierl)ur(( l-JG!) April 24. Der siehenbtirgischc Vizewoiwndc .Jnhannes de Rede ersucht dcn Hermannsladter Rat, dic Witwc nach Michacl Gereh gcgen Beldsti-

390

gimgen. insbesondere diirch Michael, den Kaslellan ron Slremt. in Schiitz :ii nehnien iind ihr iuxta nioreni et consuetudineni vestrum merum et sinceium iudicium et iustitiam Tuteil werden 2U lassen. E\ Zombor in festo beati Georgii martyris, anno domini et cetera LX™" nono.

Orig. Pap. Ungar. Landesarchiv Budapest Dl. 45 344. Siegel war auf der Riickseite in griines Wachs zuni Verschluss aufgedruckt.

3 705

Olmiitz 1469 April 25. Konig Malhias bestdtigt die Bestimmungen der Sieben Stiihle, die diese zum Schut: gegen Flurschdden, Yiehdiebe u.a. in den Gebieten Fogarasch und Hamlcsch erlassen haben.

Orig. Perg. Arh. St. Sibiu U II 295. Siegel, rund, Dm. 65 mm, war in rotes Wachs

vorne aufgedriickt. Reste.

Druck: Archiv A.F. 2, 1846, 317 ff. Xeleki, Hunyadiak kora 11, 376 Nr. 495. Hurmu-

zaki, Documente II, 2, 192 Nr. 177. Kolosvari u. Ovari, Corpus Stat. Hung. Mun.

1, 505.

Regest: Kemeny, Notitia I, 182.

Von der Kanzlei: Commissio propria domini regis.

Nos ^NIathias dei gratia rex Hungariae, Dalmatiae, Croatiae et cetera memoriae commendamus tenore praesentium significantes quibus expedit universis, quod fidelis noster Conradus monetarius, inhabitator civitatis nostrae Cibiniensis, nuntius universitatis Saxonum septem et duarum sedium Saxonicalium partium Transsiluanarum regni nostri, nostram veniens iu praesentiam in personis eo- rundem Saxonum exhibuit nobis quoddam registrum super certis dispositioni- bus et ordinationibus magistrorum civium ac iudicium et iuratorum seniorum sedium praedictarum pro dictorum Saxonum nostrorum utilitate factis confec- tum. Supplicans idem Conradus in personis eorundem Saxonum nostrorum no- bis humiliter, ut easdem dispositionis ratas, gratas et acceptas habendo literis- que nostris patentibus inseri et inscribi faciendo pro eisdem Saxonibus nos- tris approbare et ratificare dignaremur. Quarum quidem dispositionum series haec est. Primum: quod si aliqui nobiles aut alterius cuiusvis status possessio- nati homines et notanter Volachi dictarum partium Transsiluanarum et signan- ter in districtibus Fogaras et Omlas vocatis commorantes, pastores suos cum gregibus ovium, porcorum et aliorum pecorum suarum ad terras et territoria dictorum Saxonum nostrorum contra voluntatem ipsorum miserint et in vineis, segetibus, silvis, pascuis et pertinentiis ipsorum dampnaaliqua eis irrogaverint, extunc prima vice duo castrones vel duae oves et secundaria vice quatuor cas- trones vel oves, tertiaria autem vice, duodecim castrones vel oves pro vadio rrtripi debeant si ovesfuerint,si veroporci fuerint, extunc primo unus porcus, se- cundo duo porci, et tert io decimos^ porcos recipi debeant.Debitis tamen et consuetis semper inhibitionibus de pascu talium ovium, porcorum et aliorum pecorum praecedentibus illo etiam specialiter declarato, quod si tales homines et Volachi quicumque aliquando signanter nocturnis temporibus in scgetibus sive semini- bus ipsorum Saxonum nostrorum pcr ipsorum animalia praenotata tempore pluviali aut madido talia dampna ipsis Saxonibus nostris illata fuerint, extunc duodecim oves vel castrones pro vadio recipi debeant. Et pro veritatis signo unus agnus vel una ovis aut porcus occidi et metari debeat, ne negatio fieri possit, propter cruorem talis animalis in tali loco, in quo ipsa dampna fuerint perpetrata, remanentem. Et si tam magna dampna extiterint irrogata quod

391

receptum vadium tanti valoris non fuerit, extunc pro dampnis huismodi con- digna recipi debeat satisfaclio. Ubi vero Volachi ipsi vel alii quicumque tantae potentiae fuerinl, ut ab super eis huiusmodi dampnis illalis condigna recipi non posset satisfactio, extunc tales damnificati iuratos seniores et universos inhabitatores illius opidi aut villae, ubi ipsa dampna perpetrata fuerint, pro auxilio invocent. Si vero tales ad id insufficienles et impotentes extiterint, extunc iudiccs et totam communitatem illius sedis, in qua dampna praetacta fucrint irrogata, invocenl. Si autem tales iudices el tota communitas talis sedis tam impotenles fuerint, diclos Saxoncs nostros et universitatem eorum de dic- tis septeni et duabus sedibus Saxonicalibus pro succursu invocent et requi- rant, quibus mutuis et opportunis auxiliis in talibus subvenire teneantur. Ubi autcm iidem Saxoncs nostri ad talcm violentiam reprimendam insufficientes el viribus impotentes redderentur aliquomodo, extunc iidem Saxones nostri vaivodas vel vicevaivodas nostros Transsiluanenses pro tempore constitutos pro talisniodi succursu iuxla contenta literarum nostrarum, si opportunum fue- rit, debeanl invocare; praeterea ul nuUus omnino hominum praenotata vadia, vulgariter schwczung nuncupata per vestrum ablationem et educalionem reci- pere audeat. Insuper ut nullus hominum in dictis septem et duabus sedibus ccmmorantium audeat Volachos pro custodibus nocturnalibus aliquo modo conservarc, aut eisdcm merccdem aliquam dare et solvere sub poena solutionis unius marcae argenli. Cetcrum, ut si aliqui per latrones et fures in equis, pecori- bus et aliis bonis eorum quibuscumque dampnif icati ad aliquos territorium aut oppidum vel villam, in quo, vel qua Saxones seu Hungari aut alii christiani commorantur. consvela vestigia sequerentur. Extunc tales eisdem dampnifi- catis Lerritorium ac domos et curias ad perquirendum talismodi equos. pecora et alia animalia ac bona aperire. ac eosdem et eadem libere ubique perquirere permittere teneantur. Ubi vero tales damnificati de huiusmodi perquisitione nollent contentari, extunc tales Saxones, Hungari aut alii christiani ipsis sin- gillatim solita eorum iuramenla pro eo praestarc teneantur. Quo facto iidem Saxones. Hungari et alii christiani liberi existant. Si vero aliqui taliter damp- nificati consimilia vestigia ad aliquod territorium aut oppidum vel villam, in quo vel c{ua Volachi commorantur, sequercntur, extunc ipsi Volachi vestigia huiusmodi, ut moris est, extradare teneantur. Si vero id facere nequirerint, extunc, ipsi dampnificati super vestigiis septimo se solita iuramenla deponere tcneantur, lege et consuetudine partium illarum observalis et tandem ipsi Vo- lachi huiusmodi equos, pecora et alia animalia ac bona ipsis dampnificatis persolvere teneantur. Ubi autem aliquarum latronum, furum et aliorum male- factorum in quorumcumque nobilium et aliorum cuiusvis status, dignitatis et conditionis possessionatorum hominum possessionibus et terris commorantium insultus in medio dictorum Saxonum nostrorum iu destructioncm et desolatio- nem eorundem et terrae illius ali])i oriuntur et unus alium ex ipsis Saxonibus nostris quandocumque et quolienscumque contra huiusmodi insultus dictorum latronum, furum et aliorum malefactorum pro faciendo succursu invocaret et requireret. Extunc iidem Saxones nostri iuxta limitationcm ct impositionefn hominum alicui sedi vel oppido aut villae pro talismodi praebendo succursu sibi ipsis muluo facienda mox requisiti insurgere et parti oppressae sub poena solutionis viginti quinque marcarum argenti, quarum viginti ipsis magistris civium ac iudicibus et iuratis senioribus dictarum seplem et duarum scdium Saxonicalium et quinque iudicibus illius sedis aut oppido vel villae, in qua contra factum fueril eo facto irremissibilitcr cedere debeanl, succurrere ac ipsos lalrones, fures et alios malefaclorcs quandocumque. quolienscnnquc et ubi- cumque et in quibuscumc[uc lcrris, j)ossessionibus cl bonis quorumcumque re- pertos et apprehensos auclorilate noslra speciali, iuxta eorum demcrita ])unire teneanlur. Ubi vero aliqui iudiccs alicuius sedis ad succursum huiusmodi re-

392

qiiisiti ct invocali inodo aliquali non insurrcxciinl, aut ncgligenles scu remissi fuerint. quinque marcas ari>cnti dictis magistris civium ac iudiciJjus et iura- tis senioribus pro poena irrcniissil)iliter solvcrc tcneanlur. Si autem aliqua sinsjularis pcrsona ad mandalum cl rcquisitioncm alicuius iudicis pro luiius- modi succursu facicndo ad slatim non insurrcxerint, aut negligens et tepida fuerit, pro pocna unum florcnum auri ipsis magislris civium ac iudicibus et iurotis scnioribus solvcrc tcneanlur. Dcmum quia plcrique rcpcrirenlur decep- tores, qui quamplurcs liomincs ac cis pccunias muluo recipiendo decipiunt, et expost dcbilorcs cffccl i dc lalismodi debilis Iiominibus ipsis salisfaccre nolunt, per quod multi dcbili corum dcfraudari et dampnificari consueverunl. Ideo ubicunique talcs acbilores in medio eorundem Saxonum nostrorum reperiren- tur, captiventur et iuxta consuetudinem aliarum civitatum dicti regni nostri Hungariac capti lamdiu dctincanlur. doncc ipsi crcdiloribus suis huiusmodi mutuatam pccuniam rcslilucrinl cffcclivc, aul pro sc pro dcbitis huiusmodi sufficiculcm pracst iterinl fidciussoriam caulioncm. I^oslrcmo ul si ipsis Saxo- nibiis nostris de dictis scptem ct duabus sedibus ex huiusmodi dispositiouibus et coufederationibus aliqua gravamina, dampna, inproperia^ et alia mala quo- vismodo evenerint, iidem praemissa omnia insimul fecisse assumpsissent et se obligassent. Undc nos huiusmodi supplicatione praefati Conradi pcr eum iu personis diclorum Saxonum noslrorum nobis modo pracmisso porrccta rcgia bcuignilate exaudila et clcmculcr admissa pracfalas dispositioncs et ordinatio- nes dictorum magistrorum civium ac iudicum et iuratorum seniorum sedium prae tactarum per cos niodo praelacto factas in omnibus corum articulis et clausulis in quantum rite ct legitime atque pro commodo et utilitatc dictarum sedium factac sunt. ratas, gratas et acceptas habendo pracdictis Saxonibus nostris de mera nostrae regiae potestalis plenitudine ac ex certa nostra scientia approba- mus et ratificamus harum literarum noslrarum, quibus secretum sigillum nos- trum est appressum, vigore et testimonio mediante. Datum in Olmuz in festo beati Marci evangelistae, anno domini millesimo quadringentesimo sexagesimo nono, regni nostri anno duodecimo, coronationis vero sexlo.

Inlen reclils von der Kanzlei: Lecta.

Auf (ler Rilckseile von dci Kunzlei: Rcgeslrata folio CCLXXXVIII M. Iwsth.

Unten rechts von (/leiclizcitiyer Hund: (juomodo dampnificali in territoriis [ ]^ eorum exigcre deberent schwcz.

1 Vorlage decimus. s Hieiauf Liiclie 6 mm.

^ So Vorlage.

3 706

Olmiit/. liBJt .\pril 25. Koniy Mullliius leill dcni Stciiereinneluncr iSlikoknis, Arcliidiukdn von Kokellnuy mil, d(tss er den Sachsen von Ilermunnsladt und der Sieben Slulile den dritlen Teil des fiir dus ver(jan(jene J(d\r fiilliijen Murlinszinses erlassen hat.

Oftii. Pap. Arli. Sl. Sihiii U II 318. Sii.ml. niiid, Dm. G.5 mm, in rotis Wat-Iis, papicr-

lH'dcckt, vorne aufgedriiclU. Dersclbc Slcmpel wie Nr. 3 3612. Glelchzeitige Abschrift

ebenda U III 139.

Biuchstiiclc: Eder, Observationcs 196 f.

Rcgcst: Kcmcny, Nolilia I, 1S2.

Von der Kanzlci: Commissio propria domini regis.

393

Nos Mathias dei grafia rex Plungariae, Dalmaciae, Croaciae et cetera signifi- camiis tenore praesent ium quibus expedil universis, quod nos considerata ino- pia et paupertate fidelium nostrorum prudenlum et circumspectorum univer- sorum Saxonum civitatis nostrae Cibiniensis ac septcm sedium Saxonicalium partium Transsiluanarum regni nostri, in quas ipsi tum per saevissimos Tur- cos tum vero alios hostes partium earundem devenerunt, eisdem Saxonibus nostris tertiam partem census ipsorum ordinarii nobis circa festum beati Marti- ni episcopi et confessoris in anno proxime transacto praetcritiim e medio eorun- dem in argento provenire debentis gratiose duximus remittendum et relaxan- dum, immo et remittimus et relaxamus pracsenlium per vigorem. Quocirca tibi fideli nostro venerabili Nicolao archidiacono de Kykellew, exactori census praedicti, harum seric finniter committimus et mandamus, quatenus praefatam tertiam partem dicti census per nos praefatis Saxonibus nostris modo praemisso gratiose relaxatam ab eisdem exigere aut ipsos ad solutioncm eiusdem compelle- re vel propterea in personis ac rebus et bonis eorum quibusvis impedire et per- turbare nullatenus praesumas. Praesentes tandem pro tua reserves expeditione. Datum in Olomucz in festo beati Marci evangelistae. anno domini millesimo quadringentesimo sexagesimo nono, regni nostri anno duodecimo. coronatio- nis vero sexto.

3 707

Olmiitz 1460 April 25. Konig Malthias selzi fesl, dass die Bewohner imnGioss- und Klcinpropstdorf, Reussen, Bulkesch und Sciden sowie der :ur Kerzer Abtei yehoren- den Besilzungen Abgaben und Heeresfolge im Verein der Sieben StUhle zu lei- sten haben.

Eingeschaltet von Konig Wladislaw II. U92, Orig. .\rli. St. Sibiu U II 533.

Nos Mathias dei gratia rex Hungariae, Dalmaciae, Croaciae et cetera memoriae commendamus tenore praesentium significantes quibus expedit universis, quod uos ob spcm et devotionem nostram quam ad beatissimam dei genetricem Mariam in cuius noinine glorioso parochialis ecciesia in civitatc nostra Cibi- niensi fundata esseperhibetur gerimus et habemus specialem volentes commo- do et utilitati eiusdem ecclesiae ac villarum Nagerkenezew^ Kyserkenezew^ Rws, Bolgach et Zythwa vocatarum ad eandem ecclesiam pertinentium ac etiam possessionum abbatiae de Kerch necnon populorum in eisdem commorantium providere eidem ecclesiae id gratiose duximus annuenduni et concedendum, ut eaedem villae et possessiones sicuti ab anliquo ad ipsam ecclesiam et Saxo- nes septem sedium Saxonicaiium partium Transsiluanarum regni nostri perti- nuisse dicuntur. Ita etiam a modo deinceps perpetuis semper successivis tcmpo- ribus universis in omnibus iuribus, iurisdiclionibus tam scilicet solutionibus taxarum contributionum ac quarumcumque collectarum quam etiam exerci- tuationibus ac aliis servitiorum oncribus ct generaliter in omnibus aliis rebus ad dictam parochialem ecclesiam el in medium dictorum Saxonum nostrorum pertinere debeant. Ita ut de cetero eaedem villae et possessiones ac populi in eisdcm cominorantes nec in huiusmodi solutionibus taxarum contributionum ac aliaruin quarumcumque taxarum neque in exercituationibus in sci"V'iciis sed et aliis quibuscumque rebus faciendis in mcdium bonorum et possessionum no- bilium ac aiiorum c|uorumvis possessionatarum hominum dictarum partium Transsiliianarum dicari, connumerari artarique el compelli possint, imo annui- mus et conccdiinus praesentium per vigorem. Quocirca vobis fidelibus nostris

394

mai>nificis vaivodis dictaiiim parlium legni noslri Transsiluanaium eorumque vict'\aivodis ac universis el sini^ulis dicatoribus et exacloribiis dictarum taxa- rum conlrihutionum coileclarum el aliarum quarumcumque solutionum prae- sentibus et futuris praesentes visuris liaium serie firmiler commillimus, qua- tenus a modo deinceps praefalos populos el iobagiones in dictis \ illis el posses- sionibus commorantes et commoraluros conlra formam praemissae nostrae annuentiae in nullo impedire praesumalis sed eosdem in omnibus iuribus, iuris- diclionibus tam scilicet in solutionibus laxarum ac collectarum quarumcumque neciion exercituat ionibus ac aliis f[uibuscumque serviliorum oneribus genera- liter vero in omnibus rebus faciendis semper ad dictam ecclesiam et in mediuni Saxonum nostrorum praediclorum pertinere pcrmiltatis et secus facere non audeatis. Praesentibus perlectis exhibentibus restitutis. Datum in Olomucz in festo beati Marci evangelistae. anno domini millesimo quadringenlesima sexagesimo nono, regni noslri anno duodecimo, coronalionis sexto.

> So Vorlage.

3 708

Hprniannstadt 1469 April 2(J. Die Sieben Stilhle entschciden den zwischen Slol zenburg iind Grosscheuern wegen eines Flurschadens schwebenden Streit.

liingcschaltct von dcn Siebcn Sliihlen 1499 iind von den Rcquisitorcn des Wcissen- burger Kapitds 1587, Orig. Arh. St. Sibiu, 1\.A. Slimnic Nr. 19 und 31. Dcutsche tJbersetzung der Einschaltungsurkunde von 1499 aus dein spatcn 16. Jh., ebenda.

Nos iudices et iurati seniores septem sedium Saxonicalium partium Transsil- vanarum memoriae commendamus tenore praesentium significantes quibus expedit universis, quodcum nuper discretus dominusGeorgius plebanus ac Pau- lus Trevostrem dictus villicus el Martinus Fwcgendorffer et Biasius Reder dicti iurati seniores de villa regali Stolczenburg vocata in suis ac aliorum universo- rum et singulorimi iuratorum seniorum et inhabitalorum ciusdem nominibus etpersonis ab una ac discretus dominus Jeronimus plebanus et Anthonius Hencz- man diclus villicus et .lohannes Emerlich diclus iuratus de magno Horreo si- militer in suis ac universorum et singulorum iuratorum seniorum et inhabita- torum de eodem magno Horreo nominibus el personis coram nobis personalitcr consliluti certa quaestione de et supcr infra.scriptisfeci.ssent. Nos in eisdem lege et consuentudine hiiius patriae requirenles bona deliberalione digesto quoque consilio praehabito taliter decrevimus, conclusimus et diffinivimus ut prae- fali villicus, iurati seniores et inhabitalores de praedicta magno Horreo tempo- re, quo in terris eorum arabilibus vacantia frugum fucrit vulgariter et cetera Broch appellata prata ipsorum sepibus et indaginibus. taliter et tam fortiter circumsepire et fortificare debeant uL animalia et iumenta aliqua per easdem intrare non valeant. Ubi vero prala ipsorum huiusmodi sepibus et indaginibus tam fortiter non circumsepirent et fortificarent et animalia alque iumenta prae- falorum inhabitatorum de Stolczenburgh prata huiusmodi per easdem sepes et indagines irruinperent el intrareiil, extuuc ipsi inhabitalores de magno Horreo ab eisdem inhabilatoribiis de Stolczenburgh nullum ])irsagium sive vadium vulgo Schuczung vocitatum recipere valeant aut praesumant, sed solum ipsa animalia et iumenta de eisdem pratis sine aliqua laesione expellantur. Ubi vero inhabitatores de praefata Stolczenburgh vel etiam antelati inhabitatores de magno Horreo huiusmodi sepes et indagines violenter fraugendo apperirent, extunc tales id facientes per iudices huius civilat's Cibi-

395

niensis iuxta huius patriae consuetudinem co facto condigna mulcta debeant emendaii. Hoc tamen declarato, quod praedicli inhabilatores de Stolczenburs^h sive in terris arabilibus sivc pralis in lerri|(jrio eorundem inliabitalorum de magno Horreo habitis et situatis de quibus iidem inhabitalores de Stolczen- burgh eisdem inhabitatoribus de magno Horreo censuales existant vacanliafru- gum fuerit sive non animalia et iumenla eorum iuxta patriae istius consuetu- dine in eisdem terris et pratis ct notanter lcmporc messis et aliorum solitorum laborum eo modo quo iidem de magno Horrco liljcrc pasccre cl enulrire valeant atque possint corundem inhabilatorum dc magno Ilorreo cl aliorum quorum- libet contradiclione in hac parte minime oljslanlc. Harum lilcrarum nostrarum sigillo noslro minori provinciali subapprcsso consignatarum vigore et testi- monio mediante. Datum Cibinii feria quarta proxima post feslum beati Geor- gii martiris, anno domini millesimo quadringenlcsimo sexagesimo nono in congregatione nostra gcncrali.

3 709

1 i69 Mai .*{. Das Weissenbiiiger Kapitel teilt Konifj Matthias mil, dass die Grenz- begehung zwischen Heltau und Miclielsberg am 17. April stattgefundcn luit.

Eingeschaltet vom iiitlcx curiac I.adislaus von Palocz 1469, Orig. Arh. St. Sibiu U

II 339.

Bruchstiick: Deutsche Forschung im Siidosten 1, 1942, 562 Beilage.

Serenissimo principi et domino domino Mathiae dei gratia regi Hungariae, Dalmaciae, Croaciae et cetera domino ipsorum naturali generosissimo capi- tulum ecclesiae Albensis Transj'lvanae orationes in filio virginis gloriosae per- petua cum fidelitate. Vestra noverit celsitudo, quod cum nos literis magnifici viri domini comitis Ladislai de Palocz, iudicis curiae vestrae super reambula- tione et metarum erectione possessionis Zenlhmyhalhegye vocatae in districtu Cibiniensi habitae pro parte circumspectorum iudicis, iuratorum seniorum et inhabitatorum dictae possessionis Zenthmyhalhegye ct contra circumspectos viros iudicem, iuratos seniores hospites ct incolas villae Heltha appellatae in districtu praedicto existentisconfectiset emanatis nobisque amicabiliter direc- tis honore quo decuit acceptis, iuxta quarurn contincntiam unacum nobili .To- hanne Kereky de Pokafahva homine vestrae sublimitatis de curia vestra per ipsum dominum comitem Ladislaum ad id specialiter transmisso unum ex nobis videlicet honorabilem virum magistrum Thomam de Bodok socium et conca- nonicum nostruin ad ea in praemissis litcris reambulatoriis contenta et fideli- ter peragcnda nostro pro tcstimonio transmisissemus fide dignum. Qui tandem exinde ad nos reversi nobis retuleruut concorditcr comodo, ([uod ipsi octavo die ante festum sancti Georgy martiris novissimo praeteritum feria videlicet secunda proxima post festum beatorum Tyburcii et Valeriani martirum^ ter- mino in eiusdem literis specificato et aliis diebus ad id aptis ad faciem dictae possessionis Zenlhmyhalhegyc Vicinis et commentancis ciusdem universis inibi legitimi convocatis, iudicibus etiam ac hospilibus et iiouiiuUis inhabitalori- bus nec non procuratoribus earundem possessionum piaesentibus acccdendo eandem de pracdictarum partium pari voluntate per suas veras metas et anti- quas iuxta continentiam privilegii olim condam domini Andreae regis Hunga- riae et cetera in praeasscrtis litcris reambulaloriis verbolenus inserti novas iuxta vetcrcs in locis necessariis inelas a])pareiitcs crigendas rcainbulassent modo cl ordine intra.scripto. Quod piimo inccj)issent in pcde aipiuin a parle oricuti pcnes qucndam rivuluin, qui progrcditur ex pracdiclis alpibus, penes

396

qiieni uiiam novam mctam teneam ercxissent, quac ab occidcntali terrae mon- lis sancti Michaclis, ab orienle vcro partibus villae Heltha distinguerct. Deinde per candem rivulum aliquantulum descendendo per quandam viam de dicto rivulo exilienlem vcrsus Ilelllia pcr quam venitur ad quandam vallcm in ra- dice cuius novani et aliam vetcrcm renovando crexissent. Quarum una videli- cet ab occidcntali modo simiii terrae moutis sancti Michaelis alia vcro ab orien- tali plagis possessioni Heltha distingueret. Inde descendendo in dictam vallem in qua rivulus quidam fluit vcrsus septemtrionem, quemquidem rivulum ab occidentali terrae montis sancti Michaelis ab orientali vero plagis possessioni Heltlui dist inguenlcm rcliquisscnt. Dcinde per cundcin rivulum descendendo iuxta quandam piscinam, unam novam metam terream modo superius notato distinguentum erexissent. Inde per ipsum rivulum iterum descendendo versus septemtrionem usque ad planicies et fenilia prope quendam fluvium, qui fluit de dicta villa montis sancti Michaelis ad villam Heltha in superiori parte qua- rundam piscinarum populorum et inhabitatorum possessionis Heltha praedic- tae, unam nietam terream modo simili ab orientali ipsi terrae montis sancti Michaelis, ab occidentali vero plagis possessionem Heltha sequcstrante erexis- sent. Indeque paululum procedendo ct dictum fluvium perlranseundo inter fenilia versus promontorium vinearum et pomeriorum a parte septentrionali existentia in ladice eiusdcm promontorii circa quandam viam quae ascendit in quodam vallicuio unam novam metam terream modo praenominato distin- gvente erexissent. Deinde ascendendo per eandein viam ad cacuminem dicti promontorii in eodem cacumine unam melam terream alias per egregium Jo- hannem Gereb de Vingarth erectam renovando, de partium praedictarum unanimi voluntate modo superius nominato sequestrantes reliquissent. Ab indeque eundo similiter versus scptentrioncm quantum iactus esset lapidis et cadcndo in quoddam fossatum, et per ipsuin fossatum descendendo ad quandam vallem, quae in lingva Saxonica Bolhnsyffen vocatur in qua quidam rivulus descendit penes quein in nemoribus a parte orientali unam novam metam terre- am modo annotato distinguentem ercxissent. Deinde ipsuin rivulum persalicndo versus septemtrionem cundo pcr unam viain vcrsus scplcmptrionalcm partcm praedictam in latere cuisdain monticuli, qui vocalur Methelkrok in lingva vero hungarica Kezepbcrcli unain novam metain terream modo siinili ab occidentali ipsi terrae montis sancti Michaelis, ab orientali vero partibus villae Heltha sequestranlem crexissent. Ex indeque cundo similiter versus septemtrionem ascendendo ad quendam inontem in cuius cacumine in fine cuiusdam inagnae silvae circa quandam antiquam inclam unam metain terream alias per dictum .Johannem Gereb ercctam renovando inodo superius spccificato distingventem de partium praedictarum voluntate reliquissent. Ubi metae ipsius possessionis Zenthmjhalhegye a parte occidentalis a parte orientalis dictae villae Heltha terminarentur. Datum sedecimo die diei reambulationis et erectionis praenota- tarum, anno domini millesimo quadringentesimo sexagesimo nono.

' April 17. Ein schlagender Beweis fiir den Georgstag am 24. April.

3 710

Olmiitz l^SKDMaiS. Konici Maithias teilt dem Rat von Hernuinnsladt mit, dass er ztim Konig von Bolimen gewdhll wurde.

Orig. Pap. Arh. ,St. Sibiu U II 299. Siegel, rund, Dm. 63 mm. war in rotes Wachs auf der Ruclv.seite zum Verschluss aufgedriickt. Regest: Transilvania 1S73, 224.

397

Von der Kanzlei: Commissio domini regis.

Mathias dei gratia rex Hungariae et cetera. Prudentes et circumspecti fideles nobis dilecti inter alia nova quae hic acta sunt fidelitati vestrae istud signifi- camus. quod conventibus in hac civitate Olomucensi in unum, omnibus fere maioribus et proceribus christianis Bohemiac, Silesiae, Lusaciae et Moraviae sub obedientia sanctae Romanae ecclcsiae existentibus quia necessitas rerum fidei, et etiam multae aliae causae ita urgebant, ipsi hodie nos uno voto omnes in regem Bohemiae elegerunt. Cuiquidem electioni eorum precibus inducti de consilio revercndissimoruni dominorum apostolicae^ sedis'^ legatorum^, ex cau- sis rationabilibus consensimus, sperantes inde tum regni nostro Hungariae, tum rebus fidei, evenire bonum non mediocre. Accipiat ergo fidelitas vestra hanc nostram electionem in bonam partem, et aucto honori nostro cum aliis fidelibus nostris congaudeat. Datum in Olomucz in festo inventionis sanctae crucis, anno domini millesimo quadringentcsimo sexagesimo nono, regni nos- tri anno duodecimo, coronationis vero sexto.

Aiif der Riickseite Adresse: Prudentibus et circumspectis magistro civium, iudici et iuratis ceterisque civibus civitatis nostrae Cibiniensis fidelibus nobisdilectis.

^ Auf Rasur.

3 711

Hermannstadt 1 i69 Mai G, Nikolaus Biida, Archidiakon von Kokelburg, besta- ligt der Stadl Ilermannstadl und den Sieben Stiililen den Empfang des norjdhrigen Martinszinses.

Orig. Pap. Arh. St. Sibiu V II 658. Siegel, nind, Diii. 22 mm, in griines Wachs, papierbedeckt, vorne aufgedriickt, iinleserlich.

Nicolaus Buda de Zelend archidiaconus de Kykellew et canonicus ecclesiae Al- bensis Transsilvanae et cetera memoriae commendamus tenore praesentium significamus quibus cxpedit universis, quod quia circumspecti Nicolaus Auri- faber magister civium, Ladislaus Kalias iudcx regius. Nicolaus .\urifaber alter, Nicolaus Syglawer cives civitatis regalis Cybiniensis nomine et in persona uni- versorum civium et inhabitatorum septem sedium Saxonicalium regalium de censu sancti Martini de anno proxime praeterito quos regia serenitas ad suppli- cationes praefatorum civium septem sediuni ad festum beati Georgii martiris proxime praeteritum persolvere distulerat. praefati magister civium ac alii cives piaedicti solverunt nobis quadringentas marcas argenti in argento et in paratis florenis, ex quibus centum marcas argenti cum pondere Belae assigna- vimus de mandato regio circumspecto Melchiori Aurifabro pro labore regis. Super quibusquidem quadringentis marcis argenti cum pondere Belae prae- fatos Nicolaum Aurifabrum magistrum civium, Ladislaum Kakas iudicem re- gium consequenterque universos cives et inhabitatores seplem sedium Saxoni- calium reddidimus quitos, expeditos et per omnia absolutos. Ex quo autem literas generosissimi domini nostri Mathiae regis quitantiales eisdem magistro civium, iudicibus, iuratis civibus et senioribus civitatis Cybiniensis et septcm sediuni Saxonicalium exhibere nequivimus, ad caput et omnia bona nostra mobilia et iminobilia ubivis locnrum consistentia et habita eisdem promitli- raus et spondemus, ut si ipsi aliquod danipnum ex paite dicti domini nostri regis vel alias qualitercumque, pertulerint danipna huiusmodi eisdem inlegra-

398

liter resoiiirc teneaimir, vit<ore el testiinonio praesenl iiiin mediante. Ex Cybi- nio in feslo beali Johannis ante portam Latinani, anno domini millesimo qua- drinsenlesimo sexasesimo nono et cetera.

3 712

Grosspropstdnrf H6ft Maill. Johanncs, Pfarrer von Grosspropsldorf, rechlfertigt sich vor dem Biirgermeister MikoUnis Anrifaher von Hermannsladl ivegen angehli- cher Einmischnng in wcltlichc Gercchtsame.

Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U II 300. Siegel, riind, Dm. 12 nini, war auf der Riiclcseite zum Verschluss aufgedriiclvt.

Devotarum orationum suffragia assidue ad Ctiristum effundenda pro vestri corporis incolumitate atque animae salute. Domine mi praedilecte. Domina- tionis striptuin pk-uius percepi quomodo iuribus me vestris intromittcre velim et pauperes in villis quibus doininamini aggravarem. Peto humiliter michi talia non ascribere et ipsis accusatoribus talium reruin sinistris fidem non adhi- bere creditivam, sed vestra debeat dominatiofirmiter et absque ulla scire ambi- guitate me^ vestri esse iuris pro vobis pertinentem roboratorem et augmentato- rem fidelissimum. Et dictores aliter glisco enodari, ut lioc de me probaverit. Licet indigne ad decanatus officium positus sum, utor tamen ratione a deo con- cessa mihi, ut scire possum quid facere in hoc debeam officio. Si tunc inoboedien- tes et contra forum aliqui spirituale essent vel fierent excedentes et ad huius- cemodi liturghiam pertinentes credo, quod vestra non obstaret dominatio sed de inihi scriptis et causis obiectis abnutatum et alienatum habere velitis, quia istarum sum causarum innocous. Item domine mi propter mea peto servitia vo- bis fienda et praesentium latorcm clippei vestri protectione defendere velitis propter deum et protegere, quia nonnuuquam in illa vilia Eckemczew minori occupaverim plebaniam et modo per longa sum scilicet tempora vicarius. Nun- quam ego nec meorum quis plebisanorum audivimus aliud, quam quid recti est honoris ct famae laudabilis de ipsius uxore et etiam ab eiusdem villae- in- habitatoribus quam inhabitat quidquam siiiistri non audivimus nec scivimus sed vestra bene valeat dominatio secuuduin pacto tales personarum discretarum corrigerc accusatores et diffamatores sine pacto bonarum privationc vel damp- nificatione ct debcat facere ut ceteris esset hoc exemplum et a talibus desiste- rent malitiis. Ex Eckemeczew maiori in domini ascensionis die, anno eiusdem CCCC°LXIX°. Johannes in eadem plebanus, devotus dominationis vestrae exorator.

Auf der Ruckseite Adresse: Magnae circumspectionis et prudcntiae viro Nicolao Aurifabro magistro civium Cibiniensi doinino sibi praedilecto.

1 Hierauf durchgestrichen esse. ^ Hierauf s gestrichen.

3 713

Rom 1469 .Mai 16. Die Kardindle Glillermus, Barlholomuus. Jacohus und Theo- dorus vcrleihen dem Johannes-Altar in der Marienkirche zu Hermannsladl einen Ahlass von 100 Tagen.

399

Absclirift in dcr verzicrlen Biichschrift dcs 15. Jahrhundcrts auf zwci Pcrgamcntblattcrn dic aus cinem Codex stammcn und von dort wohl zum liinbinden eines Buchcs hcraus- geschnittcn wurden Arh. St. Sibiu. Handschriftcnsammlung dcs Brukenthalmuseums Url<nnden 528 a, R 1-10 Nr. 103.

Glillenniis episcopus Ostiensis, Bartholoincus tituli sancti Cleinentis, .lacobus tituli sancti Chrisooani, Theodorus tituli sancti rheoclf)ri miseratione divina sacrosanctae Romanae eccle[siae c]' ardinalcs universis et singulis Christi fide- libus praesentes literas inspecturis, lectori [ ]-ter et audituris salutem in domino sempiternam. Regina coelorum virgo !\Iaria quam ineffa [bili]^ rin pa- tris providentia dilectissimi filii sui ac redemptoris nostri Jesu Christi genitric [ ^■'osint tantis apud eum quam castissimis suis genuit visceribus sa [ ]^ unt uberibus abundare crediturgratiarummuneribus,ut qui ad ipsam [ ]^am et pietatis fontem sincera mente confugiunt illius adiuti favo[ ]' os humili- ter remedia in dubie consequerentur. Cupientes igitur, ut [ ]* baptistae si- tum in ecclesia parochiali beatae [Mariae virginis iuris]^ dictione Strigoniensi olim Milcoviensi diocesis^" de omnipotentis dei misericordia ac beatorum Petri et Pauli apostolorum eius auctoritate confisi omnibus et singulis vere peniten- tibus et concessis, quae dictam altarem in praefata ecclesia beatae Mariae vir- ginis in sancti .lohannis baptistae necnon .lohannis evangelistae et annunciatio- nis beatae Mariae virginis, resurrectionis domini ac dedicationis eiusdem al- taris festivitat ibus et diebus devote visitaverint annuatim et ad reparationem, conservationeni et augment [ationem]- taliquem aedificioiiim, calicum, libro- rum, aliorum ornamentorum pro divina cuitu inibi necessariorum inanus por- rexerint adiutrices. Nos cardinales praefati et quilibet item pro qualibet die festivitatum per diclas centum dies indiilgenliarum de iniunctis eis poenitentiis misericorditer in doiniiio relaxamus piaesentibus perpetuis futuris temporibus duraturis. In quorum omnium et singuloruin fideni et testimonium praemis- sorum praesentes nostras literas exinde fieri nostrorumque cardinalatum sigil- los iussimus et fecimus appensione communiri. Datum Romae in domibus nostrarum solitanim residentiarum, anno a nativitate domini millesiino quadringentesimo sexagcsimo nono. die vero sedecima mensis Maii, ponti- ficatus sanctissimi in Christo patris et doinini nostri domini Pauli divina pio- videntia papae secundi anno quinto.

1 Liicke 16 mni. ' Liickc 52 mni.

- Liicke 20 mm. ' Liickc (iO mm.

' Liickc 26 nim. * Liicke 65 nim.

■■ Liickc 30 mm. ' Liickc 125 mm.

' Lijcke 36 mm. i" Von hicr an neues Blatt.

3 714

Ofen liGS Mai 17. Drr Miinzmcister Knnrad herichtel dem /?o/ von Hermannstadt iiber die Krrjebnisse seiner Vorsprachr brim KiinKj iind ersuchl, ihm mit seinem Bo- ien sofort 100 Giilden zu schicken, damU er die erwirklen Urkunden auslosen konne.

Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U II 305. Ringsiegel, rund. Dm 12 mm, in griincs Wachs auf der Rilckscite zum Verschhiss aufgedriickt, vcrwischt.

.Se ipsuin ad quaevis cuncta beneplacila. Sagaces ac prudentes domini videlicet iudex, magister civium necnon omnes consules. Vestrae novcrint dominationes, quod literas accepi a regia maiestale secundum placita vestrarum doininationum el gratia\it civitatem valdc et una litcra tenct iii sc quod oinncs censiis, qui \e-

400

niunt ad festum sancti Martini de scptem scdibus et duabus ego per preces meas a regia maiestate gratiam inveni et dimisit ipsa regia maiestas tertiam partem de istis censibus civitati. Secunda autem litera magna est et sonat super septem sedes et duas secundum rcgislrum, quod vestrae dederunt dominationes et plus ad hoc. Tertia autem litera de claustro vel monasterio videlicet Kchercz sicut tunc vestrae dederunt dorainationes supplicationem mihi, hoc ego etiam per preces a regia maiestate obtinui et censum debent porrigere ad illum locum ad qucm ab antiquo dederunt. Etiam scient vestrae dominationes, quod cancella- rius noluit habere ncc recipere fideiussores pro istis literis videlicet dominum revercndum episcopum Olomucziensem nec etiam dominum Schuppor Weyda et^ Pesclietesch Ystwan. Extunc rogavi honorabilem virum dominum Johannem Ernust, qui cepit literas a cancellario per preces meas et dominorum meorum et portavit literas ad vaivodam et dixit michi in faciem, si non persolvam eum et cepero literas vaivodae extunc idem dominus Johannes Ernust vult delaniare et lacerare literas. Exinde scient vestrae dominationcs, quod centum florenos nullomodo possum recipere nec inter ludeos nec christianos, licet satis pignora ponerem pro istis florenis tamen nullus vult concedere desuper. Ideo flagito vestras dominationes quantocitius poteritis mittatis centum florenos pro istis literis. Quaproptcr peto et flagito tamquam dominos meos super hoc quod li- terae non anichilentur aut perderentur. Etiam scient vestrae dominationes, quod a literis istis non recedam etiam si deberera collum pro pingnore- poni. Ideo peto maxime ut non tardatis sed quantotius potestis tantotius mittatis praedic- tos florenos. Propterea ego mitto famulum meum^ ad domum. Datum Budae feria quarta proxima ante festum Penthecostenn, anno domini millesimo qua- dringentesimo sexagesimo nono. Chonradus monetarius*, servitor vestrarum dominationum.

Auf der Riickseite Adresse: Prudentibus ac providis viris et dominis magistro civium, iudici necnon iuratis civibus in Cibinio, dominis suis multum hono- randis.

' Ober der Zeile. ' Vorlage me.

" So Vorlage. * Gebessert aus monelalus.

3 715

Klausenburg lifiS Mai 18. Nikolaus, Archidiakon von Kokelburg, schreibt dem Rat von Bistritz tiber die Einhebung der Steuern in Bistrilz, Lechnitz und Wallendorf.

Orig. Pap. Arli. St. Cliij-Napoca, .^rchiv der Stadt Bistrita Nr. 74. Siegel, rund, Dm 22 mm, war in griines Wachs aut der Riickseite zura Verschhiss aufgedriiclit. Regest: Berger, Urkunden-Regesten 38 Nr. 205.

Circumspecti viri amici nobis honorandi literas vestras accepimus in quibus scribitis, ut in exactione census regalis unacum homine nostro diligentem et sollertem curam adhibuistis et quod in civitate Bistriciensi oranino exegistis praeter quinque marcas argenti, in pertinentiis vero simili modo in Lekencze praeter duas marcas argenti, in Waldorff vero de combustis hominibus tam de curiis quam etiara de aratris nil excgissetis. Unde sciatis quod tempore connu- merationis civitatis Bystriciensis pauperes nonnullos^ relaxamus et ultra illos tempore connumerationis relaxatos plures reraittere non valemus. In Waldorff vero de illis combustis hominibus dicimus vobis, quod non magis relaxare aude-

401

mus nisi curias seu domus illorum combustorum remisimus, de aratris vero te- nentur, quia aratra ipsorum non sunt combusta. In eo autem quod vos sollertem et diligentem curara in exactione huiusmodi census adhibuistis non nobis appa- ret ex eo, quia alii Saxones tam de septem et duabus sedibus necnon de Brasso- wya et alias utique quos diu post connumerationem inter vos factam accessimus diu persolverunt et etiam ante decem dies post serenitatem regiam administra- vimus. Pro eo rogamus vestras amicitias praesentibus diligenter, quatenus tam de civitate quam etiam de pertinentiis ubique exigeatis cum effectu exceptis solum curiis- combustorum hominum, quoniam bene considerare poteritis, quantam indigentiam pecuniarum dominus noster rex habet, prout superiude etiam clarius sua serenitas nobis suis in literis significavit. Aliud si gravissimam indignationem regiae serenitatis formidatis non facturi. Ex Clwswar octavo die festi ascensionis domini, anno eiusdem M°CCCC°LXIX.

Nicolaus archidiaconus de Kykellew et cetera.

Auf der Ruckseite Adresse: Circumspectis iudici et iuratis civibus civitatis Bystri- ciensis amicis nobis houorandis.

* Hierauf dar durchgestrichen. ^ Vorlage curiarum.

3 716

Wien 1469 Mai 29. Der Wieiier Stadtrichler Merlt Ennlhaimer urkundet in einem Hausbesitzstreit zwischen Kathrein, der Frau des Wiener Biirgers Giligen Zeller, und Anna, Erasmus von Clausenburg hausfraun.

Geben zu Wienn an montag vor gotsleichnams tag nach Cristi geburd vircze- liennhundert und in dcm newnundsechzigistenn jare.

Orig. Pap. Archiv der Stadt Wien, Hauptarchivsurl<unden Nr. 4 268. Siegel war angc-

hangt.

Regest: Uhlirz, Regesten II, 3, 135 Nr. 4 268.

3 717

Ofen 14G9 Juni 2. Der iudex curiae Ladislaus Palocz schaltet die Urkundc Konig Andreas II. von 1223 Nr. 3S und die Urkunde des Weissenburger Kapitels iwn 14(!9 Nr. 3 109 ein und entscheidet den Hattertstrcil zwischen Michelsberg und Heltau.

Orig., Pap. Arh. St. Sibiu U II 339. Siegel, rund, Din 33 mm, weisses Wachs in Wachsschiissel an grun-weiss-rot-brauncr Schnur angehangt. Im Siegelfeld Wappcn mit Brustfigur, die in der Linken einen Apfcl tragt, rechts einen Stab. Umschrift verwischt.

Nos comes Ladislaus de Palocz iudex curiae serenissimi principis domini Ma- thiae deigratia regis Hungariae, Dalmaciae, Croaciae et cetera memoriae com- mendamus tenore praesentium significantes quibus expedit universis, quod cum ob contradictoriam inhibitionem reambulationis et metarum erectionis posses- sionis Zenthmyhalhegj-e vocatae in districtu Cibiniensi habitae universi cives, hospites et inhabitatores eiusdem possessionis Michaelem Zydel villicum et Lodovicum Literatum vicem ac totam communitatem possessionis Heltha ic- gitime evocationis modum observando coutra se ad octavas festi beati Micha-

402

elis arrhangeli proxinie praeteritas^ praefati domini nostri regis personalem in praesentiani traxissent in causam tandem ipsis octavis instantibus Petrus de Hozywazo pro praefatis circumspcctis iuratis senioribus, hospitibus et inhabita- toribus dictae possessionis Zenthmyhalhegye cum procuratoriis literis conven- tus ecclesiae de Colosmonostra ut actoribus ab una, ac Dominicus Literatus in eadem Heltha commorans suo ac consimiliter iuratorum seniorum, hospitum- que et inhabitatorum eiusdem possessionis Heltha nominibus et in personis cum procuratoriis literis ecclesiae Albensis Transylvanae in causam attractis parti- bus ab altera, coram nobis constituti confessi extiterunt in hunc modum. Quo- modo causam quam partes praenotatae in facto contradictionis, reambulationis et metarum erectionis inter easdem possessiones Zenthmyhalhegye et Heltha vocatis iuxta continentiam literarum dicti capituli ecclesiae Albensis Transyl- vanae evocatoriarum in dictis octavis festi beati Michaelis archangeli coram dicta personali praesentia ipsius domini nostri regis movere habuissent, de partium procuratorum voluntate ad octavas festi Epiphaniarum domini tunc affuturas- duxissent prorogandam eoniodo, ut quitquit sex probi viri per ipsas partes aequali numero eligendi octavo die eiusdem festi Epiphaniarum domini tunc venturo in loco per easdem utrasque partes ad id eligendo et deputando visis prius et auditis partium propositionibus, allegationibus et responsionibus, nec non literis et literalibus instrumentis factum praemissum tangentibus, per partes praedictas inibi producendis inter easdem partes facto eorum in prae- allegato facerent concluderentque et arbitrarentur. Id ambae partes pro rato atque firmo acceptare ct inviolabiliter observare. Ubi vero partes praenotatae die et loco in iam fatis, ex dispositione dictorum sex proborum virorum facto ipsorum in praetacto uniri et concordari nollent, non possent aut quoquomodo non curarent, extunc eaedem ambae partes simulcum universis iuribus ac li- teris et literalibus ipsorum instrumentis necnon aliis probabilibus documentis factum ut praemittitur praemissum tangentibus et concernentibus, in dictis octavis festi Epiphaniarum domini coram nobis comparere et in praemissis iu- dicium et iustitiam ac finalem deliberationem causa in eadem recipere deberent et tenerentur. Nosque partes inter easdem non obstante aliqua prorogatione aliis etiam cautelis per partes quoquomodo adinventis vel adinveniendis causa ipsorum in praemissa finem decisivum et indilatum absque ulteriori proroga- tione faceremus et facere deberemus dictante iuris aequitate tali obligaminis vinculo mediante, ut si qua partium praescriptarum octavis in praetactis co- ram nobis comparere dictaque iura sua necnon literaset literalia eorum instru- menta sed et aiia probabilia documenta producere et exhibere ac in praemissis iudicium et iustitiam f inalemque deliberationem et conclusionem recipere nollet seu quoquomodo non curaret, extunc talis pars contra partem alteram in prae- missis persistentem et praemissa suo modo exequentem et perf icientem in amis- sione actionis et acquisitionis suae praenotatae convinceretur et convinci de- beret ipso facto, adque praemissa iidem Petrus de Hozywazo et Lodovicus Li- teratus procuratores earundem partium, easdem partes virtute procuratoria praenotata obligarant coram nobis tandem ipsis octavis festi Epiphaniarum do- mini instantibus, Matheus de dicta Hozwazo pro annotatis universis civibus et inhabitatoribus ac iuratis senioribus dictae possessionis Zenthmihalhegye cum procuratoriis literis dicti conventus ecclesiae de Colosmonostra ab una, item Martinus Literatus de Zazsebes pro praelibatis civibus, hospitibus et inhabita- toribus dictae possessionis Heltha, similiter cum procuratoriis literis dicti ca- pituli ecclesiae Albensis Transsylvanae ac magistri civium et comitis Cibinien- sis partibus ab alia, nostram regressi in praesentiam confessi extiterunt et re- tulerant in hunc modum. Quomodo ipsi ex dispositione dictorum sex proborum virorum per ipsos pro perficiendo et peragendo ipso arbitrio electorum et depu- tatorum in praescripti octavo die dicti festi Epiphaniarum domini ratione prae-

403

tactae possessionariae reambulationis et metarum erectionis, iuxta contenta dictarum literaruin nostrarum fassionalium obligatoriarum uniri et concordari ac eandem causam terminare minime voluissent et nec potuissent. Dehinc vo- lens praefatus Matheus de Hozywazo procurator dictorum actorum praescriptam possessionem Zenthmihalhegye dudum ab aliorum iuribus possessionariis legi- time metaliter separatam et distinctam fuisse et extitisse eL ad monasterium de Kertz semper et ab antiquo pertinuisse et pertinere debere, declarare quasdam tres literas unam olim domini Andreae regis Hungariae et cetera grosso et ro- tundo sigillo eiusdem in pendenti comunitam metalem, aliam vero quondam domini Lodovici similiter regis dicti regni Hungariae superinde confirmationa- lem et tertiam iudicum, consulum et iuratorum civium septem sedium Saxoni- calium adiudicatoriarum omnes privilegialiter emanatas nostruin iudiciarum produxerunt ad examen. Quarum primae puta antefati olim domini Andreae regis mctalis tenor verbalis sequitur et est talis: {^'■'olgt die Urkiinde y^ndreas II. von 1223 At. 38). Secunda vero earum puta antefati domini Lodovici regis con- firmationalis anno domini millesimo trecentesimo quinquagesimo nono edita explicarat, quod idem dominus Lodovicus rex praetactum privilegium praelibati olim domini Audreae regis ratuin, gratum et acceptum habeiido quo ad omnes suas clausulas et articulos approbando et ratificando pro iam dicto monasterio virginis gloriosae de Kertz regia sna auctoritate confirmasse (vgl. Nr. 748). Tertia nempe et ultima earum puta antefatorum consuluin et iuratorum civium septein sedium Saxonicalium adiudicatoriarum Cibinii feria sexta proxiina ante festuin beatae Margarethae virginis anno domini millesimo quadringeutesimo undecimo emanata (vgl. Nr. 14B2) declararat, quod cuni litis materia fuisset exorta et ventilata inter reverendum patrem abbatem ac totuin conventum de Candelis ab una, ac inter populum et hospites de Heltha de et super raonte sancti Michaelis cum ecclesia in ipsius montis cacumine situata et pro unius territorii spatio contiguae ipsorum Helthenensium situatis ac una silva in eorundem consulum praesentiam praetactae ambae partes venientes literas ipsorum exhibuissent, uude iidem consules et iurati cives, visis prae- dictarum partium literis et iurisdictionibus deum et eius iustitiam prae oculis habentes, praetactis literis ipsorum Helthenensiumcassatiset in nihilumredac- tis, praelibatum montem et eiusdem montis ecclesiain, silvam ac territorium praetactae ecclesiae et conventui de Candelis iuxta continentias dictarum li- teraruin regalium ipsis demonstratarum adiudicassent perpetue et irrevocabi- liter possidendum ipsos autem Ilelthenenses in liac parte pronunciassent tota- liter superatos. Quibus exhibitis praefatus MartinusLiteratusprocurator dictae possessionis Heltha in personis eorundem modo simili quasdam duas literas dictorum iudicum et iuratorum consulum ppaescriptarum septem sedium Saxo- nicalium unaiu privilegialem et aliam patentem modo simili nobis exhibere curaverat, quarum prima scilicet priviiegialis in festo beati Audreae apostoli anno domini millesimo quadringentesimo vigesimo octavo conscripta (vgl. Nr. 2 055) explicarat, quod honorabilis vir frater Michael abbas dicti monas- terii de Candelis cum honcsto viro domino Bartholomeo plebano de villa sancti Michaelis et aliis senioribus de eadein ab una ac dominus Johannes plebanus de dicta Heltha modo simili cum senioribus villae praeenominatae parte ab altera ipsorum accendentes in praesentiam ratione cuiusdam territoriii coram ipsis causam seu litem protrahentes, iidem iudices et iurati seniores septem sedium Saxonicalium auditis ambarum partium propositionibus visisque et intelleclis ipsorum iuribus et probabilibus documentis intcr easdem partes inter cetera tale iudicium fecissent et celebrassent, quod iidem seniorcs et hospites praetacti inontis saiicti Michaelis ac eorundem posteri populis dc dicta Hcltha pro libero usu seu fruitione quarundeain particularum terrarum seu territorii inter eas- dem possessiones habiti in dictisque literis ipsornm plenius specificalis singu-

404

lis annis ad uiiiiis florcni piiri auri solutioncm forent adstricti et obligati ipsiquc seniorcs et hospites de Heltiia praenoininatos hospitcs montis sancti Michaelis ad sohitioncm amplioris ccnsns sub poena solutionis decem marcarum puri ar- ijenti, quarum medietas parti in prnemissis pcrsistenli alia vcro medietas pro- vinciaii camarae ipsoruni coiisuiuin Cibiniensiuin essct pracsentanda taxarc non debercnt. Altcra siquidem corundcmscilicetpatcnssimilitcr Cibinii in festo beati Nicolai episcojii et confcssoris anno domini millcsimo quadringentesimo quinquagesiino (vgl. Nr. 2 722) explicarat, quod quia inter pracdictos hospitcs ac totam coinmunitatem dc Heltlia ab una, ac praclibatos inhabitatorcs posscs- sionis Zcnlmyiialhcgyc ratione ct praetextu quaniiidam terrarum arabilium scu fenilinm et pratorum per eosdcm hospitcs montis sancti Michaeiis in perti- ncntiis dictae possessionis Heltha pretio emptarum ct comparatarum coram eisdeii! consnlibus et iudicibus Cibiniensibus lis ct controversionis materia fuisset sucitata. Ideo ipsi consulcs ct iudices Cibinienses visis ambarum partium litcris et proba'l)ilil)us docunicntis ratione dictarum terrarum necnon fcnilium et pratorum taliter conclussisscnt inter cetera, quod praetacti hospites et inha- bitatores practacti montis sancti Michaelis de omnibus tcrris ac pratis et fenili- bus, quas et quae ipsi in tcrritorio dictac possessionis Heltha comparassent ac emercnt in futurum ad instar ceterorum annuatim censum solvere deberent et tenerentur. Quarum quidcm literarum per pracfatos procuratores ipsarum par- tium praciuisso modo coram nobis exhibitionibus factis earundcmque conti- nentiis sane intellectis praefato etiam MartinoLitcrato procuratore dictarum in causam attractorum in contrarium dicti privilcgii antefati olim domini Andreae regis nil obiciente et nec aliquas literas metales ac alias originales in contra- rium pracmissorum ad nostram iudiciarum requisitionem nunc et in futurum exhibcre posse referente, tam annotatus IMathcus procurntor dictorum actorum eisdem, quam etiam praelibatus Martinus litcratus procurator dictorum in causam attractoruin eisdem in causain attractis per nos in praemissis iuxta pracexhibitarum literarum antefati olim domini Andreae regis privilegialium et metalium vigores per nos in praemissis inris aequitatem iustitiaeque comple- mentum elargiri postularunt. Yerum licet tempore praectatae possessionariae reambulationis et metarum erectionis pro parte ipsorum actorum fienda in per- sonis praefatorum universorum hospitum ct iuratorum seniorum ac inhabita- torum praetactae possessionis Heitha in causam attractorum modo quo supra contradictorio facta fuerit praenotata. Ipsi etiam partes ex dispositiones prae- fatorum sex proborum et nobilium virorum iuxta contenta dictarum literarum nostrarum fassionalium obligatoriarum die et loco in eisdem literis declaratis in facto dictae possessionariae reambulationis ac metarum erectionis et consig- nationis concordari et uniri minime valuerint. Tamenque praefatus Matheus procurator dictorum actorum praetactum privilegium antefati olim domini Andreae regis coram nobis modo quo supra exhibuisse, praefatusque Marti- nus Literatus procurator dictorum in cansam attractorum nullas literas meta- les exhibere valuisse, eidemque privilegio per ipsum Matheum exhibito et pro- ducto in nullo contradixisse et obicere valuisse, sedsolum iuxta eiusdem privi- legii tenorem et continentiam in praemissis iudicium et finalem deliberatio- nem per nos exhiberi postulasse ex praemissis manifeste repertum fuerat. Obhoc nos praelatorum, baronnm et regni nobilium nobiscum in iudicio et examine causae praemissae existentium quaesito et assumto consilio prematuro prae- tactam possessinnem Zenthmyhalheg}'e iuxta contenta et vigores antefati pri- vilegii ipsius oliin domini Andreae regis, non obstante pracmissa primaria ream- bulatione et metarum consignatione per ipsos actores modo praemisso in antea fieri procurata et praefata possessione Heltha ipsorum in causam attractorum reambulari et separari signisque metalibus consignari ac eisdem actoribus et per consequens dicto monasterio de Kercz in perpetuum relinqui et committi

405

debere decernentes et committentes amicitiam dicti capituli ecclesiae Alben- sis Transsylvanae literatorie petieramus diligenter, quatenus ipsorum mitte- rent hominem pro testimonio fidedignum. Quo praesente homo regius infra declarandus de curia regia per nos ad id specialiter transmissus octavo die ante festum beati Georgii martiris tunc venturum videlicet feria secunda proxima post festum beatorum Thyburcii et Valeriani martirum^ et aliis diebus ad id aptis et sufficientibus ad faciem dictae possessionis Zenthmyhalhegye vicinis et commetaneis eiusdem universis inibi legitime convocatis partibus etiam praedictis vel earum legitimis procuratoribus praesentibus accedendo ream- bularet eandem per suas veras metas et antiquas in dictoque privilegio prae- tacti olim domini Andreae regis conscriptas novas iuxta veteres in locis neces- sariis in bene apparentibus metas erigendo reambulatamque et a praefata pos- sessione Heltha metaliter separatam et distinctam si eaedem partes in huius- modi raetarum reambulatione et metarum erectione concordes fierint. Si vero ipsae partes super huiusmodi reambulatione et metarum erectione discordes fierint, extunc in una earundemque metarum erigendarum ubi scilicet antefati in causam attracti contradictionem facerent, iudex aut villicus vel unus ex iuratis civibus dictae possessionis Zenthmyhalhegye sola sua in persona se in terram fodcndo, discoperto capite, discalcatis pedibus, resoluto cingulo et ter- ram super caput suum ponendo, et generaliter dicendo prout moris est iurare super terram quod praedictae metae et signa metalia per ipsos actores in ipsa reambulatione ostensae et demonstrata verae metae et signa metalia praefatae possessionis Zenthmyhalhegj'e et per consequens abbatis et monasterii de Can- delis in dicto privilegio antefati olim domini Andreae regis conscriptae et spe- cificata* forent et existerent. Et si idem iudex aut villicus vel iuratus civius de dicta Zenthmyhalhegje praetactum suuni iuramentum super ipsis metarum consignationibus et erectionibus modo praevio coram dictis regio et dicti capi- tuli hominibus deponere et parare posset, extunc eandem possesionem sub ea- rundem metarum et signorum metalium cursibus relinqueret et committeret praefatis hospitibus et inhabitatoribus dictae possessionis Zenthmyhalhegye et per consequens praefato monasterio de Kercz actoribus iure ipsis ex prae- missis incumbente perpetue possidendam contradictione praefatarum partium et aliorum quorumlibet non obstante. Et propter haec huiusmodi possessio- nariae reambulationis et metarum erectionis et consignationis seriem, ut fie- ret expediens, simulcum cursibus metarum inibi erigendarum ad octavas dicti festi beati Georgii martiris venturi^ legitime perdurandas, dicto domino nostro regi fideliter rescriberet capitulum ecclesiae Albensis Transylvanae praenota- tum eandem ipsis octavis festi beati Georgii martiris occurentibus Nicolaus Zekel de Zarkaad pro antefatis universis civibus, hospitibus dictae possessio- nis Zenthmyhalhegye cum procuratoriis literis dicti conventus ecclesiae de Kolosmonostra nostram regressus in praesentiam literas annotati capituli ec- clesiae Albensis Transsylvanae super praemissa metarum reambulatione erec- tioneque et consignatione domino regi relatorias clausae emanatas nobis prae- sentavit habentes hunc tenorem: (Folgt die Urkunde des Weissenbuiger Kapitels von 1469 Nr 3 709). Quibus exhibitis quia praetacti regius et annotati capi- tuli ecclesiae. Albensis Transylvanae homines die et termino in praescriptis ad faciem dictae possessionis Zenthmyhalhegye praesentibus vicinis et comme- taneis eiusdem accessisse eandemque per praescriptas suas antiquas metas et cursus metales, iuxta contenta dicti privilegii antefati olim domini Andreae regis modo et ordine in eisdem literis dicti capituli relatoriis exprcssos et speci- ficatos reambulando et [renovando ' cum cunctis suis utilitatibus et pertinen- tiis universis sub earundem metarum et signorum metalium inclusionibus ante- fatis civibus et hospitibus ac inhabitatoribus dictae possessionis Zenthmyhal- hegye, iuxta praescriptam nostram iudiciariam commissionem literarumque

406

nostrarurn adiudicatoriariim pracdictarum contincntiam contradictione praefa- torum incolarum et inliabitatorum dictae possessionis Heltha et aliorum quc- rumlibet non obstante iurc ipsis incumbente in perpetuum relinquisse etcommi- sisse cx serie earundeni litcrarum antefati capituli ecclesiae Albensis Transyl- vanac relatoriarum clare repcricbatur. Pro nos ratinnibus ct causis expressis praetactani possessionem Zentlimyhalhegj'e simul cum cunctis suis utilitati- bus et pertinentiis quibuslibct sub carundem metarum et signorum metalium inclusionibus et limitibus antefatis civibus, hospitibus et inhabitatoribus dic- taepossessionisZcntmylialhcg^cet perconsequens praefato monasterio de Kercz vigore dicti privilcgii antefati alim domini Andrcae regis in superioribus ver- botcnus conscripti litcrarumquc dicti capituli Albcnsis Transylvanae relato- riarum praedictarum ac omni eo iure quo ipsis ex pracmissis dinoscitur pcrti- ncre, roborando et ratificando relinquimus ct committimus tenere, possidere et habere auctoritate nostra iudiciaria mediante, salvo iure alieno. In cuius rei memoiiam firmitatemque perpetuam pracscntes literas nostras privilegiales pendcntis autentici sigilli nostri munimine roboratas eisdem duximus conce- dendas. Datum Budae tricesiino tertio die octavarum festi beati Georgii marti- ris praedictarum, anno domini millesimo quadringentesimo sexagesimo nono supradicto.

' Oktober 6. * So Vorlage.

' Januar 13. * Mai 1.

» April 17.

3 718

1469 Juni G. Das Weissenburger Kapitel bezeugt die Einsprache des Rates von Hermannstadt dagegen, dass die Bewohner von Michelsberg ihre Hattertgrenzen auf Stadtgebiet aiisgedehnt haben.

Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U II 302. Siegel, rund, Dm. 43 mm, war in wcisses Wachs auf der Riickseite aufgedriickt.

Nos capitulum ecclesiae Albensis Transiluanae memoriae commendamus, quod circumspectus vir Georgius Korrad, civis civitatis Cibiniensis, in sua ac cir- cumspectorum virorum Nicolai Aurifabri magistri civium, ac Ladislai Kakas iudicis regii, nec non universorum hospitum et iuratorum civium ac totius communitatis dictae civitatis Cibiniensis personis ad nostram personaliter acce- dens praesentiam, nobis per modum protestationis et prohibitionis significare curavit in hunc modum. Quod prout ipsi percepissent et ad eorum verisimiliter devenisset notitiam, iudex, iurati ac universi hospites et inhabitatores posses- sionis montis sancti Michaelis vocatae certas metas novas intra veros limites metarum antiquarum et territorium dictae civitatis Cibiniensis in comitatu Albensi existentis erexissent, per quarum erectionem nonnulas particulas fe- nilium ipsorum exponentium in dicto territorio ipsorum adiacentium pro se occupassent in praeiudicium et dampnum ac iurium derogamen ipsorum expo- ncntium valde magnum. Undc facta huiusmodi protestationc memoratus Geor- gius nominibus quibus supra saepefatos iudicem, iuratos nec non hospites et inhabitatores dictae possessionis Zenthmihalhege et alios quoslibet ab erectione metarum praedictarum ac occupatione fenilium, detentioneque et sibi ipsis usurpatione ac statuifactione seque in dominium earundem quovis adinvento colore intromissionem, usuum fructuumque et quarumlibet utilitatum earun- dem perceptione seu percipifactione quomodolibet factis vel fiendis prohibuit

407

contradicendo publice et nianifeste lege et consuetudine regni requirente coram nobis harum nostrarum testimonio literarum mediante.Datumferia tertiaproxi- ma post festum sacratissimi corporis Christi, anno eiusdem millesimo qua- dringentesimo sexagesimo nono.

3 71Q

1469 Juni 7. Das Weissenburger Kapitel bezeugi, dass Elias Pannis de Galthew fur Johannes Gereb de Wyngarih undseine Sohne Peirus, Maithias und Ladislaus gcgen den Verkauf einer Besiizporiion in Roihkirch (Wereseghaz) durch die Wiiwe Michael Zekels de Zenihywan an die fratres hcremitas beati Pauli primi heremi- tae in claustro beatae Mariae virginis sub castro sancti Michaclis constructo degentis Einsprache erhoben hat.

Datum feria quarta proxima ante festum beati Barnabae apostoli, anno mille- simo quadringentesimo sexagesimo nono.

Orig. Pap. Ungar. Landesarchiv Budapest Dl 16 867. Siegel, lund, Din. 40 mm, war in weisses Wachs auf der Ruckseite aufgedruckt. Regest: Fej6r, Codex XI, 500.

3 720

Breslau 1469 Juni 13. Konig Maiihias befreii die „Bulgaren" von Kronstadi und dem Burzenland von der Zahluug drs Schaffiinfzigsien.

Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Priv. 192. Siegel, rund, Dm. 67 mm, in rotes Wachs vorne aufgedriickt, Restc mit demselben Stempel wie Nr. 3 362. Die Urkunde ist an ihrer linken Seite stark beschadigt. Die Erganzungen nach „Palladium Coronense" Handschrift des IS. Jhs. S. 99, ebenda.

Bruchstiick: Al. Dobosi, Datul oilor (quinquagesima oilor), in: Academia Romana, Studii §i cercetari XXVIII. 1937, S. 73 Anm. 2 nach Columna lui Traian 1874, 127.

Von de Kanzlei: Commissio propria domini regis.

Mathias dei gratia rex Hungariae, Bohemiae et cetera fidelibus nostris dicta- toribus et exactoribus proventuum nostrorum quinquagesimalium in Transsil- uania nunc constitutis et in futurum constituendis praesentes visuris salutem et gratiam. Exponitur nobis in personis fidelium nostrorum prudentum et cir- cumspectorum iudicis et iuratorum civium ac totius communitatis civitatis nostrae Brassouiensis, quod licet Bulgari in dicta civitate nostra Brassouiensi et terra Barcza commorantes temporibus divorum regum Hungariae praedeces- sorum nostrorum de ovibus eorum nunquam aliquos proventus [uinquagesi- males solverint, tamen iam per exactores eorundem proventuum nostrorum quinquagesimaliiun ipsi Bulgari ad solutionem huiusmodi proventuum de ovi- bus eorum cogerentur. Supplicatum itaque exstitit nobis in personis eorundem exponcntium, per nos ipsis superinde opportune provideri. Et quia nos sicuti ceteros regnicolas nostros, sic etiam dictos Bulgaros in ipsorum antiquis liber- tatibus et consuetudiuibus tenere volumus, fidelitati igitur vcstrae firmiter mandamus, quatenusa modo in antea praefatos Bulgaros in dicta civitate nostra Brassoviensi et terra Barcza commorantes ad solutionem eorundem proventuum nostroruiii quinquagesimalium ut praefertur de o^ibus eorum nullo modo artarc et compellere debeatis. Secus non facturi. Praescntibus perlectis exhibenti-

408

bus restilutis. Datum Wratislauiae feria tertia proxima post festum Ijcati Bar- nabac apostoli. anno doiniui millcsimo quadrinsjjenlesimo sexagesimo nono, regai nostri anno duodecimo, coronationis vero sexto.

Aiif dcr Riickseite i<on glcichzciliijcr Iland: Litera, quod non debemus soluere quinquagcsimam de (ovibus).

3 721

1 '•69 Juni l^. Abt Pclriis von Kolozsmonosior bezeiuii, dass er pro quibusdam neccssitatibus ecclesiae nostrae.. a circumspecto Nicolao Feyer dicto' in civi- tate Koloswar commorantc 100 Gulden reincn Goldes empfangen iind dicsem da- fiir scinc Miihlc in Apahida. am Somcsch gclegen, mil allen Nutzunqen und Zu- gchiJrigkcilcn pfandwcisc tibcrlasscn hal, mit dcm Rccht dcs Riickkaufs. Als Trcu- hdnder fiir die ndhcren Bcdingungcn dcr Ubcrgabe macht cr circumspecti nostri Franciscus Jo, Johannes Magnus, Andrcas Ilekel etThomas Kapas in Monostor commorantes namhaft. Datum feria secunda post Anthonii (1469).

Gleichzeitiges Kopialbuch des Konvcnts von Kolozsmonoslor Ungar. Landcsarchiv Budapest Dl. 36 393, 142/2.

> Ober der Zeile.

3 722

Glodoni l'iG9 Juni 29. Dcr siebenhiirgischc Vizcwniwode Johanncs de Rcde ersucht das Weissenburger Kapilel, Johanncs Gcreb dc Vingard in Bcsitzcmteilc von Mi- halt einzuftihren. Teile dieses Bcsitzes hat der Adligc Petrus de Mihalczfahva cum loco molendini... super fhivio aquac KylccUew habiti an Johannes Gereb vcrpfdndet, der dort bereits cine Mtihle errichtet habe, Teilc an Petrus presbyter plebanus de Krakko, der sie an Johannes Gcreb weiterverkauft habe. Datum in castello Sarpathak feria quinta ipso die festi beatorum Petri et Pauli apostolorum, anno domini millesimo quadringentesimo sexagesimo nono.

Orig. Pap. Ungar. Landesarchiv Budapest DL 29 299. Siegel, rund, Dm. 20 mm, war auf der Riickseite in weisses Wachs zum Verschluss aufgedriickt.

3 723

KJauscnbiirg 1469 Juni 29. Der siebenbtirgische Vizewoiwode Dominik von Bethlcn fordert den Bistritzer Rat auf, sich mil dem Aufgcbot von Stadt und Pertinentien bei Borsa in der Gespanschaft Doboka zu sammeln.

Orig. Pap. Arh. St. Cluj-Napoca, .'Vrchiv der Stadt Bistrita Nr. 76, Sicgel, rund,

Dm. 23 mm, war in griines Waclis vornc aufgedriickt.

Druck: Hurmuzaki, Documente XV, 1, 71 Nr. 124.

Regest: Archiv. Zeitschrift 12, 84. Berger, Urkunden-Regesten 38 Nr. 207.

Dominicus de Bethlen vicevaivoda Transsilvanus et comes Siculorum pruden- tibus et circumspectis iudicibus iuratisque senioribus totique conimunitati

409

civitatis Bistriciensis et pertinentiarum eiiisdem salutem cuin honore. Post nostrum exhinc egressum variae rerum turbationes partibus istis evenire et praesertim Moldavienses latrunculi anniiatim soliti sunt incolas partium ista- riim seducere partibus istis ut vobis notum est non mediocriter insidiantur, quibus huiuscemodi ct aliis rationibus suminopere urgentibus statuimus con- gregationem regnicolarum in oppido Thorda celebrare, ubi una vobiscum pro commodo huius regni rebus in praeinissis conferamus. Quapropter vobis et uni- versitati vestrae in persona domini vaivodae requirimus coinmitentesque eis- dem firmiter. c[uatcniis rccepl is praesentibus per singula capita vestra simul- cum universis ecjuitibus et peditibus vestris exercituantium more ad possessio- neni filiorum Bani de Losoncz Borsa vocatam in comitatu Doboca existentem, ad sabbatum diem iam proxime venturumi convenire et congregare debeatis, ut loco ab eodem contra ipsos hostcs nostros illac quo opiiserit, proficisci valea- mus. Secus facere non ausuri. Datum in Coluswar feria quinta proxima in die beatorum Petri et Pauli apostolorum, anno domini M" CCCCLX" nono.

' Juli 1.

3 724

Kleinlasspln 1 i6ft Jiili 18. Dersiehenhurglsrhr Wniwnde Johanncs Ponqracz tragi dem Rat imn Hcrmannstadt aiif, dcn \iknlaus Rncz festzunehmcn.

Orig. Pap. Aih. St. Sibiu U II 306. Sicgcl. rund, Dm. 30 mtn, in grunes Wachs auf cier Riicliseitc zum Verschluss aufgedriicl^t. tcilwcise zerstfirt.

Prudentcs et circumspecti dilecti. Harum serie vestris dilcctionibus committi- mus et mandamus, quatenus receptis praesentibus si Nicolaus Racz in vestri inedio existit eundem captivare et nobis detinere debeatis, donec a nobis aliam habueritis informationem. Secus non facturi. Ex Zenthlazlo feria tertia proxi- ma post festum divisionis apostolorum, anno domini et cetera LX mo nono. Johannes Pongracz, vaivoda Transsilvanus et cetera.

Auf der Riickseite Adresse: Prudentibus et circumspectis magistro civium, iu- dici ac iuratis senioribus civitatis Cibiniensis iiobis grate dilectis.

3 725

Kleinlasseln 1469 Jull 18. Dersieben'>iirgische Wniwode Johannes Pongracz schreibt dem Rat von Hermannstadt und den Sieben Stiihlen wcgen ciner ihm zugesagten Geldsumme.

Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U 11 307. Sicgcl, rund, Dm. 30 mm, war in griines Wachs auf dcr Rticlvseitc zum Verschluss aufgcdriicl<t, Rcstc. Regcst: Archiv 30, 1901, 439.

Prudentes et circumspecti dilecti. Quales pecunias nobis Thordae promiseratis vobis bcnc constat, quas nobiii Gcorgio Thabiasy dare commiseramus. Pro quibus misimiis ad eundcm Georgium Thabiasy hunc Zazkonem familiarcm nostrum. Quare vestras dilectiones rogamus nichilominusque committimus

410

eisdem, quatenus rereptis praesentibus si ipsas pecuiiins non disposuistis sine

dilatione disponere et eidem Gcorgio Thabiasy assignare velitis et debeatis,

ut ipsas pecunias nobis mittat. quia eis ad praesens summc indigemus. Secus

non facturi. Ex Zenthlazlo feria tertia proxima post festum divisionis apostolo-

rum, anno domini et eetera sexagesimo nono.

Johannes Pongracz,

vaivoda Transsilvanus et celera.

Auf der Riickseite Adresse: Prudentibus et circumspectis magistro civium, iu- dici iuralisque senioribus ac toti communitati civitatis Cibiniensis et septeni sedium nobis dilectis.

3 726

1-^69 Juli 21. Riirgermeister Nikolaiis Aiirifaber und der Rat von Hermannsladt bezeuqen eine Aussage. wonach der verslorbene Hermaniistadtcr Biirgcr Petrus Muelner sein Erbc in \Vin: und Burgberg an Simon Guldenmiinzer verhaufthat.

Unbcsiegelte gleichzeitige Ausfertigung Pap. Arh. St. Sibiii U III 184.

Nos Nicolaus Aurifaber magistcr civium et iurati consules civitatis Cibinien- sis notum facimus et recognoscimus publice per praesentcs quibus incumbit universis. quod circumspecti viri Benedictus Carnifcx el Valentinus Pictor no- bis coniurati coram nobis pcrsonaliter constituti ad fidem deo debitam vivae vocis oraculo fassi sunt pariter et recognoverunt, quomodo circumspecta domina Osanna vocata relicta prudentis viri Petri Mvvelner dicti olim nobis coniurati nunc vero consors prudentis viri magistri Nicolai Mwen dicti notarii nostri ad instantem requisitionem circumspecti viri Symonis Auricusoris concivis nostri coram ipsis personaliter constituta fuisset et sponte ac libere fassa fuisset et recognovisset, quaiiter praedictus quondam Petrus Mewlner eius maritus vineas, terras arabiles et prata atque universas et singulas hereditates suas in Wyncz et Burchperg et earundem territoriis ubivis situatas et liabitas ad ipsam per obitum quondam Stephani Greb de eadem Wyncz patrem ac honestam do- minam Dorotheam matrem eius iure hereditario devolutas cum consensu et voluntate snis praefato Symoni Auricusori pro certa florenorum auri summa recto venditionis titulo assignasset, vendidisset pariter et apropriasset iure hereditario perpetuo et irrevocabiliter possidendas, tenendas et habendas. In cuius recognitionis cvidentiam praesentes literas nostras sigillo civitatis nos- trae supradictae subappreso consignatas eidcm Symoni Auricusori easdem a nobis diligenter postulanti duximus conccdendas communi iustitia rcquirente. Datum feria sexta proxima ante festum beati lacobi apostoli, anno domini millesimo quadringentesimo sexagesimo nono.

3 727

Schassburfl 1469 Juli 26. Dcr Ral von Sehdssburg ersucht den Hermannstadter Rat und Nachlass der Abgaben von den eingedsehert gewesenen Ortschaften Rauthal und Meschendorf .

Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U II 308. Ringsiegel, Drii 10 mm, in griines Wachs auf der Ruckseite zum Verschluss aufgedriickt, vcrwischt und bcschadigt.

411

Prudentes ac circumspecti viri domini fratrcsque et amici honorandi. luxta prodiernam taxae impositionem de quolibet hospite dcnarios quinque novcri- tis, quod id, quod exigere potuimus, praesentium per baiulum magistri civium nostri sub signeto transmissimus. Altamen sciant vestrae dominationes, quod villas habemus duas, unam in sede nostra Radundal, secuudam in abbacia Mes- sendorff vocatas, quae, ut audistis, pridem omnimode cxustae erant, quae vil- lae etiam nunc nobis penitus nichil dare habuere; petentes voce flebili, cas a praesenti onere habere supportatas et inonustas, quia neque sata in campis, neque alia quaevis vendere habent. Dignentur igitur vestrae dominationes cum^ incolis pauperimis in taiili gravaminis ipsorum onere nunc vice aliquam cum eisdem habere pacientiam quousque imposterum, quoniam et ipsi volun- tatem vestram morc alias solito per omuia intendunt adimplere. Scriptis in Segeswar feria quarta proxima- post festum beati Iact>bi apostoli, anno doniini MOCCCCOLXO nono. Magistri civium, iudices ac iurali cives civitatis Scgeswariensis.

Aiif cler Rtickscile Adrcsse: Prudcntibus ct circumspcctis viris et dominis ma- gistro civium, iudicibus et iuratis civitatis Cibinicnsis dominis fratribusque nostris et amicis nobis honorandis.

1 Ober der Zeilc, darunter gestrichcn eosdem. " Hierauf gestrichcn anlc.

3 728

Burc) Stremt HGO Juli 27. Der siebcnlnircjische Woiwodc Jnhanrjcs Pongrac: leill den Bcwnhncrn von Ilermannstadt und der Sicbcn Stiilile mit, class er die Entschei- dung in dem Streit zwischen Heltau und Michelsberg um die Bcnutzung einiger IIcu- iind Wcidegriinde selber trcffen wcrde.

Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U II 309. Siogel. rund, Dni. 30 min, in griincs Wachs vorne aufgedriiclvt. Dersclbc Stempcl wie Xr. 3 423.

Johannes Pangracz de Dcngeleg vaivoda Transsiluanus et comes Siculorum prudentibus et circumspectis magistro civium, iudici rcgio, villicoque ac iura- tis civibus et senioribus civitatis Cibiniensis et toti communitati septem sedium Saxonicalium salutem. Exponitur nobis in personis universorura populorum in Zenthmihalheg3'he commorantium ad modum querelae, quomodo populi et iobagiones regales de Disznoj'o certas terras usuales, fenilia et prata ipsorum exponentium, quas et quae ipsi consignationibus metarum iuxta regni consue- tudinem sibi ipsi rectificassent, poteutialitcr uterentur fructus earundem ter- rarum percipientes in damnum et praeiudicium dictorum exponentium val- de magnum. Et quia sicuti neminem regnicolarum sic neque praefatos exponen- tes et populos ecclesiae beatae Mariae virginis de Kercz in eorum iuribus desti- tui volumus, ideo dilectionibus vestris praesentium serie firmiter committi- mus, quatenus huiusmodi terras, prata et fenilia dictorum exponentium, quas et quae hactenus^, ut praefertur, in praeiudicium ipsorum exponcntium ute- bamini, de cetero uti ipsosque ct ea turbarc vel impcdirc, ipsosque populos tcr- ris in eisdem et utilitatibus eorum damnificari facere non debeatis. Quoniain volumus facto in praemisso inter ipsos exponentes ac praefatos populos deDiss- noyo, nos ij^si dum deo duce iii medium vcstri vencrimus, deliberare iuraque ipsorum cl \cstra iiiridicc examinarc, cl iutciini pracfalae tcrrae ct fcnilia li- tigiosa nec ab ipsis exponentibus, nec ab eisdem populis de Diszuoyo uti debeant,

412

sed ab iilraque pnrliiiiii iisu usque ad decisionern causae, quaiii ut praeferlur, nos ipsi revidere voluinus, statu pacifico- habeantur. Aliud ergo non facturi. Praesenlihus perlectis exhibenti restitutis. Datuni in castro nostro Dyod fcria quinta post fesliim beati .lacobi apostoli, anno doinini inillesiiuo quadringen- tesinio l.Xino nono.

* Voilage acl... * Hierauf gestrichen redde.

3 72Q

Liiler (lcr Burg Yeszele lifiit Juli 28. Konig Mallhias teill dcni BisUilzer liat mit, daP er Victorinus. den Sohn Gcoitj Poiliebrads, tiefaiujcn (jenomwcn hut.

Orig. I'ap. Arh. St. Cluj-Xapoca, Archiv der Stadt Bistrita Nr. 75. Sicgel, rund,

Drn. 30 mm, auf dcr Riickscite in rotcs Waclis zum Vcrschliiss aufgedriickt, Reste

verwischt.

Regest: Berger, Urkundcn-liegestcn 38 Nr. 206 zu .luni 23.

Von der Kanzlei: Commissio domini regis.

Mathias dei gratia rex Ilungariei, Bohemiae et cetera. Prudentes et circunispec- ti fideles nobis diiccti; inter alia quae nobis hiis diebus prospere successcrunt id nobis di\ina volente clcmentia prosperius successam est, quod fcria quinta proxima post festum beatae Annae matris Mariae proxime praeteiituini Victo- rinus filius Georgii Podobrath heretici in oppido Wezele absque ullo periculo gentis nostrae captivitati nostrae mancipatus nunc erga manus nostras capti- vus detinetur. Unde tanti nosti i ingentis gaudii fidelitatcm vestram participem facere volentes, rogamus eandein, quatenus et vos unncum aliis fidelibus nos- tris huic nostro ingenti gaiidio congaudere velitis, agentes gratias deo excelso, qui inimicuin nostrum et rcgni nostri ac totius fidei catholicae captivum ad manus nostras dare dignatus est, Datum in descensu nostro exercituali sub fortalitio Wezele feria sexta proxima ante festuin beati Ladislai regis'-, anno domini inillesimo quadringentesimo se.xagesimo nono, regni nostri duodeci- mo, coronationis vero sexto.

Auf der Riickseilc Adresse: Prudentibus et circumspectis iudici, iuratis ceteris- que civibus et toti communitati civitatis nostrae Bistriciensis fidelibus nobis dilectis,

^ Juli 27. sctzt wird, da andernfalls die gcgebenen

* Es muss sich uin die deposilio regis Ladislai Datierungselementc (vgl. Anm. 1) nicht

handeln, die in Ungarn zum 29. Juli ange- ubereinslimmcn.

3 750

Klausonburg 1469 Juli 30. Der siebenbiirgische Woiwode Johannes Pongrac: bestatigt dem Raf von Hermannstadt, dass er die H interlassenschaft seines Foga- rascher Offizialen Sebastian Zalai/ oi dnungsmassig iibernommen hat.

Orig. Pap. .\r]i. St. Sibiu U II 303. Siegel, rund, Dm. 30 tnni, war in griines Wachs vorne aufgcdriickt.

413

Nos Johannes Pongracz de Dengeleg vaivoda Transsilvanus et comes Siculo- rum memoriae commendamus per praesentes, quod quia prudcntes et circum- specti magister civium, index iuratique cives et inhabitatores civitatis Cibinien- sis de et super illis rebus et bonis quondam Sebastiani de Zala officialis nostri de Fogaras per registrum nobis praesentatis rationem dederunt resque et bona ipsius familiaris nostri de commissione nostra iuxta continentiam registri no- bis exhibiti nobis rediderunt et assignaverunt. Ideo nos praefatos cives et in- habitatores dictae civitatis Cibiniensis super restitutionem huiumsmodi bono- rum dicti quondam Sebastiani Zalay registratim nobis assignatonim expedi- tos reliquimus et absolutos commisimus, immo reddimus et committimus tes- timonio praesentium mediante. Datum in Coloswar die dominico proximo post festum depositionis beati Ladislai regis, anno domini millesimo quadringen- tesimo sexagesimo nono.

3 731

Klausenburg liGO Juli 30, Der siebenbiirgische Woiwode Johannes Pongracz beslatigt dem Hermannstudtcr Rat den Empfang eirier Schuld uon dreihundert Goldgulden.

Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U III 140. Siegel, nind, Dm. 30 mm, in griines Wachs, papierbedeclit, vorne aufgedriiclit, unleserlich.

Nos Johannes Pongracz de Dengeleg vaivoda Transsiluanus et comes Siculo- rum memoriae commendamus per praesentes, quod quia piudentes et circum- specti magister civium, iudex iuratique cives et seniores civitatis Cibiniensis inhabitatoresque septem sedium Saxones de et super illis trecentis florenis auri, quibus nobis debitorie tenebantur, nobis plenum satisfactionem impen- derunt et eosdem trecentos florenos auri ad plenum exolverunt. Ideo nos memo- ratos magistrum civium, iudicem iuratosque cives, seniores inhabitatoresque septem sedium Saxones de et super restitutionem huiusmodi trecentorura flo- renorum auri nobis per eosdem exolulorum et eorundem[ Y quitos,

absohilos et per omnia plenarie expedilos reddidimus, reliquimus et commisi- mus, ymmo rcddimus et committimus harum nostrarum vigore et testimonio literarum mediante. Datum in Coloswar die dominico proximo post festuin de- positionis beati Ladislai regis, anno domini miilesimo quadringentesimo sexa- gesimo nono.

' Unleserlich 18 mm.

3 732

Boutida 14G9 August 'A. Georg von Losoncz ersucht den Richter von Bistritz, seinen Familiaren Barnabas straffrei ausgehen zu lassen.

Orig. Pap. Arh. St. Cluj-Napoca, Archiv der Stadt Bistrita Nr. 77. Siegel, rund, Dm. 29 mm, war auf der Ruckseite in griines Wachs zuni Verschluss aufgedriickt. Regest: Berger, Urkunden-Regesten 38 Nr. 208.

Circumspecte vir fratcr et amice noster diligende. Noveritis quomodo unus familiaris noster Barnabas vocatus liabel coram vobis litcs in qua ut audilur

414

conviclus psscl proptcr aliqua sun fact;i. Idco rojiainus vcstram amicitiam diligentiu;, quatcnus practactum Barnabam familiarcm nostrum ne velitis condcmnarc, scd magis uti melius scitis ct lcvius facta sua disponatis, ac si ficri poterit in nihilum pcrmittatis ct pcrmitti faciatis ac disponerc vclitis scienlcs, quod si feceritis nisi amirabilitcr ^obis icgratiari in similibus vcl in maioribus volumus. Aliud pctimus non factiiri ob rcspcctum amicitiac nostrac. Latori pracsentium fidem adhibcie \elilis ac si inviccm loqueremur. Datum in Bonczida fcria quinta proxima antc fcstum Mariac de nive. anno domini millcsimo quadringcntesimo sexagesimo nono.

Georgius filius condam Stcphani fili' bani dc Lossoncz.

Aiif der Ruckseile Adiesse: (".ircumsjiccto iudici iurati civitatis Bislriciensis amico nostro- carissimo.

So Vorlage. * Vorlage veslro.

3 733

Hennannstadt 1469 August 28. Die Hermannstddter Weberzimft ieilt ihrc Sal- zungen und Gewohnheiten mit.

Ungesiegelte Orig. .Vusfertigung Perg. A. St. Slbiu. llrlvunden aus deni .\rciiiv der Evang. Kirche A.B. in der S.R.R. 504/14. Druck: MuUer, Sprachdenlvmaler 85 Nr. 32. Regest: Archiv 38, 1912, 546 Nr. 14.

Vnszeryn fruntlichen grwesz vnd alles gwcttes zcuvor erber mester, gwette frynde vnd besunder gwelte gy nner. Ewer botschafft dy yr vnsz cntpotten hoet mit eweren mestcryn dy haben wir wol vornomen vnd habensy awchfruentlich vnd gwetlich avveff genommen. Alzo yr denne begerende seyt vnszer czechen gercchtikit vnd ewcch gedemueticht habet kegen vnsz und darwmme alles das wir ewech darwmme gedynnen moegen das willenwir mit ganczem fleisz thwen vnd vorbrcngen noch unszerm vormoegen, vnd danken cwech ewerbotschafft.yndeme do ir ewech vnsz vnd vnszer czechen gefallig vnd vndcrtcnnygk macht vnd yn der czechen ge- horszomkithewecherbittith vnd darwemb crbar meyster wernweyndyr czechen adyr yu andiryn czechen ist byllich sullenawechdyselbigen wisszender czechen gerechtikeyt. So swlth yr wyszen czu dem yrstcnmoel.das der mester gerechtikit yst. Item welcher sich vorendyrt adyr mester werden wil adersoesteyn frem- der czw3'schen vnsz qucme mit scyner zwecht zo sal her der czechen nyderlegen IIII gulden, IIII eymer weyn, IIII pfunth wachs, II gulden bereyth czw den andern czwen gulden off eynen genanthen tag noch dcr mester erkentnysz. Item wen eyn leych yst yn der czechen, zo sal eyn yder mester do seyn, ee dennc mandy leychaweszdem hawesz treth, bey eynerpene I pfunthwachs. Vndysteyne ys grossze leychc, so sal ydermeyster zwir czu oppcr gan. Ystys ader eyn kleyne zo sal her eyn moel czweopper gan bey eyncr pene ader bwessze I virtil wachs. Item welch leer junger off gendmen wirt^ vnd alzo ver das dcr selbige junge sal seyn von elichem stammen. Itcm dcrselbige junge saldynnen IIII jar vnd welch mester dy gerechtikit wyder redden welde adyr nicht halden weld, der sal den aderyn mesteryn nicht gsvetgenug seyn vnd seyn broetlynge ader dyner dyymczweder selbigen czeyt arbetten off dcm hantwerch zwellen awch nicht arbylten czwyschen vnsz. Item wclcher eynes meystersz soen yst adyr eynes

415

mestersz tochter nympt, der hat halbe czcche. Item welcher knecht hoet leren arbyttynaweszwenig, der czech, der zal sich rj-chten mit den mestern yn dem stule vnd ab her das nich welde thwen.zo sal her keyn arbyt czwyschen iinsz haben. Vnd darwme erber mesteryczunddas nan dy czech rccht halde, zo sal man mer merken vnd sult virbasz keynen bryff aweff nemen, der nyt das sygel hoet, das yr awff dyszen bryff werd seheen do vnszersz hantwergs geczewege off steet. Item awech wist nierab vorbasz yndert eyn mester by vnsz ader by ewech befunden wirt, der dem anderyn seyn gesyngd aweff wyrd reden, der selbigby ewech ader pey vnsz sal gebwest werden vor eynen gulden wachs vnd darweme erber mester 3'czund tzu dyszem moel ewech nicht mer vorschreyben von unszer czechen gerechtikeyt, sunder wol got czu andereu czeyten wir eyner den andern basz vnderweyszen willen yn eren vnd j'n fryntschafft awech alle artikel vndstweketzw schreiben wer yn der moesszen eyn wenyg vordroszlich. Do mete seyt got befollen vnd Marie seyner liben mwetter. Gegeben yn der Hermestat an seud .\ugustinus tnge des lerersz, anno domiui millesimo CCCC sexagesimo nono.

Vou wnsz czech mestern vnd eldisteu vnd von andern mestern der weber czeche awes der Hermestad, ewrenfrynden vnd gwettengynneryn. Item- dy gewonhayt in der Hermanstat so man ayn lerknecht auff nymbt auff das hantwergh der leynbewat, so sol er geben IIII gulden, IIII emer weyn vnd IIII pfundt wachs, vnd sol auch volkomlich dyenen IIII ganze jar.

Item so sich ayner^ aus eynem dorff wil zwischen dj- mayster der czech yn dy stat ziehen vnd auch das hantwerg arbeytten, so sol er auch geben d}' IIII gul- den, IIII eymer weyn vnd IIII pfundt wachs als eyn lerknecht vnd auch darue- ber seyn gerechtikayt in dy czech als dy anderen mayster nach handwergs ge- wonhayt.

' Hierauf in ninder Klammer gestriclien - Von hier mit anderer Schrift aber gleicher (der sal geben II giilden, IIII eraer weyn, Tinte.

IIII pfunt wachs). ' Hierauf nochmals ayner iiber der Zeile.

3 734

Kokolburg liGH September 1. Dei siebenbiiigische Woiwodc Johann Pongracz befiehll dem Kronsladiei Rat, seinen Jobagyen Paiihis Kewer aiis Teiii? zu schiit- zen.

Orig. Pap. .-\rh. St. Brasov, Fronius, I, 334. Siegel, lund, Dm. 30 mni, war in griines Wachs anf der Riickseite zum Verschluss aufgcdruclct.

Prudentes et circumspecti dilecti. Intelleximus ex relatione circumspecti Pauli Kewer, iobagionis nostri de Thwys ad modum displicenter, quomodo Georgius Ketherew de Prasmar ac Anthonius Mensipar in medio vestri residentes, una cum fiatribus corum praetextu pecuniarum illarum, quas nos ab eo recepe- ramus eundem trina vice interficerc voluissent, una vice etiam ad domum dicti Pauli in medio vestri habitam accessissent, eundem ad mortem querendum, in suum dampnum ac praeiudicium manifestum. Quare vestris dilectionibus firmiter praecipiendo maudamus, quatenus receptis praescntibus dictum Pau- lum Kewer contra ipsos adversarios suos, interim quousque circa hanc rem nos ipsi providere poterimus, pacifice conservare, et inter eos vinculum cen- tum marcarum argonti causa maioris pacis ponere debeatis. Secus non facturi. Ex Kykellewar in festo beati Egidii abbatis, auno domini millesimo et cetera sexagesimo nono.

416

Johannes Ponoracz. wayuoda Transsiluanus et cetera.

Aiif der Ruck^eite Adresse: Prudenlibus et circumspectis iudici, villico ac iura- tis senioribus civitatis Brassouicnsis nobis dilectis.

3 735

1469 Sepleinber 7. Der Konvent von Kolozsmonoslor bezeugt, dass Stephan Erdeli

von Soml<erek seine Besilzanteile in Weingartskirchen, Birnbaum, Henningsdorf, Dumitra. Neudorf. Rotlikirch, Gergeschdorf in der Weissenburgcr Gespanschafl und Benzenz in der Hungader fiir 500 Goldgulden an Johannes Gereb von Wein- gurtskirchen und dessen SiJhne Peter, Alatthias und Ladislaus verkauft hat. Datum in vigilia festi nativitatis beatae Mariae virginis, anno millesimo qua- dringentesimo sexagesimo nono.

Eingeschaltet als 1. Insert von Richter und Rat von Klausenburg 1568, Arh. St. Cluj-Napoca, Archiv der Fiiiale Cluj-Napoca der Al<ademie der S.R.R., Familienarchiv Bethlen de Ilitar, UrlLunden Nr. 30 a.

3 736

1469 September 7. Der Konvent von Kolozsmonostor bezeugf, dass Clara, dic Witwe des Michael Apafy de Almakerek. ihren Besilz in Schonau (Zepmezew) in der Gespanschaft Weissenburg^ mit allen Nutzungen an Andreas, Petrus und Paulus de Erdely-Zenthgewrg fiir 32 Goldgulden verpfdndet hat. Datura in vigilia festi nativitatis beatae Mariae virginis, anno domini mille- simo quadringentesimo sexagesimo nono.

Orig. Pap. Ungar. Landesarchiv Budapest DI. 26 414. Orig. Pap. Siegel, rund, Dra. cca 50 mm, war auf der Ruckseite in weisses Wachs aufgedriickt.

^ So Vorlage, richtig Kokelburg.

3 737

Burg Strerat 1469 September 10. Der siebenbiirgische Woiwode Johannes Pon- gracz triigt dem Rat von Hermannstadt auf, Bischof Makarius von Galizien bei der Einhebung von Abgaben rumdnischer Priester beizustehen.

Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U II 315. Siegel, rund, Dm. 30 mm, war auf der Riickseite zum Verschluss aufgedriickt.

Druck: Pesty, A szorC-nyi b^nsag 3, 347 Anm. 3. Hurmuzaki, Documente XV, 1, 71 Nr. 125.

Prudentes et circumspecti dilecti. Quia is reverendus Makarius episcopus Gal- licensis super presbyteros Wolachales certam taxam etproventus suos exigere habet, igitur vestris dilectionibus committimus et mandaraus, quatenus dum ipse Makarius episcopus huiusmodi proventus suos super dictos presbyteros Wolachales in medio vestri exigere voluerit, in huiusraodi exactione eidem omni vestro auxilio adesse debeatis. Secus non facturi. Ex castro nostro Dyod

417

tertio die festi nativitatis virginis gloriosae, anno domini millesimo et cetera

sexagesimo nono.

Johannes Pongracz,

vaivoda Transsiluanus et cetera.

Auf der Riickseile Adresse: Prudentibus et circumspectis magistro civiurn, iudici ac iuratis senioribus civitatis Cibiniensis nobis grate dilectis.

3 738

Burg Strem^ 146S Septeniber 11. Der siebenbiirgische Woiwode Johannes Pon- gracz fordert den Ral von Hermannstadt aiif, seinen Familiaren Michael Magnus fiir einen ihm aus Verschulden des Biirgermeisters entstandenen Verlust schadlos zu halten.

Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U II 310. Siegel, rund, Dm. 30 mm, war in braunes Wachs auf der Riickseite zum Verschluss aufgedriickt, Reste.

Prudentes et circumspecti dilecti. Praecedenter Nicolaum Raacz pro debitis Michaelis Magni, castellani castri nostri Dyod, vobiscum detineri feceramus, quem magister civium civitatis vestrae propria auctoritate de huiusmodi capti- vitate emisit. Nunc idemfamiliaris noster in dampno pcrmanet. Igitur vestris dilectionibus firmiter praecipientes mandamus, quatenus receptis praesenti- bus praefato familiari nostro super debitis illis quibus praedictus Michael^ Racz eidem obligabatur ex parte magistri civium dictae civitalis vestrae merum iudicium iustitiamque ac omnimodam et indilatam satisfactionem facere et administrare debeatis et teneamini prout ordo iuris expostulaverit-. Secus ergo non facturi. Ex castro nostro Dyod feria secunda proxima post festum nati- vitatis virginis Mariae, anno domini et cetera sexagesimo nono. Johannes Pongracz vaivoda Transsilvanus et cetera,

Auf der Riickseite Adresse: Prudentibus et circumspectis iudici ac iuratis civi- bus civitatis Cibiniensis nobis dilectis.

' So Vorlage. Der richtige Vornarae dilrfte * Hierauf gestrichen relinquere volumus. Nikolaus sein und hier eine Verwechslung mit dem Vornamen des Kastellans vorliegen.

3 739

Burg Streint 1469 Septomber 22. Der siehenbtirgische Wniwode Johannes Pon- gracz ersucht Burgermeister und Rat von Hermannstadt, ihre Gesandten an den Konig noch zuriickzuhalten bis sein Bote zuruckgekehrt sei.

Orig. Pap. Arh. St. Sibiu, Nova Coll. post. 1854. Siegel, rund, Dm. 30 mm, war in griincs Wachs zum Vcrschluss aufgedriickt.

Prudentes et circumspecti dilecli. Intelleximus vos nuncios vestros die domi- nico nunc proximo venturi'^ erga regiam maiestatem transmittere. Scimus autem revera, ut homo noster et vester ab ipsa regia maiestate ad diem domi- nicum post festum beati Michaelis arhangeli affuturum- redibunt. Igitur roga- mus easdem dilectioncs vestras, quatenus ipsos nuncios vestros nunc retineatis

418

et si hotno noster celerius redierit, quod homo noster vos certis novitatibus certificabiinus et postea sit ipsi nuncii vestri iter poterunt arripere. Ex castro nostro Dyod secundo die festi beati Mathei apstoli, anno domini et cetera sexagesimo nono.

Johannes Pongracz,

wayvoda Transsilvanus et cetera.

Auf der Ruckseite Adresse: Prudentibus et circumspectis magistro civium, iu- dici et iuratis senioribus civitatis Cibiniensis nobis dilectis.

* September 30. * (Jber der Zeile.

3 740

Ofen 1469 September 28. Konig Malthias gestattei den Sachsen der Sieben und Zwei Stilhle ihre Konigsrichter, ausgenommen den von Hermannstadt, abzusetzen und neue zu wdhlen.

Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U II 311. Siegel, rund, Dm. 65 mm, war in rotes Wachs vorne aufgedriiclst, Reste.

Druck: Telelci, Hunyadialc kora 11, 393 Nr. 500. Kurz. Magazin 2, 1846, 168 Nr.2, Zimmermann, Texte 22 Nr. 22.

Bruchstiick: Eder, De initiis 139 = Schlozer, Krit. Sammlungen I, 66 Nr. 56. Regest: Kem^ny, Notitia I, 182.

Von der Kanzlei: Commissio propria domini regis.

Nos Mathias dei gratia re.x Hungariae, Bohemiae et cetera memoriae commen- damus tenore praesentium significantes quibus expedit universis, quod nos accepta querela pro parte et in personis fidelium nostrorum universorum Saxo- num nostrorum in septem et duabus sedibus Saxonicalibus commorantium nobis in eo porrecta, quomodo iudices nostri regales in medio eorundem Saxo- num constituti ipsos plurimum molestarent, ac in bonis eorum^ multas deso- lationes facerent in praeiudicium ipsorum et dampnum. Supplicatum itaque exstitit maiestati nostrae pro parte corum Saxonum nostrorum.ut ipsissuper- inde remedium adhiberemus opportunum, ac id, ut ipsi dictos iudices nostros de medio eorum eicere et alios loco eorum eligere possent et valerent, gratiose annuere et concedere dignaremur. Ideo nos eisdem Saxonibus nostris id annui- mus et concessimus, ut ipsi dictos iudices nostros regales, excepto iudice nostro in civitate nostra Cibiniensi constituto, e medio eorum eicere ac alios loco ipsorum eligere valeant atque possint immo annuimus et concedimus prae- sentium per vigorem. Quocirca vobis praefatis iudicibus nostris inmedio dictorum Saxonum nostrorum in praedictis septem et duabus sedibus commoran- tibus nunc constitutis harum serie firmiter mandamus, quatenus statim visis praesentibus a modo in antea praefatos Saxones nostros in nullo impedire aut aliquam iurisdictionem in eos exercere non praesumatis, nec sitis ausi modo aliquali. Secus ergo non facturi. Praesentibus perlectis exhi- benti restitutis. Datum Budae feria quinta proxima ante festum beati Micha- elis archangeli, anno domini millesimo quadringentesimo sexagesimo nono, regni nostri anno duodecimo, coronationis vero sexto.

1 (Jber der Zeile.

419

3 741

Ofen H69 September 28. Konig Matthias ersucht die Sachsen der Sieben Sluhle. den Martinszins seinem Beauftiagten Nikolaus, Archidiakon von Kokelbuig, auszufolgen.

Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U II 312. Siegel, rund, Din. 65 rani, war in rotes Wachs, papierbedeckt, vorne aufgedriickt. Derselbe Stempel wie Nr. 3 362.

Von der Kanzlei: Coinini.ssio propiia domini regis.

jNIathias dei gralia rex Hungariae, Bohemiae et cetera fidclibus nostris Saxoni- bus septem sedium Saxonicalium salutem et gratiam. Cum nos gravi cum bello contra hereticos totius christianitatis et nostrae maiestatis inimicos perfidis- simos occupati simus, pro nunc et pro tam ardua re subsidio aliquo indigeamus. Igitur fidelitati vestrae firmiter praecipientes mandamus, quatenus habita praesentium notitia quingcntas marcas argenti, quibus in festo sancti Martini episcopi ct confessoris proxime venturo^ tenemini, nobis exolvere, et manibus fidelis nostri honorabilis Nicolai archidiaconi de Kykellew dare et assignare debeatis. Secus non facturi. Praesentibus perlectis exhibenti restituitis. Datum Budae feria quinta proxima ante festum beati Michaelis archangeli, anno domini millesimo quadringentesimo sexagesimo nono, rcgni nostri anno duo- decimo, coronationis vero sexto.

' November 11.

3 742

Ofen 1463 Septembor 28. Konig Matthias triigt prudentibus et circumspectis viris iudici et iuratis civibus ac communitatis civitatis nostrae Bistriciensis et eius pertinentiis auf, den nachslfdUigen Martinszins rasch an Xikolaus, Archi- diakon von Kokelburg. abzuftihren.

Datum Budae feria quinta proxima ante festum beati JMichaelis archangeli, anno domini millesimo quadringentesimo sexagesimo nono, regni nostri anno duodecimo, coronationis vero sexto.

Unlen von der JCanzlei. Lecta.

Orig. Pap. Arh. St. Cluj-Napoca, Archiv der Stadt Bistrita Nr. 99. Siegel, rund, Dm. 65 mra, war in rotes Wachs vorne aufgedriickl.

Die Urkundc lehnt sich ira Ttxt ganz an die vorhergehende Urkunde Nr. 3 741 an. Regest: Berger, Urkunden-Hegesten 39 Nr. 209.

3 743

Ofen 146!) September 30. Konig Malthias teili den Bewohnern des Rodnaer Distrikts init, dass er diesen Distrikt der Stadt Bistritz vermacht und sie ihre Abgaben dorthin zu entrichten haben.

Orig. Pap. Arh. St. Cluj-Napoca, .\rchiv der Stadt Bistrita Nr. 78. Siegel, rund,

Dm. 65 mm, war in rotes Wachs vornc aufgedriickt.

Regest: Archiv. Zeitschrift 12, 84. Berger, Urkunden-Regesten 39 Nr. 210.

Von der Kanzlei: Commissio propria domini regis.

420

Mathias dei gratia rex Hungariae, Bohemiae et cetera fidelibus nostris uni- versis et singulis iudicibus, iuratis ceterisque populis et incolis districtus Radna partium Transsilvanarum regni nostri sahitem et gratiam. Quia nos districtum praedictum duraiitc nnstro bcneplacito ad civitatem nostram Bis- tricieuscm duximus anncclandum, idco fidclitati ^cstrae firmiter committi- mus, quatenus a modo deinceps ad pracfatam civitatem uostram Bistricien- sem tain in solutione censuiun vestrorum quamaliis quibuscumque rebus atten- dere debeatis. Et secus facere non audeatis praescutibus perlectis exhibenti restitutis. Datum Budae sabbato proximo post festum beati Michaelis archan- geli, auno domini millesimo quadringentesimo sexagesimo nono, regni nostri anno duodecimo, coronationis vero sexto.

3 744

1 i69 Oktober •i, Der Knnucnl von Kolozsmonoslor bezeugt, dass Barlholomaus de Ezthi;en, Helene und Elisabeth, die Tochter weiland Oswalds i>on Drag, Sigis- mund von Drag sowie Ladislaus iind Emmerich von Bogat ihre Besitzanteih in Wiingarlskirchen, Birnbaum. Hcnningsdnif. Dumifra, Neudorf, Rnthkirch, Gcrgeschckirf. Ringelkirch und Bcnzcnz ftir 90 Goldgulden an Johannes Gereb von Weingartskirchen und dessen drei Sohiie verkaiift haben. Datum in festo beati Francisci confessoris, auno domini millcsimo quadrin- gentesimo sexagesimo nono.

Eingeschaltet als 2. Insert von Richter und Rat von Klausenburg 1568, Arh. St. Cluj- Xapoca, Archiv dcr Filiale Cluj-Napoca der Akademie dcr S.R.R. Familienarchiv Bcthlen de IlitAr, Urliunden Nr. 30 a.

3 745

Grosswardein \\G) Oktober 7. Nikolaiis, Archidiakon von Kofcelburg und Ver- walter des siebenburgischen Bistiims, teilt seinen Kapitelsbrudern mit, dass der Konig befohlcn habe, die Burg von Weissenburg zu schleifen und die Giiiben ein- zuebnen. Sodann ersiicht er, ihm umgchend 27 Gulden zu schickcn, damit cr dahin wirke, ut in tempore dictum castellum non distrahatur. Ex Varad sabatho proximo post festum beati Francisci confessoris, anno et cetera LX nono.

Orig. Pap. Batthyaneum Alba lulia III, 46. Siegel, rund, Dm. 20 ram, war auf der Riickseite in griincs Wachs aufgedriickt. Regest: Bcke, Az erdelyi kaptalan 75 Nr. 332.

3 746

Pressburg HGO Oktobcr 20. Konig Matthias trdgt dem Bischof von Arges und Gubernalor der Kerzer Abtei Raimund auf, sich in Bezug aiif dieGcbahrung des Abtciverinogcns den Weisungcn dcr Sicben StLihlc unterziinrdncn.

Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U II 323. Siegel, rund, Dm. 65 mm, in rotes Wachs vorne aufgedriickt. Derselbe Stempel -wie Nr. 3 362. Bruchstiick: Reissenberger, Die Kcrzcr Abtei 30 Anni. 1.

421

Von der Kanilei: Commissio domini regis.

Mathias dei gratia rex Hungariae, Bohemiae et cetera fideli nostro Raymondo episcopo Argensi, gubernatori abbatiae de Kercz, sahitem et gratiam. Rela- tum est nobis, quomodo vos abbatiam praedictam nunquam bene teneritis et bona eius consumpmeretis inutiliter, divina etiam officia, quae in eccle- sia vestra peragi deberent, minime peragerentur. Quae cum nos displicenter audiamus et non velimus, ut bona praedictae abbatiae raale et inutiliter con- sumpmantur, commisimus fidelibus nostris magistris civium ac iudicibus et iuratis senioribus septem sedium Saxonicalium, qui ex antiquo eorum privi- legio veri patroni eiusdem abbatiae esse dicuntur, ut ipsi utilitati praescrip- tae ecclesiae vestrae intendant vosque ab indebita consumptione bonorum ipsius abbatiae per remedia opportuna inhibeant. Mandamus ergo vobis, qua- tenus praefatis magistris civium ac iudicibus et iuratis senioribus septem sc- dium Saxonicalium in hiis, quae ipsi tamquam veri patroni in facto bonorum antedictae ecclesiae Kercz fecerint, obedire debeatis. Secus non facturi. Prae- sentibus perlectis exhibenti restitutis. Datum Posonii feria sexta proxima ante festum beatarum undecim millium virginum, anno domini millesimo quadringentesimo sexagesimo nono, regni nostri anno duodecimo, corona- tionis vero sexto.

Auf der Ruckseite von gleichzeitiger Hand: Mandatoria et comissia provisionis abbatiae Kercz.

3 747

Pressburg 1469 Oktober 20. Konig Matlhias bestatigt den Sieben und Zwei Stuhlen die freie Konigsrichterwahl .

Eingeschaltet im Auszug von Konig Matthias 1478, mit dieser Urkunde von Konig Johann I. Zapolya 1532 und mit dieser 1'rkunde vom gleichen Kbnig 1532, Abschrift des 18. Jhs Arh. St. Sibiu U IV 1488. Regest: Archiv 30, 1901, 439.

... Alterius vero videlicet nostrae Posonii feria sexta proxima post festum beati Lucae evangelistae in anno domini millesimo quandringentesimo sexa- gesimo nono, regni nostri anno duodecimo coronationis vero sexto ad pro- priam nostram commissionem patenter confectae, sensus verbalis taliter nos edocebat, quod nos cum ad supplicationem fidelium nostrorum prudentum et circumspectorum Nikolai Aurifabri magistri civium et Ladislai Kakas iudicis regii dictae civitatis nostrae Cibiniensis nec non praenotati GeorgiiTobiassi de Etzel, alterius Georgii Gereb de Musna item Michaelis notarii civitatis nos- trae Segesvariensis antedictae Maiestati nostrae in persona universitatis Saxo- num septem et duarum sedium Saxonicalium partium nostrarum Transilva- nicarum praetactarum porrectam, tum etiam considerantes servitia eorun- dem Saxonum, quae nobis et coronae nostrae in nonnullis temporibus tam praedecessorum nostrorum quam etiam nostris exhibuissent, id eisdem annuis- seremus, ut ipsi in electione iudicum regalium in ipsorum antiquis libertati- bus persisterent, iudicesque huiusmodi dum necesse fieret, prout iudices ipsos antiquis temporibus ciigere soliti fuissent, de eorum medio et de ipsorum idiomate possint. Praeterea literas et privilegia eiusdeiii communitatis super praetacla electione confectas et emanata roborantes, vigorosas fore esse decre- visscmus.

422

3 748

l\%9 Oktober 20. Konig Mallhias bckrafligt die Schenkiing von Rewken und Woldorf sowie von Besitzanteilen in Kewesd an Gcorg Thobiassy von Hctzcl- dorf iind dcssen Sohne Ladislaiis iind Tobias.

... tertio dccimo Kalendis Novembris, anno domini millesimo quadringente- simo nono.

Im Ausziig eiUh.TltPii in der Urkundc Kijnig Matthias von 1486 Dezember 4, Orig. Perg. .\rh. St. Sibiu U II 439. Regest: Archiv 30, 1901, 442/3.

3 749

Prpssbiirij 1 ifif) Oktober 22. Kiinig Malthias bcaiiftragt die Siebcn iind Zwei Stiiihle, dcn Grenzstreit zwischen Stolzenbiirg iind Salzburg niit einer Gienzbe- gehiing beizulegen.

Eingeschaltet von den Sieben Stiihlen 1469, Arh. St. Sibiu, K.A. Stolzenburg Nr. 18.

Mathias dei gratia rcx Hungariae, Bohemiae et cetera fidelibus nostris cir- cumspcctis magistris civium ac iudici et iuratis septem et duarum sedium Saxonicalium partium nostrarum Transsilvanarum salutcm et gratiam. Ex- ponitur nobis in personis fidelium nostrorum universorum Saxonum in villa nostra Zellendeck commorantium querulose. quomodo ipsi cum civibus oppidi nostri Wyzakna ratione cuiusdam particulac terrae certam erectionem meta- rum facere necessario haberent. Ideo fidelitati vestrae harum serie firmiter mandamus, quatenus statim receptis praesentibus tam dictos Saxones in villa nostra Zellendeck, quametiam in oppido nostro' Wysackna commorantes coram vobis vocare quibus et nos praesentium serie illac constitui mandamus, metas- que inter eosdem de novo novas iuxta veteres in locis alias erectis erigere iuxta probabilia documenta et literalia instrumenta eorum debeatis. Secus facere non praesumatis. Praesentibus perlectis exhibenti restitutis. Datum Posonii die dominico proximo post festum beatarum undecim miliium vir- ginum, anno domini millesimo quadringentesimo sexagesimo nono, regni nostri anno duodecimo, coronationis vero sexto. Commissio domini regis.

1 Ober der Zeile.

3 750

Ungarisch-Brod 1469 Oktober 27. Konig Matthias trdgt den Bewohnern von Hermannstadt und der Stiihle Hermannstadt, Reiissmarkt und Ahen auf, den durch Brand geschadigten Einwohnern von Hcrmannstadt diirch Zufuhr von Bau- holz zu helfen.

Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U II 313. Siegel, rund, Dm. 65 mm, in rotes Wachs, papierbedeckt, vorne aufgedriickt. Derselbe Stempel wie Nr. 3 362.

Von der Kanzlei: De commissione domini regis.

Mathias dei gratia rex Hungariae, Bohemiae et cetera fidelibus nostris pruden- tibus et circumspectis viris iudicibus et iuratis ac universis et singulis Saxo-

423

nibus et alterius conditionis et linguagii hominibus in civitate nostra Cybi- niensi necnon in sedibus similiter Cybiniensi ac Zeredahel et de Olczna com- morantibus salutem et gratiam. Qualis ruina et desolatio in civitate nostra Cybiniensi istis praeteritis diebus per ignem casualiter accidisse dicitur uni- cuique vestrum clare constare credimus. Quaequidem destructio ipsius civi- tatis nostrae Cybiniensis non solum inhabitatoribus suis verum etiam vobis omnibus et ceteris incolis illius patriae damno notabili et nocumento est, signanter hoc tempore, quo continuimus timor et incursus Thurcorum illac invalescat. Cum vero illi pauperes inhabitatores ipsius civitatis quibus dicta ruina contigit in tantam miseriam devenisse dicantur, quod cuni suis viri- bus habitationes et domos eorum nullo modo valeant restaurare. Igitur com- mittimus vobis et unicuique vestrum firmissime. quatenus omnes illi qui scilicet currus et animalia pro curribus trahendis possident cum singulo uno curru ad reformationem dictae civitatis nostrae et domorum illorum fidelium nostrorum, qui praemissam desolationem susceperunt ligna vehcre et ducere debeant et teneantur; et secus si indignationem nostram evitare cupitis non faciatis. Alioquin commisimus et praesentibus strictius committimus fide- libus nostris magistro civium ac iudici et iuratis necnon senioribus dictae civitatis nostrae Cybiniensis, ut ipsi vos et quemlibet vestrum ad praemissa facienda arcius compellant et astringant autoritate nostra pracsentibus ipsis inhac parte attributa mediante. Secusergofacere non ausuri. Praesentibus per- lectis exhibentibus restitutis. Datum in Broda Hungaricali in vigilia festi beatorum Simonis et ludae apostolorum, anno domini millesimo quadringen- tesimo sexagesimo nono, regni nostri anno duodecimo, coronationis vero sexto.

Unten von der Kanzlci: Lecta.

3 751

Ofen 1469 Xovember 3. Johannes Lileiatus. Kammeigraf von Weissenburg, fordert den Hermannstddter Rat auf, ihn fiir einen durch des Rates Veischulden verursachten Verlust schadlos zu hallen.

Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U III 22. Ringsiegcl, Dm. 11 mm, war auf der Riickseite in grijnes Wachs zum Verschluss aufgedriickt. Druck: Hurmuzaki, Documente XV, 1, 72 Nr. 126.

Prudentes et circumspecti viri nobis honorandi. Conslare scimus vobis. quo- modo nos tempore quo serenissimus dominus noster rex Moldaviam intrave- rat, quasdam res et bona hominum de partibus Transalpinis pro debitis nos- tris, quae nobis sua serenitas literis mediantibus donaverat et etiam aliis arrestaveramus et tunc temporis me in serviciis regiae maiestatis occupato vos fracto sigillo meo et ipsa arrestatione non servata praefatos homines Wola- chos cum rebus ipsorum pacifice abire permisistis. unde mihi dampnum cen- tum et quadringenta florenorum auri fecistis. Et quia hactenus me saepius requirentc mihi nulla cx parte vestri satisfactio impcnsa est, rogamus attente amicitias vestras, quatenus de damnis meis praescriptis mihi satisfactio impen- datur. .\Iioquin sciatis me iuxta tenores literarum regalium et mea iura ad ulteriora procedere. Et quidquid in hiis fcceritis, huic Nicolao magistro civiuni vestro plenum dare velitis rcsponsum. Datum Budae tertio die festi omnium sanctorum, anno domini MCCCCLX nono.

Johannes Literatus, camerarius Albensis et cetcra.

424

Auf dcr Riickseilc Adicssc: Pnnlentibus cl circunisppclis iudici ct iuratis civi- bus civitalis Cibiniensis nobis honurandis.

3 752

Oien !'•()!) Xovenibcr 8. Koiiifi Matthias trdgt dcn Diiigermeislern und Richtern i>on Hcrnuinnsladt. Klauscnbuig iind andcrer Stcidle auf, die Giiler iind Geld- betriigc eincs ohne lciztwilligc Vcrfiiguiig gcslorbcncn Schiissburgcr Prcdigcrs einziiziehen und an scincn Steucreinheber abzufiihrcn.

Orig. Pap. Arh. St. Sibiii U II Nr. 320. Siegcl, nind, Diii. P5 min, in loles Wachs vornc anfgeciriicUt. Dcrsclbe Stcinpel wic Nr. 3 362. Druck: Fabritius. lirknndciibnch !)0 Nr. 105. Rcgest: Eder, Obscrvationcs 228.

.Malhias dei gratia re.\ Ilungariae, Bohemiae cl cetera fidelibus nostris pru- dentibus et circumspectis magistro civium ac iudici et iuratis civibus Cibi- niensis ct Kolosvariensis ac allarum civitatum nostrarum praesentes visuris salutem et gratiam. IntcIIeximus quomodo ciuidam prcdicator in Segeswar intestalus decessisset, cuius bona nos concernerent. Quin autem nonnulla bona, res et florenorum auri summa dicti quondam predicatoris apud concives dictarum civitatum nostrarum haberi dicuntur. Mandamus igitur fidelitati vestrae firmiter. quatenus statim visis praesentibus huiusmodi res et bona ac summas florenorum praefati quondam predicatoris ad manus fidelis nostri honorabilis Nicolai archidiaconi de Kykellew nostro nomine tenendos darc et assignare facere debeatis. Nec secus praesumatis, praesentes pro vcstra expe- ditione reservandas. Datum Budae feria quarta proxima ante festum beati Martini episcopi et confessoris, anno domini millesimo quadringentesirao sexagesimo nono, regni nostri anno duodecimo, coronationis vero sexto.

Von der Kanzlei: Ad relationem magistri Georgii lectoris Varadiensis et cetera.

Auf der Riickseite von gleichzeitiger Hand: Occupatoria verum et bonorum cuiusdam defuncti praedicatoris.

3 753

Burg Bukarr.st 1469 Novcmbcr 8. Nagh, Vornic Radu III., Woiwoden der Walachei. ieilt dein Rat von Hermannstadt das Ergebnis der Untersuchungen iiber den Pfefferhandel des Kionstddtcrs Stephan Literatus init.

Orig. Pap. Arh. St. Sibiu Coll. post. V, 1163. Siegcl, rund, Dm. 25 mm, war in griines Wachs zum Verschluss aufgedriickt.

Druck: Bogdan, Documcnte 356 Nr. 211. Hunnuzaki, Documcnlc XV, 1, 73 Nr. 127 zu Novcmber 15.

Salutem et honoris continuum incrementum. Egregii, prudentes et circum- specti viri fratresque et amici nobis honorandi. Damus scire dominationibus vestris, quomodo sapiens vir Stephanus Literatus Brassoviensis in nostrum rcgnum venisset videlicet Thargovistiam causa inveniendi illos homines vidc- licet Grecos, qui ad se ipsum false literam dedissent. Quos praefatus Stephanus Literatusfacie adfaciem ipsosquc iuvenisset, inrisdictionibusetad legem ipsosque attraxisset coram iudicibus et iuratorum civium nominc Costa Spinchel alter

425

Krvako, etiam iuratisque civibus Brassoviensibus, coram Johanni Aurifabri et Pauli Kewer. Qui vero Stephanus Literatus respondendo quaesivit ipsos quatuor Grecos, quod quare ad se et suam personam literam ipsorum ipso Italico dedissent, videlicet Casparo. Qui ipsi quatuor Greci responderunt in hunc modum: Nos vero ad vestram personam Hteram aliud minime dedi- mus, nisi quid nobis dixit ille Italicus, quomodo vos vendidissetis bona nostra videlicet piperum nostrum. Nos non dicinius quod vos vcndidissetis, quia uescimusneque ibique fuimus; nisi tantum scimus, quod ipse Italicus nobis dixit et bone constat novem et medium revolutio annualis. Nos vero et hoc amba- bus partibus audientibus insimul veniemus ad castrum Bokoresth ad magni- ficum dominum Nagh palatinum. coram suac magnificientiae spontanea nos- trum voluntati fassi sumus fidc nostra mediante, quibus tenemur deo omni- potenti. ut^ Stephauusi Literatus' innocens' psset^. Nos Nagh palatinus visis fidcm istorum nobilium viroruni et perfecle inlcllectis ct aliis idoneis probis viris scissitamus; simili modo fatemur, fide nostra mediante, quod ille .Stephanus Litcratus in omnibus immuniis et innocens esset contra eundem Caspar Italicum, quia nisi quaesivisset unam calumniam falsum. Super quo vestras dominationes, fraternitates et amicitias pcr praesentes roga- mus diligentcr, quatenus ipsum Stephanum Literalum contra eundem Itali- cum quitum et expeditum dimittere velitis causa iustitiae maiori. Datum in castro Bokoresth fcria quarta proxima ante festum beati Martini episcopi et confessoris, anno domini millesimo quadringentesimo sexagesimo nono. Nagh palatinus ipsius illustri principi Radwl vaivodae Transalpensis, vcstris frater et amicus et vicinus.

Auf der Ruckseite Adresse: Egregiis viris prudentibus et circumspectis magis- tro civium, iudicibus iuratisque civibus Cibiniensibus dominis et fratribus et amicis nostris honorandis.

1 Ober der Zeile.

3 754

Ofcn 1469 \ovomber H. Konig Matthias ersucht das Weissenburger Kapitel,

Georg Thabyasi von Hetzeldorf in Besitzanleile von Bobohalma in der Kokel-

burger Gespanschaft einzufuhren. die er von Nikolaus de Doboka kduflich erwor-

ben hat.

Datum Budae in festo beati Martini episcopi ct martyris, anno domini niil-

lesimo quadringentesimo sexagesimo nono, regni nostri anno duodecimo,

coronationis vero sexto.

Laut Ruckvermerk erfolgte die Einfuhiung, bei der Johannes de Posththelke als homo

homo regius mitwirkte, am 22, Juli 1470.

Orig. Pap. Ungar. Landesarchiv Budapcst Dl. 29 832. Siegel, rund, Dni. 65 mm, war in rotes Wachs auf der Riickseite zum Verschluss aufgedriickt.

3 755

Ofen 14B9 November 13. Konig Matthias trdgt dem Konvent von Kolozsmonos-

tor auf, bei der Einfiihrung des Georg, Archidiakons von Kolozs, in den Besilz

42G

eines Fischleiches in pertinontiis oppidi nostri Kolos vocati in comilalu de

Kolos partiuin Transsilvanarum lejjni nostri existentis habilum alias per nos

condani Johanni de Hosywmezew vita sibi comite collatum. nuncque mortuo

ipso condam Johanne iterum ad manus nostras regias... de\r)lutum mitzii-

wirken.

Datum Budae in festo beati Briccii confessoris, anno domini millesimo qua-

dringentesimo sexagesimo nouo, regni nostri anno duodecimo, coronationis vero

sexto.

Laut Riickvernierk haben gegcn die Einfiihrung cives de civitalc Kolozs Ein-

sprache erhoben.

Orig. I'.ip. Batthyaneum Alb.T Iiilia 111, 20. Siegel. nind, Dm. 65 mm, war in rotcs Wachs aiif der Ruckscitc zum Vcrscliluss aufgedriickt. Regcst: Bcke, A kolozsniouoslori konvcnt 7] Xr. 229.

3 756

Kokolburi) H69 \o\'emheT ^Q. Dei siehciibiirgische Vizewoiivnde Dominik Belh- len teilt dem Rat von llerniannstadt mit, dass die Tiiiken iiher das Gehirge in Siebenbiirgen einbrechen wollen und ersucht um weilere Nachrichlcn.

Orig. Pap. Ungar. Landesarchiv Budapest Dl. 45.'S74. Siegel, rund, Dm. 2U mm, in gruncs Wachs zum Verschluss aufgedrijckt. Ini Sicgclfcld Wappcnschild mit dreizackigcr Krone aus dercn Mitte cin Krcuz wachst, links und rechls je ein Schwanenkopf.

Salutem cum honore. Prudcntes viri nobis honorande. Successit nobis revera percepisse, quomodo Turci infestissimi aemuli et crucis extra ieiunii per alpinam conareutur ad has partes Transsilvanas hostiliter subintrare. Ideo vestras praesentium scire petimus amicitias, quatenus rumores si quos ex parte huiusmodi hostium audistis, nobis vestris in lileris modis omnibus retro- nunciantes, ut sciamus nos promptum qucmadmodum servare. Datum in castro Kykillew feria quinta proxima post fcstuin bcati Briccii confessoris, anno domini millesimo quadringentesimo LX"" nono.

Dominicus Bethlen de Bethlenewsy, vicevaivoda partium Transsilvanarum.

Auf der Riickseite Adresse: Prudentibus viris magistri civium ac iudici regali Ladislao Kokas necnon iuratis civibus Cibiniensis, amicis nobis honorandis.

3 757

Ofen 1469 November 17. Magister Gregor. Nntar dcs Woiwoden, leilt dem Btir- germeisler und dem Konigsrichier von Hermannstadt mit, dass er das Schreibeii des Woiwoden betreffend die Ubcrgabe der Distrikie Fogarasch und Hamlesch an sie abgeferligt habe und eisucht iim Ersatz der Auslagen.

Orig.Pap. Arh. St. Sibiu U II 317. Siegcl war auf dcr Huckscitc in grijncs Wachs zum Verschluss aufgedruckt, herausgeschnitten.

Prudentes et circumspecti domini et amici honorandi. Misimus ecce literas domini vaivodae vobis, ut districtus Fogaras et Omlas remittantur ct cum familiari vestro pro ipsis literis in duodecim florenos auri conveutionem feci-

427

mus et unum florenum exsolvit pro reliquis autem egrcgius Nicolaus Sjkesd nobis fideiussit, quos a vobis exspectamus. Igitur rogamus vestras domina- tiones, quatenus dictos undecim florenos auri nobis per certum hominem vestruni ad feslum nativitatis domini nunc vcnturum^ remittere velitis, quod- pro- termino- solutionis- statuimus-. Ex Buda feria sexta proxima ante Eli- zabet reginae, anno doniini et cctera LX" nono. Magister Gregorius, notarius domini vaivodae.

Auf der Riickseite Adresse: Prudentibus et circumspectis Nicolao Aurifabro, magistro civium, et Ladislao Kakas, iudici regio ci\"itatis Cibiniensis dominis et amicis honorandis.

1 Dezember 25. * Ober der Zeile.

3 758

.Alediaseh l-iGO .\ovembor 19. Dic Richter und Gesclumrencn der Zwei Stillile stellen ihrem Delegierten Petrus Greb von Marktschelken cin Beglaubigungsschrei- ben aus.

Orig. Pap. Arli. .St. Sibiu U III 1S5. Ringsicgel. scchscclvig, 9 4-7 inm, war in brauncs Wachs zum Verschluss aufgcdriickt.

Prudentes et circumspecti viri domini et fratres nostri honorandi. In quibusdara certis negociis nostris vobis referendis hunc honestum Petrum Greb de Seelk maiori ad vestras fraternitates duximus transmittendum. Quare praesentium serie rogamus vestras dominationes, quatenus dictis ipsius Petri fidem adhi- bentes creditivam. Scriptum in Megyes die dominica ipso die festi beatae Eli- zabeth, anno praesenti et cetera LX"° nono. Praesentes vero propter sigilli nostri absentiam sigillo iudicis oppidi pracmissi fecimus consignari et cetera. ludiccs et iurati seniores duarum sedium ^MegVcs et Selk.

Auf der Riickseite Adresse: Prudentibus et circumspectis magistro civium, iudici ceteris lue iuratis civibus civitatis Cibiniensis dominis nostris carissimis.

3 75Q

Hcrmannstadt 1469 \ovemljer 21. Genrg Magnus von der Sahburger Kammer bestdtigl der Stadt Hermannstadt und dcn Sieben Sliihlen dcn Entpfang des Martinszinses.

Orig. Pap. .\rh. St. Sibiu U II 597. Siegel, oval, 15 + 1.3 nim, in griincs Wachs vorne aufgcdriiclvt. Im Sicgclfeld von Pcrllinicn eingcfasst Wappenschild mit Hand aus Armel wacliscnd, darijber M flankiert von Stern und iMond.

Nos Georgius Magnus de Cheph. sigillator salium regalium camerae de Vyzakna familiaris venerabilis domini Nicolai archidiaconi de Kykellcwi exactoris census regii festi sancti Martini anni praesentis in mcdium Saxonum septem sedium Saxonicalium partium Transsikianarum dcputatus, notum facimus et recog- noscimus per praesentes, quod quia magister civium, iurati cives et Saxones civitatis Cibinicnsis ct septcm scdium praediclarum nobis iuxta contenta li- terarum rcgalium ct praefati domini nostri Nicokii archidiaconi quingentas

428

inarcas argenti ponderis Belae in auro. argenti et pecuniis videiicet duobus inilibiis ot qnini^entis florenis nuri plcnario exsolvorunt ot roaliter exprdiorunt. Ideo nos eosdein Saxones ci^ilalis Cil)iiiiensis et si'])lcm scdiuni supcr liuius- inodi quiuEicntis inarcis arsicnti Belric nobis modo praemisso cxsolutis quittos reddidinnis et dixiinus, iinino rcddinuis el diciiniis in persoiia praeiati domini \icolai archidiaconi exactoris census regii liberos per omnia et absolutos harum nostrarum lileraruni sioiHo nostro proprio, quo utimur, subappresso consigna- taruin vigore et testiinonio mcdiantibus. Datum Cibinii feria tertia proxima ante festuin beatae Catherinac virginis et inartiris, anno doiuini miilesiino qua- dringcntcsimo sexagesimo uouo.

^ Vorlage Kk.

3 760

Weisseiihury 146!) Xoveniber 22. Nikolaiis, ArchidiaLon inin Kokelhmg, fordcrl Biirgermcisler tind Konigsrichtcr von Hcrmannsladl auf, ihrc mil iiOO Silbermark feslgesetzle ordentlichc Abgabe rasch abzuftihrcn.

Orig. Pap. .'Vrh. St. Sibiu U II 319. Siegel, lund, Dm 20 mm, war iii griines Wachs auf der Riickseite zum Veischluss aufgediuckt. Regest: Kemcnj-, Notitia I, 182.

Circumspecti viri ainici nobis honorandi. Post iilud tcmpusi quo in revisione vestra in castro Gyal^v pcrsonaliter constituebamur, quarto die rediil homo noster a domino rege, per quem sua serenitas multum nos pro dirigenda copia pecuniarum post suam serenitatein- infestat et inandat strictissime. Quaprop- ter vestras sagacitates praesenLibus exoramus, quatenus census vestros ordina- rios quingentas scilicet marcas aigenti plenarie ad manus nobilis Georgii Magni sigillatoris in Wiszalvua dare et assignare velitis aut per vestros fideles huc ad nos dirigetis. ut easdem valeamus doinino nostro regi transmittere. Ex .\lba in festo sanctae Ceciliae virginis, anno et cetera LX" nono. Praeterea pro honore et amicitia vestra domino plebano vestro prius quantum potuimus fccimus et amplius nostrae facultatis non est. Datum ut supra Nicolaus archidiaconus de Kykellew et cetera.

Auf der Riickseile Adresse: Circumspectis Nicolao Aurifabro magistro civium ac Ladislao Kakas iudici regio et cctera civibus civilatis Cybinicnsis, amicis nobis honorandis el cctera.

^ Vorlage tempore. ^ Hierauf gestrichen multum.

3 761

Ofen 1-569 Xovember 23. Konig Matlhias crtcill dem Marktorl Broos die Weisung, fiir ein Vierleljahr einen ^Vagen mit funf Mcmn und Werkzeug bereitzustellcn.

Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U II 314. Sicgel, ruud. Dm. Oj min, in rotes Wachs,

papierbedcckt-vornc aufgedriickt. Derselbe Stempel wie Nr. 3 362.

Dfuck: Tcleki, Hunyadiak kora, 11, 400 Nr. 504. Archiv 15, 1880, 197 Nr. 45.

Von der Kanzlei: Commissio propria domini regis.

429

Mathias dei gratia rex Hungaiiae, Bohemiae et cetera fidelibus nostris pruden- tibus et circumspectis iudici, iuratis, ceterisque civibus et communitati oppidi nostri Zaazwaras salutemetgratiam.Cumad negotia belliquod profidecatholica in^ diversis partibus gerimus, hominibus curribusque indigeamus, mandavi- mus namque etiam ceteris civibus civitatum nostrarum, ut et ipsi currus et homines huiusmodi disponaiit. Ideo vobis strictissime mandamus, quatenus receptis praesentibus unum currum cum quatuor- bonis- cquis et cum cooper- torio rubeo ac catenis ferreis loco cordarum rede, atque ad eundem currum quin- que homines, quorum duo ligoncs, alii duo fossaria instrumenta, quintus vero securem habeant disponere et ita paratos tenere debeatis, ut quam primum aliae literae nostrae ad vos pervenerint eundem currum cum equis et homines cum expensis sufficientibus paratos illuc, quo iusserimus, transmittere possi- tis servituros nobis per unum quartale anni. Secus facere non praesumatis. Praesentibus perlectis exhibenti restitutis. Datum Budae in festo beati Cle- mentis papae, anno domini millesimo quadringentesimo sexagesimo nono, regni nostri anno duodecimo, coronationis vero sexto.

Auf der Ruckseite gleichzeitig: Zaazwaras.

' Darunter earum radiert. * (Jber der Zeile nachgetragen.

3 762

Schoresten 14G9 November 25. Der siebenbuigische Vizewoiwode Dominik Beihlen

empfiehli den Sieben Stiihlen seinen Untertanen Petrus Kerekes ans Schoresten.

Orig. Pap. Ungar. Landesarchiv Budapest Dl. 45 377. Siegel, rund, Dm. 20 mm, war in griines Wachs auf der Riickseite zum Verschluss aufgedriickt.

Salutem cum honore. Nobiles et prudentes viri amici nobis honorandi. Ex re- latibus iobagionis nostri Petri Kerekes in possessione Sorozthen commorantis intelleximus quomodo in quibusdam causis suis arduis coram vobis negotiare intendit necessario. Ideo vestras praesentium serie petimus amicitias, quate- nus dum et quando ipse Petrus iobagio noster in persecutione suarum causarum coram vobis motaruiu ad vos pervenerit auditis et ad pleuuiu sua iura et docuinenta intellectis merum ius et iura efficatissima eidein ex parte quorum- libet aministrantes et aministrare facientes iuris ordine requirente et nostri ob respectum. Datum in possessione Sorozthen sabbatho in festo Katherinae virginis, anno domiui millesimo quadringentesimo LX"" nono.

Dominicus Bethlen de Bethlenewsy vicevaivoda partium Transsilvanarum.

Anf der RUckseite Adresse: Nobilibus et prudentibus viris magistro civium Cibi- niensis, Georgio Thabyasy, altero Georgio Musnay necnon Ladislao Kokas iudici regio et septem sedium senioribus nobis honorandis.

3 763

Weingartskirchen 1 '«69 Xovembcr 28. Johannes Gereb de Vingard forderi die Sieben Stiihle auf, mit den „pauj)eres" dcr ihnen durch Konig Matthias verliehenen Besiizungen Fogarasch und Hamlesch bald ins Reine zu kommen.

430

Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U II 316. Siegcl. rund, Dm 21! mm, war in griini'.s Waclis auf dcr Ruckseite zum Verschluss aufgedriickt.

Johannes Gieb et cetera de Wingaiih.

Honorabiles, viriqiie circumspccli. Scimus quomodo et Fogaras et Onilas cum eorum pertinentiis a serenissimo domino nostro rege Mathia vestras pcr peti- tiones et optata septem sedibus Saxonicalibus condonatum existit. Et quia de pi"aesenti pauperes homines diversimode vexabantur consulibus namque ve.s- tris dilectionibus taniquam fideles, ut in tali causa nullam velitis faccre proro- gationem, sed quam citius poteritis finem faciatis, et de nullo habere penitus pavorem aut aliquam literarum istarum dubitationem, Et nulli hominum du- bium sit, quod regia maiestas secus faciet, quam quod conciusum in talibus iileris constat. Idcirco de nostro fideli consilio supplicamus, ut iam in ista vestia congregatione huius causae memores esse velitis, et literis istis regalibus hos pauperes ab eorum aggravaminibus eripcre \elitis, quoniam nobis multum displiceret, si talis causa in nihilum redigeretur. Ergo carissimi^ tali causae diligentiam adhibeatis, ne in futurum vestrae petitiones coram regia maiestate cassae non- viderentur et cetera. Ex Wingarth feria 3-a ante vigiliam beati .\ndreae apostoli, anno domini millesimo quadringentesimo sexagesimo nono.

Aiif der Ruckseiie Adrease: Honorabilibiis ac circnmspectis viris iudicibus sep- tem sedium Saxonicalium amicis nostris praedilectis, dd.

' Hierauf gestrichen in. * Uber der Zeile.

3 764

WeiiJenburg 1469 Xovember 2!). Nikolaiis, Archidiakon von Kokelburg, schreibt dem Bistritzer Rat in Angelegenheit des Weinzehnten, des Kirchenzehnten und der dem Rat zustehenden Abgaben von den Bewohnern des Rodnaer Tals.

Org. Pap. Arh. St. Cluj-Napoca, Archiv der Stadt Bistri^a Nr. 79. Siegel, rund. Dm. 19 mm, war in griincs Wachs auf der Riickseite zum Verschluss aufgedriickt. Regest: Berger, Urkunden-Regeslen 39 Nr. 211.

Circumspecti amici nobis dilecti. Noveritis quia serenissimus dominus Mathias rex Hungariae et cetera dominus noster gratiosus vult, ut vina decimalia, quae apud vos ratione decimarum provenerunt. ibidem exponantur pretio; et sic quod ipsa vina per vos recipiatis et exponatis eodem pretio quemadmodum apud vos soivunt vina pretium vero eorundem ad festum beati Georgii martyris pro- xime venturumi plenarie exsolvere debeatis. Unde etiam litcras suae serenita- tis videritis et nos commisimus decimatori, ut ad manus vestras assignet sub numero vasorum. Dicitur etiain nobis, quod aliqui villani iura et census eccle- siae extradare et persolvere nollent, quare rcquirimus vos, ut iudices et villicos talium letorum praesertim qui notabuntur per hominem nostrum ad id depu- tatum convocare debeatis et cum eisdem integrae census ut pracfertnr ecclcsia- rum suarum exsolvere faciatis. Alioquin commisimus ipsi homini nostro Va- lentino presbytero, nt de talibus etiam cum gravamine et onere captivitatis extorquere debeat. Item scitis quod ipsa regia sercnitas ex speciali gratia el benevolentia suae serenitatis Radnavelge cum suis pertinentiis vobis et civitati vestrae condonavit et- appropriavit, cum constat vobis, quod inantea pluri- mas ab ipsis percepistis insidias et molestias, nunc autem vobis sunt subiugati et sub potestate vestra positi. Unde non parvas potestis refundere grates domino

431

deo et regiae serenitati, quod adeo estis dotati et nobilitati. Incolae vero eius- dem Radnavelgc sunt. dicati siciiti ccteri regnicolarum, quos omni conatu vestro compeliatis, quatenus iuxta connumerationein portarum inter eosdem factum brevi tempore satisfacere debeant, quoniam per omnia in vestra potes- tate sunt, per vosque iura ipsius domini nostri domini regis extorquere de medio ipsorum quoquomodo debent. Ex Albagywla in vigilia beati Andreae apostoli, anno domini M" et cetera LX" nono.

Nicolaus, archidiaconus de Kykellew et cetera.

Aiif der Riickseite Adresse: Circumspectis viris iudici et iuratis civibiis civitatis Bistriciensis amicis nobis dilectis.

1 April 23. ^ Hierauf durchgestrichen: quod.

3 765

Grosswardein l^G!) Dezember 5. Lawenlius de Bayon, Graf der Salzkammern von Thoienbuig iind Salzbiirg, schreibt dein Hermannstadler Biirgermeister Niko- laus Aurifaber in Goldschiniedeangelegcnheilen.

Orig. Pap. Arh. St. .Sibiu U III 26. Siegel, rund, Dm. 16 min. war auf der Riickseite in griines Wachs zum Verschhiss aufgedriiclct.

Prudens et circumspecte vir, amice noster ditecte. Scripta vestra ex parte illius cuppae magistri Clementis accepimus. Quare petimus vos multum gra- tanter, quatenus illam magistri Clementis apparetis etiam partes vestras, ut pro octoginta florenis auri ematis nobis quia opportet praesentare domino thesaurario et scripsimus Anthonio vicecamerario nostro de Wyzakna quali- ter procedat in hac re. Praeterea accepimus quoddam registrum vestrum de argentis et argenteriis, quae vobis miseramus praeteritis temporibus et sumus contenti qualiter stat. Scribitis nobis, ut teneamur vobis marcas IIII et pise- tas XL prout scribitis e.\ parte pelvis et cetera. Ita esset nisi defectum esset in pisetas XL. Ut nos posuimus teneamur marcas IIII pisetas VI. Praeterea non imposuistis illos sex florenos, quos pridem in Cybinio in asperis dedi- mus consorti vestrae. Si interponitur tunc tenemur vobis marcas III vel mo- dico minus, tamen illa possumus inter nos disponere et scripsimus Anthonio vicecamerario nostro, ut illas tres marcas argenti vobis solvat. Ex Waradino in profesto beati Nicolai cpiscopi, anno et cetera 69. Laurencius de Bayon, Thordensis et de Wyzakna camerarum comes.

Auf der Eiickseite Adresse: Prudenti ct circumspecto Nicolao Aurifabro ma- gistro civium civitatis Czybiniensis amico nostro dilecto.

3 766

HS!) npzembor 7. Das Wcissenburger Kapitel bezeugt die Einsprache, die Geor- gius de Barchan im Namen des Johannes Gereb de Wyngarth und seinei Sohne Peter, Matlhias und Ladislaus dagegen eingebracht hat, dass prudentes et cir-

432

cumspecti viri iudices regii, iurati seniores et consules ac tota communitas sept^m sedium Saxonicalium harum partium Transsilvanarum districtum Fogaras necnon opidum similitcr Fogaras simulcum possessionibus Grips, Kwthkwlath, Kwmana, Kwman, utraque Venecia, Porrwar vocatis ac aliis possessionibus et iuribus possessionariis unacum pertinentiis earundem qui- buslibet in comitatu Albensi existentibus eingefiihrt wurden. Datuin feria quinta proxima post festum bcati Nicolai confessoris, anno do- mini millesimo quadringentesimo sexagesimo nono.

Orig. Pap. Ungar. Landesarchiv Budapest Dl. 16 935. Siegel, rund, Dm. 40 mm, war

in weisses Waclis auf der Riickseite aufgedriickt.

Regest: Feyer, Codex XI, 500. Hurmuzaki, Documente II, 1, 190 Nr. 174.

3 767

Hermannstadt 1469 Dezcmber 8. Die Sieben Stuhle beglaubigen die Urkunde Konig Matlhias von 1-169 Nr. 3 749 und die Urkunde des HermannstddterKapi- tels von lioi Nr. 2 S99 mit der Urkunde der Sieben Stiihle von 1346 Nr. 616 and berichten, dass sie die Grenzbegehung zwischen Stolzenburg und Salzburg durchgefiihrt und den strittigen Hattertteil den Stolzenburgern zugesprochen haben.

Orig. Perg. Arh. St. Sibiu, K. A. Stolzenburg 18. Siegel, rund, Dm. 65 mm, rotes Wachs in Wachsschiissel, an griiner Seidenschnur angehiingt. Derselbe Stempel wie Nr. 976.

Nos Nicolaus Aurifaber^ magister civium, Ladislaus Haan regius, Bartho- lomeus Hutter terrestris iudices, Nicolaus Czyglewer, Georgius Sartor, Tho- mas Altenberger, Nicolaus Croner, Benedictus Carnifex, Petrus Fybesch, Leonardus Pellifex, Stephanus Moler cives iurati civitatis Cibiniensis, Lucas Pellifex magister civium, Andreas Wal villicus civitatis Segeswariensis, Georgius Thabyasy de Etzel, iudex regius sedis Schenck, Melchior Aurifaber regius, Johannes Heltner terrestris iudices sedis Rwesmarg, Johannes Haz iudex regius, Laurencius Sartor iuratus civis de Mullembach, Johannes Clare iuratus, Zallem Michael villicus de Rwppas, Zyffridus locumtenens regii iudi- catus, Johannes Beer terrestris iudex sedis Alczna, magister Mathias iudex regius, Mathias Schoffer iuratus de Broz unacum nostris sociis et iuratis senioribus septem sedium Saxonicalium partium Transsilvanarum praesen- tium tenorem universorum volumus in notitiam tam praesentium quam futu- rorura devenire. Quod cum nos in praesenti nostra generali congregatione pariter hic Cybinii pro quibusdam certis arduis et rationalibus causis per- tractandis fuissemus congregati venientes nostri in praesentiam providere- circumspectionis viri Egidius Orrinth villicus, PetrusFaber.Martinus Fwegen- dorffer, Symon Hoeckkerlin iurati seniores de villa regali Stolczmburg, una- cum honorabili et providis viris domino Sigismundo plebano capitulique Cybiniensis decano, Johanne Lyz villico, Matheo Bolger, Andrea Crudner, Martino Carnifice iuratis de Salisfodio nominibus et in personis omnium hos- pitum atque incolarum villarum Stolczmburg et Salisfodii vocatarum prae- sentantes nobis villicus et iurati seniores de Stolczmburg quasdam literas praeceptoriales et mandatorias serenissimi principis domini Mathiae regis domini nostri gratiosissimi, in quibus eadem regia maiestas nobis universis iudicibus et iuratis senioribus septem et duarum sedium Saxonicalium par- tium Transsiluanarum firmissime mandavit, ut quasdam metas novas inter territoria hospitum de Stolczmburg et Salisfodio se invicem contingentia

433

circa veteres et antiquas errigere et renovare deberemus. Quarum quidem literarum regalium tenor de verbo ad verbum is est: (Folgt die Urkunde Kvnig Matthias von 14:69 Nr. 3 749). Nos itaque huiusmodi literis domini nostri regis visis, auditis et plane intellectis nobis mandantes et praecipientes ipsis domino Sigismundo plebano nec non villico et senioribus de praefato Salisfodio coram nobis nominibus et in personis ut supra comparentibus literas serenis- simi domini nostri regis legi et interpretari fecimus, qui tandem visis et intel- lectis mandatis domini regis diem debitum et terminum reambulationis et renovationis novarum metarum circa veteres inter huiusmodi territoria vil- larum Stolczmburg et Salisfodii mutuo animo bene praeineditato et delibe- rato coram nobis assumpserunt. Quo autem termino adveniente misimus nos- tro de medio nobiles et prudentes circumspectosque nostras coassessores Ladis- laum Haan regium, Bartholomeum Hwtter terrestrem iudices, Georgium Sartorem, Benedictum Carnificem cives iuratos civitatis Cybiniensis, Geor- gium Thabyasy de Etzel regium iudicein sedis Schenclc, Andream Wal villi- cum, Michaelem artium baccalaureum notarium civitatis Segeswariensis, Michaelem Zallm villicum de Rwppas, Johannem Greb de Prosdorff, Zyfri- dum locumtenentem iudicatus regii sedis Alczna, Laurencium Sartorem iura- tum de Mwllembach, Mathiam Schoffner iuratum de Broz ad reambulandum et revidendum et metas novas circa veteres inter territoria villarum Stolczm- burg et Salisfodii regium iuxta mandatum et literalia testimonia erigendo et renovando unacum praefatis Egidio Orrinth, Georgio Buznarth vitrico, Paulo Tristrim, Bartholomeo Walruff, Martino F^ugendoffer, Georgio Hockerlin. Georgio Schaller, Petro Fabro villico iuratis senioribus de Stolczmburg nec non cum plerisque villicis et senioribus villarum coniacentium ipsorum com- metaneis illac rogatis pro testimonio et pelitis quorum nomina haec: Item Johannem Hannebecher, Johannem Gyrlach, Paulum Zybeck, /Vnthonium Henczman, Georgium Dengil de Grozschwrn, item de Hannebach Anthonium Wolff et Georgium Wolff, item de villa praepositurae Rwsyn vocata Michae- lem Trasch villicum, Nicolaum Trasch, Michaelem Sartorem, Johannem Schwerner, item de villa Haschagen Martinum Gozwbel villicum, Gasparum Gozwbel. Jacobum Pellificem, item de villa Meldemberg Jacobum Gyrlach villicum, Johannem Francz, Stephanum Weys, Symonera Sartorem, Caspa- rura Zachariam, Jacobum Sartorem. Cum autem nostri coassessores cum ipsis villico et senioribus de Stolczmburg et commetaneis eorundem iuxta mutuam inter populos villarura Stolczmburg et Salisfodii pari voto et concorditer assumptara territoriorum reambulationem et metarum novarum circa veteres errectionem illac ad ipsa territoria iu.xta literarum iudicationera desuper sub sigillo decanatus Cybiniensis unaniraiter venissent ipsi populi de Salisfodio nescitur quo sibi exquisito ingenio supterfufii illac venire neglexissent, nuntii tamen nostri maioris iustiliae ob cautelam et ex suprahabundanti ne regium apud nos factum mandatum quovismodo frustrari vel negeligi \ ideretur vice replicata nuntios suos ad ipsos populos de Salisfodio transmisissent. Cum quibus nuntiis et praefatorum populorum de Salisfodio nuntii, videlicet Jo- hannes Scheg iudex, Johannes Leys villicus, Johannes Magnus, Johannes Sutor, Johannes Carnifex, Jacob Lazel, Matheus Bolger nominibus el in per- sonis omniura et singulorum liospitum de Salisfodio praefato illac ad ipsa territoria venissent quibus iterum literas domini nostri regis unacuni quo- dara transsurapto dominoruni decanatus Cybiniensis in cacumine primae metae unicuique apparente ad quani idem tianssuraptum manifeste iudicat legi et exponi de verbo ad verbum fecissent, quorum literarum transsumti tenor is est: (folgl die Urkunde des Hermannstadter Kapitels von 1454 Nr. 2 899 mit der Urkiinde der Sieben Stiihle von 13411 Nr. 6Ui). Haec tamen cum ipsi nuntii populorum de Salisfodio vidissent, audivissent et intellexissent

434

per quaedarn ulteriora siibtcrfugio se excusando dicentes non velle reambu- lare et novas metas circa veteres exigere nisi prius domini iudices ipsorum vjsitare possent. Nichilominus tamen unus ex ipsis de Salisfodio videlicet Johannes Longus discisset si utique iuxta mandatum domini nostri regis procedere vultis fiat. Igitur talis reambulatio et metarum erectio, ut tam nobis quam vobis aequa fiat iustitia. Nuntii itaque nostri id cum audissent et magis niandato domini nostri regis compulsi iuxta indicationem et mani- festam probationem literalis testimonii territoria ipsa in prima meta, quae Czybinsrueckappelatur, reambulare et novas metas circa veteres erigere ince- pissent et circa primam metam commetaneos Groschwrn fide mediante con- testari fecissent et sic consequenter iuxta literarum documenta probabilia circa singulas metas in literis expressatas ordinatim processissent usque ad fluvium Wyzaw vocatum pcr quasdam salices vulgo Zalwydenplock vocatas ambulassent ibique villicum et seniores de Meldemburg similiter conscien- tiose investigassent. Qui pari voto contestati fuissent, quod ab antiquo sem- per a parentibus eorum audissent, quod in tali loco ubi literae indicassent populi de Meldemburg pecora et iumenta suorum gregum sic citatis tempore cum licentia hospitum de Stolczmburg pro aquae usu ad bibendum ambe- gissent. Quibus itaque nostris coassessoribus ct nuntiis ut praemittitur ad revidendum, reambulandum et novas metas circa veteres erigendum ad nos reversis et nobis omnia pari voto ut supra conscripta facta et gesta narrassent videlicet regium iuxta mandatum et literarum dominorum decanatus Cybi- niensis iuxta continentias. Nos igitur his auditis et intellectis, quod ipsi nostri nuntii fidem, formam, viam antiquam regni atque patriae consuetudi- nem ad huiusmodi reambulationem et metarum iuxta veteres erectionem per- tinentem iu omnibus suis prosecutionibus et reambulationibus et metarum erectionibus una cum singulis commetaneis pro testimonio illac petitis et rogatis debite et legitime processissent, deum eiusque iustitiam nostris prae oculis statuentes ipsis populis de Stolczmburg iustitia suadente ad humiles atque intimas petitiones iurisque ipsorum uberiorem ad cautelam praesentes literas nostras recognitionis et fassionales sigillo nostro maiori provinciali et autentico appensione roboratas duximus elargiendas. Datum Cybinii feria sexta post festum beati Nicolai episcopi, anno domini millesimo quadrin- gentesimo sexagesimo nono in congregatione nostra generali.

Auf der Ruckseite von einer Hand des fruhen 16. Jhs.: Litterae super pacto ex parte territorii Burgerfelt de ibidem vero vel afficto inter colonos posses- sionis de Zelyndeck parte ex una et alia Wyzackna.

1 Ober der Zeile nachgetragen. * Hierauf 9 mm Rasur.

3 768

Kokelburt) 1469 Dezomber 9. Der siebenbiirgische Vizewoiwode Dominik Beth- len teill den Richtern der Sieben Stiihle mit, dass er zu ihrer Einfiihrung in den Besilz von Fogarasch und Hamlesch einen Vertreter bestimmt habe und entschul- digt sein Fernbleiben.

Orig. Pap. Arli. St. Sibiu U II 321. Siegel, rund, Dm 23 mm, war in griines Wachs auf der Ruckseite zum Verschluss aufgedriickt.

Salutem cum honore, prudentes viri nobis honorandi. Literas vestras de et pro parte Mathiae Byro et resignationis Ffogaras necnon Omlas nobis allatas

435

intelleximus. Scientes quia septima dics iam instat dum vester alter nuntius liuc apud nos fuerit, de quo etiam nuntiaveramus in omnibus vobis compla- centias exhibere favorosas nec ad feriam secundam, scribitis inter vos fieri in Omlas recusaremus. Sed hesterna sero homo noster de domino nostro mag- nifico Johanne Pongracz vaivoda advenit et quam plura ardua negotia eius- dem domini nostri, quae praeterire nequeunt, peragere habemus. Ob hoc in vestri medium constitui nullatenus valemus verum potius in persona nostra ad haec videlicet ad revidendum facta et perpetrata ipsius Mathiae Byro necnon pro resigaatione Fogaras et Omlas hominem nostrum et vos iuxta doraini nostri^ collata introlocatione et institutione deputavimus, qui per omnia iuxta nostrum et vestrum honorem pereget. Datum in castro Kykel- lew sabbato in crastino conceptionis virginis Mariae, anno et cetera LX" nono. Dominicus Bethlen de Bethlenewsy, vicevaivoda partium Transsilvanarum.

Auf der Ruckseite Adresse: Prudentibus viris iudicibus nec non iuratis seniori- bus septem sedium Saxonicalium partium Transsilvanarum nobis honorandis.

1 Gebessert aus nostromm. Hierauf ein unleserliches Wort gestrichen.

3 769

Kokelburg 1469 Dezember 10. Der siebenbiirgische Vizewoiwode Dominik Beth- len beglaubigt den Kastellan von Kokelburg Johannes Bornemisza bei den Rich- tern der Sieben Stiihle als seinen Vertreter zu ihrer Einfuhrung in den Besitz von Fogarasch und Hamlesch.

Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U II 322. Siegel, rund, Dm. 23 mm, war in grunes Wachs auf der Riickscite zum Verschluss aufgedriickt.

Regest: Kemeny, Notitia I, 183. Hurmuzaki, Documente II, 2, 189 Nr. 173 zu Marz 24.

Salutem cum honore, prudentes viri honorandi. Quemadmodum nuperime vobis scripsimus, quia mandata et commissa domini nostri regis nec non mag- nifici domini Johannis Pongracz vaivodae Transsiluani domini nostri gratiosi proni essemus adimplere. Sed quia nunc homo noster de domini nostro reve- nit et quamplura et ardua negotia eiusdem domini nostri habemus peragere, ob hoc vestri in medium nequimus constitui. .\ttamen hunc Johannem Borne- misza castellanum castri Kykellew loco et nostra in persona vos iuxta collata domini nostri regis ad Fogaras, Omlas et pertinentias earundem introlocata- rum deputavimus et deputamus praesentium per vigorem. Quo etiam vestras petimus prudentias, quatenus eundem Johannem castellanum in persona nostra ad vos delegatum honorifice acceptare et tractarc velitis. Ex castro Kykillew die dominico proximo post festum conceptionis Mariae, anno domini et cetera LX nono.

Dominicus Bethlen de Bethlenewsy, vicevaivoda partium Transsiluanarum.

Auf der Riickseite Adresse: Prudentibus viris iudicibus nec non iuratis senioribus septem sedium Saxonicaliura commoranLibus el exislentibus nobis honorandis.

436

3 770

li69 Dpzcmbpr 20. Das Weissenburger Kapild hciukiindet die Einsprache des Fran:. Sohncs dcs verstorbencn Johannes Mijkola iunior de Zamosfalwa, dagegen, dass iiobilis Martiiuis de Iklod i-t quidam Clemens Parvus de eadem Zamos- falwa ncseitur quo sinistro coiisilio ducti. ipso cxpouenti tunc proisus igno- rante cinen Fischteich bci Salu Lung und cine Miihle hei Someseni an den Adli- gcn MichacL Kastcllan von Strcmt, und an die Klausenhurger Stephan Bertha- lom. Georg Za: und Prokopp verpfdndct und weitere Vcrdusserungen von ihm gchorcnden Besitzungen vorgcnommcn habcn.

Datum feria quarta in vigilia festi beati Thomae apostoli, anno domini mil- lcsimo quadringentesimo sexagesimo nono.

Orig. Pap. Ung.ir. Landesarchiv Budapest, Dl. 74 183. Siegel, rund, Dm. 40 mm, war auf der Riiclvseite in wcisscs Waclis aufgedriickt. Druclc: &irabas, Codcx dipl. Tcleki 2, 101 Nr. 74.

3 771

Wcissenburg lifiS Dczcrabcr 27. NikoUnis, Archidiakon von Kokclburg, beschwert sich bcini Rat von Hermannstadt, dass die Abtcidorfer Deutschkrcuz, Mcschen- dorf und Klosdorf die konigliche Sondersieuer rwch nicht abgefiihrt haben.

Orig. Pap. .\rh. St. Sibiu U III 24. Siegel war auf der Ruckseitc zum Verschluss auf- gedriickt.

Prudentes et circumspecti viri amici nobis honorandi. Vobis scire damus, quomodo de tribus possessionibus abbatiae de Kercz videlicet Kerezthwr, Messe et Miklosfalwa contributionem^ XL^ denariorum^ proventus fisci regalis iuxta connumerationem portarum hactenus praesentare et persolvere non curarunt. Ratione cuius dudum cum birsagiis extorquere fecissemus, sed sae- pissimis precibus et rogatibus doinini Raymundi episcopi Argensis abbatisque praefatae abbatiae acquievimus et annuimus, ut adhuc si brevibus diebus disponere voluerint persolvere nullum birsagium recipiemus. Alioquin non multo temporis spatio exspectato cum gravaminibus earundem extorquere faciemus et cum birsagiis. Ex Alba in festo beati Johannis evangeslitae, anno domini M" et cetera LX" nono. Nicolaus, archidiaconus de Kykellew et cetera.

Auf der Ruckseite Adresse: Prudentibus et circumspectis viris magistro civium et iudici iuratisque et senioribus- amicis nobis honorandis.

1 Ober der Zeile. 2 EstehltciBitatisCibtniensisetseptem sedium

Saxonicalium.

3 772

Ofen 1469 Dezember 28. Konig Matthias verleihl die in der WeissenburgerGe- spanschaft gelegenen Besitzungen des erbenlos verstorbenen Symon dc Rakos dem Geschlecht der Thabiasy.

437

Orig. Perg. Arh. St. Sibiu, K. A. Reps Nr. 3. Siegel, rund, Dm. 65 mm, in rotes Wachs, papierbedeckt, vorne aufgedruckt. Derselbe Stempel wie Nr. 3 362. Druck: Archiv 30, 1901, 454 Nr. 6. Regest: Archiv 13, 1876, 171 Anm. 4.

Von der Kanzlei: Commissio domini regis.

Nos Mathias dei gratia rex Hungariae, Bohemiae et cetera memoriae commen- damus tenore praesentium significantes quibus expedit universis, quod nos attentis et consideratis fidelitate et fidelibus servitiis fidelis nostri egregii magistri Ladislai filii Georgii Thabiasy de Eczel, notarii cancellariae nostrae, per eum nobis iuxta suac possibilitatis exigentiam exhibitis et impensis uni- versos portiones possessionarias Symonis de Rakos ubivis in comitatu Aiben- sis Transsilvaniae existentes, quae per defectum seminis eiusdem ad sacram praedicti regni nostri Hungariae coronam tandemque nostram maiestatem iuxta antiquam et approbatam eiusdemregni nostri consuetudinem rite^ et legitime devolutae esse perhibentur. Item totum et omne ius nostrum regium, si quod etiam alias in eisdem qualitercumque haberemus aut nostram ex quibuscum- (ue causis viis modis et rationibus concernerent maiestatem simulcum cunctis suis utilitatibus et pertinentiis quibuslibet terris scilicet arabilibus cultis et incultis, agris, pratis, pascuis, fenetis, campis, silvis, nemoribus, virgultis, montibus, vallibus, vineis vinearumque promontoriis, aquis, fluviis, piscinis, piscaturis aquarumque decursibus, molendinis et locis molendinorum ac gene- raliter quarumlibet utilitatum et pertinentiarum suarum integritatibus, quovis nominis vocabulo vocitatis sub ipsorum veris metis et antiquis praemissis sic ut praefertur stantibus et se habentibus annotato magistro Ladislao et per eum praedicto Georgio patri ac Thobiae et Stephano fratribus suis carnali- bus ipsorumque heredibus et posteritatibus universis dedimus, donavimus et contulimus immo damus, donamus et conferimus iure perpetuo et irrevoca- biliter tenendum, possidendum pariter et habendum salvo iure alieno harum nostrarum vigore et testimonio literarum mediante. Quas in formam nostri privilegii redigi faciemus, dum nobis in specie fuerint reportatae. Datum Budae in festo Innocentum, anno domini millesimo quadringentesimo sexa- gesimo nono, regnorum nostrorum anno Hungariae duodecimo, coronationis sexto, Bohemiae vero primo.

Von der Kanzlei: Regestrata folio CCC III. M. lusth.

Auf der Riickseite von der Hand dcs Konigsrichters Markus Pemfflinger: Dona- tio Mathiae regis super bonis Simonis Rakossy.

Vorlage rttte.

3 773

1469. Jnhannes Gereb de Wingarth legt heim Weissenburger Kapitcl auch namens seiner Sohne Peter, Matthias und Ladislaus Verwahrung dagegen ein, dass die Witwe nach Michael Zekel de Zenthivan eine Besilzportion in Rothkirch an die Paulinerbruder dcs Klosters de sub castro Michaelis constructi verkauft hai.

Regest: Fej6r, Godcx XI, 500 ohne niihcre Zeitsetzungund ohne Uberliefcrungsnachweis.

438

3 774

Ofen 1 i70 Januar 2. Konig Matthias weisi die Pfarrer aus dem Gebiet der Sieben Sltihle an, sich in die weltliche Gerichtsbarkeit nicht einzumischen.

Orif!. Pap. Arh. St. Sibiii V II 326. Siegel, nind, Dm. 65 nun, in rotes Waclis vorne aufgedriickt. Dcrselbc Stempel wie Nr. 3 362. Unvollstandig: Fabritius, Urkundenbuch 91 Nr. 106. Regcst: Kem^ny, Notitia I, 183.

Mathias dei gratia rex Hungariae, Bohemiae et cetera fidelibiis nostris uni- versis et singulis plebanis in sc])tem sedibus Saxonicalibus constilutis et commorantibus sahitem ct gratiam. Pro parte et in personis fidelium nostro- rum universorum praedictarum sedium nostrae maiestati exponitur ad mo- dum gravis querelae, quomodo nonnuli essent ex vobis, qui certos e^i eisdem Saxonibus in nonnullis causis non spirituale, sed saeculare forum concernen- tibus in praesentiam vestrorum iudicum ordinariorum in causam attraherent et eosdem sic in causam attractos multiplicitcr vexarent in ipsorum praeiudi- cium ct damnum valde magnum. Unde supplicatum est nostrae maiestati in personis eorundem, ut ipsis superinde de iuris remedio providere dignarc- mur oportuno. Ex quia nos volumus, ut unicuique sua iurisdictio observetur. Ideo fidelitati vestrae harum serie firmissime mandamus, quatenus visis prae- sentibus rcbusque praemisso modo se habentibus, a modo in posterum prae- fatos Saxoncs nostros in quibusvis causis, quae spirituale non concernunt, iudicium in praesentiam iudicum vestrorum ordinariorum in causam conve- nirc ac ipsos vexare et turbare nusquam et nequaquam praesumatis nec sitis ausi modo aliquali gratiae nostrae sub obtentu. Alioquin certi sitis, quod quemcumque ex vobis audierimus qui dictos Saxones nostros indebite vexa- rent aut turbarent, illos beneficiis ipsorum privabimus. Secus ergo non fac- turi. Praesentibus perlectis exhibenti restitutis. Datum Budae secundo die festi circumcisionis domini, anno eiusdem millesimo quadringentesimo sep- tuagesimo, regnorum nostrorum anno Hungariae duodecimo, coronationis sexto, Bohemiae vero primo.

Unten von der Kanzlei: Ad relationem Johannis Ernsth.

Auf der Riickseite von gleichzeitiger Hand: Ut plebani nullum pro causa pro- phana citent ad forum spiritualem.

3 775

Ofen 1470 Januar 6. Der siebenbiirgische Woiwode Johannes Pongracz beglaubigt seinen Gesandten Nikolaus Sykesd, Vizegrafen der Szekler, bei defn Rat von Her- mannstadt.

Orig. Pap. Arh. St. Sibiu V II 208. Siegel, rund, Dm. 30 mm, war in grunes Wachs auf der Riickscite zum VerschUiss aufgedriickt. Druck: Szab6, Szik. oklcvclt^r 3, 88 Nr. 475.

Prudentes et circumspecti nobis dilecti. Misimus ecce hunc nobilem Nicolaum Zikesd, vicecomitem nostrum Siculorum, erga vos pro quibusdam celeris nostris rebus vobis referendis. Rogamus ergo vestras prudentias, quatenus dictis ac relatibus eiusdem fidem credenciorem^ adhibere velitis tamquam

439

nostra persona vobiscum constituta. Ex Buda in festo Epiphaniarum domini, anno domini millesimo quadringentesimo septuagesimo.

Johannes Pangracz, wayuoda Transsiluanus.

Auf der Riickseite Adresse: Prudentibus et circumspectis iudici regio ac ma- gistro civiura iuratisque civibus civitatis Cibiniensis nobis dilectis.

1 Vorlage credencie.

3 776

1470 Januar 12. Der Konvent von Kolozsmonostor bezeugt, dass NikolausErdeli de Somkerek onera et quaelibet gravamina Ladislai et Stephani filiorum suorum ad infrascripta observande in se recipiens seinen Besit: in Wyngarth, Byrbom, Hennygfalwa, Demeterpathaka, Wyfalw, Wereseghaz, Gergelfalya, Lcngel- keryk in Albensi et Benczencz vocati in de Hwnyad comitatibus fiir 450 Gold- gulden an lohannes Gereb de WyngartH und dessen Sohne Peter, Matthias und Ladislaus verkauft hat.

Datum feria secunda proxima post festum Epiphaniarum domini, anno eiusdem millesimo quadringentesimo septuagesimo.

Orig. Perg. Ungar. Landesarchiv Budapest Dl. 26 416. Siegel war angehangt.

3 777

Nazna 1470 Januar 14. Nikolaus Sykesd de Teremi, Vizegraf der Szekler, be- glaubigi beim Hermannstadter Bat seinen Gesandten Georg Magnus.

Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U II 8. Siegel, rund, Dm. cca 17 mm, in griines Wachs aut der Riickseile zum Verschluss aufgedriickt. Reste mit zwei Langs- und einem Querbal- ken in H-Form. Druck: Szabi'), Sz6k. okIev6Itar 3, 89 Nr. 476.

Sincere salutationis omni cum amicitia regali ac circumspecti viri nobis multum honorandi. En misimus familiarem nostrum nomine Georgius Magnus pro qui- busdam negotiis et^ arduis^ coram vestris dominationibus peragendis et pro- ferendis, petimus vestras dominationes ac amicitias harum serie praesentium, quatenus fidem eidem creditivam adhibere velitis tamquam propriae nostrae personae. Ex Naznanfalwa in dominica ante festum Anthoni confessoris, anno domini M^CCCC septuagesimo.

Nicolaus Sikesdh de Theremi, vicecomes Siculorum nec non castellanus castri Terch.

Auf der Riickseitc Adresse: Regali- ac circumspecto viro iudici iudicisque regio ceterisque civibus in Cibinio existcntibus nobis multum honorandis.

1 So Vorlage. * Hierauf viro durchgestrichen.

440

3 778

Ofen 1-470 Januar 26. Konig Malthias weist deii Adel iind allc ubriqen Rechlsin- haber Siebcnburgens an, die altcn Handelsfreiheiten der Kronstddter in Geltung zu belassen und fiir dcn in dieser Hichtung bisher zugefiigten Schaden Ersatz zu leislen.

Orig. Pap. Arh. St. Brajov, Priv. 19.3. Siegel, rund, Dm. 67 mm, war vorne aufge- druckt, Reste. Die Urkunde ist im linken Tcil beschadigt.

Von der Kanzlei: De commissione domini regis.

Mathias dci gratia rex Hungariac, Bohcmiae et cetera fidelibiis nostris univer- sis ct singulis nobilibus et alterius cuiusvis slatus et conditionis hominibus partium regni nostri Transsiluanarum salutem et gratiam. Exponitur nobis in personis fidelium nostrorum universorum civium et inhabitatorum civitatis nostrae Brassouiensis gravi cum querela, quomodo nonnulli essent ex vobis, qui ipsis civibus et inhabitatoribus. dum iidem cum rebus et bonis eorum mer- cimonialibus diversa loca nundinarum et fororum illarum partium perlustra- rcnt, nocumenta, damna et impediuieuta coutra libertates ipsorum antiquas intulissent inferreque nou cessarent etiam nunc in praeiudicium huiusmodi libertatum eorundem non modicum. Unde nos ipsos cives et communitatem in praefatis libertatibus suis conservare volentes, fidelitati vestrae firmiter man- damus, quatenus receptis praesentibus a modo deinceps praefatos cives vestri in medio hinc inde cum mercibus progredientes coutra libertates eorum nullo modo impedire praesumatis de damnis quoque hactenus per vos eisdem illatis omnimodam satisfactionem impendere debeatis. Secus non facturi. Praesenti- bus perlectis exhibenti restitutis. Datum Budae feria sexta proxima post festum conversionis beati Pauli apostoli, anno domini millesimo quadringentesimo septuagesimo, regni nostri annp duodecimo, coronationis vero sexto.

Auf der Riickseite Schrift desChristian Pomarius: Literae salui passus cum mer- cibus.

3 779

Ofen 1470 Januar 29. Konig Matthias erldsst den Sachsen der Sieben Stuhle die Stellung von bemannten Kriegswagen.

Orlg. Pap. Arh. St. Sibiu U II 349. Siegel, rund, Dm. 65 mm, war in rotes Wachs

vorne aufgedruckt.

Druck: Teleki, Hunyadiak kora 11, 407 Nr. 507.

Regcst: Kemeny, Notitia I, 184.

Von der Kanzlei: Commissio propria domini regis.

Nos Mathias dei gratia rex Hungariae, Bohemiae et cetera memoriae commen- damus tenore praesentium significantes quibus expedit universis, quod nos tum ad nonullorum fidelium nostrorum humillimae supplicationis instantiam per eos pro parte fidelium nostrorum universorum Saxonum nostrorum septem sedium Saxonicaliura partium Transsiluanarum regni nostri nostrae propterea porrectae maiestati, tum vero ex gratia speciali omnes illos currus cum coper- toriis rubris ac equis et kathenis ferreis loco cordarum rede atque ad singulum currum singulos quinque homines quorum duo ligones, alii duo fossaria instru- menta, quintus vero securem habeant per unum quartale anni cum expensis

441

sufficientibus ad servitia nostra servituros. Quos sicuti ad aiias civitates et oppida nostra sic et in medium praedictorum Saxonum ad negotia belli, quae pro fide cattiolica in diversis partibus gerimus imposueramus, relaxavimus immo relaxamus praesentium literarum nostrarum vigore testimonio mediante. Datum Budae feria secunda proxima ante festum purificationis beatae Mariae virginis, anno domini millesimo quadringentesimo septuagesimo, regnorum nostrorum anno Hungariae duodecimo, coronationis sexto, Bohemiac vero primo.

3 780

Ofcn \^u(\ Janiiar 2!». Konig Mallhias cnlhehl die Sachsen der Zwci Siiihle von dcv Vcrpflichlunrj, fiir scinc Kricge dinch ein Vici tdjahr auf cigcnc Ko.stcn pfcrdc- hespanntc Kriegswagen mil je fiinf Mann Bcsalzung zu stcUcn. Datum Budae feria secunda proxima ante festum purificationis jNIariae virgi- nis, anno domini millesimo quadringentesimo sepluagesimo...

Orig. Pap. Arh. .St. Sibiu U II 327. Siegel, rund, Dni. 65 mm, war in rotes Wachs vorne aufgedriickt. Das Formular dieser Url<unde stinimt mit der vorhergehenden fiir die Siebcn Stiihle ausgestellten Urkunde Nr. 3 779 in gleicher Sachc wortlich iiberein.

Druck: Archiv 30, 1901, 455 .\'r. 7.

3 781

Bruek a. L. 1470 Fobruar 8. Der Notar der koniglichcn Kanzlei Ladislaus Thabiasy ersucht die Sieben Stuhle, dein Kanzlcr als Ablosung fiir die Slellung von Kriegswagcn 60 Goldgulden zu iiberweisen.

Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U II 324. Siegel. oval, Dni. 14 mm, war in griincs Wachs aiif der Riickseite zum Verschluss aufgcdriickt. Druck: Archiv 30, 1901, 455 Nr. 8.

Prudentes viri amici mei. Consideravi hoc quod vos in dispositione curruum domino nostro regi plurimum gravaremini. Pro eo huiusmodi currus ad suppli- cationem mcam idem dominus rex relaxavit atque remisit. Et pro redemtione iiterarum regalium domino canceilario promisi in persona vestra sexaginta florenos auri dare, ita quod ad primam hebdomadam quadragesimae^ eosdem florenos eidem domino canceJlario remittere curabitis. Igitur rogo vos, ut eos- dem florenos ad tempus praefixum eidem domino cancellario remittere cura- tis, ita ut ego deinceps maiora pro vobis facere possiin et a me pro rato hanc amicitiam recipere velitis. Ex civitatc Prwk ducatus Austriae feria quinta proxima post festum beatae Dorotheae virginisetmartiris, anno domini M^LXX"

Magister Ladislaus Thabiasy, notarius cancellariac regiae et cetera.

Auf der Biickseite Adresse: Univcrsis et singuiius Saxonibus septem sedium Saxonicalium amicis meis carissimis.

1 Mfirz 11-17.

442

3 782

Bnick a. L. 1470Februar 8. Konig Malthias vcrbietet dic Ausfuhr von Gctreidc in die ^Valachci.

Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U II 328. Siegel, rund, Dm. 65 mm. in rotes Wachs vornc aufgedruckt, Reste mit Stempcl wic Nr. 3 362.

Druck: Telcki, Hunyadiak kora 11, 408 Nr. 508. Hurnuizaki, Docunicnlc XV, 1, 75 Nr. 130.

Von der Kanzlei: Commissio domini regis.

MathiasdeigratiarexHungariae.Bohemiacet ccterafidelibus nostrisprudenlibus et circumspectis magistro civiuni, iudicibusel iuralis consulibus scptem sedium Saxonicalium partium Transsiluanarum rcgni nostri salutem et gratiam. lu- telleximus, quomodo in dictis septem sedibus Saxonicalibus, ex eo, quod Vo- lachi ad partes Transalpinas triticum, milium et avcnam ac alias fruges educe- rent, adeo magna caristia esset, ut iam in quibusdam scdibus de avena, milio et ordco panes nccessarios conficerent, quod vobis et Saxonibus ipsarum scdium maximum causaret turbationem. Volentes igitur huic rci de remedio opportuno providere, fidelitati vestrae firmiter mandamus, quatcnus receptis pracsenti- bus ubique in dictis septem sedibus Saxonicalibus proclamari facere debeatis, ut nemo triticum, milium, avenam et alias fruges de Transsiluania annotatis Volahis vendere debeat, contrafacientes veropcreorum gravamina ab idfaciendum corapellatis, auctoritate nostra praesentibus vobis in hac parte attributa et iustitia mediante. Secus non facturi. Praescntibus perlectis exhibenti resti- tutis. Datum in civitate Prwk feria quinta proxima post festum beatae Doro- theaevirginiset martjnis, anno domini millesimo quadringentesimo septuage- simo, regni nostri anno duodecimo, coronationis vero sexto.

Auf der Ruckseite von gleichzeiiiger Hand: Contra ductoresfrugum in Transal- pinas et alias partes 1470.

3 783

Wien 1470 (zwischen Febniar 15 und Miirz 8). Konig Matthias bcauftragt das Weissenburger Kapilcl. dic Grcnzcn zwischcn Stolzcnburg und Salzburg ncu zu begehen und die alten Grenzzeichen wieder aufzurichten.

Orig. Pap. Arh. St. Sibiu, Nova CoII. post. 1855. Der rcchte Teil der Urkunde mit dem Tages- und Monatsdatum fchlt. Siegel, rund, Dm. 65 mm, war in rotcs Wachs vorne aufgedruckt, Reste.

Die Urkunde ist ausgestellt wordcn, als Matthias Corvinus im Februar/Marz 1470 wahrend des Fiirstentreffens mit Kaiser Friedrich III. in Wien weilte. Laut W. Fraknbi, Mathias Corvinus. Freiburg 1891, S. 149 und K. Nehring, Matthias Corvinus. S. 44 ist Konig Matthias am 11. Februar 1470 von Bruck a.L. kommend in Wien eingetroffen und hat dort mchrere Wochen mit dem Kaiser verhandelt. Nach Fraknfii, a.a.O., S. 151 ist er von dort am 11. Marz nach Ungarn zurijckgekehrt. K. Rath, A magyar kiralyok hadjaratai, Gybr 1861, S. 228 behauptet allerdings, dass Matthias schon am 7. Marz 1470 wiedcr in Ofen war. Wir halten uns an Fraknoi's akten- massig belegte Feststellung.

[Mathias]^ rex Hungariae, Bohemiae et cetera fidelibus nostris capitulo eccle- siae Albensis Transsilvanae salutem et gratiam. [ ]^ maiestati in personis

fidelium nostrorum universorum Saxonum in villa nostra Nagzelendek vocata [ ]^se quod licet nos aliis literis nostris mediante fidelibus nostris pruden-

tibus circumspectis iudicibus [ ]^ibus septem scdium Saxonicalium in eo

443

mandaverimus, ut ipsi iuxta antiquam libertatem et [ J^rum quasdam

metas inter praefatos exponentes ac populos et Saxones nostros in villa nostra Wyszalina [ ]^m contenta literarum utrarumque partium reambularent

et novas metas iuxta veteres erigerent. [ ]^dices et iurati iuxta continen-

tiam literarum superinde emanatarum huiusmodi, mctas reambulaverint [ Y veteres erexerint. Tamen iidem populi- de Wyszakna literas eorum

non exhibuissent et huiusmodi [ ]^etarum iniuste factam fuisse ac ipsos

iudices et iuratos seniores in eisdem rebus suspectos [ y- tosque exponentes in certis terris, quae per huiusmodi reambulationem ab cis alienassent turbare [ ]^inas imponerent et imponere non cessarent in praeiudicium et damp-

num ipsorum exponentium [ Y 1"''i "os praefatos iobagiones nostros in

utriusque villis commorantes in eorum iustis iuribus [ ]^us. Ideo, ut

huiusmodi metae intcr eos bono et iusto ordine reformentur, adeo quod in posterum [ ]^n inquietentur, mandamus fidelitati vestrae firmiter, qua-

tenus vestrum mittatis homincm pro testimonio [ ]ntc Johannes Gcreb

de Wingard vel Stephanus de Hozywthelek aut Nicolaus de Gerend [ Y

Kerek sive Georgius de Hozywazo aliis absentibus homo nostcr ad facies liuius- modi metarum pracdictarum [ Z]^elendck ct Wj^szakna vicinis et com-

metaneis earundcm universis inibi legitime convocatis et [ Y reambulet

easdem per suas veras metas et antiquas iuxta continentiam literarum utra- rumque [ Y iuxta veteres in locis necessariis erigendo reambulatosque

relinquat et committat unamquaque [ ]^is veris metis easdem iure incum-

bcnte perpetue possidendas. Tandenique literas vestras superinde nccessarias [ J^ccderc debeatis. Secus non facturi. Datum Wiennae feria quinta proxi-

ma ante dominicam [ ]^no domini millcsimo quadringentesimo septua-

gesimo, regni nostri anno tredecimo, coronationis vero sexto.

Darunter von der Kanzlei: Ad relationera Johannis Ernsth et cetera.

Auf der Riickseite gleichzeitig: Revisoria teritorii Wyzakna et cetera.

Von der Hand des Christian Pomarius: M. "

1 Fehlt 17 mm. 2 Obcr der Zeile.

3 784

Kronstadt 1470 Februar 17. Der Rat von Kronstadt ersucht den Hermannstddter Rat, zur Besprechung wichiiger Fragen einen geeigneten Zeitpunkt festzusetzen.

Orig. Pap. Arii. St. Sibiu U TIl 188. Siegel, rund, Dm. 41 mm, war in rotes Wachs auf der Riickseite zum Verschluss aufgedriickt, Reste. Regest: Korrespondenzblatt 1, 1878, 117 Nr. 4.

[Prudentes et]^ circumspecti viri domini et amici nostri sincere honorandi. Ecce venerunt nuntii nostri a gratioso domino nostro rege Mathia et nobis aliquae ex parte vectigalis seu vicesimac proposuerunt quae vestris amicitiis gliscimus fieri nota. Desideramus igitur, ut vestrae dominationcs nunlii cum praesenti diem nobis intimare velint, in quo vobiscum de huiusmodi causa et cum ceteris senioribus vestris ad hanc idoneis possimus colloquia habere. Datum Brassouiae sabbato post diem beati Valentini martiris, anno domini CCCC° LXX" et cetera.

ludex et iurati cives civitatis Brassouiensis.

444

Aiif der Riickfeite Adresse: Pnidentihus et circumspectis viris magistro civium et ceteris iuratis civibus ci\ilatis C.ibluiensis dominis et amicis nostris caris- sirais et cetera.

* Lucke 26 min. Es fclilt der Papierrand.

3 785

Wlcii l\~0 Februar 21. Konig Matthias vcrbitlel seincn Slenereinnehmern, die Bistrilzer Pcrtinentien mit erhohten SteLierforderiingen zn beldstigen.

Arh. St. Sibiu, Manuskript Zimmermann des Urkundenbuches VIII, Nr. 66 nach dera heute vi-rschollenen Orig. Pap. im Archiv der Stadt Bistrita. Regest: Archiv. Zeitschrift, 12, 85. Berger, Urkunden-Regesten 39 Nr. 212.

Von der Kanzlei: Commissio propria domini regis.

Mathias dei gratia rex Hungariae, Bohemiae et cetera fidelibus nostris dicatori- bus et exactoribus censuum seu ta.xarum ordinariarum in medio populorum et iobagionum nostrorum in pertinentiis civitatis nostrae Bystriciensis commoran- tium uuncconstitutiset infuturumconstituendissalutem et gratiam. Exponunt nobisfidelesnostrioircumspecti iudexet iuraticivesdictaecivitatis nostrae Bys- triciensis in ipsorumacceterorumpopulorum et iobagionum nostrorum in dictis pertinentiis ipsius civitatis nostrae commorant ium ad modum querelae, quomodo vos ipsos contra libertates eorumantiquas ad exolvendos census eorum ordina- rios, quos ipsi singulis annis in festo beati Martini episcopi ct confessoris de singulis tribus aratris secundum limitationem in medio eorum alias habitam nobis solvere tenentur, ultra numcrum portarum populosarum compclleretis in praeiudicium libertatum eorum et dampnum non modicum, Unde suppli- carunt, per nos ipsis superinde opportune provideri, et quia nos praefatos populos et iobagiones nostros ultra antiquas eorum libertates per eos gravari nolumus, ideo fidelitati vestrae mandamus, quatenus receptis praesentibus praefatos populos et iobagiones nostros in pertinentiis praedictae civitatis nostrae commorantes, ultra numerum portarum populosarum ad exolvendos ipsos census eorum ordinarios non compellatis, sed huiusmodi census eorum super eos iu.xta limitationem eorum alias in medio eorum habitam ab eis exi- gatis. Et secus facere nullomodo praesumatis, praeseutibus pcrlectis exhibenti restitutis. Datum Wyennae in profesto cathedrae beati Petri apostoli, anno domini millesimo quadringentesimo septuagcsimo,regninostrianno duodecimo, coronationis vero sexto.

3 786

Wien 1470 Februar21. Konig Matthias verbictct den koniglichen Sleiiereinneh- mern, von den Bistritzcrn die Sleiier vorzeilig einzuheben.

Orig. Pap. Arh. St. Cluj-Napoca, Archiv der Stadt Bistrifa Nr. 684. Siegel war in

rotes Wachs vorne aufgedriickt. Die Urkunde ist stark beschadigt.

Druck: Teleki, Hunyadiak kora 11, 409 Nr. 509.

Bruchstiick: Archiv 4, 1859, 278 Anm. 63.

Regest: Archiv. Zeitschrift 12, 85. Berger, Urkunden-Regesten 39 Nr. 214.

Von der Kanzlei: [Commissio]i propria domini regis.

Mathias dei gratia rex Hungariae, [Bohemiae et cetera fidelibus nostris]^ dicatoribus et exactoribus censuum seu taxarum ordinariarum in medio civium

445

hospitum et com]^miinitatis civitatis nostrae Bystriciensis ac pertinentiarum eiusdem nunc constitutis et in futurum [cons]*tituendis salutem et gratiam. In personis fidelium nostrorum dictorum universorum civium, hospitum et communitatis dictae civitatis nostrae Bystriciensis nostrae expositum extitit maiestati, quod dum vos in medium eorum pro exigenda praefata taxa eorum ordinaria ex mandato veniretis, tunc vos non expectato debito tempore et non curato etiam, quod ipsi nobis pro expensis octo marcas argenti solvere tenentur, ipsos ad solutionem praefatae taxae contra antiquam e[orum consuetudinem]* ante debitum tempus artaretis et compelleretis in eorum prae- iudicium [et damnum valde mag]^num. Unde supplicatum extitit per nos ipsis superinde opportune provideri; [et quia nos volumus]^, ut in exactione prae- fatae taxae eorum antiqua consuetudo observetur, [ideo mandamus fidelita]^ti vestrae harum serie firmiter, quatenus a modo deinceps praefatoscives, [hospi- tes et]^ communitatem dictae civitatis nostrae Bystriciensis ac pertinentiarum eiusdem ad solutionem [praefatae taxae]^ eorum ordinariam ante debitum tempus et contra consuetudinem eorum [antiquam praef]atam* artare et com- pellere nequaquam praesumatis, nec sitis ausi m[odo aliquali. Praesentibus perie]'ctis exhibenti restitutis. Datum Wyennae in profesto kathedrae beati P[etri apostoli, anno domini]- liiillesimo quadringentesimo sepluagesimo, regni nostri anno duodecimo, coronationis [vero sexto]^.

^ Liicke 12 mm. * Lucke 5 mm.

2 Lucke 50 mm. ' Lilcke 25 mm.

' Liicke 15 mm.

3 787

Wien 1470 Februar 21. Konig Matthias tiagt seinen Steuereinnehmern in Bistritz und dessen Peitineniien auf, von Leuten, die auf verlassenen Hofstellen bauen, durch acht Jahre keine Steuern einzuheben.

.'Xrh. St. Sibiu, Mamiskript Zimmermann des Urkumienbuchs VIII Nr. 66 a nach dem

heute verschollenen Orig. Pap. im Archiv der Stadt Bistrita.

Druck: Teleki, Hunyadiak kora 11, 409 Nr. 509.

Bruchstuck: ,A.rchiv 4, 1859, 278 Anm. 64.

Regest: Archiv. Zcitschrift 12, 84. Berger, Urkunden-Regesten 39 Nr. 215.

Von der Kanzlei: Commissio propria domini regis.

Mathias dei gratia rex Hungariae, Bohemiae et cetera fidelibus nostris dicatori- bus et exactoribus censuum seu taxarum in medio civium, hospitum et com- inunitatis civllatis nostrae Bistriciensis ac pertinentiarum eiusdem nunc con- stitutis et in futurum constituendis salutem et gratiam. Ex querelis fidelium nostrorum dictorum civium, hospitum et communitatis dictae civitatis nostrae Bistriciensis ac eius pertinentiarum commorantium intelleximus, quod licet nos mediantibus aliis literis nostris, illis hominibus qui in ipsa civitate nostra ac pertinentiis eiusdem desertas domos^ aedificarent, infra octo annorum spatia libertates ab omni solutione taxarum concesserimus, tamen nunc vos non curatis libertatibus eorum praefatis ipsos ad solutionem huiusmodi taxarum artaretis et compelleretis in eorum libertatis praeiudicium et dampnum. Unde su])plicarunt, per nos ipsis superinde opportune provideri et quia nos volurnus, u\ huiusmodi libertates per nos ijjsis factae inviolabiliter observentur, ideo fidclitati vestrae mandamus, quatenus visis praesentibus

446

homines sive iobagiones, qiii iit praefoilur desertas (joinds' in dicla civitate nostra Histriciensi ct eius perlinenl iis aediticassent, infra praefixuin teinpus ad solntionem dictae taxae artare et compellere aut ipsos ratione non solu- tionis earum in personis rebus[qnei et bonis eorum quibnsvis]- contra prae- inissam nostram annuentiam impedire, turbare et [damnificare non praesuma- tis]- neque sitis aiisi modo aliquali; praesentibus perlectis exliibenti resti[tutis. Datuiii Wveniiae in profesto]- catliedrae beali Pelri apostoli, anno domini inillesinio quad[riugentesimo septuagesimo]- regni nostri anno duodecimo, coronationis vero sexl[o]-.

> Gebcssert aus domiis. ' Die linke iintere Ecke der Urkimde fehlt.

Die Erganzungen nach Tcleki.

3 788

Wien 1470 Februar 21. Konig Matlhias befiehlt den siebenbiirgischen ^Voiwoden und Vizeivoiwoden, die Freiheiten der Bistritzer zii achten.

Abschrift Arh. St. Sibiii. Mamiskript Zimmerinann des Urkundenbuches VIII Nr. 68

nach dem hcute vcrschoUenen Orig. Pap. im Archiv der Stadt Bistrita. Eingeschaltet

als 1. Insert von Ferdinand I. 1552, Abschrift des 18. Jahrhunderts Arh. St. Sibiu

Coll. post. 1329.

Druck: Teleki, Hunyadiak kora 11, 411 Nr. 510.

Bruchstuck: Archiv 4, 1859, 276 Anm. 58.

Regest: Archiv. Zeitschrift 12, 85. Berger, Urkunden-Regestcn 39 Nr. 213.

Von der Kanzlei: Commissio propria domini regis.

Mathias dei gratia rex Hungariae. Bohemiae et cetera fidelibus nostris magni- ficis vaivodis vel vicevaivodis partium noslrarum Transsilvanarum salutem et gratiam, Exponunt nobis fideles nostri circumspecti iudex et iurati cives civi- tatis nostrae Bystriciensis in ipsorum ac totius communitatis dictae civitatis nostrae necnon pertinentiarum eiusdem personis admodum querelae, quomodo vos hactenus comites seu officiales vestros contra libertates eorum in medium ipsorum futuris semper temporibus constituissetis, qui ipsis diversas inuiurias, damna et oppressiones usque ad liaec tempora intulissent, in praeiudicium libertatis eorum et damnum non modicum, supplicantes per nos ipsis superin- de opportune provideri. Unde nos volentes ipsos cives ac populos et iobagiones nostros ipsorum libertatibus gaudere, fidelitati vestrae harum serie firmiter irandamus, quatenus receptis praesentibus praefatos comites seu officiales vestros de cetero contra praemissas eorum libertates in medio eorum consti- tuere et tenere non debeatis, sed eosdem de medio eorum removeatis. Secus iion facturi. Et hoc idein iniungimus futuris vaisodis vel vicevaivodis earun- dem partium Transsilvanaruin firmiter observari. Praesentibus perlectis exhi- benti restitutis. DatumWyennae in profesto kathedrae beati Petri apostoli, anno domini millesimo quadringentesimo septuagesimo, regni nostri anno duodecimo, coronationis vero sexto.

3 78Q

Wien H70 Februar 21. Konig Matthias trdgt den siebenbiirgischen Wniwoden und Vizewoiwoden auf, die Bistritzer gegen Missbrauche in Schutz zu nehmen.

447

Abschrift Arh. St. Sibiu, Manuskript Zimmermann des Urkundenbuchs VIII, 70 nach

dem heute verschoUenen Orig. Pap. im Archiv der Stadt Bistrifa . Die GroCe der Liicken

ist bei Zimmermann nicht angegeben.

Druck: Hurmuzaki, Documente XV, 1, 74 Nr. 129 zu Januar 17.

Regest: Berger, Urkunden-Regesten 39 Nr. 216.

Von der Kanzlei: Commissio propria domini regis.

Mathias [dei gratia rex] Hungariae, Bohemiae et cetera fidelibus nostris magnificis vaivodis vel vicevaivodis partium [nostrarum Transsilva]narum sahitem et gratiam. Ex querelis fidelium nostrorum civium et totius communi- tatis civitatis [nostrae Bistriciensis intelleximus, quomodo nonnulli Volachi illarum partium Transsilvanarum ipsos exponentes [ ]ut ipsi quosdam

malefactores ex ipsis Volachis exigentibus demeritis et criminibus suis digna [punitio]ne emendassent multipliciter impedire et molestare niterentur. Suppli- catum itaque extitit nobis, ut[nos] condignum remedium adhibere dignaremur. Et quia nolumus ipsos exponentes praevia ratione quomodocumque [im]pediri, ideo fidelitati vestrae mandamus, quatenus receptis praesentibus praefatos cives nostros et communitatem contra praedictos Volachos defundere ipsisque Volachis, ne quicquam mali in eosdem exponentes conferre audeant sub rigore committere debeatis. Et secus facere non praesumatis. Praesentibus perlectis exhibenti restitutis. Datum Wyennae feria quarta proxima ante festum kathe- drae beati Petri apostoli, anno domini miliesimo quadringentesimo septuage- simo, regni nostri anno duodecimo, coronationis vero sexto.

3 790

Bukarest 1470 Marz 6. Radu III., Woiwode der Walachei, schreibt dem Kron- siddter Rat, dass seit er Herrscher ist, die Kronstddter keine Beldstigungen in seinem Lnnde erfahren haben, aber seitens der Kronstddter die Giiter seiner Unter- tanen weggenommen wurden. Nun sei vom Konig (Matthias) ein Bote namens Peschtschiani Mihai ( Pesthyenii Michael)^ gekommen, mit dem er einen Ver- gleich abgeschlassen habe, demzufolge der Handelsverkehr auf Grundlage der Gegen- seitigkeit freigegeben wird. Der Woiwode erteilt vorliegende Urkunde, die den Kronstddtern volle Handelsfreiheit in seinem Lande zusichert; ausgenommen sind mir die Felle von Fiichsen, Mardern und Luchsen. die an sein Schatzamt abgeliefert werden miissen. Er verlangt vom Kronslddter Ral binnen 25 Tagcn die schriftliclie Zusicherung . dass seine Untertanen frei bis ,.Varadin" reisen und ihre Waren in Kronstadt abstellen konnen. „Geschrieben in der Burg Bukurescht, im Monat Mdrz, am 6., im Jahrv 6918 (1470), Indiktion 3."

Auf der Riickseite von gleichzeitiger Hand: Ex parte Thelonii in Tergauista.

Orig. Pap. Arh. St. Brajov, Stenner II, 236. Siegel rund, Dni. 32 mm, in rotes Wachs,

papierbedeclit, vorne in der .Mitte aufgedriickt.

Druck: Miletif, Novi vlacho-bulgarski gramoti 80 Nr. 80.

Druck und rum. Obersetzung: Bogdan, Documente 107 Nr. 83. Tocilescu, 534 Docu-

mente 76 Nr. 80.

Rum. Obersetzung: Bogdan, Documeute ji regeste 73 Nr. 75.

Regest: Andronescu, Repertoriul 98 Nr. 338.

1 Vgl. Ub. V, S. 306 (1450).

448

37Q1

L'm 1-170 Hliirz fi. Radu III., Woiwodc der Walachei, leilt „den guten Freunden meiner Herrschafl, dem nnrgcrmeistcr von Hermannsladl und allen Ratshcrren" mit, dass cr mit dcm Kvnig (Malthias) Friedcn gcschlosscn habc, demzufolge der gegenscitige Pcrsoncni>crkehr frcigegcbcn sci. In dicseni Sinn ersucht er, die scr- bischen Fluchtlingc, die sich hci ihnen bcfinden, nicht daran :u hindcrn, in die Walachei uberzutrelen.

Orig. Pap. Arh. St. Sibiu, Cyrillische Url<unclen Nr. 24. Siegel, rund, Dm. 32 mm, war in rotcs Wachs auf cler Ruckseile zum Verschluss aufgedriickt. Fiir die zeitliche Einordnung dieses Stuckes ist die vorhergehcnde Urkunde des Woi- woden Radu vom 6. Marz 1470 Nr. 3 790 massgebend, wo sich der Woiwode fast mit den gleichen Worten uber das mit Kiinig Matthias geschlossene Abkommen aussert. Druck und rum. Cbersetzung: P. P. Panaitescu, Documente slavo-romane din Sibiu (1470-1653). Bueurejti, 1938, 9 Nr. 1.

3 792

^Iedii\sch H70 Marz Ifi. Die Richtcr und Geschworencn der Zwei Stiihle beurkun- den cin Abkommen, das Richtcr und Rat uon Mediasch mit Georq Thahiaschi von Hetzddorf hinsichtlich eines von diescm in Mediasch zu crrichtendcn Gcbdudes geschlossen haben.

Orig. Perg. .\rh. St. Sibiu, Archiv der Evang. Kirchengemcinde A. B. Medias 210/21/43. Siegel, rund, Dm. 34 mm, helles Wachs in weisser Wachsschiissel aii blau-weisser Hanf- schnur angehangt. Im Siegelfeld Wappcnschild mit offener Hand, das Feld mit Rauten verziert. Umschrift in gotischer Minuskel: s: ivd... Druck: Archiv 30, 1901, 449 Nr. 3.

Cum facta hominum more fluvii decurrentis elabentia diuturnitate temporum interveniente memoria penitus subtrahantur expedit ex literarum testimonio confoveri. Nos igitur iudlces iuratique seniores duarum sedium Saxonicalium partium Transsilvanensium ad notitiam universorum praesentium quam futu- rorum tenore praesenti quibus expedit volumus pervenire, quod cum nos anno et die subscriptis ratione certorum negotiorum tractandorum nostra in generali congregatione convenissemus ac in domo prudentis et circumspecti Johannis Rewel, iudicis opidi Megyes, consedissemus, nostri in medium se erigeutes nobilis et egregius Georius^ Thabiassy de Eczel ab una, partium siquidem ex altera prudentes et circumspecti praefatus Johannes Rewel, Martinus Faber villicus, Nicolaus Gereb, Laurencius Aurifaber ceterique iurati cives praefati opidi Meg}-es, quiquidem nomine et in persona totius consulatus et communi- tatis coram nobis conscientiose profitentes et publice recoguoscentes, quomodo praefatus dominus Georius^ de Eczel saepe saepiusque ipsis supplicasset, ut ipsi tacti cives ac populares in dicto opido commorantcs in medio ipsorum fundum. terrae seu curiae, quam in honorem et decus totius opidi in eviternam memoriam construere et aedificare se asseruisset, annuerunt et faverent. Qua- propter iidem cives unacum tota communitate sano consilio maturaque deli- beratione prius superinde habitis ob diversorum beneficiorum ac humanitatum merita per tactum dominum Georium^ ipsi opido et ipsorum cuilibet exhibitis et in futurum exhibentibus unde aequanimitatem et satisfactionem pro eisdem meritis et beneficiis minime reddere valentes haec et consimilia dicti cives unacum tota communitate intuentes pari voto animoque bene diu deliberato nobis praesentibus supplicationem dicti Georii^ Thabyas acquiescentes et condescendentes quandam domum seu fundum curiae semilabifactam relictae

449

videlicet qiiondam Johannis Bwdner longe quintam domum videlicet a domo aciali contigua per plateam Fwrkas a parte sinistra in medio circuli sitam descendentem secundum eius latitudinem, longitudinem et profunditatem, cum omnibus suis pertinentiis utilitatibus, fructibus, proventibus et aliis omnibus et singulis quibus praedecessores eiusdem domus seu fundi in generali et spe- ciali usi et freti habebantur, dicto domino Georio^ Thabyasy suisque heredibus aut heredum successoribus pacifice tenendam. habendam. possidendam et in quoscumque pios usus convertendam, vendendam, alienandam, commutandam unacum certis debitis puta florenis octoginta pro eadem domo seu fundo persol- vendis omnino relaxandis nuila unquam temporum successione praesentium quam futurorum sub hipoteca et obligamine florenorum tricentorum nullatenus contradicendum. revocandumautcontraveniendum, quorum unum pro aedificio seu fabrica ecclesiae, secundum ipsis iudicibus duarum sedium et tertium egre- gio domino Georio' Thabyassy aut suis heredibus et cetera, ila quod si quis pro futuris temporibus foret, qui iussu suo quicumquam temerarie contra prae- dictam agere altentaverit antc omnia praenarratis tricentum florenis victus habeatur quosquidem prae omnibus et super omnia deponere et solvere debeat et teneatur. Istis itaque omnibus praemissis servatis, idem dominus Georius^ ipsum aedificium erigendo et construendo prout compromiserat cffective adimplere sit obligatus, quiquidem dominus Georius^ Thabyasy coram nobis ad praemissa omnia et singula sponte se obligavit. Quare idem dominus Georius^ unacum praenotatis iuratis civibus petentibus nos debita cum instan- tia, quatenus literas nostras fassionales de et super praemissis sonantes favora- biliter conferre dignaremur, Sed quia iustis et licitis petitionibus non est dene- gandus assensus, hinc est quod nos has praesentes literas nostras dicto domino Georio^ suisque heredibus ut praemittitur super praemissa sonantes ad maioris evidentiae cautelam duximus concendendas. In cuius rei testimonium earun- dem literarum sigillo nostro sub appendenti communiri facimus vigore et testimonio mediante. Datum in Meg\es sexta feria sequenti dominicam Invo- cavit, anno millesimo quadringentesimo septuagesimo.

^ So Vorlage.

3 793

Pest 1470 ]\Iar/. 18. Georg Feycr von Pest ersiicht den Heimannstddter Biiigei- meister, die Rechnungslegung des Zolleinnehmers Petrus Phibes entgegenzunehmen.

Oris. Pap. .\rh. St. Sibiu CoU. post. V 1663. Sicgel. rund. Dm. 19 min, in griincs Waclis auf der Riicl<seite zum Verschluss aufgedriiclvl. Im Wappenschild gewinkelter Arm, Umschrift unleserlich.

Provide et circumspecte vir domine et amice nobis sincere multum honorande. Recordamini qualiter nos unanimiter de honore nostro et vestro, dum apud vos eramus, tractavimus et omni sine dubio firmiter sciatis, quod vestrum honorem usquemodo supportavimus et ad futurum supportare volumus. Insupcr audie- inus ex ore familiarium nostrorum, ([uod Petrus Phibes in multis familiares regiae maiestatis in exactione vectigalis impediret conturbaretque de praeseuti. Piper autem de Cribrari non permitteret secundum antiquam consuetudinem, omni sine iustitia. Igitur petimus vestras amicitias praesentibus multum dili- genter, quatenus ipsum Petruin Phibes sub silentio de oinni veibo super hoc facto requiratis etiam si vull rationein cuin suo registro penes familiares tenere inibi super vectigal, quia ul audiemus vull rationem lenere. Si vult teneat se-

450

cure et nos cMiin ipso vohinuis doniino nostro rogi^ rationem darc sicut cum Jacobo Tatar. Scitis enim bene. (]iialiter aecusatiis ideni Petrus Piiibes circa regem fuit et nos i]isuni adiuravimns cum omni diiigentia. Et ergo, quia vectigal im- pedit. natum in Peslh die dominico qua canitur divinum officium Reminiscere. anno domini CCCC LXX.

Georgius Ffeyer de Pestli vester amicus in omnibus.

Aiif dcr liiickscile Adresse: Provido et circumspecto viro magistro civium de Cibinio, domino et amico suo multum honorando.

' Vorlage regii.

3 794

Ofen 1470 Miirz 26. Kiinig Matthias vergabt der Stadt Klaiisenburg fiir ihre Treiie wdhrend des siebenbiirgischen Aiifstandes den Markt Cojocna und die Hdlfic der Bcsitzung Feiurdeni.

Orig. Perg. Arh. St. Cluj-Napoca, Archiv der Stadt Cluj-Napoca D 11. Siegel, rund, Dm. 65 mm, war inrotesWachs vorne aufgedriickt. Eingeschaltet vom Konvent von Kolozs- monostor 1473, Orig. cbenda D 12. Druck: Jakab, Oklev^ltar 1, 234 Nr. 147. Hurmuzaki, Documente II, 2, 198 Nr. 182.

Nos Mathias dei gratia rex Hungariae, Bohemiae et cetera memoriae commen- damus^ tenore praesentium significantes, quibus expedit universis, quod cum civitates eo magis fovendae sint, quo in eis decor simul et utilitas regni posita videatur. Expedit igitur illis, quorum ex officio regiminis interest eorum ha- bere curam, ut dum turbationes aberunt ab eorum incolis non solum in gloriam propriam, sed et utililalem regni et incolarum eius comodum operibus crescere contendant. Itaque nos accepta supplicatione fidelium nostrorum prudentum et circumspectorum iudicis iuratorum civium et totius communitatis civitatis nostrae Ckiswar, cupientes eandem civitatem nostram, in qua nati sumus, favoribus nostris extoUere- oppidum nostrum Kolos vocatum in comitatu de Kolos habitum, simulcum possessionibus, praediis et portionibus possessiona- riis ad idem ab antiquo spectantibus nec non medietatem possessionis Feyerd vocatae in eodem comitatu de Kolos existentis habitam, quae alias Stephani de eadem Feyerd praefuisset sed per notam infidelitatis eiusdem, quam ipse ex 00, quod postposita fide et fidelitate qua nobis et sacrae dicti regni nostri Uungarie tenebatur, nuper cum nobilibus et incolis Transsilvanensibus coniu- rando et nobis rebelianti Johanni comiti de Bozyn et de sancto Georgio, qui pro tunc honore waywodatus Transsilvanensis fungebatur, adhaerendo, contra nos ut infidelis animo nocendi insurrexerat, notabiliter incurrit, iuxta antiquam et approbatam eiusdem regni nostri consuetudinem rite et lcgitime devoluta esse perhibetur. Praeterea totum et omne ius nostrum regium, quod in totali posses- sione Feyerd apud manus scilicet nostras existente, qualitorcumque haberemus et nostram ex quibuscumque causis viis, modis et rationibus concernerent maiestatem, simulcum cunctis suis utilitatibus et pertinentiis quibuslibet, terris scilicet arabilibus cultis et incultis, agris, pratis, pascuis, fenetis, silvis, nemoribus, montibus, vallibus, vineis, vinearum promontoriis, aquis, fluviis, piscinis, piscaturis, aquarumquo decursibus nec non molendinis ot locis molen- dinoruin, generaliter vero quarumlibet utilitatum ot portinentiarum suarum integritatibus quouis nominis vocabulo vocitatis sub suis veris metis et anti-

451

quis de manibus nostris regiis, memoratis iudici, iuratis civibus et communi- tati dictae civitatis nostrae Cluswar dedimus donavin.us et contulimus, immo damus, donamus et conferimus iure perpetuo et irrevocabiliter tenenda, possi- denda pariter et habenda . Annuentes eisdem ut cives et iobagiones in ipso oppido Kolos et possessione Feyerd commorantes in omnibus eadem libertate utantur, qua ipsi cives annotatae civitatis nostrae Cluswar consuetudine vel de iure utuntur harum nostrarum vigore et testimonio literarum mediante, quas in formam nostri privilegii redigi faciemus dum nobis in specie fuerint reportatae. Datum Budae feria secunda proxima post festum annunciationis beatac Mariae virginis, anno domini millesimo quadringentcsimo septuagesimo, regnorum nostrorum anno Hungariae tredecimo, coronationis sexto, Bohemiae vero primo.

Rechts unten: Ad relationem Nicolai archidiaconi et cetera. ' Erste Zeile in verlangerter Schrift. ^ Vorlage exlollore.

3 7Q5

Ofen 1470 Marz 26. KiJnig Matthias tragt deni Weissenburger Kapitel auf, civita- tem nostram Klwswar in qua nati sumus, in den Besit: des der Stadt von ihrn ver- liehenen Marktes Kolos vocatum in comitatu de Kolos habituin simul cum pos- sessionibus et praediis et portionibus possessionariis ad idem ab antiquo spec- tantibus necnon medietatem possessionis Feyerd vocatae in eadem comitatu de Kolos existentem einzufiihren.

Datum Budae feria secunda proxima post festum annunciationis beatae Mariae virginis, anno domini millesimo quadringentesimo septuagesimo. regni nostri anno tredecimo, coronationis vero sexto.

Eingeschaltet vom Weissenburger Kapitei 1470 Arh. St. Cluj-Napoca, Archiv der Stadt CIuj-Napoca D 13.

Druck: Jakab, Okleveltar 1, 234 Nr. 147. Jako-Manolescu, Scrierea latinS. Albu ni 24 Nr. 28.

3 796

Ofen 1470 April 5. Konig Matthias trdgt dem Hermannsttidter Rat auf, nach jedem eingefiihrten Fass Wein an den Archidiakon Sikolaus 5 Gulden abzufiihren.

Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U II 329. Siegel, rund, Dm. 65 mm, in rotes Wachs, papicr- bedeckt vorne aufgedriickt. Derselbe Stempcl wie Nr. 3 362.

Von der Kanzlei: Commissio propria domini regis.

Nos Malhias dei gratia rex Ilungariae, Bohemiae et cetera vobis fidelibus no- stris circumspectis iudici et iuratis ac communitati civitatis nostrae Cibiniensis harum serie firmiter committiirus et mandamus, quatenus receptis praesentibus omni semota occasione, postquam per venerabilem Nicolauni archidiaconum de Kykellew requisiti fueritis, de singulis illis \ inis, quac in medium vestri ducuntur, singulos quinque florenos dare et solvere debeatis. Secus facere non ausuri. Praesentibus perlectis exhibenti restitutis. Datum Budae feria quinta proxima ante dominicam ludica, anno domini millesimo quadringentesima septuagesimo, regni nostri anno trcdecimo, coronationis vero sexto.

Auf der Riickseite vun glcichzeitiger Hand: De vini(.s) regalibus. Ceben.

452

3 7Q7

Ofon l\~0 April 5. Konig Matthias weist denBislritTerRat an, anStellc des nachsl- falligen Martinszinses nach jcdcr Pnrte cine Abgalte von cinem halben Giildcn zu entrichten.

Orig. Pap. .\rh. St. Cluj-Napoca, .\rchiv der Stadt BistrHa, Nr. 100. Siegel, riind, Dm. 65 miii, in rotes Wachs vorne aiifgcdriickt, Reste mit demselben Stempcl wie Nr. 3 362. Rcgcst: .\rchiv. Zeitschrift 12,85. Berger, Urkunden-Rcgcsten 40 Nr. 217.

Vnn dcr Kanzlci: Commissio propria domini regis,

Mathias dci gratia rex Ilungariae. Bohemia eet cetera fidelibus nostris i[udici]i, iuratis civibus et toli communitati civitatis nostrae Bistriciensis ac universis et singulis populis in [pertinentiis ei]-usdem civitatis nostrae commorantibus salulem et gratiam. Incumbentibus arduis regni nostri negotiis praeserti[m de]^fensione fidei katliolicae ad praesens pecuniis plurimum necessarii sun'us; ideo mandamus fidelitati vestrae fir[miter]'*. quatenus habita praesentium noti- tia loco taxae festi beati IMartini confessoris proxime vcnturi^, quam praesen- tib[us liter^^is relaxamus de singulis portis singulum medium florenum solvere debeatis, ita tamen, ut divites [in]^ hac contributione plus solvant pauperes vero minus solvere teneantur, agentes taliter ut hoc modo numerus portarum compleatur. Secus facere non ausuri, praesentes tandem pro vestra servantes expcditione. Datum Budae feria quinta proxima ante dominicam ludica, anno domini miilesimo quadringentesimo septuagesimo, regni nostri anno tredecimo, coronationis vero sexto.

' Lucke 17 mm. * Lucke 15 mm.

' Liicke 20 mm. ^ November 11.

' Liicke 14 mm. * Liicke 5 mm.

3 798

Ofen 1470 April 11. Der siebcnbiirgische Zolleinnehmer Georg Feyer ubermittelt dem Hermannstadter Burgermeister Nachrichten iibcr den Konig.

Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U III 29. Siegel, rund, Dm. 18 mm, war in grCnes Wachs zum Verschluss aufgedriickt.

Provide et circumspecte vir domine nobis multum honorande. Novitatibus tali- bus avisare possumus vestram dominationem, quod serenissimus rex ad partes superiores intendit et modo in pertinentiis de Soliensi existit; homines ac sti- pendiarii sui versus eum intendunt. Haec sub silentio et consilio tacendo ve- strae dominationi nuntiamus. Imposterum bene audire poteritis, qualiter^ rex ad Transsiluaniam mediantibus literis suis mandavit, ut contra latrones in- surgerent sub amissione omnium bonorum suorum. Igitur rogamus vestram do- minationem praesentibus multum diligenter, quateniis cum omni fidelitate ac servitio in factis regalibus ex parte latronum Transsilvaniae habituris adesse et interesse debeatis. Pro vero etiani sciatis quod vester amicus fidelissimus fui- mus et ad futurum etiam erimus cum omni fidelitate. Datum Budae feria quarta proxima ante Ramispalmarum, anno domini et cetera LXX". Item in literis regalibus clarius videre poteritis qualiter facie ad faciem una cum latronibus Moldauiensibus pugnam habebitis omni sine dubio.

453

Georgius Feyer de Pesth,

collector vectigalis de Transsiluanensibus.

Auf der Ruckseite Adresse: Provido et circumspecto viro niagistro civium de Cibinyo domino et amico honorando.

1 Hierauf noch einmal qualiter.

5 799

Ofen l-iTO April 16. Konlg Alatlhias becilaubigl den ^Voiivnden Johannes Pon- gracz alsseinen Gesandten und forderl die Siebcn undZwci Sliihle auf. dessen Wei- sungen Folge zu leisten.

Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U II 330. Siegel, Dra. 65 mm, in rotes Wachs, papierbcdeckt, vorne aufgedriiclct. Dersclbe Stempel wie Nr. 3 362. Druck: Teleki, Hunyadiak kora 11, 413 Nr. 512.

Von der Kanzlei: Commissio domini regis.

Mathias dei gratia rex Hungariae, Bohemiae et cetera fidelibus nostris universis et singulis septem et duarum sedium Saxonicalium Saxonibus partium Trans- siluanarum salutem et gratiam. Misimus fidelem nostrum magnificum Johan- nem Pangracz de Dengeleg vaivodam vestrum in illas partes Transsiluanas in rebus nostris cum plena informatione. Quam ob rem fidelitati vestrae striclis- sime mandamus, quatenus statim visis praesentibus, dum per eum requisiti fueritis illuc quo iusserit convenire et quae facienda dixerit, facere debeatis. Secus non facturi. Datum Budae feria secunda proxima post dominicam Ramis- palmarum, anno domini millesimo quadringentesimo septuagesimo, regni nostri anno tredecimo, coronationis vero sexto.

Auf der Riickseite von gleichzeitiger Hand: Autoritativa pro domino Johanne Pangracz vaivoda.

3 SOO

1-570 Mai 7. Das Weissenburgcr Kapitel schaltet den Statutionsauftrag Konig Matthias von 1470 Nr. 3 7.9-5 ein und bestdtigt. dass Richter, Rat. Burger und die Gesamtheil von Klausenburg in den Besitz von C.ojocna und die Hdlfte von Feiur- deni am IS. April 1470 eingefuhrt worden sind.

Datum vicesimo die diei introductionis et statutionis praenotatarum, anno domini supradicto. Praesentibus ibidem venerabilibus et honorabilibus domi- nis Ladislao praeposito absente, Anthonio cantore, Matheo custode decrctorum doctoribus, Johanne de Hacczak decano ceterisque canonicis et fratribus nostris in dei ecclesia regi iugiter formulantibus sempiterno.

Orig. Perg. Arh. St. Cluj-Napoca, Archiv dcr Stadt Chij-Napoca. D 13. Siegel, splt/.- oval. an blau-roter Wollschnur angehangt. Derselbc Stenipe] wie Nr. 216. Druck: .Jakab, Oklcveltar I, 234 Nr. 147. Iak6 - Manolescu, Scrierea latina. .\lbum 24 Nr. 28.

454

3801

1470 Mai 8. Pfaner Sigisinund vou Snhhiirn. Dckaii des Hernuiniistadler Kapitels, he(jlauhi(il fiir Klara. die Witwe des (iriifen Peter rnn Unlhhery, iind deren Sohn .lohannes die Urkiinden des Knni'ents ihhi Kolnzsmnnnstnr vnn li(W Nr. 3 212 und des Weissenhiirger Kapitels vnn 1-I(i0 Sr. 3 242 init der Urkunde der V izewoiwoden Sigisnnind und Nikolaus vnn 14(iO Nr. 3 240.

Ori.u. Pap. Arli. Sl. Sibiii l' II 331. Siegel, spitzoval, Dm. 52x35 mni, wcisses Wachs in weisser Waclisschusscl an weiss-violetter Ilanfschniir angchangt. Im Siegelfeld iinter gotischem Baldachin stcliend Maria niit deni Kind. Umschrift in gotischen Majnskeln: S + DECAM + CIBINIENSIS. Regest: Kemeny, Notitia 1, 183.

Sigismundus de Salisfodio decanu.s Cibinicnsis tenore praesentium significamus univcrsis praesens transsiimptum seu literas inspecturis sinceram in domino caritatem, eisdemquc fidem indubiam adhibere. Cum non nunquam propter viarum discrimina hostiles incursus, aquarumque iuundationes et eventus, qui variabilcs sunt, originalia perdi solent et amitli, et inde dispendia non mo- dica evcnirc. Volens itaque virtuosa domina Clara lelicla nobilis viri Petri Greb de Weresmorth, alias iudicis regiae maiestatis sedis Zeredohel civis civi- tatis Cibiniensis, pro se et pro filio suo Johanne praemissis quantum potuit obviare, quasdam duas literas, unam conventus de Colosmonostra de cera glan- cea sigillo rotundo imaginem gloriosissimi virginis Mariae sedentcm, filium in sinistro brachio. cum pluribus aliis insigniis in eodem sigillo sculptis, et cir- cumferentias scripturarum habentem, in dorso ab extris per eundem convcntum autenticalum, secuudam vero literam venerabilis capiluli ecclesiae .\Ibensis Transsiluanae similiter glancea cera sigillo, in quo angelus videlicet imago sancti Michaelis archangeli cxtentis alis, hasta draconcm obrutum sub pedibus sculptum et circumferentiam scripturarum more ipsius capituli impendenti si- gillatam, coram nobis ac infrascriptis dominis nostris huius Cibiniensis capituli confratribus, nostroque approbato publico notario, cum Cibinii essemus die datarum praesentium constituti, exhibuit atque produxit petens nos debita cum instantia. quatenus dictas literas videre et auscultare de eisdemque fidem et literas quas vidimus appellantur cx ipsis originalibus literis transsumptum fieri et transsumi dignarcmur, nostri officio sub sigillo dare et assignare ac autenticare. Quarum litcrarum lenor convcntus de Coloschmonstra est is: (Folgt die Urkunde des Konvenls von Kolozsmonostor von 14G0 Nr. 3 212). Tenor se- cundae literae sequitur et est talis: (Unlgt die Urkunde dcs Weissenburger Kapi- lels von 1460 Nr. 3 242 mit der Urkunde der Vizewoiwoden Sigismund und Niko- laus von 1460 Nr. 3 240). Nos vero petitionibus huiusmodi supradictae dominae Clarae tamquam rationalibus inclinati, dictas literas ad nos recepimus et cum infrascriptis dominis nostri capituli Cibiniensis confratribus ac notario nostro autentico approbato fideliter auscultavimus. Et quia eas sanas, integras et illaesas, omnique prorsus vitio et suspitione carere invenimus, easdem transsumi fecimus, nil addito vel mutato, quod sensum ac intellectum variare posset, volentes et decernentes, ut praesenti nostro transsumpto tamquam ipsis literis originalibus ubique locorum in iudicio et extra fides plenaria possit et debeat adhiberi. In quorum omnium ct singulorum fidem robur evidensque testimo- nium praemissorum praesentes literas sigillo nostri officii iussimus appensione communiri. Acta et facta sunt haec anno domini millesimo quadringentesimo septuagesimo, feria videlicet tertia proxima post festum sancti .lohannis ante portam latinam, praesentibus ibidem venerabili ac honorabilibus v iris dominis Valentino de Cibinio plebano, ecclesiae Albensis Transsiluanae canouico, Petro de parvo Schwer, Casparo de Hanebako, Petro de villa Humperti, Michaele de

455

Dalheym ecclesiarum parochialium plebanis, ct pluribus fidcdignis literatis personis inibi ubi iura reddi solent et iudicium constitutis testibus ad praemissa vocatis specialiter et rogatis.

Et ego Urbanus Petri de Stynawia clericus Wratisslaviensis diocesis publicus notarius in praemissis.

3 802

Tschanad 1470 Mai 14. Der siebcnbiiigische Woiwode Johannes Pongracz teilt dem Hermannstadter Rat mit, dass die Ttirken die Donau uberschritten habcn und ersucht, sich bereitzuhalten.

Orig. Pap. Ungar. Landesarchiv Budapest DI. 45403. Siegel, rund, Dm. 30 mm, war auf der Riickseite in griines W achs zum Verschluss aufgedriickt.

Prudentes et circumspecti dilecti. Venerunt ad nos homines egregiorum Step- hani et Demetrii Jachyth veris cum novitatibus, utThurci magno bello et exer- citu conquisito penes castrum Bodon per vada Danubii transfertantur volunt- que illas Transsilvanarum partes subintrare. Committimus igitur vobis, qua- tenus visis praesentibus cum omnibus ad vos pertinentibus vos appromptuare debeatis mittatis etiam homines vestros ad explorandum. Et si quas veras ha- buertitis novitates iterum nobis intimetis, ut nos in defensione illarum partium intrare curabimus. Aliud non facturi. Ex Chanadino feria secunda proxima ante festum beatae Sophiae viduae, anno dom.ini et cetera LXXmo.

Johannes Pongracz,

vaivoda Transsilvanus et cetera.

Auf der Ruckseite Adresse: Prudentibus et circumspectis magistro civium, iudic- iuratisque consulibus civitatis Cibiniensis nobis dilectis.

3 803

1470 Mai 28. Arbeilsvertrag dcs Konvents von Kolozsmonostor mil dcm Klausen burger Meister Laurencius Lapicida.

Item anno domini millesimo quadringentesimo septuagesimo, feria secunda proxima post festum beati Urbani papae coram circumspectis viris Stephano Berthalam, Georgio Sartor, Petro Oragj-artho et Mathia Fabro de Coloswar con- venimus cum magistro Laurencio Lapicida de eadem^ Koluswar ad praepara- tionem sartuari cum omnibus attinentiis suis, centum et sexaginta florenorum auri, duo vasa vinorum et quindecim cubulos frugum, quatuor lardonum. Item eodem die solvimus eidem magistro Laurencio florenos decem.

Gleichzeitiges Kopialhuch des Konvents von Kolozsmonostor Cngar. Landesarchiv Budapest Dl. 36 392, 146.

* Hierauf gestrichen Cos.

3 804

Ilermann.stadt 1470 Jnni B. Der liat von Hermannstadt leilt dem Rat von lii- stritz mif. dass Corr,ad Monetarius und Bartholomeus Czonkabunck beauftragt worden sind, dic Steucrn einzuheben.

456

Oiig. Pap. .Arli. St. Cliij-Napoca, .Vrcliiv dcr Stadt Bistrita Nr. 101. Siegel. spitzoval, 3x28 niin, war in nriincs Wachs auf der Kiick.scilc ziini Vcrscliluss aufgcdrucl<t. Rogcsl: .Vrcliiv. Zcitsthrift 12.85. Bcrgcr, Urlvundcn-Hcgcsten 40 Nr. 218.

Pnidcntes et circumspecti viii domini ct fratres cari.ssimi. Ecce hos providos viros Conradum Monetarium concivem nostrum ac Bartholomeum Czonkabunck dictuni de Brassovia pracsentium videlicet ostensores illac in medium vestri in exactores proventuum vectigalis resiii deputavimus et direximus. Igitur vestras prudentias et circumspectiones diligentissime rogamus, quatenus eosdem Conradum Monctarium ct Bartholomeum Czonkal)unck gratanter suscipere cari- tative et h[onPorifice tractare ac in omnibus in quibus ad vos recursum fecerint eisdem assistere atque consiliis ct auxiliis vestris opportunis adeo adesse velitis, ut proventus domini nostri regis augmcntentur ct non diminuantur, nosque vobis coram eodem domino nostro rege grates condignas suo tempore agere valea- nuis. Ex Cibinio feria quarta proxima ante festum Penthccostes domini, anno eiusdcm CCCC» LXX»°.

Magister civium, iudiccs et iurati consulcs civitatis Cibiniensis.

Aiif der Ruckseite Adresse: Prudcntibus et circuinspectis viris iudici et iuratis civibus civitatis Bvstricicnsis dominis ct fratribus nostris carissimis.

1 Liicke 5 mm.

3 805

li70 Juni 12. Das Wcissenburger Kapilel heglaubigt fiir Yaleiitin Gercb von Denn- dorf die Urkunde dcs siebcnbiirgischen Vizewoiwoden Boland Lepes von 142S Ja- nuar 13 betreffend die Aufteilung einiger Fischtcichc bei GiinarijMuckendorf .

Papierabschrift des 17. .Jhs. Arh. St. Sfintu (iheorghe, Familienarchiv Apor I, A 7. Da die Einschaltungsurkunde im Urkundenbuch fehlt, wird sic hier in der Rechtsschrei- bung der Vorlage wiedergegeben, wie auch die Beglaubigung selbst.

Nos capitulum ccclesiae Transylvanensis memoriae commendamus, quod no- bilis vir Valentinus Gereb de Szaz-Dalja in nostram personaliter accedendo praesentiam exhibuit nobis quasdam literas patentes quondam egregii Lorandi Lepes de Varoskeszii vicevaivodae Transilvanensis, sigillo suo a tergo consigna- tas petens nos debita cum instantia, ut eisdem de verbo ad verbum transcribi et transsummi facientes ac transscriptum ct transsumptum eidem concedere dignaremur uberiorem sui ad cautelam. Quarum tcnor is est: Nos Lorandus Lepes de Varoskeszii vice vaivoda Transylvanus memoriae com- mendamus tenore praesentium significantes quibus expedit universis, quod Va- lentinus dictus comes de Dalya pro se personaliter ac pro Emerico fratre suo carnali (sine literis procuratoriis) onus et gravamen se in infrascripto persistere nollet^ omnino in se assummens ac Johannes de dicta Dalya nec non Georgius Senki dictus de Szent Agota ab una, ac .Johannes et Stephanus filii Ladislai nec non Bartha et Oswaldus de Rethen parte ab altera, coram nobis personaliter constituti confessum extitit per eosdem ministerio vivae vocis in hunc modum: Quod ipsi totis piscinis et loca piscinarum in tcrritorio possessionis Moha adia- cente talem inter se tantum ad usum fecissent et celebrassent divisionem, ita Nidelicet quod universas ct quaslibet piscinas a fine inferiori ipsius villac Moha versus partem Paplaka adiacentem, memoratis nobilibus de Reten, alias vcro piscinas ad plagam posscssionis Lenbnek existentes memorato Valentino cum

457

siiis fratribus reliquisscnt et concessissent, tali conditione modiante, qiiod si qua partium praescriptarum in annotata divisicnis ipsis...^ persistere nollet aut non curaret, cx tunc in viginti marcis denariorum convincatur ac in ex- pensis ad piscinam expositis iuridice vero in quadraginta marcis denariorum convincatur et convici debcret eo facto. Ad quod se partos praeannotatae sponte se obligarunt coram nobis voluntate testimonio partium mediante. Datum in Szentemreh in octavis festi Epiphaniarum domini, anno 1428. Nos igitur petitionibus memorati Valentini nobis porrectis noslrum praebimus consensum, praescriptas literas dicti quondam Lorandi non abrasas, non can- cellatas nec in aliqua sui parte viciosas et suspectas transcribi et transsummi facientes, transscriplum et transsumplum eidem duxinuis dandum et conceden- dum. iuris sui uberiorem ad cautelam, sigilioque noslro authentico roboratas et consignatas. Datum feria tertia proxima post festum beati Barnabae apostoli, anno domini millesimo quadringentesimo septuagesimo.

1 Vorlage noiet. 2 So Vorlage, Liicke.

3 806

l^Tfl Juiii 1!). Der Konvenl von Kolosmonnslor bezeugt. d(i.ss Jereslaus de Buz- kowycz, Prokurator des Weissenburyer Bistums, vom Archidiakon Nikolaus alle Besitzunf/en der Weissenburger Kirche iibereiijnel erhalten hat, ausf/enonunen die Burgen Zenlhmyhalkewe ac Gjahv necnon possessio Fenes samt allen Zurie- horigkeiien. Jereslaus crklurt sich bereit, fiir die Erhaltung dieser Giiter an dcn Archidiakon jahriich 400 Goldguldcn zu zahlen, die cr licim Klausenl)urger Biirger Franciscus Ilalicus hinterlegcn will, mit der Verpflichtung sich in die Verwaltung der Giller in keiner Weise einzumischen.

Datum feria secunda proxima post feslum beatorum Vili et Modesti martirum, anno domini 1470.

Glcichzeitige Kopialbuehcintragung des Konvcnts, Ungar. l.andcsarchiv Budapest Dl. 36 .393, 66 Xr. 2.

3 807

Sovata 1470 Juni 2J). Der siebenburgische Woiwode Joharmes Pongracz weist die Bewohner von Seiden und Bulkesch und aller iibrigen zur Hermannsliidter Pfarr- kirche gelwrenden Besitzungen an, den Vertretern der beiden Vizewoiwoden, die diese Liegenschaflen iibernehmen sollen, sich nicht zu widersetzen.

Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U II .332. Siegcl, rund, nin. :!0 nnn. war in griines Wachs vornc aufgedriickt.

Johannes de Pongracz de Dengeleg vaivoda Transsiluanus Siculorumque et Themesiensis comes vobis universis populis et inhabitaloribus in Zythve et Bolkach ceterisque possessionibus el bonis [)lei)aniac ecclesiae Cibiniensis in partibus istis Tran.ssiluanis ubivis conslilutis cl commorantil)us salutem. .Misi- mus hos familiares egregiorum Dominici Bethlcn de Ikthar ac .lohannis de Rede vicevaivodarum noslrorum praesentium ostensores pro occupatione uni- versorum bonorum ac possessionum dictae plebaniae ecclesiac Cibiniensis. Igitur mandamus dilectionibus vestris, quatenus receplis pracsenlibus in occu-

458

palione huiiisinodi riMum houorumquo cl possessionum praedictap plebaniac ecclcsiac Cibiuiensis obcdiro et optemperare debeatis. Et secus facere non praesumpmatis. Praesentibus perlectis exhibenti restitutis. Datum in Zowath in festo beatorum Pctri el Pauli apostolorum, anno domini cl cctcra scptua- gesimo.

3 808

\Vi'issenbur(( 1 iTO Juni 29. NikoUiiis, Aicliidiakon von Kokclburg, bcsUUigi den Empfmuj dei Sondeiumlage i>on 2 000 Goldgiilden aiif Kionsladt iind das Buvzen- land iind crkliirt damil (Uich dcn Murlinszins filr d(is laufende Jalir als abgegollen.

Orig. Pap. Aih. St. Brasov, Schncll III, 35. Siugcl beschadigt, nind, Dm. 20 mm, in griines Wachs vorne aiifgcdriickl. Im Sic.gelfeld Wappcnschild, ia dessen unterem Teil eine Krone (?). Umschrift in gotischer .Minuslvel.

NosNicoIaus, archidiaconus de Kykellcw el celera recoguoscimus per praesens chyrographum, quomodo circumspecli Petrus Themyen ac Jacobus Ffolnyag, cives civitatis Brassowvensis de illis duabus milibus florenorum auri per regiam serenitatem super eosdem Brassowj-enses cum terra Barcza inpositum, in sor- lem etiam ac ad rationem futuri ceusus ipsorum ordinari, quod circa festum sancti .Martini uunc vcnturi solvere habebant per omnia defalcaudo plene et pcrfectc solutuni fueruut, testimonic; praesentium mediante. E.\ Alba in festo beatorum Petri et Pauli apostolorum, anno domini millcsimo quadringentesimo septuagesimo et cetera.

3 80Q

1--570 Juli 3. Der Mediascher Pleban Mariin besldtigt von Petrus Weyroch iind Jacobus Honn 100 Goldgulden fiir Nikolaiis, Archidiakon von Kokelburg, crhalten zu haben.

Orig. Pap. Arh. St. Bra^ov, Schnell III, 64. Sicgcl rund. Dm. 20 mm, in weisscs Wachs vorne aufgedriickt, Reste.

Ego !\Iartinus in Megyes plebanus tenore praesentium [atlesto, quod pro]H'idos et circumspectos viros Petrum Wcyroch, .lacobum Honn centum florcnos auri [ ]' obligalorie tenebantur, venerabili domino Nicolao archidiacono de

Kj'kellew praetextu ducentorum et [ ]^ vasorum vini apud mc plene et

integre deposui.sse, in proxima feria tertia posl festum visitationis virginis gloriosae et cetera, ... anno: LXX.

' LiJcke 18 mm. 3 Liicke 4 mm.

- Liicke 9 mm.

3810

\eumarkt , Tir{(u Mures 1470 Juli ti. Der siebenbiirgische Woiwode Johannes Pongracz besialigt, von den Bislrilzern 11 Mark und 10 Lol Silber ubernommen zu haben.

459

Orig. Pap. Arh. St. Cluj-Napoca, Archiv der Stadt Bistrifa Nr. 102. Siegel. riind, Dm.

28 mni, war in grunes Wachs vorne aufgedriickt.

Regest: Archiv. Zeitschrift 12, 88. Berger, Urkunden-Rcgesten 40 Nr. 219.

Nos Johannes Pongracz de Dengeleg vaivoda Transsilvanus Siculorumque et Themesiensis comes memoriae commcndamus, cjuod cjuia prudentes et circum- specti iudex ac iurati consules civitatis Bistriciensis nobis illos decem et sep- tem marcas ac decenj lotones argenti, quibus in festo nativitatis beati Johan- nis baptistae quo ad nostram portionem solvere tenentur plenarie exolverunt. Ideo nosdiclos iudicem et iuratos consules civitatis Bistriciensis super solutione huiusmodi argenti qnitos et expeditos commisimus immo committimus testi- monio praesentium mediante. Datum in oppido Zekelwasarhel feria tertia pro- xima post feslum visitationis beatae Mariae virginis, anno domini millesimo quadringentesimo septuagesimo.

3 811

Kokclbiirg HTO Juli 6. Der siehenburgische Woiwodc Joltanncs Pongracz ersiichl (len Ral von Hernuinnsladt, ihm einiges Silbergerdl :u iibermitteln.

Orig. l'ap. Arh. Sl. Sibiu U III 111. Siegol, rund, Dm. 30 mm, war auf der Riickscite in griines Wachs zum Verschluss aufgedriickt.

Prudentes et circumspecli dilecti. Superioribus diebus dum apud regiam sereni- tatem constituebamur, eadem clenodia nostra argenlaria a nobis abstulit et familiaribus suis ex' nostris' dominis parlium superiorum dislribuit. Nunc ergo summe indigemus huis^modi argenteriis. Rogamus ergo vestras dilectiones, quatenus aliqua argentcria nobis disponere et dare velitis, quod vobis in de- cuplo refundcre volumus. Praeterea duos cx vobis potiores pro certis factis cum eisdem per nos tractare debendis ad oppidum nostrum Dyod transmitta- tis, ita ut feria tertia aut quarta apud nos constituantur, quia nos pro defen- sione partium inferiorum exire oportebit. Et ipsi argentaria, quae nobis disposueritis per eosdem cives vcstros nobis dimittatis. Ex Kykcllewar feria sexta proxima post festum visitationis bealae Mariae virginis, anno domini et cetera septuagesimo.

Johannes Pongracz, vaivoda Transsiluanus et cetera.

Auf der Ruckseite Adresse: Prudentibus et circumspectis Nicolao Aurifabro magistro civium, Ladislao Kakas iudici regio et Melchior Aurifabro ceterisque iuratis senioribus civitatis Cibiniensis nobis dilectis.

^ Uber der Zeile.

3 812

Kokolliur;) HTO Juli G. Der siebenbiirgische Woiwode Johannes Pongracz ersucht das Weisscnburger Kapilel, bci der Einftihrung von Georg Thabgasg de Eczel in die Hdlfte von Hord und einen Besilzanteil von Cucerdea mitzuwirken. Datum in Kykcllewar feria sexta proxima post festum visitationis beatae Mariac virginis, anno domini millesimo quadringentesimo septuagesimo. Laut

460

Rdckpennerk erfolyle die ninfiihning am 26. Juli, wohei nls Verlreter des Konigs Johannes Greb de Pusthelke anwesend war. Es umrde Kinsprache erhoben.

Orig. Pap. Urgar. Landesarchiv Budapest Dl. 29 834. Siegel war auf der Rucliseite aufgedruckt.

3 813

kukelhury liTO Juli 7. Der siebenbiiryische Woiwode Johannes Pongracz berich- tet dein Bistritzer Rat uon dem yrosscn Sieg Konig Matthias iiber Georg Podie- brad.

Orig. Pap. Arli. ,St. C.luj-Xapoca, .\rcliiv der Sladt BisLrita Nr. 685. Sicgel, rund, Dm, 30 inm, war in griines Wachs zum Verschluss aufgedriickt. Hegesl: Berger, Urkunden-Regestcn 40 Nr. 220.

Pnidentes et circumspecti nobis dilecli. Inler alia quae iis diebus serenissiino principi domino Mathiae regi domino nostro gratioso feliciter et prospere suc- ce.sscrunt divina volente clementia feliciora nova hodie^ per^ hominem^ regium^ rfportata^ significamus, ut ipse dominus noster rex plures quam tria milia gen- tium Georgi Podebralh heretici de Poionia in auxilium sui venientes cum eis- dem confligentes auxilio divino manu obpugnanti prostavit, ubi multos spe- cialiores captivos plures quam septigentos captivitati suae regiae detinuit. Et rursum et alias gentes vice altera vicit, unde tanti ingentis et felicis novi gaudii dilectiones vestras participes faccre volumus easdem rogamus, ut vos una nobiscum huic felici^ et ingenti gaudio congaudere velitis, agentes gratias excelso deo, qui regiae maiestati hunc prosperum fortunum' ct victoriam patrare dignatus est. Datum in castro Kjkewlevar sabbato proximo post festum visita- tionis beatae Mariae virginis, anno domini millesimo quadringentesimo septua- gesimo.

Johannes Pongracz, vaivoda Transsilvanus et cetera.

Aufder Ruckseite Adresse: Prudentibus et circumspectis iudici iuratisque seniori- bus civitatis Bystriciensis nobis dilectis.

^ Ober der Zeile. * Hierauf geloscht g. ^ So Vorlage.

3 814

Ofen 1-170 Juli 22. Georg Feyer von Pesi ersucht den Bisiriizer Rat, den Zoll- einnehmer Demetrius Kys von Bistritz zur Rilckzahlung von 50 Gulden Zollein- nahmen zu verhalten.

Orig. Pap. Arh. St. Cluj-Napoca, Archiv der Stadt Bistrita Nr. 686. Ringsiegel, recht- eckig, 15 X 11 mm, war auf der Riickseite in griines Wachs zum VerschUiss aufgedriickt. Regest: Bcrger, Urkundcn-Rcgesten 40 Nr. 221.

Prudentes viri amici nobis honorandi amicitiam mutuam cum favore. Scrip- seramus vobis hiis diebus novissimis ex parte familiaris nostri Demetri Kys inhabitatoris civitatis Bistriciensis, quomodo pecunias regales in e.xactione

451

vectigalis sacrae coronae in eadem civitate provenire debentes is^ Thomas familiaris noster consocius suus quinquaginta florenos auri in promptu nobis ad Cibinium direxissel et transmisissel. idem tanien dictam pecLiniam a nobis clandestine et furtive abnegavit nobis quitquam ex parte pecuniarum allocutus fuil, sed sibipsi usurpavit usurpandoque etiam habet et tenet'^ de praesenti. Scitote ut nullam rationem de dicta exactione vectigalis nobis dedit nec ali- quam quitantiam a nobis habet sicuti coram nobis fassus extitisset. item fassus coram veslras prudenlias extitit. quomodo nos eidem obligaremur. Igitur non debuisset pecunias regales abnegare, sed si quitquam actionis vel quaestionis materiam contra nos habere aut habere speraret, nos ad partis comparentis instantiam persolvi curabimus complementum. Idcirco hortamur vestras nihil- ominusque exorantes prudentias. quatenus eundem Demetrium Kys inhabita- torem civitatis Bistriciensis ammonealis et arcius compellere et astringere veli- tis regiae maiestali nobis et inpersona huic familiari nostroThomae deFeyereg- haz consocio suo plene et inlegre et sine difficultate aliquali reddere debeat et teneatur, alioquin literas regales praeceptorias vobis loquentes emanari facere curabimus. Quitquam autem dictus familiaris noster vobis oretenus retulerit, fidem adhibere velitis credilivam. Datum Budae in festo beatae Mariae Magdalenae, nnno domini millesimo quadringentesimo septuagesimo.

Georgius Feyer de Pesth officialis de W\'zakna alias exactor vecligalis Transsilvanensis.

Aiif der Ruckseile Adresse: Prudentibus ac circumspectis iudici iuratisque civi- bus civitatis Bistriciensis dominis et amicis plurimum honorandis.

' Hierauf durchgestrichen s. ^ Hierauf durchgestrichen eliam.

3 815

Sfintu Ghoorghe 1 i70 Juli 25. Xikolaiis, Archidiakon von Kokelbiirg, ersiichl den Hermannstddter Kat. die niit einein halben Giilden beziffertc Ahriabe aiis den BesitzLingen Abtsdorf, Scholten, Donnersniarkt iind Sclioresten uingehend abzii- fiihren.

Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U III 186. Siegel, rund, Dm. 20 nim, war in grunes Wachs auf der Riicliseite zum Verschluss aufgedriickt.

Circum.specti amici nobis honorandi. Quia nos pracsentem contributionem medii floreni auri depossessionibus Hodwylag, Chanad, Munera et Sorosthyen ab hinc usque ad oclavum diein ipsis persolvendam et vestris amicitiis praesen- tandam prorogavimus. Ideo rogamus vcslras amicitias, quatenus interim eos- dern gravare non velilis sed infra octavimi diem ipsis persolvere et vobis prae- sentare commitlalis, absque aliquo gravamine. Ex Zenthgerg in sede Scepsiensi in festo beati Jacobi apostoli, anno et cetera LXX.

Nicolaus, archidiaconus de Kikcllewar.

Aufder Riickseite Adresse: Circumspectis magisLro civium ac iudici regio necnon iuratis senioribus sepLem sediuni amicis honorandis.

462

3816

Abtsdorl' 1 '«70 Jtili 2K. Der siebenbiirgischc Vizcwoinmle Doininilnix nelhlcn beglaubitil seinen Gesundlen Vassa heint ncrniiuinsliidtcr F.at.

Orig. Pap. L"ngar. I.andi-sarLliiv Budapcst Dl. 15 117. Siegil. rund, Dm 22 nim, war aiif der Riickseite in i^riines Waclis ziiiii Verscliliiss auf.aedriickt.

ProN idi ul circumspecli nobis siuccic dilcdi. Noverilis is ^^assa. rainuluin noslrum fidelcm. in faclis domiiii noslri ad vos Iransmisisse, siculi saepissiine per ipsum dominum noslium graliosissimum destinatus extitisset, in ipsius domini nostri negotiis et faclis non parvis pro praesenti, quod idem dominus noster non exigiia negotia^ nobis disponerc demandavit. Dilectionibus igitur vestris firmiter commiltimus, qualcmis illas residuitales florcnorum quos exolvii non potueratis, ipsi Vassa dare et assignare debratis ut ncgotia' e! facta domini nostri satis ardua simpliciter ne pertransirent^; alioquin queniad- modum ab ipso domino nostro^ edocti sumus cum omnibus gravaminibus eliga- mus et levabimus. Cetera autem lator praesentium, videlicet ipse Vassa vobis referet, cui fidein adhibere velitis credilivain tamquam propriis coUoquentem asseratibus. Secus ergo non facluri. I^x villaiii Hodwylag feria quinta proxima post festum Jacobi apostoli, anno doinini millesimo quadringentesimo LXX™°.

Dominicus Bethlen de Bethlenesi, vicewayvoda Transsiluanus

Auf der Ruckseile Adresse: Providis et circumspectis Ladislao Kakas ac magistro civium iuratisque civibus civitatis Cibiniensis nobis sincere dilectis.

' Vorlage negotya. - Vorlage pertranssiren!.

3 817

Abtsdorf li/O Juli 27. Der Vizeivoiivode Dontinik Belhlen ersuchl den Hermann- studler Ral, zu ilun nach Schoresten einen Bcvollmachtifiten zu entsenden.

Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U III 187. Siegel, iiind, Din. 22 nim, war in griines AVachs aiif der Riickseite aufgedriickt.

Providi et circumspecti nobis sincere dilecti. Noveritis intimata'^ vestra optime intellexisse. Sed tamen hoc volemiis audire de ore et prolatu concivium vestro- rum, quia hoc nobis sufficere non videtur. Ergo ad Sorosthen unuin vestrum fidelem transmittatis hominem plene informatum ad diem dominicam proxime affuturam- diemque solutionis breviorem praefingere velitis, quia illa dies praefixa longa nobisfore dinoscitur. IUum ergo quem ad nos transinittitis homi- nem ita edocere velitis, quod immediate et illico ad dominmn nostrum gratio- sum transmittere volumus relationes vestras eidem domino nostro gratioso renuntiare. Cetera lator praesentium dicet, cui fidem adhibere velitis crediti- vam. Ex Hodwilak feria sexta proxima post festuin Annae viduae, anno domiui millesimo quadringentesimo LXX"".

Dominicus Behlen de Bethlenesy, vicevaivoda Transsiluanus.

463

Aiif der Ruckseite Adresse: Providis^ et circumspectis iudici magistroque civium necnon iuratis civibus civitatis Cibiniensis nobis sincere dilectis.

1 Hierauf p gestrichen. ' Vorlage provtdiis.

- Juli 29.

3818

Kokelburg HTO Juli 31. Der siebenbiirgische Vizewoiwode Dominik Bethlen er- sucht den Rat vnn Hcrmannstadt, Magister Martin Gercb de Bayon zum Stadl- schreiber zu wahlrn.

Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U III 28. Sicgel. rund, Dm. 20 mm, war in grunes Wachs auf der Riickseitc zum Verschluss aufgedriiclct.

Providi et circumspecti nobis sincere dilecti. Salutem debito cum honore. Dicit nobis Martinus Gereb de Bayon, quomodo a nobis notariatum civitatis ves- trae^ postulasset et sibi contulli^ impetrasset vosque ut dicitur nobis sibi dari et contulli- promisissetis. Pro praesenti autem ipse Martinus Gereb dictus ex quo afflictio dei omnipotentis vestri in medium regnat intrare nollet quamdiu ipsa pestilentia et afflictio dei cessabit. Petimus igitur vestras amicitins dili- genter et perattente, quatenus alium notarium loco ipsius magistri^ Martini dicti^ eligere non velitis causa et ob respectum nostrae amicitiae amplioris. Qui si feceritis scimus, quod et dominus noster gratiosus a nobis pergrato accipiet. Si vero in his quid facere decreveritis, per praesentium exhibitorem rescribere velitis. Speramus enim, quod petita nostra simpliciter et inane non pertransi- bitis. Ex castro Kykelew feria tertia ante festum ad vincula sancti Petri, anno domini millesimo quadringentesimo LXX™°.

Dominicus Bethlen de Bethlenesi, vicevaivoda Transsiluanus.

Auf der Ruckseile Adrcsse: Providis ct circumspectis magistro civium ac iudici, iuratis civibus ac consulibus civitatis Cibiniensis amicis nobis sincere grateque dilectis.

^ Hierauf gestrichen a nobis. ' Uber der Zeile.

- So Vorlage. * Vorlage dicti mit Kurzungsslrichen.

3 81Q

!^imand 1470 .\ugust 26. Der siebenbiirgische Woiwode Johannes Pongracz Iddt den Ral iwn Hermaniistadt und der Sieben Sliihle zum Laitdtag nach Thnrenburg ein.

Orig. Pap. .Xrli. St. Slbiu U II 352. Siegel, rund, Dm. 30 nim, war in griines Wachs auf der Riicl<seite zum Verschluss aufgedriickt. Bruchstilik: Eder, Scriplores I, 161. Archiv A.F. 1, 1845, 42.

Prudentes ct circumspecti nobis dilecti. Quia nos per rcgiam serenitatem pro certis rebus ct negntiis serenitatis suae ad partes illas Transsiluaiias in medium regnicolarum deputati simus, ob Iioc nos in fcsto nativitatis bratae Mariae vir-

'164

j^inis niinc prnxinie venturo^ in oppido Thorda generalem regnicolaruni slatui- mus celebrare congregationcni. Vestris ergo dilectionibus firmiter committimus et mandamus, quatenus rcccplis praesentibus quatuor ex vobis potiores cligere et in ipsam congregationcm regnicolarum audituros intimata regiae maiestatis mittere debeatis. Sccus aiitem sub poena quinquaginta marcarum facere non praesumpmatis. Ex oppido Symand dic doniinio proxiino post festum beati Bartiiolomaei apostoli, anno domini inillcsimo quadringentesimo septuages- simo.

Johannes Pongracz,

vaivoda Transsiluanus et cetera.

Auf der Ruckseite Adresse: Prudentibus et circumspectis magistro civium. iudi- cibus ac iuratis senioribus civitatis Cibiniensis et septcm sedium Saxonibus nobis dilectis.

^ Sepleraber 8.

3 820

Znaiin 1470 Scptember 1. Konig Matthias beauftragt die siebenbiirgischen Woi- woden Johanncs Pongracz und Nikolaus Csupor und ihre Vi:ewoiu>oden niit der Wiedereinfiihrung des Johannes von Mergeln und seines Sohncs Michael in die Hdlfte der Desitzungen Vdleni j Woldorf und Racovitd ferner in ihre Besitzanteile in Coves / Kdbisch sowie in Haus und Hofslelle in Mergeln.

Orig. Pap. .\rh. St. Sfintii Glieorglie, Faniilicnarchiv Damokos F 3 Nr. 60. Siegcl, rund, Dm. 30 mni, war in rotcs Wachs vorne aufgeclrliclvt.

Von der Kanzlei: Commissio propria domini regis.

Mathias dei gratia rex Hungariae, Bohemiae et cetera fidelibus nostris magnifi- cis Johanni Pangracz de Dengeleg ac Nicolao Chwpor de Monozlo, wayuodis partium Transsilvanarum regni nostri vel eorum vicewayuodis salutem et gra- tiam. Quamvis nos propter illam notam infidelilatis, quam Johannes de Mor- gondar^ et Michael filius suus, praeteritis temporibus unacum aliis incolis Transsiluanarum'^ incurrerant, medietates possessionum Waldorff ac Rewken, ac portionem possessionariam eorundem in possessione Kewesd vocata. in comi- tatu Albensi Transsilvano, necnon domum et curiam in possessione praefata Morgondar^ habitas- ac alia quaedam bona ipsorum fidelibus nostris nobilibus Georgio Thabiasy et filiis suis per alias literas nostras contulerimus. Tamen nunc, cum ad nonnullorum fidelium nostrorum humillime supplicationis in- stantia nostrae propterea porrectae maiestati, tum vero de nostra regali cle- mentia eisdem Johanni et Michaeli super dicta nota infidelitatis ac aliis qui- buscumque ipsorum excessibus. gratiam et misericordiam penitus et in tot fe- cimus , dictaque possessiones et cetera bona ipsorum, non obstante praemissa donatione nostra dicto Georgio Thabiasy et f iliis suis facta quam contra formam praemissae gratiae nostrae nullius vigoris esse dccernimus, eisdem remisimus. Quam ob rem fidelitati vestrae firmiter praecipentes mandamus, quatenus agnita praesentium notitiam, universas possessiones et quaelibet bona praefa- torum Johannis et Michaelis a manibus dicti Georgii Thabiasy et filiorum suo- rum occupare et eisdem restatuere, restatutique ipsos- in dominio earundem contra quoslibet impetitores et signanter adversus memoratum GeorgiumTha- byasy^ et filios suos conservare et defendere debeatis, contradictione eiusdem

465

Georgii Thabiasy et filiorum siiorum vel aliorum quorumcumque non obstante, auctoritate nostra praesentibus vobis in hac parte concessa mediante. Secus non facturi. Praesentibus perlectis exhibenti restitutis. Datum in Znayma in festo beati Egidii abbatis, anno domini millesimo quadringentesimo septuagesimo, regni nostri anno tredecirao, coronationis vero siptimo.

1 So Vorlage. ^ (Jber der Zeile.

3 821

Thorenburg 1470 September 4. Albert, Notar des Johannes Ernust, ersucht den Bistritzer Rat, die auf die Stadt entfallende aujierordentliche Abgabe rasch an ihn abzufuhren.

Orig. Pap. .^rh. St. Cluj-Napoca, Archiv der Stadt Bistrita Nr. 687. Ringsiegel in griines Wachs auf der Rucliseite zum Verschluss aufgedriickt, Reste. Regest: Berger, Urkunden-Regesten 40 Nr. 222.

Prudentes viri. Expectavi nuntium vestrum hiis tribus diebus ad Coloswar cum pecunia ipsius civitatis vestrae, quem vos mittere noluistis. Scribit dominus thesaurarius mihi, ut pro ipsa taxa admittam et exponam, quo ipse mandavit mihi. Rogo itaque vos, quatenus mittatis celeriter taxam ipsius civitatis ad me ad Cibinium vel ad Meggyes, ubi in his^ diebus constituar. Misit mihi dominus Johannes Ernust literas-, quod si ipsam taxam- vos aut aliae civitates taxam ipsorum dare nolunt, tunc dupplum recipiant a vobis et ab ipsis^ et mandat alias stricte regia maiestas, prout videbitis ex literis. Sciatis quod si aliud fece- retis, ego procedam iuxta mandata suae maiestatis. Iterum rogo, ut mittatis taxam celeriter sine mora. Cetera dicet lator. Ex Thorda feria tertia post Egidi confessoris, anno domini et cetera LXX"".

Albertus, notarius domini Johannis Ernust, homo regiae maiestatis.

Auf der Ruckseite Adresse: Prudentibus iudici et iuratis civitatis Bistricza do- rainis et amicis meis honorandis.

^ Hierauf gestrichen hii. ^ Ober der Zeile.

3 822

Buzau 1470 Oktober 11. Radu III., Woiwode der Walachei, beschwert sich beim Kronstddter Rat, dass er Kundschafter Stefans des Grossen unterhalte und ihn mit Waffen unterstiitze.

Orig. Pap. Arh. St. Brajov, Schnell I, 20. Siegel, rund, Dm. 31 mm, war in rotes

Wachs auf der Riickseite zum Verschluss aufgedriickt.

Druck: Bogdan, Documente 328 Nr. 272 und Hurmuzaki, Documente XV, 1, 75 Nr. 131

zu Februar 18.

Regest: Andronescu, Repcrtoriul 98 Nr. 337 zu Februar 28.

Prudentes et circumspecti viri fratres amici et boni vicini nostri nobis plurimum diligendi. Notum facimus per praesentes eisdem veslris f(ratcrnitatibus) et a(micitiis), quomodo nobis intimastis per hominem vestrum Nicolaum Placht, nos fore sane et per optime intellexisse, quia multum regraciamur vobis tam-

466

qiiam a faiitoribiis noshis dicitis (iiiomodo deiis nos portavit ad provinciam nostram ab isto tempore vobis fiiil pax et tranquillitas a nobis, scitis per omnia quod fuimus' vobis debito honorc, igitur dominus noster rex, sua serenitas nullam pacem modo habct cum Moldauensibus ac cum Stephano waywoda. Quia- cognoscimus per homines nostros, quomodo vos pacem et concordiam ha- berctis cum ipso Stephano waywoda, quia ipse Stephanus waywoda habet etiam exploratores inter vos, quia quod aliquid facerem, de istis exploratoribus non possum, quia arma ipsis venditis Moldauensibus et omnia quae ipsis placent etiam quam plura ipsis detis pro lionore. Igitur reducatur vestris in memoriam, sicuti vobis fuit factum cum Johanni Groff, post deum omnipotentem nos dis- posuimus omnia vestra facta erga' dominum nostrum regem, scientes quod nos sumus non animo boni erga vos, sed irasciamur contra vos, propterea quod mittatis ambuiare vestri in medium. tantos exploratores ac malifactores, di- cimus vobis quod deinceps et amodo ne vestri in mcdium ambulant tali mali homines malifactores exploratores, prout cum ipsis malifactores deinceps pacem ne habeatis, si non depellitis ipsos mali homines, scientes meliorem hominem nostrum habentes in medium nostri ad regem maiestatem duximus transmit- tendum propter illos mali homines, sciatis per omnia quod querimoniam erga vos faciam propter ista quae hic scripta sunt, credatis quod secus non faciamus. Datum in oppido nostro Busso in die* translationis beati Augustini, anno domini millesimo CCCC" septuagesimo. Radwl, waywoda partium Transalpinarum.

Aiif dei Ruckseile Adresse: Prudentibus et circumspectis viris iudici et iuratis consulibus Brassouiensibus fratribus amicis ac bonis vicinis nostris, nobis plu- rimum diligendis.

1 Hierauf ein Schaft am Zeilenbeginn gestri- ^ Ober der Zeile.

chen. * Vorlage hierauf beati.

- Hierauf cosci gestrichen.

3 823

Dumbravioara l-i/O Oktober 18. Der siebenhurgische Woiwode Johannes Pon- gracz fordert den Ral von Bislrilz auf, die Beschwerde dcs Franz Mezaros aus Hei- dendorf uber den Pfarrer von Bistritz zu untersuchen.

Orig. Pap. Arh. St. Cluj-Napoca, Archiv der Stadt Bistrita Nr. 688. Siegel, rund, Dm. 30 mm, war in griines Wachs auf der Riickseite zum Verschluss aufgedriickt. Regcst: Bcrger, Urkunden-Regesten 40 Nr. 223.

Johannes Pongracz,

vaivoda Transsilvanus et cetera.

Circumspecte dilecte. Retulit nobis Franciscus Mezaros inhabitator oppidi Besenew querulose, quomodo plebanus eiusdem civitatis Bistriciensis ipsum absque culpa incarcerasset et vcrberibus affecisset. Quare vestrae dilectioni committimus, quatenus receptis praesentibus verbo nostro praedicto plebano referre debeatis, ut ipse eundem exponentem super huiusmodi captivitate et verberibus suis contentare teneatur. Aliud non facturi. Ex Saromberk in festo beati Lucae evangelistae, anno domini millesimo et cetera LXX"".

Auf der Riickseite Adresse: Circumspecto iudici- civitatis Bistriciensis nobis dilecto.

467

3 824

Ofen 1470 Oktober 18, Konig Matlhias bestiitigt die Adligen Ladislaiis und Os-

wald Forro und Nikolaus und Michael Zekel de Zcnthgewrgh im Besitz u. a. von

Bwdak ia de Doboka comitatibus ac Bodola ct Swnyokzegh vocatis in terra

Barcza existentibus.

Datum Budae in festo beati Lucae evangelistae, anno domini millesimo qua-

dringentesimo septuagesimo, regni nostri anno tredecimo, coronationis vero

septimo.

Orig. Perg. Ungar. Landesarchiv Budapest Dl. 30 125. Siegel, rund, Dm. 65 mm, in rotes Wachs vorne aufgedriickt, Reste mit demselben Stempel wie Nr. 3 362.

3 825

Keisd H70 Oktober 26. Dei siebenbiirgische Woiwode Johann Pongracz gestaltet dem Marktort Keisd, in Kriegszeiten das halbe Aufgebot zur Verteidigung der ei- genen Burg zuriickzubehallen.

Orig. Pap. .\rh. St. Bra^ov, Sammlung kirchlicher Urkunden, Archiv der Evang. Klr- chengemeinde Saschiz Nr. 1. Siegel, rund, Dm. 30 mm, war in griines Wachs vorne aufgedruckt.

Johannes Pongracz de Dengeleg wayuoda Transsiluanus Siculorumque et The- mesiensis comes egrcgiis et nobilibus vicewayuodis nostris Transsiluanis ac vicecomitibiis nec non levatoribus et belliductoribus^ quorumlibet exercitum praescntes visuris salutem. Quia nos ad debitam petitionem universorum ci- vium ct popalorum in oppido Zazkyzd commorantium id duximus annuen- dum, ut dum et quotienscumque universi regnicolae partium istarum Transsil- vanarum contra quoscumque hostes exercituaturi insurgerent, medietas eorum populorum ob conservationem castri supra idem oppidum constructi ac defen- sione rerum et bonorum ipsorum, ab ingressu exercituum exempti habeantur et supportati, reliqua vero medietas ipsorum populorum ad huiusmodi exercitus proficisci debeant. Quocirca vestris dilectionibus firmiter praecipientes man- damus, quatenus medietatem dictorum populorum in Zazkyzd commorantium ad ingrediendum quemlibet exercitum compellere ipsosque ratione non ingres- sionis in personis ac bonis ipsorum turbare, impedire et dampnificare non prae- sumpmatis nec sitis ausi modo aliquali. Praesentibus perlectis exhibenti resti- tutis. Datum oppido in praedicto in festo beati Demetrii martiris, auno domini millesimo quadringentesimo septuagesimo.

' Flecken 6 mm.

3 826

Keisd 1470 Oktober 27. Der siebenbiirgische Woiwode Johannes Pongracz fordert den Rat uon Hermannstadt auf, sich angesichts eines drohenden Tiirkeneinfalls mil dem Truppenaufgebot bereit zu halten.

Orig. Pap. Ungar. Landesarchiv Budapest Dl. 45 432. SiegeL rund, Dm. 30 nmi, war in griines Wachs auf der Riickseite zum Verschluss aufgedrUckt.

468

Prudeutes et circuinspccti dilecli. Pervenit ad nos fama, ut Tliurci rursuni in vado Danubii transnavigarent, partes istas Traussilvanas voicntes subinlrare. Ex eo iios ad partes inferiores eLjregium Dominicuin Hethlen, vicewayvodani nostruiu, in persona nostra deputavimus pro custodi;i regni invigilaturum. Quare dilectionibus vestris firmissiine praecipiendo luandamus, quatenus durr et quando ac quotienscuinque ipse vicewayda' noster aut per literas aut per in- sinuata sua vos requisitos habuerit. extunc iuxta informatiouem eiusdem penes ipsuni vicewaydam^ nostrum exercitualiter cum omnibus equitibus et peditibus vestris insurgere et cum eodem contra hostes proficisci debeatis. Interim donec et nos cum aliis reguicolis pro defensione harum partium pervcnire poterimus. Aliud, si bonum statum capitum et bonorum vestrorum optaturuin-, facere non debeatis. Ex Zazkyzd in vigilia beatorum Svmonis et Judae apostolorum, anuo domini et cetcra septuagesimo.

Johaunes Pongracz. wayvoda Transsilvanus.

Aiif der Rncksrite Adressc: Prudentibus et circumspectis magistro civiuin, iudici ac iuratis senioribus civitatis Cibiniensis et septem sedium Saxonibus^ iiobis dilectis.

' So Vorlage. * Vorlage optarum.

3 827

Enyed 1470 Oktober 31. \'ikoiaus Pirij, Beauftragier fiir die neue Steuerauflage uon 1 Goldguldcnje Porle, ersucht den Rat uon Hermannstadt, ihm fiir diese Aktinn im Fogarascher Distrikt geeignete Leute bereilzustellen.

Orig. Pap. .\rh. St. Sibiu U II 325. Siegel, rund, Dm. 20 mm, war in griincs Waclis

auf der Riickscite zum Verschluss aufgedriickt.

Regest: Kemfiny, Notitia I, 183. Transilvania 1873, 224.

Prudentes et circumspecti viri nobis honorandi. Ex commissione serenissimi domini regis missum est nobis, ut in sede Fogaras ciim pertinentiis suis praesen- tem contributionem unius floreni auri, seu connumerationera portarum eiusdem connunerare deberemus. Audivimus enim, quod sine hominibus vestris eundem connumerare non possumus. Quapropter rogamus vos, quatenus visis praesenti- bus pro contributione pracdicti unius floreni auri sivp connumeratione portarum praedictarum homines vestros fideles cum hominibus nostris praesentium vide- licet ostensoribus ad praedictam sedem Fogaras dirigere velitis. Qui cum eisdem hominibus nostris usque ad finem ambulabunt et dictam contributionem unius floreni auri sive pecuniam dicti domini regis fideliter administrabunt. Cetera dicet lator praesentium, cui credere velitis, sicut nobis in dicendis. Ex Envcd in vigilia festi omnium sanctorum, anno domini et cetera septuagesimo.

Nicolaus Piry, dicator et exactor praesentis contributionis unius floreni auri comitatuum Albensis et de Kj-kellew regiae maiestatis.

Auf der Ruckseilc Adresse: Prudentibus et circumspectis viris Ladislao Kakas ac magistro civium, ceterisquc civibus civitatis Cibiniensis nobis honorandis.

469

3828

Siumarghita 1470 Novcmbcr 1. Johannes Dezso von Losoncz ersucht den Bistritzer Rat, die seinen Jobagyen wcggenommenen 32 Ochsen zurilckzugeben.

Orig. Pap. .'\rh. St. Cluj-Napoca, Archiv der Stadt Bistri^a Nr. 103. Siegel, rund, Dm. 23 mm, in griines Wachs auf der ROckseite zum Verschluss aufgedruckt, Reste. Regest: Archiv. Zeitschrift 12,85. Bergcr, Urkunden-Regesten 40 Nr. 224.

Salutem et jjaudium consequi sempiternum. Circumspecti viri amici et vicini adamandi. Bene constat vobis, quomodo boves trigiuta duo iobagionum nostro- rum ad frusta ibidem apud vos remanserunt, quos sine nullis culpis demeritisque non ipsorum recepistis^, quos secundum legem regni coram domino vaivoda Transsilvano super vos optime contuerando. Ideo pctimus vestras amicitias et vicinitates praesentibus perattentc, quatenus boves nostrorum iobagionum per vos ab eisdem ablatos- redderitis ne plures rixae et discordiae inter nos oriantur aut lites ulterius ne inchovantur aut cum eisdem quovismodo subsedere facere poteritis, peto vos non recusetis facere. Ex Zenthmargitha in festo omnium sanctorum feria quinta, anno et cetera LXX".

Johannes Desew

de Lossoncz et cetera.

Auf der Riickseite Adresse: Circumspectis viris iudici el iuratis civibus in Bystri- cia commorantibus amicis et vicinis adamandis.

' Vorlage recepissHs. ^ Vorlage ablalum.

3 82Q

IJuza 1470 \ovember 14. Der siebcnbiirgische Woiwodc Johannes Pongracz besta- liql dem Rat von Bistritz den Empfang des Martinzinses.

Orig. l^ap. Arh. St. Cluj-Napoca, Archiv der Stadt Bistri^a Nr. 104. Sicgel. nind,

Dm. 27 mm, in griines "Wachs vorne aufgedriickt. Reste mit IJmschrift in gotischer

Minuskel.

Bruchstuck; Archiv 6, 1863, 82.

Regest; Archiv. Zeitschrift, 12, 85. Berger. Urkunden-Regesten 41 Nr. 225.

Nos Johannes Pongracz de Dcngelcg vaivo[da Transsilvanus ac]^ Themcsiensis comes menioriae commendamus, quod quia prudentes ct circum[specti iudex ac iur]-ati cives civitatis Bistriciensis de ccnsu sancti Martini quo nobis ten[entur duod]*ecim marcas argenti ct sex lotones nobis exolverunt. Ideo nos eosdem iudicem ac iuratos cives super exolutione huiusmodi duodecim marcarum et scx lotonum argenli quittos, expeditos et absolutos reddidimus et commisimus immo reddimus et committimus testimonio praesentium mediante. Datum in oppido nostro Bwza fcria quarta proxima post festum beati Bricii episcopi et confessoris, anno domini millcsimo quadringeiitcsimo septuagesimo.

' Lucke 52 mm. a LQcke 21 mm.

- I.ucke 30 mm.

470

3 830

1470 Novcmbcr 27. Konig Mailhias beglaubigt seine Urkunde von 1467 Nr. 3 560 und die Urkunde des Konuents von Kolozsmonostor von 1467 Nr. 3 573, entliallend nocli einmal die Urkunde des Konigs Matthias von 1467 Nr. 3 560 iiber die Ein- [Hhrung des Johannes Ernst und seiner Sohne in die Besitzungen des Nikolaus von Salzburg.

Datum per manus reverendissimi in Christo patris domini Stephani cardinalis archicpiscopi ecclesiae Colocensis locique eiusdem comiti perpelui, aulae nostrae summi cancellarii dilecti nobis et fidelis, anno domini millcsimo quadringente- simo septuagesimo, quinto kalendas Decembris, regnorum nostrorum anno Hungariae el cetera decimo tertio, coronationis septimo, Bohemiae vero secun- do. (Folgen die Namen der Grossen des Reiches)

Beglaubigte Abschrift aus 1771, Ungar. Landesarchiv Budapest Dl. 17 897.

3 831

Ofcn 1470 Novcmbcr 27 Dczcmbcr 18. Konig Matthias verbietet den Sieben Stiihlen, den Kronstddter Georg Biro in seinen Besitzungen Schirkanyen und Pd- rau (1) zu beldsiigen.

Orig. Pap. Arh. St. Brajov, Priv. 194. Siegel, rund, Dm. 65 mm. vorne aufgedriickt. Derselbe Stempel wie Nr. 3 362.

Die genauere Datierung der Urkunde muss davon ausgehen, dass das siebente Jahr nach der KronungMatthias' als Konig vonUngarnam 25. Marz 1470beginnt. Demnach muss die Urkunde nach diesem Zeitpunkt angesetzt werden Seit- her aber weilte Matthias im Jahr 1470 lediglich zwischen 25. Marz und 16. April so wie von Ende September bis Jahresende in Ofen. In diese Zeitspanne fallen nach dem kirchlichen Kalender gebrauchliche Feiertage weiblicher Hei- ligen mit dem Pradikat virgo et martyra nur in den November bzw. Dezember u. zw. Cacilia am 22. November, Katharina am 25. November, Barbara am 4. Dezember, der aber ausscheidet, weil er 1470 gerade auf einen Dienstag fallt, und derTagLucia am 13. Dezember. Die entsprechenden Dienstage nach den in Frage kommenden Heiligentagen waren demnach der 27. November (Cacilia) und der 18. Dezember (Lucia).

Von der Kanzlei: Commissio propria domini regis.

Mathias dei gratia rex Hungariae, Bohemiae et cetera fidelibus nostris circumspectis magistri.s civium ac iudicibus et iuratis civibus septem sedium Saxonicalium salutem et gratiam, Exponitur nobis in persona fidelis nostri circumspecti Georgii Byro civis civitatis nostrae Brasso- viensis, quomodo vos ipsum in quibusdam possessionibus nostris Sarkan et Wyfalw vocatis in districtu Fogaras habitis, mediantibus aliis literis durante nostro beneplacito eidem exponenti per nos coUatis minus iuste perturbaretis et molestaretis et easdem ab eodem occupare niteremini in praeiudicium et damnum eiusdem exponentis non modicum. Ideo fidelitati vestrae firmiter mandamus, quatenus receptis praesentibus et rebus praemisso modo se habentibus, praefatum exponentem in dictis possessionibus nostris contra huiusmodi collationcm nostram uullatcnus pcrturbare et molestrae ne- que easdcm ab codem occupare dcbeatis, alioquin commisimus cl praesenlibus

471

committimus fidelibus nostris magnificis wayvodis partium regni nostri Trans- siluanarum vel eorum vicewayvodis, ut ipsi scita prius superinde mera veritate iuxta contcnta literarum nostrarum super dictis possessionibus nostris pro par- te dicti exponentis confectanim eundem contra vos et quemlibet vestrum in eisdem possessionibus protegere et defensare debeant auctoritate nostra prae- sentibus ipsis in hac parte attributa et iustitia mediantibus. Secus ergo non facturi. Praesentibus perlectis exhibenti restitutis. Datum Budae feria tertia proxima post festum [ f virginis et martyris, anno domini millesimo

quadringentesimo septuagesimo, regni noslri anno tredecimo, coronationis vero scptimo.

Auf der Ruckscilc in gleiclizeitiger Schrifl: Litera Greb Jorg ex parte Zarkan.

^ Lucke 35 mm.

3 832

Ofen li70 Novemher 29. Konig Matthias weist Georg Feger an, die in seinem Namen bcschlagnahmlcn Giiter des erbenlos verslorbenen Simon Guldenmunzer der Stadt Herinannsladt zuriickzastellen.

Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U II 333. Siegel, rund, Dm. 65 mm, in rotes Wachs, papior-

bcdeckl, vorne aufgedriickt. Derselbe Stempel wie Nr. 3 362.

Druck: Eder, De initiis 156. Zimmermann, Texte 23 Nr. 23.

Unvollstandig: Schlozer, Krit. Sammlungen I, 66 Nr. 57.

Bruchstiick: Der Verfassungszustand 20.

Regest: Eder, Observationes 228.

Von der Kanzlei: Commissio propria domini regis.

Mathias dei gratia rex Hungariae, Bohemiae et cetera fideli nostro circumspecto Georgio Fej^er salutem et gratiam. Expositum est nostrae maiestati in personis fidelium nostrorum circumspeclorum civium ac totius communitatis civitatis Cibiniensis ad modum gravis querelae, quod quamvis ipsa civitas ea libertate et consuetudine semper et ab antiquo usa et gavisa fueril, ut dum et quando aliquem ex ipsis ab hac luce absque heredibus decedere conlingeret, extunc domus et aliae hereditales talis decedentis ad constructionem el aedificationem eiusdem civitatis^ recipi et exponi deberent. Tamen tu non curata huiusmodi eorum libertate et consuetudine. quandam domum condam Symonis auricusoris allegando eundem absque heredum solatione vita decessisse nomine nostro occupasses. Cum tamen etiam si eadem civitas nostra praemissa non uterctur libertate, huiusmodi domus ac aliae hercditates ipsius condam Simonis, nemi- nem alium nisi Johannem fralrem cinsdem concivem scilicel eurundem expo- nentium, cui etiam idem condam Symon easdem domus et hereditates comis- sisset et legasset, concernere viderentur. Supplicatum itaque est in personis dictorum exponentium ipsis superinde per nos opportune provideri. Unde nos praetactam civitatem nostram in suis libertatibus et consucludinibus conser- vari volentes, fidelitati tuae firmitcrmandamus, quatenus slalim visis praesen- tibus praediclam domum ac alias heredilatesper te modo praemisso occupatas eisdem exponentibus remittere manusque tuas de eisdem excipere debeas et tenearis. Secus non facturus. Praesentibus perlectis exhibenti restitutis. Datum Budae in vigilia festi bcati Andreae aposloli, anno domini millcsimo quadrin- gentesimo septuagesimo, regni nostri anno tredecimo, coronationis vero spe- timo.

472

Unten von der Kanzlei: Fiat regislratio.

Danmter rechls: Lecta.

Aiif dcr Riickseile von qldchzeitiger Hand: Ne bona aliquo occupentur ei aut bona defunctis parentibus et cetera.

' Ober der ZeiJe.

3 833

Ofcn 1470 Dozombcr 6. Konig Matthias tragt den siebcnburgischen Woiwoden iind Vizeivoiwoden auf, Ladislaus und Georg Thabiassy von Hetzeldorf im Besilz der ihnen nach dem siebenbiirgischen Aufstand zugesprochenen Giiter gegenuber Anspru- chen des Johannes und Michael von Mergeln zu schiiizen.

Orig. Pap. Ungar. Landesarchiv Biidapcst Dl. 45 442. Siegel, rund, Dm. 67 mni, war iii rotes Wachs vorne aufgedriickt.

Von der Kanzlei: Commissio propria domini regis.

Mathias dei gratia rex Hungariae, Bohemiae et cetera fidelibus nostris magni- ficis waywodis partium regni nostri Transsilvanarum vel eorum vicewaywodis salutem et gratiam. Gravem querelam fidelis nostri nobilis magistri Ladislai filii Georgii Thabyasy de Eczel, notarii cancellariae nostrae, in sua ac eiusdem Georgii patris sui personis nobis porrectam, accepimus quod cum annis supe- rioribus in dictis partibus Transsilvanis nonnulli erigenarum contra celsitudi- nem nostram. cervices suos erigendo a \era fidelitate et obedientia nostra recessissent, inter quos etiam quidam Johannes de Margondal et Michael, filius eiusdem, conditioni suae nobilitatis labe perfidiae et infidelitatis nota conta- minare non erubescerent et quendam poliorem civem nostrum Michaelem Knol dictum de Zenthagatha de huiusmodi infidelitate sua eum redarguentes nece miserabili interemissent. Tunc licet nos eisdem exponentibus tamquam fideli- bus nostris et contra illos infideles parlem nostram foventes universas posses- siones et boua ipsius Johannis et Michaelis, iiln^ sui veluti infidelium noto- riorum in perpetuum dederimus et donaverimus ipsique dominium eorundem sibi statui fecerint. Et tandem reportatis ad nos ipsis litteris nostris douatio- nalibus et statutoriis confirmationem nostram super eis obtinerint, possi- deantque eadem bona vigore earundem pacifice. Tamen nunc iidem Johannes et Michael se vigoris cuiusdam gratiae noslrae iam fideles esse allegantes, eos- dem exponentes in eisdem bonis impelcrc non iure mediante sed violeutia quadam sua et aliorum vellent, in eorum praeiudicium et dampnum. Unde sup- plicarunt sibi per nos circa praemissa remedium adhiberi et cum nos recognos- camus dictos Johannem et Michaelem notorios infideles nostros fuisseet exco de praefatis bonis et po.ssessionibus eorum annotatis fidelibus nostris donationem fecisse. Nolentes igitur ipsos in eisdem sive iure impeti sive turbari, fidelitali vestrae mandamus, quatenus receptis praesentibus eosdem exponentes contra dictum .lohannem et Michaele[m filjium- suura ac egregium Johannem de Vin- garth, qui eos fovere iniuste dicitur si aliterquam iure mediante agere vellent, in eisdem bonis protegere debeatis nec ad [ ]nas^ preces eorundem Johan-

nis et Michaelis aul ad aliquas literas non iuridicas quicumque sine lege in facto ipsorum bonorum facere praesumatis; possunt enim et debent iidem Jo- hannes et Michael in facto praemisso coram vobis primum et deinde si volue-

473

rint coram nobis iuridice procedere, quibus iudicium et iustitia non deerit evi- dens et condigna. prout [dic]tabit^ ordo iuris. Et sic etiam utrum praenotata gratia nostra vigorem quoad bona praefata habeat, decerni poterit. Secus ergo non facturi. Praesentibus perlectis exhibenti restitutis. Dalum Budae in festo beati Nicolai episcopi et confessori, anno domini millesimo quadringentesimo septuagesimo, regni nostri anno tredecimo, coronationis vero septimo.

Rechts unten von der Kanzlei: Lecta.

' Ober der Zeile. ' Lucke 10 mm.

2 Liicke 8 mm. * LUcke 4 mm.

3 834

Ofen 1470 Dczember 20. Konig Matthias beauftragt den Konvent von Kolozsmo- nostor, bei der Einfiihrung der Edclfrau Anna, VJitwe nach Johannes von Sal- dorff nunc consortis egregii Dominici de Pathk und ihrer Sohne Johannes und Georg in die ihr nach ihren Briidern Laurentius und Petrus von Wassid erbrechtlich zugefallenen Besitzunteile in Wezewd, Bolya, Hydegwyz, Myhalfalwa, Kewesd et Jwanfalwa mitzuunrken.

Datum Budae in vigilia festi beati Thomae apostoli, anno domini millesimo quadringentesimo septuagesimo, regni nostri anno tredecimo, coronationis vero septimo.

Orig. Pap. Lingar. Landesarchiv Budapest DL 26 417. SiegeL rund, Dm. 64 mm, war auf der Riickseite zum Verschluss aufgedriickt.

3 835

Thorcnburg 1470 Dezember 25. Die siebenbiirgischen Vizewoiwoden Johannes de Rede und Dominicus Bethlen fordern Martinus de Iklod auf Grund eines Urteils- spruches der am 21. Dezemher in Thorenburg abgehaltenen Adelsversammlung auf, die 100 Goldgulden, fiir die er einen dem jungen Franz Mijkola gehorenden Fisch- teich in Satu Lung und eine bei Someseni am Some? gelegene Miihle an Michael, den Kastellan von Streml und an die Klcnisenburger BUrger Stephan Berthalam, Georg Zaz und Procopus verpfdndet hat, Franz Mijkola zuriickzustellen. Datum quinto die termini praenotali loco inpraedicto, annomillesimoquadrin- gentesimo septuagesimo.

Orig. Pap. Ungar. Landesarchiv Budapest DL 74 189. Siegcl, rund, Dm. 19 mm, auf der Riickseite in weisses Wachs aufgedriickt, Restc. Druck: Barabis, Codex dipl. Teleki 2, 111 Nr. 80.

3 836

Hermannstadt 1 '570 Dezember 29. Der Rat von Hermannsladt ersucht alle Wiir- dentrdgcr und Rechtsinhaber des Landes. die Biirger von Hermannstadt gegen Belastigungen in Schutz zu nehmcn.

Orig. I^ap. .\rh. St. Sibiu U U 334. Siegcl, dreieckig, mlt ausgeiundctcn Langsciten, 30 + 27 mm, in griines Wachs voriic aufgcdriickt . Im Siegclfold ^Vappcuschild init drci Bl.lttern, Umschrifl vcrwischt.

174

Universis ct singulis piaclalis, bnronibus. coniitibus regiae maiestatis facto- ribus, castellanis. nol)iiibus ipsorumque officialibus item civitatibus. oppidis et villis eorumque rcctoribiis. iudicibus ct viilicis ccterisque cuiusvis emi- nentiae et status personis ubivis constitutis Thomas .\ltenperger inaoister civi- um necnon iudices et iurati consules civitatis Cibiniensis maioribus nostris paratam obsequentes benevolcntiam ceterisquc benevolis nostris amicitiam cum liouore. Solent plcruuiquc iam non a multo tempore civcs et incolae nostri pcr nouuuUos practer omuem iuris ordiuem iudebite et minusiustc ar- restatiouibus ac variis molesliis turbari commuui iustitiae atquc rcgalibus privilegiis nostris in derogamen nobisque in damnum ct praeiudicium non mediocre. Ita etiam omnino quod multi civium et incolarum uostrorum in iustissimis eorum factis ct ncgotialionibus portas huius civitatis obstautibus tam variis illegitimis impedimentis e.xeuudi horrorcm liabent et quod iustis eorum causis immo nequc ullis regalium literarum fulcinientis frui ac gaudere permittimus. Quarc superioribus nostris supplicamus atque maiorem in modum vestras dominationes rogamus nostrosque benivoles amicos diligenter horta- mur, quatenus communi pace et futuris mutuae benevolentiae meritis attentis cives et incolas nostros quoscumque praefatae civitatis uostrae ob causas tam immeritas et praeter communem iustitiam iurisque ordiuem indebitis huius- modi prohibitiouibus, arrestationibus et impedimcntis turbari ac moles- tari permittere uou velitis et dignemini. Quod erga vestras dominationibus et vestrum quempiam loco et tempore auctis semper honoribus et complacen- tiis niagis ac magis mereri studebimus. Si quis enini quidquam actionis aut quaestionis contra nos aut nostrum alterum habcre dinoscitur, is causani suam in nostri medio legitime prosequi velit, cui tandem iuris et iustitiae ac debitae satisfactionis complementum exhibere semper parati e.sse volumus. Praesen- tibus perlectis exhibentibus restituere rogantes. Datum Cibinii in crastino festi Innocentium, anno domini millesimo quadringentesimo septuagesimo.

3837

Hprniannstadt 1470 Dezeniber 29. Biirgeimeister iind Rat von Hermannstadt ersiiclien den Kastellan Paul Tompa von Gilait. itiren Ratsherrn Pnjden eines Pferdes halber nicht iveilcr zu behelligen.

Gleichzeitige .\usfcrtigung. unbesiegclt, .Aili. St. (.luj-Napoca, Aichiv der Stadt

Bistrita Xr. 689.

Regest: Berger, Urlcundcn-Rcgesten -11 Nr. 226.

Nobilis vir et domine nobis plurimum honorando. I.iteris vestris honorifice perceptis ratione contentarum providum ^ iruni .Johannem Pryden coniuratum et fratrem nostrum ad examen seriose recepimus. Qui dicet et conscienliose fatetur, quod illum equum iusta conditione habcat pro debitis videlicet quibus eidem venerabilis condam Nicolaus archidiaconus de Kykelw, cuius memoria in pace sit, legitime obligatus cxtiterit. quod sc omni via iuris piobaturum asserit et quia idem .Ifihanues Pryden omniuo ad iuris tutelam succursum petit. Idcireo vestram rogamus dominationem, quatcnus benevolentiae nostrae et-*^ communis^ iustitiae^ intuitu praefatum Johannem nostrum aut certos homines nostros ea de causa contra iuris et iustitiae moderationem impetere et gravari permitti non velitis; pro eo vestrac dominationi gratiarum actiones et obsequia merito dcbebimus. Datum Cibinii in crastino fcsti Innocentum, anno domini millesimo quadringentesimo LXX.

475

Magister civium, iudices et iurati consules civitatis Cibiniensis et cetera.

Auf der Ruckseite Adresse: Nobili viro Paulo Tompa castri Gyalo castellano domino nobis plurimum honorando.

Auf der RiickseUe von demselben Schreiber ein Konzept eines nicht datierten Stiik- kes, beginnend: Variis admodum obstantibus impedimentis interceptum est, ut pluribus iam annis iudicia causarum ad nostrae universitatis deliberationem provocatis minime hactenus prosequi poleramus, prout observantia de com- muni more laudabiliter tenore consuevit ...

SchluP: Quibus tandem omnibus et singulis debiLo officio communcm iusti- tiam administrare volumus, censura legum et iuris ordine legitime observatis

^ tJber der Zeile.

2S5S

Ofcn 1470 Dezember 30. Konig Matthias bestatigt die Sachsen Siebenbiirgens in ihrer Freiheit von Vorspann- und Verpflegungsdiensten.

Orig. Pap. Arh. St. Sibiu, Archiv der Evang. Kirche .\.B. Nr. 505/15. Siegel, rund, Dm 65 mm, in rotes Wachs, papierbedcckt, vornc aufgedriickt, derselbe Stcmpel wie Nr. 3 362. Eine gleichlautende und gleich besiegelte Originalausfertigung Pap. voni 1. Januar 1471 ebenda, U II 335. Eine Abweichung im Text und das anderslautcnde Datum werden in den -^nmerkungen vermerkt.

Nos Mathias dei gratia rex Hungariae, Bohemiae et cetera memoriae com- mendamus per praesentes, quod cum Saxones nostri ex eorum simplicitate non- nullis ad eos aliquando sive importune sive aliter accedentibus subvenire com- pellantur et exinde liactenus in equis, in victualibus et in aliis rebus non parva dampna suscepisse et deinceps suscipere intelligamus, si non eis condignum remedium adhibeatur. Nos igitur volentes ipsos tamquam coronae nostrae singulares et praecipuos populos et colonos ab hiis et aliis impedimentis ipso- rum praecavere edicimus prout etiam antiquae libertates eorum a divis regibus nostris scilicet praedecessoribus concessae requirunt, ut nullus omnino ho- minum eis invitis sive equos sive victualia aut muneralia aliasque res ab eis exigere possit et valeat, nisi si cum literis nostris rationes et causas explican- tibus. Quare haec facere tenerentur in mcdium eorum alicui [i]re^ contingat. Quocirca omnibus tam nostris quam aliorum quorumcumquc subditorum nos- trorum hominibus mandamus, quatenus haec mandata nostra ubique et in omnibus civitatibus, opidis et villis ac- possessionibus Saxonum nostrorum in partibus nostris Transsilvanis existentium inviolabiliter observare debcant et teneantur, nec uniquoquc voluntatem Saxonum nostrorum in medio eorum de aliquibus rebus se ingerant, si gratiam nostram optinere ct alias si indigna- tionem nostram et periculum eorum evitaie cupiunt ct^ desiderant-^. Praesen- tibus perlecLis exhibenti rcstitutis. Datum Budae die dominico proximo ante festum circumcisionis domini*, anno eiusdem millesimo quadringentesimo septuagesimo*, regni nostri anno tredecimo, coronationis vero septimo.

Von der Kanzlei: .\d relationcm Johannis Ernst thesaurarii.

Rechls unten: Lecta M.

476

Aiif der Riickscite von ghichzeitigcr Hand: Excmploiia inuneratiDiiis el salis- dacionis in descensn quoruincumque".

Lucke 3 mm. ' Ausfertigung von 1471 septuagesimo primo. ' .\usfeitigung von 1471 el. ' .\usfeitigung von 1471 Exemptoria de satis- ' Fehlt in der Ausfertigung von 1471. faciendum in descensibus quonimcumque anno

* Ausfertigung von 1471 in feslo circumcisionis domini 1471. domini.

3 839

Ofen 1470 Dezember 30. Konig Matthias verbietet allen Pralatcn, Baronen, Grafen, Kastellanen, Adligen, soivie Mdrkten und Dorfern samt ihren Vorstehern und Richtern, Jobbagyen et homines iobagionalis conditionis qui, ut praefertur, habita licentia iustoque terragio deposito ct aliis debitis persolutis de vestris possessionibus, tentatis, honoribus seu officiolatibus ac vestrum e medio ad duas sedes Saxonicales videlicet Medgyes et Zelyk vocatas se transferre volu- erint, daran zu hindern.

Datum Budae die dominico proximo ante festum circumcisionis domini, anno eiusdem millesimo quadringentesimo septuagesimo, regni nostri anno trede- cimo, coronationis vero septimo.

Abschrift Bibliothek der Filiale Cluj-Napoca der Akademie der S. R. R., Kem^ny, Diplomatarium 3, 335 nach Ballmann, Cartophylax 1, 27. Ebenso Arh. St. Sibiu, Manuskript Zimmermann des Urkundenbuchs XVI/33 und XXV/9 nach Hancr, Carto- phylax 2, 43. Druck: Transilvania 1873, 227. Hurmuzaki, Documente II, 2, 200 Nr. 183.

3 840

Weidenbach 1470. Aussage der Witwe Elisabeth aus Kronsladt ilber den in Adri- anopel gefangen gewesenen Joerg Hoen aus Petersberg.

Gleichzeitige Aufzeichnung Pap. Arh. St. Bra^ov, Stenner I, 19. Bnichstuck: Hurmuzaki XV, 1, 74 Nr. 128.

Ego Elizabeth vidua nationis Coronensis procuratrix inodo in Widenbach existens profiteor coram deo et dominis Petro plebano in Widenbach et Johanni capellanic^ ibidem et Augustino capellano ibidem et Junck Herbert modo vil- lico illiccinc existenti et Meychel Hoen concivi illiccinc existenti, quod dis- cretus maritus Joerg Hoen dictus de willa Monte sancti Petri conversatus et relatus fuit viva voce coram me persona Elizabeth in Oedrin hunc tenorem, quod hiccinc desponsatus et subarratus esset uxori propriae et legitimae Turci per quem detentus et observatus fuerit, qui tentor inodo defunctus existit. Acta sunt haec coram supra memoratis personis et ceteris quampluribui, anno sub incarnationis domini M" quadringentesimo sepluagesimo. Haec supra- narrata, audita et percepta sunt decimo anno conclusis et expletis praedis et disturbiis proximis in Moellenbach per Turcos illatis.

^ So Vorlage.

477

3 841

Ofen 1^71 Januar Marz 2i. Konlg Mallhias tiiigt den siehenbiirgischen Woiwoden und Vizewoiwoden aiif, den 'wischen Richter und Kat von Bistritz und einigen Adligen, darunter den Bethlens. praetextu et occasione opidi nostri Radla vocati ii comitatu de Doboka ohwaltenden Streit rasch zu entscheiden und den Schiedsspruch zu verlautbaren.

Datum Budae [ Y, anno domini quadringentesimo septuagesimo

pr[imo, ... coronationis nostrae]^ vero septimo.

Arh. St. Sibiu, Manuskript Zimmermann des Urkiindenbuchs VIII/94 nach dem heute

verschollenen Orig. Pap. Im Archiv der Stadt Bistrita, das schon Zimmermann in

sehr schadhaftem Zustand vorgelegen war.

Die nahere Zeitsetzung ergibt sich aus der Angabe der Kromingsjahre. Matthias ist

am 25. Marz 1464 zum Konig von Ungarn gekront worden.

Regest: Archiv. Zeitschrift 12, 85. Berger, Urkunden-Regesten 41 Nr. 227.

^ Liicke.

3 842

Ofen 1^71 Januar 6. Konig Matthias trdgt dem Rat von Mediasch auf. die Me- diascher Schuster und Lederer, die sich der Rechte ihrer Hermannstddter Zunftge- nossen erfreuen, gegen die Konkurrenz Fremder zu schiitzen.

Orig. Pap. Arh. St. Sibiu, Archiv der Evang. Kirchengemeinde A.B. Media? 381/ 247/192. Siegel, rund, Dra. 65 mm, war in rotes Wachs vorne aufgedriickt. Regest: V. Werner, Die Mediascher Zunft Urkunden. Mediasch 1910, 42. Von der Kanzlei: De commissione domini regis.

Mathias dei gratia rex Hungariae, Bohemiae et cetera fidelibus nostris circum- spectis iudici et iuratis civibus opidi nostri Mcgyes salutem et gratiam. Expo- nitur nobis in personis fidelium nostrorum universorum sutorum et cerdonum in dicto opido nostro commorantibus querulose. quod licet ipsi eandem habe- rent libertateni et consuetudinem qua sutores et cerdones in civitate nostra Cibiniensi existentes uterentur. Quod videlicet sutores et cerdones advenae extra nundinas in eodem opido calciamenta et eisdem calciamentis necessaria ac cutes quascumque vendere non possent, tamen non curata huiusmodi li- bertate et consuetudine eorum nonnulli sutores et cerdones extranei in ipso opido Megies calciamenta et eis necessaria ac cutes extra nundinas vcndere vellent sicque eisdem exponentibus dampna inferrent in praeiudicium ipso- rum non modicum. Supplicatumque extitit nobis in personis eorundem expo- nentiumi, ut ipsis superinde de remedio providere dignaremur opportuno. Et quia nos pracfatos exponentes in earum libertatibus et consuetudinibus con- servare volumus, ideo fidelitati vestrae firmiter mandamus, quatenus receptis praesentibus et rebus praemissorum- se habentibus annotatis sutoribus et cerdonibus extraneis in ipso opido Megies extra nundinas calciamenta et eis necessaria necnon contra libertatem et consuetudinem ipsorum exponentium vendere non permittatis et eos ut a vendicione cessent per birsagia in taliter fieri solita conipellatis auctoritate nostra pracsentibus vobis in hac parte at- tributa et iustitia mcdiante. Secus non facturi. Praesentilnis perlcctis exhibenti restitutis. Datum Budae in festo Epiphaniaruni domini, anno eiusdem mil-

478

lessiino quadringentesimo septungesimo primo, regni nostri nnno tredecimo, coronatioiiis vero seplimo.

* Vorlage exponendum. " Vorlage praemissonum.

3 843

Uenuannstadt 1471 Januar 7. Der Ral von Hermannstadt fordert den Schenker Stuhl aiif, sich ziir Abwehr eines drohenden Turkeneinfalles bereitzuhalten.

Konzept Arh. St. CIuj-Napoca, Archiv dcr Stadt Bistrita Nr. 690 ungesiegelt, Druck: Hurmuzaki, Documente XV, 1, 76, Nr. 132. Regest: Berger, Urkundcn-Regesten 44 Nr. 228.

Prudentes viri fratres honorandi. Hodie literas egregii Dominici de Ikthar vicevaivodae Transsilvani accepimus nobis insinuantes, quomodo Thurcos cum valido belli apparatu in partibus Transalpinis constitutos intellexerit has partes Transsilvanas subintrare nitentes vastaturas quemadmodum eisdem literis mandatum strictissimum habemus, ita omnino et vobis mandautes committimus, quatenus se promptos habeatis, ut dum^ ex alio aut literis aut gladio cruentato continuo requisiti fueritis statim et sine mora equites simulque pedites per singula capita exercitualiter ipsis Thurcis occurrendis parati esse debeatis, sicut tunc ex fidelitate sacrae coronae huius regni debita atque se ipsos tuendum tenemini. Sub poena capitis et bonorum omnium secus non facturi. Datum Cibinii in crastino festi Epiphaniarum domini, anno eiusdem millesimo quadringcntesimo LXX primo'-.

Magister civium, iudices et iurati consules civitatis Cibiniensis et cetera.

Auf der Ruckseite Adrcsse: Prudentibus et circumspectis viris iudici, villicis et iuratis senioribus sedis Schenck amicis et fratribus nobis lionorandis.

Auf der Riickseite Konzept eines Schreibens, welches beginnt: Prudentes viri, fratres et domini nobis amicissimi. Ad pauca petita adepti sumus apud vos rem dignam. Schluss: quod digne amicitiae exigeret officium tantorum meri- torum securam vobis scitote spem esse reconditam hune in locum temporum ubi pro amicis amicissime agere decebit. Datum.

' Hierauf gestrichen ex. len erst 1468 1472 und spiiter als Vize-

' Die Lesung ungewiss. Es kiinnte auch LX woiwode.

heissen, doch figuriert Dominik von Beth-

3 844

Ofen 1471 Januar 9. Konig Matthias triigt Richter und Rat von Klausenburg auf, Besitzantrilc der Stadt in Feiurdeni nach Riickstcllung einer dafiir erlegten Pfand- summe an Nikolaus Bathori und dessen fiinf Briider zu iibergebcn. Klausenburg hatte diese Besitzanteile zur Hdlfte durch Vermittlung des Kokelburger Archidia- kons Nikolaus als konigliche Schenkung zugesprochen erhalten, nachdem sie per notam infidelitatis ... a manibus Stephani de dicta Feyerd an die Krone zu-

479

riickgefallen nmren, zur Hiilfle i>nn Abt Peier non Kolozsmonosior pfandweise

iibernommen.

Datum Budae feria quarta proxima post festum Epiphaniarum domini, anno

eiusdem millesimo quadringentesimo septuagesimo primo, regni nostri anno

tredecimo, coronationis vero septimo.

Eingeschaltet von dem siebcnburgischcD Woiwoden Stephan Bathori 1482, Orig. Ungar. Landesarchiv Budapest Dl. 26 418.

3 845

Hermannstadt 1471 Januar 22. Der Rat von Hermannstadt l&dt Richter und Ratsgeschworene des Stuhles Reussmarkt zu einer Besprechung ein.

Gleichzeitige Kanzleiausfertigung, unbesiegelt, Arh. St. Cluj-Napoca, Archiv der

Stadt Bistrita Nr. 691.

Regest: Berger, Urkunden-Regesten 41 Nr. 229.

Prudentes et circumspecti viri fratres et amici nobis sincere honorandi. Nun- cios nostros ad serenissimum dominum nostrum regem missos optata cum rela- tione noveritis revenisse cum nos universaliter omnes multa negotia tangunt, ut de communi utilitate nostra providere summe sit necessarium etiam agendo rationem de perceptis et expositis anni praeteriti merito nos simul convenire decet. Quare vestris fratribus amicitiisque sincere committimus, ut ad proxi- mam diem dominicam festum conversionis beati Pauli apostoli imediate sequentem^ iudicem regium una cum duobus aut si placet tribus consultivis viris de sede vestra huc Cibinium transmittatis regiae maiestatis literas et ambasii relata audituras rationem pariter recepturi. Ceterum quia ut vobis constat, quod variis intervenientibus modis prope festum beatae Katherinae virginis et martyris proxime praeteritum neque multis antea temporibus con- gregati in unum sumus, ne nostri ex parte deinceps aliqua nostrae iurisdic- tioni negligentia committi videntur, statuimus ut expeditis nostris celeriter negotiis privatis consequenter tunc simul congregati iudiciarias causas acturi simus. Ideo si qui vestri in medio sint, qui causas aut quid actionis habent, eisdem notum faceatis, ut ipsi ad feriam quintam videlicet proximam ante festum purificationis beatae Mariae virginis^ coram nobis cum iuribus eorum compareant. Datum Cibinii in crastino beatae Agnetis virginis et martyris, anno domini millesimo quadringentesimo sjptuagesimo primo.

Magister civium, iudices et iurati seniores civitatis Cibiniensis et septem sedium Saxonicalium.

Auf der Riickseite Adresse: Prudentibus et circumspectis viris iudicibus, villi- cis et iuratis senioribus sedis Rusmarth fratribus et amicis nobis honorandis.

1 Januar 27. " Januar 31.

3 846

Ofen 1471 Marz 10. Konig Matthias gestaltet der Gemeinde Hetzeldorf im Kriegs- fall rln Drittel ihrer waffenfdhigen Mannschaft zur Verteidigung der Kirchenburg zuriickzuhalten.

480

Ori.a. Pcm. Aih. St. Sibiu, K. A. Hetzeldorf 6/3. Siegel, riind, Dm. 65 inm, rotes Wachs in WachsschUssel. an weiss-rosa Seidenschnur angehangt. Derselbe Stempel wie N'r. 3 362. Diuck: Archiv 30, 1901, -156 Nr. 9.

Von (ler Kaiulei: Commissio propria domini regis.

Nos Mathias dei gratia rex Hungariae, Bohemiae et cetera memoriae com- mendamus tenore praescntium significantes quibus expedit universis, quod quia villa nostra Saxonicalis Eczel vocata in partibus nostris Transsilvanis adiaccns pro ipsius utilitate, defensioneque et decore in ecclesia sua parochiali castrum aedificare idjmque turribus, moenibus ac aliis necessariis ad id aptis propugnaculis aedificare et construcre nititur, prout iam continuare de facto dicitur. Igitur nos pro hiis et aliis eiusdem meritis, quae apud nos summo studio cumularunt, accepta etiam supplicatione fidelis nostri nobilis magistri Ladislai filii Georgii Thabiasy de Eczel praedicta, notarii cancelariae nostrae, pro hac re nobis facta sive porrecta annuimus eidem villae nostrae et conces- simus, ut dum generalcm exercitum moveri contingat, quem vel de nostro mandato vel vayvodarum nostrorum aut aliorum quorumcumque omnis po- pulus illarum partium per singula capita ingredi deberet solum duae partes popuiorum dictae villae nostrae Eczel tunc proficiscantur ad exercitum huius- modi. el alia tcrtia pars remaneat pro custodia praefatarum munitionum per eos iam factarum et faciendarum et hanc libertatem sive exemptionem in perpetuum habeat villa nostra praenotata, immo annuimus et concedimus pra- esentium per vigorem. Ita tamen quod illa tertia pars populique remanebit iuxta aestimationem iuratorum ipsius villae nostrae aliquid ad labores muni- tionum praenotatorum semper contribuere teneatur. Quocirca vobis fidelibus nostris magnifciis vayvodis et vicevayvodis dictarum partium nostrarumTrans- silvanarum, item levatoribus et sollicitatoribus dictorum exercituum aliisque cuiusvis status et conditionis hominibus, praesentibus et futuris, praesentium notitiam habituris harum serie firmissime mandamus, quatenus a modo dein- ceps dum opportunitas ingrueret, de levandis populis ad aliquem exercitum per singula capita annotatos populos dictae villae nosLrae Eczel non amplius quam ad duas partes levare et in exercitum ducere audcatis. Et secus gratiae nostrae sub obtentu facere non praesumatis. Praesentes autem quas sigillo nostro secreto, quo ut rex Hungariae utimur, impendenti communiri fecimus, post earum lecturam semper reddatis praesentanti. Datum Budae in dominica Reminiscere, anno domini millesimo quadringentesimo septuagesimo primo, regni nostri anno quartodecimo, coronationis vero septirao.

Auf dem imgebogenen Teil der Plica rechls: Lecta M.

3 847

Ofen 1471 Miirz 10. Konig Matlhias befreii die Kronstddler iind Burzenldnder vom Zoll in Thorenburg.

Orig. Pcrg. Arh. St. Brajov, Priv. 199. Siegel rund, Dm. 63 mm, rotes Wachs in

weisser Wachsschiissel, an weiss-roter Seidenschnur angehanqt. Derselbe Stempel wie

Nr. 3 362.

Druck: Teleki, Hunyadiak kora 11, 434 Nr. 522.

UnvoUstandig und Bruchstiick: Marienburg, Kleine sieb. Geschichte, 223 224 und 175.

Von der Kanzlei: Commissio propria domini regis.

481

Mathias dei gratia rex Hungariae, Bohemiae et cetera ad perpetuam rei memo- riam. Merito robur et decus regnoruiii in amplitudine civitatum consistere dicuntur, prout iu locatione civitatis uostrae Brassoviensis et situ terrae Barcza perpendimus, quae et pro decore et pro muro sive porta regni nostri cx iiia parte habentur, ita magnifice quidem ac taiibus aedificiis et munitionibus ut omnium laudes sine invidia cuiusque digne merentur, quae sicuti munitionibus huiusmodi ita etiam fide et virtutibus clare laabentur, siquidem ipse et com- munitas ipsarum primura praedecessoribus nosLris regibus et tandem quon- dam iilustri domino Johanui de Hwnyad dicti regni nostri Hungariae guber- natori genitori nostro carissimo ac maiestati nostrae in rebus diversis multa- rum adversitatum tempore adeo constanter exhibuerunt, ut quamvis saepius a pravis regios houores ac statum persequentibus viris impugnationes gravis- simas, damna rerum, pericula personarum ac alias diversas tribulationes et raultas temporum iniurias novissirae praesertim dum Transsilvanenses nostri a vera fide et obedientia nostra deficientes, contra nos indurato anirao insur- rexerant, susceperiut et pertulerint, nunquara tamen a vere fidei semita visi sunt deviasse, sed eo clarior ipsorura fides evasit, quo incoraraoda susceperunt graviora. Nihilorainus quoque sumptuosas expensas in servanda huiusraodi vera fidelitate liberaiiter et copiose fecerunt et habuerunt, pro quibus omni- bus ac etiara in recompensara et satisfactionem omnium praeraissarura expen- sarura, accedente etiara ad haec humillima supplicatione fidelis nostri pruden- tis et circumspecti Petri Wyroch, civis dictae civitatis nostrae Brassoviensis, omnes et singulos cives et commuuitatem dictarum civitatis nostrae Brasso- viensis et terrae Barcza a soiutione tributi in oppido nostro Thordensi exigi solitide ipsorum personis ac quibuscunque mercibus, animalibusetrebusac bonis eorum venalibus aliisque quibuscunque et cuiuscunque scilicet generis et spe- ciei existant, facienda ia perpetuum gratiose exemimus, supportavimus et libertavimus, imo exirairaus supportaraus et libertamus praeseutiuni per vigo- rem. Quocirca vobis fidelibus nostris tributariis et vicetributariis in dicto oppido nostro Thordensi nunc constitutis et in futurura constituendis harura serie firmissirae raandaraus, quatenus a modo imposterum cives et inhabita- tores praedictae civitatis nostrae Brassoviensis et terrae Barcza in dicto loco tributi vestri ad solvenduni de quibuscunque rebus ipsorura cuiuscunque gene- ris et speciei existant, tributum aliquod contra forraara praedictae nostrae gratiae artare et compellere aut ratione non solutionis alicuius tributi in per- sonis vel rebus eorura impedire aut daranificare nusquara et nequaquara prae- sumatis, nec sitis ausi modo aliquali. Alioquiu commisiraus wayvodis partiura regni nostri Transsilvanarum et eorum vicewayvodis comitibusque vestris parochialibus, ut ipsi dum per praedictos cives vel eorum alterum superinde requisiti tuerint, vos ad observanda huiusn odi mandata nostra per omnia gra- vamina vestra in talibus fieri solita, auctoritate nostra prae;entibus ipsis in liac parte attributa et iustitia raediante corapcllant et astringant. Secus ergo et gratiae nostrae sub obtentu facere nou praesuraatis. Praesentes auteni quas secreto sigillo nostro, quo ut rex Hungariae utimur impendenti communiri lecimus, post earura lecturam seraper reddi raandaraus praesentanti. Datum Budae in dominica Reminiscere, anno doraini raillesirao quadringentesirao seqtuagesimo prirao, regui nostri anno quarto decirao, coronationis vero sep- timo.

Auf der Plica: hecta. M.

Au[ der Riickseite von eincr Hand des 15. Jahrhunderts: Privilegium super theo- lonio in Thorda. In Schrift dcs 1(>. Jahrhunderts: Exemptio cum declaratione virtutis, constantiaeque et fidelitatis Brassouiensium.

482

3 848

Ofen H71 Marz 10. Konig Mallhias verleiht auf Biiten des Mariin Faber von Mediasch deni Marktort Tartlaii die „Insiila Bosaii" als neiie Schenkiing.

Orig. Perg. Arh. St. Brajov, Priv. 195 (frulier K. A. Tartlau Nr. 4). Siegel, rund, Uiu 65 mm, rotes Wachs in Wachssehiissel an rot-weisser Seidenschmir angehangt. Derselbe Stempel, beschiidigt, wie Xr. 3 362. Einc ctwa gleichzeitige Abschrift Perg. cbenda, Priv. 196. Eingeschaltet voni siebenbiirgischen Woiwoden Petrus von Sl<t. Geor- gen und BOsing 1509. Perg. ebenda, Priv. 288 und damit beglaubigt vom Konvent von Koloszmonostor 1515 Orig. ebcnda, Priv. 288 Beilage 1. Regcst: Csallner, Tartlau 34.

Von der Kanzlei: Commissio propria domini regis.

Nos Mathias dei gratia rex Hungariae Bohemiae et cetera memoriae commen-

damus tenore praesentium significantes quibus expedit universis, quod fideiis

noster circumspectus Martinus Faber, nunc civis oppidi nostri Meggyes alias

de Prasmar pro parte et in persona eiusdem oppidi nostri Prasmar per medium

suae supplicationis nostrae declaravit maiestati in hunc modum. Quomodo

ipsum oppidum nostrum haberet quandam insulam Bosaw vocatam in con-

finibus metarum terrae Barcza a parte alpium Transalpinarum sitam et adia-

centem, in cuius pacifico dominio idem oppiduni et per consequens eius com-

munitas ab antiquo semper fuisset et nunc esset, sed quia iura et litteralia

instrumenta factum huiusmodi insulae tangentia et concernentia tempore inter

medio casualiter ignis voragine consumpta fuissent. Igitur nunc ipsum oppi-

dum nostrum formidaret de futuro pcriculo suo ne sine litteris et iuribus illis

huiusmodi insula sua aliquando privaretur. Ceterum quod multi essent homi-

nes signanter ex Siculis, Wolahis et Bulgaris, qui pecudes et oves suas contra

voluntatem ipsius oppidi nostri ad ipsam insulam pellere ac per hoc eandem

omnibus herbis ac aliis utilitatibus quas continent anichilare consuevissent

in eiusdem oppidi nostri non modicum damnuni. Unde ipse Martinus Faber

facta huiusmodi declaratione supplicavit nostrae maiestati in persona ipsius

oppidi nostri, ut ipsam insulam eidem oppido noslro de novo et novae nos-

trae donationis titulo donare ac ipsum oppidum ad defendendum in ipsa insula

aliquibus fidelibus nostris nostra in persona committere dignaremur. Cuius

nos supplicatione exaudita, praesertim cum illi oppido nostro non mediocriter

afficiamur et cupiamus eius meliorationcm, annotatam insulam Bosaw in

cuius ut praefertur pacifico dominio idem opidum nostrum ab antiquo fuisset

et nunc esset, cum omni iure nostro regio si quod in eadem qualitercumque

haberemus aut nostram ex quibuscumque causis, viis, modis et rationibus

concerneret maiestatem ac paritcr cum aliis suis utilitatibus sub metis illis

quibus hactenus per ipsum oppidum nostrum tenta fuisset et conservata. Re-

bus ita se habentibus, eidem oppido nostro et per consequens eius communi-

tati quae pro tempore fuerit de novo et ex novo novaeque nostrae donationis

titulo dedimus, donavimus et contulimus, immo damus, donamus et conferi-

mus iure perpetuo et irrevocabiliter tenendam, possidendam pariter et haben-

dam harum nostrarum vigore et testimonio literarum mediante, salvis tamen

iuribus alienis. Quocirca vobis etiam fidelibus nostris comitibus Siculorum

nostrorum et eorundem vicecomitibus nunc constitutis et in futurum consti-

tuendis ac egregiis Georgio Thabiasii de Eczel, iudici regio sedis nostrae Senk

ac Johanni de Pethk firmiter mandamus, quatenus a modo deinceps praefa-

tum oppidum nostrum et eius communitatem adversus omnes, qui se praeter

voluntatem eiusdem oppidi nostri contra iusta iura eiusdem de insula prae-

notata cum pecudibus et pecoribus aut aliter in conculcationem et anichila-

tionem utilitatum insulae ipsius intromitterent, nostrae maiestatis in persona

483

et auctoritate praesentibus vobis in hac parte attributa et iustitia mediante semper tueri et protegere debeatis et secus facere non audeatis. Praesentcs quoque, quas secreto sigillo nostro, quo ut rex Hungariae utimur, impendenti commuuiri fecimus, post earum lecturam reddatis praesentanti. Datum Budae in dominica Reminiscere, anno domini millesimo quadringentesimo septua- gesimo primo, regni nostri anno quartodecirao, coronationis vero septimo.

Unten rechts auf der Plica: Lecta M.

Auf der Riickseite in Schrift des 15. Jahrhunderts: Littera ad Prasmar super pratum s-u insulam Bosaw.

3 849

1471 Marz 11. Konig Matthias beglaubigt iiber Ersuchen des Kronsladier Biir- gers (civis) Petrus Wyroch, der noslrum accedens in conspectum in sua ac uni- versorum civium et communitatis eiusdem civitatis nostrae Brassoviensis no- minibus et personis darum angesucht hat, seine Urkunde aus 1462 Nr. 3 296 ge- mdss welcher Petrus filius quondam Anthonii Sandor de Zent Agatha... quasdam duas possessiones suas \V3faIw et Comlos, in idiomate vero theuthonico Neu- dorff et Hopsyfen vocatas im Kronstddter Distrikl der Siadt Kronsladt schenkt, und bestdtigt sie zufolge des jiingst in Sluhlweissenburg crlasscnen Dekretes in vollem Umfang.

Datum per manus reverendissimi in Christo patris domini Johannis archi- episcopi ecclesiae Strigoniensis primatis Hungariae et apostolicae sedis legati nati et cetera, aulae nostrae summi cancellarii fidelis nostri dilecti, anno do- mini millesimo quadringentesimo septuagesimo primo, quinto Idus Martii, regnorum nostrorum anno Hungariae et cetera quarto decimo, coronationis septimo, Bohemie vero secundo. Venerabilibus in Christo patribus dominis eodem Johanne Strigoniensis archiepiscopo, Gabriele electo Colocensis, Johan- ne Agriensis, Varadiensis et Transilvaniensis sedibus vacantibus, Oswaldo Zagrabiensis, Johanne Quinqueecclesiensis, Alberto Vesprimensis, Demetrio Jauriensis, Viucentio Vaciensis, Johanne Chanadiensis, Thoma Nitriensis, Benedicto electo et confirmato Bosnensis, Nicolao de Balhor electo Sirmien- sis, Nicolao electo et confirmatoTiuinieusis, Paulo Segniensis et Nicolao Modru- siensis ecclesiarum episcopis ecclesias dei leliciter gubernantibus. Item Magni- f icis Michaele Orzag de Guth regni nostri Hungariaepraedicli palatino, Johanne Pangraz de Dengeleg et Nicolao Chupor de Monozlo waiwodis Transiluanis, comite Johanne de Rozgon iudice curiae nostrae, Nicolao de Vilag et Mathias de Maroth Machouiensis, Damiano Horwath de Chabrad Boznae et Sclavoniae ac Blasio Magyar Dalmatiae et Croatiae praedictorum necnon eiusdem civita- tis Sclavoniae regnorum nostroruni banis, hore banatus Zeuriniensis vacante, Raynoldo de dicta Rozgon tavernicorum, Bartholomeo de Belthek pincerna- rum, Nicolao de Hedrevara dapiferorum, altero Nicolao de Zeelh agazonum noslrorum regaliuni magistris et Nicolao de Alsolyndwa comite Posoniensi aliis- que compluribus regni nostri comitatus tenentes et honores.

Auf der Plica rechts von dcr Kanzlei: Lecta M.

Auf der Riickseite von der Kanzlei: Regestratum M. Juslh folio CCC XXXV.

Orig. Perg. Ungar. Landesarchiv Budapesl Dl. 45 457. Doppelsicgel, rund, Dm. 115 mm, in Ilolzkapsel an weiss-roler Seiden.sclmur angehangl. Dersclbe Slempel wie Nr. 3 369 im .\vers. Revers in Holzkapscl unzuganglich.

484

3 850

Ofen 1471 Miirz 12. Koniij Matthias beauflragl die siebenbiirgischen Woiwoden imd Vizewuiwoden. dem Richter von Dcsch Stephan Toth gegen den Adligen Sigis- niund de Draag zum Recht zu verhclfen.

Orig. Pap. Arh. St. Cliij Napoca, Aichiv der Stadt Dej Nr. 49. Siegel, rund, Dni. 65 mm, in rotes Wachs, papierbedeclvt, vorne aufgedriickt. Derselbe Stempel wie Nr. 3 362.

Von der Kanzlei: De conimissione domini regis.

Mathias dei gratia rex Hungariae, Bohemiae et cetera fidelibus nostris magni- ficis vaivodis nostris Transsiluanis eorumque vicevaivodis salutem et gratiam. Exposuit nobis fidelis noster circumspectus Stephanus Toth, iudex civitatis nostrae Dees per modum querelae, quomodo in anno cuius iam quintadecima vel citra instaret revolutio, Sigismundus de Draag ipsum exponentem in li- bca sua via in silva prope possessionem Waydahaza vocatam repertum nullis suis culpis exigentibus dire et acriter verberasset, insuper ab eodem ducentos florcnos auri in parata pecunia ac unum equum et quam plures alias res pro tunc erga ipsum repertas recepisset et abstulisset in praeiudicium et damnum ipsius exponentis non modicum. Unde supplicavit nobis idem exponens, ut sibi circa praemissa remedium adhiberenius oportunum. Et quia nos huiusmodi hominum verberationes ac pecuniarum ablationes et alios actus potentiarios pei quempiam fieri non volumus, ideo fidelitati vestrae harum serie stricte mandamus, quatenus reccptis praesentibus vocatis coram vobis eisdem parti- bus ad unum certum terminum et ex parte praefati Sigismundi de Draag de et super omnibus praemissis annotato e.xponenti iuxta suas comprobationes et evidentia documenta iudicium et iustitiam atque omnimodam satisfactionem impendere debeatis, adeo et in tantum. ne idem exponens nostrae de cetero su- perinde quoquomodo cogatur conqueri maiestati, auctoritate nostra praesenti- bus vobis in hac parte attributa et iustitia mediantibus. Secus non facturi; Praesentibus perlectis exhibcnti restitutis. Datum Budae in festo beati Gre- gorii papae, anno domini millesimo quadringentesimo septuagesimo primo, regni nostri anno quartodecimo, coronationis vero septimo.

3 851

Ofen 1471 .Marz 12. Konig Matthias weist alle Wurdenlriiger und Rechtsinhaber des Reiches an. die Bewuhner der Stddte Desch und Ocna Dejului in ihrer Zollfrei- heil zu schiXtzen.

Orig. Perg. Arh. St. Gluj-Napoca, Archiv der Stadt Dej Nr. 50. Siegel, war an weiss- violetter Seidenschnur angehangt. Eingeschaltet von Johann Zipolya 1540, Orig. ebenda Xr. 130.

Von der Kanzlei: De commissione domini regis.

Mathias dei gratia rcx Hungariae, Bohemiae et cetera fidelibus nostris univer- sis et singulispraelatis, baronibus, coraitibus, castellanis, nobilibus ipsorumque officialibus, item civitatibus, oppidis et villis carumquc recloribus, iudicibus et villicis, cunctis etiam alterius cuiusvis status et conditionis hominibus, nec- non tributariis et loca tributorum tenentibus, tam nostris regalibus et regina-

485

libus quam etiam aliorum quoruracumquc in terris et super aquis ubilibet intra ambitum huius regni nostri Hungariae exigi solitis, nunc constitutis et in futu- rum constituendis praesentium notitiam habituris salutcm et gratiam. Rela- tum est nobis per fideles nostros circumspectos iudices iuratosque cives civita- tum nostrarum Dees et Akna vocatarum in eorum ac totiuscommunitatisearun- dem civitatum personis, quod licet ipsi antiqua eorum libertatc pcr divos reges Hungariae, nostros scilicet praedecessores, et ctiam per nos cis conccssa requi- rente ab omni tributaria solutione de rebus et mercibus eorum facienda semper et ab antiquo exempti et usque in hoc tempora eadem libertate usi fuerint et gavisi. Tamen quia hiis disturbionim tcmporibus in plerisque locis tributorum in iuribus eorum per nonnullos indebite turbati etvexati ac ad solutionem tri- buti contra pracmissas antiquas eorum libcrtates de rebus et mercibus eorum faciendam violenter compulsi fulssent etiam modo ad id faciendum compelle- rentur et artarentur in praeiudicium libertatis eorum et damnum manifes- tum. Unde supplicatum est maiestati nostrae in personis praefatorum civium et communitatum dictarum civitatum nostrarum Dees et Al<na humiliter, ut eis circa praemissa de oportuno rcmedio providere dignaremur. Et quia nos ex li- teris et privilegiis condam exccllentissimorum principum divorum scilicet regum Hungariae praedecessorum nostrorum et signanter condam domini Ka- roli\ similiter regis Hungariae, sigillo suo dupplici impendenti communitis, privilegium condam domini Andreae,^, consimiliter regis Hungariae confir- mative in se habentibus, coram nobis in specie productis, memoratos cives et incolas praetactarum civitatum nostrarum in^ certis^ locis'^ tributorum ab omni tributaria solutione excmptos esse comperimus. Igitur nos tum hiis respecti- bus tum vero considcratis fidelibus servitiis eorundem civium et incolarum ea- rundem civitatum nostrarum per eos praedecessoribus nostris regibus et etiam nostrae maiestati in praeparandis navibus et deferendis salibus nostris regali- bus in terris et supcr aquis exhibitis eosdem cives et incolas dictarum civitatum nostrarum Dces et Akna universos pro temporeeonstitutos simulcum rebus et mercibus ipsorum iuxta vim et formam privilegiorum ipsorum praedictorum a modo deinceps perpetuis temporibus^ iu'' praescriptis^ locis^ tributorum^ ab omni tributaria solutione exemptos esse declaramus, mandantes fidelitati vestrae et cuiuslibet vestrum firmiter, quatenus a niodo in posterum tempo- ribus successivis universis a praefatis iudicibus, iuratis ceterisque civibus ac hospitibus, mercatoribus ct incolis praetactarum civitatum nostrarum Dees et Akna ipsorumque mercantiis ac rebus et bonis, dum ad loca tributorum huius- modi accesserint, contra praemissas antiquas eorum libertates, in quantum eas habent, nullum tributum nullamve tributariam solutionem petere et exigere petique seu exigi facere pracsumatis, scd sinite eos ct corum qucmlibet absque tributaria exactione ad loca, quo malucrint, accedcre ct proficisci. Alioquin committimus fidclibus nostris praescntibus et futuris comitibus vel vicecomi- tibus et iudicibus nobilium illorum comitatuum, in quibus contra libertates praefatorum civium nostrorum tributum cxigeretur, ut ipsi scita prius superin- de mera veritate vos et quemlibct vestrum ad pracmissa obscrvanda eliam per gravamina veslra in talibus fieri solita artius compellant ct adstringant, auc- toritate nostra pracscntibus ipsis in hac parte attributa et iustitia mediante. Secus ergo facere non ausuri. Pracsentcs autem quas secreto sigillo nostro, quo ut rex Hungariae utimur, impendenti communiri fecimus, post earum Lectu- ram sempcr reddendo pracsenlanti. Datum Budae in fcslo beati Grcgorii papac, anno domini millesimo quadringcnlcsimo ;;cpluagcsimo primo, regni uoslri anno quarlodecimo, coronationis vero seplimo.

1 Ub. I, 298 Nr. 323. » Dariiber Rasur.

« Ub. I, 169 Nr. 239.

486

3 852

Ofen 1-471 Miirz \\. Konig Mallhias beauftragt das Weissenburger Kapilel, den Hernmnnstadler Johannes Flasner, Paul, den Sohn des verstorhenen Leonard Greb de Wyfalw und Thomas, den Sohn Peters de Galthew in dominium posses- sionis Pokafalwa in comitatu Albensi Tianssilvanae existentis ipsos omnis iuris titulo concernentis einzufilhren. Sollte gegen die Einfiihrung Einspraehe erhoben werden, ist die Angclegenheit vor das Woiwodalgericht :u bringen. Datum Budae feria quiiita proxima ante dominicam Oculi, anno domini mil- lesimo quadringentesimo septuagcsimo primo, regni nostri anno quartodecimo, coronationis vero septimo.

Eingeschaltet vom Weisscnburger Kapitel 1471, Arh. St. Cluj-Napoca, Archiv der Filiale Cluj-Napoca der Alcademie der S.R.R., Sammlung Josel Kem6ny, Urkunden Nr. 130. Regest: Szabrt, Az erdtlyi miizeum 76 Nr. 364 zu Marz 21.

3 853

Ofen 1471 Marz 15. Konig Matthias trdgt den Kastellanen von Kokelburg auf, Streilsachen mil den Bewohnern der Zwei Stiihle vor deren eigenen Gerichten aus- zutragen.

Orig. Perg. Arh. vSt. Sibiu, Archiv der Evang. Kirchengemeinde A.B. Media? 211/22/44. Siegel, rund, Dm. 65 mm, war in rotes Wachs vorne aufgedriickt. Bruchstucl<: Archiv 11, 1873, 69 Anm. 4.

Yon der Kanzlei: Commissio propria domini regis.

Nos Mathias dei gratia rex Hungariae, Bohemiae et cetera memoriae commen- damus tenore praesentium significantes quibus expedit universis, quod pro parte et in personis fidelium universorum Saxonum nostrorum in duabus se- dibus Saxonicalibus Meggyes et Selk vocatis partium regni nostri Transsilva- narum commorantium nostrae declaratum extitit maiestati, quod cum castel- lani et vicecastellani in castro Kj^kellew vocato coramorantes contra ipsos Saxones nostros vel eorum alterum aliquid actionis praetenderent vel haberent tunc iidem non coram iudicibus et iuratis senioribus dictorum sedium in cau- sam eos convenirent sed ipsi per se et potentia eorum mediante aliquos ex eis captivarenl et iudicarent captosque tamdiu tenerent quousque a talibus capti- vis certam solutionem extorquerent in praciudicium et dampnum ipsorum expo- nentium valde magnum. Unde supplicalum est maiestati nostrae ipsis superinde de remedio provideri. Et quia nemo in una et eadem causa actor et iudex fieri potest, edicimus igitur, ut nemo castellanorum et vicecastellanorum praefati castri Kykellew per se aliquos ex ipsis Saxonibus nostris iudicare aut quoquo- modo turbare possit sed si aliquis adversus eos aut eorum alterum quitquam actionis habent couveniant tales coram iudicibus et iuratis praedictis et quit- quid iidem decreverint ordine iuris id pro rato habere debeant. Quocirca vobis fidelibus nostris egregiis castellanis et vicecastellanis praedicti castri Kykel- lew nunc constitutis et in futurum constituendis praesentium notitiam habi- turis harum serie firmissime mandamus, quatenus a modo imposterum prae- dictos Saxones nostras contra dictum decretum nostrum quoquomodo impedire nusquam et nequaquam praesumatis scd si quid actionis contra ipsos vel eorum alterum ut praemissum est agere habebitis prosequamini ordine iuris coram

487

dictis iudicibus et iuratis senioribus, ubi vobis non deerit iudicium et iustitia prout notabit ordo iuris. Secus igitur gratiae nostrae sub obtentu facere non au- deatis. Praesentibus perlectis exhibentis restitutis. Datum Budae feria sexta proxima ante dominica Oculi, anno domini millesimo quadringentesimo septuagesimo primo, rcgni nostri anno quartodecimo, coronationis vero septi- mo.

3 854

Ofen 1471 Marz 15. Koniq Matlhias spiicht dcr Gemeindc Wolz einen aiif Kokel- burger Gemarkiing liegenden Weinberg m.

Orig. Perg. Arh. St. .Sibiu, Archiv der Evang. Kirchengemeinde A.B. Medias 212/23/45. Siegel, rotes Wachs in weisser Wachsschiisscl, rund, Dm. 65 mm, an rot-weisser Sei. denschnur angehangt. Derselbe Stempcl wie Nr. 3 362. Eingeschaltet von Wladislaw II. 1492, Orig. cbenda 222/33/58.

Regest: Archiv 11, 1873, 70 Anm. 1.

Von der Kanzlei: Commissio propria domini regis.

Nos Mathias dei gratia rex Hungariae, Bohemiae et cetera memoriae commen- damus tenore praesentium significantes quibus expedit universis, quod cum vil- la nostra Saxonicalis Wewlcz vocata ad duas sedes Saxonicales Meggyes^ et Selk vocatas pertinens propter angustiam terminorum et terrarum suarum co- geretur alias plantare vineas in quodam promontorio sibi quidem proprinquo quod pertinerct ad oppidum et castrum nostrum Kykellewar et ab eo tempore continuans culturam huiusmodi vinearum iam per vexationes castellanorum dicti castri nostri non utilitatem uostram sed propria lucra sectantium in illum statum devenisset, ut non in meliorationem sed in desolationem magis tendere videretur. Ex eo maxime, quod singulis annis eisdem castellanis nos- tris duo vasa vinorum et decies centum denarios de huiusmodi promontorio solvere teneretur. Nos autem cupientes potius utilitatem nostram et augmen- tum bonorum nostrorum et coronae, quam aliquarum privatarum personarum praesertim stiam, quod dictum oppidum noslrum Kykellewar tantum de terris habeat, ut non sit ei opus de dicto promoutorio magnam curam habere. Idem promontorium ab ipso castro et oppido nostro de mera auctoritate nostra et po- testatis plenitudine usque ad metas Kapws vocatas sequestrantes eidem villae nostrae Wewlcz pariter cum vineis in eodem promontorio per eam plantatis duximus annectendum ac diclos decies centura denarios et duo vasa vinorum eidem relaxandum. Ita ut promontorium illud ipsius villae in perpetuum et irrevocabiliter sit et existat nec unquam teneatur aliquid pro eo solvere cas- tellanis praenotatis immo annectimus et relaxamus praesentium per vigorem. Quocirca vobis fidelibus nostris magnificis vaivodis et vicevaivodis partium nostrarum Transsilvanarum ac corum castellanis et vicecastellanis in dicto cas- tro Kykellew- nunc conslitutis et in futurum constitucndis, item praefato oppi- do nostro I-Cykellewar liarum serie mandamus, quatenus a modo deinceps vos de dicto promontorio non ingeratis sed permittatis illo uti dictam villam nos- tram tamquam ex praemissa gratia nostra suo proprio proniontorio nec aliquid superinde in antea exigere praesumatis. Et secus gratiae noslrae sub obtentu^ facere non praesumatis. Praesentes autem quas secreto sigillo nostro, quo ut rex Ilungariac utimui, in pendenti communire fecimus post earum iecturam semper reddi mandamus jjraesentanti. Datum Budae fcria sexta proxima ante dominicam Oculi, anno domini millesimo quadringentesimo septuagesimo pri-

488

ino, icgiionim nostrorum anno Hungariae et cetera quartodecimo, coronationis septimo, Bohciniae vero secundo.

^ Einsciialtiin;; AFegyes. * Vorlage oplendu.

* Einschallung Kykellewar.

3 855

Ofen 1471 ^liir/. IG. Koniq Mallhias heauflnigi das Weissenburger Kapilel, bei (ler Einfuhrung der Stadt Kronstadt in die ihr von ihrem Milbiirger Petrus filius Anthonii Sandor de Zenthagatha vermachlen Bcsitzungen Wyfalw et Komlod in idiomate vero theothonico Newdorff et Ilopsyfen in districtu Brassoviensi habitas mitzuwirken. Als Vertreter des Konigs werden Demetrius de Arapathak oder Laurentius de Myko bestimmt.

Datum Budae sabbato proximo ante dominicam Oculi, anno domini millesimo septuagesimo primo, regni nostri anno quarto decimo, coronationis vero sep- timo.

Eingeschaltet vom \Yeissenbuiger Kapitel 1471, Aih. St. Brasov, Priv. 198.

3 856

t

Ofcn 1471 Miir/. 18. Konig Matthias verlcilit der Sladt Kronstadt die Besitiungen

Schirkanijcn und Pcirau.

Orig. Pap. .Xrh. St. Bra.sov, Priv. 200. Siegel, rund, Dni. 66 nini, in rotes AVachs vorne aufgedruclvt. Dcrselbe Stcmpcl wic Nr. 3 362. Eingcschaltet vom Weissenhurgcr Kapitel 1471 ebcnda Priv. 201 und von Konig Mattliias 1475 ebcnda Priv. 209. Mit dieser Urkunde cingeschaltet von Konig .Johann Zapolya 1531 cbenda, Priv. 401. Ein zweites Orig. Pap. Ungar. Landesarchiv Budapcst DI. 29 302. Siegel war in rotcs Wachs auf der Riickseite zum Verschluss aufgedriickt.

Von dcr Kanzlei: Conimissio propria doniini regis.

Nos Mathias dei gratia rex Hungariae Bohemiae et cetera raemoriae commen- damus tenore praesentium significantes quibus e.xpedit universis, quod nos tum ad supplicationem fidelis nostri prudentis et circumspecti Petry Wyroch, civis civitatis nostrae Brassoviensis, per eum pro parte universorum civium et to- tius communitatis dictae civitatis nostrae Brassoviensis nostrae propterea porrectae maiestati, tum vero consideratis fidelibus servitiis eorundem civium et communitatis ipsius civitatis nostrae, per eos primum sacrae praedicti regni nostri Hungariae coronae tandemque nostrae maiestati sub locorum et tempo- rum varietate e.xhibitis et impensis totum et omne ius nostrum regium si quod in posscssionibus .Sarkan et Mykesdorff vocatis, in comitatu Albensi Transsi- luaniae partium Transsiluanaruni regni noslri nunc apud nianus cuiusdam Georgii Gereb de Brassouia liabitis qualitercumque haberemus aut nostram ex quibuscumque causis, viis, modis et rationibus concernercnt maiestatem, simul cum cunctis earundem utilitatibus et peitinentiis quibuslibet terris scilicet arabilibus cultis et incultis, agris, pratis,pascuis, foenetis, silvis, ne- moribus, montibus, vallibus, vincis vinearumque promontoriis, aquis, fluviis. piscinis, piscaturis aquaruinque decursibu.s, molendinis et molendiiiorum jocis, generaliter vero quaruinlibet utilitatum et pertinentiarum earundem in-

489

tegritatibus quovis nominis vocabulo vocitatis sub suis veris metis et antiquis praemissis sicut praefertur, stanlibus et se habentibus, memoratae civitati nostrae Brassoviensi et eiusdem communitati quae pro tempore fuerit dedimus, donavimus et contulimus, imo damus, donamus et conterimus iure perpetuo et irrevocabiliter tenendum possidendum pariter ct habendum. salvo iure alieno, harum nostrarum vigore et testimonio literarum mediante, quas in formam nos- tri privilegii redigi faciemus dum nobis in specie fuerint reportatae. Datum Budae feria secunda proxima post dominicam Oculi, anno domini raillesimo quadringentesimo septuagesimo primo, regni nostri anno quartodecimo, coro- nationis vero septimo.

Auf der Ruckseiie von der Kanzlei: R(egestra)ta folio CCCXXXVI M. Iwsth. In Schrift des 15. Jhs.: Donatio super Scharlvan.

3 857

Ofen 1471 Marz 18. Konig Matlhias beauftragl das Weissenburger Kapitel, bei der Einfiihrung der Sladt Kronstadt in totum et omne ius nostrum regium, si quod in possessionibus Sarlcan et Mykesdorff vocatis in coraitatu Albensis Transsilvanae partium Transsilvanarum regni nostri nunc apud manus cuiusdam Georgii Greb de Brassouia habitis qualitercumque haberemus mitzuwirken. Als Vertreter des Konigs werden Audreas vel Demetrius Greb dicti de Arapathak aut Laurentius Mylco de Hydweg bestimmt.

Datum Budae feria secunda proxima post dominicam Oculi, anno raillesimo quadringentesimo septuagesimo primo, regni nostri anno quartodecimo, coro- nationis vero septimo.

Eingeschaltet vom Weissenburger Kapitel 1471, Orig. Perg. Arli. St. Brajov, Priv. 201; mit dieser Urkunde von Konig Matthias 1475 ebenda, Priv. 202 und von Johann Zapolya 1531 ebenda, Priv. 209.

3 858

Ofen 1471 Marz 19. Konig Mattliias verbietet allen Adligen und Grundbesitzern Siebenburgens, Grundhorige nach Entrichtung des Grundzinses und der andern Schuldigkeiten an der Vbersiedlung in das Gebiet der Sieben und Zwei Stiihle zu liindern .

Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U II 336. Siegcl, rund, Dm. 65 mm, papierbcdeckt, in rotes Wachs vornc aufgedruckt. Derselbe Stcmpel wie Nr. 3 362. Druck; Teleki, Hunyadiak kora 11, 440 Nr. 525. Regest: Transilvania 1873, 239 = Hurmuzaki, Documente II, 2, 214 Nr. 193.

Xon der Kanzlei: De commissione domini regis.

Mathias dei gratia rex Hungariae, Bohemiae et cetera fidelibus nostris univer- sis el singulis nobilibus et alterius cuiusuis status posscssionatis hominibus in Transsiluania ubiiibet existentibus praesentes visuris salutem et gratiam. Re- latum est nobis in personis fidelium nostrorum prudentum et circumspectorum virorum universorum civium civitatis nostrae Cibiniensis ac Saxonum nostro- rum septem ct duarum sedium Saxonicallium per modum qucrelae, quodlicet antiqua eoruni libertate dudum cis concessa rcquirentc, quilibet iobagio et io-

490

bagionalis conditionis homo iustis lcrragiis et aliis suis debitis persolutis de bonis ct possessionibus vestiis in medium eorundem exponentium simulcum omnibus rebus et bonis suis liberam recedendi habuerit facultatem. Tamen nonnuUi cx vobis non curala eorum libcrtate eosdem iobagiones, qui videlicet iustis terragiis et aliis debitis suis persolutis, in medium pracfatorum exponen- tium morandi causa rcccdere vellcnl, liberc abire non permitterent, in praeiu- dicium libertatis ipsorum exponentium atquc dampnum. Unde suplicatum est nobis in personis eorundem, ut ipsis circa praemissa remcdium adhiberemus opportunum. Et quia nos praefatos expouentes in eorum libertatibus contra quoslibct tenere volumus et conservare, ideo fidclitati vestrae firmitcr manda- mus, quatenus receptis praesentibus omnes tales vestros iobagiones, qui ut praefertur, iustis tcrragiis depositis ac aliis debitis eorum persolutis, in medium praefatorum exponentium morandi causa reccdere voluerint, difficullate et contradictione sine omni, simulcuni- omnibus rebus cl bonis corum libcrc rece- dere et abire permittatis et permitti facere debeatis. Alioquin committimus et praescntibus facultatem damusfidelibus nostris magnificis wayvodis Transsi- luanis eorumque viccvayvodis nunc constitutis et in fulurum constituendis, ut ipsi scita prius superinde mera veritate, vos et quemlibet vestrum ad prae- missa facienda seu observ^anda etiam per gravamina vestra in talibus fieri so- lita, artius compellant et astringant auctoritate nostra ipsis in hac parte attri- buta et iustitia mediante. Secus ergo nou facturi. Praesentibus perlectis exhi- benti restitutis. Datum Budae feria tertia proxima post dominicam Oculi, anno domini millesimo quadringentesimo septuagesimo primo, regni nostri anno quartodecimo, coronationis vcro septimo.

Aufder Riickseite uon gleichzeitiger Hand: Conductoriales iobagionum.

3 85Q

Ofen WTl Marz 19. Konig Alatthias gestattet den Sachsen der Sieben Sttihle, in den Besitzungen der Burg Hunyad und sonstwo in Siebenburgen Gold zu wo- schen und einzuwechseln.

Orig. Pap. Arh. St. Cluj-Napoca. Arcliiv der Stadt Bistrita Nr. 692. Siegel, rund,

Dm. 65 mm, war in rotes Wachs vorne aufgedriickt.

Druck: Teleki, Hunyadiak kora 11, 438 Nr. 524. Archiv 6, 1863, 188 Nr. 13= Hur-

muzaki, Documente II, 2, 214 Nr. 195.

Regcst: Archiv. Zeitschrift 12,85. Berger, Urkunden-Regesten 41 Nr. 230.

Von der Kanzlei: Commissio domini regis.

Nos Mathias dei gratia rex Hungariae, Bohemiae et cetera memoriae commcn- damus tenore praesentium significantes quibus expedit universis, quod nos tum ad humilimae supplicationis instantiam fidclium nostrorum civium civitatis nostrae Cibiniensis ac Saxonum scptem scdium Saxonicalium nostrae per eos- dcm porrectae maiestati tum vero pensantes commodum et utilitatem eorundem id cisdem duximus annuendum et concedendum, ut ipsi et corum quilibct iuxta antiquam corum libertatem in pertinentia castri nostri Hunyad ac alias in par- tibus nostris Transsilvanis, ubi maluerint aurum lavare et salnitrium laborare ac iuxta cursum cumerarum nostrarum Transsilvanarum et antiquam consue- tudinem eorum huiusmodi aurum pro se cambire valeant atque possint, immo annuimus et concedimus praescntium per vigorem. Quocirca vobis fidelibus nostris castellanis castri nostri Hwnyad nuuc constitutis et in futurum consti- tuendis, cunctis cliani aliis cuiusvis status et conditionis hominibus praesen-

491

tes visurls, harum serie stricte mandamus, quatenus receptis praesentibus a modo deinceps praefatos cives et Saxones nostros aut alterum eorum brevia ra- tione in personis rebusque et bonis eorum impedire, molestare aut quovismodo dampnifiacare nullalenus praesumatis, sed eisdem huiusmodi concambia auri et alia pracmissa iuxta eorum antiquas libertates libere exerccre permittatis et permitti faciatis. Praesentibus perlectis exhibenti restitutis. Datum Budae feria tertia proxima post dominicam Oculi, anno domini millesimo quadrin- gentesimo septuagesimo primo, regni uostri anno quartodecimo, coronationis vero septimo.

3 860

Ofen 1471 Marz 20. Konig Matthias verbietet dem Kronsladter Rat, die Sachsen der Sicben und Zwei Stiihle am Handel mit der Moldau und Walachei :u hindern und ilmen den Warcnstapel in Kronstadt aufzuzwingen.

Orig. Perg. Arh. St. Sibiu, Z.U.I 11. Sicgel, rund, Dm. 66 mm, war in rotes Waclis vorne aufgedriickt, Reste.

\on der Kanzlei: Commissio propria domini regis.

Mathias dei gratia rex Hungariae, Bohemiae et cetera fidelibus nostris pruden- tibus et circumpectis iudici ac iuratis civibus et toti communitati civitatis nos- trae Brassoviensis salutem et gratiam. Relatum est nobis in personis fidelium nostrorum universorum civium et incolarum civilatis nostrae Cibiniensis ac vSaxonum nostrorum septem et duarum sedium Saxonicalium, quomodo vos contra antiquas eorum libertates et privilegia ipsis dudum concessa depositiones et concambia rerum mercimonialium inter ipsos fieri non permitteretis sed con- tra ius ipsorum sub taciturnitate a nostra maiestate huiusmodi concarabia et depositiones rerum pro vobis in ipsam civitatem nostram Brassoviensem pro- curassetis. Uride cum intelligamus ex hac re civitatem nostram Cibiniensem in magnam devenire desolationem pariterquoque ipsis Saxonibus praeiudicia et dampna non modica generari. Ideo mandamus fidelitati vestrae, quatenus dein- ceps non obstante quibuscumque lateris nostris in contrarium libertatis eorum vobis datis huiusmodi depositionem et concambia rerum merciomonialium in medio dictae civitatis nostrae Cibiniensis et Saxonum praedictorum sicuti antiquas literaseorum exigit libere exercere permittatis ac nehiinem ad depo- nendum huiusmodi res mercimoniales in eadem civitate nostra Brassoviense artare et compellere audeatis. Praeterea volumus, ut si quipiam ex ipsis in medio vestri res mercimoniales ab incolis terrae Transalpinae vel Moldaviensis vel alterius cuiusvis nationis hominibus vel precio vel concambio aut quomo- dolicet aliter habere voluerit, ipsis sempcr pacifice ct absque contradictione emcre permittalis et permitti faciatis. Alioquin committimus et praesentibus facultatem damus vvaywodis nostrisTransilvanis ac comitibus Siculorum eorum- que vicesgerentibus, ut ipsi scita prius superinde mera verilatc vos ct qucmlicet vcstrum ad praemissa obscrvanda etiam pcr gravamina vestra arcius compel- lant et astringant auctoritate nostra ipsis in hac parte attributa et iu.stitia me- (iiante. Secus crgo non facturum. Praescntibus perlectis cxhibenti rcstitutis. Datum Budae feria quarta proxima post dominicam Oculi, anno domini mil- lcsimo quadringentesimo sepluagesimo primo. regni nostri anno quartodecimo, coronationis vero sei)timo.

Auf der Ruckseite von gleichzeitiger Hand: Contra Bra.ssovienses in tacto depo- sitioni rerum mercimonialium et cetera.

492

3 861

Diirg Stri'iut, 1 «71 iim April 2't. Bnicltstuck eines Schreibens der Kastellane (Michael) Magnus iind Thomas (Literatiis) von Stremt mit der Aiifforderiing an (den Hernuinnstadter Kat), fiir cinen zugefiigten Schaden Genugtuung zu leisten. Ex castro Dyod Georgii martiris, anno et cetera LXX primo.

Orig. Pap. Arli. St. Sibiu U III 189.

3 862

1471 Mai 3. Das Weissenburger Kapitel gestattei den Dechanten des Bisiiitze und des Kiialyer Kapitels, Strafsachen uon Geistlichen und Laien his zu drei Mark Silber im eigenen Wirkiingskreis zu entscheiden.

Absclirift Arh. St. Sibiu, Wanusliript Zimmerinann dcs Urkuncienbuches X, 208 nach Lniericus Amicinus, Momwienla velera, Handschrift friiher im Archiv dcs Bistritzer Evang. Kapitels A.B. fol. 21.

Capituluni Albensis ecclesiae Transsilvanae in Chrislo honorabilibiis et discre- tis viris ecclesiarum parochialium ructoribus in et sub decanaLibus Bistritiensi et Kyralia constitutis et existentibus salutem et mutuam in domino caritatem. Pro parte vestra nobis fuit expositum, quomodo nonnullae personae tam spi- rituaies quam saecuiares pro rebus miuiniis se invicem iudicialiter trahere ad ecclesiam nostram seu vicarium pro tempore constitutum non aimittunt non attentis etiam viarum et locorum discriminibus. Unde nos huiusmodi anfrac- tibus quin immo coruptelis favorabiliter et solicite cupientes obviare, decanis praediclorum decanatuum pro tempore existentibus annuimus per praesentes, quatenus dicti decani omnes et singulas causas inlra valorem trium marcarum argenti, quasvis personas usque ad decisionem litis cum suis singulis emergen- tiis et condependentiis et connexis, iudicare valeant et possint tenore praesen- tium concedunus facultatem. Quod si alicui partium litigantium coram suo de- cano defeclus iustitiae evidens videbitur, quem detectum pars allegans compro- bare teslibus idoneis posset, ex tunc eliam quaevis partmm ab huiusmodi iu- dicio seu defectu iustitiae possit et valeaL appellare et nihilominus sub dole et false aut contra iustitiam appellans, arbitrio uostro aut vicarii nostri in ex- pensis et birsagiis decenter condemnetur. Datum die mensis raaii, anno domini M" CCCC septuagesimo primo. Et nos Mattheus decretorum doctor, cantor et canonicus ecclesiae supradictae et vicarius grata eL firma ratione nostri officii habere volumus harum nostrarum manu propria literarum testiraonio mediante.

3 863

1471 Mai 6. Das Weissenburger Kapitel schaltet den Einfiilirungsauftrag des K6- nigs Matthias uon 1471 Nr. 3 S55 ein und bestdtigt dass una cum praefato Andrea de dicta Arapathak homine suae serenitatis, noslrum hominem videlicet hono- rabilem dominum Johannem de Prasmar baccalarium ad praemissas introduc- tionem... transmisimus, die berichtet haben, quod ipsi feria sexta proxima post festum beatorum Tiburtii et Valeriani marlirum novissime praeteritura^ ... praesentibusprovidis viris Michaele Weusch et villico de Feldwar-', in ipsorum ac totius communitatis de ipsa Feldwar, Nicolao villico de Fekethehalum in

493

sua ac totius communitatis de eadem Feketeliolum, et Venceslao villico de Helthwen iu sua ac totius communitatis dictae possessionis Hellhwen personis aliisque compluribus accedentibus introduxissent memoratos cives et commu- nitatem dictae civitatis Brassouiensis in dominium earundem ... possessionum Wyfalw et Komlod in ideomate vero Theotonico Newdorff et Hosyfen voca- tarum ... nullo prorsus contradictore apparente ... Datum decimo octavo die diei introdiictionis et statutionis praenotatarum, anno domini supradicto (1471). Venerabilibus et honorabilibus viris dominis Ladislao praeposito ab- sente, Anthonio cantore, Michaele custode decretorum doctoribus, Thoma de Bodok canonico et decano ceterisque concanonicis et fratribus nostris in dei ecclesia regi iugiter famulantibus sempiterno.

Orig. Perg. Arh. St. Bra$ov, Priv. 198, Siegel, spitzoval, an blaugriiner Seidenschnur angehangt. Derselbe Stempel wie Nr. 216.

1 April 19. 2 So Vorlage.

3864

1471 Mai 7. Das Weissenburger Kapilel schaltet den EinfUhrungsauftrag des Konigs Matthias von 1471 Nr. 3 S57 ein und herichiet, dass die Stadt Kronstadt in den Besitz von Schirkanyen und Par&u eingefuhrl worden ist.

Orig. Perg. Arh. St. Brasov, Priv. 201. Siegel, spitzoval, in weisser Wachsschiissel an blauer Seidenschnur angehangt. Derselbe Stempcl wie Nr. 216. Eingeschaltet von Konig Matthias 1475 ebenda, Priv. 209 und damit von KOnig Johann Zdpolya 1531 ebenda, Priv. 401.

Capitulum ecclesiae AlbensisTranssiluanae omnibus Christi fidelibus praesen- tibus et futuris praesens scriptum inspecturis salutem in omnium salvatore. Ad universorum notitiam harum serie volumus pervenire, quod nos literas in- troductoriales pariter et statutoriales serenissimi principis et domini nostri Mathiae dei gratia regnorum Hungariae, Bohemiae et cetera regis, domini nostri gratiosissimi nobis praeceptorie loquentes summo cum honore et oboedientia recepimus in haec verba: (Folgt die l^rkunde des Konigs Matthias von 1471 Nr. 3 857). Nos igilurmandatis eiusdem domini nostri regis in omnibus oboedire cupientes ut tenemur unacum praefalo Andrea Greb de dicta Arapalhak liomine suae serenitatis nostrum hominem videlicet honorabilem dominum Johannem de Prasmar baccalarium ad praemissas introductionem et statutionem faciendas nostro pro testimonio transmisimus fidedignum; qui tandem exinde ad nos reversi nobis uniformiter retulerunt eo modo, quod ipsi feria tertia proxima post festum beatorum Tyburcii et Valeriani martyrum novissime praeteritumi ad facies dictarum possessionum Sarkan et Mykesdorff vocatarum in dicto co- mitatu Albensi existentium habitarum, consequenterque dicti iuris regii in eisdem habiti vicinis et commetaneis earundem universis inibi legitime convo- catis et praesentibus Salomone kenezio de Hercz in sua ac totius communitatis dictae villae Hercz, Stanislao villico de Halmagy in sua ac totius commu- nitatis ipsius villae Halmagy et Johanne Rymer cum domino Johanne Albo dicto plebano de Fogaras in ipsorum ac totius communitatis dictae possessionis Fogaras personis aliisque quam pluribus accedendo introduxissent memoratos cives et communitatem dictae civitatis Brassoviensis in dominium earundem et dicti iuris regii in eisdem habiti slatuissentque easdem et idem eisdem si- mulcum cunctis earum utilitalibus et pertinentiis quibuslibet praemissae regiae donationis tilulo ipsis incumbenlibus perpetue possidendum, duobus diebus

494

in cisdcni nioram facicntcs, nullo pcnitus conlradiccntc nisi terlio dic cum iam de eisdcm exire voluissent, quidam Gcorgius Grcb dc Brassovia contradixisset, sed tandcm ct is cum dictis civibus ct communitate de dicta Brassovia concor- dassct cl litcras suas donalionalcs supcr cisdcm habitas eisdem civibus et com- munitati de eadem Brassovia praesentasset. In cuius rei tcstimonium firmita- temque pcrpetuam praesentes literas nostras privilegiales pendentis et auten- tici sigilli nostri munimine roboratas eisdem superinde duximus concedendas. Datum viccsimo sccundo dic diei introduct ionis et statutionis praenotatarum, anno doniini supradicto vcnerabilibus et honorabilibus viris dominis Ladislao praeposito absentc, Anthonio cantorc, JNIalheo custode dccretorum doctoribus, Thoma de Bodolc canonico et decano ceterisque concanonicis et fratribus nostris in dei ecclesia regii iugiter famulantibus scmpiterno.

i April 16.

3865

Uernianustadt 1471 Mai 7. Sigismuiul, Dechaiit des Hermannstddler Kapitels, entscheidet den Streit zwischen den Pfanern uon Hellau iind Michelsberg um die Michelsberger Bergkirche zu Gunsten Heltaus und lusst das Schriflstiick vom offentlichen Nolar Urbanus beglaubigen.

Orig. Perg. Arh. St. Sibiu, K.A. Cisnadie 502/13. Siegel war an weissroter Seidenschnur angehangt. Eingeschaltet vom offentlichen Xotar Lucas Duerner 1505, Orig. cbenda 509/20.

Sigismundus de Saiisfodio plcbanus, decanus capituli Cybinicnsis. Strigonien- sis iurisdictionis, damus pro memoria tenore praesentium significantes qui- bus expedit universis, quod dudum coram nobis et nostris coassessoribus ac multiplicatis vicibus in iudicium nostrum cxtitit deductum per honorabiles viros Nicolaum plebanum de villa montis sancti Michaclis taniquam acto- rem ab una, ct Bartholomeo de Helta similiter plcbano ab altera partibus ut in causa atlractum in pcrsonis suarum parochialium ccclesiarum super possessione capellae sancli Michaelis in monte aedificatae et proventuum eiusdem. Et quia plebanus de monte sancti Michaelis praedictus ad se ean- dem capellam cum omnibus suis obventionibus pleno iure dicit et allegavit pertinere, e contra autem Bartholomeus plebanus de Helta contestando lite coram nobis sufficientissime probavit ecclesiam suam longitumi tem- poris decursu capcllae istius fuisset in possessione, cuius etiam contrarium in memoria hominum non est, quod etiam suus adversarius minime denegavit. Ideo nos deum et eius iustitiam prae oculis habentes Christi nomine invocato, communicato etiam superinde iurisperitorum et nostrorum coassessorum infrascriptorum consilio decrevimus, declaravimus et diffinivimus, immo declaramus, deccrnimus et diffinimus in his^ scriptis diffiniendo pronuncia- mus hac nostra diffinitiva sententia mediante, uti parochialis ecclesia de Helta memorata possedit et habuit possessionem praedictae capellae in cacu- mine montis sancti Michaelis fundatae et omnium eiusdem emolumentorum. Ita possideat, teneat et habeat eandem capellam pleno iure quam possessio- nem ipsam saepefatam ecclesiae de Helta restituimus et restitutam pronun- liamus salvo iure proprietatis, si cui incumberet condempnantes etiam par- tem adversum videlicet Nicolaum plebanum de monte sancti Michaelis in expensis, fatigis et interesse, quarum taxationem nobis in posterum reser- vamus. In cuius rei testimonium praesentes litteras seu publicum instrumen- tum exinde fieri et per notariura publicum scribamque nostrum infrasciptum

495

scribi ct subscribi nostrique capituli sigilli fecimus appensione communiri. Datum et actum in Cybinio in nostro consistorio, anno domini millesimo quadringentesimo septuagesimo primo, indictione quarta, die vero martis, septima mensis Maii, h«ra vesperorum vel quasi, pontificatus sanctissimi in Christo patris et domini nostri domini Pauli divina providentia papae secundi anno eius octavo. Praesentibus ibidem eximio venerabili honorabilibusque dominis Matheo decretorum doctore, custode et canonico ecclesiae Albensis Transsilvanae, Johanne artium et sacrae iuris canonici baccalaureo in Cibi- nio, Jacobo in Magno Horreo artium liberalium magistro, Cristanno in Insula Christiana, Petro in Parvo Horreo, Servacio in Schellenberg, Blasio in villa Nepponis, Petro in Purgperg, Huperto in Kastinholcz et Michaele in Dal- heym ecclesiarum parochialiura sedis Cibiniensis plebanis ac Laurencio de Dobrica in Reycha Transsilvanensis diocesis plebano et Wenczesslao de Dres- den in Cibinio capellano testibus ad praemissa rogatis et requisitis.

(Notarzeichen) Et ego Urbanus Petri de Stynawia Wratislaviensis diocesis publicus papali ac imperiali auctoritatibus notarius et coram suprascripto venerabili viro domino Sigismundo, decano Cibiniensi, scriba praetactarum partium coram eo litigationi sententiae, promulgationi aliisque omnibus et singulis praemissis dum sic ut praemittitur fierent et agerentur unacum prae- seriptis testibus praesens fui, eaque sic fieri vidi et audivi. Ideo praesentes literas seu publicum instrumentum manu mea propria scriptum et de man- dato ipsius domini decani exinde confeci et publicavi signoque meo solito et consueto ac nomine cum appensione Cibiniensis capituli sigilli consignavi in fidem et testimonium omnium praemissorum rogatus et requisitus.

* Vorlage hiis.

3866

1471 Mai 7 1490 Mai 7. Die Monche des Klosleis Coimeana ersuchen den Rat von Hermannstadt, den Worlen ihres Dieners Glauben zu schenken. Sie wol- len mit dem Rat in Freundschaft leben imd werden seine Gesandten freundlich aufnelunen; dasselbe erbitten sie fiir ihrc eigenen Boten. „Geschrieben 7. ?*Iai". Adresse: „Dem Herrn Burgermeister Thomas und den zwiilf grossen Hats- herren".

Orig. Pap. unbesiegelt Arh. St. Sibiu, Handschriftensammlung des Brukeiithalmuseums

R 1-10 Nr. 711.

Den Ansatz fiir die zeitliche Einordnung dieses Schreibens liefert dcr Name dcs Her-

mannstadter Biirgermeisters. Es handelt sich dabei um den namhaften Thomas Altem-

berger, der als Burgermeister ani 29. Dezember 1470 erstmals gcnannt wird, vgl.

Nr. 3 836. Mit geringen Unterbrechungcn ist er bis zum Jahr 1490 im Amt geblieben,

wo er noch am 27. Dezember zum letzten Mal in dieser Eigcnschaft erscheint, vgl. .\rh.

St. Sibiu, Coll. post. V 1176. Am 30. Juni 1491 ist Thomas Altcmbcrger aus dem

I.eben geschieden, doch wird er in dem Bericht daruber nicht ausdriicklich als Biir-

germeister bezeichnet, ebenda U H 499.

Druck: und rum. Ubersetzuna; Dragomir, Documentc noua 74 Nr. 65.

3867

Klausrnlmrg 1471 Mai 12. Konig Matthias geslattet dcn Bewohncrn von Bis- tritz und seiner Pertinenzicn. das aiif ihrem Gebiet gewonnene Salz fiir dcn Higen- gebrauch zu vcrwenden.

496

Orif!. lap. .•\rli. St. Cluj-Napoca, Archiv <icr Stadt Bistrila Nr. 105. Sicgcl, rund,

Dm. 55 mm, in rotes Wachs, papierbcdeclit, vorne aufgedriickt. Derselbe Stempel

wie Nr. 3 879.

Druclv: Tcleki. Hunyadiak kora 11, 443 Nr. 527.

Rcgest: Archiv. Zeitschrift 12,85. Berger, Urkunden-Regesten 41 Nr. 231.

Von der Kanzlei: De commissione domini regis.

Nos Mathias dei gratia rex Hungariae, Bohemiae et cetera memoriae commen- damiis per praesentes, qiiod nos accepta supplicatione humiUima fidelium nostronim circumspectorum civium et hospitum in civitate nostra Bystri- ciensi ct suis pcrtinentiis commorantium eisdem id duximus annuendum et concedenduni, ut ipsi iuxta eorum antiquam libertatem et consuetudinem omnibus illis aquis et puteis naturaliter^ salsis^ quae in tenutis dictae civi- tatis nostrae Bystricieusis habcrentur seu effoderentur, ab usu quarum inhi- biti fuissent, libere et secure secundum eorum antiquam consuetudincm uti valent alque possint, immo annuimus et concedimus liarum nostrarum vigore et testimonio literarum mcdiante. Datum in Koloswar die dominico proximo post fcstum apparitionis beati Michaelis archangeli, anno domini millesimo quadringentesimo scptuagesimo primo, regni nostri anno quartodecimo, coronationis vero octavo.

Redits unten von der Kanzlei: Ad relationem Johannis Ernust.

' Ober der Zeile. " Auf Rasur; beide Korrekturen vom Schrei-

ber der Kanzleibemerknngen.

3 868

Klauscnburg 1471 Mai 12. Konig Mallhias erlasst den Bistritzern filr zwei Jahre die Hdlfte ihrer Steiier von 60 Mark Silber und andere Abgaben.

Orig. Pap. Arh. St. Cluj-Napoca, Archiv der Stadt Bistrita Nr. 693. Sicgel, rund, Dm 57 mm, in rotes Wachs, papierbedeckt, vorne aufgedriickt. Derselbe Stempel wie Nr. 3 879. Regest: Bcrger, Urkunden-Regesten 42 Nr. 232.

Von der Kanzlei: De commissione domini regis.

Nos Mathias dei gratia rex Hungariae, Bohemiae et cetera memoriae commen- damus per praesentes, quod nos tum ad nonnullorum fidelium nostrorum humilimae suppHcationis instantiam per eos pro parte circumspectorum ci- vium, hospitum et inhabitatorum civitatis nostrae Bistriciensis et suarum pertinentiarum nobis porrectae, tum vero attentis et consideratis inopiis et paupertatibus ipsorum quibus nunc eos gravatos esse cognovimus, eisdem medietatem illarum sexaginta marcarum argenti et aliorum proventuum, quos ipsi vaivodis vel vicevaivodis nostris Transsilvanis pro tempore con- stitutis in festivitatibus beatorum nativitatis Johannis baptistae ac Jacobi apostoli et Martini episcopi annuatim solvere deberent infra duos integros annos duximus remittendos et relaxandos talimodo, ut iidemillam partem ipsius census, quam in feslo nalivitatis beati Johanni baptistae^ solvere consueti sunt hoc anno puta ipso festo beati Johannis proxime venturoi vaivodis nos- tris persolvere teneantur, tandem vero ab eodem festo computando infra duos annos integros medietatem dumtaxat tolalis^ census antedicti ipsis vaivodis reddant et exsolvant, immo remittimus et relaxamus praesentium per vigo- rem. Quocirca vobis fidelibus nostris magnificis vaivodis vel vicevaivodis

497

nostris Transsilvanis praesentibus et futuiis harum serie firmissime praeci- piendum mandamus, quatenus eosdem cives in praedicta civitate nostra Bis- triciensi et eius perlinentiis commorantes infra duos annos a festo nativilatis beati Johannis baptistae proxime venturo computando^ ad solutionem medie- tatis dictarum sexaginta marcarum argenti et aliorum proventuum vestro- rum per nos eis modo praemissum relaxatorum contra formam praemissa nostrae relaxationis artare et corapellere aut ratione non solutionis earundem in aliquo impedire seu damnificare nusquam et nequaquam praesumatis nec sitis ausi modo aliquali gratiae nostrae sub obtentu. Praescntibus perlectis exhibenti restitutis. Datum in Koloswar die dominico proximo posL festum apparitionis beati Michaelis archangelis, anno domini millesimo quadrin- gentesimo septuagesimo primo, regni nostri anno quarto deciuio, coronatio- nis vero octavo.

Unten rechts: Ad relationem Johannis Ernust. 1 Juni 24. 2 (Jber der Zeile.

3 869

Klaiiseuburg 1471 Mai 12. Konig Maithias tragt der Biirgerschaft uon Kron- stadl iind dem Burzenland auf, die 4 920 Gulden von der den Sachsen auferlegten 21 600 Gulden-Steuer schnellstens abzuliefern.

Orig. Pap. .\rii. St. Brasov, Priv. 203. Siegel rund, Dni. 57 miii, in rotes Wachs vorne aufgedriiciit. Derselbe Stempel wie Nr. 3 879.

Von der Kanzlei: De commissione domini regis.

Mathias dei gratia rex Hungariae, Bohemiae et cetera fidelibus nostris pru-

dentibus et circumspectis iudici, iuratis ceterisque civibus in civitate nostra

Barcza et suis pertinentiis commorantibus salutem et gratiam. Exigentibus

arduissimis negotiis noslris et regni nostri. tum pro fidc. tum etiam pro bono

statu ipsius regni nostri contra Bohemos haereticos inceptis, cuncti regnicolae

nostri tam in regno nostro' Hungaria quam in partibus his Transsilvanis

tum prope finem et determinationem ipsorum negotiorum inceptorum, deo

nobis propitio, per mortem Georgii Podebrad haeretici vertemur competcn-

tia subsidia fecerunt et exhibuerunt, inter quos omncs Saxones nostri Traus-

silvani in viginti uno milibus et sexingentis florenis taxati sunt, ex quibus

ad vos in ipsa civitate nostra Barcza et suis pertinentiis commorantes, facta

prius coram nobis per omnes Saxones aequali et recta divisione quatuor milia

noningenti et viginti floreni impositi sunt. Pro quorum citissima e.xaclione

mandavimus omnibus Gereb et aliis officialibus vestris et praesentium serie

facultatem dedimus, ut quemadmodum res nostrae regiae exposcunt, ipsam

summam quatuor millium noningentorum et viginti florenorum quam citis-

sime de raedio vestri exigant et manibus fidelis nostri nobilis magistri Alberti

de Wach, collectoris proventuum nostrorum assignent tali videlicet ordine,

quod ipsi ab eis ex vobis qui maioris sunt facultatis summam iamdictam

pro celeriori rerura nostrarum expeditione exigant, tandemque cos a quibus

ipsa sumina levabitur et e.xigetur ex contributione minorum et magis^ paupe-

rum contentos reddant el persolutos. Quam ob rem mandamus vestrae fideli-

tati, quatenus in connumeratione et exactione praefatae summae eisdem offi-

cialibus vestris obteinperare et iuxta informationem eorundem ad instar cete-

rorum regnicolarum et Saxonum nostrorum solutionem facere debeatis. Et

secus gratiae nostrae sub obtenlu in praemissis facere non ausuri. Praesenti-

498

bus perleclis exhibenli restitulis. Daluin in Koloswar die dominico proximo post feslum apparitionis beati Michaelis archangeli, anno domini millesimo quadringenlesimo septuagesimo primo, regni nostri anno quartodecimo, coro- nationis vcro octavo.

Unlen reclits von der Kanzlei: Ad relationem Johannis Ernust.

* Ober der Zeile geschrieben.

3 870

Klausenburg 1471 Mai 12. Konig Matlhias trifft Bestimmungen iiber clie Ent- lohnung der Salzschiffer von Desch.

Orig. Pap. Arh. St. CIuj-Napoca, Stadlaichiv Dej Nr. 51. Siegel, rund Dm. 55 mni, in rotes Wachs vorne aufgedriickt. Derselbe Stempel wie Nr. 3 879.

Von der Kanzlei: De commissione domini regis.

Nos Mathias dei gratia rex Hungariae, Bohemiae et cetera memoriae commen- damus per praesentes, quod^ nos cum celleronibus nostris in oppido nostro Dees commorantibus lalem fecimus dispositionem, ut ipsi de singulis tumenis salium quos scilicet ipsi de hiis partibus nostris Transsilvanis ad cameras filiales in dicto regno nostro Hungariae existentes deferentur pro laboribus eorundem singulos quadraginta sex florenos et ducentos sales habere debeant atque possint immo faciemus praesentium per vigorem. Quocirca vobis fide- libus nostris camerariis salium camerarum nostrarum Dees, Zathmar et Zol- nok vocatarum nunc constitutis et in fiiturum constituendis harum serie fir- missime mandamus, quatenus a modo in posterum dictis celleronibus in anno- tato oppido commorantibus de singulis tumenis salium, quos ut praefertur^ ipsi ad ipsas cameras nostras filiales in ipso regno nostro Hungariae existen- tes conducent, dictos quadraginta sex florenos et ducentos sales continuis sem- per teraporibus more prius consueto persolvatis. Ita ut unam partem floreno- rum praedictorum et ipsos ducentos sales in dicta Dees, aliam vero in Zath- mar, terliam autem in Zolnok cameris eisdem reddere et restituere teneamini. Secus gratiae nostrae sub obtentu non facturi. Praesentibus perlectis exhi- benti lestilutis. Datum in Koloswar die dominico proximo post festum appa- ritionis beati jMichaelis archangeli, anno domini millesimo quadringentesimo septuagesimo primo, regni nostri anno quartodecimo, coronationis vero oc- tavo.

Von der Kanzlei: Ad relationcm Johannis Ernust.

' Dariiber von der Hand und mit der Tinte, Ober ulp ein spater ausgestrichener Kiirz- von der die Kanzleibemerkungen lierriih- ungsstrich.

ren quia.

3 871

Bulkeseh 1-571 Mai W. Biirgermeisler Thomas Altemberger, Konigsrichter La- dislaus Hann und zwei Ratgeschworene von Hermannstadt ersuchen den Stadtrich- ter Jorg Eyben und einen Ratsgeschworenen von Bistritz, ihre Interessen bei der ndchsten Verpachtung des Zwanzigsten wahrzunehmen und den Ertrag des lau- fenden Zwanzigsten mit einem verldQlichen Mann nach Enyed zu schickcn.

499

Orig. Pap. Arh. St. Cluj-Napoca, Aichiv der Stadt Bistrita Nr. 694. Siegfl, achteckig 11+14 mm, in helles Wachs, papierbedeckt, auf der Hiickseite zum Verschluss auf- gedruckt. Im Siegelfeld oben T.A. Darunter quergeteilter Wappenschild, im oberen Feld Oberteil eines steigenden Einhorns zwischen Ranken, darunter drei Steme.

Unsern frtintlichen gruesz zewor. Ersamen vnd weysen licben herrnn vnd friindt. Als ewch ewr weysheit wyssennlich mag sein, das vnser czeytt des bestannds des zwainczigisten auff den nachsten suntag noch Vrbani^ ausz wird sein vnd wir vns noch nicht auff das zwkuenfftig jar genzlich gewilligt haben das zw behal- den. Darum so pitt wir eiich mit fleysz. das ir durch vnseren willen, dy mwe auf welt nemcn vnd do pey welt sein, wenn man dy lad ader pucksen auff wird thun; das ir das gelt vorsigellen welt mit sampt den registern vnd l.iillffig wclt sein, domit das gelt vnd register auff Engeter jarmarck mit ainem bekandten sicheren man zw vnseren hennden geschickt werd. Vnd welt auch hulffig sein, domit alle schuld ausgetribcn werd, es sey an gelt ader an w^ar, domit w-ir nicht zw schaden kumen. Das steet vns hinffiir vmb ewcli vnd ewr yeden in sunder- heytt zw werdienen. Geben zw dem Bolkasz feria 3^ post Servacii episcopi, anno domini 1471.

Magister Thomas Altenberger, burgermaster, Ladislaus Hann kunigsrichter, Barthmes Hutter vnd Nicolos Craus geschworene purger in der Hermstad, ewr gutte frundt.

Auf der Riickseite Adresse: Den ersamen wnd weysen Jorg Eyben, richter zw Nosen vnd Lasla Conrad, geschworen purger et cetera vnseren gutten frunden.

1 Mai 26.

3 872

1471 Mai 19. Das Weissenbiiiger Kapiiel schaliet die Urlainde Kiinig Matthias von 14:71 Nr. 3 S52 ein iind berichtet den siebenbiirgischen Woiwoden Johannes Pongracz iind Nikolaiis Csiipor, dass die EinfUhriing des Hermannsladlers Johan- nes Flasner und Genossen in die Besitzung Tornen in die beat;e Sophiae viduac^ statigefiinden hat, Georgius filius quondam Johannis Kereki de Pokafalwa iind Verivandlen aber dagegen Einsprache erhoben haben, so dass die Angelcgenheit fiir den 1. Juli dem Woiwodalgericht iiberantwortet wordcn ist. Datum quinto die diei evocationis praenotatae, anno domini supradicto.

Orig. Pap. Arh. St. Cluj-Napoca, Archiv des Grafen Josef Kemeny Nr. i;!0. Sicgel, rund, Dm. ,35 mm, in weisses Wachs auf der Riickseite aufgedriickt. Heste mit dem gleichen Stempel wie Nr. 520. Regest: Szabo, Az crdelyi muzeum 76 Nr. 365 zu Mai 20.

^ Mai 15.

3 873

H7I Alai Ift. Das Weissenburger Kapitel bezeugt. dass es drm Aiiflrag des Konigs Matthias Folge leistend am J-5. Mai dic Einfiihruiui des Johanncs Flusner de Cibinio, Pauli, filii quoudam Leonardi Greb de Wyfalw. el 'Ihomae, filii Petri

500

dc Gallliew iii dle Besilzimg Tiinun vojgcnommeii Iiat, dax.s aber Georg, Peter iind Johannes, Sohne des i>erslorbenen Johannes Kereki von Tornen iind Ballhasar, Sohn des verstorl>enen Ladislaus Kereki von Tornen dagegen Einsprache erhoben haben. Diesem Einspiuch entgegen habcn die vom Kimig mit der Besiizung Tor- nen bcgabten Joliannes Flasncr und Gennssen in ipsorum ac Gnsparis, filii Pauli Greb, et Pclri, filii Joliannis Flasner nccnon Annae filiae dictae pracfati Pauli Greb ct item Thomae filii Petri de dicta Galthew ac Elizabeth et Margarethae filiarum eiusdeni Pctri, nccnonThomae Greb de Cibinio personis ihren Anspruch aiifrecht e.halten.

Datuin (|uinti) dic dici prohihitionis praenotatae, anno domini millesimo qua- drinijontesimo sepLuagesimo primo.

Oris. Pap. Arh. St. CIiij-Napoca, Arcliiv dcr Filialc Cluj-Napoca dcr Alvadcmie der S.H.R., .^rchiv der Grafen Banffy, Urlvundcn Nr. 329. Sicgcl, rund, Dm. 35 mm, war auf der Ruckscilc in weisscs Wachs aufgcdriiclit.

3 874

Klaiisenburj) 1571 .'\!ai 21. Konig Matthias triigt comiti vcl vicecomiti et iudici nobilium comitatus Albensis Transiivanae aiif, einen Streit zwischen Jereslaus de Chernahora, dem Gubernator des Bistums Weisscnburg, und dem Domkapitel von Weissenburg :u unlcrsuchcn und dazu auch das Zcugnis des Konventsvon Kolozs- monosior einzuholen. Ex inductione et consilio Emcrici Zolomy, castellani Al- bensis, habc der Gubcrnator durch die einzcln namhaft gcmachtcn inhabitatores et iobagiones episcopalcs in dicta civitate Albensi commorantes, darunter Andreas Soos, Gregorius Soos, Antonius Reubles, Ladislaus Simonis, Laurentius Zaz, Laurentius Moldvaij, Bvnedictus Bus u.a. certas particulas terrarum usua- lium ac pratorum et focnilium intra vcras mcLas portionum possessionarium dic- ti capituli in tcrritorio civitatis Albcnsis gewallsam besetzen lassen. Ausserdem hdtten sie ex commissione annotati Jereslai die Familiaren des Weissenburger Kapitels, die 50 Ochsen der erwiihntcn Weissenburger Einwohner von einer Ka- pilelswiese cintreiben wollten, mit bcwaffnctcr Hand bcdroht iind bcschimpfl und ihnen clic Ochsen weggenommcn. Bis zum 1. Juli soll das Urteil gegen Jcreslaus und die erwdhnten Bcwohncr von Wcissenburg erbracht werdcn. Datum in Koloswar feria tertia proxima ante festum ascensionis domini, anno eiusdem millesimo quadringentesimo septuagesimo primo, regni nostri anno quartodecimo, coronationis vero octavo.

Orig. Pap. Batthyancum Alba lulia III, 49. Sicgel, rund, Dra. 55 mm, war in rotes

Wachs vorne autgedriickt, Reste.

Regest: Beke, Az erdelyi kaptalan 152 Nr. 726.

3 875

1471 Jiiui 1. Der Korwent von Kolozsmonostor bezeugl das zwischen Gaspar, dem Pfarrer von Lechnifz, als Kliiger und den Adligcn von Losoncz als Beklagten abge- schlosscnc Obcrcinkommen.

Orig. Pap. Ungar. Landesarchiv Budapest DI. 26 798. Keine Siegelspuren, zahlreiche kleine Flccken im Text. Doch vveist die Ausfertigung durchaus die Anlage einer Ori- ginalurkunde aus. Eine Beglaubigung des Konvents aus 1771 liegt bei.

Nos conventus monasterii beatae Mariae virginis de Colosmonostra memoriae commendamus tenore praesentium significantes quibus incumbit universis,

501

quod honorabilis Gaspar plebanus de Lekencze regiae maiestatis capellanus spe- cialis ab una, ex altera vero partibus egregii Ladislaus, Johannes et Michael filii quondam Stephani filii bani de Lossoncz coram nobis personaliter consti- tuti per eosdem parili voce unanimi relatu spontaneaque eorum voluntate con- fessum extitit in hunc modum. Quodlicet praefatus Gaspar plcbanus annota- tos Ladislaum, Johanncm ct ISIichaelem filios bani practextu ablationis rerum et bonnrum ipsius Gaspar plebani ac quondam discreti Thomae similiter plebani de Bathus fratris sui coram personali praesentia regiae maiestatis in causam convenerit seu attraxerit. Tamcn lite inter eos vertente ordinatione et compo- sitione venerabilis domini Andreae filii annotati Stephani filii bani de Los- soncz et cetera necnon cgregiorum Johannis Gereb de Wyngarth ac alterius Jo- hannis dc Rede vicevaivodae Transsilvani, item nobilis Bartholomei de Moch necnon prudentum ac circumspectorum Stephani Feycr. Egidii Zabo, Nicolai Pether et .\mbrosii Literati, civium civitatis Coloswar aliorumque quam pluri- morum proborum et nobilium virorum ad talem pacis ct concordiac devenissent unionem, quod praelibatus Gaspar plebanus de insuper universis nocumentis ac dictarum rerum et bonorum ablationibus necnon dampnorum illationibus qualitercumquc pcr eosdcm filios bani eidem Gaspar plcbano illatis et irrogatis eosdem filios bani redidisset et commisisset cxpeditos, quittos et per omnia absolutos reddiditque et commisit coram nobis talimodo, quod praenominatus Ladislaus, Johannes et Michael filii bani eidem Gaspar plebano in festo beati Jacobi apostoli iiunc proxime venturi' ad manus praefatorum Stephani Fe}'er. Egidii Zabo, Nicolai Pcther et .\mbrosii Literati triginta sex florcnos puri auri dare et assignare debcant et tencantur. De quibus tamen idem Gaspar plebanus ad petitionem venerabilis domini Petri abbatis, domini et praelati nostri, eisdem filiis bani relaxassct relaxaruntque coram nobis tali obligaminis vinculo mediante: Quod si memorati Ladislaus, Johannes et Michael filii bani praescriptos triginta sex florenos auri demptis praemissis tribus florenis sicut praefertur relaxatis in praefixo termino antefato Gaspar plebano solvere mani- busque annotatorum civium de Coloswar dare et assignare nolent aut non pos- sent seu quovismodo recusarent et ncgligerent, extunc iidem filii bani contra eundem Gaspar plebanum in quadringentis florenis puri auri convincerentur. Si vero saepefatus Gaspar plebanus praescriptos florenos modo praemisso non levaret aut per praefatos cives levari non permitteret vclalio quovis quaesito colore de praemissis resiliret, tunc ipse contra antelatos filios bani in ammissio- ne praemissae suae causae et aquisitionis convinceretur eo facto. Harum nostra- rum vigore et testimonio literarum mediante. Datum in vigilia festi Pente- costes, anno domini millesimo quadringentesimo septuagesimo primo.

» Juli 25.

3 876

Klauscnburg 1471 Juni 2. Der Sahkammergraf Alberlus de Naghwath fordert den Bistritzer Rat auf, ihm die falligen Geldbetrdge snfort zu iiberweisen.

Orig. Pap. Arh. St. Cluj-Napoca, Archiv der Stadt Bistrita Kr. 695. Gcmmensiegel, papierbedecltt, aiif der Riickseite zum Verschluss aufgedrijckt, vcrwischt. Regest: Berger, Urkunden-Regestcn 42 Nr. 233.

Providi et circumspecti viri amici honorandi. Committimus vobis harum scrie firmissimo, quatenus omnem pecuniam e medio vestri provenire debentem ad feriam secundam proximam ad diem videlicet crastinum sine mora et occasione

502

qualibot stMiiota nobis transmitterc debeatis. quia nova regiac maiestatis man- data supervcnerunt ct aliud ficri non poterit. Secus in quantum indignationem regiani evitare formidatis non facturi. Ex Clwswar in festo Penthecostes, anno domiiii ctcctcra LXXI.

Albertus de Naghwalh,

comes camerarum salium ct cetera.

Auf der Riickseite Adrcsse: Providis ct circumspectis iudici ac iuratis civibus civitatis Rvstricicnsis amicis honorandis.

3 877

Desoh 1 i71 Jiini li. Dic Salzkammergrafen Albert Fodor imd Stcphan Irk von Dcsch lcilcn dcni Bislril:cr Rat mit. dass sic ihni dic Sahkammcr von Weisskirch und dic Filialkanuncr von Bistrit: wcilcrhin bclasscn.

Orig. Pap. .\rh. Sf. CIiij-N.ipoca, .\rchiv dcr Stadt Bistrita Nr. 106. Gemmensiegel, oval, 17x13 iniii. in helles Wachs, papierbcdeckt, auf der RUckseite zum Verschluss aufgcdriickt. Nackte Fignr mit crhobcncm linkcn Arm. Regcst: .\ichiv. Zeitschrift 12, 85, Bcrger, Urkiinden Regcstcn 42 Nr. 2.34.

Nobiles ac circumspecti viri nobis honorandi. Omnimodo intellcximus vos esse contnmaccs ad obcdiendum mandatis regiae maiestati nccnon mandatis egrcgii magistri .\lberti pcrsonae rcgiac. Igitur harum serie ut prius camaram ipsam Fcyereghaz simul cum filiali camara Bistricicnsi vobis rcmisimus et nunc re- mittimus manibus vestris vigore pracsentium assignantcs rclinquimus tempore dandi rationem. quo tempore \os e\ocabimus mcdiante literis rcgalibus dc damp- no, dc inobcdienlia, de contumacia, de infidclitatc huius rci vosmet respondendi sitis, estis et eritis contra dominum ct egregium magistrum Johannem comitem camerarum necnon contra egregium magistrum .\lbertum itcrumi contra nos coram rcgia maiestate propria. lam amplius dictam causam nou consequimur nec vos amplius rogabimus. Datuin in Dees feria sexta post festum corporis Christi, auno domini millesimo quadringentesimo septuagesimo primo.

Albertus Fodor, Stephanus Irk, comites salium- de Dees.

Auf der Riickseite Adresse: Nobilibus ac circumspectis viris iudici, iuratis Bistri- ciensibus nobis honoraudis.

1 Ober dcr Zeile. " Vorlage salum.

3 878

1 -i71 .luni 18. Der Konvent von Kolozsmonostor beurkundet das Testanienl der Kalharina Lukachy aus Klausenburg.

..inemoriae commendamus tenore praesentium significantcs quibus expedit universis, quod prudentes ct circumspecti viri Ambrosius Literatus necnon Jo- hannes Kwn, iurati cives civitatis Coloswar, ad instantem et legitimam peti- tionein providi Martini, filii condam Johannis Lukachy consimiliter civis eius- dem civitatis Coloswar nostram venientes in praesentiam parili voce et unani-

503

mique relaLu ad fidem coriim deo debitam^ sponte confessi extiterint in hunc modum: Quod cum ipsi ad legitimae petitionis instantiam condam lionestae dominae Katherina vocatae, consortis praefati Martini in domo habitationis eiusdem in eadem civitate Coloswar habiti, petiti ct accersiti fuissent consti- tuti, tunc eadem domina Katherina in lecto aegeritudinis decumbente licet aegre corpore compos, tamen- omnia ratione, coram ipsis ac Stephano presby- tero confessore suo aliisque quam pluribus honestis viris ac* liominibus utrius- que sexus talem cdidisset testamentariam dispositionem. Quod primo claustro fratrum ordinis praedicatorum intra muros dictae civitatis Coloswar quatuor florenos auri, item monialibus ad sanctum Egidium quatuor florcnos, item hos- pitali beatac Elizabet florenos IIII et unum vas vini antiqui et alteri hospitali sancti spiritus florenos IIII et* unum* vas* vini*, item annotato presbytero Stephano suo confessore florenos IIII, item quoddam pallium suum flavei co- loris de Pernisio et quatuor f lorenos honestae dominac consorti Johannis Rywch dicti, item de clenodiis suis unum calicem fiendum XXI florcnos auri valen- tem, itcm tunicam suam viridiam simulcum pallium similiter viiidis coloris simulcum fibulis et nodulis duabus puellis filiabus scilicet praefati Johannis Rywch, item qualuor pecies grisei pauperibus distribuendo et unum vas vini, item eundem honestae dominae Geres nominatae quatuor florenos et tunicam suam brunatici coloris, item Johanni fratri eiusdem dominae tres florenos octo ulnas de panno Melhy florenos tres, item memorato Johanni Rywch fratri* suo* octo ulnas de panno Melhy, itcm uxori Leonardi unum pepulum et unam mastrucamde duabus quamcumque duxerit eligendam, item eidcm Leonardo, fratri suo, octo ulnas panni de Melhy, item tunicam suam ac pallium de Harnasin flavii* coloris* et unum pepulum honestae dominae consorti Hazunflesch, item ad fabricam ecclesiac parochialis sancti Michaelis archangeli in eadem civitate constructac quatuor florenos auri. Alias autem res suas universas et quaelibct bona sua mobilia pariter et immobilia praenotato Martino Aurifabro, marito suo, testamentaliter legavisset et commisisset perpetue duraturum. In cuius fassionis evidens testimonium praesentes literas nostras duximus* concedendas. Datum feria tertia proxima post festum Viti et Modesti martirum, anno et cetera (1471).

Gleichzeitiges Kopialbuch des Konvents von Kolozsmonostor, Ungar. Landesarchiv Budapest Dl. 36 393, 94 Nr. 1.

1 Hierauf fideli gestrichen. ' Hierauf u ohne Kiirzungsstrich.

* Hierauf p ohne Kurzungsstrich. * Ober der Zeile.

3 879

Ofcn 1471 Juni 26. Konig Matthias vcrbietei den siebenbiirgischen Woiwoden, die Sachsen von Kronstadt und dcm Burzcnland zur Teilnahme am Turkenfeld- zug zu verhalten, da sie ihm geldliche Unterstutzung zugesagt haben.

Orig. Pap. Arh. St. Brajov, Priv. 202. Siegcl, rund, Dm. 55 mm, in rotes Wachs, papierbedeclit, vorne aufgedriickt. Im Siegelfcld gevicrter Wappenschild. Links oben Doppelkreuz, darunter Lowe. Rechts oben vier Querbalkcndarunter drei Lcopardenkopfc. Druck: Teleki, Hunyadiak kora 11, 445 Nr. 528.

Von der Kanzlei: De commissione domini regis.

Mathias dei gratia rex Hungariae, Bohemiae et cetera fidelibus nostris magnifi- cis Johanni Pangracz de Dengeleg et Nicolao Chwpor de Monozlo waywodis

504

Transsilvanis ac eorum vicowaywodis, nec non coinilibiis ct vicecomitibiis. generaliterqiie cunctis levatoribus ac sollicitatoribus praescntis exeicitus con- tra Turcos instaurati, salutem et gratiam. Quia fidelcs nostri prudentes et cir- cumspecti Saxones de Bra.ssouia ct de Barcza nobis iiovissime ;ul singularem nostrani rcquisitionem certam et grandem summam florenorum auri pro expe- diendis lebns nostris adversus aemulos liaereticos iam inceptis obtulerunt, de qua quidem florenorum auri summa ipsi nunc aliquam partcm exsoiverunt, et reliquam partem infra certum tempus ipsis deputalum nobis solvere tene- buntur. ob lioc nos tum hac ratione tum etiam co respcctu. quod ipsi Saxones continua vigilantia circa defensionem ipsius regni nostri Transsilvani una cum aliis fidelibus regnicolis nostris facere habent nihilominusque illa considera- tione, quod ipsi in solutione huiusmodi summae florenorum auri non parvam, immo maximam curam et sollicitationem habere debent, eosdem Saxones de Brassouia et de Barcza universaliter ab ingressu ipsius exercitus nostri in hoc regnum nostrum fiendo hac vice exemimus et supportamus, immo exemtos et expeditos committimus praesentium per vigorcm. Quocirca fidelitati vestrae firmiter praecipientcs mandamus. omnino ita habere volentes, quatenus, habita praesentium notitia, praefatos Saxones scilicet eorum quemlibet ad dictuni cxercitum, cxtra dictum regnum Transsilvanuiu compcllere et cogere non dc- beatis et nec ipsos ratione non ingressionis iu personis rebusque et bonis eorum impedire, molestare aut damnificare contra formam praeniissae nostrae exem- tionis praesumatis gratiae nostrae sub obtentu. Volumus etiam et eidem fide- litati vestrae firmissime committimus, quod si et in casu quo iam vos dictos Saxones ad dictiun exercitum levasselis, mox habitis piaesentibus cosdem abs- que omni impedimento ad piopria lemittatis. Nc praetacta solutiosummae flo- renorum auri ex hac causa quocumque per cos negligatur. Sccus ergo non fac- turi, praesentibus perlectis exhibenti restitutis. Datum Buda feria quarta proxi- ma ante festum beati Ladislai regis, anno domini millesimo quadringentesimo septuagesimo primo,regni nostri anno quarto decimo, coronationis vero octavo.

Unten rcchts von der Kan:lei: Ad relationem Johannis Ernnst.

3 880

Klauscnburg 1471 Juli 2. Albertiis de Walh ersiicht den Rat von Bislritz, ihm den noch ausstdndigen Stciierrest auszufolQen.

Orig. Pap. Arh. St. (Uuj-Napoca, Archiv der Stadt Bistrita Nr. 690. Ringsicgel war in griines Wachs auf der Ruckseite zum Vcrschluss aufgedriickt. Regest: Berger, Urkunden-Rcgesten 42 Nr. 235.

Circumspecti viri nobis dilecti. Committimus vobis harum serie firmiter, qua- tenus visis praesentibus residuitatem taxarum, quam exsolvere debetis exsol- vere et nobis quain totius transmittcre debeatis. Ceterum quia nos decimas Bistricienses pro centum florenis auri a domino laiyslao recepimus in arendam, pro quarum recollectione Bartholomeum literatum et Demetrium parvum con- civem vestrum in medio vestri constituimus. Ipsis igitur decimatoribus ipsas decimas recolligere permittatis. et ciim opus fuerit eisdem omni auxilio et iuva- mine adesse debeatis, nec alteri cuipiain ipsas decimas dare seu recolligi facere permittatis. Alioquin sciatis, quod super \obis damnum quod exinde sentire- mus reciperemus. Ex Clwswar feria tertia j^roxima post festum beati Ladislai regis, anno domini et cetera LXX primo.

Albertus de Wath et cetera.

505

Aiif der Riickscite Adresse: Circiimspectis iudici iuratisque civibus civitatis Bystriciensis nobis dilectis.

3 881

Rala \Iare l-i/I Jiili 2!>. Der RicJiler Thonms Gobel von FrnuenhaehjBaia Mare empfiehlt dem Bislrilzcr Ral, dcn ijelehrten Andreas Hanho de Morauia zum Stadtpfarrer -ii wahlen.

Oris. Pap. Arh. St. Cluj-N.Tpoca, Archiv dcr Stadt Bislrifa Nr. 697. Ringsicgel war iu griines Wachs auf der Huckseite zuni Verschluss aufgedriickt. Nach Zimmermann, Manuskript des Urkuudenlmchs, der es uoch liusehen konnte, war das Ringsiegel, papierbedcckt, achteckig, iiber einem kkineu W;ippenschild die Initialen T<J. Regest: Bergcr, Urkunden-Regesteu 42 N']-. 230.

In omnibus complacendi sinceram voluntatem cum salutem praemissis. Pru- dentes ac circumspecti viri ac domini observandi. Perccpi ex quibusdam vestris concivibus pastorem vestrum dei antea novitervita functum vos quoque talem virum optare in reclorem, qui iura ecclesiae vestrae pcr priores rectores deper- dita rcstauraret et ad pristinum posset statum reducere, in quo vcstram mul- tum commcndo soUertiam. .\d hoc autem faciendum non videtur mihi vos pos- semagis idoneum homincm repcrirc, quam quendam magislrum .\ndream Hanko de Morauia insigucm ac doctissimum artium liberalium doctorem, qui cum suis parenlibus modcruo Traussilvanensi episcopo a puerilia nolus fuil et valde dilcctus, propter ingenii sui nobilitatem ct morum honestatem, qui ct apud nos praedicator fuit ante duos annos, et hic suas celebravit primitias, nunc autem est in studio Bononicnsi in Italia in utroque iure studens et in theologia, et procul diibio crescet in talem virum, qui erat in hoc regno virtutum suarum praesentia prae omnibus nominandus. Cui ct in nostra ecclesia essemus de pro- ximo vacaturo benef icio provisuri vcrum el iam si ccclesia nostra pastore careret quantum in me esset ipse pastor uoster ficrit. nam et maiori titulo dignus esset scienLiae ac virtutum ipsius et respcctum. Quare vos rogo veluti singulares fautores ac dominos meos, quatenus pracfatum magistrum Andream ob earun- dem virtutum suarum meritum ecclesiaeque vcstrae honorem vestrum in ple- banum velitis eligere, quem certissinie cum cognoscetis gaudebitis elegisse gratiasque deo agetis, talem vobis pastorem invenisse, qui et verbo et exemplo vobis praeerit talimodo, quod et nobiscum cxistens toto in regno Hungariae famabitur nomen eius vobis in commodum et honorem, quia teste deo non inu- tiluni vobis immo personam procuro dignissimam promovere. Nam et siTrans- silvanus episcopus vestram haberet plebaniam conferre, conferret eidem si- bique magnam putaret gloriam talem virum suae diocesi acquisisse. In his precor humiliter vestris dominationibus exaudiri tanto^ paratius quanto vobis personam laude proficuam qui cuncta poterit iura deperdita comodissime re- parare vobisque laudabiliter praeesse. Cum eum ita noscam profundis scientiis, nobilis ingenio, florenli aetate optimis quoque moribus institutum quod non poterit alia aut cogitare aut agere, quam quae vestrum concernent et commodum et honorem. Promittoque vobis, quod omnia quae optabitis a vestro praesule impetrabitis per eundem. Item promitto, quod subito meis expensis pro eo ad Italiam mittam, itemquc promitto meis sibi pccuniis ad cuncta sua negotia immo et vestra disponcnda largiter subvenire. Praeterea si prudentiae vestrae optaverint personaliler vos acccdam de praefati utique venerabilis viri magistri Andreac conditionibus Lraclaturus, et si forle scriptis plenam fidem non dare- Lis oretenus fidem darem. Quicquid pro hac re per me fieri possetis ubicumque

506

volueritis semper me habebitis paratissiniiim obseqiientem. Valete in Christo Jhesu bonum consiliiim qiKKl piecibns meis exhibeo non spernentes. Ex Xova Civitate feria II post .lacobi. anno 1471.

Thomas Gobel iudcx ibideni, vester in oinnibus'-.

Aiif dcr Kiickseite Adicsse: Prudcnlibus ac circumspectis viris iudici et iuralis totique communitati civitatis Bistriciensis dominis ac fautoribus suis sincere dilectis.

' Hierauf gcstrichen pro. * Mit anderer Tinte und Sclirift.

3 882

Gilau l-S"! Au((ust 8. Gregoriiis Literaliis, Diencr des moldauischcn Fiirslen Ste- phan. empfichlt scincm Herrn dcn kdniglichcn Salzkanimergrafen Alberl.

Orig. Pap. Arli. St. CIiij Napoca, Arcliiv dcr Stadt Bistrifa Nr. 107. Ringsiegel war

auf dcr Riickseitc in grtincs Waclis zuin Vcrschluss aufgcdriickl.

Druck: Ilurmuzaki. Docunicutc XV, 1, 77 Nr. 133 zu August 7.

Regcst: Archiv, Zeitschrift 12,85. Bcrgcr, T^Irkundcn-Regcsten 42 Nr. 237.

Servitium promptum el paratum timore et Iremore (empore in omni uli domino suo potenter niagnifico scire vestrae magnificenl iae non lateat tenore praescn- tium. Quoniam a vestra niagnificcntia exiens via rccta, menle ct corpore sanus perveni ad dominum Albertum camcrarium salium regalium literam ctiam ves- trae magnificentiae perlegens intelligere tenorem eaedem non recusavit, meque honore decenti pertractare fuit et mandavit atque omnia facla vestrae magni- ficentiae per me missa diligenter per omnia facere ad fincm etiani debitum pro honore vestrae magnificentiae curavit meque cum ipso idem solo ad sere- nissimum dominum regem transportare atque ducere voluit. Ideo vestram mag- nificentiam exoro humiliter, ut de ipso idem domino Alberto curam velitis exhibere diligentiorem in suis succurrens debitis oportunis nam in omnibus dictis suis atque factis diligenler erga vestram magnificentiam se ostendit ut fidclisssimus, siveque ipso aliquod ad finem debitum non valeo, comendo me vestrae magnificentiae .Ex Galu feria quinta ante festum beati Laurentii mar- tiris, anno domini MOCCCCOLXXI».

Gregorius Literatus vestrae magnificentiae minutissimus servulus.

Auf der Ruckseite Adresse: Ffamosissimo principi domino Sthefani \aivodae, domino suo potenter magnifico praesente^.

' lorga erganzt in Hurmuzaki (s. oben) Aur.

3 883

Klaiispnburcf 1471 Aiigiist 12. Der konigliche Sleiiereinnehmer Albertus de Walh ersucht Richter und Rat uon Bislrilz, die Salzkammerleule von Weisskirch zu ahnden .

507

Orig. Pap. Arh. St. Cluj Napoca, Bistritzer Urkundcn Nr. I(i8. Ringsicgel war in

griines Wachs auf der Riickseite zum Verschhiss aufgcdriickt.

Rcgest: Archiv, Zcitschrift 12, 85. Berger, Urkunden-ncgesten 42 Nr. 2.38.

Prudentes amici nobi.s. Exponunt nobis caslellani castri Chycho, quomodo camcrarii dc Feyereghaz [q]Hio.sdam cquos cum uno ciirru ct vino ac aliis rcbus ad ipsum currum pcrlincntibus ab [liomij^nibus ipsorum abstulisscnt, quorum equorum tres eisdem hominibus reddiderunt alia retinentes. Rogamus igitur vestras amicitias, quatcnus de ablatione earundem rerum meram certitudinis verilalcm scire et si iuxta rcafum ipsorum camarariorurn id factum cst per- solvere et omncs [res]- corundcni caitcllanorum rcddcre tcneantur nec volumus excedcre in aliquo contra homines egregii Johannis Pai-vi. Si autem per delic- tum hominum ipsorum castellanorum quicquam commissum est, etiam nolumus eos in aliquo gravare vel condemnare. dc his petimus vos iustitiae ob causam procurare. Scripta in Chvswar fcria secunda proxima antc festum assumptionis bcatae Mariae virginis, anno domini et celera LXXI".

Albertus Litcralus de Wath, collector provcntuum rcgalium.

Aiifder Ruckseite Adresse: Prudcntibus et circumspcctis iudici et iuratis civibus civitatis Bistriciensis amicis nobis honorandis.

1 Lucke 3 nim. 2 Lucke 5 mm.

3 884

1471 August 12. Der Konvent von Kolozsnwnoslor bestatigt die Zeugenaussage des Klausenlmrger Kapellans Maltluius uber das auf dem Sterhelager abgegebene Be- kenntnis des Demelrius Ilorwat aus Grosswardein, den Klausenburger Biirger La- dislaus Ilunijadi ungerechter Weise bclielligl zu hahen.

Gleichzeitiges Kopiallnich dcs Konvcnts von Kolozsmonostor, Llng. I.andesarchiv Budapcst DL 36 393, S. 96 Nr. 1.

Memoriae commendamus tenore praesentium siguificanles quod discretus Mathcus, capellanus ecclesiae beatorum Petri et Pauli apostolorum in sub- urbio civitatis Coloswar, in vico Zendpether Wczaya fundatae necnon ho- nestus Petrus scolasticus de Papfalwa, ad instantem et legittimam petitioneni providae dominae Anna vocatae, relicl;ae circumspecti Ladislai Hwnyad^' civis^ civitatisColoswar, nostram venientes in praesentiam praefatus Matheus sacerdos ministerio vivae vocis^ ac constientiose fassus extitit in hunc modum: Quod cum pridem hiis diebus proxime praeteritis venerabilis dominus Johan- nes de Dobocz archidiaconus Albensis Transilvanae erga circumspectum Ste- phanum Berthalan, civcm praedictae civitatis Coloswar descensum habuisset, tunc idem dominus archidiaconus coram ipso Matheo sacerdote ac nonnullis aliis idoneis fidedignis personis pro tunc cura eo existentibus, publice fassus cxtitisset eo modo quod cum honestus condam Demetrius artis facultatis baccalaureus, filius^ condam^ Ladislai^ Horwat^, civis^ civitatis^ Waradiensi^ in lecto aegritudinis decubuisset. Tunc ipse .'sentiens dissolutionis sui corporis invcnirc, annotatum diclum archidiaconum unacum nonnuUis aliis fidedignis personis vocare el accessiri fecisset et praesentibus ipsis coram eisdcm licet aeger corpore, tamen per omnia compos ratione, in iiltima sua voluntate inter alias tcstamenlarias suas dispositiones publice et manifeste declarasset, quod quia* ipse ad sui^ memoriam revocarct, quomodo praelibatum Ladislaum

508

Ihviiyady lile mecli".ii(i* niiniis iuste et indebite conlra^ suam^ conscient iam^ vexassel ct liibiilasset ac suis iii lebus dainpnificasset ; el poenileret ipsum iiaec*^ cidem intujissc-t promittens, (piod si quoqiiomodo cundem Ladislaum liwnyady pracsenlialiler habere posset, eundem inodis omnibus contentaret ac dainpna pcr eum sibi illata ct procurata lesarcere vellet, nichilominus commillens, quod de cetero nullus fratruin el consanguineorum suorum neque I\Iichacl, frater suus carnalis, eundein Ladislaum praevia rationc molestare, inquietare et im])edire valeant neque possenl. Ilem annotatus Pelrus scolaslicus de Pap- fahva ad fidmi suaiu dco debilain modo simili sponlanea sua voluntalc atte.s- tatus c.xlilit in hunc moduin. quomodo ipse protunc unacum praefato domino archidiacono ac aliis quampluribus fidedignis personis pracsens affuissel et omnia' eodjm modo ex ore eiusdem condam Demetrii Howat profari et profiteri audivissel sicuti idem dcininus archidiaconus relulissct penilus nuUo discre- ])al!()nis. In* tam fassionis evidens lestimonium iDraesentes lilteras noslras duximus conccdendas. Datuin feria secunda pro.vima ])osi festum beati Laurcn- tii martiris, anno cl cetera LXX"° primo.

' Hiciauf gestriclien diclae d. ^ So Vorlagi?.

- Hieiaiif gestrichcn confcssus exlitil. * Miciauf gcstriclien fecissel.

' Ober der Zeilc. ' Hierauf gestriclien qnae idem dominus archi- * Hierauf gestrichcn praelibalum I.adislauin diaconus relnlisset.

Hwnyady. * Hierauf gestrichen quorum.

3 885

Ofen 1-471 Septemiicr fl. Konig Mallhias hefieil den Maikt Cojocna von dcr Ge- ricldsbarkeit der Stadl Klauscnburri iind iidijl Richter und Rat der Stadt auf, seine Entscheiduiuj zu beachten.

Datum Budae feria secunda i)roxima post festum nativitatis beatae Mariae virginis, anno domini millesimo quadringentesimo sepluagesimo priino, regni nostri anno deciino quarto, coronationis vero octavo.

Arh. St. Sibiu, Manuslvript Zinimerniann dcs frl^undenbuclis nach deni heute verschol-

lenen Orig. Perg. im Marlctarchiv Cojocna.

Druck: Jal<ab, Olcleveltiir I, 236 Nr. 148. Hurmuzaki, Documonte II, 2, 211 Nr. 192.

3 886

Ofen 1471 Septrmher 11. Konig Matlhias setzt Johannes Gereb von Weingartskii- chen und Soluie wieder in den Besilz des ihnen genominenen iind den Sachsen dcr Sieben und Zwei Stiihle verliehenen Distriktes Fogarasch ein.

Orig. Perg. Ung. Landesarchiv Budapest Dl. 17 247. Siegel rund, Dm. o7 inm, in rotes Wachs vorne aufgedriickt. Derselbe Stcmpel wie Nr. 3 879.

Mathias dei gratia rex Hungariae, Bohemiae el cetera fidelibus noslris circum- spectis et providis iudicibus et iuralis ac servitoribus, praedialibus et boliariis in possessione et districlu Fogaras et eius pertinentiis ubivis existentibus salu- tem et gratiam. Licet nos alias possessionem Fogaras vocatam simulcum distric- tu et omnibus eius pertinentiis, certis ex causis a fideli nostro egregio Johanne Gereb de Wingard ac Petro, Ladislao et Mathia filiis suis abstulerimus et Sa- xonibus septem et duarum sedium Saxonicalium dederimus et praefatis sedi- bus eorum annexerimus. Tamen, quia ad supplicatiouem fidelis nostri Petri

509

Gereb praefati nos eandem possessionem Fogaras simulcum districtu et omni- bus suis pertincnliis praefatis Johanni Gereb ac Petro, Ladislao el Mathiae, filiis eiusdem, remisimus, ideo fidelitati vestrae mandamus, quatenus visis praesentibus a modo in antea ad praefatos Johannem Gereb ac Petrum, Ladis- laum et Malhiam, filios suos, tamquam dominos vestros audire et in omnibus licitis eisdem^ obedire ac respondcre debealis. Secus non facturi. Praesentibus perlectis exhibenti restitulis. Datum Budae in feslo exaltalionis sanctae crucis, anno domini millesimo quadringenlesimo septuagesimo primo, regni nostri anno quartodecimo, coronationis vero octavo.

Von der Kanzlei: Ad relationem Pauli Knisy. 1 Cber der Zeile.

3887

Ofen I'i"l -SeptembiT 1 i. Koniij Matlhius iriiijl dcn Saclisen der Sieben und Zwet Stiilile auf, die Besitiunij Fogarusch und den ganzen Distrikl, die er ihnen zu Unrechi iibereiijnet habe, Johannes Gercb de Vingard und dcssen Sohnen zurLickzuslellen. Dalum Budae in festo exaltalionis sanctae crucis, anno domini millesimo qua- dringentesimo sepluagesimo primo, regni nostri anno quartodecimo, coronatio- nis veio octavo.

Unten rechts von dcr Kanzlei: Ad relalionem Pauli Kinissii.

Orig. Perg. Ungar. Landesarchiv Budapest Dl. 17 246. Siegel, riind, Dm. 65 min, papier- bcdeclct, in rotes Wachs vorne aufgedriickt. Derselbe Stempel wie Nr. 3 362. Regest: Fejer, Codex XI, 501= Hurmuzalti, Documente II, 2, 201 nr. 185.

3SSS

Sie 1471 Septomber 18. Dominik, der Pfurrer i>on Cojocna und Untersiegler der Salzkammer in Sic, empfichlt dem Bistritzer Richter Georg seinen Boten.

Orig. Pap. Arh. St. Cluj-Napoca, Archiv der Stadt Bistrita, Xr. 109. Ringsiegel war

auf der Riickscite in weiBes Wachs zum Verschhiss aufgedriickt.

Regest: Archiv. Zeitschrift 12, 86 Berger, Llrkunden-Regestcn 42 Nr. 239.

Circumspecte vir amice nobis diligende. En niisimus ad vestram amicitiam ho- minem noslrum sjjecialem^ in nostris factis, cuius vorbis hac vice adhibere ve- litis tamquam nostris. Etiam petimus tamquam fratrem et amicum carissimum diligenler, quatenus in quibus petierit- voce nostra in facta nostra procurare propter nos nonpigritemur, quod si feceritis vobis in pluribus reservire non post- ponemus. Ex Zeck feria quarta ante festum beati Mathei apostoli. anno domini M<»CCCC primo.

Dominicus plebanus de Colos subsigilator salium regalium in camara Zeck, amicus vester carissimus.

Auf der Riickseite Adresse: Circumspecto viro Georgio iudici de Bistricia^ fratri et amico suo carissimo.

' Vorlagc speciallem. ' Vorlage Bistriciensis.

* Vorlage pelierinl.

510

OlVn 1-571 SeptrnibrrnO. Konuj Maltliias verpfamlel niagnifico Johanne Ermislh thesauiario referenle, dic Bury Kol;elbiirg (Kykellcwar) iind den Markt Miihlbacli (Zazsebes) mit ihren Perlinentien dem siebenbiirfiischen Woiwoden Johannes Pongrac: de Denijeley.

... Budae seciuido die festi beali Michaelis arcliaiigeli.. anno domini millesimo quadringentesimo sepluagesimo primo, regni nosLri anno quarlodecimo, coro- nalionis vero octavo.

ICiwiilint in der Urkunde Konig Matlhias von 1478, Aih. St. Siljiu U II 388. IJiuck lier liiwahnung: Teleki, Ilunyadiak koia 12, 77 Nr. 624. Programin Miihlbach 1875/76, 40 Nr. 8.

3 8Q0

Jucu li71 Oktober n. Der siebenbiiryische Vizewoiwodc Johannes de Rede empfiehlt dem Bislril:er Richter Georg seinen Beaiiftrugtcn 1'eter Gengewsy.

Orig. Pap. Arh. St. Cluj-Napoca. .\rchiv der Stadt Bistrita Nr. 110. Siegel rund. Dm 18 inni, in griines Wachs auf der Riickseite ziim Verschluss aufgedriickt. Regest: .\rchiv. Zeitschrift 12, 86. Berger, Urkunden-Regesten 43 Nr. 240.

Prudens et circumspecte amice noster dilecle. Novcritis quod scribit nobis dominus noster Chwpor vaivoda mediante literis suis, ul illum domum suam inibi Bystryciae habitam a manibus hominis Mathyws occupari faciamus unde ad occupationem eiusdem domus hunc Petrum Gengewsy deputavimus. Igilur rogamus vestram amicitiam praesenlibus diligentcr, quatenus velilis praefato Pelro Gengewsy si necesse fueril in occupalione eiusdem domus ciim auxilio fieri, ut idem valeat domum eandem a manibus hominis dicti Mathyws occu- pare secus penam non facturus. Ex Swk sabbato proximo post feslum beali Francisci confessoris, anno domini et cetera LXX primo.

Johannes de Rede, vicevaivoda Transsilvanus ct cetera.

Aiif der Rilckseite Adresse: Prudenti et circumspecto Georgio iudici civitatis Bystricyensis amico dilecto.

3 891

Desfh l'«71 Oklobcr 5. Pelrits Literatiis, Siegler der Sal-kammer in Desch, bestdtigt dcm Bistrit:er Rat den Empfang von 100 Goldgulden Steueigeld.

Orig. Pap. .\rh. St. f.Iuj-Napoca, Archiv der Stadt Bistrita Nr. 111. Ringsiegel, in griines Wachs, papierbedeckt, vorne aufgedriickt. I"igur. Re.gcst: Berger, Urkunden-Regesten 43 Nr. 241.

Ego PetrusLiteratus sigillalor de Dees fateor hoc meo cyrographo. quod cir- cumspecti iudex et iurati cives civitatis Bistriciensis de ta.xa per dominum et magnificum Johannem Ernusl in persona regiae maiestatis ad eos imposita assignaverunt manibus meis florenos auri centum super quibus eosdem i[u]di- cem^ et iuralos inisi quitos el expeditos testimonio praesentium mediante.

511

Dalum in Dees sabbalo proximo post fes[lum]- beati Francisci confessoris, anno domini millesimo quadringentesimo septuagesimo primo.

^ Lucke 3 mm. 2 Liicke 6 mm.

3 892

Oft'11 l-iTI Oktobpr 10. Kdniy MalUdas befiehll seinen Kammergiafen, den Be- wohnern von Sehussburfj ihr alies Rechl auf den Bezuy uon Kleinsalz aus dem Szeklerland zu sichern.

Orig. Pap. Aih. St. Sibiu, Nova CoU. post. 1856. Siegel, lumi, Diii. 65 mm, war in rotes Wachs vorne aufgedriickt, Reste.

\'on der Kunzlei: Commissio domini regis.

Mathias dei gralia rex Hungariae, Bohemiae et cetera fidelibus nostris univer- sis et singulis comitibus camararium salium nostrorum nec non sigillatoribus eorundem in partibus regni nostri Transsilvanis ubivis constitutis et existen- tibus praesentes visuris salulem et gratiam. Exponit nobis fidelis noster cir- cumspectus Michael Lileratus, notarius civitalis nostrae Segeswar, in sua ac magistri civium, iudicum et iuralorum civiura et totiiis communitatis eiusdem civitatis nostrae et pcrtinentiarum suarum personis quodlicet ipsi antiqua eorum libertate per divos reges Hungariae nostros scilicet praedecessores ipsis gratiose concessa requirenle salibus Siculorum nostrorum semper et ab antiquo libere usi fuerint et gavisi. Tamen vos nunc ipsos contra huiusmodi eorum li- bertates et consuetudines diversimode impediretis et nec eisdem salibus Si- culorum cosdem uti permitleritis in praeiudicium iurium libertatum eorum non modicum. Unde supplicavit nobis praefatus Michael Literatus in sua ac aliorum quorum supra nominibus et in personis, ut ipsis circa praemissa de remedio providere dignaremur opportuno. Et quia nos praefatos exponentes in eorum antiquis liberiatibus et consuetudinibus inviolabilitcr tenere et observare volumus, ideo fidelitati vestrae mandamus, quatenus receptis praesentibus dictos cives et inhabitatores eiusdem civitatis nostrae Segeswar et pertinen- tiarum suarum contra huiusmodi libertates et consuetudines eorum in quan- tum eas habent impedire et dampnificare nuUatenus praesumatis nec sitis ausi modo aliquali. El haec voUimusperfuturos camerarios et sigillatores firmiter observari. Praesentibus perlectis e.xhibenti reslilutis. Dalum Budae feria quinta proxima posl fcstum beati Dyonisii martiris, anno domini millesimo quadrin- gentesimb septuagesimo primo, regni nostri anno quartodecimo, coronationis vero octavo.

3 8Q3

1471 Oktoher 25. Das Weissenburger Kapilel beglaubigi iiber Ersuchen der Botcn (nuncii) der Sieben Sluhle, videlicet Martinus Literatus de Mortonfalwa ct alii quatuor nobiles et cives de praedictis sedibus in ipsorum ac universorum et singulorum conciviiim ac iiospitum cunctorumque incolarum et inhabitatorum ditioni et iurisdictioni eiusdem sedibus subiectorum personis die Urkunde Konig Matlhias von 1468 Nr. 3 650 iibe.r die Aufrechlerhallung der Rechte und Freiheitrn der Saclisen der Sieben und Zwei Stilhle.

512

Datum feria sexta proxima ante festum bcati Demetriii martiris, anno domino millesimo quadringcntesimo scptuagesimo primo. Folgi die gleiche Zeugemeihe wie Nr. 3 S63 mit Aitsnahme dcs Kuslos, der hirr Mathcus hcissl.

Orig. Perg. Aih. St. Sibiu U II 337. Sicgcl, spitzoval, 58 + 38 nim, weisses Wachs in WachsschUssel an hcller Hanfschnur angehangt. Derselbe Stempel wie Nr. 216.

3 8Q4

Deseh 1471 Oktober 2G oder \ovember 2. Pelrus Lileratus, Sicgler der Salzkam- mer in Desch, schreibt an Richter und Rat von Bistriiz in Angelcgcnheit eines Weintransportes.

Orig. Pap. Arh. St. Cluj-Napoca, Archiv der Stadt Bislrita Nr. 698. Ringsiegel, rund, Dra 14 ram, auf der Rilckseite in griines Wachs, papierbedecl^t, zura Verschluss aufgedruckt. Im Siegelfeld Figur. Regest: Berger, Urkunden-Rcgesten 43 Nr. 242.

Salutem cum lionore. Prudentes ac circumspecti viri [domini et amici]^ nos- tri honorandi. Novcritis quomodo nuper ex parte vinorum f Y

vestris dominationibus scripseram, uti cum ali [ ]- velitis

facere. Ideo petimus vestras dominationes et amicitias d[ Y

ob respectum dominorum nostrorum cum curribus sex vel [ Y

sub [ ]* venire velitis. Ex Dees sabbato proximo [ Y

festum Symonis et Judae apostolorum, 147"!.

Petrus Literatus

ac sigillator

de Dees araicus vester.

Auf der Ruckseite Adresse: Prudentibus ac circumspectis viris Georgio iudici et iuratisque civibus Bistriciensibus dominis et amicis honorandis.

1 Liicke am rechten Rand 25 mm. " Liicke 10 mm.

s Liicke 30 mm.

3 895

Ofen 1471 Oktober 30. Konig Matthias verbietei den KasteUanen der Torzburg und dcr Heldenburg, den Krebsbach zum Nachteil der Bewohner von Marienburg abzuleiten.

Orig. Pap. Arh. St. Brajov, Archiv der Evang. Kirchengemeinde A. B. Bra^ov IV. E. 3. Siegel, rund, Dra. 64 mm, in rotes Wachs, papierbedeckt, vorne aufgedriickt. Derselbe Stempel wie Nr. 3 362.

Von der Kanzlei: Propria commissio domini regis.

Mathias dei gratia rex Hungariae Bohemiae et cetera fidelibus nostris castel- lanis castrorum nostrorum Therch et Helthwyn salutem et gratiam. Exponitur nobis in personis fidelium nostrorum iudicis et iuratorum civium ac totius communitatis oppidi nostri Feldwar ad modum querelae, quomodo vos flu- vium Kryzpah vocatum per medium dicti oppidi decurrens, nescitur quo motivo ducti a vero alveo suo aggeribus distractis eductum alio defluere coegissetis, nolentes eundem in antiquo suo permittere decurrere meatu, in praeiudicium

513

eorundem exponentium et damnum non modicum. Unde supplicarunt maies- tati nostrae ut ipsis circa praemissa remedium adhiberemus opportunum. Et quia nos sicuti neminem regnicolarum nostrorum sic non minus ipsos expo- nentes quibusvis rebus utilitati et comodo ipsorum conducentibus per quem- piam privari et impediri volumus, ideo fidelititati vestrae firmiter praecipi- entes committimus, quatenus amodo in antea huiusmodi fluvium ipsorum in alveo seu meatu suo alias consueto defluere et decurrere permittatis ac de vero ipsius cursu nequaquam educere praesumatis nec sitis ausi modo aliquali. Praesentibus perlectis exhibentibus restitutis. Datum Budae feria quarta pro- xima ante festum omnium sanctorum, anno domiiii millesimo quadringente- simo septuagesimo primo, regni nostri anno quarto decimo, coronationis vero octavo.

3 896

Ofen 1471 Oktober 31. Konig Malthias eisucht den Kionstddter Ral, :ur Vertei- digung gegen die Tiirken 100 Hakenbiichsen mit Pulver und Kugeln dazu :u liefern.

Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Prlv. 204. Siegel, rund, Dm. 65 mm, in rotes Wachs, papier- bedeckt, vorne aufgedriickt. Derselbe Stempel wie Nr. 3 362. Druck: Teleki, Hunyadiak kora 11, 457 Nr. 534.

Matthias dei gratia rex Hungariae, Bohemiae et cetera fidelibus nostris pru- dentibus et circumspectis magistro civium, iudici, iuratisque consulibus civi- tatis nostrae Brassouiensis, item cunctis populis et iobagionibus in pertinen- tiis dictae civitatis nostrae commorantibus et constitutis salutem et gratiam. Indigemus ad praesens pro defensione illarum partium contra Turcos certis pixidibus nec pulveribus et globulis eisdem necessariis. Committimus itaque fidelitati vestrae firmiter, quatenusreceptis praesentibus centum pixides manu- ales, unum centenarium pulveris et mille globulos ad manus fidelis nostri Alberti Literati comitis camerarum nostrarum, aut hominum suorum prae- sentium scilicet ostensorum dare et assignare debeatis, accepturi pro his et aliis servitiis vestris suo tempore haud dubiae gratiam nostram et favorem. Aliud non facturi. Datum Budae in vigilia feslivitatis omnium sanctorum, anno domini millesimo quadringentesimo septuagesimo primo, regni nostri anno quarto decimo, coronationis vero octavo.

Unten rechls von der Kanzlei: Ad relationem Johannis Ernst thesaurarii.

3 897

Ofen 1471 Novcmber 1. Kiinig Matthias verbieiel den Szcklern, die durchreisenden Kronstadier zu beliisligen unil ordnel die Bestrafung Zuwiderhandelnder an.

Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Priv. 205. Siegel, rund, Dm. 64 mm, in rotes Wachs vorne aufgedriickt, derselbe Stempel wie Nr. 3 362. Druck: Szab6, Szek. oklev^lt.ir III, 94 Nr. 479.

Von der Kanzlei: Commissio propria domini regis.

Mathias dei gratia rex Hungariae, Bohemiae et cetera fidelibus nostris agi- libus universis et singulis Siculis in quibusvis districtibus ac sedibus Sicu- lorum partium Transsiluanarum regni nostri salutem et gratiam. Exponitur

514

nobis iii personis fideliuin nostiorum iudicis et iuratorum civium ac totius cominuiiilatis civitatis nostrae Brassoviensis ad modum querelae, quod cum ipsi exponentes aut aliqui ex eis cum ncgotiationibus suis vestri in medio proficiscerentur, nonnulli malefactores essent in medio vestri commorantes, qui ipsis expoiientibus more praedonico multa damna intulissent ex parte quorum iiemo vestrum praefatis exponentibus ad requisitionem eorundem iudiciuin et iustitiain administrare curavisset in praeiudicium ipsorum atque damnuin supplicatumque est maiestati nostrae superinde opportune provideri. Et cum ad nostrae regalis potestatis officium pertinere maxime intelligamus, ut et cominissa delicta non maneant impunita et deliquendi aditus rebellibus et contumacibus omnino praecludatur, igitur fidelitati vestrae et vestrum cuiuslibet harum serie strictissime mandamus, quatenus a modo in antea dum et quotienscumque praesentibus per ipsos exponentes aut aliquem ex eis re- quisiti fueritis ex parte talium malefactorum, qui eisdem exponentibus damna intulissent aut quoquomodo inferre praesumpserint servata lege et consuetu- dine partiuin illarum iustitiam adminstrare debeatis, alioquin eisdem expo- nentibus praesentibus facultatem dedimus, ut ipsi omnes tales malefactores ubicumque reperire poterint eosdern captivare et iuxta demerita ipsorum pu- nire valeant atque possint auctoritate nostra praesentibus ipsis in hac parte attributa et iustitia mediante. Praesentibus perlectis exhibenti restitutis. Datum Budae in festo omniuni sanctorum, anno domini millesimo quadrin- gentesimo septuagesimo primo, regni nostri anno quartodecimo, coronationis vero octavo.

3S9S

Ofen li71 November 1. Konig Matthias befiehlt Petrus und Matthias Gereb de Wyngaith, der Stadt Kronstadt deren Besitzungen Schirkanyen und Pdrdu zuriickzustellen.

Orig. Pap. Arh. St. Brajov, Priv. 206, Siegel, rund, Dm. 65 mm, in rotes Wachs, papierbedeckt, vorne aufgedriickt. Derselbe Stempel wie Nr. 3 362.

Von der Kanzlei: Gommissio domini regis.

Mathias dei gratia rex Hungariae, Bohemiae et cetera f idelibus nostris egregiis Petro ct Mathie Gereb de Wyngarth salutem et giatiam. Exponitur nobis in personis fidelium nostrorum iudicis et iuratorum civium ac totius communi- tatis civitatis nostrae Brassoviensis ad modum querelae, quomodo vos his diebus proxime praeteritis quasdam duas possessiones praefatorum exponen- tium Sarkan et Mykesdorff vocatas, in quarum pacifico dominio iidem se ex donatione nostra perstitisse et easdem legitime possedisse asserunt a manibus eorundem iniuste et indebite per homines vestros occupari fecissetis occupa- tasque teneretis etiam de praesenti potentia mediante in praeiudicium prae- fatorum exponentium atque damnuin. Et quia nos huiusmodi possessionum iniustam occupationes per queinpiam committi nolumus, igitur fidelitati vestrae harum serie firmiter mandamus, quatenus mox visis praesentibus praescriptas possessiones Sarkan et Mijkesdorff per vos et vestros modo prae- misso iniuste occupatas manibus eorundem exponentium libere reddere et remittere et per vestros reddi et remitti facere manusque vestras et vestrorum ex eisdem excipere et excipi facere debeatis et secus nuUatenus facere prae- sumatis. Praesentibus perlectis exhibenti restitutis. Datum Budae in festo omniuin sanctorum, anno domini millesimo quadringentesimo septuagesimo primo, regni nostri anno quartodecimo, coronationis vero octavo.

515

3SQ9

(1471) Novcinber 7. Der Konvent vun Kolozsmonostor bezeugt eine Einsprachc des Thomas Aurifaber de Thorda, in der es heisst: Quod ipse tertio die^ ante festum exaltationis sanctae crucis novissime praeteritum-^ aurum in pulve- ribus XXVIII florenos valentem ad civitatem Cibiniensem ad cameram deferre habuisset. Et cum ad possessionem Pokafalwa pervenisset, tunc familiares et homines circumspecti Gaspar Berthalan, civis civitatis Coloswar, in ipsum irruissent ab ipsoque idem aurum abstulissent potentia mediante. Tandem ipso facto honorabilem dominum Gregorium plebanum^, Johannem Zegen iudicem necnon Stephanuni Feyer et Johannem Marky, cives ciusdcm civitatis Coloswar, erga ipsum Gaspar transmisisset petens eundcm aut ipsum aurum redderet aut iudicio detinueret idemque aurum nec reddere aut iudicio reti- nere voluisset, in praciudicium et dampnum dicti expouentis valde magnum. Datum secundo die festi beati Leonardi (1471).

Gleichzeitiges Kopialbuch des Konvents von Kolozsmonostor Ungar. Landesarchiv Budapest DI. 36 393, 101 Nr. 2.

^ Hierauf senkrechte Linie gestiichen. ^ Hierauf einige Buchstaben gestrichen.

2 September 12.

3 900

Kokelburc) 1471 Noveiuber IS. Der siebenbiirgische WoiwodeJohannes Pongracz bestdligt den Bistritzem den Empfang des Martinszinses.

Orig. Pap. Arh. St. CIuj-Napoca, Bistritzer Urkunden Nr. 112. Siegel, rund, Dm. 26 mm

war in griines Wachs vorne aufgedriickt, Reste.

Regest: Archiv. Zeitschrift 12, 86. Bergcr, Urkunden-Regesten 43 Nr. 243.

Johannes Pongracz de Dengelegh, vaivoda Transsilvanus Siculorumque et Themesiensis comes memoriae commendamus, quod sapientes et circumspecti de Byztricia censum, quo nobis circa festum sancti Martini confessoris' te- nentur, plenariae exolverunt. Itcirco eosdem misimus expcditum praefatos Byztricienses post exsolutionem praedicti census vigore praesentium mediante. Datum in castro nostro Kykellewar tertio die festi Briccii confessoris, anno domini et cetera LXX™° primo.

* November 11.

3 901

Regensburg 1471 Dezeniber 5. Ein Unbekannter berichlct Malthias Schlick auf Elbogen u.a. iiber ein Erdbeben in Kronstadi, gan: Siebenbtirgen, der Moldaii und der Walachei.

Druck: Fontes Rerum Austriacarum II, Diplomataria ct acta 46, Wien 1892, 169 f Nr. 139 nach einer Kopie im Staatsarchiv Dresden, Bohmische Sachcn III f. 173 ff. Bruchstiick: Veress, Acta et epistolae 1, 1914, 6 Nr. 6.

... Die ander zedell von der ertbibunge.

516

Itcrn ich fnge nch wissen. das den nehisten tag noch dalo disz briffes, das ist in doni tage decollationis sent Johannis dcs Tewffersi zvvusschcn zehen und eylffon ist ein «Jrossc erlbebiins in der Kroncn knmraen, also das alle gebuwde, bergk unnd tall bcwcgt sind wurden. Uiid in der pfarrkirchen von dera gewelbe iibcr dem hoen altar ym chore ist der schilt dcs richs zu Ungern gefallen und die anderen schilde sint unvorsert bliben. Der turm der selbigen kirchen hat sich geneigt. gleich alss cr zur erden fallen wolde und yen teil der muwer unsers gartens ist gcfallcn, item das dach. Uff der statmawer ist das grosse teil abgcfallcn, ctzliche wcren der muwcr sint nider gewurffen, vil turme siut zurysscn und die obirsten tcil dovon gefallen, die decher der thurme und huser sint nidergefallen und die Icwte sint von den tischen geflogen uff die gassen, glich als sie unsinnig weren, und glich gestalt als die toden. Es sind vil fuwer- muwer der huszer zuryssen und uff den dorffern sint die gebell nidergefallen. Item von dcm bcrge des slosses von der hoe des berges geygen der stat uss zu- brechnug dcs bergcs sint zwcen grosse steync komen. Und die ertbibunge ist in derselbigen stunde geschcen in der Mulden biss an das wcisse sloss Nectcr genannt, bie Capham, und das sloss waybode in der Walacheye ist villich gar zubrochen. Doselbist ist die erde geoffent und gross stanck mit boszem stink- kendcm wasser und andern vfflaten hat sich erougent. Item man sagit, das in der Muldaw eyn dorff ganz mit lewten, gebuwden, tyren und andercm er- truucken sey. Und in derselben stundcn haben sich alle berge zu Cibss, zu Turda und zu Bistricienn und in dem ganzen ertrich zu Cicilien und durch die ganze Walachia und Muldaw beweget und das ertrich Cicilien und Silva- nien biss an die gemelten ende. Item in demselben tage decollationis sent Jo- hannes umb sej^gers zwe ist abir eyn ertbibung gewest. Item an der dritten nacht alssbalde dornach umb drey horc fruw ist aber ertbibuug gewest. Itera die virde nacht umb drey hore ist abir ertbibung wurden. Item ara sontage noch mittagc umb des seigcrs zwe wart auch ertbibung. Item am selbigen tage nach der complet vor siben horen ist abir ertbibung wurden, also das byenen funff tagen siben raall ertbibung gescheen ist. Das mogci meyn guten vetern und frunden ouch anderen, wem ir wolt, verkundigen, wenn die ding sint allc warhafftig. ... Geben zu Regenssburg am mitwochen vor Lucie.

1 August 29.

3 902

1471 Dczembcr 16. Der Rat von Kronstadt entscheidet einen Hattertstreit der Gemeinden Brenndorf und Pelersberg.

Orig. Perg. Arh. St. Bra^ov, Sammlung kirchlicher Urkunden, Evang. Kirchenge- meinde A. B. Bod Nr. 7. Siegcl war angehangt. Regest: Korrespondenzblatt 1, 1878, 121 Nr. 5.

Nos iudices iuratique consules civitatis Brassouiensis districtusque Barcensis memoriae commendamus tenore praesentium significantes quorum expedit notitiae cunctorum, quod cum nos more nostro alias observato in praesenti nostra generali congregatione pariter pro tribunali consedissemus, nostrae se praesentiae ibidera exhibuerunt providi ac probi viri Johannes Kyrschin vil- licus cum suis senioribus videlicet Gehans Hannus, Sraits CIoz, Stolcz Jurg et Egidius, et de coraraunitate Closch, Steffes Jacob, Czwkysch et Steffanus bey der Kyrchin de Botfalwa in suis ac totius de coramunitate de eadera per-

517

sonis tamquam actor parte ab una, siquidem partibus ab altera Schobels Steffan villicus cum senioribus de Zentpeter, similiter in suis ac totius communitatis de eadem personis tamquam reus et in causam attractus. et per eosdem villicum cum suis senioribus de Bodfalwa declaratum expositumque est nobis sub spe- cie gravis querelae in liunc modum. Quod cum ipsi a dudum quandani plagam terrae zabulosae ac arundinosae pacifico quietoque dominio posscdissent, habita se adiacenter versus tenutam ac territorium illorum de Zentpeter, tamen idem eos minus debite impedire niterenlur impedirentque de praesenti ipsis expo- nentibus in dampnum et praeiudicium valde magnum, petentes ipsis remedio iuris subvenire. Ex adverso villicus et seniores de Zentpeter vendere cura- verunt, quod cum eadem pars terrae ob quam lis dinoscitur praesens fore mota, aequitate dictante ad eas de iure pertineat, tamen praefati villicus cum ceteris de memorata Bodfalwa usque nunc impedissent in ipsius usus fruitionem, postulantes ipsis ob iustitiae meiitum circa haec provideri. Nos vero auditis partium propositionibus et rcsponsionibus, uedum in eo contenti, verum etiam ex pollicitatione partium^ ambarum locum eorundem adivimus propter aus- cultari meram iustitiae aequitatem. Quo peracto nihil aliud quam deum et eius iustitiam amplexantes et prac oculis statucntes, talcm in hac causa diffi- nitivam sententiam duximus proferendam, ut suavitas amoenitasque amici- tiae inter partes conservetur et ne fomentum ulterioris controversiae excrescat, ipsis in id assentientibus, ut universi notabiliores de villis praemissis locum eundem accedere debeant, adiunctis ipsis tam de civitate antedicta quam dis- trictu Barcensi perspicuae sagacitatis hominibus, qui tandem iuxta deum et suarum conscientiarum evidentiam mcmoratam plagam terrae in funiculo distributam byparciantur, unicuiquc partium medietatem effective assignantes iuxta capacitatem loci eiusdem relinquentem cum perpetuum quoque silen- tium universis ipsis pro hac causa ulterius querulando imponentes, harum nostrarum literarum sigillo nostro provinciali consignatarum vigore et tes- timonio mediante. Datum in praemissa nostra congregationis celebratione secunda feria ante angariam natalis dominis, anno eiusdem millesimo qua- dringentesimo septuagesimo primo.

Auf der Riickseite von einer Hand des 15. Jahrhunderts: Literae versus Zenthpe- ter, wulgo auf die Schedbach.

^ Ober der Zelle.

3 903

Gornejti 1471 Dezembcr 20. Der siebenbiirgische Vizewoiwode Johannes de Rede fordert den Rat von Bistrilz auf, mil dem Aufgebot sich an dem bdimmien Ort einzufinden und auch die Rumdnen des Rodnaer Talcs zum Heeresiug aufzubieten.

Orig. Pap. Arh. Sl. Cluj-Napoca, Archiv der Stadt Bistri^a Nr. 113. Siegel, lund, Dm. 20 mm, war in griines Wachs auf der Riickseitc zum Verschluss aufgedriickt. Regest: Berger, Urkunden-Regesten 43 Nr. 244.

Prudentes et circumspecti amici nobis honorandi. Harum serie requirimus vos, quatenus iuxta contenta literarum magnifici domini .Johannis Pongracz vaivodae et cetera ad terminum et locum in eisdem literis^ domini Pongracz vaivodae expressatos venire- more exercituantium vclitis, ubi et nos deo duce vobiscum constituemur. Ceterum inter Wolahos in Radnawelge promul- gari faciatis, ut tam cquestri quam etiam pedestri bene exercitualiter arniati

518

iina iidbiscum veniant ct quoclcnmque lucrum habere poterint tum dictus do- minus Pongracz vaivodn tumque nos eisdem promittimus dimittere. Credimus tamen quod absque niiiilo adventus eorum Volahorum minime fiet. Secus petimus non facturi. Ex Gernyezeg feria sexta proxima ante feslum beati Tho- mae apostoli, anno domini et cetera LXX"" primo.

Johannes de Rede,

vicevaivoda Transsilvanus et cetera.

Auf der Riickscile Adrcssc: Prudentibus et circumspcctis iudici iuratisque civi- bus civitatis Bj^striciensis amicis nobis honorandis.

Hierauf gestrichen Ir. ^ Hierauf gestrichen velitis.

3Q04

Sehassburg 1471. Die Schlnsser- iind Sporerzunft in ScMssburg beschliessl mil Genehmigunq des Stadlratcs eiri Statut in 22 Artikeln.

Kinpcschaltet und bestatigt vom Schassbiirger Magistrat ain 22. November 1643. Bc- glaubigte Abschrift aus 1755, Pap. Arh. St. Bra?ov, Archiv der Stadt Sighijoara. Zunfturkunden 1755-1793, Nr. 6362-P 66/1755, Beilage 1, S. 1-5. Regcst: Muzeul Brukenthal, Studii ^i coniunicari 14, 1969, S. 239.

Im Nahmen des Vatters, des Sohns und dcs Heiligen Geistes .\men. Wir An- dreas Rab, Andreas Stocker, Chrestel Goldner, vStephan Fiirdenhammer. Georg Rab, Thomas Henning iMeister des Ehrlichen Handwercks der Schlosser und Sporer in der Koniglichen Stadt Schessburg mit Willen und Gunst der Weyser und Ftirsichtigen Herren Burger Meister, Richter und geschworne Burger hie zu Schessburg habeu wir angefangen zu Ehre und Behaltens unsers Handwercks der Schlosser eine Lobliche Zech-Ordnung zu machen dieselbe festiglich und stercklich zu behalten, von Articul zu Articul, alss hier in diesem Brieff behal- ten wird; alss

Welcher Meister den andern in der Zechen wird Liigen straffen verbiist der Zechen denarios 8. Item. Welcher IMeister dem andern wird Schmahwort zu reden in der Zech, oder ausswerts der Zech, dcr soll sein poen oder Buss nicht wissen, die man ihm wird auflegen. Item. Wenn ein Meister dem andern wird greiffen in sein Haar, oder wird Gewehr iiber ihn ziehen, der soll der Zech erlegen flor. 1 . Item. Wenn ein meister dem andern sein Gesind wird abhandig machen, der soll geben flor. 1. Item. Wenn ein !\Ieister dem andern seine Arbeit wird schenden, so nicht zu schenden ist, der soll geben wie viel die Arbeit wehrt ist, die er geschendet hat, zur poen. Item. Welcher Meister seine .\rbeit falschen wird, und derselbe befunden wird, der soll in die Zech geben denarios 16. Item. Welcher Meister .\rbeit wird machen, so strafflich ware, die soll man ihm nehmen, und zum Zechmeister tragen, und ihn darum straffen. Item. Welcher Meister wiirde unaussgefeilte Schliissel auf den Marck tragen, der soll geben denarios 8. Item. Soll kein Meister noch Gesell auch keine IMeisterir; kein Schloss auff thorn schliessen, so er geiuffen wird von einem Knccht oder Magdt es sey dann sach, dass der Herr oder Frau gegenwartig ware, bey Straffe flor. 5. Item. SoII auch kein Meister einen Schliissel thorn machen, so abgedruckt ware in Wachs, bey straffe flor. 1. Item. Kein Meister soll mehr thorn halten alss einen Gesellen, und einen Lohn-Jungen und einen Lehr-jungen; Wenn aber ein Meister nicht will halten einen Lohnjungen, der ist frey zu hal- ten zwey Gesellen; Wenn es sich aber geben wiirde, dass viel Gesind kame,

519

und etlich Meister nicht wolten Gesind halten, so sollen die andern frey seyn zu halten so viel sie wollen. Item. Kein Meister soll arbeiten, er habe denn Lehrjahr darauf gedienet. Item. Wo irgen ein Meister befunden wird, der Arbeit macht so strafflich ware, soll in die Zech geben denarios 32. Item. Wann ein Meister oder Meisterin stirbt in unsrer Zech, so soUen die Meister alle zu der Leich kommen, wer das versiiumt, verfalt der Zech denarios 8. Item. Keinen Zecklischen Jungen soll man aufnehmen zu lchren unser Handwerck, welches unss allen vorbothen ist. Item. Wenn zu einem Meister alt Arbeit wird bracht, alss: Sporn, Stegreiff oder Schloss oder desgleichen, da auch an zu verneiien ist, der Lohn so daftir gegcben wird. soll nehmen der Meister und nicht das Gesind oder die Gesellen. Wenn aber alt Arbeit, da nichts an zu verneiien ist, nur dass man sie rechtfertiget, der Lohn so dafiir gegeben wird, der soll der Gesellen oder Lohnjungen Tranckgeld seyn, und nicht dem Meister. Item. Welcher Gesell unsers Handwercks sich will verandern allhier in unserer Mit- telung, der soll Brieff haben von seiner Geburth, dass er ehlig von frommen Leiiten von Vatter und Mutter gebohren sey, und auch dass er seinem Lehr- meister die Lehrjahr gar und vollkomlich hab aussgedienet, welcher solche Brieff nicht hat, den soll man nicht aufnehmen in unsre Zech; und ein Gesell, der sich also verandern will, der soll die Meister darumb begrussen, dass es geschehe mit der Meister Willen, wer das nicht thut, verfalt der Zech fl. 5. Darnach soll er die Meister bitten, dass sie ihn aufnehmen in die Zech, und derselbe soll machcn ein Meisterstiick, was ihm die Meister werden fiirgeben zu machen, dass er genugsam sey zum Handwerck, und soll er geben in die Zech fL 6 und den Mcistern ein Mahl und derselbe soll nicht frey seyn einen^ Lehrjungen oder Lohnjungen auch keinen Gesellen zu halten also lang biss er die flor. 6 gar und vollkommlich habe bezahlt der Zech, dernach soll er frey seyn alss die andere Meister in der Zech. Item. Welcher Meister sich nicht wird wollen in die Zech richten, der soll ein Verschmahter und ein Verworffener von allen unsern Meistern, und keiner soll mit ihm Gemeinschafft haben so lang er riclite sich denn in unsre Zech. Item. Welcher Jung will lernen unser Hand- werck, der soll niederlegen in die Zech fl. 4 und soll 4 Jahre dienen auffm Handwerck. Item. Welcher Gcsell oder Jung nicht hat Lehrjahr gedienet zu Schessburg, und sich verandern will, soll in die Zech geben flor. 2. Item. Eines Meisters Sohn, Tochter, oder Wittwe, sollen halbe Zech haben. Item. Am nachsten Sontag nach dem geschwornen Montag auf unserm Handwerck, soll man allweg erwehlen einen Zechmeister. Das wir eintrachtiglich gelobt und beschlossen haben starcklich und festlich zu halten von Articul zu Articul, alss dieser Brieff innehalt. Geben nach Cliristi Geburth 1471.

^ Vorlage: seynen.

3 905

Sueeava 1472 Januar 3. Stephan der Grosse, Woiwode der Moldau, erteilt den Kronstddier Kaufleuten cincn Geleitbricf betreffend den freien Handelsverkehr in dcr Moldau.

Orig. Pap. Arh. St. Bra§ov, Stcnner II 444. Sicgel rund. Dm. 33 mm, papierbedeckt, vorne aufgedriickt. Umschrift (nach Bogdan): CTEOAHA BOEBOflt.1 II rHb Die Urkunde ist an mehreren Stellen beschadigt.

Druck und rum. Ubersetzung: Bogdan, Doc. mold. 39 Nr. 14. Tocilescu, 543 Docu- mente 507 Nr. 487; Nicolaescu, Documente slavo-rom. 131 Nr. 52; Bogdan, Documen- tclc lui $tefan II, 315 Nr. 140.

520

(Uliersctziing): lo Slcfan Woiwode, von Gotles Gnaden Henschcr dcs s^anzcn Laudes Moldowlachien, meine Herrschaft erteilt diesen Bricf und dies Yer- sprechen, wie man es in der ganzen Welt macht und wie es aufrichtigen Ghris- ten gczienit, unsercn wahrcn Frcunden, den Schulthcissen und Biirgcrn und allen Stadtern und allcn Ivnufleutcn aus Kroustadt, vom griJsstcn bis zum klcinsten, damit sie kommcu und waudeln sollcu zu meiner Herrschaft und in das Land meincr Herrschaft, frci und nach ilirem Willen, ohne ein Hindernis oder Scha- den, mit all ihren Waren und Giitern, zu meiner Herrschaft mit ihrcn Giitern^. Und wenn wir uns beim Handcl einigen mit unsercn Freunden, wie es recht ist, dann einigen wir uns, und wcnn wir uns nicht einig werden, dann sollen sie frci sein bei uns und in unscrem Land sich Giiter zu kaufen, ...- jeder so viel cr will, in den .Marktflecken oder in den Dorfern unseres Landes^, ohne Hindernis und ohue Schadcn. Und ebenso sollen nirgend in unserem Lande (keine) Besclilagnahmungen (ihrer Giiter) geschehen, weder in Marktflecken, noch in Dorfern oder bei ZoUsteilen und wo sie sonst vorbeikommen werden. Uud wiederuni, wenn ihre Zeit kommt, dass sie an ihren Ort, nach Kronstadt, gehen, dann sollen ihre Hcrrschaften frei und ungehindert mit all ihren Waren und all ihrcn Giitern, soviel als sie haben, es sei viel odcr wenig, ohne Sorge und ohne Schaden, so wie ichweiter oben geschrieben habe und unseren Freun- <Ien aus Kronstadt versprochen habe, den grossen und den kleinen Kaufleu- ten. Und dafiir steht die Seele und der Glaubc meiner Herrschaft, des oben geschriebenen Woiwoden Stefan und dic Seele und der Glauben aller Bojaren meiner Herrscliaft, der grossen und der kleincn. Geschrieben in Suceava, im Jahre 6980, im Monat Januar am 3. Tage.

' So Vorlagc. ' Etwa 12 13 Biichstabcn fehlen.

2 Etwa 10 Biichstaben fehlen.

3 906

Kronstadt H72 Februar 24. Die Kronstadtcr Schustcrziinft ersacht alle Schiister- meister, den bei ihnen im Dienst gewesenen Johannes Slizita nichl anzustellen und nicht in die Bruderschaft aufzunehmen, bis er seinem friilieren Meister Ge- nugtuung geleistet hat.

Orig. Pap. Arh. St. Cliij-Xapoca, .\rchiv der Staclt Bistrita Nr. 114. Siegel, rund, Dm. 23 min, in weiOes Wachs vorne aufgediiickt. In eineni vom drei zarten Linien gebildeten Kreis Wappeuschild, von Zierat eingefaBt. Im Scliild verinutlich Embleme der Schusterzunft. Regest: Archiv. Zeitschrift 12, 86. Berger, Urkunden-Regestcn 43 Nr. 245.

Nos magistri unanimiter ex cecha sutorum civitatis Brassoviensis, memoriae commendamus harum serie universis magistris eiusdem artis ubivis commo- rantibus et constitutis, post condecentem salutationem et omnis boni opta- tionem, quod quidam Johannes Slizita cum longis crinibus congnominatus in eadem arte eruditus, nescitur qua perversitate ductus, quendam ex nostris conmagistris Steffanum Sutorem vocatum, cui serviendo assistebat et in re- cessu indigne pertractans eundem, nam in domum eiusdem circa carnis bre- vium intravit et^ uxorem eiusdem pcrcussit iactando eandem contra quandam statuam usque ad effusioncm sanguinis, ita qod adhuc- hodie non est resti- tuta sanitati. Nam quoddam vasculum violenti modo voluit recipere de pa- riete contradicente uxore illud malum ei intulit, cum tamen persuasus fuit usque ad adventum antelati magistri Steffani, et tandem si quid tractandi haberet cum eodem extunc it efficeret. Quocirca supplicamus vestrae uni-

521

versitati imiltuin confidenter consimile vcstris forte inferendis ex casu con- similiter nolentes impune permittere, quatenus' eundem Johannem dignis castigationibus castigare velitis pro ut sua ineptitudo demeruit, ut ceteris via tale malum faciendi eo facilius praecludatur. Praesentibus receptis. eas- dem de loco ad locum singulis magistratis transmittendo, ut cognoscat suam tandem malitiam, quod cupimus iii maioribus promereri. Ex Brassouia ipso die Mathiae apostoli, anno domini millessimo CCCC LXX secundo, sub sigillo nostrae ccchae. Praeterea velitis eundem cohibere, ut nulli ex vestris tam ma- iorum quam minorum sit aptus ncque in laborando nec in commanendo nec in fraternitatis amicitia stando, quousque ad nos redierit et saepe dicto magis- tro Steffano nostro conmagistro pro dictis iniuriarum illationibus satisfecerit, quod similiter cupimus promereri et cetera.

' Vorlage ex. ' Vorlagc guafinus.

' Vorlage aduc.

3 907

Koloseh H72 Miirz 12. Nos Clemens Ceclas iudex necnon Marcus Was, Barna- bus Sartor et Jacobus Suk iurati ac universi hospites de opido Kolwsakna bezeiigcn, dass nobilis domina Ursula^ relicta Nicolai Pogan de civitate Thor- dcnsi unacum filio suo Thomae simililer Pogan artium facultatis almae uni- versitatis Cracoviensis baccalaureo dcin Pfaner F^ominicus vun Kolosch cinen verodeten Fischleich auf dcm Gebicl dicscs Orles (jcgen Kalyan zu gelegen fur 20 Goldgulden ungarischer Walirung verkaufl haben mil der Auflage dass sie, ivenn der Pfarrer wcgcn diesem Kauf Schwicrigkcil hal, dafiir mil ihrem Erb- haus in Thorenburg einslehen.

Datum in opido Kolwsakna in feslo beati Gregorii papae, anno domini mil- Icsimo quadringentesimo sepluagesimo secundo.

Orig. Pcrg. Battliyancum Alba Iiilia III, 51. Hangcsiegel mit einem Teil dcs Perga-

ments abgerissen.

Druck: Bcke, Az erdelyi kaptalan 153 Nr. 727.

' Ursurla auf Rasur, das zweite r gestrichen.

3 90S

Ofen 1472 April 3. Konig Matlhias Ircigt egregiis Andre, Georgio Lossoncz, Michaeli et aliis filiis bani de Lossoncz auf. die Zollfreiheit der Bcwohner von Klausenburg zu achten und super praefatos cives et inhabitatores dictae civi- tatis nostrae Koloswar vel eorum alterum resque et bona ipsorum an ihren ZoUslcllcn kcine Zolle einzuheben und ihre beschlagnahmlen Gilter herauszugeben, widrigenfalls er anordnen werde, dass diese pro maieslale nostra eingezogen wer- den.

Datum Budae feria sexta proxima anle dominicam Quasimodo, anno domini millesimo quadringentesimo septuagesimo secundo, regni nostri quartodecimo, coronationis vero nono.

Orig. Pap. Arh. St. Cluj-Napoca, Archiv der Stadt CIuj-Napoca, T 50. Siegel, rund, Dm. 57 mm, in rotes Wachs, papierbedeckt, vorne aufgedriickt. Im Siegelfeld Wap- penschild mlt Krone darubcr gespalten. 1. Vier Querbalken. 2. Steigender Lowe mit gereckter Zunge. Umschrift in Majuskel unlcserlich.

522

3 90^

Ofen 1 t72 April 3. Konig Maltliias trdgt fideli nostro Gregorio presbitero et suis vicecastellanis in castro Gyalu constitutis iiber Einschreiten prudentum ac circumspectoruni virorum iudicis. iuratorum et universorum civium civi- tatis nostrae Koloswar aiif. von dcn Klaiisenburgern keine Zolle einzulieben und ihnen die beschlagnahmtcn Waren freizugebcn.

Datum Budae feria sexta proxima ante dominicam Quasimodo, anno domini millesimo quadringenlesimo septuagesimo secundo, regni nostri anno quin- todecimo, coronationis vero nono.

Oiig. Pap. Arh. St. Cluj-Napoca, Archiv dcr Stadt Cluj-Napoca T 51. Siegel, rund, Dm 57 nim. in rotcs Wachs, papierbedcckt, vorne aufgedriickt. Dcrselbe Stempel wic Nr. 3 908.

3 910

Ofrn \\~'2 Mai 5. Konig Matthias trdgl dcn siehenburgischen Woiwoden und ihren Stellvertretern auf, Michael und Johannes vun Menjcln, die aiif dem Reichs- tag in Ofen dariiber Klage gefiihrt habcn, dass sie im Besilz der ihnen wegen ihrer Teilnahme an dcm siebenbiirgischen Aufstand gegen den Konig aberkannten ihnen ahcr nach ihrcr Unterwerfung wieder zugesprochcnen Besilzrechte in Mer- geln, Woldoif, Racoinld iind Kdbisch behindcrt werdcn, gegen Georg Thobyasii und dessen Erben in Scliutz zu nehrnen.

Datum Budae feria tertia proxima ante festum ascensionis domini, anno eius- dem millesimo quadringentesimo septuagesimo secundo, regni nostri anno quintodecimo, coronalionis vero secundo.

Arh. St. Sibiu, Abschrifl Manuskript Zimmerniann dcs Urkundenbuchs XXV/12 nach Handschrift des 18. Jhs. friiher in der Bibliothek des reformiertcn Kollegiums Klausen- burg 11, 209.

Druck: Teleki, Hunyadiak kora 11, 471 Nr. 539 uacli ciner Bestatigung der sieben- bvirgischen Tafel aus 1769, zu Mai 12.

5 911

Ofcn 1472 Mai 6. Konig Matthias verbietet den Bischofen von Weissenburg und ihren Uniergebenen, die Kapitelsherren und alle Geisiliclien der Weissenburger Diozese in ihrem Rccht auf letztwillige Verfiigungen zu krdnken.

IZingeschaltet vom Weissenburgcr Kapitel 1472, .\rh. St. Sibiu, Sammlung Evang.

Kapitelsarchive, Bistrifa 88/4. Mit dieser Urkundc vom bffentlichen Notar Lukas Duerner

1520, Arh. St. Sibiu B.U. 56.

Druck: Theil u. AVerner, Urkundcnbuch 38 Nr. 19.

Regest: Fabritius, Urkundenbuch 92 Nr. 107.

Nos Mathias dei gratia rex Ilungariae, Bohemiac et cetera memoriae commen- damus tenore praesentium significantes quibus expedit universis, quod cum nos cx rapacitate et insaciabili quorundam cupiditatis ecclesiain Albensem Transsilvanam ac universum clerum^ ac presb^-teros diocesis Transsilvanensis plurima dampna, pcrturbationes et iniurias intollerabiles in eo potissime hactenus suscepisse intelligamus, quod dum aliqui beneficiatorum vel etiam non beneficiatorum in ipsa ecclesia deo serventium ex hac vita decessissent

.523

etiam si leslamentum fecissent tamen bona talium violeutcr per quosdam di- repta ct in usum privatum conversa essent. Volentcs igitur nos praefatam ecclesiam et universum clerum ac presbyteros eidem ccclcsiae subiectos ab huiuscemodi dampnis, iniuriis et perturbationibus praecavere id de pleni- tudine nostrac regiae potestatis ct gratia spcciali duximus annucndum et concedendum, ut nuUus omnino episcoporum vel aliorum quorumcumque in ipsa ecclesia sive nomine episcoporum sive aliter pro tempore constitu- torum scd ncc castellanorum corundcm testamentariam dispositionem, quam domini de capitulo dictae ecclesiae et universus clerus tempore mortis eorum vel etiam alias facerent aut alter corum faceret, infringere aut mamis violen- tas ad eandem ingerere audcat neque possit, dummodo huiusmodi testamen- taria dispositio dictac ccclesiae non vidcatur aliquo modo praeiudicari, immo annuimus et concedimus pracscntiura per vigorem. Quocirca vobis fidelibus nostris reverendis in Christo patribus dominis episcopis dictae Albensis nec- non officialibus et castellanis pro tempore ibidem constitutis ceterisque cuius- vis status, gradus et conditionis hominibus, praesentibus et futuris, harum serie firmiter praecipiendo mandamus, quatenus a modo in posterum prae- dictos dominos de capitulo praefatae ecclesiae et universos cleros aut alterum eorum in huiusmodi testamentis ipsorum contra formam praemissae nostrae annuentiae ipsis gratiose factae impedire, turbare aut quovismodo molestare nullatenus praesumatis nec sitis ausi modo aliquali gratiae nostrae sub obtentu. Praesentes autem, quas sigillo noslro secreto communiri fecimus, post earum lecturam scmper rcddi iubemus praesentanti. Datum Budae in vigilia asceu- sionis domini, anno eiusdem millesimo quadringentesimo septuagesimo se- cundo, regnorum nostrorum anno Hungariae quartodecimo, coronationis nono, Bohemiae vero quarto.

^ Uber dcr Zeile.

3912

1472 llai 23. Das Weissenbiirger Kapitel berichlel, dass es Johann Pongracz de Dengeleg in die ihm von Konig Maithias verpfdndeten Besilzungen Kokel- burg und Muhlbach samt Pertinenzien eingefiihrt hat.

... vigesimo die secundi diei festi inventionis sancti crucis. in anno domini millesimo quadringentesimo septuagesimo sccundo.

Erwahnt in der Urkunde Konig Matthias von 1478, Arh. St. Sibiu U II 388. Regest: Prograram Miihlbach 1875/76, 14 und 40.

3 913

Koloseh 1 'i72 Mai 25. Ursula, MHtwe nach Nikolaus Pogan, die in erster Ehe mit dem Siegler der koniglichcn Salzkcunmern Siebenbiirgens Petrus Literalus de Berekzo verheiratef war, von dem sie einen Fischtcich gcerbt, den sie an den Pfarrer Dominik von Kolosch weitervcrkauft hat, verpflichtet sich bei auftreten- den Kaufscliwicrigkeilcn dafiir mit ihrcm Thorenburgcr Erbhaus einzustchcn. Datum in opido nostro Kolus sccunda proxima post festum sanctae Trini- tatis, anno millesimo quadringentesimo septuagesimo secundo.

Orig. Perg. Battyaueuiu Alba lulia III, 52. Das hangcnde Sicgel ist herausgerissen.

524

3 914

1472 (vor Mai 31). Radii III.. Woiwode der Walachei, ersiichl Hichter und Rat von Kronxtadt «ni Nachrichten politischer Nalur.

Orig. Pap. Arh. St. Brajov, Schnell I, 22. Sicgcl, riind, Dm. 30 mni. w.ir in rotcs Waclis auf dcr Riickseite ziun Verschluss aufgcdriickt.

Um diese Urkundc zeitlich etwas i;enauer ansctzen zu kiinnen, wird nian von den im Te.\t angeklungenen Friedonsunterhandhingen ausgchen miissen, die, nach den vorausgehendcn Kampthandhingen zwischen Kijnig ^latthias und dem in Biihmen cin- gcfallenen Prinzcn Kasimir von Polen vom Spiitherbst und Winter, im .Mai im Gang waren. Sic habcn am 31. .Mai 1472 zum Abschluss eines auf 11 Monatc l)cfristeten Wnffcnstillstandsabkommcn gcfiihrt, vgl. K. Nchring, Mallliias (^orvinus S. 58. Druck: Bogdan, Documcntc 329 Nr. 273. Hiirmuzaki, Documcnle XV, 1, 78 Nr. 173. Regest: Andronescu, Repcrtoriul 100 Nr. 344.

Circumspecti et prudfiUi^ viri amici nobis diligcndi. Xoverilis quoniam affec- tamus de vobis aliqua servilia, sed minime fecistis abhinc, quod nullum ex vobis ad nos misislis aliqua novitates. Igitur vestras rogamus amicitias, quateuus de statu serenissimi domini nostri regis ac in quo loco ac si celebra- verit pacem cum Kazimiro et quae nunc agere haberet et frater nostei Pan- gracz waywoda Transsiluanus, si est apud regem, tum in Transsiluania ac velint citius erga vos intrare; item etiam de statu Stephani waywodae hostili nostro et de Layola, si voluerint e.vercituali venire ad desolandum regni nostri, tum etiam de Siculis duorum sedis videlicet Odwarhel et Cjkh; item etiam de aliis sedibus, si decimam homines suorum dederunt hosti nostro, qua parte voluerit eisdem transferre, is in scriptis in- literis vestris suo modo nobis per fidelem nostrum Johannem transmittere velitis quam citius et etiam cetera quam potestis audire contra quos per fideles vestros in scriptis reprae- sentare velitis, constetque vobis abhinc bonam vicinitatem a nobis habuis- tis, si deus sanitatem nobis attribuerit in posterum habebitis. Secus non fac- turi, si de nobis omnia bona e.xspectatis. Ex castro Thabor die dominico, anno eiusdem septuagesirao secundo. Radwl dei gratia waywoda partium regni Transalpinarum.

Auf der Riickseile Adresse: Circumspectis et prudentibus viri^ iudici, iuratis ac consulesque^ de Brasso amicis^ nobis diligendis.

* So Vorlage. = Vorlage amicii.

* Lticke 3 mm.

3Q15

(Um 1472 Mai 31). Radu III., Woiwode der Walachei, teilt Richter und Rat von Kronstadt mil, dass er und seine Leute dem Konig (Matthias) trcu ergeben sind, und ersucht, keine ungewohnten Neuerungen einzufilhren. Die Kronstddter hdtten einige seiner vor den Tiirken fliichtenden Unlertcmen ausgeraubt, obwohl sie auch Diener des Konigs und der christlichen Sache zugetan seien. Er verlangt Ruckstellung der weggenonimenen Giiler, andernfalls er sich beim siebenbiirgi- schen Woiwoden beklayen will. Weilers fordert er einige Pferde zurHck, die als Pfund fiir von seinem Widersachvr Laiotd gerauble Schafe genommen wurden, ferner die Auslieferung der Morder eines seiner Diener bzw. das Wergeld fiir diesen. Als seinen Boten beglaubigt er seinen Diener Dracea.

Orig. Pap. Arh. St. Brasov, Stenner II, 245. Siegel, rund. Dm. 33 mra. war in rotes Wacbs auf der Ruckseite zum Vcrschluss aufgedriickt.

525

Da in der vorhergehenden Urkunde Radu III. von seinen giiten Beziehungenzum sieben-

biirgischen Woiwodcn .lohannps Pongracz die Rede ist. vgl. Nr. 3 91 1. durfte es ange-

messen sein, dieses undatierte Schriftstiick in den glelchen Zusammenhang zu riicken.

Auch Bogdan setzt es zu 1472 an.

Druck und rum. (jbersetzung: Bogdan, Documente 110 Nr. 85. Tocilescu, 534 docu-

mente 78 Nr. 82.

Runi. Obersetzung: Bogdan, Documente 51 regeste 74 Nr. 76.

Regest: Andronescu, Repertoriul 99 Nr. 343.

3 916

Herniannstadt 1 i72 Juni 1. Der Rat von Hennannsladt bezeiigi, dass Paul, dei Solw des Christoforus Italicus, sein auf dem Grossen Ring in Hermannstadt gelegenes Haus dem Hermannstadter Biirger Georg Heclit verlunift hat.

Orig. Perg. Arh. St. Sibiu U II 338. Siegel, rotes Wachs in Wachsschiissel, rund, Dm. 48 mm, an violetter Seidenschnur angehangt. Im Siegelfeld Wappenschild mit zwei nach abwarts gekehrtcn gekreuzten Schwertern. Oben zwischen den Schwertgriffen eine I.ilienkrone. In jedem der durch die Kreuzung der Schwerter gebildeten vier Winkel je ein seclisstrahliger Stern. Umschrift zwischen Perllinien: -f-S. CIVIUM DE VILLA + HERMANI.

Nos Thomas Altennberger magister civium. Ladislaus Haan regius, Geor- gius Sartor sedis iudices, item BarLliolomeus Huetter, Bartholomeus Pictor, Johannes Burger, Benedictus Carnifex, Nicolaus Kroner, Johannes Praydem, Cristannus Franczyos, Ludovicus Stromer, Nicolaus Zetsch, .Johannes Hen- rici, Cristannus Lederer et Johannes de Longocampo consules, Stephanus Pic- lor villicus civitatis Cibiniensis memoriae commendamus tenore praesentium significantes quibus incumbit universis, quod nostrae universitatis venit praesentiam bonae indolis adolescens bene adultus et annos citra decem octo attingens Paulus, filius prudentis viri Cristoferi quondam Italici de Floren- cia, civis de Riuulodominarum camerarii alias, ibidem recognovit et ratio- nabiliter fatebatur, quomodo publicis eum vergentibus necessitatibus alque pleno desuper habito mandato et irrevocabili voluntate virtuosae dominae Barbarae sororis suae, coniugis videlicet circumspecti Francisci Italici, coa- civis civitalis Coluswar nobis superinde literas nihilominus iudicis et iurato- rum civium praefatae Coluswar praesentans, quandam domum suam materno hereditario iure ad se iuste devolutam in circulo maiori memoratae civitatis nostrae meridianam versus plagam inter domus prudentum virorum Oswaldi alias magislri civium ab inferiori et Martini condam Remszer a superiori par- tibus sitam et habitam cum universis et singulis metis limitibus accessibus, egrcssibus et stillicidiis ac fenestralibus ac pertinentiis et iustis utilitatibus suis de iure et antiquitus ad eam domum quomodolibet spectantibus, nuUa proprietate seu iure sibi reservato, vendidisset vendendoque assignasset cir- cumspecto viro Georgio Hecht dicto iamdictae civitatis nostrae concivi per eumque suis heredibus et posteritaLibus posteritatura et heredum suorum legittimis successoribus iure hereditario pacifice possidendam, tenendam pariter et habendam in usus gratos et sibi beneplacitos limitandam et con- vertendam pro certa florenorum auri summa prompte solutis et perceptis. Assumendo praetera memoratus Paulus pro se atque nomine et personis om- nium et singulorum amicorum, consanguineorum item heredum atque legit- timorum successorum suorum ceterorumque linia affinitatis quoquomodo altinentium promisit, praetactum Georgium Hecht necnon heredes suos et successorcs heredum universos, praesentes et futuros, ratione hereditariae pro- prietatis eiusdem domus venditae ab omni instantia iuris vel facti relevare

526

el contra quoscunique inipelitores illegitlinios tueri pariter et defendere pro- priis suis latigis et expensis iuris proprielateni eiusdeni donuis eniptori el suis delensurus. Ad cuius rei inenioriani roburque perpctuum praesentes sigillo maiori saepetactae civitatis nostrae et autentico appenso obsignari duximus. Datum Cibinii feria secunda proxima post feslum beati Urbani papae, anno doniini millesimo quadringentesimo sepluagesimo secundo.

3 917

Kokelbiircf 1^72 Juni 16. Der siebenbiirgisclie Vizewoiwode Domiiiikiis Belhlen de Iklar ersucht das Weissenbiufier Kapilel, bei der FAnfiihriing des Georg Thabia- schy de Eczel in die i'on ihm kiiiiflich erworbene Hiilfle der Besitziing Bord (';( der Kokelbiirger Gespanschaft mitziiwirken.

Datum in Kykelhvar feria tertia proxima ante festum ascensionis domini, anno millesimo quadringentesimo septuagesimo terlio. Laut Riickvermerk hat die EinfOhrung am 2(5. Juni stattgefunden, praesente Johannis de Balasthel- kew.

Oriji. Pap. Ungar. Landesarchiv Budapest Ol. 29 836. Siegcl, rund, Dm. 20 niin, war auf der Riickseite zum Verschluss aufgcdrucltt.

3 918

Suecava 1472 Juni 22. Johannes Rymer imn Suceava ersucht den Bistritzer Rich- ter Georg Eyben, einem ausgedienten Gesellcn, dem seiii Meister den Gesellen- brief verweigert, einen Geburtsbrief auszusiellen.

Orig. Pap. Arh. St. Chij-Napoca, .\rchiv dcr Stadt Bistrita Nr. 115. Siegel, rund,

Dm. 19 mm, war auf der Rucl<seite zum Verschliiss aufgcdriickt.

Druck: Miiller, Deutsche Sprachdcnkmaler 87 Nr. 35 zu .Juni 2. Hurmuzaki, Docu-

mcnte XV, 1, 77 Nr. 134 ohnc Monats- und Tagesangabc.

I^egest: Archiv. Zeitschrift 12,86. Berger, Urkunden. Regesten 43 Nr. 246.

Meyn fryntligen grws. Wisset czv vor libcr her Jerig Eyben, das ich frys wnd geswnt p\n von den genoden gottes des almechtigen wnd ich auch gerne von euch wnd auch von den eyeren gerne wolde hcren.^ Lyeber her ich thw euch czv wyssen myt dysem gegenvertigen bryeff wnd sayt flayssyklich gepeten von maynem thegen, das yr dem gesellen wellet beholffen sayn wnd ym a}'nen bryeff aussrichten von sayner alteren wen worume^ her hot lezjar gedynet awff dem- gerberwerg wnd her hott das selbige auss gedynet wnd ym dy mes- ter kaynem brieff wellen geben, swnder lier mwesvorhaben von den elteren eynen bryff. Vnd was yr wyder wort von maythegen begeriinde sayn, das wil ich willichlichen thwen wnd beret czv aller czayt; damj^t vil gwetter nacht. Gegeben^ aus der Czoczen om montag en* X tawsent retter tag, in dem M^CCCC- LXXIP.

Johannes Rymer eyer ffrjent.

Auf der Riickseite Adresse: Dem ersamen wnd waysen heren Jerygen Eyben rychter von Nesen saynem gyner wnd fraynt zal der bryef.

' Hierauf gestrichcn wissel dar. ' Hierauf gestrichen in.

' .. njmerwerg. * ,. aller.

527

3 919

Gornesti 1472 Juni 25». Der siehenburgische Vizewoiivode Johannes de Wara- dino ersucht den Rat von Bistritz, jene Mitbilrger, clie von der Wiese Chyger Heu ernten, zu bestrofen.

Orig. Pap. Arh. St. Cliij-Napoca, Archiv der Sladt Bistrita Nr. 116. Ringsiegel, oval, Dm. 15 + 12 inm, war in griines Wachs auf der Ruckseite znm Verschluss aufgedruckt. Regest: Berger, Urkunden-Regesten 43 Nr. 247.

Piovidi et circumspecti viri nobis honorandi. Ecce enim j)er nostrum domi- num in suis literis iterato sum instructus ex parte illius prati Chyger vocati et etiam ex parte aliquorum domorum, quae prius erant Michaelis Zegel. Volumus ex mandato domini ut curam vestram per amplius ad pratum non geratis neque ad domus, sed familiarem Mathus pacem et quielem in prato permittere velitis, ex parte autem domorum^ commisimus Laurencio Pancel^ in aliis literis nostris^, ut* qui morani in ipsis fecerint praemia domorum ab eis exigat. Ceterum autem inter vos sunt aliqui qui potentia ipsorum medi- ante in dicto prato aliquod fenum conducere versus^ domus ipsorum fecit et etiam exsecare in eodem feno fecit, quorum nomina lator praesentium dicet. Ideo petimus vestras dominationes nihilominusque volumus, ut ex parte illorum civium nostro domino et nobis qui tales actus potentiarios faciunt, verum iudicium et iustitiam faciatis. Si autem non sciatis, ut per nos de praefato damno satis recipiemus. Item etiam ex parte argenti qualem vultis expeditoriam habere talem sub nostro sigillo, is lator dabat. Ceterum quid dictus lator dicet fideni aahibere veiitis. Datum in Gernyezeg feria quinta proxima post festum sancti Johannis baptistae, anno et cetera LXXII.

Johannes de Waradinum vicevaivoda Transsilvanensis.

Auf der Riickseite Adresse: Providis et circumspectis viris iuratis civibus in civitate Bystriciensi commorantibus nobis honorandis.

' Hierauf noch cinmal domomm. * (Jber der Zeile.

2 Ober der Zeile; darunter gestrichen literalo. ' Vorlage vesus. ' Hlerauf noch einmal nostris.

3 920

KokeIl)ur(| 1472 Juui 2(5. Nikolaus Sykesd ersuchl Richter und Rai von Kron- stadl, die bei der Verwiistung von Reps erbeutete Fahne zuruckzustellen.

Orig. Pap. Arh. St. Brajov, Slenner I, 20. Sicgel war in grunes Wachs auf der Ruck- seite zum Verschluss aufgedruckt.

Prudentes et circumspecti amici nobis honorandi. Salutem amicitia cum parata^. Quia dum et quando villam Kehalomm devastaveratis, eotunc ipso- rum vexillam deportaverant, quae nunc apud Georgium Kezegew existit, vestris etiam amicitiis bene constat, quod idem et unus estis cum aliis sedibus Saxonicalibus^. Ideo amicitias vestras praesentibus requirimus diligenter, quatenus praescriptam vexillam cum annotato Georgio reddere et restituere faciatis nostro ampliori pro servitio alioquin a regia maiestate etiam rehabere

528

posUiIabunt. Kx Kykeilewar feria sexta ante festum sancli Ladislai regis, anno domini millesimo quadringentesimo LXX" secundo. Nicolaus Syicesd de Tlierem, castellanus castri Kykellew ct cetera.

Aiif der Eilckseite Adresse: Piudentibus ct circumspectis iudici iuratisque civibus civitatis Brassouiensis, amicis nobis honorandis.

^ Vorlagc pparaia. * Vorlage Saxonalibus.

3 921

Klansrnburg H72 Juli 15. Die Hermannstadter Ratsherren Bartholomaiis Hut- ter und Nikolaiis Kroner bestdti(jen, vom Klausenhiirger Stephan Berthram den Bislritz auferlegten Anteil der vom Konig den Saclisen auferlegten Abgabe em- pfangen zu haben.

Orig. Pap. .\rh. St. Cluj-Napoca, Archiv der Stadt Bistrita Nr. 117. Zwei Ringsiegel in griines Wachs vorne aufgedriiclvt. 1) 5 mm, mit gotischem h im Wappcnschild. 2) 7 mm, Figur in ganzer Gestalt. Regest: .\rchiv. Zeitschrift 12,86. Berger, Urlvunden-Regesten 44 Nr. 248.

Bartholomeus Huetter, Nicolaus Kroner consules civitatis Cibiniensis recog- noscimus per praesentes quibus incumbit universis prudentem virum .Ste- phanurn Berthram civem de Coluswar nobis praesenta.sse et solvisse nomine et vice circumspectorum virorum iudicis ct iuratorum civium civitatis Bys- triciensis pertinentiarumque eiusdem mille quingentos florenos auri Hun- garicales qui in sortem contributionis eorum ipsis cedebant ad solutionem taxae quatuordecem milium florenorum auri super universos Saxones harum partium Transsilvanarum per regiam maiestatem his temporibus subscrip- tis impositorum. Qua rememoratos iudicein et cives ac universitatem com- munitatis Bystriciae el pertinentiarum eiusdem ratione illius taxac pro tota et plenaria eorum solulione e.xpeditos reddimus et omnino absolutos. De ulte- rius in eiusmodi taxa ab eis nil postulandum, harum vigore et testimonio literarum mediante. Datum in Cluswar ipso die divisionis apostolorum, anno domini millesimo quadringentesimo LXXII.

3 922

Thorcn))ur(( 1 i72 Juli 22. Der siebenbilrgische Woiwode Johannes Pongracz befiehll Richter und Ral von Bistritz, die fdllige Steuer an Matthias Biro, Burg- grafen von MQhlbach, abzuf&hren.

Orig. Pap. .\rh. St. Cluj-Napoca, Archiv der Stadt Bistrita Nr. 118. Siegel, rund, Dm. 30 mm, war in griines Wachs vorne aufgedriiclit. Regest: Berger, Urkunden-Regesten 44 Nr. 249.

Johannes Pangracz de Dengeleg vaivoda Transsilvanus, Siculorum et The- mesicnsis comes, prudentibus et circumspectis iudici iuratisque civibus civi- tatis Bistriciensis salutem. Quia pro apportatione census sancti Jacobi apos- toli de medio vestri provenientis hunc familiarem Mathiae Biro castellani nostri de Zazsebes praesentium exhibitorem ad vos transmisimus. Pro eo committimus vobis, quatenus dictos census sancti Jacobi apostoli absque

529

defectu ad manus eiusdem dare et praesentare debeatis. Praesentes autem facta solutione et praesentatione dicti census pro expeditoria reservetis. Datum Thordae in festo beatae Mariae Magdalenae, anno domini millesimo qua- dringentesimo septuagesimo secundo.

3 923

Ofen 1472 August 5. Konig Matthias triigt allen Salzkiimmerern Siebenbiirgens auf, den Sachsen von Hermannsladt und der Sieben Sliihle das ihnen jahrlich dreimal zustehende Kleinsalz auszufolgen.

Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U II 340. Siegel, rund Dm. 58 mrn, in rotes Wachs vorne

aufgedriickt, Reste.

Druck: Teleki, Hunyadiak kora 11, 481 Nr. 543.

Regest: Kem^ny, Notitia I, 184.

Mathias dei gratia rex Hungariae, Bohemiae et cetera fidelibus nostris uni- versis et singulis camerariis salium nostrorum partiuni regni nostri Transsi- luanarum praesentibus et futuris praesentium notitiam habituris salutem et gratiam. Expositum extitit maiestati nostrae in personis fidelium nostro- rum prudentum et circumspectorum magistri civium, iudicum et iuratorum ceterorumque civium civitatis nostrae Cibiniensis nec non universorum Saxo- num septem sedium Saxonicalium ad modum gravis querelae, quod quamvis antiqua eorum libertate ipsis a divis regibus Hungariae nostris scilicet prae- decessoribus concessa requirente praefatis civibus et Saxonibus nostris sales miliati pro usu ipsorum de dictis cameris dati fuerint et administrati. Tamen uti accepimus vos huiusmodi sales miliatos praefatis civibus et Saxonibus nostris a pluribus annis dare et administrare denegassetis et recusassetis, quod eo gravius tulimus, cum plurima iam mandata noslra vobis superinde data surda aure pertransire curatis Et quia nos eosdem cives et Saxones uostros, qui non parvos labores et impensas pro nobis subierunt, in eorum antiquis liber- tatibus etiam temporibus nostris conservare volumus, ideo fidelitati vestrae et cuiuslibet vestrum harum scrie firmiter praecipiendo mandamus omnino ita habere volentes, quatenus a modo deinceps praefatis civibus et Saxonibus nostris huiusmodi sales miliatos eisdem per dictos praedecessores nostros deputatos singulis annis in ipsis tribus terminis ab antiquo consuetis et depu- tatis dare et administrare modis omnibus debeatis. Et secus prout gravissi- mam indignationem nostram incurrere formidatis non facturi. Praesentibus perlectis exhibenli restitutis. Datum Budae in festo beatae Mariae virginis de nive, anno domini millesimo quadringentesimo septuagesimo secundo, regnorum anno Hungariae et cetera quinto decimo, Bohemiae vero quarlo.

Von der Kanzlei: Ad relationem domini thesaurarii.

Auf der Ruckseite von gleichzeitiger Hand: Super exhibendis saUbus miliatis.

3Q24

H"^ August 9. Das Weissenburger Kapitel bestdtigt ilber Ersuchen des Archi- diakons und Kanonikers der Weissenburger Kirche Johannes de Doboz die Ur- kunde Konig Matthias von 1472 Nr. 3 911 iiber das Testamentsrechl der Geist- lichen der Weissenburger Diozese.

5.30

Datum doniinica proxima antc fcslum bcali Laiiicncii martiris, anno domini supradicto.

Orig. l'ap. Arh. St. Sibiu, Sammlung Evang. Kapitelsarchive, Bistrita 88/4. Siegel, rund, Dni. 41 nim, war auf dcr Hucl<seite in weisscs \Yachs autgedriickt. Eingeschaltet voni iiffeutlichen Notar Lucas Uuerner 1520, Arh. St. Sibiu, B. U. 56. Druck: Fabritius, Urkundenbuch 92 Nr. 108.

3 925

1472 Auf)ust 10. Das Weissenburfjer Kapitel fordert die Geistlichen seiiier Diozese auf, zu den Ausgaben fiir die Erwirkung der koniglichen Urkunde in Testaments- angelegenheilen bei-utragen.

Orig. Pap. Arh. St. Sibiu, Evang. Kapitelsarchiv Bistrita 89/5. Siegel, rund, Dm. 30 mm, war in weisses Wachs vorne aufgcdriickt.

Capitulum ecclesiae Albensis Transsilvanae universis et singulis honorabili- bus doininis decanis ac plebanis ecclesiarunque rectoribus in et sub dyocesi Transsilvana constitutis et existentibus fratribus nostris in Christo honoran- dis salulem fraternitatisque et amiciliae incrementum. Quia variis magnisque laboribus, fatigiis ac sumtuum expositionibus et redemptionibus literarum apud regiam serenitatem, ut disposito testamentaria per nos et vos tempore ingruenti et praesertim in mortis articulo fienda et facienda in suo vigore permaneal difficulter efficere et obtinere valuimus. Super qua dispositione testamenlaria tenorem literaruni regalium in transumto sub sigillo noslro capitulari cum praesentibus ad videndum, conspiciendum ac diviilgandum vestris fraternitatibus misimus. Et tum laboris fatigae et expensae praemia sequi debeant, communique negotium communi voto sit relevandum. Requi- rimus ergo et hortamur vestras fraternitates, quatenus ad huiusmodi laborum et expensarum relevationem aliquam contributionem et condignam de ves- Iri medio disponere velitis ut amplius in nostris ultimis voluntatibus ab impetitoribus permanere valeamus. Operam enim dabimus toto nostro nisu et ipsa annuentia regiae serenitatis per dominum apostolicum confiiTnabi- tur et roborabitur. Quitquid autem disposueritis ad manus praescntium exhi- bitoris assignctis. Si autem aliqui cx vobis paria literarum regalium opta- verit habere, veniat ad capitulum et sub sigillo capituli dabitur ei. Datum in festo beati Laurentii martyris, anno doinini millesimo quadringentesimo septuagesimo secundo.

Auf der Riickseite etwa von gleichzeitiger Hand: Ut fiat contributio in rcdemp- tione privilegiorum.

3 926

Ofen 1472 August 11. Johannes Ernust, Graf von Sohl, befiehll allen Salzkdm- merern in Siebenbiirgen, den Hermannstddtern und allen iibrigen Saciisen Klein- salz aus den koniglichen Kammern zum eigenen Gebrauch auszufolgen.

Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U II 341. Ringsiegel oval, 12+10 mm, in grunes Wachs, papicrbedeckt, vorne aufgedriickt. Im Siegelfeld Wappenschild mit Schaufel und dariiber2 Sternen. tJberdem Wappenschild Initiale I.E.

531

Johannes Ernust, comes Zoliensis et cetera, nobilibus universis et singiilis camerariis et vicecamerariis salium regalium in partibus Transsiluanis nunc constitutis et in futurum constituendis praesentium notitiam habituris salu- tem cum dilectione. Dilectioni vestrae et cuiuslibct vestrum harum serie firmiter comittimus, quatenus prudentibus et circumspectis magistro civium, iudicibus ac iuratis ceterisque civibus civitatis Cibiniensis nec non universis Saxonibus iuxta contenta literarum serenissimi domini nostri regis gratio- sissimi sales miliatos pro ipsorum usu de cameris regalibus dare et aminis- trare debeatis. Et aliud ncquaquam facere audealis. Praesentibus perlectis exhibenti restitutis. Datum Budae feria tertia proxima post festum beati Laurencii martiris, anno domini millesimo quadringentesimo septuagesimo secundo.

3Q27

Ofen l\~2 August 11. Konig Matthias feiieiht den Sachsen von Hermannstadt und den Sieben Stuhlen den Distiikt Fogarasch und die Besitziing Hamlesch samt Pertinentien.

Orig. Perg. Arh. St. Sibiu U II 342. Siegel, rotes Wachs in Wachsschiissel, rund, Dm. 63 mm, an rotgelbweisser Scidenschnur angehangt. Derselbc Stempel wic Nr. 3 362. Bestatigungen dieser Urkunde von Konig Matthias 1483 und von Konig Wladislaw II, Orig. ebenda.

Druck: Transilvania 1873, 240= Hurmuzaki, Docunu-nte II, 2, 222 Nr. 200. Bruchstiick; Sieb. Quartalschrift 1, 1790, 281. Grundverfassungen 73. Eder, De ini- tiis 160. Schldzer, Krit. Sammlungen 1, 67 Nr. 59.

Von der Kanzlei: Comraissio propria domini regis.

Mathias dei gratia rex Hungariae, Bohemiae et cetera ad perpctuam rei memo- riam licet cunctorum sub commisso nobis divinitus constitutorum curam et sollicitudinem habearaus ipsorumque coramoda regia raunificentia prosequi intcndaraus illos taraen praerogativa specialioris gratiae nunc novarura dona- tionura titulis nunc iuriura antiquorum restaurationibus araplecteraur, quos in opere fidelitatis fervidos et exhibitione servitiorum indefessorum sollicitu- dine sedula comperimus insistentes. Proinde attendentes satis grata atque magna fidelium servitiorum merita fidelium nostrorum circumspcctorum iudi- cis et iuratorum civium ac hospitum civitatis nostrae Czibiniensis ac Saxonum in septem sedibus comraorantium, quae ipsi priraura sacrae dicti regni nostri Huugariac coronae et tandcra maiestati nostrae cura orani ferventis animi zelo et fidelitatis constantia exhibuerunt. Considerantes etiam darapna, quae ipsi por Wolahos plerumque susceperunt, volentes igitur ipsis benivolentiara nostram regiam ostendere fructuosam districtum Fogaras vocatura ac posses- sionem Oralas appellatam, in quorura pacifico doniinio licet iidem cives et hospites ac Saxones se a dudum ex donatione nostra ac confirraatione desuper facta perstitisse et etiam nunc persistere dicant. Ex quo tamen novissime dictae literae nostrae donationales ac confirraationalcs siraul cum certis^ aliis rebus et bonis ipsorum per Wolahos latrones, cum quidera ex ipsis civibus apud quos huiusmodi literae habebantur, hinc Transsiluaniam ingrederentur, ablatae essent et forraidarent successu temporum exinde iuribus eorura peri- culum posse eveniri, supplicarunt nobis ut ipsis superinde gratiose providere dignareraur. Nos igitur tuni praeraissorura eorura intuitu servitiorum, tum vero quia casus nocivos cunctorum fidelium nostrorum reforraationis beneficio et per remedia opportuna restaurare consuevimus ipsura districtum Fogaras

532

ac possessioncm Onilas sinuil cuni villis et posscssionibiis in eodem districtu habitis et ad ipsam possessioncm Omlas pertincntibus ac pariter cum cunctis aliis utilitatibus et pertinentiis quibuslibet terris scilicet- arabilibus, cultis et incultis, agris, pratis. pascuis, virgultis, silvis, nemoribus, monlibus, valli- bus, vineis vinearumque promontoriis, aquis, fluviis aquarumque decursibus, pisciuis, piscaturis, molendinis et locis molendinorum generaliter vero qua- rumlibet utilitatum et pertinentiarum suarum integritatibus quovis nominis vocabulo vocitatis sub suis veris metis et antiquis praemissis sic ut praefertur stantibus et se habentibus, memoratis iudici- et iuratis civibus ac hospitibus ac toti* communitati dictae civitatis nostrae Czibiniensis ac Saxonibus praeno- tatis de novo et ex novo ac novae nostrae donationis titulo dedimus, donavi- raus et contulimus, immo damus, donamus et conferimus iure perpetuo et irre- vocabiliter tenendum, possidendum pariter et habendum salvo iure alieno harum nostrarum, quibus sigillum nostrum secretum est appensum, vigore et testimonio litcrarum mediante, quas in formam nostri privilegii redigi facie- nuis, dum nobis in specie fierint reportatae. Datum Budae feria tertia pro- xima post festum beati Laurencii martiris, anno domini millesimo quadringen- tesimo septuagesimo secundo, regnorum nostrorum anno Hungariae et cetera quintodecimo, coronationis uono, Boliemiae vero quarto.

1 Ober der Zeile. ' Vorlage iudice.

^ Vorlage silicel. * Gebessert aus lolo.

3Q28

Ofen H72 August 11. Konig Matthias trtigi dem Weissenburger Kapitel consi- deratis fidelibus servitiis et servitiorum merita fidelium nostrorum circumspec- torum iudicis et iuratorum civium ac hospitum civitatis nostrae Cibiniensis, quae ipsi ...maiestati nostrae cum omni ferventis animi zelo et fidelitatis constantia exhibuerunt, auf, praefatos universos cives et hospites ac Saxones septem sedium in dominium districti Ffogaras ac possessionis Omlas nec non villarum et possessionum in eodem districtu habitarum et ad ipsarn possessio- nem Omlas pertinentium einzufuhien. Als Vertreter des Konigs werden genannt Johannes, filius quondam Sigismundi Gereb, vel Stephanus similiter Gereb de Ecczel, aut Jacobus de Musna sive Ladislaus Thabiasi de Eczel praedicta. Datum Budae feria tertia proxima post festum beati Laurencii martiris, anno domini millesimo quadringcntesimo septuagesimo secundo, regnorum nostro- rum anno Hungariae et cetera quintodecimo, coronationis nono, Bohemiae vero quarto.

Eingeschaltet voin Weissenburger Kapitcl 1472, Orig. St. Arh. Sibiu, U II 343.

3 929

1472 Oktobcr 22. Das Weissenburger Kapitel schaltet den Einfiihrungsauftrag des Konigs Matlhias von 14T2 Nr. 3 92S ein und bezeugt, dass die Sieben Stuhle in den Besilz uon Hamlesch eingefiihrt worden sind.

Orig. Perg. .Xrh. St. Sibiu U II 343. Siegel. spitzoval, weisscs Wachs in Wachsschiissel an grijn-roter Seidenschnur angehangt. Dersclbe Stempel wie Nr. 216.

533

Capitulum ecclesiae Albensis Transsihianae omnibus Christi fidelibus prae- sentibus et futuris praesens scriptum inspecturis salutem in omnium salvatore. Ad universorum notitiam harum serie volumus pervenire, quod nos literas intro- ductoriales, statutoriales serenissimi principis et domini doniini Mathiae dei gratia regis Hungariae, Bohemiae et cetera domini nostri gratiosissimi nobis praeceptorie loquentes summo cum honore et obedientia recepimus in haec verba: (Folgt der Statutionsauftrag des Konigs Mathias von 1472 Nr. 3 928). Nos igitur mandatis dicti domini nostri regis in omnibus obediie cupientes ut tenemur, una cum praefato Jacobo de Musna homine suac serenitatis unum ex nobis videlicet honorabilem virum magistrum Symonem de Cibinio socium et concanonicum nostrum ad praemissas introductionem et statutionem faciendas nostro pro testimonio transmisimus fide dignum. Qui tandem exinde ad nos reversi nobis consona voce retulerunt eo modo, quomodo ipsi feria quarta pro- xima ante festum beati D}'onisii martyris proxime praeteritum^ ad facies dictae possessionis Omlas et eius pertinentiarum in comitatu Albensi existentis habi- tas, vicinis et commetaneis eiusdem universis inibi legitime convocatis, et praesentibus circumpectis viris Mathia Krecher villico, Johanne Knoer de Apoldia superiori, Petro Wolff, Johanne Cirbs de Apoldia inferiori, Jakobo Bayr, Martino .\Iharth de Llwdas. item Johanne Symonis, Jacobo Pusner de Chaporcha, Demetrio Kenesio, Johanne Vonteslin de Theczlin aliisque com- pluribus accessissent introduxissentque praefatos universos cives et hospites ac Saxones septem sedium in dominium eiusdem, statuissentque eandem eisdem simulcum cunctis eiusdem utilitatibus et pertinentiis quibuslibet praemissae regiac donationis titulo ipsis incumbentis perpetue possidendam, nullo prorsus contradictore apparente, legitimis et consuetis diebus in facie eiusdem iuxta regni consuetudinem moram faciendo. In cuius rei restimonium firmitatemque perpetuam praesentes literas nostras privilegiales pendentis et authentici sigilli nostri munimine roboratas eisdem superinde duximus concedendas. Datum sedecimo die diei introductionis et statutionis antedictarum, anno do- mini supradicto. Praesentibus ibidem venerabilibus et egregiis Ladislao praepo- sito absente, Anthonio cantore, Matheo custode decretorum doctoribus, Cle- mente de Zekelhyd, archidiacono de Hwnyad, decano ceterisque concanonicis nostris et fratribus regi iugitur formulantibus sempiterno.

Auf der Rilckseiie vongleichzeitigcr HanchTiansumptum introductionis et statu- tionis Fogarasch^ et Omlasch et earundem pertinentiarum capituli Albensis.

1 Oktober 7. 2 Sq Vorlage.

3Q30

Raab li72 Novcmber \. Konlg Malhias vcrlcihl dcr Sladt Bistril: das Pationat iiber dic Gcmeindcn Diirrbach. Lcchnit: und Mettersdorf.

Orig. Pap. Arh. St. Cluj-Napoca, Archiv der Stadt Bistrita, Nr. 119. Sicgcl, rund,

Dm. 04 mm, war in rotes Wachs vorne aufgedriickt.

Diuck: Archiv 4, 1859, Sb Nr. 13.

Rcgcst: Archiv. Zeitschrifl 12,86. Bcrger, Urkunden-Rcgcslcn 44 Nr. 250.

Von der Kanzlei: Commissio propria domini regis.

Nos Mathias dei gratia rex Hungariae, Bohemiae et cetera memoriae commen- damus tenore praesentium significantes quibus expedit universis, quod nos intelligimus fideles nostros prudentes et circumspectos iudicem iuratosque civcs

[)34

et coininunitatem civitatis nostrae Bistriciensis circa provisiones ecclesiarum diligviitiain habere. Igitur nos ius patronatus eiusdcm ecclesiarum parochia- lium possessionum nostrarum Dypsa, Lehyncze et Nagdemeter, quod in eisdem liabuiinus et habemus simulcum omni tutela et protectione legitima bonorum praefatarum ecclesiarum in ipsos iudicem, cives et inhabitatores dictae civita- tis nostrac, duximus transferendum atque idem eisdem de potestatis nostrae plenitudine conferendum, annuendum et concedendum, praefatis iudici iuratis- que civibus ct communitati a modo inposterum scmper et quotienscumque praescriptas ecclesias de iure et de facto vacare contigerit, totiens plebanos idoueos ad easdem eligere et illi cui interest confirmandum praesentare valeant. Volentes tamen, ut hoc praetextu idem iudex iuratique cives et communitas ipsius civitatis nostrae ad bona dictarum ecclesiarum se intromittere, aut ali- quod ius ultraquam patroni habere debent et consueverunt, sibi in eisdem ven- dicare non praesumant quovismodo immo transferimus, conferimus et conce- dimus per ipsos tencndum et habendum salvo iure alieno. Harum nostrarum vigore et testimonio literarum mediante. Datum Jaurini in profesto beati Emerici ducis, anno domini millesimo quadringentesimo septuagesimo secundo, regni nostri anno quintodecimo, coronationis vero nono.

Auf der Rtickseite von gleichzeitiger Hand: Donatio plebaniarum Dypse, Llech- nicz, Naghdemeter.

3 931

Raab 1472 Xovember 4. Konig Maithias tragt den Steuereinnehmern in der Ge- spanschaft Doboka auf, die Rumdnen des Rodnaer Tales im Rahmen der Stadi Bistritz zu besteuern.

Abschrift des 18. Jahrhunderts Arh. St. Cluj-Napoca, Archiv der Stadt Bistrija

Nr. 119 a.

Druck: Marienburg, Geographie 2, 387. Transilvania 1873. 239 Hurmuzaki, Documente

II, 2, 221 Nr. 199. I. Mar{ian, Tara Nasaudului inainte de instituirea regimentului

de graniccri. Nasaud 1933, 44 Nr. 6.

UnvoUstandig: Contributiuni istorice 201.

Regest: Berger, Urliunden-Regesten 44 Nr. 251.

Von der Kanzlei: De commissione domini regis.

Mathias dei gratia rex Hungariae, Bohemiae et cetera fidelibus nostris dicatori- bus et exactoribus quarumcumque contributionum nostrarum, taxarum et collectarum in comitatu de Doboka pro tempore constitutis salutem et gratiam. Exponitur nobis in personis prudentum et circumspectorum iudicis iuratorum- que civium et comunitatis civitatis nostrae Bistriciensis quod licet alias uni- versi Vallachi in districtu Rodna Velgje commorantes per divos reges Hungariae nostros scilicet praedecessores eidein civitatis in perpetuum donatum fuisset. Tamen his praeteritis temporibus dicatores nostri ab eadem civitate ipsos Vallachos separassent et in medium nobilium comitatus praedicti uumerassent atque dicassent in praeiudicium libertatis eoruin et damnum non modicum. Unde fidelitati vestrae firmiter mandamus, quatenus receptis praesentibus, si sic est, ut nobis expositum extitit, extunc per amplius ipsos Vallachos in medium nobilium non dicetis, sed ad ipsam civitatem secundum donationes praefatorum regum pertinere ac in omnibus libertatibus, quibus alias usi fue- runt, uti permittatis et permitti facere debeatis. Secus non facturi. Praesenti- bus perlectis exhibenti restitutis. Datuin Jaurini in profesto beati Emerici ducis, anno domini mlllesimo quadringentesimo septuagesimo secundo, regni nostri anno quintodecimo, coronationis vero nono.

535

3 932

Ofeii 1-472 November 13. Kiinig Matthias verbietet dcm Grosswaideiner Kapilel, von den Sachsen der Siehen iind Zwei Stiihle iingerechte ZoIIe einziiheben.

Orig. Pap. Arh. St. Bra§ov, Priv. 207. Siegel rund, Dm. 55 mni, im rotes \Vachs, papierbedcckt, vorne aufgedriickt. Derselbe Stempel wie Nr. 'S 879.

Von der Kanzlei: Commi.ssio propria domini regis.

Mathias dei gratia rex Hungariae, Bohemiae et cetera fidelibus nostris capitulo ecclesiae Waradiensis salutem et gratiam. Expositum est maiestati nostrae in personis fidelium nostrorum prudentum et circumspectorum universorum ct singulorum Saxonum nostrorum septem et duarum sedium Saxonicalium ad modiim gravis querelae, quomodo vos de rebus et bonis ipsorum mercimoniali- bus non secundum consuetudinem aliorum tributorum, sed iuxta aestimatio- nem huiusmodi rerum et bonorum suorum more proventuum nostrorum vecti- galium ad unum florenum auri computandum ab eis tributum exigeretis et exigi faceretis contra iura et consuetudinem regui in praeiudicium eorundem et damnum valde raagnum. Unde supplicatum extitit nobis humiliter, ut ipsis siiperinde opportune providere dignaremur. Et quia nos nuUibi in hoc rcgno nostro Hungarico iniustas et inconsuetas exactiones tributi alicuius fieri volu- mus, prout de iure ad id admittimus, mandamus ergo fidelitati vestrae firmis- sime, quatenus receptis pracsentibus a modo in anteasuper praefatos Saxones nostros vel eorum alterum ac de rebus ipsorum mercimonialibus absque aestima- tione rerum iustum tributum exigere et exigi facere debeatis, alioquin sciatis, quod nos taliter providebimus huic rei, ut de cetero praefati Saxo- nes nostri per vos oppressiones et damna non patientur. Secus ergo non facturi. Praesentibus perlectis exhibenti restitutis. Datum Budae in festo beati Briccii episcopi et confessoris, anno domini millesimo quadringentesimo septua- gesimo secundo, regnorum nostrorum anno Hungariae et cetera quintodecimo, coronationis nono, Bohemiae vero quarto.

Auf der Ruckseite in Schrift des 7.3. Jhs. .-Litera de teolonio in Varadino.

3 933

Odenburg 1472 November 30. Konig Matthias teilt fidelibus nostris universis et singulis magnificis egregiisque nobilibus item trium generum Siculis ac septem et duarum sedium Saxonicalium Saxonibus alterius etiam cuiusvis status hominibus cunctis scilicet regnicolis partium regni nostri Transilvana- rnm inil, dass er zur Untersuchung der Schddcn und Gewalttdtigkeitcn. die cinige Machtige und Vertreter des Konigs veriibt haben. dcn sicbcnbiirgischcn Woiwoden und Szeklergrafen Blasius Magyar iind den Propst Dominik abgeordnet habc, iim in seinem Namen Recht zu sprechen.

Datum Sopronii in festo beati Andreae apostoli, anno domini millesimo qua- dringentesimo septuagesimo secundo, regnorum nostrorum anno Ilungariae et cetera quintodecimo, Bohemiae vero quarto.

Eingeschaltet vom Konvent von Kolozsmonostor 1473, Orig. Ungar. Landesarchiv

Budapest Dl. Nr. 36 867.

Druck: Barabas, Szck. Okleveltar 126 Nr. 74.

536

3Q34

(1472 Novoinbor30— Eiido 1 '«75). Dci siebenburgische Woiwode Blasius Magyar trtigt (len Kdstellanrn drr Torzhurg nuf, dir Rewohner von Rothbach irn Resitz eines Landstriches am Alt gegen dic AdHgeii und Szekler vom gegeniiberliegcnden Flussufer -u schiitzen.

Eingeschallct vom Statthaltcr Gcnrg Martiniizzi 1547 Arli. St. Bra^ov, Stcnncr I, 136. Ein Teil des Textcs am linken Hand mit dem Schliiss dcr Urkunde samt dcr Datier- ungsformcl fehlt.

Massgebend fiir dic zeitlichc Einreihung dcr Urkundc ist dic erste Erwahnung des Blasius Magyar als Woiwode ani 30. Novcmbcr 1472 Nr. 3 933. Als lerminus anle qiiem ist der 16. Januar 1476 anzusehen, da als sicbcnbiirgischer Woiwodc wicdcr .lohanncs Pongracz urkundct (Hurmuzaki, Documente XV, 1, 86 Nr. 149).

Blasius Mag}'ar waywoda Transilvamis Siciiloriimque coraes, nobilibus Bar- nabe Terney et Laurencio Paruo. castellaneis nostris castri Therch ipsorumque vicecastellanis aut officialibus praesentibus ct futuiis. salutem cum favnre. Exposuerunt nobis populi ct inhabitatores de Weresmarth, quomodo ipsi semper et ab antiquo hanc consuetudinem habuerunt, quod ex qua metae ipsorum a metis nobilium et Siculorum per fluvium Olthwyze immediate ob invicem sequestrantur nequacumque partem hoc est sive ad tenutas dictorum populorum et inhabitatorum Weresmarth, sive ad pertinentias praefatarum nobilium et Siculorum ipsum fluvium extra alvueum et proprium suum cursum qualiter- cumque aut quandocumque decliuare seu defluere contingat, idem fluvius pro metis utrarumque partium teneretur [et habea]turi et quidquid de tenutis dic- torum nobilium et Siculorum ex illa parte per meatus dicti fluvii [ ]^

segregaretur. Id votum ipsi populi et inhabitatorum Weresmarth tanquam ius proprium tenere et conservare habuissent [ ]-quod autem similiter

dicti nobiles et Siculi nomine autem nobilis Michael filius condam \'aleutini Nemes. Michael [ et Nico]-laus de Belyn quandam insulam quara saepe-

dictus fluvius in parte dictorum populorum et inhabitatorum [de Weresmarth div]2isit et segregavit, eisdem populis et inhabitatorum colere, uti et fructum ipsius insulae percipere non permitterent [ ]- minus iuste et indebite

usurpassent et violenter servarent in gravem praeiudicium dictorum populorum et inhabitatorum [de Weresmarth]- dampnum. Et quia nos eosdem populos regiae maiestatis in iuribus et antiqua consuetudine illibate conservare volu- mus, [ Y harum serie firmissime committimus, quatenus receptis

praesentibus rebusque praemisso modo se habentibus, praefatns populos et inhabitatores [ ]- antiquam eorum cousuetudinem in iuribus ipsorum

conservare ac in dominio praetactae insulae contra quoslibet ipsorum [ ]-.

^ Lucke 23 nim. ^ Fehlender Text etwa 50 mm.

3Q35

1472 Dezembrr Ift. Der Konvent von Kolozsmonoslor bcglauhigl das Testament des Klausenburger Riirgers Johannes Lcwlhwei/n.

Orig. Perg. Ung. Landesarcliiv Budapest Dl. 29 083, ohnc Siegel. Dic Schrift wcgcn Feuchtigkeit stark geschwunden.

Conventus monasterii beatae Mariae virginis de Colosmonostra omnibus Christi fidelibus praesentibus pariter et futuris praesentium notitiam habituris salu-

537

tem in oinnium salvatore. Ad universorum notitiam harum serie voluniuspcr- venire quod cum nos, ad instantcm et legittimam petitionem providi et circum- specti viri Johannis Lewthweyn, civis et inhabitatoris civitatis Coloswar, qui propter validam sui corporis aegritudinem nostram personaliter nequeret venire in praesentiam, dominos ex nobis, videlicet religiosos viros fratres Georgium custodem et Ladislaum^, socios nostros conventuales, ad ea, quae idem Johan- nes Lewthweyn coram ipsis fateretur audienda et tandem nobis suo modo refe- renda, nostro pro testimonio transmisissemus fidedignos. Qui tandem ad nos reversi, nobis concorditer et conscientiose retulerunt isto modo, quod dum ipsi feria quinta proxima post festum bcatae Luciae virginis novissime praeteri- tum- ad domum habitationis annotati Johaunis Lewthwcj^n in dicta civitate Coloswar habitam pariter accessissent, praesentibus ibidem discreto Andrea, presbitero capellano necnon prudentibus el circumspectis Johanne Zegen, Jacobo Wayda, Balthasar Sprenges, .Johanne Forsth et Blasio Zaaz ac honestis dominabus Margaretha Chekerey et Barbara inquilina, aliisque quampluribus utriusque sexus hominibus fidedignis illac legittime vocatis et accersitis, prae- nominatus Johannes Lewthweyu coram ipsis nostris testimoniis, licet aeger corpore tamen per omnia compos ratione personaliter^ constitutus vivae vocis oraculo spontancaque sua voluntate ac^ nostrae^ deliberatione^ talem edidisset testamentariam ordinationem perpetuo ct irrevocabiliter pertransuram; Quod primo licet provida et honesta domina Dorothea, consors eiusdem Johannis Lewthweyn, utilitatem omnium rerum ac quorumlibet bonoium suorum mobi- lium videlicet et immobilium quovis nominibus vocabulis vcjcitatoruni, iuxta antiquam et approbatam ipsius civitatis Coloswar cousuetudinem rite et legit- time obtineat et de iure obtinere debeat. Tamen ipse tum ob conthoralis dilec- tionis zelum, tum etiam propter eiusdem dominae Dorotheae probitatis* hone- statisque^ constantiam tunc etenim propter suorum fidelium servitiorum merita signanter in plerisque suis infirmitatibus et aegritudinibus sibi indefesse exhi- bita et impensa in futurumque exhibenda, directam et coaequalem medietatem aliarum duarum tertialitatum quorumlibet bonorum suorum tam mobilium quam etiam immobilium quovismodo ipsum tangentium et concernentium eidem' dominae^ consortae^ suae^, aliam vero medietatem^ bonorum suorum induli* junemi" Erasmo, filio providi Johannis Meydel dicti, inhabitatoris eiusdem civitatis Coloswar, ncpoti scilicet suo, testamentaliter legavisset et commisisset tali conditione interiecta, quod si temporibus in processu, vivente ipso Johanne Lewthweyn divino initu praefatum iuvenem Erasmum ab hac luce decedere contigeret, tunc praetacta medietas sibi, ut praefertur, legata et testamentaliter relicta, secuudum praetactam consuctudinem dictae civitatis iterum et denuo in ipsum Johannem Lewthweyn, awum^" videlicet ipsius Erasmi, revolveretur et redundaret®. Si vero eodem Johanne de^" Lewthwcyn defuncto idem Erasmo de hoc saeculo migraret, extunc eadem medietas in praetactum Johannem MaydeP", patrem scilicet eiusdem Erasmi carnalem, iure successorio remanetur et succedere debetur eo facto. In cuius rei memoriam firmitatemque pcrpetuam pracsentes literas nostras privilegiales pendentis et autentici sigilli nostri munimine roboratas duximus conccdendas. Datum tertio die diei^^ testamentariae dispositionis praenotatae^, anno domini millesimo quadringentesimo septuagesimo secundo.

1 Hierauf gestriclien presbileros. ' Hicrauf iiber der Zeile iind gestrichen

2 Dczember 17. karissimae.

' Ober dcr Zeile. * Hierauf geslriclicn eanindem.

* Hierauf gestrictien ac. ' Sclirift gcschwunden. unsichere Lcktiire. ^ que iibcr der Zcile. i" So Vorlage.

* Hierauf iiber der Zeile und gestrichen Dn- " Hierauf gestrichen praemissae. rntheae.

538

3 936

Klauspnl)urf( 1473 Januar 1(1. Dci sirbenbilrdische Woiwode Blasiiis Magyar beauftraijt dcn Kamwnl i>on Kolo:siiwnostor, hei dcr Uniersiirhunii ron Klacjcn der Wiiwc und Kindcr dcs Michael Apafi von MaUnkroij iibcr Ausschrcitungen des friihcren Woiwoden Nikolaus Csupor n}H:iiwirken, dessen Familiaren ihre Besil- :un(j Hewallya in der Inners:oInokcr Gcspansrlwft gepliindert und ausgeraubt haben und drr glcich:cilig praedium iaindicloriini oxpoiu-nt iiiin Fothendorff appellalum in coinitatii Albeiisi existenlem habitum pro se ipso occiipasset et occupari fe- cisset, quo eliam de praeseiUi uteretur, wodurch dcn Klagfiihrenden ein Schaden von 1400 Goldgulden erwachsen sei.

Datum in Cluswar die dominico proximo post festum Epiphaniarum domini' anno eiusdem millesimo qua[dringentesiin]oi septuagesimo tertio.

Orig. Pap. Ungar. Landcsarchiv Budapest Dl. 62 900. Siegol. riind, Din. 22 nun war auf der Riickseite in gelbes Wachs zum Verschluss autgedriickt.

' Liicke 8 mm.

3 937

AVien 1473 Januar 16. Meister Heinrich Weger von Sankt Stephan :u Wien ge- lobt, dic Messe so frau Margreth, Simon Abels von Nosen in Sybenburgen, weil- and ihres mitburgers witib... gestift hat, und die ihm Bilrgermeister und Rat von Wien verlichen haben, ordnungsgemdss :u verwalten.

Gegebenzu Wiennansambstag vor Anthoni, anno domini et cetera septuagesimo tertio.

Orig. Pap. Archiv der Stadt Wien, Hauptarchivsurkunden Nr. 4462. Zwei Siegel, rund, Dm. 30 mm, in griines Wachs auf der Riickseite aufgedriickt, Reste. Regcst: Uhlirz, Regesten l\, 3, 179 Nr. 4462.

3 938

1473 Januar 17. Dcr siebcnbiirgische Woiwode Blasiiis Magyar beglaubigl auf das von Klara, dcr Witwe narh Michael Apafi iHm Malmkrog, in dcr Adelsversamm- lung vom 10. Januar in Klaiisenburg vorgcbiarhte Ansurhen die Urkunde Konigs Matthias von 14G7 Nr. 3 572 und triigt dem Konvent voii Kolo:smonostor auf, die Witwe und ihre SSlme gegen den Einspruch des friiheren Woiwoden Nikolaus Csu- por in den Besitz von Almakerek et Rwdal in Albensi necnon Handorff et Erney in de Kykellew ac Wyfalw ct Beden vocatarum in de Doboka, item medieta- tem possessionum Ench in eodem Doboka et Ebesfalwa in diclo de Kykellew comitatibus ein:ufiihren.

Datum octavo die congregationis autedictae in loco memoiato, anno domini millesimo quadringentesimo septuagesimo tcrtio.

Orig. Pap. Ungar. Landesarchiv Budapest Dl. 17 898. Siegel, rund Dm. cca 50 mm, war in griines Wachs auf der Riickseite zum Verschluss aufgedriickt. Eingcschaltet von Blasius Magyar 1473, ebenda Dl. 17 899.

539

3939

liTS Januar 18. Der Konvenl von Kolozsmonostor beglauhujt iiber Ersuchen des vom siebenbiirgischen Adel, den S~eklern und den Sachsen der Sieben und Zwei Stiihle dazu beauflragten Ladislaus von Thorstadt (Hozywazo) die Urkunde Konig Malthias von lil2 Nr. 3 933 iiher die angeordnete Untersuchung der hierzulande vorgefallenen Gewaltdtigkeiten .

Datum feria secunda videlicel in ieslo beatae Priscae virginis el niariyris, anno domini millesimo quadringentesimo septuagesimo tertio.

Orig. Pap. Ungar. Landesarchiv Budapest Dl. Nr. 36 867, Iteinc Siegclspuren. Driicl<: Baiabas, Sz^k. oliloviltar 129 Xr. 76.

3940

Ofen l^iTS Januar 20. Konig Matthias tnigt allen Rechtsinliahcrn Sicbenbiirgens auf, dic Rumdnen der Moldau mit ihren Waren in Siebenbiirgen frei handeln zu lassen.

Orig. Pap. Arh. St. Cluj-Napoca, Arcliiv der Stadt Bistri^a Nr. 252. Siegel, rund, Dm. 55 mm, in rotes Wachs vornc aufgedriiclit. Derselbe Stenipel wie Nr. 3 908. Druck: Ilurmuzaki, Documcntc XV, 1, 80 Nr. 138. Regest: Archiv. Zeitschritt 12,86. Berger, Urkunden-Regesten 44 Nr. 252.

\'on der Kanzlei: De commissione propria domini regis.

Nos Mathias dei gratia rex Hungariae, Bohemiae et cetera. Vos u[nivePersos et singulos Wolachos in partibus Moldauias- ubivis commorantes et existentes cum rebus et merc[ibus]i hinc inde proficiscentes praesentium serie assecuramus et hunc salvum conductum vobis in eo damus et concedimus, [u]H quicunque ex vobis seu aliquis vestrum cum rebus et mercibus suis partes regni nostri Transsilvanens[is]i intrare vellent seu intravcrint mercaturi libere pacifice et sine aliquali formidine rerum et personarum vestrarum venire seu intrare et omnia negotia vestra disponere et tandem iterum ad propria redire valeatis atque possitis sub nostra regia protectione et tutela speciali, immo assecuramus salvumque conductum damus et concedimus praesentium pervigorem. Quocirca vobis fidelibus nostris magnificis vaivodis dictarum partium Transsilvanarum vel vicevaivodis ac universis et singulis comi- tibus, castellanis, nobilibus ipsorumque officialibus necnon civitatibus, oppidis et villis earumque rectoribus, magistris civium, iudicibus et villicis necnon tributariis et theoloniatoribus cunctisque aliis cuiusvis status et conditionis hominibus in dictis partibus regni nostri Transsilvanensis ubivis existentibus praesentes visuris harum serie firmiter committentes man- damus, quatenus amodo deinceps praefatos Wolachos de dictis partibus Molda- uiae-, qui ut praefertur cum eorum rebus et mercibus dictas partes nostras Transsilvanas causa venditionis emptionisque intrare volentes libere et pacifice ac absque aliquali arestatione rerum et bonorum ipsorum seu^ excessibus alio- rum fiendis venire et tandem iterum ad propria redire permittatis et permitti facere debeatis et secus sub obtentu gratiae nostrae nullo modo facere praesu- matis. Praesentibus perlectis exhibenti restitutis. Datum Budac in festo beato- rum Fabiani et Sebastiani martirum, anno domini millesimo quadringentesimo septuagesimo tertio, regnorum nostrorum Hungariae quinto decimo, corona- tionis nono, Bohemiae vero quarto.

I f manu propria.

540

Aiif der Rtickscile imn cjleichzeiliqer Hand: Salvicondiicfus mercatorum de Mol- daiiia.

' Lucke 5 nim. » Vorlage ps.

- Auf Rasur.

3 941

1473 Januar 23. Der Konvenl von Kolozsmonostor bezeiiyt, dass honeslus Stephanus Grawz, notarius civitatis Coloswar in personis prudentum et circumspectorum iudicis et iuratorum ciusdem civitatis vorgesprochen liabe und bestiitigt die Ur- kunde Konig Matliias von 1410 Nr. 3 79i tiber die Verleiliung des Marktes Cojocna und der Hiilfte der Besitzung Feiurdeni an Klausenburg.

Datum sabbato proximo post festum beati Vincencii martyris, anno domini niillesimo quadringentcsimo septuagesimo tertio.

Orig. Perg. Arh. St. C.luj-Xapoca, Archiv der Stadt Cluj-Napoca D. 12. Siegel, rund, Dm. 52 mm, war in weisses Wachs auf der Huckseite aufgedriickt.

3 942

1473 Januar 29. Der Konvent von Kolozsmonostor beglaubigt die Urkunde des siebenbtirgischen Woiwoden Blasius von 1473 Nr. 3 f)3S und teilt mit, dass die Einfuhrung von Franz, Leonhard und Nikolaus, den Solmen des verstorbenen Mi- chael Apafi. in deni Besitz von Almaiierek et Rwdal in Albensi, necnon Handorff et Erney in de Kykcllcw ac Wyfalw et Beden vocatarum in de Doboka, item medietatem posesssionum Ench in eodem Doboka et Ebesfalwa in dicto de Kykellew coraitatibus fcria quarta videlicet in festo beatorum Fabiani et Se- bastiani martyrum^ slattgefunden hat. Gegen die Einftihrung hat der fruhere Woi- wode Nikolaus Chwpor Einsprache erhoben und fordert, dass in praedicta possessione Almakerek viginti vasa vinorum, duo vasa tritici de proventu molendinarum, unum de- vas de pisis-, duas mensas sexaginta sex cubulos tritici, medium de- cimam de granis canapi, duo dolia caulum, tres lardones, octo vaccas cum sex vitulis, porcos ducentos demptis porcellis, unum quartam de decimis epi.sco- palibus. item in praedicta Ebe.sfalwa quatuordecim boves, sex vaccas, duos equos equaciales, unum acervum seu cumulam de feno, centum et sedecim cu- bulos avenac ac quandam residuitatcm unius acervi ad viginti cubulos avenae aestimantem et iterum alium cumulum feni, item in Ernye praedicta unum vas vini et in antedicta Rwdal possessionibus unum horreum frugum et bladorum dc decimis auffercntibus easdem eadem consimiliter duabus vestris iudiciariis in lertio vero partibus praefatarum actorum partium scilicet adversarum ma- nibus aplicuissent et assignassent. Ceterum illis, qui praescripta iura possessio- naria in praedictis possessionibus Dewecher ct Zazsombor habita modo quo supra redimere vellent octavas festi beati Georgii martiris nunc venturas^ pro termino redemptionis eorundem coram vobis comparendi deputassent et assig- nassent...

Datum decimo die diei executionis praemissorum, anno domini millesimo qua- dringentesimo septuages'imo tertio.

541

Orig. Pap. Ungar. Landesarcliiv Budapesl Dl. 17 419. Siegel, rund, Dm. 50 mm, auf der Ruckseitc aufgedruckt. Rcstf mit dcmselben Stempcl wic Nr. o29. Glcichzeitigc Ausfertigung, unbesiegelt, ebcnda Dl. 27 691. ICingeschaltet als 2. Insert vom Woi- woden Blasius Magyar 1473, ebenda Dl. 17 899.

» Januar 20. » Mai 1.

So Vorlage.

3 943

Klausenburg li73 Jiinuar 30. Der Klausenburger Stadlrichler Johanrxcs Zegen ersucht Georg Eyben. den Stadlrichtcr von Bistritz, in der Ehesache des Andreas Kolhler und seiner Gatlin Veronika zu vermitteln.

Orig. Pap. Arh. St. CIuj-Napoca, .Archiv der Stadt Bistri^a -Nr. 699. Siegel, rund, Dm. 23 mm, in gruncs Wachs auf der Rilckscite zum Verschluss aufgedrUckt. Im Kreis drei Zinnen. 1'mschrift. Regesl: Berger, Urkunden-Regesten 44 .Nr. 253.

Salutem et votione prosperitatis gaudium. Amice et fautor mihi multum dili- gende. Quod qiiia relalibus fide dignorum multum displiconter percepi, quo- modo amicus ct consanguineus raeus dilectus .\ndreas Kothicr consocius meus cum sua consorte Veronica consanguinea mea carissima non in foedere coniugali prout debet cum ea vivens in maximum praeiudicium ipsius Veronicae, verum etiam in scandalum omnium amicorum et consanguineorum manifestum, prout vestrae prudenfiae clarius patet. Super quo per quendam secretarium ipsius dominae Veronicae instantissime requisitus sum, ut eidem Veronicae de oppor- tuno et condigno remedio occurrere pro pacis et reconcilialionis unione consilio, auxilio et quovis iuvamine omnium aliorum amicorum quorum interest in talibus illicitis opprcssionibus et mutuis contrarietatibus in alterutrum habiti pie consulere et favorabiliter laborare ct ad bonuni pacis reducere dignaret. Et quia propter loci distantiam praesentialiter it atteiitare et interest non valeo, idcirco' vestram prudentiam praesentibus miiltum confidenter rogo atque in- stantissimc peto. quatenus vestra prudentia nomine ct in persona mei omni- umque aliorum amicorum ct consanguineoruni dictae dominae Veronicae in huiusmodi causa prout relatum est erga ipsum .\ndream Kothler fideliter labo- rarc velitis, ne ex huiusmodi suggestione diabolorum in talibus inter Christia- nos laborantium et ne malum pravo accumuletur suboriri posset quoquomodo animadverterentes, ne ipsis et toti parenteiae seu geuealogiae dedecus et scan- dalum cveniri posset ipsosque ad reconciliationem fideliter inducere omni veslro auxilio et consilio mediante more coniugali cohabitaturos. Valete in Ihesu. Ex Coloswar sabato die proximo ante festo purificationis Mariae. anuo domini millcsimo CCCCLXX" tertio.

Johannes Zegen, iudex civilalis Coloswar vester amicus in omnibus.

Auf der RUckseile Adresse: Prudenti ct circumspecto Georgio Eyben iudici civi- tatis Bystriciensis, amico et fautori nobis sincere honorando .

' Vorlage idicirco. ,

542

5 044

1473 Januar l\0. Der Konvenl von Kolozsmonoslor beglaubigl Uber Ersuchen Jo- liannes, des Sohnes Michaels von Suk die Urkunde Koniq Matthias von 146S Nr. 3 595. durch die allen siebenbiirgischen Teilnehnicrn am Aufstand des frilheren Woiwoden Johannes Anmestie tjewiihrt wird.

Datum feria scxta proxima anU» festum beatae Brigidae virginis, anno millcsimo quadringentesimo septuagesimo terlio.

Abschrift Arh. St. Sibiu. Maniiskript Zimmermann dcs Urkundenbuches XXV Nr. 13, nach eincm Mamiskriptcnband Szckcly IV, 315 friiher in dcr Bibliothck des refor- mierten Kollegiums C.luj-Napoca.

3 945

Ofcn \\~li Februar 8. Konig Matthias beauflragt die Sachsen Siebcnbiirgens, die demniichsl fuUige Halfle dcr ausgeschriebenen Abgabe, ndmlich 11 000 Goldgul- den sofort abzufiihren.

Glcichzcitigc Abschrifl Pap. .\rh. St. Cluj-Napoca, .\rchiv der Stadt Bistrija Nr. 700. Regest: Beiger, Urkunden-Regesten 44 Nr. 254.

Mathias dei gratia rex Hungariae, Bohemiae et cetera.

Prudentes viri fideles nobis dilecti. Quamvis pridem fidelis noster magnificus Johannes Ernust, comes Zoliensis, vobiscum in Albaregali talem fecerit dispo- sitionem, ut mcdietatem praesentis taxae ad vos impositae videlicet undecim millia florenos auri in carnisprivio^ plenarie persolvere deberilis, tamen quia fideles dilecti nos in carnisprivio cum ipsa pecunia disponere habemus tam magna negotia nostra, quae iiullomodo praeteriri possunt. Neccssarium est ergo, ut vos quoque primum solutionem vobis praefixum antccipetis. Rogamus fide- litatem vestram diligenter vobisquc committimus firmiter, qualenus conside- rata praesentes negotii nostri magnitudine ostentatis nobis hac iure illam com- placentiam et tale servitium vestrum, ut adhuc ante carnisprivium ct stalim receptis praesentibus dictos undecim millia florenos auri assignetis et praesen- tetis sinc mora venerabili Dominico pracposito, comiti camerarum salium nos- trarum. Qui tandem valeat ipsam summam die nocteque celeriter maiestati nostrae mittere sciatis enim vcracitcr, quod meliori animo rccipiemus a vobis ipsam summain nunc, quam si postmodum paretis nobis dupjilum. Quia si ad cai- nisprivium illa summa huc non poitaretur male starent negotia nostra et cum magnis sumplibus et spensis postmodum vix reformari possent. Faciatis itaque boni fideles voluntatem nostram in hac necessitate nostra et nos vobis favora- biles et gratiosi erimus servitia quoque vestra non obliviscemur. Secus ergo non facturi. Datum Budae feria secunda proxima post feslum beatae Dorotheae virginis, anno domini milJesimo quadringentesimo septuagesimo tertio, regni nostri anno quintodecimo, coronationis vero nono.

Darunter mil anderer Tinle: Prudentibus et circumspectis virisThomae magistro civium nec non ceteris civibus et Saxonibus septem et duarum sedium et aliis ubilibet in Transsilvania conslitutis fidelibus dilectis,

1 Februar 28.

543

3 946

Thorenburg 1473 Februar 9. Der siebenbiirqische Woiwode Blasiiis Magyar er- sucht den Ral von Bistrilz, seinem Gesandten an Stcfan, Woiwoden der Moldau, behilflich zu sein.

Abschrifl Arh. St. Sibiu, lManiisl<ript Zimmerniann dos Urkiindcnbuches VIII, 108 nach dem heute verschollenen Original 1'ap. im Archiv der Stadt Bistrita. Regest: Berger, Urkunden-Regesten 44 Nr. 255.

Prudentes et dircumspecti viri amici nobis dilecti. Serenissimus dominus noster rex mandavit nobis quaedam negotia ipsius apud Stephanum vaivodam^ Mol- daviae perficere, quae nos huic Paulo More dicto exequente comisimus, qui etiam alias in talibus di.spositionibus fuit. Quapropter rogamus et nihilominus in persona regia committimus, quatenus praefato Paulo More nuntio nostro imum equum per quem praedicta negotia regis expedire possit dare et concedere ac eisdcm cum hominibus vestris sicut alias consucvistis sequi facere debeatis. Ceterum quid idcm ha vice vobis nostro nomine dixerit f idem creditivam eidem praestare velitis. Secus in praemissis non facturi. Ex Thorda in festo beatae Apolloniae virginis et martyris, anno domini millesimo quadringentesimo sep- tuagesimo tertio.

Blasius Mag}'ar, vaivoda Transsilvanus Siculorumque ac Zolnok mediocris et de Crazna comilatuum comes et cetera.

Aufder Riickseite Adresse: Prudentibus et circumspectis iudici et iuratis civibus civitatis Bistriciensis nobis dilectis.

' Hierauf Transsilvanum gestrichen.

3Q47

Ofen 1473 Fcbruar 22. Konig Matthias befiehll auf Ersuchen der Sachsen der Sie- ben und Zwei Stiihlc dem siebenburgischen Woiwoden Blasius Magijar, die Sohne des Johannes Gereb von Weingartskirchen an der beabsiclttigten Erbauung einer Burg in Fogarasch zu hindern.

Orig. Pap. Arh. St. Sibiu U II 345. Siegel. rund, Dm. 60 mm, in rotes Wachs, papier-

bedeckt, vorne aufgedriickt, Reste.

Regest: Kemeny, Notitia I, 184= Hurmuzaki, Documente II, 2, 224 Nr. 201.

Von der Kanzlei: Dc commissione propria domini regis.

Mathias dei gratia rex Hungariae, Bohemiae et cetera fideli nostro magnifico Blasio Mag}'ar waiwodae Transsiluano salutem et gratiam. Ex significatione nunciorum fidelium nostrorum universorum Saxonum in septem et duabus se- dibus commorantium intelleximus, quomodo filii condam egregii Johannis Gereb de Wingarth in Fogaras quoddam castellum seu fortalicium erigere vel- lent, ex quo tandem temporum in successu eisdem Saxonibus dampna et in- commoda possent evenire. Unde pro evitandis huiusmodi dampnis volumus et fidelitati vestrae firmiter mandamus, quatenus receptis praesentibus huiusmodi castellum seu fortalicium praefatis filiis dicti condam Johannis Gereb in prae- scripto loco aut alias erigere et construi facere nullomodo permittatis. Et secus facere non praesumatis. Datum Budae in festo kathedrae beati Petri apostoli, anno domini millesimo quadringentesimo septuagesimo tertio, regnorum nos- trorum anno Hungariae et cetera quintodecimo, Bohemiae vero quarto.

544

3Q43

1473 Miirz 10. Das Weissenbuiger Kapitel be:eug( die Einsprache der Sieben Stiihle gegen die Vergabiing von Miihlbach iind der iimgebenden Dorfer an Johannes Pon- grac: de Dengeleg.

Orig. Pap. .\ih. St. Sibiu U II 341. Siegel, rund, Dm. 42 mm, war auf dcr Riickseite in weisses Wachs aufgedruclit. Abschrift des 18. Jhs. Bibliothclc der Akademie der S.R.H. Bukarest, Urkundcn Nr. DCCXXXIV/18.

Druck: Programm des ev. Gymnasiums Miililbach 1875/76, 36 Nr. 5. Unvollstandig: Der Yerfassungszustand 27 Anm. a = Schlozer, Krit. Sammlungen 1, 68 Nr. 60.

Nos capiliilum ecclesiae Albensis Transsiluanae memoriae commendamus, quod circumspectus Symon Pellifex civis civitatis Cibiniensis, nostram veniens prae- seutiam iu pcrsonis universorum Saxonum in scptem sedibus Saxonicalibus commorantium serenissimum principem et dominum dominum Mathiam dei gratia Hungariae, Bohemiae et cetera regem dominum nostrum gratiosissimum a donatione et collalione, magnificum vero dominum Johannem Pongracz de Dcngeicgh, alias waywodam Transsiluanensem et comitem Siculorum, ab im- petratione et sibi ipsi daii et conferri procuratione oppidi Zaaz Sebes vocati ac peitinentiarum uiusdem occupalioneque dctentione, utensione et utilitatum eiusdem quarumcumqueperceptione seu percipifactione, statuifactione, appro- priatione, perpetuatione ct iuri suo usurpatione scque in dominium eiusdera in- tromissione factis vel fiendis prohibuit inhibentem et inhibuit contradicendum coram nobis iure et consuetudine regni requirente. Harum nostrarum et testi- monio literarum mediante. Datum feria quarla proxima post dominicam Invo- cavit, anno domini millesimo quadringentesimo septuagesimo tertio.

Aiifder Rtickseite von gleichzeitiger Hand: Inhibitio contra apropriationem opidi Sasschebesch.

394Q

Hermannstadt li73 Marz 1-5. Der Rat von Hermannstadt iind der Sieben Stilhle ladt den Bistril-er Rat zii einer Beralung auch mit Vertretern von Kronstadt und der Zwei Sttihle uber Fragen der neuen Besteuerung ein.

Orig. Pap. Arh. St. Cluj-Napoca, Archiv der Stadt Bistrija Nr. 701. Siegel, rund, Dm. 34 mm, iu rotis Wachs auf der Riickseite zum Vcrschluss aufgedriickt, Reste mit gotischer JMinuskel in der Umschrift. Regest: Berger, Urkunden-Regesten 45 Nr. 256.

Prudentes viri fralres honorandi. Instant nobis res non solum arduae, sed auditu molestae, quomodo nobiles huius patriae coram domino vaivoda in proxiraa congregatione generali Thordae assumpserint suos iobagiones per singulos flo- enos esse dicandos, si et in quantum nos Saxones et regiae civitates cum eis similiter dicari assumpserint, visae sunt desuper literae regales. Nostrum nun- tium ibi praesentera habuiraus. Eatenus viri fratres amandi consultatione per raaxiraa in praesentiarum opus erit, ut huiusmodi dapes quadragesiraae nos apud sacius digcrantur. Statuimus ergo siraul hic constitui et rem deliberationis tectarc. Hic^ constituentur Brassoviensium et duarum sediura nuntii, affecta- mus et vestram partem interesse, non pro diff initione aliqua, sed ut rebus tanti ponderis consulamus. Considerent araicitiae vestrae et pensi habeant tanti vim

545

gravaminis. Vos iam non hortari liceU sed magis rogamus, ne itineris et modico expensarum vos pigeat, duos aut unum solum e vestri medio ad nos mittite in feriam quartam^ mox futuram, quis dies nostro generali conventui deputatus est, ut ibi tunc nobiscum consilio utaraini, quo invicem per inaxime necessarii sumus. Secus facere petimus non velitis. Datum Cibinii dominica Reminiscere, anno domini millesimo quadringentesimo LXXIII.

Magistri civium, iudices, consulares necnon iurati seniores Cibinii et septem sedium et cetera.

Aiif dei Ruckseite Adresse: Prudentibus viris iudici et consulibus urbis Bystri- ciensis atque pertinentiis eiusdem amicis et fratribus honorandis et cetera.

1 Cber der Zeile, darunter hinc gestiichen. kiirzungszeichen ein deutliches r gesetzt.

2 Urspriinglich quinlam, dann auf das Ab- Marz 17.

3950

Ilermannsladt 1473 Miirz 23. Der Bislritzer Ralsherr Cristannus Faber berichlet seinem Stadtral iiber die gepflogenen Beratungen und die Entsendung des Hermann- slddler Biirgcrnwisters in Besteuerungsfragen zum Propst {Dominicus) nacti Desch und empfiehlt, ebenfalls einen Yertreter hinzuschicken.

Orig. Pap. Arh. St. Cluj-Napoca, Archiv der Stadt Bistrita Nr. 129. Siegel war in

griines Wachs zum Verschluss auf der Riickseite aufgedriickt. Die Urkunde ist ver-

sehentlich an den Rat von Hermannstadt gericlitcl. Tatsachlich war sie fiir Bistritz

bestimmt.

Regest: Archiv. Zeitschrift 12, 86. Berger, Urkunden-Regesten 45 Nr. 257.

Prudentes viri domini honorandi. Quomodo se facta habenl huiusque congrega- tionis consiUa breviter narro. Dum venissem Cibinium congregalos inveni quo- rum interesse decuit. Tamen spectabalur nuntius quidam ad dominum praepo- silum missus. Qui secunda feria reveniens dixit palam, nos Saxones de praesenti non esse dicandos sed supersedere nolent, quando certae posse.ssiones ipsis sep- tem sedium Saxonibus annexas de novo et per regiam maiestatem donatas, quae alias ad comitatus nol)ilium connumeratae fuissent, dicari deberent et dicati sunt de facto. Qua dicatione Radna nostra cum suis pertinentiis vix dicitur supportari, ex quo eadem vallis novissime nobis annexa sit et donata. His de causis idem Saxones mox delegarent magistrum civium Cibinicnsem profectu- rum ad dominum praepositum et cetera, qui in Deesch constitutus fertur. Pla- cuit eidem magistro civium et cetcris omnibus cx quo illo locus nobis non multo distat ut similiter e vestri medio nunlius mittatur ad Dcesch qui ad feriani sextam prope futuram' ibi constituatur auditurus in quem finem res lendant. Ceterum cur hic remanserim ex praesenti famulo et me domum veniente me- lius intelligetis. Datum Cibinii feria tertia post dominicam Oculi, anno domini millesimo et cetera LXXIII.

Cristannus Faber consulatus vestri minimus.

Auf der Riickseite Adressc: Prudentibus viris iudici necnon consulatui civitatis Cibiniensis^ honorandis, sibi maioribus.

* Marz 26. ^ So Vorlage statt Bistriciensis.

5.46

3951

Descli l\~',\ April IJK Der siebenburgische Woiwode Blasius Magyai fordert den Bislritzer Stadtrichter Georg Thijmar auf. sich umgehend zu einer Beralung in Desch einzufinden.

Orig. Pap. Arh. St. ('.luj-Xapoc:i. Bistritzer Urkunden Nr 702. Sic,gel war in griines \Vachs auf dcr Riickscitc zum Vcrschluss aufgedriickl. Regest: Berger, Urkundcn-Re.gcstcn 45 Nr. 258.

Pruden.s ct circumspecU' amice nobi.sgrate dilecte. Rogamusvos et nihilominus comniittimus, qualenus omni difficultatc el allegatione semotis cras quani citius potcstis huc ad oppidum Dees ad nos veniatis. Quoniam per dominum nostrum regem nunc in certis factis fuimus edocti per quem etiam literas missas accepi- raus, pro quibu5 una nobiscum oportet poteritis etiam vobiscum unum ex con- silio portare si apparet vobis, tamen vos in praemissis secus facere non debeatis. Ex Dees praedicta secundo die festi ressurrectionis domini, anno et cetera LXX""" tertio.

Blasius Magyar vaivoda Transsilvanus Siculorumque comes.

Aufder Riickseite Adresse: Prudenti et circumspecto viro Georgio Thymar dicto iudici civitatis Bistriciensis amico nobis grate dilecto.

3952

1473 April 25. Der Konvent von Kolozsmonostor bezeugt, dass Michael. der Sohn des Johannes Dezso de Losoncz, seine Besiizrechte u.a. auf Boisch. Weilau, Zazdiz- noyo, Grosschogen. Ober-und Niedereidisch, Suseni und Iimesch, die er propter suos excessus et demerita verwirkt hat, urder bestimmten, namhaft gemachten Bedingungen an Johannes Hunger abtritt.

Datum feria secunda proxima post festum beati Marci evangelistae, anno dom- ni M CCCCLXXmo tertio.

Gleichzeitiges Kopialbuch des Konvents von Kolozsmonostor Ungar. Landesarchiv Budapest Dl. 36 393, 129 Nr. 3.

3953

1473 .Vpril 26. Der Konvent von Kolozsmonostor if -eujr/, rfass Mathias Literatus

de Wuthi, castellanus castri Wech namens des .lohannes Hungar de Nadasd

Einsprache crhoben hat gegen den von Michael, dcm Sohn des Johannes Dezso de

Losoncz. beabsichtigten Verkauf von Besitzanteilen u.a. in Weilau undGrosschogen

in der Kolozser und Dalyan, Wyfahv et Goganfalva in der Kokelburger Gespan-

schaft.

Datum secundo die festi beati Marci evangelistae, (anno 1473).

Gleichzcitiges Kopialbuch dcs Konvents Ungar. Landesarchiv Budapest Dl. 36 393, 130, Nr. 1.

547

3954

Thorenlnin) 1473 Mai 18. Der siebenbiirgische Woiwode Blasiiis Magyar beglau- bigt iiber Ersiichen von Klara, der Witwe des Michael Apafi von Malmkrog, die Urkunde Konig Matthias' von 1467 Nr. 3 572 und die Urkunde des Konvents von Kolozsmonostor von 1473 Nr. 3 93S und spricht die in Frage stchenden Besilzun- gen Malmkrog, Rauthal, Hohndorf, Ehrgang, Niederneudorf, Bidiu, die Ildlfte von Enciu und die Orlschaft Eppeschdorf Franz, Leonhard, und Nikolaus, den Sohnen Michael Apafis zu.

Datuin in Thorda decimo octavo die octavarum festi beati Gregorii martiris praedicti, anno domini millesimo quadringentesimo septuagesimo tertio su- pradicto.

Orig. Perg. Ungar. Landesarchiv Budapest Dl. 17 899. Siegel war angehangt.

3955

Klausenburg 1473 Mai 25. Der siebenbiirgische Woiwode Blasius Magyar er- sucht den Konvent von Kolozsmonostor, bei der Einfiihrung desGeorg Thabyasy von Hetzeldorf und dessen SiJhnen Ladislaus, Tobias und Stephan in den Besilz des von Ambrosius de Zilvas kauflich erworbenen drilten Teiles der Iliilfte von Ko- chard (Cucerdea) in der Kokelburger Gespanschaft mitzuwirken. Datuin in Koloswar feria tertia proxima ante festum ascensioiiis doniini, anno millesimo quadringentesimo septuagesimo tertio. Laut Riickvermerk hat die Einfiihrung am 23. Juni stattgefunden.

Orig. Pap. Ungar. Landesarchiv Budapest DL 27 692. Siegel, rund, Dni. 25 mm, war in weisses Wachs auf der Riickseite zum Verschluss aufgedruckt.

3 956

Bei Maieru 1-473 Mai 2G. Magister Paulus und der Notar Johannes ersuchen den Bistritzer Rat, den siebenbiirgischen Woiwoden Blasius zu verstdndigcn, dass der Woiwode der Moldau an ihn einen Gesandten abgefertigt hat.

Orig. Pap. Arh. St. Cluj-Napoca, Archiv der Stadt Bistri^a Nr. 122. SiegeL rund, Dm.

16 ram, in grtines Wachs, papierbedeckt, ziim Verschluss aufgedriickt. Im KreisWappen-

schild mit zwei Querbalken und einem stiirkeren Punkt darunter.

Druck: Murmuzalii, Documtnte XV, 1, &0 Nr. 139.

Regest: Archiv, Zeitschrift 12, 86. Berger, Urkunden-Rcgesten 45 Nr. 260.

Prudentes viri maiores et domini nostri honorandi. Noveritis auxilio dei omni- potentis nos feliciter hic conscendisse magnificus dominus vaivoda Moida- viensis notabilem suum ambasiatorem mittit de praesenti ad magnificum doininum Blasium vaivodara Transsilvanum cuin sua magnificentia simul vo- biscum super bona unione, amicitia et grata \iciiiitate iuxta formam nostrae legationis pertractanda. Speramus concedente deo, quod tota res in praesenti legatione nobis commisa in finem optatae pacis deveniet. Praeterea nobis vi- deretur utique consultum, quod mox et ulla sine mora post lecturam prae- sentium hominem e medio vestri ad praefatum dominum nostrum vaivodam mittere velitis. Suae maguificentiae insinuando adventum ambasiatoris do- mini Moldaviensis salvo tamen et semper salvo vestrarum prudentiarum con-

548

silio. Datuni iii descensu nostro prope villam Mayar in vigilia ascensionis domini. anno eiusdem 1473.

Magister Paulus, Johannes notarius vestri.

Aiif clcr Riickseite Adresse: Prudentibus Niris iudici et consulibus civitatis Bis- triciensis dominis et maioribus nostris sempcr honorandis.

Und von anderer Hand des 15. Jahrhunderts, iwr Verwendiing des Papiers ziim Brief geschrieben, dann gestrichen:

Lucia coniux

Martini Prewz

in Zazwarus

circa Jacobum Sartorem.

3 957

Ofen 1473 Juni 6. Mathiiss de Mislymicz ersucht den Bistrilzer Ral um Freigabe seiner beschlagnahmlen Gtiler.

Orig. Pap. Arh. St. Cluj-Napoca, Archiv der Stadt Bistrija Nr. 12.3. Siegel, rund, Dm. 21 mm, in griines Wachs auf der Riickseite zum Verschluss aufgedruckt. Reste mit Brustbild im Siegelfeld, Umschrift in gotischcr Minuskel. Regest: Archiv. Zeitschritt 12, 86. Bergcr, Urliunden-Regesten 45 Nr. 261.

Sagaces ac egregii viri mihi plurimum honorandi. Re intulit mihi^ faniiliaris meus qualiter unam partem bonorum- mcorum noniine Czilir ad manus vestras recepistis et assignastis, quae sine iure facilis tum scitis quod^ dominus meus gratiosus multis temporibus in potestate sua habuit et non est ei occupatum nec impeditum a vobis et tum sciunt vestrae sagacitates et egregietates, quod do- minus meus* gratiosus mihi dedit pro servitio meo gravi maiorem confidenti- am habuissem in vestris sagacitatibus et egreietatibus non quod vos me tur- baretis* et bona mea occuparetis, sed aliis etiam defendere^ deberetis. Qua- propter supplico vestris sagacitatibus et egregietatibus, quatenus bona mea dimittere dignemini in pace velitis quicquid faciunt vestrae sagacitates et egi'e- gietates sine iure et minus iuste facitis. Si hoc non facietis et bona mea in pace non mittetis, sciant vestrac sagacitates et egregietates quod hoc absque accu- satione et scitu serenissimi principis regis Ungariae domini mci gratiosissimi non mittam, quod talem iustitiam ingeritis contra me. Ex Buda, in die et in festo spiritus sancti, annorum domini et cetera LXXIIF.

Mathuss de Mislymicz capitaneus* domini Chuppor vaivodae Transsilvanensis.

.Auf der Riickseite Adresse: Sagacibus viris et dominis iudici et iuratis civibus civitatis Bistricz dominis plurimum honorandis praesentetur.

1 Vorlage mich. s Uber der Zeile.

- Vorlage bomorum. ' Gebess?rt aus defenderetis.

^ Hierauf q gestrichen. ' Hierauf bi gestrichen.

* Hlerauf m gestrichen. ^ Hierauf familiaris gestrichen.

549

3958

Suecava 1473 Juni 15. Der Ral von Succava beuikundet eine Zeugencinvcrnahme iiber eincn Fischhandel seines Mitbiirgers Anthoni Bieler.

Driick: Miillcr, Dciitschc Spraclulcnknifllcr 88 Nr. 36 nacli eincr dcni anch heiite vcr- schoUenen Orig. Pap. im Archiv flcr Stadt Bistrita entnommenen Abschrift. Regest: Archiv. Zeitschrift 12, 86. Berger, Urkunden-Regesten 45 Nr. 262 nach MUUer.

Mir grof vnd geschworene bwrger dcr stat Czaczcze bekennen effentlichen mit diszem vnserm brife, wy das for vnserin gesesscne rat personlichen stwnd dcr erber manne Anthoni Bielcr vnser mitte woner czeger disis brifes vnd hat her for vnsz egesrebene rot gerwffen dem erber manne Nicles Flescher, Michel Hob- dang vnd Peter Pampos, vnd haben zy ain bekant, wy das man zal bey seyn gewessen bekenncn. Azo haben ■/.y bey ircn gcwessen eyn bekant, wy das in ene zet hct Capp^ Schneider guttes gedewchtnis in enere hant besolt XXII zom gut- te fisch czw getrewe hant azw das zy zaln dy fisch czw Nescn^ forkefen wy bes- ser das zy mecliten vnd wer bneben zy komen Michel Czopperer- vnd het dy fesch forfangen markende, das dy fesch gelden wel vnd hat dy fesch nicht wel- len lossen bas in dy stat. Ober her liat dy fesch czw Rodna apgeladen, vnd haben zy ajn bekant, w}' das dy fcsch haben gegolden me wie 1 vngrisck fl. vnd czw orten vnd haben zy ach ajn bekant, das INIichel Czoppercr- lict yn angegeben LXXV hvngrische fl.vnd dcrvngrische golden het gegolden IIII li.. dnische golden^. Dorumme zo bitte wir ewr erzamkeit fleiseclichen, das gerw- chet ie czw helfen zeyn^ oder nicht helfen dem vnszerm mitte woner azo das ym mochtc dy bezohing noch folgcn. AIs dns thut em vnsert wellen, als wir wellcn em ewch... andern... tag vnd nacht thwn. Gcgeben'* af der Czocze feria 3a post festum trinitatis, im jar tausent firhwndert LXXIIT.

* Bei Milller mit Fragezeichen. ^ So Vorlage.

' Bei Miiller „oder Cropperer". * Bei Miiller „oder gegen"

3959

Klausenlmrg 1473 Juni 20. Der siebcnbiirgische Woiwodc Blasius Magijar er- sucht den Konvent von Kolozsmonostor iiber Ersuchen providorum iudicis ac ceterorum populorum et incolarum possessionis Jacabfalwa vocatae in dis- trictu sedis Senk existentis, bei dcr Fcstlcgung der Grenzen dieses Dorfes a parte possessionis Rethcl et Nythhws vocalis mitzuwirken.

Datum in Koloswar die dominico proxinio post festum sacratissimi corporis Christi, anno e[iusdem M] mo^ quadringentesimo septuagesimo tertio. Ixist Riickvermerk hat die Grenzbegehung am 28. Juni stattgefundcn. Es wurde Einsprache erhoben.

Orig. Pap. Ungar. Landesarchiv Budapest Dl. 2S861. Siegel, nind, Dm. 30 nim, war in helles Wachs auf der Riickseite zum Verschluss aufgedriickt.

1 Liicke 9 mm.

3960

1473 Juni 2.5. Das ^Veisscnburger Kupilcl bcurkundel die Einsprache des Abtes Pcler und dcs Konvents von Kolozsmonoslor dagegen.dass der siebenbiirgischc Woi-

550

wode Blasius Magyai iiber Ersiichcn von Kichlcr. Rat iind dcr Gesamtheit popii- loriini et incolarum... civitatis Coloswar... doniino abbate minime acqniescentis quin potius contradicendi, sed tamen postrenio ex inductione et consilio quo- rundani suorum amicorum benivolc adiniltendo am 21. Jiini zusammen mit Dominik. dcm Propsl dcr Nikolausldrchc von Stuhlwcisscnburij. und dcn benach- barten Gcmcindcn und .[dliqcn nnd in Anwesenheit der Wcisscnburcjcr Kapi- tularen Doktor Mathcus und Johanncs dc Dobocz eine Bcgehung dcr Hattertgrcn- zen zwischen Klauscnburg und dcr Bcsitzung Chinteni vorgcnommen und den slril- tigcn Haltcrttcil mil .\ckcrldndcrn und Wiesen gegen dcn Einspruch dcs .[btcs der Stadt Klausenburg zugesprochcn hat.

Datum secundo die festi nativitatis beati Johannis baptistae, anno domini millesimo quadringentesimo septuagesimo tertio.

Orig. Pap. Ungar. Landcsarchiv Budapest Dl. 28 862. Siegel, rund, Dm. 42 mm, war auf der Riickscite in wcisses Wachs aufgedriickt. Eine beglaubigtc Abschrift des Konvents aus 1783 ebenda.

3961

Ofcn li/S Juni 29. Konig Matlhias trugt allen Rcchtsinhabcrn in Siebenbiirgen und besonders dcn Kaslcllanen der Torzburg und des Rotenluims auf, dcn Mon- chen des Klosters Cozia zu erlauben, Lebensmittel und anderweiiige Waren fiir ihren Bcdarf im Land frei cinzukaufen.

... s-au scris in cetatea Buda la ziua lui sveti Peatru, la anul de la na^terea lui Hristos 1473 iji stapinirea a noastra, Tarii Unguresti la 15 ani .si dupa incoro- nare noao ani si al stapinirii al Boiamiei la 4 ani.

Rumanischc Ubersetzung dcs 18. .Jhs. .\rh. St. Bucure^ti, Condica manSstirli Cozia

209, p. 438.

Druck: P. P. Panaitescu, Documentcle Tarii Romane§ti, Bd. 1, Bukarest 1938, 280

Nr. 120. Documentc privind istoria Romanici. B. fsra Romaneasca. Bd. 1, Bukarest

1953, 150 Nr. 146. Documenta Romaniae historica. B. Tara Romaneasca. Ed. 1,

Bukarest 1966, 240 Nr. 144.

Unvollstandig: D. Furnica, Documcntc privitoare la comcrtul romanesc 1473 1868.

Bukarest 1931, 1 Nr. 1.

3962

Klausenburg 1473 Juli 15. Der siebenbtirgische Woiwode Blasius Magyar legt dem Kronstddter Ratnahc.fur dcn Kbnig als Absteigequartier cin neucs Haus zu bauen.

Orig. Pap. .\rh. St. Bra^ov, Fronius I, 36, Sicgel war auf dcr Riickscite aufgcdriickt .

Salutem et honorem prudentes et circumspecti viri amici nobis honorandi. Da- tur nobis intelligi per nobiles viros castellanos de Therch, quomodo do- mus domini et domini nostri gratiosi regis Hungariae aliquid modicum de- sertum pareretur, scilicet unum domum aedificari. Quare vobis committimus per praesentes atque rogainus diligeiiter. quatenus illuin unum domum labo- rari ac aedificari facere^ velitis. ut dum et quando dominus noster rex venerit vel nos ut habere- valleat et valleamus in eisdem descensum* facere. Datum Clusvar in festo divisionis apostolorum, anno domini millesimo qua- dringentesimo septuagesimo tertio. Blasius Magiar vayuoda Transsilvanensis Siculorumque comes.

551

Auf der Ruckseile Adiesse: Prudentibus et circumspectis viris iudici, iuratisque civibus civitatis Brassouiensis amicis suis honorandis.

' Vorlage facerere. " Vorlage descensum.

' Vorlage haberere.

3963

Hermannstadt 1473 Aujjust 10. Der Hermannstadier Rat ersuchl den Rat von Bistritz, in Angelegenheit des Zwaniigsten ebenfalls in Ofen vorstellig zu werden.

Orig. Pap. Arh. St. Clui-Napoca, Archiv dcr Stadt Bistrita Nr. 703. Siegel war in griines Wachs zuin Verschluss aufgedriickt. Regest: Berger, Urkunden-Regestcn 46 Nr. 263.

Prudentes et circumspecti viri domini et fratres nobis singulaiiler honorandi. Nam iuxta petit? et conclusionem domini iudicis vestrae civitatis cum domino nostro magistro civium pridie in Cohvswar mutuo habita in facto vigesimae seu vectigalis sacrae rcgni coronae partiuin Transsilvanarum unde nosci dignentur vestrae fidelilates, quod nos pro (alibus ncgotiis nuntios nostros ad regiam maiestatem missuros^ delectos iam inittemus. Ideo et vos, quos e medio vestri in ipso facto mitl[endos]- delegistis ituros, ut omnino et indilate ad diem dominicam mox pos[t festum assumplij^onis virginis gloriosae festum Budae studeant comparere et quic[quam]^ pro comodis vestris et nostris iidem eff icere poterint in conspectu maiestatis diligenter prosequentur. Cum et nuntios ves- tros scimus necessario esse mittendos, sed quia faclum maneat vobiscum sub silentio. Datum Cibinii feria tertia ipso die festi beati Laurencii martyris, anno domini millesimo quadringentesimo septuagesimo tertio.

Magister civium, iudices et iurati consules civitatis Cibiniensis.

Auf der Riickseite Adresse: Prudentibus et circumspectis viris, iudici et iuratis civibus civitatis Bistriciensis dominis et fratribus nostris carissimis.

^ Hierauf durchgestrichen duduni. ^ Liicke 40 mm. August 22.

2 Liicke 14 mm. * Liicke 5 mm.

3964

Ofen liTS August 10. Konig Matthias trifft weilere Bestinunungen iiber die Entlohnung der Salzscliiffcr von Drscli. GcgenUber der Regelung uon 1471 Nr. 3 870. die als Vorurkunde gcdicnt hal. hcissl cs hier, dass dic Sahschiffer ausscr den 46 Goldgulden ct insuper ultra illos ducentos sales, quos alias semper iuxta antiquam consuetudinem ad quemlibet tumenum salium habuerunt rursus et iterum alios ducentos sales habere dcbeant atque possint. Ausscrdcni werden sie im Falle von Raubiibcrfiillen und sonsligeni Vngemach auf der Fahrt siclierge- stellt.

Datum Budae in festo beati Laurencii martiris, anno domini millcsimo quadrin- gentesimo sepLuagesimo tertio, regnorum nostrorum anno Hungariae et cetera sextodecimo, Bohemiae vero quinto.

Orig. Perg. Arh. St. Cluj-Napoca, Archiv der Stadt Dej Nr. 52. Siegel, rund, Dm. 58 mm, wav in rotes Wachs vorne aufgedruckt.

552

3965

Drsph i\~',\ Aiiyiist 17. Der siebenbili nische Wuiwode BUisius Mucif/ar besliiliqi als Ergebnis der von eincr Adelsversuinniliinci in Desch diirchciefiihrten Unlcrsuchung, dass der ini Vorjahr slallgcfundenc i'hcifull auf dic Biiicicrineislcr ixin Ilermann- stadl und Kronsludl von dcn Besilzungcn der AdHgcn Nikolaiis Dragfi, Johunnes Pongracz und Johannes Kis aiisgegangen ist.

Orig. Pap. .\rh. St. Sibiu V II ,M(i. Siigcl. nind, Dm. 30 miii, iii \vci.sscs Waclis vorne aufncdriickt. Rcstc niit Wappcnschild im Sicgcirdd und umgcbcndcni Spruchband.

Nos Blasius iMagyar vaivoda Transsiluamis ac Siculorum comes memoriae commendamus, quod cum nobis in praesenti conventione nobilium potiorum harum partium Transsiluanarum regni pcr nos de literatorio mandato serenis- simi principis domini Mathiae dei gralia regis Hungariae, Bohemiae et cetera domini nostri gratiosi nobis superinde iniuncto pro sciscitandis et investigandis predonibus, latronibus et spoliatoribus Kascianorum regalium ac aliorum homi- num quorumvis rebus et bonis suis in exilu Keres ac etiam aliarum viarum ab hoc regno versus Hungariarum profisci continuari^ debendarum in praesenti scilicet et in praeterito annis spoliatorum in hoc opido facto et celebrata con- stitutis et cum eisdem regnicolis ralione praevia traclantibus prudentcs et circum.specti viri Jacobus Folnagh, civis civitatis Brassoviensis. ac Simon, iudex de- Rosno, in personis universorum civium et inhabilatorum ciusdem civitatis Brassoviensis ab una, item Benedictus Mesarus dictus iudex civitatis Cibiniensis ac Simon dc Zewch hospes eiusdem civitatis similiter in eorum ac aliorum cunctorum civium ipsius civilatis Cibiniensis ab alia, necnon Georgius Feyer inhabitator civitatis Pesliensis^ a tertia partibus noslram scilicet et regnicolarum praedictorum venientes in praesenliam consona voce significare querulose curarunt in hunc modum: Quod dum ipsi ac Thomas Cibiniensis necnon condam Nicolaus Hozyw Brassoviensis, civitatum praedictarum magis- tri civium, item venerabilis raagister Jacobus plebanus de Naghchwr una cum aliis quam pluribus liominibus tam de eisdem quam de Segeswar civitatibus existentibus ac familiaribus propriis peifectis eorum legationibus apud rcgiani maiestatem circa festum ascensionis domini in anno proxime transacto* prae- teritum ab eadem regia maiestate praesentibus Rascianis de Kewy has partes Transsiluanas per viam Keres pariter ingredi habuissent et ad terram magni- fici Nicolai de Belthek videlicet prope possessionem Fekethetho pervenissent, tunc nonnulli predones et spoliatores manibus armatis in ipsos hostiliter irruen- tes praefatos Nicolaum Hozyw magistrum civium necnon magistrum Jacobum plebanum nece miserabili interemissent, annotatum vero Georgium Feyer acto vulneribus letalibus ceteresoque ex ipsis quam plures diris verberum et ulne- rum plagis affecissent, universis quoque rebus et bonis eorum ut puta equis, vestimentis, tapetis, promptis pecuniis et argenteriis generaliler quibusvis aliis protunc erga ipsis habilis et repertis eosdem privassent et spoliassent eas- demque et eadem ab ipsis abstulissent ita videlicet, quod in huiusmodi rerum et bonorum ablationibus, exceptis interemtionibus vulneralionibusque homi- num cives Cibinienses inclusis rebus dicti condam magistri Jacobi plebani" mille et quingentos, cives autem Brassoviensis civitatum praedictarum ducen- tos, annotatus siquidem Georgius Feyer quingentos, quidem vero Malheus familiaris iamfati Thomae magistri civium deceni et septeni florenos auri dampna perpessi extitissenl. Quibus praemissis per dictos cives ac Georgium Feyer modo praemisso propositionibus faclis, idem pecierunt nos ac regnicolas pracdictos instanter. ut ipsos de praediclis predonibus et spoliatoribus de quo- rum bonis fuere per quos videlicct ipsi praemisso modo haberentur dampnif icati

553

et periclitati superindc inquisilione subsecuta cerl,iores redderemus. Cumque nos iuxta regium mandatum onini diligenlia adhibita inter cetera super prae- missis in eo videlicct de quorum bonis praemissae spoliationes, lalrocinia, homicidiaque et vulnerationcs temporc in praedicto factae et commisa extitis- sent diutius inlcr regnicolas sciscitati et scrutati fuissemus cx pluribus eviden- tiljus documentis exinde per regnicolas factis potissime inter alia, quia nonnul- lae res et bona Rascianorum praedictorum regalium, qui similitcr tempore in diclo periclilati extitere in bonis et possessionibus egregii Johannis Kys de Zeredahel ad nostrum scitum repertae et inventae cxstitissent pracmissas spolia- lioncs, latrocinia, homicidia, verberationes dampnaque pracmissa praelibatis civibus civitatum praedictarum ac Gcorgio Fej^cr de bonis et posscssionibus magnificorum Nicolai Dragfy de Beltek. qui ad praesentem conventionem per nos admonitus cL evocatus se coram regnicolis expurgaturum venire aut suos homines mittere recusavit. Itcm domini Johannis Pongaracz de Dengeleg ac praefati Johannis Kys factas comraissasquc et palratas fuisse et ext itisse pariter cum regnicolis in dicta conuentione nobiscum existentibus comperimus mani- fcste. In cuius evidens tcstimonium pracsentes literas nostras annotatis civibus civitatum praedictarum necnon Georgio Feyer petentibus cisdem duximus concedandas. Datum in dicto opido Dees feria tertia proxima post festum assumptionis bealae Mariae virginis, anno domini millesimo quadringentesimo sc])tuagesimo terlio.

Auf der Riickseile von gleichzciliger Hund: Sententia in causa spoliationis magi- stri et cetera per waiwodem Magdyar Balasch lata.

Vorlage conlimuari. * Mai 7.

Nachtraglich hinzugefijgt. ^ Hierauf in gestrichen,

Hierauf nram gestrichen.

3966

1473 August 31. Konig Mallhias erleill der Sladt Hermannsladl iind den Sachsen der Sieben Stiihle das Reclit, den Saumpfad diirch den Rotenturm-Pass auf eigene Kosten zu erweitern.

Orig. Perg. Arh. St. Sibiu U H 347. Sicgel, lund, Dm. 60 mm, rotes Wachs in Wachs schijssel an violett-weiss-griiner Seidenschnur angehangt. Derselbe Stempcl wie Nr. 3 908 Druck: Teleki, Hunyadiak kora 11, 502 Nr. 555. Hurmuzaki, Docuniente XV, 1, 81 Nr. 140 zu Juni"29.

Von der Kanzlei: De commissione propria domini regis.

Nos Mathias dei gratia rcx Hungariac, Bohemiae et cetera significamus tenore pracscntium quibus expedit univcrsis, quod inler cunctas diligentiae et provi- dentiae nostrae sollicitudinis quibus versamur, ut recte in laudem nostri nomi- nis et commodum subditorum hoc a deo nobis comissum imperium gubernetur, haec praecipua animo nostro insidet cura, ut rebus in cunctis publicam utili- tatem subditorum nostrorum praefcramus eosque industria regamus, ut et nostra regia providentia apud eos laudem habere mereatur et ipsorum animus ad maiora virtutum opera magis accendatur. Accedentes ilaque nostrae maies- tatis in conspectum fideles nostri circum.specti magistcr Thomas Althember- ger, magister civium. et Nicolaiis Aurifaber, iuratus civis civitatis nostrae Cibiniensis nobisque in suis ac universorum civium et inhabitatorum ciusdem civitatis nostrac Cibiniensis nccnon Saxonum septem sedium Saxonicalium

554

personis exponcre curainnl in hunc moduin. Quomodo quadam via prope ean- dem civitatem nostram Cibiniensem penes quoddam caslrum Wcresthoron existens ad parlcs Transalpinas tendens, pcr quam rcs mercimonialcs ad ipsam civitatem et de ipsa civitate nostra ad alia loca asportari deberent, adeo stricta esset, ut vix unus equus dnmtaxal sequi alium jiossct, saepiusque per inunda- tiones aquarum et nivium in tantuin obstruerelur, ut ncmo pcr eandem viam ire neque redire possel, ex cuius viae striclitalc incolae ciusdem civitatis nostrae et ipsi Saxones non parvum dampnum sumpmerenl. Supplicatum itaquc extitit nostrae maiestati per pracfatos magistrum civium ct Nicolaum iuratum civem ut praemittitur in suis ei aliorum univcrsorum et singulorum civium de eadem civitate noslra el ipsorum Saxonum pcrsonis, ul ipsis circa praemissa provisionem talem, ut pei' ipsam n iain amplior Iransitus omnibus per eandem transire vel redire volentibus redderetur. facere dignaremur. Nosque qui ex suscepti nostri regiminis officio ea quae commoda subditorum nostrorum concernere videntur, admittere et ipsorum commoditatibus praeintendere tenemur, supplicationem huiusmodi atlendentes fore iustam ct consonam rationi. supplicationibus ipsis inclinati, eisdem iiidici, iuratis cetcrisque civibus et toti communitati diclae civitatis nostrae Cibiniensis ncc non universis et singulis septem sedium Saxonicalium Saxonibus id gratiose sed et de pleni- tudine nostrae rcgiae potestatis annucndum duximus et concendcndum, ut ipsi praescriptam viam in tantum dilatare seu ampliare propriis eorum sumptibus et expensis. ut per candem universas mcrcancias corum ac alias quascumque res sub quocumque gcnerc et spccie existcnles. pro viclu cl amiclu corum neces- sarias per currus et animalia ipsos currus Irahcnlia ad ipsam civitatem nostram Cibinicnsem adducere seu adduci facere et de ipsa civitatc nostra ad alia loca, qua maluerint. dimittcre scu dimitti faccre possint et valeant. Immo annuimus el concedimus ila tamcn, ut ipsi cives omnem diligentiam cl debitam custodiam adhibeant, nc exinde per ampliaeionem hHiusmodi viae rcgnieolis nostris illarum partium per incursus emulorum nostroruin aliqua dampna inferantur. Harum nostrarum, quibus secretum sigillum nostrum est appcnsum, vigore et testimonio literarum mediante. Datum Budae feria tertia proxima post festum decollationis beati Johannis baptistae. anno domini millesimo qua- dringentesimo scptuagesimo tertio, regnorum nostrorum anno Hungariae et cetera scxtodecimo, Bohemiae vero quinto.

Aufdcr Ruckseite von gleichzeiiiger Hand: Literae super consensu amplificationis viae prope Rubeam Turrium propter merces adducendos.

3967

Klausenbiirc) 1473 Soptember 1. Der siebenbiirgische Vvoiwode Blasius Magyar entscheidet den Streit zwischen der Abtei von Kolozsmonostor.vertreten durch Abt Pctrus. und dcr Sladt Klausenburg. vertreten durch circumspectos Johannem Zegen dictum iudicem ac Ambrosium Literalum el .lacobum Zechy. Egidium

Zabo ac Georgium Sartor iurati cives civitatis Colosvar in eoruin ac aliorum

ac inhabitatorum ciusdem civitatis personis um Acl<ergrunde der Gcmeindc

Chinleni.

Datuni in Colosvar praedicta in festo beali Egidii abbalis et confessoris anno

domini millesimo quadringentesimo scptuagcsimo tertio.

Eingeschaltet vom Woiwoden Blasiiis M.igyar 1474 \ind mit dieser Urkiindc voin sio- benbiirgischen (icnerallandtag ITjo .\rli. Sl. C.hij-Napoca, .\vchiv der Sladt (.liij Napoca Tasz. IV, 19.

555

3968

Ofen H73 .Srptcmlior S. Kvnui Mullhias befieit die Bewohner von Klausenburg von fremder Gerichtsburkcil iind behcill sich vor, selher Reehl zii sprechen.

Orig. Pap. .\rh. St. Cluj-Napoca, Archiv der Sladt Ciuj-Napoca I, 2;!. Siegel, nind, Dm. ."58 nim, in rotes Wachs, papicrbedeckt, vorne aufgcdriickt. Dcrselbe Steinpel wie Nr. 3 908.

Druck: Jakab, Oklev^ar I, 240 Nr. 1.50.

Von der Kanzlei: De commissione propria domini regis.

Nos Mathias dei gratia rcx Hungariae Bohemiae et cetera memoriae commen- damus tenore praesentium significantes quibus expedit universis quod nos tum ad nonnullorum fidelium nostrorum humillime supplicationis instantiam per eos pro parte fidelium nostrorum prudentum et circumspectorum iudicis, iuratorum ceterorumque civium et totius communitalis civitatis nostrae Kolos- war nostrae propterea porrectae maiestati tum etiam attentis el consideratis fidelitate et servitiis eorum per eos primum quondam domino Johanni de Hwnyad patri nostro carissimo felicis reminiscenLiae gubernatori dicti regni nostri Hungariae tandemque nostrae maiestati et coronae sub locorum et tem- porum diversitate cum omni fidelitatis constantia exhibilis et impensis eosdem et eorum quemlibet de dicla civitate nostra Koloswar ab omni iudicio et iuris- dictione ac quavis potestate palatini et iudicis curiae nostrae nec non vaivodae vel vicevaivodae partium regni nostri Transsiluanarum, item comitum vel vicecomitum parochialium et iudicum nobilium quorumlibet comitatuum, aliorum etiam quorumlibet iudicum et iustitiariorum saecularium regni nostri eorumque in iudicatu vicesgerentium praesentium ct futurorum in perpetuum duximus eximendos et liberandos nostro tantum modo personalis praesentiae iudicio rcservantes, immo eximimus et liberamus praesentium per vigorcm, Quocirca vobis praefatis palatino et iudici curiae nostrae, nec non vaivodae vel vicevaivodae partium regni nostri Transsilvanarum, item comitibus vel vicecomitibus et iudicibus nobilium quoramlibet comitatuum aliis etiam regni nostri Hungariae praedicti et ipsorum partium Transsilvanarum iudicibus et iustitiariis saecularibus vestrasque in iudicatu viccsgerentibus praesentibus et futuris praesentium notitiam habituris harum serie firmissime mandamus, aliud omnino habere nolentes, quatenus habita praesentium notitia a modo deinceps annotatos iudicem, iuratos ceterosque cives et totam communitatem aut aliquem vel aliquos de dicla civitate nostra Koloswar ralione cuiuscumque factiadquorumvis instantiam iudicarevel vestroastare iudicatui, contraformam praemissae nostrae cxemtionis, artare et compellere, aut aliquam iurisdiclio- nem in eos exercere nusquam et nequaquam praesumatis et nec sitis ausi modo aliquali. Si qui enim quidquam actionis vel quaestionis contra praetitulatos iudicem ac iuratos cives et totam communitatem aut aliquem vel aliquos de ipsa civitate noslra Koloswar habent vel habuerint. hi id coram dicta nostra personali praesentia iuris ordine prosequantur, ex parte quorum eadem omni contra eos quaerulantes meri iuris et iustitiae ac debitae satisfactionis comple- mentum exhibebit. prout dictaverit ordo iuris. Secus non facturi. Praesentibus perlectis exhibenti restitutis. Datum Budae secunda die festi nativitatis beatae Mariae virginis, anno domini millesimo quadringentesimo septuagesimo tertio, regnorum nostrorum anno Hungariae sextodecimo, Bohemiae vero quinto.

Rechts unten uon der Kunzlei: Lecta.

556

Offii 1 i7.*l Soptpnibcr !l. l\oiu<i MdlthUis cilcill dci Sludl Klnii.scnbiiiij das Rechf, in Angelegenheiten iliicr Untei liincii sclbcr Jicciil zii sprcchcn.

Ori!!. l':ip. .\ili. St. Gluj-Napoca, Arcliiv dcr Sladl Cluj Kapoca J 22. Sicgcl, rund, I)in. ;).s iiiiii. war in rotcs Waclis vornc aufKcdriickt.

Vnn der Kanzlci: De commissione propria domini regis.

Malhias dei gratia rex Hungariae, Boliemiae et cetera iidelibus nostris magni- ficis vaivodis vel vicevaivodis partium rcgni nostri Transsiluanarum vcstrasque in iudicatu vicesgerentibus, cunctis etiam aiiis carundem partium Transsiiva- narum iudicibus et iusticiariis saecularibus, quibus praesentes ostenduntur, salutem et gratiam. Pro parte et in personis fidelium nostrorum prudentum et circumspectorum iudicis iuratorum ceterorumque civium et totius communita- tis civitatis nostrae Koioswar, nostrae expositum extitit maiestati in hunc modum. Quomodo licet ipsi et eoruin quilibet a multis temporibus tali libertate et consueludine ipsis a divis regibus regni nostri Hungariae praedicti nostris scilicet praedecessoribus gratiose concessa et per nos contirmala usi fuerint et gavisi, ut nullus oninino iudicum et iustitiariorum ipsarum partium regni nostri Transsilvanarum liomines et iobagiones in possessiouibus ipsorum et pertinentiis eiusdcm civitatis nostrae ubivis moram trahentes in quibusvis^ causis, nisi solum inodo praefati iudex et iurati ceLerique cives dictac civitatis nostrae Koloswar liabuerint iudicandi facultatem. Tamen nunc essent nonnulli homines illarum partium rcgni nostri Transsilvanarum, qui populos et iobagio- nes ipsorum exponentium coram vobis citare et cum eisdem in causam convenire molirentur in praeiudicium ipsorum exponentium detrimentumque iurium et libertatum eorundem et dampnum non modicum. Supplicatum itaque extitit nostrae maiestati per ipsos cives nostros, ut ipsis circa praemissa iuris- reme- dium adhibere dignaremur opportunum. Et quia nos ipsos cives nostros in anti- quis eorum libertatibus illibate conservarc volumus, ideo fidelitati vestrae harum serie firmiter praecipiendo mandamus, quatenus liabita praesentium notitia, rebusque praemisso modo stantibus et se liabentibus, a modo deinceps nullus omnino vestrum praefatos populos et iobagiones in possessionibus ipso- rum e.xponentium ubivis et in quibuscumque comitatibus existentes ac perti- nentiis eiusdem civitatis commorantes ratione cuiuscumque facti, ad quorumvis instantiam iudicare vel vestro astare iudicatui compellere, nusquam et nequa- quam praesumatis et nec sitis ausi modo aliquali. Si qui enim quicquam actionis vel quaestionis contra praetitulatos populos et iobagiones dictorum exponen- tium ubivis in possessionibus et pertineutiis dictae civitatis nostrae Koloswar commorantes habent vel habuerint, hii id in praesentia ipsorum exponentium legitime prosequantur ex parte quorum ipsi omni contra eos querulanti meri iuris et iustitiae ac debitae satisfactionis complcmentum exhibebunt, prout dictabit ordo iuris. Secus non facturi. Praesentibus perlectis exhibenti restitu- tis. Datum Budac secundo die festi nativitatis beatae Mariae virginis. anno domini millesimo quadringentesimo septuagcsimo tertio, regnorum nostrorum anno Hungariae et cetera sextodecimo, Bohemiae vero quinto.

' Auf Rasur. 2 Qber der Zeile.

557

3970

Ofcn 1473 September 9. Konig Matthlas triigt dem slebenbiirgischen Woiwoden Blasius Magyar aiif, die Gebietsanspruche des Abtes vnn Kolozsmonostor auf Teile der Besitzung Chinteni :u untersuchen nnd der Stadt Klausenburg Gerechtigkeit widerfahren zu lassen.

Orig. Pap. Arh. St. CIuj-Napoca, Archiv der Stadt CIuj-Napoca M 22. Siegel, rund, Dm. 57 mm, in rotcs Wachs vorne aufgedriickt. Reste mit dem gleichen Siegel wie Nr. 3 908.

Von der Kanzlei: De commissione propria domini regis.

Matliias dei gratia rex Hungariae, Bohemiae et cetera fideli nostro magnifico Blasio Magyar vaivodae partium regni nostri Transsiluanarum salutem et gra- tiam. Exponitur nobis in personis fidelium nostrorum prudentum et circum- .spectorum iudicis et iuiatorum ceterorurnque civium civitatis nostrae Kolosvvar ad modum gravis fluerelae, quomodo hiis praeteritis temporibus inter ipsos exponentes ab una, ac quondam Bartholomeum medicum doctorem tunc^ guber- natorem abbatiae de Koiosmonoslra partibus ab altera, ratione et praetextu certarum terrarum arabilium inter possessionem praefactae abbatiae Kayantho vocatam in comitatu de Kolos existentem et ipsam civitatem nostram Kolos- war adiacentem certae iites- et controversiae materiae exortae fuissent et suscita- tae huiusmodique lites et controversiae de ambarum partium vohintate discus- sioni et deliberationi condam magnifici Johannis Gereb tamquam iudici sub- missae taliter, ut quitquid idem in praemissis litibus et controversiis inter par- tes finiret, concluderet seu determinaret, id arabae partes pro rato et accepto habere et de ipsa determinatione sua contentari deberent fuissent et quamquam huiusmodi lites et controversiae per praefatum condam Johannem inter prae- scriptas partes ut praemittitur praetextu dictarum terrarum arabilium motae bono fine et ordine dispositae metaeque ipsarum terrarum arabilium iuxta privilegia ipsius conventus et dictae civitatis nostrae per ambas partes ream- bulatae in facieque earundem terrarum arabilium iuramentali dispositione mediante metae novae erectae fuerint. Tanien ad praesens religiosus Petrus modernus abbas dictae abbatiae Colosmonostra causam huiusmodi terrarum arabilium de novo coram vobis suscitaret et cum ipsis civibus utinis^ contra consuetudinem eiusdem ci\ilatis nostrae in causam convenire moliretur in ipsorura praeiudicium et damnura non raodicura. Supplicatum itaque extitit nostrae maiestati per ipsos cives nostros, ut ipsis circa praemissa iuris reme- dium adhibere dignaremur opportunum. Et quia frustra fierint iudicia, si ea quae bono et recto iudicio decernuntur retractari deberent. idco fidelitati vestrae harum serie firmiter praecipiendo mandamus.quatenus receptis praesen- tibus rebusque praemisso modo stantibus ct se habentibus causam praescriptam factum praefatarum terrarum arabilium tangentem et concernentem quae ut praemittitur praefatum condam Johannem Gereb iam pridem inter praescrip- tas partes sopita ac fine debito conclusa et terminata extitit ad instantiam ali- cuius vel aliquorum de novo iudicare aut ad eandem vos quoquomodo'' inge- rere nusquam et nequaquam praesumatis et nec sitis ausi modo aliquali. Quin potius praefatos exponentes in ipsorum iustis iuribus contra quoslibet illegitimos impetitores tueri, protegere et defensare ac indemniter manutenere modis omnibus debeatis nostrae maiestatis in persona et auctoritate praesenti- bus \obis in hac parte altributa et iustitia mediante. Secus non facturi. Prae- sentibus perlectis exhibenti restitutis. Datum Budae secundcj die festi nativi- tatis^ beatae Mariae virginis, anno domini millesimo quadringentesimo septua-

558

gcsimo tcrtio, rcgnoruin anuo Hungariae et cetera sextodccimo, Boliemiac vcro quinto.

* Auf Rasur. ' Oberhalb des Wortes dcr Bug. vorher viel-

* S nachgetragen. lcicht nocli: in. darin i-t^inkt sichtbar ist.

* Auf Rasur.

* naliv auf Rasur.

3Q71

Ofcn 1473 Septoinbcr 1(5. Koiiig Matthias beglaiibigt seine Urkiinde vnn 1471

i\>. 3 SSo njil (ler Befreiiinii des Markles Kulosch von der Klaasenbiirger Gerichts-

barkeit.

Datum Budae Tcria quinta proxima post festiim c.xallationis sanctac crucis,

anno domini millesimo quadringentesimo septuagesimo tertio, regnorum no-

strorum anno Hungariae et cetera sexto decimo, Bohcmiae vero quinto.

.\rh. St. Sibiu, Manuskript Zimmermann des Urkundenbuchcs VI, 126 nach Einschal- tungcn .Johann Zapolyas aus 1532 und Ferdinands I. aus 1552.

3972

Ofen l-i/S Oktober 6. KiJnig Matthias teilt der Stadt Bistiit: mil, dass eine aiis- serordentliche Steiier ausgeschrieben und init deren Einwehrung in Siebenbiirgen Propst Dominik vom Stiihlweissenburg betraut wurde.

Orig. Pap. Arh. St. Cluj-Napoca, Archiv der Stadt Bistrita Xr. 704. Siegcl. rund, Dm. 55 mm, in rotes Wachs, papierbedeckt, auf der Riickseite zum Verschluss auf- gedriickt. Derselbc Stempcl wie Nr. 3 879. Regcst: Bergcr, Urkundcn-Rcgestcn 46 Nr. 264.

Von der Kanzlei: De commissione propria domini regis.

Mathias dei gratia

Hungariae, Bohemiac ct cetcra.

Prudentes et circumspecti viri fideles nobis dilecti. Cum practeritis usquc modo temporibus regni nostri multa undique incumberent negotia necessario diri- genda fideles nostri praefati barones, nobiles et ceteri regnicolae universi con- siderantes rerum magnitudinem totius republicae eiusdcm regni nostri semel, bis et plurics nobis fccerunt subsidia et modo ultro faciunt. Flecordamur vos quoque fecisse tamquam f idcles dilectos, scd cum nunc post tanta bella et ductos labores tum pcr medium oratorum nostrorum specialium, quos ad Polonos et Bohemos missos habeamus, tum vero aliis ex signis cum dei auxilio rebus finem bonam speratam imponi vidcamus plusquam unquam aliasad perficiendas ipsas res et item non minus ad defensionembonumquaque statum sicut ceterorum itaomniiim vestrum prout aiiorum ita vestro subsidio indigemus, dc quo plenam facultatem et informalionem dedimus fideli nostro vencrabili Doininico pracposito eccle- siae sancti Nicolai de Alba, administratori proventuum nostrorum regalium partium regni nostri Transsiivanarum. Quam ob rcm fidelitatem vcstram roga- mus eidcmquc mandamus, quatenus visis pracscntibus omni sub mota illega- tione iUud subsidium, quod a vobis idem Doniinicus praepositus noniine nostro

559

postulaverit, eidem dare et assignare debeatis absque mora, ut sicuti res nostrae exigunt, ita celeriter idem Dominicus pracpositus huiusmodi subsidium nobis administrare valeat pro ista autem re ad nos vel ad fidelem nostrum magnificum Johannem Erust thesaurarium nostrum non mittatis neque ve- nialis. Quoniam si quos miseritis vel veneritis illi vacui revertentur ad vos sine aliqua relatione, nam plenam facultatem et informationem habet a nobis ipse Dominicus praepositus, quid in hac parte vobiscum faciat. Quoniam si veneritis vel aliquem miseritis commisimus eidem Dominico praeposito, ut vos at quem- libet vestrum iuxta facultates rerum et bonorum vestrorum dicare et dicari facere debeat et teneatur. Aliud ergo non facturi. Datum Budae feria quarta proxima post festum beati Francisci confessoris, anno domini millesimo qua- dringentesimo septuagesimo tertio, regnorum nostrorum anno Hungariae et cetera sexto decimo, Bohemiae vero quinto.

Auf der Ruckseite Adresse: Prudentibus et circumspectis iudici, iuratis ceterisque civibus civitatis nostrae Bistricziensis et eius pertinentiis fidelibus nobis di- lectis.

3Q73

Gorne§ti 1473 Oktober 11. Panl Horwalh, Kaslellan von Gornesti, fordert den Bislritzer Laurentius Panczel auf, fur das dem Herrn Chwpor enfwendete Heu u.a. Schadenersatz zu leisten.

Orig. Pap. .\rh. St. Cluj-Napoca, .\rchiv (ier Stadt Bistrita Nr. 121. Riiigsiegel war

aut der Ruckseite zuin Verschluss aufgeilriiclit.

Die nahere Zeitsetzung der Urivunde geht davon aus, dass die Iranslalio Stanislai

episcopi in der Gianer Erzdiozese am 6. Olitober gefeiert wurde.

Regest: Berger, Urlainden-Rcgesten 45 Nr. 259 zu Mai 10.

Prudens et circumspecte vir nobis dilecte. Innotescor vestra amicitia quomodo percepimus et rescivimus ex veredictis aliquorum idoneorum, quare bona do- mini Chwpor videlicet fenum et aliaque alienassetis et vendi fecissetis. Ideo liarum serie committimus vobisfirmiter.quatenus de rebus per vos alienatis et venditis omnem meram satisfactionem impendere velitis, quia nos de damno domini Chwpor dctinere nolumus, quousque nobis redetur satisfactio. Ex Ger- nesegli feria secunda proxima post festum translationis Stanyslai. anno et ce- lera LXX lerlio.

Paulus Horwath, castcllanus de Gernesegh.

Auf der Riickseite Adresse: Provido et circumspecti Laurencio Panczel in Be- stiicie commoranti nobis dilecto.

3 974

(Vor li~3 Oktober 25). Internc Bcstininiungen der Klausenburger Goldschmic- dezunft.

Ilandschrift des spatcren 15. Jhs., 7 Pergaiiientlilatter, geheftet, Arh. St. Cluj-Napoca, Zunfturkundcn Nr. 2.

Das Schriftstiick gehort in den Zusainnienhang der in dor folgeiiden 1'rkunde Xr. ;i 975 vom 25. Oktober 1473 ausgestelltcn Satzungen der Klauscnburger tioldschniiedczunft.

560

Vormullich sind untor den doit (.Twahntcn ..rcgistei", die dem Stadtrat von Klausenburg

vorgezcigt werden niussten, auch diese Beslimmungen gemeint.

Druck: Jakab, Okleviltiir I, 244 Nr. 152.

Bruchstiick: Jakb-Manolescu, Scrierea latinS. Album 20 Nr. 22 b.

... suum extunc tenetur idem magister ad czecham dare IIII florenos vel 1 mar- cam argenti. Quia hoc est contra cecham et contra ius civitatis.

Do* magistris^ Item si aiiquis magister falsos florenos de uovo deauraret, tenetur ad czecham dare 1 nuircam argenti de quiiibet floreno et XII libras cerae.

De^ magistris^ de^ labore^ Item de simplici labore de 1 peccario de 1 marca argenti datur pro pretio 1 flo- renum.

Item de uno cingulo quae habet 1 marcam pro labore datur II florenos. Item de meliori cingulo de una marca datur pro labore III florenos. Item II florenos datur ad deaurandum.

De^ magistris^ Item nullus magister debet plus iuvenes tenere ad discendum nisi duos in primo.

De^ magistris^ Item si aliquis magister fecerit contra socium vel famulum sive in verbis aut in factis, tunc raagistri czechae debent eos concordare et pacem inter eis facere et concordiam si possunt, si autem non possunt concordare coram magistris, tunc vadant ad iudicem, non prius.

De^ magistris^ Item- si aliqua causa esset inter nos, quem nos non potuerimus finire inter nos nec cognoscere ad finem, tunc cum voluntate dominorum civium simus liberi interrogationem facere in Cibinio coram magistris nostri artificii. Et in Cibinio causa non potest fiuiri, tunc simus liberi' interrogare ad Budam et non ultra.

De^ magistris^ Item si unus socius vel famulus ab uno magistro recederet et veniret ad alium ad serviendum sibi, tunc ille magister debet interrogare illum magistrum a quo recessit an famulus sit liber ab eo vel non an venit cum honore ab eo interim non debet famulum tenere.

De^ magistris^ Item qui labores deauratas depingeret weber goelt arbet ferbet in primo sit poena II lotos argenti et II libras cerae, secundo bis tantum, tertio 1 marca argenti et XII libras cerae ad pixidem.

De^ magistris^ Item quando aliquis magister vult* intrare czecham, illum non debent acceptare nisi ista tria articula sciat prius laborare, scilicet insignia vel clenodia armatica wappengraben interius et exterius facere et formare et in cypho regali et solemp- ni. Item annulum aureum bene parare et lapidem pulcre* imponere pretiosum, ut videant magistri quot sit bene ornata et pulcre laborata quot magistri stant contenti in eo.

De^ magistris^ Itera si aliquis magister emeret de alienis magistris novas labores [ Y ^* vellet e converso vendere, hoc non sit liber nec ausus facere talia.

De^ magistris^ Item quando unus magister recipiat laboras super se et famulum, tunc' famu- lus tenetur manere apud magistrum usque ad finem huius laboris; et si famulus antequam recederet a magistro, tunc nullus magister debet eum tenere hic alibi. Item quando famulus vult* recedere a magistro, tunc famulus debet dicere ma- gistro quatuordecim dierum spatium in duorum ebdomadis et quando maglster famulo vult* dare licentiam, tunc debet sibi dare scire ante XIIII dies antequam det sibi licentiain.

561

De^ magistris^ Item nullus magister sit ausus dare libertatem famuli sui, ut laborarct sibimet pro pecunia in servitio domini sui interim quot est in servitio nisi sibimet aliqua clenodia ad unam joppulam ad corpus suum vel ad tunicam vel ad pallium et non ultra; et etiam debet emere argentum de magistro, ut videatur quot sit iusta labora et si magister dederit sibi libertatem laborandi, tunc magister te- netur dare ad pixidem poenam iii primo II lotos argenti et II libras cerae, se- cundo bis tantum, tertio II florenos et IIII libras cerae.

De^ magistris^ Item si portarentur aliqua clenodia deaurata vel argentea ad vendendum aliquo magistro sive sit cingulus aut monile aut peccaria an coclearia vel crux aut ca- lix et cetera, extunc ille magister et magistri in ceha debent tenere illas res et ponere ad pixidem quousque isti homines veniunt, quibus illae res sint et resti- tuetur eis de iure iustitia mediante.

De"^ magistris'^ Item si aliquis portaret aliquo magistro aurum vel argentum ad laboratorium ad vendendum et alter magister mitteret illum hominem cum argento deinde vocare et emeret argentum, ille tenetur dare pro poena ad pixidem I lotum argenti et I libram cerae.

De^ magistris^ Item si unus magister inter nos confonderet uno alio magistro labores suas aut laborem suam et etiam vocaret unum in foro cum argento et emeret argentum sine voluntate magistri cui prius portavit, poena sua sit 1 lotum argenti ad pixi- dem et I libram cerae.

De^ magistris^ Item si unus* aliquis magister teneret unum iuvenem ultra XII ebdomadas nisi unum diem ultra et non facit vel fecerit pactum cum inveni, tunc ille ma- gister tenetur dare ad pixidem 1 florenum et II libras cerae.

De^ magistris^ Item nullus magister debet ab alio magistro accommodare aliqua instruraenta sine vadio nec magister debet alio concedere interim nisi prius ponat sibi va- dium.

De^ magistris^ Item si portaretur aurum vel argentum ad vendendum ad laboratorium suum et magister non esset domi nec esset praesens, tunc idem socius debet interrogare magistrum si vult^ emere vel non et si magister non est domi, tunc dicat uxori suae^ et si etiam domina non esset donii et famulus tunc emeret sibi pro pecunia sua et denegaret domino et non diceret et famulus sibimet teneret, tunc' argen- tum recipiatur ad pixidem et etiam aurum.

Incipitur^ de^ sociis^ Item a magistris sit omni probi socii laus ct honor sive scimus unde sit vel ne- scimus et quilibet probus socius se honorificet et laudet se cum sua probitate qui honorabiliter se tenet et probiter^" regat.

Iterum^ de^ sociisi Item nullus inter sociis debet se nominare socium nisi sciat tria articula labo- rare bene: scilicet clipeum armateum formarc et bene facere wappengraben in- signia scutirisare interius et exterius vel in cypho regali; et annulum aureum de novo parare et lapidem pretiosum pulcre imponere, ut stat cum honore co- ram domino rege et iobagionibus, praelatibus, militibusi^, comitibus, baroni- bus, nobilibus ita ut nullus magister possit eum defraudare iste socius meritur habere praemium socialem et non alter, qui ista non scit laborare.

De* sociis^ Item qualiscumque socius esset, qui faceret contra magistrum suum aut con-

562

tra magistros nullus probus magister debet illum socium tenere quousque con- cordat cum magistro aut cum magistris.

De^ sociis^ Item si aliquissocius inveniretur iii aliquo dampno autfurtu, tunc isti duo electi magistri debent famulum captivare et tenere quousque magistri omnes erunt in una congregatione simul et famulum iudicare secundum culpam^^ suam et quilibet raagister debet advocare famulos^* suos, ut quilibet famulus tangat illum culpabilem tribus vicibus cum virgis bonis et prius denudatur reus ante omnibus magistris; et qualis famulus esset, qui non vellet culpabilem tangere, ille etiam sit reus sicut ille, qui habet culpam in se et talem famulum nullus raagister sit ausus tenere nec hic nec alibi et cetera.

Iterum ^ de^ sociis^ Item si unus socius laboraret in laboratorio hic in civitate aut in aliquo secrete* loco furtive sine scitu magistri sui vel magistris sive sit socius vel iuvenis, tunc recipiatur sibi labora arbet ad pixidem et reiciatur a magistris usque concordat cum magistris et iustificat se et si autem se non potest iustificare, tunc manet in scandalo.

De-"^ sociis^ Item si aliquis socius esset cui magister daret labores suas ad laborandum et magister recederet et non esset domi et ille socius laboraret sibimet sine scitu magistri, tunc isti duo electi magistri debent captivare illum socium et iudi- care cum virgis sicut superius scriptuni est et cetera.

De^ sociis^ Item si aliquis inter sociis esset, qui luderet cum taxillis et etiam nunc in prae- senti esset lusor, poeiia sua sit II lothones argenti ad pixidem et II librae cerae in primo, secundo bis tantum, tertio deponatur sibi labor usque ponet fideius- sores^'* quos cesset de ludo; et ultra non ludat^* ita quot non faciat magistris scandalum et sibimet quia cum sanctis sanctus eris et cum perverso perverteris quia melius est nomen bonum quam ungentum pretiosum.

Item^ de^ iuvenibus^ Item si aliquem iuvenem inveniremus in aliquo ludo ubicumque sit, tunc do- minus suus apprehendat iuvenem et portet^^ eum ad magistros omnes et coram omnibus magistris det iuveni novem plagas cum bonis virgis ut de cetero non ludet.

De^ iuvenibus^ Item si aliquis socius aut iuvenis formam formaret, formet sibi vel alii in labo- ratorio sui magistri furtive sine scitu magistri, ille tangat cum virgis ut supra dictum est.

In vergrosserter Schrift.

Vorlage it.

Vorlage libri.

Vorlage wlt.

So Vorlage.

40 mm Rasur.

Hierauf noch einmal lunc.

' Ober der Zeile.

Vorlage sui. Vorlage propbiter.

11 Vorlage milibus.

12 Hierauf nochmals culpam.

1' Vorlage famulus mit o Uber der us-Ktirzung.

1* Vorlage videiussores.

i^ e iiber der Zeile.

1' portat gebessert in portet.

3Q75

Klansenburg 1473 Oktober 25. Richter und Rat von Klausenburg erteilen der Goldschmiedezunft ihrer Stadt Satzungen.

563

Gleichzeitige Ausfeitigung, vier Pergamcntblatter in Perganicntumsclilag, Arli. St.

Cluj-Napoca Zunfturlviinden Nr. 7.

Druck: Muller. Deutsche Sprachdenkmiiler 89 Nr. 37. Jakab, Okleveltar 1, 242 Nr. 152

zu Juli 12. Az Erdelyi Miizeumegylet ^vkonyve 1861/63, 1 f. Transilvania N.F. 2,

1862, 2 f.

Regest: Szabo, Az erd^lyi muzeum 77 Nr. 370.

Synt demmol der werlde saczung aber beslissung gantcz czustorlich ist. Vnd durch kwercze des leben dor menschen dy gcsacz vnd ordenung, dy yn ejmer czechin aber gemeyne beslossen vnd geordenirt werdin, komen gancz awsz dcn gedanken vnd vorgeslichkeit der menschen. Dorumb hat das dy vorsichtige zorgfeldikeit des menschlichin geslechts wol betracht vnd bedocht, das dy dyng vnd gesatcz, dy beslossin vnd geordint werden, czw eynem offenbarin niitz, off dy selben widirumb vndirdruckt abir czustoerit werden, abir mit hvndirlistigen wedirsperrigin worten abir werken czw ewigen geczeytin niclit wedirczogin noch wedirredit mogin werdin. Das dy selbigin gesacz vnd ordenungin mit pryffli- chin hantschrifften besorget, befestiget vnd beschribin sollen werdin. Dorumb wyr Johannes Zegin rychter, Ambrusz Dyag, Jocob Zetsch, Sabo Georg, Petir Broda, Czyssar Petir, Johannes Lampricht, Martinus Goltsmit, Miclossy Jacab, Cleyn Michil, Marcus Janusz, Michil Schoerel vnd Petir Sattler, gesworne pur- ger der Stat Clawsenpurg gcben czw ewigen gedechtnisz allen den, dy des in pryff sehen, horen abir lezin. Das vor vns komen seyn dy vorsichtigin vnd weyszin meyster des loblichin hantwerg der goltsmit mit nominen Andreas Hanvschel, Petir Zoemer, Micliil Goltsmit vnd Paul Goltsmit, vnszer obegenaten stat mitwoner vnd haben gelangt vnd gegeben etczliche register, dorin beschrc- bin worin dy gesatcz, artikel vnd ordenung der obgemeltin czechin vnd hant- wergs der goltsmit. AIs sy denne gehalden werden yn allen koniclichin steten desganczin koenigrech von Hungern vnd sunderlich yn dem lande yn Syben- biirgen gehalden werden czw eynem loblichen offymbarin niitz bys a-vff dy czeyth. Vnd nw und czw ewigin czukunftigen czeyten sullen vnczustoerlich ge- halden werden, welche saczung vnd ordenung, dj' meyster des obgenanten hant- wergs, czw eynem gemeynen niitcz vnd ere deszir stat eyntrechticlichin beslys- sende awff genommen haben czw sterken vnd behalden. Dorumb haben sy vns angelanget mit gar fleysslicher bethe, das wir dy selbigeu gesatcz, artikel vnd ordenung von wort czw wort yn eyn pryfflich hantfeste wolden lossen beschrey- ben, off das sy dy gesmeyde von pwrim golt vnd aws lawterim feiju zylber ge- walt haben czu machiu, gleycherweys als ander meyster yu allen koniclichen steten haben, alzo wir denne gesehen vnd vornummen haben, das er gebet bil- lich vnd beqweme ist. Awsz sunderlichir giinst, vornunfft vnd vndirweysung, haben wir sy ererbethe baczweyget, vnd habin yn ere gesatcz vnd artickel awsz eren registern dy sy vns haben gelangt, lossen beschreyben yn dy wort: Czw dem ersten, das keyn befleckter adir bekryschener adir mej'nediger yn dy ceche abir hantwerg der goltsmide nicht zal off genomen werden, zundir hcr zal haben eyn erlichs vnd loebelichs lob. AIzo das her sey geporn recht vnd redlich, von erlichin fromen eldern, beyde von vatir vnd mutter, vnd doroeberzal her brengin prj^fflich geczewgnis. Item her zal seyn befundin das her seyneni mey-. ster mit gehorzam fromlich vnd erberclich vnd allen andern meystern gedynet- habe von anfang seyner lere bys czw dem ende als denne der czechin recht vnd gewonheit awszweyszet. Item czwene meyster vnszers hantwergs sullen getrew- lich bey erer gewysset das golt vnd zylber vnd ouch dy gesmeyde, dy doraws gemacht werden, beschawen off das, das den meystern nicht eyn schade ader vngerechtikeyt, vnd dorczw der stat eyn smoheit ader schande nicht czwgeczo- gen ader angelegt werde. Item keyn meyster zal nicht gethorren falche gulden pessern ader vorgulden, ouch zal keyn meyster das golt kewffen, das von den gulden abgesnetin wirt. Item keyn meyster des hantwergs der goltsmit zal mit

564

nichle das hanlwerg obyr fyrczchen tage awszwcndig dcr czcchin arbitten. Bys her der czechin gerechtikeit irfocllet,alsdy saczung vnd ordcnung der czechin auszweyszin. Item kcyn meyster zal mit nichte kcyn golt adir zylber das gesto- len ader gerawbit ist wissiutlich kcwltyn, sunder was gesmcyd eyncm heymlich durch eyncn dyp odor rawber czwgetragcn wirt, das zal her durch warnung den meystcrn kiint thwn, off das das gesmcydc nicht vorbrawcht werde, ab ys man suchin w'oerde. Ouch wellen wir das dy obgenanten artickel mitsamt allen an- dern satczung nnd ordenung, dy dy vorgemeltcn mej^ster yn yren pwechern ha- ben bcschribcn, sterclich vnd fcsliclichin vnuorrucket als man sy yn andern koeniclichiiistctcn helt,glcychcr wcise ouch von unszern mcystern sullen gehal- den werden. Dorumb wir abgenanten richter vnd gesworen purger haben lossen noch folgen dy vorgenanten clauscln, artickel ordenung, saczung der vorgemelten czechen, vnd befestigin, sterken vnd bestetigin sy off das, das dy selben ouch nw fwerttanin vnszer stat Clawszempur sterclich sullen czu ewigen czeyten behalden werdcn vnd dorumb zal kcyn meyster ade gesclle dowider nlcht thwcrrin gereden noch thwcn. Ab den yrken meyster knech ader gcsellc, mit seyner oppikeyt adir aus seyncr gethuerstikeyt frefflich mit worteu adir mit werken wider unser saczung ader ordenung off leyneu adir widirsperrin wolt, so sullen dy czech- meyster dy sclben vorachter der gesatcz noch dem als den ere, gesetcz vnd orden- ung awszweyst, yn eyner bequemer busse strawffen vnd bwessen, mit vnszer crafft, gowald vnd macht, dy wir yn vorlawen haben vnd czw ewigen czeyten voleyen. Des czw eynem ewigen gedechtnis vnd sterker befestung haben wir unszern pryff mit dem anhangen grosten sygel vnszer stat den obgenanten czech- meystern der goltsmid lossen geben. Gegebin czw Claswzempurg am montag vor der heyligen czwelff boten Symonis vnd Judc tag, im dem jare als man schrey- bet noch Cristi vnszers herrin gepurt thawszent ffyrhundirt vndc drey vnd sebin- czig jar et cetera.

3Q76

1473 Dczember naeh 23. Dragoinir Maneva schreibt dem Richter und Ral von Kronsladt, dass sie einen Boten ziim Fursten der Walachei schicken sollen, damit die Ttirken den Verkehr nnd die guten Beziehungen zwischen Kronstadt und der Walachei schen, sonst wiirden bcide untergehen. Die Kronstadtcr soUcn nicht mehr zum Fursten Stefan halten. sondern eine Gesandtschaft in die Walachei schicken, der auch der Pfarrcr aus der Obcren Vorstadt Schei angehoren soll, da er der bcste Fursprechcr fur die Kronsiddter ist. Fur alle Boten wirdfreie Ruckkehr zugesichert. Das turkische Heer ist kriegsbereit.

Auf der Ruckseite von der Hand des Kronstadter Notars: Littera Vdrista super pace seruanda.

Da der Turkeneinfall in die Walachei zur Wiedereinsetzung von Radu III. im Dezember 1473 stattfand und dieser am 23. Dezember die Herrschaft wieder antrat (vgl. Constantin C. Giurescu, Istoria Romaniei in date, 1971, S. 104), glanben wir, die Urkunde fiir Dezember 1473 datieren zu sollen. Dragomir Maneva oder Udriste war damals nicht mehr „Dvornik" Radus III. ,sondern benutzte nur sein friiheres Siegel und gehorte dem fiJrstlichen Rat an. Uber ihn vgl. ausser Bogdan a.a.O. auch Stoicescu, Dictionar S. 20.

Orig. Pap. Arh. .St. Brajov, Stenner II, 513. Sicgel rund, Dm. 25 min, papierbedeckt, in griines Wachs hinten zum Verschluss aufgedriickt. Im Siegelfeld (nach Bogdan) in der Mittc ein Strcitkolben, links ein zur Mitte offener sichelformiger Halbmond,

565

rechts ein Stern. Umschrift des Siegels (nach Bogdan): JKyilAH flPATOMHP ^tBOPHHK.

Druck und rum. Cbersetzung: Bogdan, Documente 262 Nr. 217; Tocilescu, 534 Docu- mente 387 Nr. 387.

Regest: Andronescu, Repertoriul 103 Nr. 357.

Laut Bogdan, Documente, S. 264, ist die Urkunde anfangs 1474 anzusclzen.

3977

Schassburg 1473 Dezcmber 26. Der Schdssburgei Magistral hestaiigl das Statut der Drechslerzunft in sechs Artikeln.

Abschrift Wilhelm Wenrich aus 1865 nach cincr Abschrift von Karl Fabritius aus 1858, der das 1865 schon abgangige Orig. Perg. in dcr Schassburgcr Drechslcrzunftlade zu- grundegelegt war, Arh. St. Sibiu, Handschriftensammlung dcs Brukenthalmuseums Z. 5. 110, Blatt 11 12. Eine weitere Abschrift dcs Mcdiaschcr Stadtnotars Michael SchuUer von Sonnenberg aus dem 18. Jh. cbenda N. 1 Nr. 160/1. Untcr Nr. 160/2 cinc dcut- sche Ubersetzung dcs 18. Jhs.

In den Anmerkungen werden lediglich dic Abweichungcn von Schuller gegenuber Wenrich verzeichnet, der unserem Druck als zuverlassigere Oberlieferung zugrundegelegt ist.

Nos Andreas Wal^ magister civium, magister Michael iudex regius, Nicolaus Aurifaber villicus, Lucas Pellifex, Nicolaus Doleator, Petrus Pellifex, Johan- nes Helvig-, Cleens Sartor, Franciscus Cerdo, Georgius Hennik, Hieronimus Sutor, Johannes Knochinhewer', Simon Rymner*, cives iurati civitatis Zeges- wariensis, praesentium pagina nostra publice fatemur universorumque volumus praesentium et futurorum in notitiam devenire, quod venientes nostri in prae- sentiam personalem providae circumspectionis viri Servatius Elyas^, Martinus Mager^, Johannes Czerrin' torneatores, suis omniumque et singulorum eiusdem artis nostrae civitatis magistrorum in personis, supplicantes nobis humili precum suarum instantia, ut nos eisdem reipublicae ac singulorum eiusdem artificii propter comodum amicabiliter et favorose annueremus, ut videlicet ipsi aliorum nostrae civitatis mechanicorum instar moreque et laudabili consuetudine obser- vat is inter se quandam cechae ordinationem inciperent et instaurarent. Nos vero auc/itis intellectisque talium magistrorum non aliud quam ratione consonum petere et affectare, id sibi plenimodo assensu et favorabiliter duximus unacum* nostri consulatus voto annuendum et consentiendum.

I tem statuerunt primo: ut omnis, qui imposterum praesentem cecham intrare voluerit et eiusdem libertatibus gaudere fruique et uti desideraverit, obligatus sit cum florenis auri duobus, talentis cerae quatuor cechae exolvere et pagare, omni prorsus semota renitentia. Item secundo volunt et statuunt quod quilibet iuvenum volens studere idem artifciium astrictus debet esse per' annos^ doctri- nales tres magistro suo obedienter servire, nisi forte cum magistro ipsius fa- vorose dispensatum fuerit. Similiter pro cechae iure exolvere debet florenos auri duos, talenta cerae quatuor. Si vero postmodum matrimonium hic con- traxerit, componat cum magistris cechae quanto melius et salubrius poterit. Item forte quis fuerit, qui sua ex temeraria prcsumptuositate cecham cum ma- gistris servare nollet, non sit liber nisi quinta feria ad instar aliarum nostrae civitatis cecharum sui artificii necessaria emerc. Nichilominus tamen pro civi- tatis usibus custodiis et vigiliis nocturnalibus in turribus ut alius incola cecham servans sit astrictus non obstante etiam quacunque subterfugii excusatione. Item si quis magistrorum haberet filium aut iuvenem annis sub doctrinalibus non ultra quam unum tantum famulum pro pretio tenere sit liber.

566

Item pctunt siinilitcr proptcr Siculos, ut temporc cxposcciitc ipsis fiat sahibris protectio ne daiupna patianlur ex Siculorum propriis laboribus similitcr ne et Brassouienses saos labores vendere sint liberi particulatim^" sed verum polius ut alias fuit^' de more insimul. Item postremo statuunt etiam et volunt, quod nulhis inagistrorum artificii eiusdein ausus debct esse venditioni insimul exponere vascula et ciphos^-. sed uuuin cx illis tantuin, quod sibi commodosius^' ac utilius fore vidcbitur rcipublicae ct eorum proptcr comodum inanifestum. Haec omnia ct singula cuin audisseinus et sane intellexissemus unauimi voto talismodi artificii per inagistros fuisse institutum et ordinatum, maturoque nostro ct pracfatae cechae inagistrorum consilio conclusum ac^^ inviolabiliter temporum tractu fore observandum, praesentes litteras nostras patentcs sigilli nostri maioris autentici sub appensionc roboratas ct confirmatas praefatis atque suis posteris ciusdem cechac magistris suoruin iurium pro euiplenai* conserva- tione duximus favorabiliter concedendas. Datum in Zegeswar in die beati Ste- phani prothomartyris, anno domini millesimo quadringentesimo scptuagesimo tertio.

' Waal. ' Diese beidcn Worter niir in der Absclirift

' Hcluigh. von Schuller.

' Knochnbrcuer. ^" praetationis.

* Rimner. '* fuerit.

' Elias. '^ scyphos.

' Alagjar. '^ commodiosus.

' Seuerini. ^* et.

' unanimi. i' omniplena.

3978

Kasehau 1473 Dezember 28. Konig Matlhias trdgt dcm siebenbiirgischen Woiwo- den Blasius Magyar aiif, Georg Thabijasi von Hetzeldorf und desscn Sohn Ladislaus die Besilzungen Rewken und Woldorf sowie Besitzanteile in Kewesd, die einst Johannes de Morgondal und dessen Sohn Michael zugehorig waren, zu iibereignen.

Cassoviae in die sanctorum innocentum, anno domini millesimo quadrin-

gentesimo septuagesimo tertio.

Im Auszug enthalten in der Urkunde Konig Matthias' von 1486 Dezember 4, Orig. Perg. Arh. St. Sibiu U II 439. Regest: Archiv 30, 1901, 442.

3979

1473 Dezember 30. Konig Matthias tragt der Gesamlheit der Sachsen auf, sich wegen der ihnen von Mathias Gereb zugefiigten Unbilden (iniurias) an den sieben- biirgischen Woiwoden um Abhilfe zu wenden. feria quinta proxima post festum beati Thomae martyris....

Regest unter U II 348 im „Rcpertorium documcntorum literalium in Archivo Cibi- niensi... ab anno 1292 usquc ad annum 1600" aus dem Ende des 18. Jhs., Arh. St. Sibiu. Die Urkunde ist seither vcrschollcn. Sie ist schon W. Wenrich, der die Urkun- den bis zum Jahre 1500 nach 1871 geordnet hat, nicht mehr vorgelegcn.

567

Liferafurverzeichnis Bibliografie

Andronescu, Repertoriul = M. Androncscu, Hepertorhil documenle- lor Tarii RomdnesH piiblicafe pind azi, Bd. I, 1290—1508, Bukarest, 1937.

A r c h i V = Archiv des Vereins fur siebenbilrgische Landeskunde, alte Folge Bd. 1—4, Hermannstadt, 1843-1851; neue Folge, Bd. 1 -50, Herraann- stadt, 1853-1941, Bistritz 1944.

Archiv. Zeitschrift = Archivalische Zeitschrift, Bd. 1 ff., Miinchcn 1875 ff.

Barabas, Codex dipl. Teleki =S. Barabas, Codex diploma- f ticus sacri Romani imperii comitum familiae Teleki de Szek, Bd. 1 —2, 1206-1526, Budapest, 1895.

Barabas, Szek. okIev61tar=S. Barabas, Szekely oklevelfdr

1219-1776, Budapest, 1934. Batthj-an, Leges cccl. =Ig. dc Batthyan, Leges ccclesiaslicae rerjni

Hungariae et provinciarum adiacentium, Bd. 1, Karlsburg, 1785; Bd. 2

u. 3, Klausenburg, 1827. Batthj^an, Series ep. Chanad.= Ig. de Batthyan, Sancti Gerar-

di episcopi Chanadiensis scripta et acta, cum seric episcoporuin Chanadien-

sium, Karlsburg, 1790. Beke, Az erdeljM kaptaIan=A. Bcke, Az erdelyi kdptalan le-

veltdra Gyulafehervdrt, Budapest, 1889.

Beke, A kolozsmonostori konvent=A. Beke, A kolozsmo-

nostori konvent leveltdra, Budapest, 1898. BenkS, Milkovia=J. Benko, Milkovia sive antiqui episcopatus Mil-

koviensis explanatio, Bd. 1—2, Wien, 1781. Berger, Urkunde n— R egesten = A. Berger, Urkunden-Rege-

sten aus dem alten Bistritzer Archiv von 1203 1526, Bistritz, 1895. Bogdan, Documente=I. Bogdan, Docamente privitoare la rela-

tiileTdrii Romdnesti cu Brasovulsi cu Tara Ungureasca in sec. XV si XVI,

Bd. 1, 1413-1508, Bucure§ti, 1905. Bogdan, Documente §i regeste=I. Bogdan, Documente si

regeste privitoare la relatiile Jdrii Romdnesti cu Brasovul si Ungaria in

sec. XV si XVJ, Bucure§ti, 1902.

Bogdan, Doc. mold. =1. Bogdan, Documente moldovenesti din sec.

XV si XVI in arhiva Brasovuhii, Bucure§ti, 1905. Bogdan, Documentele lui Stefan=l. Bogdan, Documen-

tele lui ^tefan cel Mare, Bd. 1 —2, Bu'cure§ti, 1913. Oberdasausschl. Burgerrecht = Uber das ausschliessende Btir-

gerrecht der Sachsen in Siebenbiirgen auf ihren Griind und Boden, Wien,

1792.

569

Contributiuni istorice= Contribiiliuni isloricc priviloaic lairc-

cutul romdnilor de pe pamintul craiesc, Hemiannstadt, 1913. Csallner, Quellenbuch=R. Csallner, Quellenbuch zur vaterldn-

dischen Geschich te. l. Au(\. Hcrmannstadt, 1905; 2. .\ufl.. Hermannstadt,

1922. C s a ] I n e r. T a r l 1 a u = R. Csallner, Der konigliche Mnrkt Tartlnu, 1.

Teil, Hcrmannstadt, 1930. D c n k \v ii r d i g k c i t e n a u s d e m a 1 t c n V a r o s = D. J. L(eon-

hardt), Denkwiirdigkeiten aus dem alten Vdros und dem gegeniodrtigen Broos,

Hermannsladt, 1852. D r a g o m i r, D o c u m e n t e n o u a = S. Dragomir, Documenle noua

privitoare la relaliile Tdrii Romdnesli cu Sihiul in secolii XV ,si XVI, Bu-

cure^ti, 1927.

E d c r, D e i n i t i i s = I. C. Eder, De initiis, iuribusque primaevis Saxo- num Transsilvanorun^ commcntatin, Wien, 1792.

E d c r, O b s 0 r V a t i o n e s = I. C. Edcr, Obscrvationes criticac et prag-

maticae ad historian} Transsilvaniac sub regibus arpadianae et mi.rtae pro-

paginis, Hermannstadt, 1803. Eder, Scriptore s= Scriptores rerum Transsilvanicarum, lom. I, vol. 1,

Con^ple.vum Christiani Scliesaei ruinae Pannonicae. .\dcurante I. C. Eder,

Hermannstadt, 1797. F a b r i I i u s , U r k u n d e n b u c h = K. Fabritius, Urkundenbuch zur

Geschichte dcs Ki.<;der Kapitels vnr dcr Refnrmation und der auf dem Gebiet

desselben befindlichen Oiden, Hemiannstadt, 1875. Fcjer, Codex=G. Fejer, Codex diplomaticus Hungariae ecclesiasti-

cus ct civilis, Bd. 1 -12, 43 vol., Ofen, 1829-1844. Filitti, Din arhivele Vaticanului = I. C. Filitti,

Din arhivele Vaticanului. Bd. 1—2, Bucurc^ti, 1913—14. Gal, Ertekezodes = L. Gal, Ertekezodes az erdelyi ns. szdsz nemzet

eredcterdl es nemely torzsokos polgdri jogairdl, Enyed, 1846. Grundverfassungen = Die Grundverfassungen der Sachsen in Sie-

benbiirgen und ihre Schicksalc, Offenbach, 1792. Haner, Sicbenburgen = G.J. Haner, Das konigliche SiebenbQr-

gen, Erlangen, 1763. Hist. ep. Quinqueecclesiarum =J. Koller, Historia episco-

patus Quinqueecclesiarum, Bd. 4, Pressburg, 1796. Hurmuzaki, Documente = Eud. Hurmuzaki, Documente privi-

ioare la istoria romdnilor, Bd. 1 ff., Bucure$ti 1876 ff. Jakab, Okleveltar = E. Jakab, Oklevetdr Kolozsvdr tortcnete, Bd.

1, Ofen, 1870. Jak6 Manolescu, Scrierea latina = S. Jako R. Mano-

lescu, Scrierea latinain evulmediu. Album, Bukarest, 1971. Kaprinai, Hung. dipl. = St. Kaprinai, Hungaria diplomalica

temporibus Mathiae de Hunyad regis Hungariae, Bd. 1 —2, Wien, 1767

1771.

Katona, Hist. crit. = St. Katona, Historia critica regum Hun-

gariae, Bd. 1-42, Budapest, 1779—1817. Kemeny, Notitia = I.C. Kemeny, Notitia historico-diplomatica

archivi et lileralium capituli Albensis Transsilvcuiiae, Bd. 1—2, Hemiann-

stadt, 1836.

570

K o I o s V a r i u . 0 v a r i , C o r p u s S t a t . H u n g . M u n . = S. Kolosvari u. K. Ov^ri, Cnrpus Statiiloriim Hungariae Municipaliuin, Bd. 1, Budapest, 1885.

Korrespondcnzblatt = Korrespondenzhlalt des Vereins ftir sie- benbargische Landeskunde, Jg. 1—53, Hermannstadt, 1878—1930.

Kosa, Depublica Trans. adm.= S. K6sa, De publica par- tium Transsilvanarum adminislratione cirili alque mililari sub wayvodis, Wicn, 1836.

K u r z , M a g a z i n = Magazin fiir Geschichte, Lilcratur und alle Denk- und

Merkwiirdiqkeilen Siebenburgens. Herausgegebcn von A. Kurz, Bd. 1 —2.

Kronstadt 1814 und 1846. ' M a r i e n b u r g , G e o g r a p Ii i c = L. J. Marienburg, Geographie des

Grossfiirstentums Siebenbtirgen, Bd. 1 —2, Hermannstadt, 1813. Marienburg, Kleinc sieb. Geschichte = L..J. Maricn-

burg, Kleine siebenhurgischc Geschirhle zur Unlerhallung und Belehrung,

Pest, 180G. Miletic, Novi vlaclio - bulgarski gramoti = L.

Miletic, Novi vlacho-bulgarski gramoti ot Brasov, Sofia, 1896. Moisuc, Industria textila = E. Moisuc, Induslria lcxlild

din Brasov si Tara Birsei. Catalog dc documente 1413—1820, vol 1, Bucu-

re§ti, 1960. M ii 1 1 e r , S p r a c h d e n k m a 1 e r = I<"r. Miillcr, Deutsche Sprachdenk- mdler aus Siebenhurgen, Hermannstadt, 1864.

Nehring,MalthiasCorvinus =K. Nehring, Malthias Corvi- nus. Kaiscr Friedrich und das Reich. Zum hunyadisch-hahsburgischen Gegen- satz im Donauraum, Munchen, 1975.

Nicolaescu, Documente slavo-romane = §t. Nicola- escu, Documente slavo-romdne cu privire la relafiile Tdrii Romanesti .ji Moldovei cn Ardealul in sec. XV si XVI, Bucure?ti, 1905.

Nosner Gabe = Nosner Gabc. Eine Feslschrift anlasslich der 66. Haupl- versammlung des Vereins fiir siehenhilrgische Landeskunde, Bistritz, 1928.

Pesty, A szorcnyi bansag = Fr. Pesty, A szorenyi hdnsdg es a Szoreny vdrmegye tdrtenele, Bd. 1—3, Budapest, 1877—1878.

Pray, Annales = G. Pray, Annales regum Hungariae anno ab CMXCVII ad annum MDLXIV, Bd. 1 -5, Wien, 1764-1770.

Sieb. Quartalschrift = Siebenbdrgische Quartalschrifl, Bd. 1 —7, Hermannstadt, 1790-1801.

Recht des Eigentums =Das Recht des Eigenlums der sdchsischen Nation in Siebenbmgen auf den...Grund und Boden, Wien, 1791.

Reissenberger, Die Kerzer Abtei = L. Reissenberger, Die Kerzer Ahlei, Hermannstadt, 1894.

Salzer, Birthalm = I. M. Salzer, Der koniglich freie Marki Birt- hdlm in Siebenbiirgen, Wien, 1881.

S c h 1 o z e r , K r i t . S a m m 1 u n g e n = A. L. Schlozer, Kritische Sammlungen zur Geschichle der Deulschen in Siehenhilrgen, Bd. 1—3, Got- lingen, 1795-1797.

Schuler - Libloy, Municipal - Constitutionen = Fr. Schuler-Libloy, Merkwilrdige Municipal-Constitulionen der sieben- bUrger Sekler und Sachsen, Hermannstadt, 1862.

571

Schuler - I. ibloy, Sieb. Rechtsgeschichte = Fr.

Schuler-Libloy, Siebenburgische Rechtsgeschichte, Bd. 1—3, 2. Aufl., Her-

mannstadt, 1867-1868. S c h u 1 1 e r , U m r i s s e = J. K. Schuller, Unuissc iind kiitische Studien

zur Geschichte von Siebenbilrgen. Bd. 1—3, Hermannstadt, 1840, 1851,

1872.

S c i w e r t , A k t e n u n d D a t e n = G. Seiwert, Akten und Daten

Ciber dic gesetzlichc Slellung und den Wirkungskreis der sdchsischen Nalions-

Uninersilat, Hermannstadt, 1870. Stoicescu, Dictionar = N. Stoicescu, Dictionar al marilor drega-

lori din Tara Romdneasca si Moldova, sec. XIV —XVII, Bucure§ti, 1971. S 1 u d i i = Studii, Revista de istorie, Bd. 1 ff, Bucure?ti, 1948 ff. seit 1974

unter dem Titel Revisla de islorie fortgefiihrt. Studii§imateriale = Studii si nmteriah dc istorie medie, Bd. 1 ff.

Bucure-^ti, 1956 ff. Szab6, Az erdelyi muzcum = K. Szabo, .4r erdeliji miizeum

eredeti okleveleinek kivonala (1230—1540), Budapest, 1889. Szabo, Szek. okleveltar = K. Szabo, Szekely okleveltdr, Bd.

1-1, Klausenburg, 1872-1895. S z a d e c z k y , S z e k . o k 1 e v c 1 t a r = L. Szadeczky, Szel<ely

okleveltar, Bd. 5, Klausenburg, 1896.

Szeredai, Notitia = A. Szeredai, Nolitia veleris el novi capiluli ecclesiae Albensis Transsilvaniae e.v antiquis et rccenlioribus lilerarum monumenla eruta, Karlsburg, 1791.

Szeredai, Series = A. Szeredai, Series antiquorum cl rccenliorum cpiscoporum Transsilvaniae, Karlsburg, 1790.

Teleki, Hunyadiak kora = J. Teleki, Hunyadiak kora Ma- gyarorszdgon, Bd. 10-12, Pest, 1853-1857.

Teutsch, Das Zehntrecht = G. D. Teutsch, Das Zehntrecht der evangelischcn Kirche A. B. in Siebenbtirgen, Schassburg, 1858.

T h e i 1 u. W e r n e r , U r k u n d e n b u c h = H. Theil u. K. Werner, Urkundenbuch :ur Geschichte des Mediascher Kapitels bis zur Reforma- tion. Hermaniistadt, 1870.

T h e i n e r , V e t e r a m o n u m c n t a = A. Theincr, Vetera monu- menta hisiorica Hungariam sacram illustranlia, Bd. 1—2, Rora, 1859.

Tocilescu, 534 documente = Gr. Tocilescu, 554 documente istorice slavo-romdne din Tara Romdneasca .<;i Moldova priviloare la legalu- rile cu Ardealul, 1346-1603, Wien, 1931.'

Tortenelmi tar = Torlenelmi tdr. Evnegyedes folyoirat, Bd. 1, ff., Budapest, 1878 ff.

T r a n s i 1 V a n i a = Transilvania. Foia Asociatiunii transilvane pentru lileratura romand si cultura poporului, Bd. 1 ff., Kronstadt, 1868 ff.

Uhlirz, Regesten = Quellcn zur Geschichte der Stadt Wien. U. Ab- teilung: Regeslen aus dem Archiv der Stadt Wien, Bd. 3, Verzeichnis der Originalurkunden des Stadlischen Archivs 1458 ff. bearbeitetvon K. Uh- lirz, Wien, 1902.

Ungr. Magaziu = Ungrisches Mugazin oder Beytrdge lur ungarisclien Geschichle, Nalurwisscnschaft usw., Bd. l^, Pressburg, 1781—1787.

572

V e r c s s , A c t a e t e p i s t o 1 a c = A. Veress, Acta et epistolae rela-

lionum Transijlvaniae Hiinfioriceqiie ciiin Moldavia el Valuchia, Bd. 1,

Biidapest, 1914. Der \'crfassungszustand = Der Verfassungsziisland der siichsi-

sclicn Nation in Sicbenbiirgen, Heimannstadt, 1790. Verzeichnis = Verzeichnis der Kronstddter Zunft-Urkunden. Festschrift,

Kronstadt, 1886. S i e b . V i e r t e 1 j a h r s s c h r i f t = SiebenbUrgische Vierteljahrsschrift.

Korrespondvnzblatt des Vereinsfilr SiebenbiirgischcLandcskandc, Bd. 54 —64,

Hcrmannstadt, 1931-1941. W a g n e r , Q ii e 1 I e n = E. Wagner, Quellen zur Geschichte der Sieben-

biirfier Sachsen 1191 1915, Kijln-Wicn, 1976. Z i m m c r m a n n , T e x t e = Fr. Zimmermann, Texlc zu den von dem

Arcliiv der Stadl Hermannsiadi und der suchsischen Xation herausgegebenen

„Photographien von Urkundcn aus siebenbiirgischen Archiven", Hermann-

stadt, 1880.

Verzelchnis der beniifzten Archive

Batthyaneum Alba lulia, Archiv des siebenbiirgischen Domkapilels, Ar- chivbestande des rSmisch-katholischen Pfarramtes Cluj-Napoca, Archiv des Konvcnts von Kolozsmonostor;

Staatsarchiv Bra§ov, Privilegien, Sammlungen Fronius, Schnell, Stenner, Archiv der Schwarzen Kirche Kronstadt, Archiv der Evang. Kir- chengemeinde A. B. Keisd, Archiv der Stadt SchSssburg, Sammlung kirchlicher Archive;

Archiv der Evang. Kirchengemeinde A. B. Brajov. Archiv des Burzenlan- der Evang. Kapilels A.B., Sammlung .1. Trausch;

Ungarisches Landesarchiv Budapest, Diplomatikai leveltar (Dl.);

Staalsarchiv Bukarest;

Bibliothek der Akademie der S.R. Rumanien Bukarest, Urkundenabteilung;

Museum fiir Geschichte der S.R. Rumanien, Bukarest;

Staatsarchiv Cluj-Napoca, Stadtarchive von Klausenburg, Bistrilz und Desch, Zunfturkunden, Familienarchive und Sammlungen Aranka, Beldi, Bethlen de Iktar, .1. Kemeny, B. Torok, des friiheren histori- schen Archivs der Filiale Klausenburg der Akademie der S.R. Rumanien;

Bibliothek der Filiale Cluj-Napoca der Akademie der S. R. Rumanien. Handschrift Diplomatarium Transilvanicum von J. Kemeny;

Kapitelsarchiv Gran (Esztergom);

Bibliolhek des Stifts Klosterneuburg;

Archiv der Evang. Kirchengemeinde A. B. Mediasch;

Staatsarchiv Sfintu Gheorghe, Familienarchive Apor, Damokos;

Staatsarchiv Sibiu, Urkunden II— IV, CoIIectio posterior, Nova Collectio postcrior, Bischofsurkunden (B. U.), Kirchenarchive (K. A.), Zunfturkunden (Z.U.), cyrillische Urkunden, Archiv des Hermann- sladter Evang. Kapitels A. B., Sammlung G. D. und Fr. Teutsch, Handschriftensammlung des Brukenthalmuseums, Manuskript Zim- mermann des Urkundenbuchs;

Staatsarchiv Wien, Haus-. Hof- und Staatsarchiv, Urkundenabteilung;

Archiv der Stadt Wien, Hauptarchivs-Urkunden.

574

Lisfa arhivelor |i a fondurilor consultafe

Biblioteca documentara Ratthvaneum Alba lulia, arhiva capitlului transil- vanean. docuinente ale eparhiei romano-catolice din Cluj-Napoca. arhiva conventului din Cluj-Mana^tur.

Arhivele Statului Bra^ov, privilegii, colectiile Fronius, Schnell, Stenner; arhiva Bisericii Negre; arhiva bisericii evangh. C.A. din Saschiz; arhiva ora.seneasca Sighisoara; colec^ia de documente biserice^li.

Arhiva comunitatii evangh. C. A. Brasov; arhiva capitlului Tarii Birsei, coleclia J. Trausch.

Arhiva Nationala Maghiara Budapesta, Diplomatikai leveltar (Dl.).

Arhivele Statului Bucure§ti.

Biblioteca Academiei R. S. Romania Bucuresjti, colectia de documente.

Muzeul de istorie al R. S. Romania, Bucure^ti.

Arhivele Statului Cluj-Napoca. arhiva oraseneasca Cluj-Napoca, Bistrila, Dej; documentele de breaslii, arhivele familiale §i colectiilc Aranka, Banffy, Bcldi, Bethlen de Iktar, J. Kemeny,' B. Torok, a fostei arhive istorice a Mlialei diu Cluj-Napoca a Academiei R. S. Romania.

Biblioteca Filialei din Cluj-Napoca a Academiei R. S. Romania, manuscrisul „Diplomatarium Transilvanicum" de J. Kemeny.

Arhiva capitlului din Strigoniu (Esztergom).

Biblioteca manastirii benedictine din Klosterneuburg.

Arhiva comunitatii evangh. C. A. Media?.

Arhivele Statului Sfintu Gheorghe, arhivele familiilor Apor ^i Damokos.

.\rhivele Statului Sibiu, documente U II— IV, Collectio posterior, Nova Collectio posterior, documenlele episcopale (B.U.), documenle din arhive sale.^jti (K.A.), documente de breasla (Z.U.), documenle ciri- lice, arhiva capitlului evangh. C.A. Sibiu, colectia arhivelor comu- nitatilor§i a capitlurilor bisericii evangh. C..\. din R.S.R., colectia G.D. 5i Fr. Teutsch, colectia de manuscrise §i documente a Muzeu- lui Brukenthal, copii de documente Fr. Zimmermann.

Arhivele Statului Viena, colecfia de documente din Haus-, Hof- und Staats- archiv.

Arhiva ora§ului Viena, documente din arhiva centrala.

575

Verzelchnls der Urkunden-Abbildungen

T a f L- 1 I . Michael Szilcigiji, Guhemator von Ungarn, beglaubigt eine Vereinbarung zwisclien den Sachsen und den Ungarn von Klausenburg iiber die Wahl des Sladtrichters und der Ralsgeschworenen. Orig. Perg. Arhivele Statului Cluj-Napoca, Archiv der Stadt Cluj-Napoca I 17. Textnummer 3 102. Abbildung verkleinert.

T a f e 1 II. Konig Matthias gewahrt den Bewohnern von Hermannstadt das Recht, ihren Konigsrichter oder Konigsgrafen selber zu wdhlen. Orig. Pap. Arhivele Statului Sibiu, U IV 508. Textnummer 3 358. Abbildung verkleinert.

T a f e 1 III. Stephan der Grosse, Woiwode der Moldau, erteilt den Kron- stddter Kaufleuten einen Geleitbrief ftir den freien Handelsverkelir in der Mol- dau. Orig. Pap. Arhivele Statului Bra§ov, Sammlung Stcnner II Nr. 444. Textnummer 3 905. Abbildung in naLiirlicher Grosse.

T a f e 1 IV. Johannes Rymer von Suceava ersucht den Bistritzer Richter Georg Eyben, ' einem ausgedienten Gesellen einen Geburtsbrief auszu- stellen. Arhivele Statului Cluj-Napoca, Archiv der Stadt Bistrita Nr. 115. Textnummer 3 918. Abbilduna in natiirlicher Grosse.

Lisfa plan§elor (documente)

P 1. I. Mihail Szildfiyi, guueinatorul Ungariei, confirmd intelegerea din- tre sasii si ungurii din Cluj cu priuire la alegerea judelui si ajuratilor ora- senesli (nr. 3 102). Original pe pergament ?n Arhivele Stalului Cluj-Napoca, arhiva ora^eneasca Cluj-Napoca, Docuniente I, nr. 17. Reproducere mic^orata.

P l. I I. Matia Corvin, regele Ungariei, acorda locuitorilor din Sibiu dreptul de alegere a judelui sau comitelui regal (nr. 3 358). Original pe hirtie in Arhivele Statului Sibiu, Documente IV, nr. 508. Reproducere mic^orata.

P 1. I I I. Stefan cel Mare, voievodul Moldovei, acorda comerciantilor bra- soveni un salvconduct pentru negolul liberin Moldova (nr. 3 905). Original pe hirtie in Arhivele Statului Bra§ov. Colectia Stenner II, nr. 444. Re- producere in marimea originala.

P 1. I \. Johannes Rynier din Suceava solicitii lui Georg Eyben, judele orasului Bistrita, su elibereze unei calfe un certificat de nastere (nr. 3 918) Original pe hirtie in Arhivele Statului Cluj-Napoca, Arhiva orasului Bis- trita, Documente, nr. 115. Reproducere in marimea originala.

Verzeichnis der Siegel- und Notariatszeichen-Abbildungen

T a f e 1 V, 1 Siegeldes Ofener Kapitels 1460. TextnummerS 241. Spitzoval, Durchmesser 48 x32 mm, weisses Wachs in Wachsschtissel, an blau-roler Seidenschnur angehangt. Im Siegelfeld Bischof sitzend mit Stab in der Rechten. Umschrift inMajuskel: SIGILLVM C[APIT]VLI BVDENSIS.

T a f e 1 V, 2 Siegel des Konigs Malthias U5S, Textnummer 3 111. Rund, Durchmesser 67 mm, in rotes Wachs, papierbedeckt, auf der Riickseite zum Verschluss aufgedriickt. Im Siegelfeld unter funfzackiger Krone gevierter Wappenschild mit Herzschild. 1. Vier Querbalken, 2. Drei gekrSnte Leopardenkopfe, 3. Doppelkreuz, 4. Nach rechts gewendeter steigender Lowe, gekront. Herzschild mit nach rechts gewendetem Ra- ben. Umschrift in gotischer Minuskel: Sigillum* mathie * dei * gracia * regis * hungarie * dalmacie * croacie *.

T a f e 1 V, 3 Siegel des Konigs Matthias U64. Textnummer 3 362. Rund, Durchmesser 65 mm, in rotes Wachs aufgedriickt. Siebenpassform. Im Mittelfeld unter vierzackiger Krone Wappenschild mit den vier Quer- balken. Zu den Seiten je drei weitere Wappenschilde. 1. Vier Querbal- ken, 2. Drei gekronte Leopardenkopfe, 3. Steigender Lowe, 4. Vierzackige Krone, 5. Steigendcs Wiesel, 6. Rabe mit Mond, Ring im Schnabel. Um- schrift in gotischer Minuskel: sigillvm. mathie. dei. gracia. regis. hungarie. dalmacie, croacie. et. sclavonie. Abbildung: Pray, Syntagma XII, 8.

T a f e 1 V, 4 Siegel des Konigs Matthias U71. Textnummer 3 879. Rund, Durclunesser 55 mm, in rotes Wachs aufgedriickt. Im Siegelfeld unter fiinfzackiger Krone gevierter Wappenschild. 1. Vier Querbalken, 2. Drei Leopardenkcipfe, 3. Doppelkreuz, 4. Nach rechts gewendeter Rabe. Um- schrift in gotischer Minuskel: S. mathie. dei. gracia. regis. hungarie. dalmacie croacie. Abbildung: Pray, Syntagma XII, 7.

T a f e 1 VI, 1 Siegel des Rats von Bistritz 1460. Textnummer 3 201. Rund, Durchmesser 22 mm, in dunkelgriines Wachs aufgedriickt. Im Siegelfeld Wappenschild mit Straussenhals und -kopf sowie einem Hufeisen im Schnabel. Umschrift unleserlich.

T a f e 1 VI, 2 Siegel des Rats von Klausenburg 1463. Textnummer 3 323. Rund, Durchmesser 36 mm, in griines Wachs aufgedriickt. Im Siegel- feld Turm von fiinf Zinnen gekront, daneben rechts und links je ein Mauer- stiick mit drei Zinuen. Umschrift in gotischer Majuskel: [ ]

CLVSWAR.

Tafel VI, 3— Siegel des Rats von Hermannstadt 1472 .Textnummer 3 916. Rund, Durchmesser 48 mm, rotes Wachs in Wachsschiissel angehangt. Im Siegelfeld Wappenschild mit zvvei nach abwarts gekehrten, gekreuz- ten Schwertern. Oben zwischcn den Schwertern eine Lilienkrone. In jedem der durch die Kreuzung der Schwerter gebildeten vier Winkel ein

578

sechssfrahliger Stcrn. Umschrirt zwisclicn Perllinien in golischer Ma- jiiskel: + S. CIVIUM DE VII.I.A IIEHM.VNI.

T a f e 1 VI, 4 Siegel der Zwei SlCihle 1470. Textnunimer 3 702. Rund, Durchmesser 34 mm, in Wachsschiissel angehangt. Im Siegelfeld Wappen- schild mit nach innen offener Hand, das Feld mit Rauten verzierl, rechls ein sechsstrahliger Stern. Umschrift in gotischer Minuskel: s: ivd ...

T a f e 1 VII, 1 Siegel Stefans des Grassen, Woiwoden der Moldaii, 1458. Te.xlnummer 3 115. Rund, Durchmesser 25 mm, in Wachsschiissel ange- hangt. Im Siegelfe'd Wappenschild mit Auerochseukopf, rechts Stern, links Mondsichel, nach aussen offen. Umschrift: IIEHATB GTEOAHA BOEBOJIibl.

Tafel VII, 2 Siegel des Johannes. Bischofs der Moldaii. Textnummer 3 447. Rund, Durchmesser 27 mm, in Wachsschiissel angehangt. Im Siegelfeld unter Mitra nach unten halbrund abgeschlossener Wappen- schild mit den Buchstaben y h s und einem Kiirzungsstrich iiber dem h. Umschrift in gotischer Maju.skel: S + lOHANNIS + EPI + MOLDA- WENS +.

T a f e 1 VII, 3 Siegel des Hermannsladter Dekanates 1470. Textnummer 3 801. Spitzoval, 51+34 mm, in Wachsschiissel angehiingt. Im Sie- gelfeld unter gotischem Baldachin, stehend, Maria mit dem Kind. Um- schrift in gotischer Majuskel: S + DECANI + CIBINIENSIS +.

T a f e 1 VII, 4 Siegel des Georg Thabiaschi von Hetzeldorf 1458. Textnum- mer 3 148. Oval, 16+13 mm mit Perlrand, vorne aufgedriickt. Im Sie- gelfeld Turm mit vier Zinnen und einem Fenster auf Halbmond (?).

T a f e 1 VII, 5 Siege! des HerinunnstUdter Biirgermeisters Thomas Alten^- berger 1471. Te.xtnummer 3 871. Achteckig, 11+14 mm, vorne aufge- driickt. Im Siegelfeld oben die Buchstaben T.A. in Kapitale. Darunter quergeteiltcr Wappenschild. Im obercn Feld Oberteil eines steigenden Einhorns, darunter zwischen Ranken drei Sterne.

Tafel VIII, 1— Notarzeichen des Johannes Zaaz de Coloswar 1458. Text- nummer 3 132.

Tafel VIII, 2— Notarzeichen des Urbaniis Petri de Stynauia 1460. Text- nummer 3 234.

Tafel VIII, 3— Notarzeichen des Albertiis de Pazthoh 1465, Texlnummer 3 416.

T a f e I VIII, 4 Notarzeichen des Stephanus Matthiae Graws 1465. Text- nummer 3 420.

Lista plan§elor (sigilii §i semne notariale)

P 1. V, 1 - Sigiliul capiiluhii de la Buda. 1460 (nr. 3 241). Oval alungit, 48 X 32 mm, in cuib ceara alba ; atirnat. In cimpul sigilar episcop, ^ezind, cu bastonul in mina dreapta. Legenda in majuscule: SIGILLVM C[APIT]VLI BVDENSIS.

P L V, 2 Sigiliul regelui Matia Corvin, M5S (m. 3 111). Rotund, diametru 67 mm, aplicat pe verso, peste hirtie, in ceara ro«;ie. In cimpul sigilar sub o coroana cu cinci fleuroane un scut scartelat, avind in centru un mic scut in forma de inima, cu corb indreptat spre senestra. 1. Senestra sus, patru grinzi orizontale, 2. Jos, trei capete incoronate de leoparzi, 3. Dextra sus, cruce dubla, 4. Jos, leu rampant cu capul incoronat intors spre dextra. Legenda in minuscule gotice: sigillum * mathie * dci * gracia * regis * hungarie * dalmacie * croacie *.

P 1. V, 3 Sigilinl regelui Matia Corvin, 1464 (nr. 3 362). Rotund, diametru 65 mm, aplicat in ceara ro§ie. §apte scuturi. In centru sub o coroana cu patru fleuroane scut cu patru grinzi orizontale. De ambele par^i cite trei scuturi mici: 1. Senestra sus, cruce dubla, 2. Mijioc, trei capete de leopard, 3. Jos, leu rampant, 4. Dextra sus, coroana cu patrufleuroane, 5. Mijloc, hermina rampanta, 6. Jos, corb cu luna §i inel in cioc. Le- genda in minuscule gotice: sigillvm. mathie. dei. gracia. regis. hungarie. dalmacie. croacie. et. sclavonie. Reproducere: Pray, Syntagma XII, 8.

P I. V, 4 Sigiliul regelui Matia Corvin, 1471 (nr. 3 879). Rolund, diametru 55 mm, aplicat in ceara ro§ie. In cimpul sigilar scut scartelal sub o coroana cu cinci fleuroane, 1. Senestra sus, palru grinzi orizontale, 2. Jos, trei capete de leopard, 3. Dextra sus, cruce dubla, 4. Jos, corb indreptat spre senestra. Legenda in minuscule gotice: s. mathic. dei. gracia. regis. hungarie. dalmacie. croacie. Reproducere: Pray, Syntagma XII, 7.

P 1. VI, 1 Sigiliul magistratului din Bistrita, 1460 (nr. 3 201). Rotund, diametru 22 mm, aplicat in ceara verde inchisa. In cimpul sigilar scut cu git si cap de strut, avind o potcoava in cioc. Legenda indescifrabila.

P I. VI, 2 - Sigiliul magistratului din Cluj, 1463 (nr. 3 323). Rotund, dia- metru 36 mm, aplicat in ceara verde. In clmpul sigilar turn cu cinci cre- neluri. in dextra ?i senestra parti dintr-un zid cu cite trei creneluri. Legenda in majuscule gotice: [ ] CLVSWAR.

Pl. VI, 3 - Sigiliul magistratului din Sibiu, 1472 (m. 3 916). Rotund, diametru 48 mm, ceara TO^ie in cuib de ceara; atirnat. In cimpul sigilar scut cu doua sabii incruci$ate cu virfurile in jos. Deasupra, intre sabii, coroana cu fleuroane. In cele patru coHuri formate prin incruci§area sa- biilor cite o stea cu §ase raze. Legenda, intre ?iraguri de perle, in ma- ju.scule gotice: -f-S. CIVIUM DE VILLA HERMANI.

P I. VI, 4 Sigiliul celor Doua Scaune, 1470 (nr. 3 792). Rotund, diametru 34 mm, atirnat in cuib de ceara. In cimpul sigilar scut cu mina deschisa

580

spre interior, cimpul decorat cu vrejuri. l.egenda iii minuscule gotice: s. ivd... .

P 1. VII, 1 Sigiliul lui ^tefan cel Mare, roievodul Moldovei, 1458 (nr. 3 115). Rotund. diametru 25 mm, in cuil) de ceara; atirnat. In clmpul .sigilar scut cu cap de bour, la dextra stele, la senestra semiluna deschisa spre exlerior. Legenda: nEHATb CTEOAHA BOEBOAbl.

P 1. VII, 2 Sigiliul lui loan, episcopul Moldovei (nr. 3 447). Rotund, diametru 27 mm, in cuib de ceara; alirnat. In cimpul sigilar sub mitra un scut incheiat in jos in semicerc, cu literele y h s §i o iinie de pre- scurtare deasupra lui h. Legenda in majuscule: S + lOHANNIS + EPI + MOLDAWENS +.

P 1. VI I, 3. Sigiliul decanalului de la Sibiu, 1470 (nr. 3 801). Oval alungit, 51 +34 mm, in cuib de ceara; atirnat. In cimpul sigilar sub un baldachin gotic Maria cu pruncul, stind in picioare. Legenda in majuscule gotice: S + DECANI +CIBINIENSIS +.

P I. VII, 4 - Sigiliul lui Gheorghe Thabiaschi de Alel, 145S (nr. 3 148). Oval, 16+13 mm, cu margine perlata, aplicat. In cimpul sigilar turn cu patru creneluri §i o fereastra deschisa pe o semiluna (?).

P I. V I I, 5 Sigiliul primaruhii Sibiuhii Thomas Altemberger, 1471 (nr. 3 871). Octogonal, 11 +14 mm, aplicata. In cimpul sigilar sus in majus- cule literele T.A. Dedesubt scut taiat. In cimpul superior partea de sus a unui inorog rampant, jos trei stele intre vrejuri.

P I. VIII, 1 Semnul notarial al lui Johannes Zaaz de Coloswar, 1458 (nr. 3 132).

P 1. VIII, 2 Semnul notarial al lui Urbanus Petri de Stynavia, 1460 (nr. 3 234).

P 1. VIII, 3 - Semnul notarial al lui Albertus de Pazthoh, 1465 (nr. 3 416).

P 1. VIII, 4 Semnul notarial al lui Stephanus Matthiae Graws, 1465 (nr. 3 420).

Verzeichnis gefalschfer Urkunden

14BS April 18, Ofen. Konig Mattluas besldtigt eiii in 11 Punkten zusammen- gestelltes V bei einkommen zwischen dem siebenbiirgischen Woiwoden ( !) Nikolaus von Salzburg und dem Hannen sowie den Geschwoicnen dcs Markt- ortes Salzburg uber die dcm Konigsrichter und seinem Grafenhof zustehenden Rechte, das die Gemeindefreiheit der Orles stark beeintrachtigt.

Eingeschaltet von Konig Ferdinand I. am 4. Juni 1558, Orig. Perg. Ungar. Landesarchiv Budapest Dl. 36632. Mit dieser Urkunde ein- geschaltet auch von den Requisitoren des Weissenburger Kapitels- archivs 1696, Arh. St. Sibiu, Archiv der Marktgemeinde Salzburg 18/126 d. Unvollstandiger Abdruck: Schuller, Umrisse I, Urkundenanhang 25 Nr.

13 a. Bei der fOr den Hermannstadter Konigsrichter Peter Haller erfolgten Beurkundung Ferdinands I. aus 1558 handelt es sich eindeutig um eine originale Ausfertigung in feierlicher Form. Die mit dem koniglichen Doppelsiegel versehene Prachturkunde auf Pergament in Goldschrift, mit roter Bordiire und dem farbigen ungarischen Wappen auf Goldgrund sollte in dieser Ausstattung nach dem Willen ihres Urhebers, Peter Haller, offenbar von vornherein jeden Zweifel an der Echtheit auch des unterscho- benen Inserts von 1465 ausschliessen. Laut dem amtlichen Vermerk auf der Plica der Urkunde ist ihr Inhalt am 10. November 1558 auch den in Weissenburg zum Landtag versammelten siebenburgischen Standen mit- geteilt worden, nemine contradicente.

Der Inhalt der eingeschallelen Urkunde, der mit gleichzeitigen Erlas- sen Konig Matthias' fiir die Bewohner von Salzburg, vgl. u.a. Nr. 3 554, in flagrantem Widerspruch stelil, macht es offenbar, dass wir es hier mit einer gegen die Gemeindefreiheit von Salzburg gerichteten Falschung zutun haben, wie bei Nr. 4 und 5 des Verzeichnisses gefalschter Urkunden von Band V, S. 596/7. Als Lhheber dieser Faischung muss man den Ko- nigsrichter Peter Haller ansehen, der die Ausstellung der Einschaltungs- urkunde Ferdinands I. bewirkt hat. Halier hatte sich nach dem Tod dcs Franz Vizaknai, des letzten Vertreters der alten Salzburger Grafenfamilie um den Erwerb des an die Krone heimgefallenen Besitzes seit 1553 mit Erfolg bemiiht, u.a. Weisskirch bei Schassburg erworben und sich von Konigin Isabella am 20. Februar 1557 das Grafenhaus in Salzburg samt dem damit verbundenen Konigsrichteramt zusprechen lasscn, vgl. Arh. St. Sibiu, Handschriftensammlung des Brukentiialmuseums, Sammlung Rosenfeld. Am 3. August 1559 bekraftigte Konig Perdinand auch seiner- seits diese Schenkung, wobci sich Haller nochmals die Befreiung von allen Abgaben fiir seinen neuen Besitz zusichern liess, vgl. Archiv A.F. 1, 1845, S. 65.

582

Documenfe false

1465 apri]ie 18. Buda. Matia Corvin confirma o in^elegere cii 11 puncte dintre uoieuodul Transilvaniei ( !), Nicolaede Ocna Sibiului, si vilicul si Juratii din Ocna Sibiului privind drcplurile ce i se cuvin judehii regal si curtii sale gre- biale din localitate, infelegere ce limiteaza in mod deosebit libertatile comu- nale.

Transumpt in documentul regelui Ferdinand I, din 4 iunie 1558,

orig. perg. Arhivele Nationale Maghiare, Budapesta, Dl. 36632.

Impreuna cu acest document, transcris §i de rechizitorii arhivei

capitlului din .\lba lulia, 1696, v. Arh. St. Sibiu, arhiva tirgului

Ocna Sibiului 18/126 d.

Editie incompleta: Schuller, Umrisse I, anexa documentara, p.

25 nV. 13 a. Documentul, dat in favoarea judelui regal din Sibiu, Petrus Haller, de catre Ferdinand I in anul 1558, in forme solemne, este evident original. Se prezinta ca un document luxos prevazut cu sigiliul dublu, inscris cu litere aurii pe pergament, cu bordura purpurie §i stema in culorile Unga- riei pe fond auriu, care, prin executia fastuoasa, urma, dupa vointa initia- torului sau Petrus Haller, sa excluda orice dubiu cu privire la autenti- citatea inscrisului denaturat din anul 1465. Dupa insemnarea cance- lariei de pe plica documentului din 1558, con^inutul sau a fost comunicat la 10 noiembrie 1558 ^i starilor ardelene, intrunite la dieta de la Alba lulia, nemine contradicente.

Continutul documentului intercalat, care contrazice flagranl dispozi- tiile contemporane ale regelui Matia Corvin cu privire la locuitorii din Ocna Sibiului, v. Nr. 3 554, evidentiaza faptul ca este vorba de un fals, care, ca ?i in cazul documentelor mentionale in vol. V, p. 596/7, al prezentei colec^ii, se indreapta impotriva libertatilor comunale din Ocna-Sibiului. Ca autor al acestui fals trebuie considerat judele regal Petrus Haller care a obtinut intercalarea lui in documentul emanat de la Ferdinand I. Dupa moartea lui Francisc Vizaknai, ultimul reprezen- tant al familiei vechi de greavi din Ocna Sibiului, Haller s-a straduit, incepinddinanul 1553,cu succes, sa obtina bunurile •familiei rezervate coroa- nei; a dobindit intre altele posesiunea Albe^ti linga Sighi?oara §i la 20 februarie 1557 regina Isabella i-a atribuit casa grebiala din Ocna Sibiului impreuna cu functia de jude regal legata de aceasta, v. Arh. St. Sibiu, colectia de manuscrise Brukenthal, col. Roseiifeld. La 3 august 1559 Haller a ob^inut $i din partea regelui Ferdinand I acordarea daniei, asi- gurindu-i-se §1 scutirea de toate darile. de pe urma noii stapiniri, v. Archiv 1, 1845, p. 65.

Namenweiser

C, K; I, J, Y; U, V, W weiden als gleichwertig behandelt. Personen mit Vor- und Ziinamen sind unter dem Zunanien eingeordnet. Ortc aus dem Bereich dcr S. R. Rumanien sind, soweit identifizierbar, unter der heutc geltenden amtlichen rumanischcn Namensform in fetter Schrift verzeichnet, ebenso die Jahreszahlcn. Dieser Form werden die deulschen und die ur- kundlichen Namensformen beigefijgt und auf sic vcrwiesen. Landernamen werden unter dcr dcutschen Bczeichnuug crfasst, ebenso ausserrumanische Ortsnamen, wobei dic heute geltende Namenform beigegeben und von ilir verwicscn wird. Die geographische Lage wird bei Orten im Inland durch die Angabc dcs zugehorigen Kreiscs naher bestimmt; bei auslandischcn Ort- schaften wird das Kraftwagen-Kennzeichen des betreffenden Landcs in Klammcr hinzuge- ctzt. Folgende Abkurzungen bedurfcn der Erklarung: b.= beatus; eccl. = ecclesia; ev. = sevangelista; fil. = filius; mag. = magistcr; s. = siehe; st. = sanctus; v. = virgo. Ver- schwundene Orte werden mit einem Stcrnchcn bezeichnct. Fiir eincn Namen, der sich wicder- holt, steht das Zeichen ~. Die Verweise beziehen sich auf die Urkundennummern.

Norme de mtocmire a indicelui

Mentionam ca in toate cazurile literele: C, K; I, .1, Y, ; U, V, W sint grupatc. Persoanele ce apar in documente cu numele §i pronumele figureaza in indice la numele dc familie. Loca- litatile de pe teritoriul R. S. Romania, in cazul, In carc au fost idcntificate, sint rcdate sub denumirea lor oficiaia de azi, cu litere aldine, la fel $i anii. La accasta dcnumire se adauga cca In limba gcrmana, prccum ji formelc documentare. Denumirile de (ari apar in indice sub forma germana, la fel ^i toponimicile strainc, adaugindu-se forma oficiala de astazi. Pozi^ia geografica a localitafilor mai pufin cunoscutc sc determina prin indicarea judctului in care se afla. La localitatile straine se adauga, in paranteza, indicativul automobilistic al t^rii respective. S-au folosit urraatoarele prescurtari: b. = bcatus; eccl. = ecclesia; ev. = cvan- gelista; fil. = filius; mag. = magister; s. = siehe; st. = sanctus; v. = virgo. Localitatilc disparute stnt evidcntiatc cu o steluta, iar pcntru un nume care se repeta cstc folosit sem- nul ~. Trimiterile se fac la numarul de ordine al documcntelor.

Aaehcn (D), Aquisgranum 1465: 3 432. Abel Shuou in « ien 1473: 3 937.

Abad (H), Abad 1460: 3 214. Abrud, Grosschlatten Kreis Alba Abrug-

banva 1458; J 099. 1459: 3 184. Abbatis villa s. TaP"- Abtsdorf s. T»!'"-

Abel Margreth 1473: 3 937. Akkermann s. telalea Alba.

Abel Pctrus dc Koloswar 146G: 3 476. Akna s. Ocna Dejului.

581

Adrlniiopol (T). Ocdrin H70: 3 810.

.\d»vli|H. consors Benedicti de B.Tzllic H(>(>: 3 503.

.'Vdvlya. Gattin des Joliannes dc l.ossoncz HKI: 3 2m.

.\yatlia Steplianus, Aiiotha. iiiratii.s. iiidcx sedis Cibiniensis 1458:3 130. 1459:3 103. I4G3: 3 323. 1468: 3 641, 3 6-16, 3 663. 1469: 3 688. 3 696.

Vynita. Agnethclii. Kreis Sibiu. Szent '~, Zcnthagota 1460: 3 50G. 3 507. 1467: 3 548; Petnis Litcratiis, Michael Knoll. Gcorgius Senki.

.\yrani, Zagreb (YU). Zagrabia 1465: 3 424; episcopiis Oswaldus.

Agria s. Erlau.

Ayban s. Kiben.

.Aita Mare, Kreis Covasna. .\ytoii : V;ileiili- nus Nenies.

.Aiud, Enved. Kreis Cluj. Engedinum 1460: 3 204." 1461: 3.272. 1462: 3 280, 3 283, 3 293. 1464: 3 399. 1465: 3 430, 3 442. 1466: 3 460. 3 489. 1467: 3 525. 1470: 3 827. 1471: 3 871; iiidex Johannes Lwesch ; iuratus Pctrus de Curia. Gaspar Hungarus, Andreas Pellifex, Marlinus Sutor; Thonias Fekcte, Georgius Helle- brand, Gaspar Herinan. Melchior Lite- ratus et consors Catherina. consors Marta, Oswaldus. Michael Sombor. Thonias Som- bor, Johannes Yazar. Stcphaniis Zewres.

.Alamor, Mildenburg. Kreis Sibiu. Mel* demberg 1467:3 520. 1469:3 767; villicus Jacobus Gyrlach ; Johannes Fraucz, Ja- cobus Sartor, Symon Sartor, Stephanus Weys. Caspar Zacharias.

.Alard Ladlslaus de Megyesfalwa 1467: 3 544.

.\lb thesaurarius transalpinus 1460: 3 206»

Alba, comitatus 1459: 3 157, 3 173, 3 19r 1460: 3 212, 3 228, 3 240. 1464: 3 361' 3 379, 3 392, 3 401, 3 409, 3 410. 1466: 3 448, 3 463, 3 477, 3 482. 1467: 3.527. 3 543, 3 560, 3 573. 1468: 3 595, 3 610. 1469: 3 719, 3 735, 3 766, 3 772. 1470: 3 776, 3 820, 3 827. 1471: 3 852, 3 856. 3 857, 3 864, 3 874. 1472: 3 929. 1473: 3 936, 3 938; Nicolaiis Piry. dicator con- tributionis.

Alba lulia, Karlsburg, Weissenbiirg, Alba" gyula. Civitas 1458: 3 116. 1461: 3 258. 1464: 3 347. 1465: 3 413; 3 414, 3 431. 1466: 3 455, 3 457, 3 460, 3 473. 1468: 3 617, 3 624. 1469: 3 687, 3 760, 3 764, 3 771. 1470: 3 808. 1471: 3 874; iudex Urbanus; hospites Ladislaus Augustini. David Biro. Benedictus Bus. Gregorius Carnifex, Thomas Feycr, Michael Hara^'. Petrus Literatus, Laurentius Moldvay. Anthonius Reubler, Ladislaus Simonis. Andreas et Gregorius Soos, Laurenliiis Zay, Ladislaus Zekel, Andreas Zerechen ; Castellum 1464: 3 388. 1469: 3 745; cas- tellanus F.mericus Zolomy ; camerariiis Johannes Literatus; capitulurn 1458: 3 101, 3 110, 3 121. 1459: 3 157, 3 173, 3 181. 3 184, 3 198. 1460: 3 230, 3 231,

3 235, 3 240. 3 242. 1461 : 3 258, 3 259- 1462: 3 280, 3 281. 3 283, 3 293, 3 296' 3 311. 1463: 3 314. 3 315, 3 326. 1464: 3 347, 3 361. 3 374. 3 379, 3 393. 3 411. 1465: 3 433, 3 438. 1466: 3 463, 3 477, 3 485. 3 499. 1467: 3 511, 3 520. 3 527, 3 538, 3 540, 3 541, 3 549, 3 574. 1468: 3 591, 3 594, 3 610, 3 622. 3 624, 3 628. 3 642, 3 660, 3 661, 3 664. 1469: 3 680, 3 703. 3 710. 3 718—3 720; 3 745, 3 754. 3 766, 3 770, 3 773. 1470: 3 783, 3 795, 3 800, 3 801, 3 805, 3 806. 3 812. 1471: 3 852, 3 855, 3 857. 3 862—3 864, 3 872— 3 874, 3 893. 1472: 3 912, 3 917,3 924, 3 925,3 928.3 929, 1473: 3 948.3 960; canonici Aiithonius cantor, Dominicus, Petrus; custos Malheus. Michael; dccanus Andreas. Nicolaus Buda, Emericus. Jo- hannes, Micliael. Thomas; diocesis Tran- silvana, Albcnsis 1461: 3 244, 3 252. 1462: 3 322. 1465: 3 416, 3 420, 3 445. 1466: 3 450, 3 461, 3 467, 3 476. 1467: 3 526, 3 546. 1469: 3 688. 1472: 3 911, 3 924, 3 925; ecclesia 1461: 3 247. 1462: 3 281. 1466: 3 461, 3 488. 1469: 3 680. 1472: 3 911 ; cpiscopus 1458: 3 152, 3 153. 1461: 3 259. 1462: 3 281, 3 282. 1465: 3 445. 1466:3 465. 3 476. 1468: 3 590, 3 601. 1469: 3 673. 1471: 3 849, 3 881, Matheiis, Nicolaus; siiftraganeus .Johan- nes: praepositus Gothardus. Ladislaus; presbyterus Albertus, rector altaris, An- dreas, Gregorius, Slephanus; clericus Michael; administrator Nicolaus Buda; procurator Jereslaus de Ruzkowycz; archi- diaconiis Johannes de Dobocz; laicus Laurentius Literatus.

Alba Regalis s. Stubhveissenbury.

.Albertus magister 1471: 3 877 ; ~ castel- lanus castri Albensis 1464: 3 388; ~ episcopus Chanadiensis 1459: 3 193. 1462: 3 310. 1465: 3 424 ; ~ de Istenmezcze, vicecomes Sicnlorum 1462: 3 285; ~ no- tarius 1470: 3 821; ~ de Losoncz 1462: 3 302. 1463: 3 316;~de Nagwath, co- mes camerarum salium 1471: 3 876, 3 882. 3 896; ~ de Paazthoh notariiis 1465: 3 416; ~ rector altaris eccl. Trans- silvanae 1463: 3 314:~de Wach. col- lector proventuum 1471 : 3 869, 3 880, 3 883 ; ~ episcopus Wesprimiensis 1465: 3 424. 1468: 3 594, 3 648. 1471: 3 849.

Alberti Nicolaus ct Stephanus cives Colus- warienses 1458: 3 131, 3 133;

.-Mbesti. Weisskirch, Kreis Mures. Feyereghaz 1465: 3 432, 3 439. 1467: 3 560, 3 573. 1468: 3 602; .lohannes Hcnel.

Albe!;tii Iti^slrilei, Weisskirch, Kreis BistrHa- Nasaud. Feyereghaz 1471: 3 877, 3 883; Thomas de ~.

Albiiin Castrum s. Cetatea .Albii.

Albus Johanuos, plebanus de Fogaras 1471: 3 864; ~ Stephanus de Prasmar 1460: 3 216.

Alexander, Woiwode der Moldau 1458: 3 115.

Alexius s. Uunyarus.

585

Alharth Martinus de Lwdas 1472: 3 929.

Alybeg 1466: 3 490. 14G8: 3 627. 1469: 3 683.

Almakereck s. Jldllncrav.

Alma Vii, Almen, Kreis Sibiu. Alma 1465: 3 444; Barbara, relicta Georgi Grcb; mag. Ladislaus.

Almasy Miehael 1468: 3 616.

Alsobolya s. Buia.

Alsolindwa s. Dolnja Lendava.

Alsosebes s. Rujtior.

Alt s. Olt.

AUcmbcrger Thomas, iuratus, mag. civium Cibiniensis 1469: 3 767. 1470: 3 836. 1471: 3 866, 3 871. 1472: 3 916. 1473: 3 945, 3 965, 3 966.

Altflaigen s. Fcleai).

Alltna, Alzen, Krcis Sibiu. Olczua. Sedes 1469: 3 750; Zyftridus locumteneiis regii iudicatus; Joliannes Beer, iudex terres- tris; Hynricus.

Alwyncz s. \'in)ul de Jos.

Amlirosius sacerdos de I^Colozcmonostra 1464: 3 398; ~mag. de Walthudia 1461: 3 252; ~ de Zilvas 1473: 3 955.

Amicus cardinalis I4S9: 3 693.

Amnas, Hamlesch. Kreis Sibiu. Oinulus, Omlas 1464: 3 374, 3 400; districtus 1467: 3 576. 1468: 3 651. 3 652. 1469: 3 705, 3 757, 3 763, 3 768, 3 769. 1472: 3 927, 3 929; Dan dominus; Sebastianus Zalay.

Ampol, Nebenfluss des Mieresch, Ompaicza 1461: 3 258.

Andrcas presbyter Albensis 1466: 3 450; ~ de Arapathak; ~ s. Gereb ; frater ordi- nis st. Benedicti 1460: 3 231 ; ~ plebanus de Castromariae 1464: 3 387. 1467: 3 562; capellanus in Coloswar 1472: 3 935; de Erdely-Zenthgewrg 1469: 3 736; ~ rex Hungariae 1467: 3 554. 1469: 3 709, 3 717. 1471: 3 851; ~ de Losoncz 1471: 3 875. 1472: 3 908; ~ fil. Valentini de Sard 1467: 3 573; ~ de Sarlo, archidia- conus Thordensis et decanus 1468: 3 642. 1469: 3 703; ~ de Sarpathak 1467: 3 573; ~fil. Margarethae Schleffer de Koloswar 1459: 3 180.

Angalloni de Zenthpetherzeg, comes ca- mararum salium de Wyzakna 1459: 3 160.

Anna filia de Karko 1459: 3 180; ~ von Klausenburg 1469: 3 717; ~ consors Nicolai de Gerend 1460: 3 212; ~ con- sors Dominici de Patlik 1470: 3 834; ~ s. Greb.

Anthonius capellanus 1461: 3 263; can- tor Albensis 1459; 3 198. 1463: 3315. 1466: 3 485. 1467: 3 511, 3 541. 1468: 3 642. 1469: 3 703. 1470: 3 800. 1471: 3 863, 3 864. 1472: 3 929; ~ de Belh 1462: 3 313; ~ notarius Brassoviensis 1463: 3 325, 3 333; ~ civis Brassovien- sis 1464: 3 390; ~ de Kend 1468: 3 585. ^officialis 1467: 3 573; de Pozna, registrarius Strigoniensis 1461: 3 247: ~ vicecamerarus de Wyzakna 1469: 3 765.

Apaczya s. Apata.

Apafi Clara, relicta Michaelis 1469: 3 736. 1473: 3 938, 3 954 ; ~ Franz 1473: 3 942, 3 954; ~ Leonhard 1473: 3 942, 3 954; ~ Michael de Almakerek 1467: 3 572. 1468: 3 608, 3 612, 3 620, 3 636. 1469: 3 736. 1473: 3 936, 3 938, 3 942, 3 954 ; ~ Nikolaus 1473: 3 942, 3 954.

Apahida. Kreis Cluj, 1469: 3 722.

Apa|a. Kreis Brajov. Apaczya 1460: 3 228.

Apoldu de Jos, Kleinpold, Kreis Sibiu. Ap- poldia minor. ~ inferior 1462: 3 308; plebanus Stephanus; scholasticus Petrus; Petrus Wolff; Johannes Girbs.

Apoldu de Sus, Grosspold, Kreis Sibiu. Apol- dia maior, superior 1462: 3 308, vil- licus Mathias Krecker; seniores Clauss Henkil, Symon Ssehewer, Pelir Schuster, Johannes Knoer.

.\postoI, mag. lectorum der Walachei 1460: 3 206.

Aquisgranum s. Aachcn.

Araci, Kreis Covasna. Arapathak 1471: 3 863; Andreas Gereb ; Demetrius Greb.

Aranyos s. Aricj.

Arcalia, Kallesdorf. Kreis Bistri[a-Nas3ud. Arokalya 1458: 3 111. 1463: 3 320. 1467: 3 575.

Arcbiud, Kreis Bistrita-Nasaud. Erked 1464: 3 360, 3 406. 1465: 3 436. 1468: 3 616.

-Ardan, Kreis Bistrita-Nasaud 1464: 3 360, 3 406.

Ardel s. Transilvania.

Argensis s. Curtca de Argcj.

Arhe Peter, Brassoviensis 1458: 3 121

Arie?, Aranyos, sedes Siculorum 1463: 3 332.

Arnold Johannes, iuratus de Dybser 1469: 3 369.

.Arras (F) Harnasium 1471: 3 878.

Alcl, Hetzeldorf, Kreis Sibiu, Etczel 1466:

'3 504. 3 505. 1469: 3 691. 1471: 3 846.

plebanus Sigismundus; Christannus; Gre-

gorius Thabiasy; Ladislaus ~; Stephanns

Gereb.

Augustiner Eremiten s. Cluj-Napoca.

Augustini Ladislaus, hospes de Alba Gyula 1461: 3 258.

Augustinus in Deesfalwa 1467: 3 518; ~ episcopus Jauriensis 1465: 3 424; ~ ca- pellanus de Widenbach 1470: 3 840.

Aurana s. Vrana.

Aurel Vlaicu, Kreis Hunedoara, Benzenz 1469: 3 735, 3 744. 1470: 3 776.

Auricusor s. Guldcnmenczcr.

.Aurlfaber Agnes de Cibinio 1469: 3 671 ; ~ Anthonius de CIusTvar 1465: 3 416, 3 420, 3 421. 1466: 3 467, 3 476 ; ~ Bartho- lomeus von Klausenburg 1460: 3 238. 1461: 3 257; ~ Johannes iuratus Bras- soviensis 1469: 3 753; ~ Laurencius iuratus de Megyes 1460: 3 239. 1470: 3 792; ~ Leonardus de Thorda 1465: 3 420 ; ~ Martinus de Coloswar 1471 : 3 878; ~ Melchior, Mcnharth, iuratus Cibiniensis, iudex regius sedis Rwes-

586

marg, camerarius cusionis nionefarum Cibiniensis 1459: 3 193. H«l : 3 260. 14G7: 3 563. 1468: 3 601, 3 621, 1469: 3 712, 3 767. 1470: 3 811; Nicolaus

iuralus civis, mag, civium Cibinicnsis, viceiudex regalis. camcrarius cusiouis monetarum Cib. H59: 3 171. 1462: 3 2',lt. 1465: 3 AIA. 1466: 3 456, 3 488. I iGll; 3 605, 3 630, 3 644, 3 646, 3 651. 1469:

3 671, 3 684, 3 688, 3 698, 3 701, 3 711, 3 712, 3 718, 3 726, 3 747, 3 751, 3 757, 3 760, 3 765, 3 767. 1470: 3 811. 1473: 3 966; ~ Nicolaus villicus Zegeswarien- sis 1473: 3 977; Petrus iudex terrestris. mag. civium Zegeswariensis 1465: 3 444. 3 638; ~ Tliomas civis Cibiniensis 1459: 3 193 ~ Ttiomas de Turda 1471: 3 899. .\uslria s. ftsterreich.

Bachncn s. Bahnea.

llaciu,Kreis Brajov.In Sacele.Backfalwa 1460:

3 228. Hacs (H). Bachya, ~ ia 1463: 3 320. 1461:

3 409. 3 410; archiepiscopus Stephanus;

custos Johannes de Pankotha. canonicus

Michael de Draghettis. sedcs 1466: 3 467. Ilader \'ieulaus de Coloswar 1461 : 3 248. Rads Hintz, Brassoviensis H58: 3 121. Bahnea, Bachnen. Kreis Mure?. 1464: 3 373.

1465: 3 431. 1468: 3 623; plebanus .Mar-

tinus. Baia dc .\riej. Offenburg, Kreis .Mba. ()f-

fonbanva 1458: 3 099. 1464: 3 383. 1468:

3 640. Baierdorf s. Craiuimat. Baia .Mare, Frauenbach, Kreis Maramuics.

Rivulidominarum. Nova civitas. New-

stett 1459: 3 172. 3 174. 1460: 3 202.

1463: 3 321. 1468: 3 621, 3 640, 3 665.

1469: 3 671. 1471: 3 881; iudex Thomas

Gobel. comes camerae Christoforus de

Florencia Italicus; camerarius Paulus

fil. Christofori; pisetarius lacobus de

Heltha ; plebanus Elyas; Udalricus. Bayon s. Buian.

Bayor Georgius in Wewlch 1462: 3 313. Bayr Jacobus de Lwdas 1472: 3 929. Biiijoara, Kreis Chn. Vybania 1464: 3 383. Baiad Thomas de Kend 1464: 3 379. 1467:

3 513. Balasteleke s. Biajei. Balcaciu, Bulkcsch, Kreis Alba. Bolgach.

Bulkus 1460: 3 208. 3 220, 3 221. 1469:

3 708. 1470: 3 807. 1471: 3 871; Cristan-

nus Gereb. Balenez Gir, Brassoviensis 1458: 3 121. Balneator \icolaus. mag. 1467: 3 521. Baiog Tetrus de Coloswar 1459: 3 180. 1460:

3 222. Balthasar, capellaniis de Coloswar 1464:

3 947; ~ iu Lomperth 1463: 3 324 Balvanus s. Un(|Ura^. Barcza s. Tara Blrsei oder Hra^iov. Barbara inquilina in Coloswar 1472: 3 935. Barcani, Kreis Covasna. Barchan, (ieorgius. Biircut, Bekokten. Kreis Bra^ov. Barkut-

hen ; plebanus Sigismundus. Bardijov s. Burtfeld. Barlabaseh mag. agazonum Bojare 1460:

3 206. Barlad s. Birla. Barnabas familiaris 1469: 3 732.

Baromlaka s. Valea Viiior. Ilarlfcld. Bardijov (CS) 1460: 3 210. Ilartha de Hcthen 1470: 3 805; ~ Georgius

iu Monostor 1467: 3 521. Burtholomeus cardiualis 1469: 3 714; ~ mag.

1464: 3 383; ~ capellanus de Koloswar

1459: 3 180. 1468: 3 611; ~ iudex de

Koloswar 1459: 3 186. ~ gubernator de

Coiosmonostra 1460: 3 222, 3 229, 3 230,

3 231. 1467: 3 540, 3 541. 1473: 3 970:

fil. Drag de Belthek, mag. pincerna-

rum 1468:' 3 648. 1471: 3 849; ~ de

lizthvcn 1469: 3 744; ~ plebanus de

Helta 1471: 3 865; ~ plcbanus de villa

st. Michaelis 1469: 3 717; ~ de Moch

1471: 3 875. Bartws 1469: 3 696; ~ s. Feier. Basarnb Laiota, Pratendent der Walachei

1472: 3 914. 3 915. Basel Basilea. Petrus Kempf. Batar, Kreis Bihor, Bathor. Ladislaus, Nico-

laus, Stephanus. Balos, Botsch, Kreis Mure?. Bathos, us

1461: 3 255. 1468: 3 623, 3 663. 3 669.

1473: 3 952; plebanus Thomas; Martinus

Slecht. Raumann Leonardus, iuratus Bistriciensis

1467: 3 571. Bazana s. Petin. Bazarab waywoda Transalpinensis, Priiten-

dent 1459: 3 168. Bazlhe. Adviga, consors Benedicti. Beehe, curia in Bistricia 1469: 3 682. Bekcs Mathias de Nyoythod 1462: 3 300. Bekokten s. Barcut. Beden s. Bidin. Becr .Tohannes, iudcx terrestris sedis Alczna

1469: 3 767. Ilela rex Hungariae 1458: 3 107, 3 119. 3 148.

1469: 3 712. 3 759. Ileljirad (YI^') Griechisch-Weissenburg.

Nandoralba, Bredach 1458: 3 145, 3 146.

1469: 3 683. Bclin, Kreis Covasna. Belen. ~yn, Simon

Forro; Nicolaus; ~ (YU) terra 1464:

3 409. Belleschdorf s. Idiciu. BcltiuH, Kreis Satu Mare. Belthek, Bartho-

lomeus filius Drag; Nicolaus Dragfy. Beuediktiner Orden 1460: 3 231: fratres

.\udreas, Petrus. Benedictus 1468: 3 630 ; praeposilu;: AI-

bae regalis 1462; 3 300; ~ de Bazthe

587

14B6: 3 503; ~ de Boythor 1458: 3 128. 3 141 ; ~ episcopus Boznensis 1468: 3 618. 1471: 3 849; ~ Coluswariensis 1462: 3 309, 3 312 ; ~ de Ebesfalwa 1462: 3 313 ; ~ Petri de Rawas 1467: 3 527; ~ de Thurocz, mag. curia 1462: 3 298, 3 299.

Benye s. Biia.

Benzenz s. Aurel Alaicu.

Berardiis cardinalis 1460: 3 243.

Berlve s. Florejti.

Berchez, Kreis Maraniure.s 1468: 3 585.

Berektlie s. Ilretea Mure>>ans"i.

Beregsau Mare, Kreis Timi?. Berekzo, Pelriis I.itcratus.

Berinojih, Bojarc 11G0: 3 206.

Ilornian .Vlhcrtus, capellaniis de (jbinio 1461: 3 217.

Bernadea, Kreis Mures 1464: 3 373.

lleriiolth* bei Salonta. .lohannes Zebeny.

Bertlialan Gaspar de Coloswar 1471: 3 899; ~ s. Biertan.

Berlrani, Byrt ~, Bcrthahui SlcphaMus. civis de Coloswar. quondani iudcx 1458: 3 102. 1459: 3 186. 1460: 3 202, 3 21)4. 1464: 3 398. 1469: 3 681. 3 770. 1470: 3 803, 3 835. 1471: 3 884. 1472: 3 921.

Bescnew s. Vii^oara.

Besterche, ~ ricze s. Bistrija.

Beta, Kreis Harghita, Beth. Antonius. Mar- cus.

Bethlen Antonius 1466: 3 509. 1467: 3 510, 3 536. 1468: 3 628; ~ Dominicus. vice- vaivoda Transilvanus 1468: 3 627. 1469 3 723, 3 756. 3 762, 3 768. 3 769. 1470 3 807, 3 816—3 818, 3 826, 3 835. 1471 3 843. 1473: 3 917; ~ Gregorius 1467 3 536; ~ Marcus 1467: 3 536; Gc- schlecht 1467: 3 538. 1471: 3 841.

Beivdner Valentinus, mag. civium Zeges- wariensis 1464: 3 385.

Bidiu, Kreis Bistrita-Nasaud. Bcden 1468: 3 610. 1473: 3 938. 3 942, 3 954.

Bieler Anthoni von Suceava 1473: 3 958.

Biertan, Birtlialm, Kreis Sibiu, Byrth , Berthalom 1461: 3 252. 1468: 3 649; plebanus Michael, Martinus.

Biia, Kreis Alba. Benye 1467: 3 520.

Bilghez, Kreis Salaj, Bylgcz. Porkolab Andreas.

Binfint s. Aurel Vlaicu.

Byrbo s. Gbirbom.

Blrk s. Petelea.

Blrgiiu, Kreis Maraniures. Borgo, Michael Fekete.

Birla, Kreis Bistrita Nasiiud. Barlad 1464: 3 360, 3 406.

Birnbaum, s. Ghirlioni.

Biro David, hospes von Weissenburg 1461: 3 258; ~ Georgius Brassoviensis s. Greb ; Johannes de Pochlelky 1465: 3 417; ~ Johannes. famulus 1460: 3 203; ~ Jo- hannes dictus Varga 1466: 3 473; ~ Martinus iuratus Bistriciensis 1465: 3 426. 1468: 3 580, 3 583, 3 616; ~ Mathias castellanus de Zazsebes 1469: 3 768. 1472: 3 922; ~ Petrus s. Wyroh.

Byrthalain s. Bertraui.

Bissarion cardinalis 1467: 3 526. Bistri{a, Bistritz. Bistricia. Bestriczc. Cas- trum IKS: 3 110, 3 118, 1459: 3 189, 3 192. 1461: 3 261. 1463: 3 319, 3 328. 1464: 3 378, 3 394, 3 398. 1465: 3 425. 1466: 3 509; castcllanus Michacl Zekel. Stephanus de Hederfa, Petrus de Zob ; clvitas 1458: 3 110, 3 118, 3 131, 3 133. 1459: 3 169, 3 185, 3 192. 1460: 3 201, 3 214. 1461: 3 254, 3 261, 3 262. 3 267, 1462: 3,306, 3 309, 3 312, 1463: 3,321, 3 323, 3 328. 1464; 3 369. 3,371, 3 377, 3 378, 3 382, 3 394. 3 395, 3 412. 1465: 3 425, 3 425, 3 431, 3 436, 3 441, 1466: 3 460, 3 468, 3 481. 1467: 3 512, 3 513, 3 516, 3 522, 3 .523, 3 534, 3 561, 3 571. 1468: 3 579, 3 580, 3 583. 3 584, 3 598, 3 609. 3 614-3 616, 3 656, 3 659. 1469: 3 672, 3 675. 3 682, 3 700, 3 702, 3 716, 3 723, 3 729, 3 732, 3 742, 3 743, 3 764, 1470: 3 785-3 789, 3 797, 3 804, 3 810, 3 813, 3 814, 3 821, 3 823, 3 828, 3 829. 1471: 3 841. 3 867. 3 868, 3 876, 3 877, 3 ,S80, 3 881. 3 883, 3 888, 3 890. 3 891, 3 894, 3 900, 3 901, 3 903. 1472: 3 919, 3 921, 3 922, 3 930, 3 931. 1473: 3 937, 3 9)6, 3 949, 3 951, 3 956-3 958, 3 963, 3 972, 3 973: comes Johannes de Hunyad, Ladislaus de Hunyad, Michael Szilagyi; vicecomites Stephanus de Hederfa, Ml- chael Zekel; iudex Georgius Eyben, Ladis- laus, Thomas Hawser; iuratus Leonardus Baumann Martinus Byro, DemetriusBu- zinger, Ladislaus Korlath, Demetrius Kurschner. Jacobus Krechmer. Michael Kwprer. Demetrius Kys. Cristannus Fa- ber. Petrus Heyfart, Johannes Lochner, Stephanus Masch, Michael Schmid, An- dreas Bothler, Petrus Turck, Gregorius L'yban; notarius Johannes; cives An- drcas Farkas, magister Paulus. Twmel, Demetrius Wasuary, Demetrius Zayczne- zeger; capitulum decanatus 1459: 3 200. 1461: 3 245. 1463: 3 322. 1465: 3 413, 3 414. 1468: 3 617. 1469: 3 680. 1471: 3 862; camera 1471: 3 877; confraternitas presbyterorum et laicorum 1467: 3 526; districtus 1458: 3 110. 1459: 3 169. 1464: 3 369, 3 371, 3 412. 1467: 3 524, 3 539; fluvius 1467: 3 571; rector hospitalis 1467: 3 571.

Bytvar s. Ofen.

Byuerhiittel Jaeobus, lanifex Cibiniensis 1468: 3 646.

Byzcre* bei Caransebes 1459: 3 184; Ladis- laus.

Byzo Symon de Byzofalwa 1463: 3 329.

Blaj, Blasendorf, I^reis Alba. Nikolaus der Sohn Herbarts.

Blajel. Kleinblasendorf, Kreis Sibiu. Ba- lasthclke 1459: 3 183. 1467: 3 518, 3 .520; .lohannes. Michael.

Blasiiis 1460: 3 210 ; ~ monetarius Cibi- niensis 1468: 3 646 : ~ de Kisfahid 1467: 3 518: ~ plebanus in villa Neppouis 1471: 3 865; ~ de Selk lio8: 3 101.

388

Ilnardi, M icbelsdorl, Kreis Sibiti. Mitinl- falwa Ii»>7: 3 560. H 57:!. 1470: ;i8:!l. Uobuliiiliiiu, Kreis Miirc? 14(>!t: ;5 751. Uock .Aiitliouiiis in 1'intliek 14G2: 3 202 ; ~ Nicolaus, senior de Mukkcndorf I4G1 : 3 249. Bokorestli s. lluciiresti.

Uod, Brenndorf. Krcis Brasov. Botfalwa, Bringdorff 1471: 3 ilU2 ; plcbanus .laco- bus, villiciis Johanncs Kyrscliin; senioies Hannus Geliaus, Cloz Smits, Iiirg Stolcz, Hgidius; coinnuinitas Closch. Czwkysch. Stcffanus bcy dcr Kyrchin, .lacob Stef- fes; Melchior. Nicolaus. Bodagazzonfalwa s. Sintiiiiiiirie. Uodo Gaspar de Gyeorgy. comes Tholnensis 14C2: 3 300 ; ~ Nicolaus praepositus Albensis 1462: 3 300. Hodoe, Kreis Covasna. Bodok. Thomas.

canonicus .\lbensis. Bodola s. Budila. Bodon s. Wlddin. Boemia s. Bi^hnieu. Boi|achy .loliaunes, iuratus Cibiniensis 1450:

3 198. Uogatu Konian. Kreis Sibiu. Kereky, Bogath.

Emmcrich, Johannes, Ladislaus. liogdan, Bojare der Walachei 14G0: 3 206. Uohmen (CS). Boeinia, Bohemi 14G0: 3 215. 1464: 3 409. 1469: 3 711. 1470: 3 830. 1471: 3 869. 1473: 3 972. Bolan, Bonnesdorf. Kreis Sibiu, Bayon 1462: 3 3i:t; .Martiuus Gereb, I.auren- cius. Boythor s. Buituri.

Uoiu, Kreis Mures. Bwn 1467: 3 560, 3 573. Bolkus s. Ualeneiu. Bolger Mutheus. iuratiis de Salisfodio I4G9:

3 767. Bolya s. Iluia. Ilolojina, (I). Bononia 1471 : :! 881 ; canonicus

Michacl de Draghettis. Uonyner retrus de Brassovia 14G4: 3 :!90. Uonifaeiiis papa VIII 1459: 3 19:i.-1405:

3 445. 1466: 3 460. Boniei Cristianiis, auditor generalis ordinis

praedicatoriim 1461:3 246. Bonnesdorf s. Iloian. Bononia s. Bolocina.

Bonjida, Kreis Cluj. Bonczida 1469: 3 732. Bord, Krcis Mure? 1470: 3 812. 1472: 3 917. Borgo s. Blrgdu.

Borneniiza Benedictus 1467: 3 513; ~ .lo- hanncs castellanus de Kvkellew 1469: 3 769. Uoro^neu Mare, Kreis Covasna, Borosnyo.

Petrus. Borsa, Kreis Cluj. Borsa 1469: 3 723. Borlh Johannes de Cibinio 1469: 3 671. Bosaiv Insula bei Intorsuru Buzaului, Kreis

Covasna 1471: 3 848. Biising (CS). Bozin 1466: 3 451; comes

.lohannes, Sigismundus. Bosnien. Boznia, ~na regnum 1458: 3 151. 14G4: 3 409. 1465: 3 424. 1468: 3 594; banus Damianus Horwath de Chabrad;

episcopus Bencdictiis; gubcrnator Eme- ricus de Zapolya.

Bothfalwa s. Bod.

Botsch s. Batoj.

Uradeui, Henndorf, Kreis Sibiu, Hegen 14GG: 3 470.

Ilradu, Girelsau, Kreis Sibiii. Insula Ger- hardi. plebanus Syniou.

Uran, Bojar der Walacliei. 1460: 3 206.

Ilrau. Torzburg, Krcis Brasov. Tcrch, Thercz castrum 14.59: 3 179. 1460: 3 217. 1462: 3 :«13. 1467: 3 564, 3 565. 14G8: 3 618. 1471: 3 895; castellanus 1459: 3 182, 3 197. 1462: 3 285, 3 303. 1467: 3 519, 3 565, 3 569. 1468: 3 611. 1471: 3 895. 1472: 3 934. 1473: 3 961, 3 962; Kasimir, Caspar de Ilydcghet, Michael Masa, I.au- rencius Parvus, Paulus, Barnabas Terncy; vicecastellanus Stcphanus, Nicolaus Si- kesd de Theremi.

Urandeis (CS) Brandis. Johannes Gyskra.

Br^sa s. Tara Uirsei.

Brassai, iobagio in Regen 1462: 3 202.

Brassiuin s. Orajtie.

Bra^ov, Kronstadt. Brassovia, -schovia, Co- rona, Cronen, Civitas 1458: 3 100, 3 103, 3 104, 3 106, 3 107, 3 114, 3 115, 3 117, 3 120, 3 123, 3 127- 3 129, 3 141—3 143, 3 146, 3 148. 3 150. 1459: 3 166, 3 168, 3 170, 3 175-3 179, 3 190, 14G0: 3 211, 3 215-3 218, 3 223, 3 224, 3 227, 3 236, 3 237. I4G1: 3 251, 3 252, 3 256, 3 268, 3 272. 14G2: 3 277, 3 278, 3 285, 3 286, 3 289, 3 295-3 298, 3 300-3 304, 1463: 3 314, 3 318, 3.325, 3.327, 3 332,3 333, 3 338, 3 341-3 343. 1464: 3 344, 3 349, 3 .350, 3 354, 3 356, 3 362, 3 363, 3 387, 3 390, 3 405, 3 407.1465: 3 418, 3 422, 3 424, 3 440. 1466: 3 447- 3 449, 3 452, 3 454, 3 475, 3 495, 3 499, 3 500. 1467: 3 534,3 535, 3 539, 3 559, 3 563-3 570, 3 575. 1468: 3 577- 3 584, 3 594, 3 629, 3 632, 3 633,3 641, 3 647, 3 648, 3 655, 3 658, 3 668.1469: 3 678, 3 686, 3 687, 3 702, 3 716, 3 721, 3 734, 3 753. 1470: 3 778, 3 789, 3 790, 3 804, 3 808, 3 822, 3 831, 1471: 3 847, 3 848. 3 855—3 857, 3 860, 3 863, 3 864, 3 869, 3 876, 3 896—3 898, 3 901, 3 902. 1472: 3 905, 3 906, 3 914, 3 915, 3 920, 1473: 3 949, 3 962, 3 965, 3 976, 3 977; iudex Cresta, Nicolaus Hozyw, Gaspar Lang, Laurentius Pereczswthew; villicus Gaspar, Jacobus, JohannesMwsch; notarius Anthou ius ; iurat us Johannes Auri- faber, Paulus Kewcr, .Tohannes Crispus, Bartholomeus V^asmi, Georgius de acie, Georgius Greb. Petrus Greb, Georgius Horwath, Petrus Wyroch, Malhias Wys; civis Anthonius. Christofcnis, Lauren- cius Kloinp, Symon Clomp, Michael Erdeg, Mathias Feyer, Johannes Fodor, Jacobus Folnagh, Conrad Lapicida, Nico- laus Loenc. Sigismundus Loene, Antho- nius Parvus, Paulus Pinguis, Pelrus Rewchyn, Cristannus Rod. Anthonius Sander, Gregorius Schwr, Symon, Petrus

589

Themyen, Antonius Zekel; Petrus Bong- ner, Georgius Kellierew, Bartholoineus Czonkabunck, Paulus Dick, Elisabeth vidua, Johannes Fryschysen, Nicolaus Fus, Jacobus Hon, Laurencius, Stcphanus Literatus, Anthonius Mensipar, Antho- nius Pellifex, Nicolaus Placht, Petrus Rabel, Pelrus Rewel, Thomas Rod, Lau- rencius Schmid, Smylyn, Georgius SchoeL Lucas Siculus, Steffanus Sutor und wei- tere 55 Namen im Anhang der Llrkunde Nr. 3 120 aus 1458; capitulum, decana- tus: 1461 : 3 256. 1463: 3 322. 1464: 3 350. 3 387, 3 390, 3 403, 3 407. 1466: 3 447 s. auch unter Jara Birsei; decanus Petrus; plebanus Johannes Rewdel ; vitricus Pe- trus; presbyter Jacobus; conventus prae- dictatorum 1462: 3 256. 3 295. 1463: 3 325. 1464: 3 344, 3 346, 3 356. 3 405. 1465: 3 428; prior Thomas Siculus, sub- prior L'dalricus; districtus 1462: 3 296. 1463: 3 314. 1467: 3 534, 3 539. 1471: 3 849, 3 855; fraternitas corporis Christi 1462: 3 303. 1466: 3 482. 3 495, 3 499, 3.500. 1467: 3 511. 1468: 3 594. Bru- derschaft der Kiirschner Johannes Tasch- ner, Petrus Retsch, Sigismundus von Midwisch, Leonhardus Schiitz. Chrestei Gautzler, Jacobus Meissner. Laurentius von der Langaw, Zegedini Balint, Lossga- ni Fabian, Crestel von Midwisch; Bru- derschaft der Schugknecht zu St. Peter Gregorius Blasii Piter, Jakop Kiren. Frantz, Pctrus Klos; Burghals, Gcspreng, porta Swarczgas, Schei; bulgari.

Brathon Itenedictus de Cibiniom 1459: 3 193.

Bratislava s. l'ressburg.

Bredach s. Belgrad.

Breiber, Prayfar Andreas de Naghdemetcr 1461: 3 261, 3 262. 1464: 3 369, 3 398.

Breslau, Wroclaw (PI). Wratislawia 1469: 3 720. 1471: 3 865, diocesis 1460: 3 234. 1461:3 247. 3 252.

Bretea Murejana, Kreis Hunedoara. Berekthe 1467: 3 536.

Brewfar s. Breiber.

Briccius in Kyralfalwa 1462: 3 313.

Brincovenejti, Kreis Mure?, Castrura Wech 1473: 3 953 ; castellanus Mathias Literatus de Wuthi; Ladislaus.

Bringis villa s. Bod.

Brno s. Brilnn.

Brod s. Ungarisch Brod.

Broda Petir, gesworn purger von Klausenburg 1473: 3 975.

Broos s. Orfijtie.

Brostus Dragomir, Bojare der Walachei 1460: 3 206.

Bruck a. L. (A). Prkw 1470: 3 781, 3 782. BrUnn, Brno (CS). Brunna 1469: 3 673,

3 675. 3 686. Buclita, castellanus de Kylya 1468: 3 629. Bucurejti, Bokoresth, Buk castrum 1467:

3 537. 1469: 3 676, 3 753. 1470: 3 790. Buda IVicolaus de Zelend. archidiaconus de

Kykellew, administrator eccl. Albensis

1459: 3 198. 1461: 3 252. 1468: 3 605,

3 657, 3 665. 1469: 3 692. 3 694, 3 695,

3 699. 3 700, 3 702, 3 706, 3 711, 3 715,

3 741, 3 742, 3 745, 3 752, 3 759, 3 760,

3 764, 3 771. 1470: 3 794, 3 796, 3 806,

3 808, 3 809, 3 814, 3 815, 3 837. 1471:

3 844; Petrus iuratus Coloswariensis 1468:

3 599; ~s. Ofen. Budacu de Sus, Kreis Bistrita NasSud. Olah-

budak, Bwdak 1464: 3 360, 3 406. 1470:

3 824. Budapest s. Ofen, l'est.

Bwdner .luhannes de Megyes 1470: 3 792. Budiia, Ivreis Brajov. Bodola 1466: 3 452,

3 496. 1470: 3 824; Anthonius Porkolab;

Martinus; Anthonius Gereb ; Anthonius

Nemes. Buia, Bell, Kreis Sibiu. Bolya, Felsebolva

1458: 3 134. 1467: 3 560, 3 573. 1470:

3 834. Barthus Gereb; Anna, Dorothea,

Elizabeth, Georgius, Symon, Jacobus,

Thomas. Buituri, eingemeindet in Hunedoara. Boy-

thor, Benedictus. Bulgari 1469: 3 721. 1471: 3 848. Bulgarien. Bulgaria, Mathias rex. Bulkesch, ~kus s. Biiliacin. BwichlD Lcouardus de Coluwar 1460: 3 222. Bwn s. Boiu. Burchlanden Liucas, villicus in Pinthek 1462:

3 302. Burcia s. Brajov, 'fara Birsei. Biirgbcrg, Burchperg s. Vurpdr, Kreis Alba

und Kreis Sibiu. Burger .Iuhanne!>, iuratus Cibiniensis 1472:

3 916. Burghalle s. Orheiu Bistri{ei. Bus Benedictus, Albensis 1471: 3 874. Busso s. BuzSu. Buza, Kjeis GIuj. Bwza 1460: 3 209. 1470:

3 829. Buzdu, Busso 1470: 3 822. Buzd, Bussd, Kreis Sibiu, Buz, comes Lau-

rencius. Bivzer Cristannus de Meggyes 1464: 3 359. Buzinger Denietrius, iuratus Bistriciensis

1467: 3 571. Buznar Petrus, Cibiniensis 1459: 3 193. Buznarth Georgius, vitricus de Stolczmburg

1469: 3 767.

K, C

Kabesch s. Coves. Kakas s. Henlini. Kaffa, Krlm. Capha 1460: 3 214. 1471 : 3 901 .

Kayantho s. Cbinteni.

Cdianu, Kreis Cluj. Kalyan 1472: 3 907.

Kal Peter Brassoviensis 1458: 3 121.

590

Callxt III., Papst 1460: 3 2-11.

Kallesdorf s. .\rcalla.

Kiill6(H). Callya 146G:3 -192.

Kalmar Ladlslaus de Coloswar 1468: 3 599.

Kal6i'sa (H). Colocensis archiepiscopus Gabriel.

Stephanus. Kaltivasser. Frigidis aquis, Kapitel 1469:

3 G80. Cfilvas&r, Kaltwasser, Kreis Sibiu. Hydegw^'z ^ 1458: 3 134. 1467: 3 560. 3 573. 1470: 3 834.

caniiirasu, Krcis Muros 1464: 3 373. Kamenica s. Tarko. Candelum s. Cirla. Kanizsa (H). Kanissa, Ladislaus. Kapas Thomas in Monostor 1469: 3 722. capilna de Jos, Kreis Alba. Kapolna 1459:

3 184. 1467: 3 536. 3 538, 3 543. Karachontalwa s. CrSdunelu dc Sus. Karko 1459: 3 180. Karlsburg s. Alba lulia. Karmelitcrorden s. Cluj-Napora. Caruifex Bcnedictus, Fleischer, iuratus Cibi- niensis. iudex 1466: 3 456. 1469: 3 726, 3 767. 1472: 3 916. 1473: 3 965. ~ Gre- gorius von Weissenburg 1461: 3 258; ~ Johannes de Salisfodio 1469: 3 767; ' Laurencius de Megjes 1460: 3 239; ~ Martinus, iuratus de Salisfodio 1469: 3 767; ~ Petrus 1460: 3 203. Karolus rex Hungariae 1458: 3 149. Carpener Sjmon 1462: 3 308. Carpentarlus, Conradus de Wydenbach 1464:

3 390. Kaschau, Cosice (CS). Cassovia 1462: 3 300.

1473: 3 978. Kasimir, Prinz von Polen 1472: 3 914; ~s.

Masa Michael. Ca$ol}, Kastenholz, Kreis Sibiu. Kastin-

holcz, plebanus Hupertus. Caspar, plebanus de villa Epponis 1461 : 3 247; ~ plebanus de Hanebal;o 1470: 3 801 ; ~ de Hydegheth, castellanus de Kykellewar et Thercz 1467; 3 519; ~ pro- visor curiae de Somkerek 1465: 3 427. Castrum ferreum s. Eiseuburg. Castrum sli M i(l.aelis, Kreis Alba. Zenthmy- halkewe. Claustrum b. Mariae v. 1459: 3 180; fratres heremitae b. Pauli 1469: 3 720, 3 773. 1470:3 806. Castrosches s. Sighi^oara. Kathana Georgius procurator 1466: 3 476. Katherina, consors Nicolai senior de Wyzakna 1459: 3 188; ~ consors Valentini Magni 1459: 3 191. Kathrein, Frau des Giligen Zeller aus Wien

1469:3 717. Kautosch Nicolaus, viceiudex de Coluswar

1466: 3 468. Keeskemit (H). Kechkemeth 1467: 3 545. Keczeth s. Prunenl. Ceclas Clemens iudex de Kolwsakna 1472:

3 907. Keementh s. Chlmlndia.

Keh Johannes de Coloswar 1468: 3 626. Keisd s. Saschiz. Kelling, Kelnek s. Cilnic.

Kemcu StcplianiLs de Gerewmonostra, vice- vaivoda Traussilvanus 1458: 3 134. 1460: 3 238. 1461: 3 257, 3 269. Kempf Petrus de Basilea 1466: 3 453. Ceuad. Tschanad, Kreis Timi?. Chanadinum

1460: 3 210. 1469: 3 679, 3 689, 3 697,

1470: 3 802; episcopus Albertus, Johan- nes; vicarius gcneralis Johanncs de Pan- kotha. Cenade, Scholten. Krcis Alba. Chanad

1462: 3 306, 3 310. 1470: 3 815. Kenched s. Chincius. Kcnd s. Corne^ti. Kendefy Ladislaus 1466: 3 491. Kenys s. Voivozi. Kenthelke s. Chintelnic. Centumcumulis s. Movile. Kerczin aus Kronstadt 1458: 3 121. Cerdo Franziscus, iuratus Zegeswariensis 1473:

3 977. Kerek s. Georgius de Hozywazo. Kerekes Lucas iudex de Coloswar 1462: 3 277.

1464:3 398. 1465:3 416. 3 420, 3 421.

1466: 3 467, 3 468, 3 476. 1468: 3 599;

~ Pclrus in Sorozthen 1469: 3 762. Kereki Balthasar von Tornen 1471 : 3 873;

~ Ladislaus 1471 : 3 873. Kerecky s. Kogatu Roman; ~ s. Johannes. Kereles s. Chlrale^. Keres, Fluss s. Cris. Kerczthwr s. Cril. Kerezthfalwa s. Teliu. Kermissar Alarliniis, iuratus de Coloswar

1465: 3 420. Cernatu, in Sacele. Kreis Brajov. Zenthmi-

lialfalwa alias Tharnacktalwa 1460: 3 228. Kerz, Kertz s. Cirja. Keslcr .'Vndreas Cibiniensis 1468: 3 646. Kesmarker .Vchatius. sacerdos de Coloswar

1465: 3 420. Cetatea .Vlba, Akkermann (SU).AlbumCastrum

Necter 1471: 3 902; Stanczul castcUanus. Cetatea de Balta, Kokelburg, Kreis Alba.

Kykellewar, castrum 1462: 3 313. 1464:

3 372. 1466: 3 482. 1467: 3 519. 1468:

3 626. 1469: 3 734, 3 756, 3 768, 3769.

1470: 3 818. 1471: 3 853, 3 854, 3 900.

1472: 3 917, 3 920; castellanus Johannes

Borncmisza, Christoforus, Caspar de

Hydegheth; Nicolaus Sykesd de Therem;

Kykellew civitas 1460: 3 208. 1470: 3 811

—3 813. 1471: 3 854. 1472: 3 912; iudex

Ladislaus. Ketherevv Georglus de Prasniar in Brassovia

1469: 3 734. Kew s. Cheud. Keiver, Kiwir, Paulus, iuratus Brassoviensis

1463: 3 338. 1469: 3 753, in Thwjs 1469:

3 734. Kewesd s. Cove?. Kewhalom s. Rupea. Kewi s. RSczkeve. Kewthler Dorotbea; ~ Stephanus de Colos-

war 1461: 3 248. K^zdi. Kyzdy sedes Siculorum 1462: 3 300.

1464: 3 363. 1466: 3 451 . s. Tirgu Secuiesc. Kezegew Georgius 1472: 3 920.

591

Kezi s. CliesSu.

Charad s. Csabrad.

Clianad, Chanadinum s. Cenade; decaniUus

s. Scliulieii.. Chapor s. Csiipor. Cliaporcha s. Toplrcea. Chatar Jacobus, civis Waradiensis 14(i!l:

3 690. Chekerey Maryaretha in Coloswar 1472: 3 935. Cheeph s. Cib. Cheh Johannes, Chech, Scheg, iudcx oppidi

Wyzakna 1464: 3 364, 3 365. 140.'.: 3 432.

1466: 3 478, 3 485. 1469: 3 767. Chernahora Jereslaus de 1471: 3 874. Chesau, Kreis Cluj, Kezi. Franziscus Litera-

tus. Chestve s. Cistei. Chetnek s. Csetnek. Cheiid, Kreis Salaj. Kew 1465: 3 416. Chybinium s. Sibiii. Chyk s. Sliercurea Ciuc; -^ s. Csik. Chykisch s. Zekesch. Chicho s. Ciceu.

Chyko ,'Vndreas dc Vercsmorth 1459: 3 198. Chiijer, Pradium bei Bistrilz 1459: 3 185.

1469: 3 682. 1472: 3 919. Chilia, Kylya. Castellanus Buchta. Chilieni, Kreis Covasna. Kylyeen. Anthonius

Siculus; Michael. Chimindia, Kreis Hunedoara, Gregorius. Chinciu.s, Krcis Mure?. Kenched 1464: 3 361,

3 379. 1467: 3 543. Chintelnic. Kinteln, ICreis Bistritz, Kcnt-

helke 1458: 3 111. 1463: 3 320 1467:

3 575. Chinteni, Kreis CIuj. Kayanto 1460: 3 229—

3 231. 3 235. 1467: 3 540, 3 541. 1468:

3 591. 1473: 3 960, 3 967, 3 970. Chirale?, Kvrieleis, Krcis Bistrita-Nasuud, Kereles 1458: 3 111. 1463: 3 320. 1467; 3 675. 1468: 3 623. Chiusi, (I) Clusia, Abbatia 1462: 3 282. Chyzar Petrus s. Czyssar. Chmvner Paulus, Cibinieusis li59: 3 193. Chotin s. Ilotin. Christannus plebanus in Etzel, decanus sedis

Megiensis 1469: 3 680. Christiana insula s. Cristian. Christoforus 1458: 3 150; ~ Brassoviensis

1458: 3 103; ~ castellanus de Kykelle-

war 1460: 3 208; ~ de Florencia s. Ita-

licus. Chwpor s. Csupor.

Cib, Kreis Alba. Cheeph. Georgius Magnus. Cibinium, Cy ~ s. Sibiu. Cibs s. Zips.

Kykellewar s. Cetatea de Balta. KykcUew s, Tirnava; ~ decanatus s. Ko-

kelburg.

Ciceu, Kreis Harghita. Chicho castrum 1468:

3 656. 1471: 3 883. Cykh s. Ciuc. Cicilien s. Szekler (land). Cydinum s. Codlea. Kylyeen s. Chilieni. Cllnic, Kelling, Kreis Alba. Kelnek, ~

nynk 1464: 3 409. 3 410. 1465: 3 422.

1466: 3 491. 1469: 3 670. Clmpulung, Ivreis Arge?. Langau, Longo-

campo, Hozzywmezew. Johannes; Lau-

rentius. Cincu, Grosschenk, Kreis Brajov. Senk,

Schenk. Sedes 1458: 3 144. 1466: 3 506.

1467: 3 548. 1468: 3 639, 3 651. 1471:

3 843. 1473: 3 959; iudex regius Johannes

Greb, Georgius Thabyassy. Kinisy Paulus 1471: 3 886, 3 887. Kinteln s. Chlutelnlc. Kyrako 1469: 3 753. Kyralkew s. Konigsteln. Kyralfalwa s. Craiejtl. Kiralia, Ky ~, Ruralkapitel bei Bistritz.

Decanatus 1461:3 245. 1463: 3 322. 1465:

3 414. 1468: 3 617. 1469: 3 680. 1471:

3 862; confraternitas presbyterorum et

laicorum 1467: 3 526. Clrbs Johannes de Apoldia inferiori 1472:

3 929. Kyrka Wolahus 1468: 3 663. Kiren Jakop in Kronstadt 1463: 3 343. Kyrieleis s. Chlrale-i. Kyrschin Johannes, villicus de Botfalwa

1471: 3 902; ~ Tulcn Brassoviensis 1458:

3 121. Cirja, Kerz, Kreis Sibiu, Kerch, de Candelis

1464: 3 362. 1466: 3 464. 1468: 3 665.

1469: 3 701, 3 707, 3 714,3 717, 3 728,

3 746, 3 771 ; gubernator Johannes; Petrus;

abbas Raymundus Perrenfuss. Kys I)enietriiis. iuratus Bistriciensis, exactor " vectigalis 1464: 3 369. 1470: 3 814; ~

Johannes 1473: 3 965. Kyskapws s. Cop«:a .Mica. Kisd, Kyzd capitulum, decanatus 1463:3 322,

1469: 3 680; Elisabeth, relicta San-

drini. Kysdalia 1464: 3 393. Kysderaeter s. Dumltrita. Kyzdy s. Kezdl. Kyserkemezew s. Tirnavioara. Kysfalud s. Satu Mic.

Kysmesther Lucas de Coluswar 1460: 3 222. Cisnadioara, Michelsberg, Kreis Sibiu. Villa

Sibiu. Villa s. Michaelis, Zcnthmyhal-

hegye 1463: 3 339. 1468: 3 642, 3 665.

1469: 3 688, 3 709. 3 717, 3 718, 3 728.

1471 : 3 865 ; plebanus Bartholomeus.

Nicolaus. Cisnadie, Heltau, Kreis Sibiu. Helta, Diss-

noyo 1466: 3 481. 1468: 3 642. 1469:

3 709, 3 717, 3 728. 1471:3 865;plebanus

Bartholomeus, Johannes; villicus Michael

Zydel; iuratus scnior Lodovicus Lwtsch;

Dominicus Literatus; Jacobus, piseta-

rius in Rivulodominarum, Lodovicus,

Michael.

592

1464:

1464:

I4G9:

1469 :

Cislel, Kreis Alba. Chestwe 1460: 3 215.

Cistercieiisis s. Zisterzlensor.

Cvtnek s. Csetnek.

Ciuc, Szeklcrstuhl Cykh 1462: 3 300.

3 36;i. 1472: 3 914. Ciureii lUis Tirgoviste 1562: 3 288. Kiwer Paiil s. Kewer. Clara, relicla Petri de Weresmorth

3 358. 1467: 3 558. 1468: 3 624.

3 703. 1470: 3 801. Clare Johannes. iuratus de Rwppas

3 767. Kiarissiiinen 1460: 3 241. Klausenburg s. Cluj-\apoca. Clejn Michael, gesworu purger von Clawsen-

purg 1473: 3 975. Kleinblasendorf s. Blajel. Kleinkopisch s. Copsa Mica. Kleiulasseln s. Liislau .Mic. Kleimncster, Kysmesther Lucas de Colus-

war 14G0: 3 222. 1563: 3 323. Kleinmiihlbach s. Sebcsel. Kleinpold s. .Vpoldu de Jos. Kleinpropstdorf s. Tirnavloara. Kleinschcuern s. §ura Micii. Kleinschlatten s. Zlatua. Clemens V. papa 1465: 3 445. 14G6: 3 461 ;

~ mag. 1469: 3 765; ~ monetarius Cibi-

niensis 1468: 3 646; ~ de Enyed 1459:

3 173; ~ Literatus 1468: 3 579 ; ~ pleba-

nus in Reusmargt 14G2: 3 308; ~ de Ze-

kelhyd. archidiaconus dc Hwynad, deca-

nus cccl. Albensis Transsilvanae 1472:

3 929. Cleskes Hans, Brassoviensis 1458: 3 121. Clipifex Lucas, Coluswariensis 1461: 3 254. Cloajterf, Klosdorf, Kreis Mures. Miklosfal-

wa 1469: 3 771. klomp Laurencius, Brassoviensis 1464: 3 350.

Symon, iuratus Brassoviensis 1464:

3 344, 3 354, 3 356, 3 405. CIos Matis, Brassoviensis 1458: 3 121. KIos Petrus in Kronstadt 1463: 3 343. Closch in Botfalwa 1471: 3 902. Klosdorf s. Cloasterf, s. Sinmiclauj, Closwar s. Cluj-Napoea. Cluj, comitalus Kolos 1458: 3 110. 3 302. 1463: 3 320. 1467: 3 552. 1468: 1470: 3 794, 3 795.

3 229. 1462:

1464: 3 373.

1469: 3 755.

3 953. 3 970.

1460:

3 324. 3 595. 1473:

CIuj-Manii^tur. Kolozsmouostor, .Monosthor. Conventus monasterii 1458: 3 111, 3 113, 3 155. 1459: 3 169, 3 180, 3 184, 3 199. 1460: 3 204. 3 205. 3 207, 3 208, 3 212, 3 213, 3 222. 3 224, 3 226. 3 229—3 231, 3 233. 1461: 3 248,3 253, 3 255, 3257— 3 259, 3 209, 3 270, 3 273. 1462: 3 302, 3 313. 1463: 3 316, 3 324, 3 335, 3 337. 1464: 3 360, 3 372, 3 373, 3 398, 3 402, 3 406, 3 410, 3 412. 1465: 3 417, 3 422, 3 434, 3 435, 3 442. 1466: 3 449, 3 470, 3 493, 3 508. 1467: 3 510, 3 518, 3 521, 3 538. 3 540, 3 541, 3 544, 3 560, 3 573, 3 575. 14G8: 3 585, 3 591, 3 593, 3 597, 3 599, 3 608. .3 611, 3 623, 3 624, 3 626, 3 664. 1469: 3 681, 3 717, 3 735, 3 736,

3 744, 3 755. 1470: 3 776, 3 801, 3 803, 3 806, 3 830, 3 834. 1471: 3 874, 3 875, 3 878, 3 899. 1472: 3 935. 1473: 3 936, 3 938, 3 939, 3 941 , 3 942, 3 944, 3 952— 3 955, 3 959, 3 960, 3 967; abbas Petrus; gubernator Bartholomeus, Ladislaus; ca- nonicus Dominicus custos, Georgius cus- tos, Stanislaus custos, Gregorius de Lip- pa decanus; conventualis Ladislaus, Ni- colaus; villa Monosthor 1460: 3 222, 3 226. 1461: 3 270. 1466: 3 449. 1467: 3 521. 1469: 3 721; plebanus Jacobus; presbyter Petrus Wegh; iudex Stephanus Hagmas; Georgius Bartha, Thomas Ka- pas. Georgius Koncz, Gregorius Koncz, Dcmetrius. Blasius Ezze, Johannes Ge- barth, Johannes Grywald, Michael Haw- selth, Andreas Hekel, Franciscus Jo, Johannes Magnus, Johannes Nag, Jo- hannes Nebleng, Dyonisius Pasman, Jaco- bus Mensaros, Valentinus Seczel, Lau- rencius Solar, Andreas Zekel; Ambrosius sacerdos . CIuj-Napoca, Klausenburg. Coloswar, Ko- lus-, Klws-, Cluswar, Clawsenpurg. Civi- tas 1458: 3 102, 3 106, 3 124—3 126, 3 131, 3 133, 3 154, 3 155. 3 190, 3 198, 3 229—3 231, 3 254, 3 255,

3 291,

3 335,

3 377,

3 420,

3 437,

3 471,

3 488.

3 514- -3 542,

3 186, 3 207, 3 250, 3 277. 3 318. 3 370, 3 416, 3 434, 3 467, 3 483, 3 502. 3 524, 3 585-

627, 694, 731, 803, 870, 885, 921, 943, 967-

3 285, 3 323. 3 376, 3 417, 3 435, 3 468, 3 484, 14G7: 3 540- -3 593, 3 599, 3 645. 1469: 3 695, 3 715 3 752. 1470: 3 821, 3 835. 3 874—3 876, 3 899. 1472:

3 199.

3 235,

3 267.

3 309,

3 340,

3 381, 3 421,

3 438. 3 472,

3 490. -3 516,

3 549—3 551 3 607, 3 611, 3 671, 3 673,

3 721, 3 723 3 794, 3 795,

1459: 1460: 1461: 1462:

3 312. 3 342. 3 398. 3 427, 1466: 3 476, 3 493, 3 518,

3 935. 3 955, 3 971,

1458: 3 180.

1471: 3 844.

3 878, 3 880,

3 908, 3 909,

1473: 3 936, 3 938,

3 959, 3 960, 3 962,

3 974, 3 975. Castrum

ludex Bartholomeus, Ste

3 180, 3 204. 3 248, 3 276. 1463: 1464: 1465: 3 431, 3 460, 3 481,

, 3494, 3 521,

. 1468: 3 626, 3 692,

, 3730. 3 800,

3867— 3 883 3 916, 3 941, 3 963,

phanus Bertram, Lucas Kerekes, Jo- hannes de Longocampo, Nicolaus Zeech, Egidius Zabo, Johannes Zegen; viceiudex Nicolaus Kawtosch; notarius IHartinus de Birthalom, Petrus; notarius publicus Ste- phanus Mathiae Graws, Stephanus natus Gregorii, Joliannes Zaaz; iuratus civis Barthws, Petir Broda, Petrus Buda, Mar- tinus Kermissar, Cleyn Michil, Johannes Koch, Kron Johannes, Petrus Czyssar, Barthws Feyer, Martinus Goltsmit, La- dislaus Hwnyad , Nicolaus Jacob, Mar- cus Janusz, Johannes Lampricht, Ambro- sius Literatus, Miclossy Jacab, Michael Nemes, Georgius Sartor, Petir Sattler, Michil Schoerel, Johannes Sellipar, Jo- hannes Syweges, Valentinus Syweges; ci-

593

vis Nicolaus Alberti, Stephanus Alberti, Barlholoraeus Aurifal)er, Nicolaus Ba- der, Pelrus Balog, Gaspar Berthalan. Leonardus Bwlchyn, Ladislaus Kalmar, Keli Johannes, Stephan Kewthler, et con- sors Dorothea, Lucas Klejaimester, Ste- phanus Kolb, et uxor Ursula, Graws Balthasar, Kwrmasser Johannes, Eras- mus Engel, Mathias Faber, Unthonius Fabianus, Stephanus Feyr, Johannes Hal- zel, .\Iichael Hawenschylt, Anthonius Hencz, Valentinus Heneng, Johannes Herczeg, Caspar Herman et consors Ca- tharina, Johannes Herman, Stephanus Hon, Johanues Petri Mathiae, Franciscus Ilalicus, et coniux Barbara, Johannes Lach, Gregorius Layos, Johannes Lewth- weyn et consors Dorothea, Johannes Loli, Johannes Lukachy et filius Martmus, consors Katharma, Johannes Magnus, Johannes Marky, Petrus Mathiae, Jaco- bus Mehfli, et fil. Margaretha, Elias Nyrew, Nicolaus Pether, Nicolaus Petri- mathie, Jacobus Polkyscher, Prokoppus, Crislamius Rawas, Johannes Rawas, Sle- phanus Rawas, Leonardus Rewch, et cou- sors Veronica, Johannes Rywch, Johan- nes Schleffer, Jacobus SchleWnyug, et consors Dorothea, Skurgis Valentin, Johaimes Sygin, Laurencius Sygin, Sil- vester, Valentinus Syweges, Melchior Sleffer et consors Margaretha, Nicolaus Sompol, Thoinas Sutor, Paulus Swarcz, Georg Theges, Bartholomeus Wayz, Anthonius Veres, Laurencius Wermeser, et consors Agnes, Georgius Zaaz, Ste- plianus Zabo, Jacobus Zechy; plebanus Gregorius: capellanus Andreas, Bartho- louieus, Balthasar, Matheus, Michael, Joaimes; sacerdos Achatius Kesmar- ker, Petrus Grawn, Johanues Musura, Paulus, Steplianus; Kloster des Hl. Anthonius 1458: 3 155; Karmeliteror- den 14G5: 3 445. Augustiner-Ereraiten 1459: 3 180. 1465: 3 445; Dommi- kaner 1462: 3 276. 1464: 3 345. 1465: 3 432, 3 445. 3 460. 1466: 3 461.1467: 3 53U. 1471: 3 878, Prior Georgius Henricus; Franziskaner 1465: 3 445; lios- pitalis b. Elizabeth 1471: 3 S78, magister hospitalis Petrus; hospitalis s. Spiritus 1471: 3 878; calandus (frateriiitas) sar- torum cccl. parochialis 1463: 3 331. 1466: 3 493; fraternitas cerdonum 1465: 3438. Statuten der Klausenburger Schmiede 1467: 3 542, der Goldschmiede 1473: 3 974, o 975; Anthonius Aurifaber, Mar- tinus Aurifaber, mag. Nicolaus Bahieator, inquilina Barbara. Benedictus, Anna Kar- ko, Margaretha Chekerey, Lucas Clipifex, Andreas Kolhler, Veronica Kolliler, Ni- eolaus Czikker, Erasmus, Andreas et Fabian Faber, Symon Faber, Laurencius Fabiani, Nicolaus Feyer, Sigismund Fewr-

lich. Johannes Forsth, Micliil Goltsmit, Paul Goltsmit, Gregorius, Hano Lauren- tius, Andreas Hanyschel, Hazunflesch,

Johannes Herman in suburbio, et uxor Dorothea, Anna Hwnyady, Ladislaus Jakchy, Jeronimus, Johannes, Michael Irhagyartho et filla Agnes, Laurentius Lapicida, Leonardus, Laurencius Littera- tus et claustrum monalium b. Egidii extra civitatem 1459: 3 180;uxor Anna; Mathias Literatus; Meydel Johannes et fil. Erasmus; Paulus Niger; Petrus Ora- gyarto; Michael Otthe; Cristannus Sartor, Johannes Sartor, Margaretha Schleffer, Johannes Serator, Petrus Serator, Antho- nius Symon, Balthasar Sprenges,Stephanus Sutor, Michael Tanczmester, Blasius Thoth, Jacobus Wayda, Blasius Zaaz, Paulus Zekeres, Petrus Zoemer.

Clusiensis diocesis s. Chiusi.

Clwswar, CIus s. CIuj-AIapoca.

Knin (YU) Thinin. Episcopus Marcus, Ni- colaus .

Knisy s. Kinisy.

Kuoehinhewer Johannes, iuratus Zegeswa- riensis 1473; 3 977.

Kuoer Johannes de Apoldia superiori 1472: 3 929.

ivuoll Miehael, civis oppidi Sz. Agotha 1467: 3 548. 1470: 3 833.

Kokas s. Kakas.

Koiielburg, Kapitel, decanatus Kikellw 1469: 3 680; archidiaconus Nicolaus Buda s. Cetatea de Balta.

Koch lohannes, iuratus de Koloswar 1466: 3 476.

Kochard s. Cucerilea: ~ s. Lunca Murc.jului.

Codlea, Zeiden. Kreis Brajov. Feketehalom, Cydinum 1463: 3 315. 1471: 3 863; Ni- colaus villicus; Valentinus Faber; Hyl, uxor Mathiae; Nicolaus Weres.

Codor, Kreis CIuj. Kodor. Johannes fil. Petri ; Ladislaus fil. Nicolai.

Cojocna, Kreis CIuj. Kolos, Colos, Kolwsak- na 1469: 3 755. 1470: 3 794, 3 795, 3800 1471: 3 885. 1472: 3 885. 1472: 3913. 1473: 3 941, 3 971 ; iudex Clemens Ceclas; iurati Marcus Wass, Barnabas Sartor. Jacobus Suky; plebanus Dominicus; ar- chidiaconus Gcorgius; Johannes Thobol.

Coico aus der Walachei 1464: 3 351.

Koeh Johannes, iuratus de Koloswar 1466: 3 274, 3 475, 3 493.

Kolb Jlatbias, civis Cibmiensis 1462: 3 275; ~ Stephanus, civis de Coloswar 1467: 3 550 et Ursula consors.

Koln (D), Colonia 1464: 339G.

Coloca s. Kalocsa.

Kolos s. Cluj und Cojocna.

Colosmonoslra, Kolozs '- s. Cluj-Mana^tur

Koloswar, Co ~, Colus -^ s. Cluj-Napoca.

Kolosvvari Johannes de Cibinio 1458: 3 130.

Kolwsakna s. Cojocna.

Comana de Jos, Kreis Brajov 1469: 3 766. de Sus 1469: 3 766.

Comania, ~ ni s. Kumanien, -anen. Komlos s. Hopsylen.

Komorn, Komarom (H) 1466: 3 495—3500. Compostela (Sp) ~ tella 1462: 3 281.

Koncz Georgius in Monosthor 1461 : 3 270 .

594

KSuigstctu, Burg im Torzburger Pass. Kyralku

.Kyrahk 1458: 3 100. 1459: 3 197. 1460:

3 217; castellanus Michacl Masa. Conrad s. Korlath. Conrudus, Clion- nionclarius Cibinicnsis.

exactor vectigalis 1468: 3 G14, 3 64G.

146»: 3 70 j, 3 714. 1470: 3 804. Koustantinopel, C-polis 1462: 3 2S1. Oop^yu .Mare, Giosskopisch. Kreis Sibiu. inaior

Kappusch I46I : 3 252 ; plebanus Johannes.

capcllanus I.adizlaus. Cop$a .Mioa, Kleinkopisch, Kreis Sibiu.

Kyskapws 1463: 3 340. Korialli LadisiaiLs, Conrad, Cunrad. iuralus

Bistriciensis 1461: 3 2G1, 3 262. 1464:

3 378. 1465: 3 426. 1468: 3 580, 3 583,

3 598, 3 616. 1469: 3 G82. 1471: 3 871. Corniilei, Harwesdorf. Kreis Sibiu. Hortlio-

bagh 1466: 3 463, 3 477, 3 485. 1467.

3 558, 3 558, 3 560, 3 573. 1468: 3 616.

1469:3 703. Corneui, Kreis CIuj. Zilkerek, BenedictGeb-

liartti. Cornejti, Kreis Murc?. Sewenfalwa, Kcnd

1462: 3 313. 1464: 3 379; .\nthonius, Eli-

sabeth, Petrus, Stephanus. Corona s. Brasov. Korrad Georgius, civis Cibiniensis 1469:

3 718. Korseon Claus de Uobircow 1462: 3 308. Corviuejti, Niederneudorf, Ivreis Bistrita-

Xasaud. Wyfalw 1462: 3 202. 1468: 3 610.

1473:3 938,3 942, 3 954. Kosd, ~ zd, Ruralkapitel 1463: 3 222. 1469:

3 680; decanus Stephanus. Cojeiu, Kreis Salaj. Kusal, Petrus, Johannes

Jakch. Kosice s. Kaschau. Costandiu gramatik 1464: 3 349. Kosztolamy, (H). Koztolan 1467: 3 513. Kothlcr .\ndreas et Veronica de Coloswar

1473: 3 943. Cotnieana, Kreis Arges. Kloster 1471: 3 8GG. Covej, Kabisch, Kreis Sibiu. Kewesd 1467:

3 549. 3 574. 1469: 3 748. 1470: 3 820.

3 834. 1472: 3 910. 1473: 3 978. Cozia, Kreis Vilcea. Kloster 1473: 3 961. Krakau, Ivrakow (Pl). Cracovia 1459: 3 199.

1472: 3 907. Crako s. Criciu. Craciuuelude Sus, Kreis Alba. Karachonlalwa

1462: 3 313. Craic^ti, Kreis Murc?. Kyralfalwa. Briccius;

Simon fil. Sandrini. Crasua, comitatus 1473: 3 946. Craus liaitlias.ir, civis Coluswariensis 1461:

3 254. 3 267; ~ Niclos geschworener

purger in Hermanstadt 1471 : 3 871 . Krelisbacii fluvium. Kryzpah 1467: 3 569.

1471: 3 895. Kreclier Matbias, villicus de Apoldia superiori

1472: 3 929. Krechmer, Krochmar Jacobus, iuratus Bis-

tricicnsis 1458: 3 118. 1464: 3 369. 3 398.

1465:3 425. Creeta, iudex Brassoviensis 1459: 3 1G8. Crestel von Midwiscb 1468: 3 668.

Kreuzburg s. Tellu.

Kryalio 1469: 3 753.

Cribari 1470: 3 793.

Criciiu, Kreis Alba. Crako 1460: 3 213;

plebanus Johanncs, Petrus. Cri.s, Kreisch, Fluss. Keres 1473: 3 965. Crlsptis Johannes, iuratus Brassoviensis 1462:

3 296. Cristannus dictus Gereb von Bulkesch 1460:

3 208; ~ doleator Cibiniensis 1468:

3 646; -^ plebanus in Insula Christiana

1471: 3 865; ~ ordinis praedicatorum

Segeswariensis 1467: 3 573. Cristyan Transalpinensis 1460: 3 218. CrLstian, Grossau, Kreis Sibiu. Insula Chris-

tiana 1461: 3 247, 3 252. 1464: 3 389.

1465: 3 430; plebanus Cristannus; Mi-

chael; ~ Neustadt, Ivreis Bra?ov; ~ Nova

Civitas 1464: 3 403. 1467: 3 511; iudex

Jacobus; plebanus Ladislaus. Cristina, consors Nicolai senior de Wyzakna

1465: 3 432. 1466: 3 503. 1467: 3 517. Cryszbach. ~pali s. Krebsbach. CriJ, Deutschkrcuz, Ivreis Brasov. Villa st.

Crucis, Kerezthwr 1466 : 3 450, 3 771 ;

scolasticus Valentinus. Kroatien, Croacia ~ rex Mathias; banus

Blasius Magyar; Emericus de Zapolya. Kroclmiar s. Kreehmer. Kron Johannes, iuratus de Coloswar 1471:

3 878. Crouer Nicolaus. iuratus Cibiniensis 1469:

3 767. 1472: 3 916, 3 921. Kronstadt. Cronen s. Brajov. Crucis, villa s. Crit. Crudner Andreas, iuratus de Salisfodio 1469:

3 767. Crush Hans, Brassoviensis 1458: 3 121. Csabr.id (H). Chabrad. Damianus Horwath. Csetnek (H). Chetnek 1466: 3 486. Csupor, Chw ~, Cha ~, Nicolaus de Monozlo.

vaivoda Transilvanus, comes Siculorum

1468: 3 582, 3 610, 3 613, 3 648. 1469:

3 675, 3 714. 1470: 3 820. 1471: 3 849,

3 872, 3 879, 3 890. 1473: 3 936, 3 938,

3 942, 3 957, 3 973. Kwkellew s. Tirnava. Cueerdea, Kreis Mures. Kochard 1470: 3 812.

1473:3 955. Cueiulata, Kreis Brasov. Kwthkwlath 1469:

3 766. Cultellifaber Antlionius, capellanus in Czi-

binio 1469 : 3 688 ; ~ Matheus de Gyalo

1466: 3 466. Kunrad s. Koriath.

Kwman, ~ na s. Comana de Jos, ~ de Sus. Kumanen, Comani 1459: 3 158. Kumanien. Comania, rex Mathias. Cund, Reussdorf, Kreis Mure? 1465: 3 439. Kunrad Vallin, villicus de Dobircow 1462:

3 308. Cun{a, Zekeschdorf, ICreis Alba. Zekes 1467:

3 520. Kivprer Micliael, iuratus Bistritiensis 1464:

3 369. Curciu, Kirtsch, Kreis Sibiu. Kerews 1459:

3 191.

595

KureComan, Bojare der Walachei 1460:3 20C.

Curia, Petrus.

Kwrmasser Joliaiines, Martinus, cives de Co-

loswar 1459: 3 199. Curriiex i^eouardus, 14U8: 3 616. KurscUuer Ueuivtrius, iuratus Bistritiensis

1458: 3 113. 14G7: 3 571. Curtea de Argej, Argensis civitas 146G: 3 462.

3 464; episcopus Jacobus, Rajniundus

Perrenfuss. Kusal s. Cojeiu.

Kuscli Frone Brassovieusis 1458: 3 121. Kutura Georyius de Prasmar 14«»: 3 673. Kwttiliwlatli s. Cuciulata. Czaczcze s. Suceava. Czecz i\ieolaus, iuratus Cibiniensis 14G9:

3 671. 147^:3 916. Czekelen s. Szcliler. Czeycz aiymed Brassoviensis 145U: 3 121.

Czerriu Joliauies Zegeswaritnsis 1473: 3 977.

CzetscU s. Sici.

Czil)inium s. Sibiu.

Czililier Nicolaus et Margarethe de Coloswar

1461 : 3 248. Czigler s. Zyylewer. Czilir familiaris 1473:3 957. Czyp lansch, Brassoviensis 1458: 3 121. Czyr AlatUe 1458: 3 121. Czyssar, Chjzar Petu-, iuratus de Cotoswar

1468: 3 o99. 1473: 3 975. Czoltuer Jotaaiiiies senior, iuratus de Muklcen-

dorf 1461: 3 249. Czucze s. Suceava. Czonliabuncli Itartholomeus de Brassovia,

exactor vectigalis 1470: 3 SU4. Czupperer Michel 1473: 3 953. Czvvliysch de Botfalwa 1431: 3 902.

Daal s. Deal.

Dablca, Kreis Mure?, Doboka, Michael, Ni- colaus, archidiaconus Dominicus; ~ co- mitatus 1458: 3 110, 3 111. 1463: 3 320, 3 324. 1464: 3 406. 1467: 3 575. 1468: 3 610. 1469: 3 723. 1470: 3 824. 1471: 3 841. 1472: 3 931. 1473: 3 938, 3 942.

Daia, Thalheim, KreisSibiu, Dalya, Dalheyni 1466: 3 485; plebanus Michael; ^ Deun- dorf, Kreis Mure?. Szazdalya comes Va- lentiuus Gercb, Emericus, Johannes; ~ Kreis Murej, Dalyan 1473: 3 953.

Dalmatien. Dahnacia, rex Mathias; banus Blasius Magyar; Emricus de Zapolya.

Dan II. Woiwode der Walachei 1459: 3 170, 3 175, 3 176; ~ Pratendent 1459: 3 170, 3 175, 3 178. 14G0: 3 206, 3 210.

Dauubium s. Duuarea.

Daper Itlos Brassovieusis 1458: 3 121.

Daraws s. Draujeni.

Darcz Johannes, comes Siculorum.

Darien episcopus Valeutinus.

David, banus de Balvanos 1458: 3 139.

Deaj, Kreis Mure?. Deeslalwa 1467: 3 518, Augustinus iobagio.

Deal, Ivreis Alba. Daal 1464: 3 409, 3 410. 1465: 3 422.

Debrete (H;. Debrete, Michael.

Deginth Ladislaus, iuratus de Mukkendorf 1461: 3 249.

Dej, Desch, Kreis Cluj. Dees, Des 1458:3 138, 3 139. 1465: 3 443. 1466: 3 473, 3 486, 3 498. 1467: 3 529, 3 555. 1468: 3 585, 3 597, 3 636, 3 667. 1471: 3 851, 3 870, 3 877, 3 891, 3 894; camara 1471:3 870. 1473: 3 950. 3 951, 3 904; comes camarac, camararius Eraericus Literatus de Zapulya, Angelloni Italicus de Plorencia, Johannes Gereb de Wyugarth, Emericus Zyndi, Laurencius de Bayon, Albertus Fodor, Stephanus Irk; iudex Stephanus Thoth; sigUlator Petrus Literatus.

Deleuii, Kreis Mures, Scharos 1464: 3 400.

Deraetherpathaka s. Dumitra.

Demelrius, Erzbischof von Gran 1460:3 234;

~ episcopus lauriensis 1468: 3 594, 3 648.

1471 : 3 849 ; ~ de Monosthor 1461 : 3 270,

~ de Nyoythod 1462: 3 300; ~ keuezius

de Theczlin 1472: 3 929; ~ s. Gereb. Dengeleg s. Livada.

Dengil Georgius de Grozschwin 1469: 3 767. Der Antal Brassoviensis 1458: 3 121. Dersanovicz, Greyorius 1462: 3 300. Desew de Lossoncz 1458: 3 138, 3 140. 1460:

3 223. 1461 : 3 255 ; ~ Anthonius de Patha,

comes comitatus Koloszs 1460: 3 229.

1464:3 398; ~s. Ladislaus. Oesevvli Johannes de Zenthmargitha 1467:

3 529. Dewecher s. Diviciorii Mari. Deutschkreuz s. Crij. Deutschpien s. rianu de Jos. Dyag s. Literatus. Dybser s. Dip$a.

Dik Paulus Brassoviensis 1463: 3 325. Didrih s. Dridu. Dyenesy Johannes 1464 : 3 381 . Dilke Peter, Brassovicnsis 1458: 3 121. Dinibau, Kreis Mure?. Dombo 1462: 3 279.

1464: 3 361, 3 379, 1465: 3 417. 1467:

3 543. Dimbovi{a. Dombavichc, -ieza castrum 1460:

3 218, 3 227; fluvius 1458:3 127. 1460:

3 236. Dynkclsp;l Micolaus magister 1461 : 3 256. Dyod s. Stremt. Dionysius de Hozuwazo 1458:3 105,3 112; ~

arcliiepiscopus Strigoniensis 1459: 3 193.

1461:3 247. 1462: 3 281. Diosgyor (H) 1460: 3 228, 3 264. Dip^a, Durbach, Kreis Bistrita-Nasaud. Dip-

se, Dybser 1469: 3 672. 1472: 3 930; iura-

tus Johannes Arnold.

Dyuglo castrum 1468: 3 660.

596

Dlvirlorli ^lari, Kreis. CUij Dewechpr 1473:

3 9(2.

Dyznoyo s. VSIeni de Sliire?.

Dobcreczin Brassoviensis H^S: 3 121.

Dnbircn. Dobring. Krcis Sibiu. Dobircov H(;2: 3 3aS: seniorcs Valtin Kiinr.Td, Clauss Korsenu, Valtin Svobin.; Lauren- ciiis.

Doboka. Bojare der Walachei HfiO: 3 206: ~ s. Dabica.

Dobocz s. Duboz.

Dobricha Woyko, consiliarius Transalpinciisis 1460: 3 218.

DoleatorMathias, iuralus de Baromlaka I4(>0: 3 239; ~- Nicolaus iuratus Zeseswariensis 1473: 3 977; Petrus. iuratus de Barom- laka 14fi0: 3 239.

Dolnya Lendava (YUV Alsolindwa. Nicolaus fil. bani; Petrus notarius.

Domboviche. ~ icza s. Dfmbovila.

Dombo s. Dlmbau.

DoniinikaDcr. ordo praedicatorum 14G1 : 3 246. 3 268. 1464: 3 346. 146«: 3 449. 1468: 3 600: Gencralauditor Cristianus Bonlei; vicarius Thomas Siculus; provin- cialis Pctrus de Megyes; s. auch Brajov, Cluj-Napoca. Sighisoara.

Dnniinicus plebanus de Colos. subsigilator in Zeck 1471 : 3 888. 1472: 3 907. 3 ols ; ~ custos inonasterii de Colosmonostra 1460: 3 235. 1467: 3 541; ~ archidiaconus de Doboka 1459: 3 198; ~ Plebanus de Felici loco 1461: 3 249; ~ Literatus de Heltha 1469: 3 718; ~ de Ikthar s. Beth- len; ~ de Nyothod 1462: 3 300: ~ de Pathk 1470: 3 834; ~ Propst von Stuhl- weissenburg, coines camerarum salium 1472: 3 933. 1473: 3 945, 3 960. 3 972 ; ~ plebanus de Wyzakna 1467: 3 573.

Donau s. Dunaren.

Donnersmarkt s. Jlanarade.

Door, Dor Johannes de Megves 1464: 3 361, 3 378, 3 379. 1467: 3 543; ~ Katherina uxor Johannis ; Elysabeth fil. Johannis ;

~ Gaspar de Megyes 1464: 3 397. 1467:

3 544. Dorothea uxor Nicolai de Bringis 1464: 3 387;

~ consors Svmonis de Felsebolya IS.SS:

3 134. Do;tat, Thorstadt, Kreis Alba. Hozywthelek.

Mclchior, Michael, Slephan. Draag s. Dragu. Draas s. Draujcni. Drag de Belthek 1468: 3 648. Dragfy Nicolaiis de Belthek 1473: 3 965. Draghettis Michael de. canonicus eccl. Bono-

nensis et Bachiensis vicarius 1466: 3 466. Draginer Iwan, Brassoviensis 1458: 3 121. Dragoniir, Bojare der Walachei 1460: 3 206.

1463: 3 338. Dragu, Krcis Salaj, Draag, Oswald. Sigis-

mundus. Dra?ov, Troschen. Kreis Alba 1468: 3 664. Drau«!eni, Drass. Kreis Brajov. Daraws. Lau-

rencius Greb. Dresden (DDR). Dresdin. Wenczesslaus. Dridu. Kreis Ilfov. Didrih 1468: 3 631. Duboz, Kreis Timi?, Dobocz. Johannes. Uumbravcni, Eppeschdorf. Elisabethstadt.

Kreis Sibiu. Ebesfalwa 1468: 3 610. 1473

3 938, 3 942, 3 954: Benedictus. Dumbravioara . Kreis Mure?. Sarombcrk 1464

3 402. 1470: 3 823. Dumbravita, Kreis Brasov. Swnyokzegh 1470

3 824. ' Dumitra, Mettersdorf, Kreis Bistrita-NasSud.

Nagdemeter 1472: 3 930; iuratus Andreas

Breiber (Prayfar). Dumitra, KreisAIba. Demetherpathaka 1466:

3 .508. 1469: 3 735, 3 744. 1470: 3 776. Duniitrita, Waltcrsdorf, Kreis Bistrita-N;'i-

saud! Kvsdemeter 1461: 3 262. 1465:

3 436. 1467: 3 522. Dumitru aus Tirgoviste 1462: 3 288. Dunarea, Donau. Danubium 1466: 3 484.

1468: 3 606, 3 619, 3 627. 1470: 3 802,

3 826. Diirrbach s. Dip^a.

Ebesfalwa s. Dumbraveni.

EkenpergerBalthasar, camerarius 1466:3 469.

Eger s. Erlau.

Egidius s. Sabo.

Egrcsch s. Igrij.

Ehrgang s. Ernea.

Eibesdorf s. Ighi;u \ou.

Eiben Georgius, Ev-, Avben. iudex Bistricien- sis 1458: 3 118. 1460: 3 201—3 203. 1465: 3 425. 1467: 3 571. 1471: 3 871. 3 888, 3 890, 3 894. 1472: 3 918. 1473: 3 943.

Eisenburg (A). Castrumferreum, Thomas praepositus.

Elderbach Pertholdus de Monyorokerek, vai- voda Transilvanus, comes Siculorum 1464: :; 424. 1167: 3 544.

Eldisch Stan, Bojare der Walachei 1460:3 2U6.

Elias plebanus de Rivulidominarum 1467:

3 571; ~ Servatius Zcgeswariensis 1473: 3 977: ~ s. Parvus.

Elyws de Thorozko 1467: 3 544.

Elizabelh genitrix regis Mathiac 1458: 3 124, 3 125. 1459: 3 167, 3 193. 1463: 3 317, 3 319, 3 336; ~ Witwe nach Thomas Ba- lad 1464 : 3 361 , 3 379 ; ~ de Cibinio 1469 : 3 688 ; ~ de Corona 1470 : 3 840 ; ~ Elisa- beth von Drag 1469 : 3 744 ; ~ de Galto 1458: 3 134, 3 157. 1471 : 3 873 ; ~ relicta Sandrini de Kyzd 1466: 3 459.

Elisabethstadt s. Dumbravcni.

Em«rieus de Bogat 1469: 3 744 ; ~ de Czetsch 14.58: 3 107; ~ de Dalya 1470: 3 805 ; ~ de Palocz, mag. pincernarum 1465: 3 424. 1468: 3 594; ~ arcliidiaconus, plebanus de Thorda 1459: 3 198. 1465: 3 433 ; ~ literatus de Zapolya, comes camerarum

597

salium, gubemator Bozniae, banus Dal- raaciae, thesaurarius, comes Scepusiensis 1458: 3 139, 3 149, 3 150, 3 152, 3 153. 1459: 3 160. 1464: 3 388. 1465: 3 421. 1467: 3 544; ~ de Z\Tid camerarius de Dees et Zeck 1462: 3 306. 1464: 3 381 .

Emerllch Johannes. iuratus de raapno Hor- reo 1469: 3 708.

Enciu. Kreis Bistrita-Nasaud. Ench 1468: 3 610. 1473: 3 938, 3 942, 3 954.

Engedinum, Engeten, Enyed s. Aiud.

Engel Erasmus. civis de Coluswar 1 460 : 3 222 .

Ennthaimer Mertt, Stadtrichter von Wien 1469: 3 716.

Eppeschdorf s. Dumbraveni.

Erasmi Bartholomeus, Brassovicnsis 1463: 3 333.

Erasmus von Klaiisenburg und Frau Anna 1469: 3 716.

Erked s. Archiud.

Erdcli Ladislaus. Nicolaus. Stephanus ~ dc Sorakerek 1470: 3 776 ; ~ Steplianus de Somkerek, vicevaivoda Transilvanus 1450: 3 188. 1462: 3 283. 1463: 3 326. 1464: 3 377. 14S5: 3 423. 3 427, 3 431, 3 433. 1466: 3 455, 3 457, 3 459. 1467: 3 544. 1469: 3 735.

Erdegh, ~ dewgh Michael, civis Brassoviensis 1468: 3 633, 3 647. 3 648.

Erdely '~ Zenthgewrgs. SlngcorgiudePSdure*

Erged s. Archiud.

Erlau, Eger (H). Agria 1460: 3 215. 3 217. 1461: 3 266. 1468: 3 594. 3 598. 1469: 3 682; episcopus Johanncs, Ladislaus; praepositus Albert.

Eremitarum ordo s. Cluj-Xapoca.

Ernea, Ehrgang. Kreis Sibiu. Erney 1468: 3 610. 1473: 3 938, 3 942. 3 954.

Ernci, Kreis Mure?. Ernye 1464:3 402; Geor- gius, Stephanus, Paulus Zekcl. Fhimamen Zazfeld, Zazpathaka.

Ernsth, Ereusth. Erwsth Johannes, admini- strator vectigalis. thesaurarius, comes Zoliensis 1467: 3 534. 3 556. 3 558, 3 560, 3 573. 1468: 3 615, 3 640. 3 663, 3 666, 3 667. 1469: 3 674, 3 885, 3 714. 1470: 3 774, 3 783, 3 821, 3 830, 3 838. 1471 : 3 867—3 870. 3 879, 3 888, 3 889, 3 891, 3 896. 1472: 3 926. 1473: 3 945, 3 972 ; ~ Johannes fil. Joliannis 1467: 3 560, 3 .573 ; ~ Sigismundus til. 1467: 3 560, 3 573.

Esztergora s. Gran.

Etczel s. .\tel.

Eufien IV, papa 1461 : 3 246. 1466: 3 449.

Ewlthwen s. Heldenbury.

Ewsy Ladislaus de Hydegkwth 1467: 3 573.

Ezthyen s. Stoiana.

EzzcBlasius de Monosthor 1461 : 3 270.

Faber Andreas Coluswariensis 1461 : 3 254 ; ~ Caspar, iuratus de Baromlaka 1460:3 239; ~ Cristannus, iuratus Bistriciensis 1473: 3 950; ~ Fabian Coluswariensis 1461: 3 254 ; ~ Martinus de Prasraar. iuralus de Megys 1470: 3 792. 1471: 3 848; ~ Mathias, civis de Coloswar 1468: 3 593. 1470: 3 803 ; ~ Petrus, iuratus de Stolczni- burg 1469: 3 767 ; ~ Svraon de Coluswar 1466 : 3 468 ,3 481. 1467 : 3 51 4 ; ~ Valen- tinus in Feketehalora 1463: 3 315.

Fablan von Igal, Ordensraeister der Franzis- kaner in Ungarn 1460: 3 241.

Fabiani Laurencius de Coloswar 14S0: 3 225.

Fabianus .Anthonius, civis de Coloswar I4B8: 3 593; ~ iudex de Thyws 1468: 3 604.

Fdfiara^, Fogarasch, Kreis Brajov. Fogaras, Fugarisch. districtus. provincia, terra 1460: 3 224. 1462: 3 304. UGi: 3 392, 3 393. 1466: 3 463. 1467: 3 576. 1468: 3 577, 3 613, 3 651, 3 652. 1469 : 3 705. 3 730, 3 763, 3 766, 3 76S, 3 769. 1470: 3 827, 3 831. 1471: 3 886. 3 887. 1472: 3 927— 3 929; indices 1469: 3 701. 3 705, 3 757. 3 766. 1471: 3 864. 1473: 3 947; opidum 1464: 3 353; dominus terrae Dan ; offi- cialis Sebastianus Zalay; plebanus Johan- nes Albus; Johannes Ryraer.

Fayes s. Fcisa.

Farkas Andreas, civis Bystriciensis 1459: 3 192; ~ Johannes de Zerdahel, vicevai- voda Transilvanus 1459: 3 181, 3 184.

3 188. 1463:3 326; ~ Johannes, farailiaris 1465:3 436.

Farkasthelke s. Lupu.

Farkasthelky, ~ kyn s. Furkcsehdorl.

Farnas s. Sfaraij.

Fawl Geor()ius Cibiniensis 1468: 3 6 16.

Fazokas Stcphanus in Wyfalw 1463: 3 315.

Fekete Michael in Borgo 'I4K6 : 3 509 ; ~ Mar- garethe s. Sleyffer; ~ Thonias de Enycd 1462: 3 293.

Feketehalom s. Codlea.

Feketctho s. Negreni.

Feder Johannes Cibiniensis 1459: 3 193.

Feyer Barthos, iuratus de Coloswar 1458: 3 124—3 126; ~ Georgius de Pest, collcc- tor proventuum vectigalis. officialis de Wvzakna 1468: 3 618. 1469: 3 674, 3 684. 1470: 3 793. 3 798. 3 814. 3 832. 1473: 3 965; ~ Lorenz 1458: 3 121 ; ~ Mathias, civis Brassoviensis 1465: 3 424; ~ Ni- colaiis dc Koloswar 1469: 3 721 ; ~ Step- hanus. iuratus Koloswariensis 1466: 3 467, 3 476. 1468: 3 599; 1471: 3 875. 3 899; ~ Thomas von Weissenburg 1461: 3 258.

Feyerd s. Fciurdeni.

Feyereghaz S. .Albcsti s. .\lbe.stii Bistritci.

Fcyr s. Feycr.

IVisa, Krcis Alba. Faycs 1462: 3 313.

Feiurdeni, Kreis CIuj. Feyerd, iudex Stepha- nus 1470:3 794. 3 795^3 800. 1471:3 844. Ii73: 3 911.

Fcldioara. Marienburg, Kreis Brasov. Feld- war. Castromariac 1459: 3 163, 3 176.

598

1462: 3 275. 3 279. 1463: 3 315. 1467:

3 562. 3 569. 1471: 3 863. 3 895; iiidex

Stephaniis; Stephanus Fazakas. Mafhias

Literatus. Petrus Myskc. Benedictus Par-

vus. Michael Wcusch; plcbanus Andreas. FoleacM, Kreis Cluj. Fclek 1468: 3 607. Fcleag, Altflaiscn. Krcis Mures. Feleky. Jo-

hanncs. fil. Pauli. Felfalu s. Susenl. Felsebes s. Sebij. Fenes s. Florejtl. Felsebolya s. Buia.

Ferwlieh Siflismund de Coluswar 14G0: 3 225. Fettendorf "boi Biertan. Fethendorf. pradium

1468:3 610. 1473:3 936. Fewldwar s. Razboienl-Cetate. Ffolyna" s. Folnagh. Flbes Petrus, Phibes. iuratus de Cibinio, exac-

tor vectigalis 1458: 3 130. 1466: 3 456.

1469: 3 767. 1470: 3 793. Filpl^a Mare, Ungarisch-FIapsdorf. Kreis

Mures. Filpis, Mag^arfvlpes 1458: 3 113.

1459: 3 189. 1461: 3 253. 3 264, 3 265.

1462: 3 305. 3 311. Filpi^u Mie, Sachsisch-Flapsdorf, Kreis Mu-

res. Zaazphvlpes 1458: 3 113. 1459: 3 189.

1461: 3 253, 3 261. 3 265. 1462: 3 305,

3 311. Fylthews Johannes, iobagio 1467: 3 573. Flasbortt son, Brassoviensis 1458: 3 121. Fiaschner, -nar Johannes, iuratus Cibiniensis

1466: 3 456. 1471: 3 852. 3 872, 3 873. Fiasner Petrus, Cibinicnsis 1471: 3 873. Flazner Stephanus. Cibiniensis 1459: 3 193. Fleischer s. Carnifex. Fleseher.Mcles von Suceava 1473: 3 958. Florenz (1), Firenze. Florencia. Angelloni

Italicus, Cristoporus Italicus. Florejti, Sachsisch-Fenisch. Kreis CIuj. Zaz-

fenes 1466: 3 467. 3 476. 1470: 3 806; plc-

banus Stephanus; capellanus .lohannes;

vitricus Johannes Modrer. Flosawe villa s. Poiana Sibiuiiii, Fodor Aibertus, comes salium de Dees 1471:

3 877. Fodor Johannes, civis Brassoviensis 1458:

3 129. Fogaras, ^ asch s. Fagara.s. Foinagh, ~nyag Jacobns, civis Brassoviensis

1470: 3 800. 1473: 3 965. Folt, Kreis Hunedoara. Folfth Ladislaus.

Forynthverew s. Guldenmunzer.

Foro Philistorum s. lasil.

Forro Ladislaus de Haporthon, dicator 1466:

3 4.52. 1468: 3 581. 1470: 3 824 ; ~ Mi-

chael de Zenthgergh 1460: 3 228; ~ Ni-

colaus dc Belen 1463: 3 314. 1472: 3 934;

(~ Oswaldus de Haporthon 1466: 3 452.

3 496. 1470: 3 824; ~ Symon de Belen

1460: 3 228. 1463: 3 314." Forsth Joh.nnnes in Coloswar 1472: 3 935. Frank, siebenbiirgischer Woiwode 1465:

3 439. Franciscus tituli st. Eustachii cardinalis

1467: 3 526; ~ dc Rivulidominarum

1459:3 174; ~ de Zenthywan 1464:3 373. Francz Johannes de Meldembcrg 1469: 3 767, Franczvos Crlstannns, iuralus Cibiniensis 1472:

3 916. Franziskaner-Obscrvanz, ordo fratrum mino-

rum de observantia 1460: 3 241. 1467:

3 533; vicarius generalis de Hungaria.

Michacl Siculns; Fabian von Igal. Franziskaner, ordo fralrum st. Francisci s.

Clui-Napoca. Frantzaus Kronstadt 1463: 3 343. Frauenbach s. Baia Mare. Friedrich 111., Kaiser 1462: 3 284, 3 .308. Frigidis aquis s. Kaltwasser. Frynner Johannes. iudex, terrestris de Mollen-

bach 14G9: 3 698. Frys s. Luuca. Frysehysen Johannes Brassoviensis 14G3:

3 325. Frunzeni, Kreis Mure.? 1463: 3 319. Frincu, Diener Radus III. 1462: 3 289. Fivegendorler Martinus, iuratus senior dc

Stolczenburg 1469: 3 708. 3 767. Fugarisch. -ras s. Fiigara?. •Fuhrmanns, Kronstiidter 1463: 3 343. Fiinfkirchen, Pfcs (H) Quinqueecclesiae 1458:

3 122. 1460: 3 219, 3 232. 3 233. 1466:

3 448. 1468: 3 600; episcopiis Johannes,

Nicolaus; magister Gregorius; Symon,

rector altaris; Symon Sartor civis. Furkesehdorf*, Kreis Sibiu. Farkasthelky

1464: 3 391. Fiirdenhammer Stephan in Schessburg 1471:

3 904, Fus Nicolaus, Brassoviensis 1464: 3 387. Futog (YU) Futak. Fwthag 14G3: 3 .327.

Gabriel archiepiscopus Colocensis 1471 : 3 849.

Galambfalva s. Porumbenii .Mari.

Galaji eingemeindet in Fagara? 1464: 3 393;

Johannes. Gala{ii Bistritci, Kreis Bistrita-Nasaud.

Galaz 1463: 3 324; Ladislaus Lomperthy.

Johannes Mensaros, Laurencius fil. Pctri. Galfalwa s. Gflne?ti. Gaiizien. Galicia, Gallicia. Mathias rex; epi-

scopus Macarius. Gallus.famuIusdeZythwe 1460:3 220,3 221.

Galu s. Gilnu.

Ganeijti, Kreis Mure?. Galfalwa 14G7: 3 518.

Galtiu. Kreis Alba. Galthew, Galto 1459:

3 157, 3 173; Elias Parvus et Elizabeth;

Petrus. Thomas. Gantzler Chrestel zu Cronen 1468: 3 668. Gaspar villicus Brassoviensis 1458: 3 120, ~

plcbanus de Lekenczc 1471 : 3 875 ; de

Therpcn 1-559: 3 169. Gassner Ilans in Beusmargt 14G2: 3 308. Gebarth Johannes in Monasthor 1460: 3 222.

599

Gebharth Benedikt de Zilkerek. Vizewoiwode von Siebenbiirpen 14G1 : 3 265, 3 273.

Gehaiis Hannus, senior de Botfalwa 1471: 3 902.

Gellen Son, Brassoviensis 1458: 3 121.

Genc)eusy Petrus 1471: 3 890.

Georgliis de Barchan 14fi9: 3 766; ~ de^cie. iuratus Brassoviensis 1463: 3 333;^ fil. Johannis Kereki 1471: 3 872, 3 873; ~ Archidiacon von Kolozs 1460: 3 755; ~ Prior des Doininikanerkonvents in Klausenburg 1460: 3 225; ~ de Eriiye 1463: 3 324; ~ fil. Thomae de Felscbolya 1458: 3 134; ~ custos conventui de Co- losmonostra 1472: 3 925; ~ de Haran- glab 1465:3 419. 1466:3 459. 1467:3 544. 3 573; ~ fil. Dionisii de Hozzuazo, Graf von Reps 1458: 3 105, 3 112. 1470: 3 783;

fil. Stephani de Losoncz 1465: 3 435. 1468: 3 589. 14G9: 3 732. 1472: 3 908;

plebanus in monte Petri 1465: 3 418; ~ comes de Musna s. Gereb; ~ fil. bani de Nemethy 1458: 3 111; ~ Rycalph de Tharkew, vicevaivoda Transilvanus 1458: 3 134. 1460: 3 223; ~ praedicator in Rwppas 1466: 3 450 ; ~ de Saldorff 1470 : 3 834; ~ dc Sclielken, prior fralrum pra- edicatorum in Schegeswar 146G: 3 449. 1467: 3 573; ~ plebanus de Stolczenburg 1469: 3 708; ~ de Szentivan, siebcnbiJr- gischer Vizewoiwode 1461: 3 265, 3 273; ~ magister, lector Varadicnsis 3 752 ; ~ plebanus 3 455. 3 458, 3 450; 3 573; ~ s. Eiben.

Geppel Laurencius de Musna 1460: Gerei) Andreas de Arapathak 1466:

de

Zazsebes officialis

1469: 1466 : 1467 ;

3 239.

3 499.

1471: 3 857, 3 863, 3 864; ~ Anthonius de Bodola 1466: 3 496; ~ Bartlius de* Felscbolya et Anna 1458: 3 134; ~ Geor- gius de Musna 1460: 3 239; 14G9: 3 747, 3 762; ~ Joliannes, filius Sigismundi 1472: 3 928; ~ Johannes de WTOgarth, Greb, vicegubcmator partium Transil- vanarum, vicecomes Bistricicnsis, co- mes cameraram saliuin, castellanus castri Hunyad, coniux Sophia 1458: 3 099, 3 111, 3 119, 3 121, 3 134, 3 136. 3 138. 3 166, 3 171, 3 182. 14G0: 3 229 3 231, 3 235. 3 258. 1462: 3 284. 1463:

1459:

3 211, 3 239. 3 317. 3 432, 3 509. 3 541, 1469: 3 763, 3 833. 3 947, 1468: 3 773. tinus

3 159, 3 229 1461: 1464:

3 441. 1467: 3 547. 3 709, 3 766, 1471: 3 970. 3 664. 1470

3 392, 146G :

3 512, 14G8:

3 719, 3 773.

3 875,

3 393. 3 463, 3 513, 3 591 , 3 722, 1470: 3 886,

14G5:

3 473, 3 535, 3 664, 3 735, 3 776, 3 887.

3 415, 3 500, 3 540, 3 669. 3 744, 3 783, 1473:

; ~ Ladislaus de Wiiigard

. 1469: 3 719. 3 735. 3 766,

3 776. 1471: 3 886; ~ Mar-

de Bayon, magister 1470: 3 818;

~ Martinus familiaris 1469: 3 690; ~ Mathias de Vingard 1468: 3 664. 469: 3 719, 3 755, 3 766, 3 773. 1470: 3 776. 1471: 3 886, 3 897. 1473: 3 979; ~ Michael

de Rawas 1459: 3 191; ~ Nicolaus iuratus de Megyes 1470 : 3 792 ; ~ Nicolaus de Marthonfalwa 14G2 3 313; ~ Nicolaus de Rethen 1461: 3 249; ~ Paulus von Sci- den 1460: 3 208; ~ Petrus de Vingard 1468: 3 664. 1469: 3 719, 3 735, 3 766, 3 773. 1470: 3 776. 1471: 3 88G. 3 897; ~ Sigismundus 1472: 3 928 ; ~ Stepha- nus de Vingard 14G7: 3 539; ~ Stepha- nus de Eczel 1472 : 3 928 ; ~ Valentinus de Szaz— Dalya 1470: 3 805. Gerebius s. Greb.

Gerend s. Luncnni.

Gercs domina de Coloswar 1471: 3 878.

Gerewinonostra. -stor s. Manastireni.

Gcrgelfaya, Gergeschdorf s. lJn(|urei.

Gergen s. Gurghiu.

Gerliard Georgiiis Cibiniensis 1459: 3 193.

Gerhardi Insiila s. Bradu.

Gernyzeg s. Gorne^ti.

Gersensew 1464: 3 407.

Gherghifa, Kreis Prahova. Gherghyche 14S8: 3 1120.

Ghimbaw, Weidenbach, Kreis Bra^ov. Vy- dembach 1458: 3 156. 1463: 3 333. 1464: 3 403, 3 407. 1469: 3 686; plebanus Pe- trus; villicus Herbert lunck; capellanus Johannes, Augustinus; Conradus Carpen- tarius, Meychel Hoen.

Ghirbom, Bimbaum, Kreis Alba. Byrbo 1466: 3 508. I4G7: 3 520. 1469: 3 735, 3 744. 1470: 3 776.

Gyalu s. Gilau.

Gyorgy s. Bodu.

Gyergyo, Gyorgio. Szeklerstuhl 1462: 3 300.

Giesshiibel. Gysswebl s. Gusu.

Giliiu. Kreis Cluj. Gyalu, Galu, castrum 1459: 3 200. 1461: 3 245. 1464: 3 411. 1465: 3 416. 3 420, 3 421. 1466: 3 453, 3 476. 1467: 3 526. 1469: 3 760. 1470: 3 806. 3 837. 1471: 3 882. 1472: 3 909; rector scolae Laurencius Literatus; pres- byterus Gregorius; Matheus Cultellifaber, Melchior Sleyffer, Paulus Tompa.

Ginda Thoina de Moldavia, nag komis 1468: 3 629.

Gyod s. Stremt.

Gyor s. Raab.

Girelsau s. Bradu.

Gyrger Nicolaiis de Ysopis 1460: 3 239.

Gvrlach Jacobus, villicus de Meldemberg 1469: 3 767.

Gyrlaeh Johannes de Grozchwrn 1469: 3 767.

Giskra, Gyzkra Johanncs de Brandis 1464: 3 382. 3 395. 3 398.

Glillermus s. Guillennus.

Glodeni, Kreis Mures. Sarpathak, castellum 1458: 3 110. 1463: 3 319. 1469: 3 685, 3 722 ; Andreas.

Gobcl Thomas, iudex de Nova civitate 1471: 3 881.

Gogan, Kreis Murcs. Goganfalva 1473: 3 953.

Giildner Chrestel in Schessburg 1471: 3 904.

Goldschmidt s. .Vurifaber.

Goltsmit Martinus, iuratus Coloswariensis 1473: 3 975; ~ Michil in Clawsenburg

600

1473: 3 975 ; ~ Paul in Clawscnburg 1473:

;i 975. GoMie^ti, Krcis Mure?. Gernyzeg 1471 : 3 903.

1472: 3 019. 1473: 3 973; caslcllanus Pau-

lus Ilorwatli. Gotliardus de Rapolth, pracpositus eccl. Tran-

silvanae 1459: 3 198. 14(!0 : 3 208. 1462:

3 313. 1463: 3 315. 1466: 3 485, 3 488,

3 489. 3 197. 3 501. 1467: 3 511, 3 511.

1468: 3 642, 3 665. 14G9: 3 703. Goznbfl Gaspar de Haschagcn 1469: 3 707;

~ Martmus, villicus dc Haschagcn 1469:

3 767. Gran, Esztcrgom (H). Strigonium civitas

1458: 3 103. 1465: 3 424; archiepiscopatus

1459: 3 174. 1460: 3 234. 1461: 3 2,52;

1462: 3 310. 1463: 3 322. 1466: 3 461.

1469: 3 714; archiepiscopus Demetrius,

Dyonisius. Johannes; diocesis 1461: 3 247,

3 252. 1464: 3 346. 1466: 3 450. 3 462.

3 465. 1468: 3 648. 1469: 3 688. 1471:

3 865: vicarius eccl. Petrus; canonicus

Thomas doctor; diaconus Alliertus Mi-

chaelis; registrarius .\nthonius de Pozna;

notarius Albertus de Paazthoh; capitu-

lum 1458: 3 132. Graun Petrus, sacerdos de Coloswar 1465:

3 420. Graws Slcplianiis Matiae de Coloswar. pu-

blicus imperialis notarius 1465: 3 420.

1466: 3 466, 3 475. 1473: 3 941. Greb .\ndreas de Arapathak 1466: 3 499.

1471: 3 857. 3 864; ~ Andreas de Hyd-

weg 1462: 3 297. 1463: 3 314.

Anua

fil. Pauli Grcb de Wyfahi 1473: 3 973; Barbara, relicla Georgii Greb de Alnia 1465: 3 444; ~ Demetrius de .^rapathak 1466: 3 499. 1471: 3 855, 3 857 ; ~ Gas- par fil. Pauli de Wyfalu 1471: 3 873 ; ~ Georgius de Alma 14G5: 3 444; ~ Geor- gius. Bvro, Gereb, iuratus Brassoviensis 1462: 3 296, 3 297, 3 304. 1464: 3 353. 1468: 3 577. 1470: 3 831. 1471: 3 856, 3 857, 3 864; ~ Johannes de Mergendal, iudex regins scdis Schenk 1458: 3 144. 1464: 3 385. 1465: 3 444. 1467: 3 548. 1470: 3 820. 3 833. 1472: 3 910. 1473: 3 978; ~ Johannes de Prosdorft 1469: 3 767; .Johannes de Pusthelke s. Johan- nes ; ~ Laurentius de Daraws 1465 : 3 444 ; ~ Leonard de Wyfalu 1471: 3 852, 3 873; ~ Michacl Cibiniensis 14G4: 3 396; ~ Pa- lus fil. Leonardi Greb de Wyfalu 1471: 3 852. 3 873; ~ Petrus de Rufiomonte, iudex regius de Rewzmarkt. Cibiniensis, mag. civium, comes 1459: 3 191. 14G0: 3 212. 3 239, 3 240, 3 242. 14G4: 3 385. 1465: 3 417, 3 432, 3 444. 14GG: 3 456, 3 457, 3 463. 3 464, 3 466, 3 467, 3 477, 3 482, 3 485 3 488. 1467: 3 515, 3 519. 3 527, 3 528, 3 533, 3 556 3 558. 14G«: 3 624, 3 663. 1469: 3 703. 3 801 : ~ Pe- Irus. iuratus Brassoviensis et uxor Katlic- rina Frvschvsen 1462: 3 296. 3 297. 1463: 3 325, 3 333. 1464: 3 353, 3 390. 1471: 3 849, 3 855; ~ Pctrus De SecUi maiori

1469: 3 758; ~ Simon 1468: 3 662; ~ Simon 1468: 3 662 ; ~ Stcphanus de Wyncz 1469: 3 726; ~ Thomas de Cibinio 1'.71 : 3 873; ~ s. Gcrcb.

Greei s. Griechen.

Grecilr, Brassoviensis 1458: 3 121.

Greaorius XI, papa 1461: 3 216. 1466: 3 449; ~ capcllauus de Cibinio 1461: 3 252; de Coloswar 1461 : 3 252 ; de Keemcnlh 1467: 3 519; ~ plebanus de Coloswar I4G0: 3 225. 14G2: 3 291. 1464: 3 347. 1465: 3 416, 3 433, 3 445. 14GG: 3 461, 3 466. 3 491. 1471: 3 899; ~ Dersano- vicz 1462: 3 300: ~ presbytcr in Gyalu 1472: 3 909; ~ de Lippa. dccanus con- ventui dc Colosmonostra 1467: 8 541 ; ~ mag., notarius vaivodae 14G9: 3 757; ~ de Quinqueecclesia, magister 1465: 3 416.

Grend s. Luncani.

Grid, Krcis Brasov. Grips 1469: 3 766.

Gricchen. Grcci 1469: 3 753.

Gricchisch-Weissenburg s. Bel(|rad.

Grinari. Muckcndorf. Krcis Brasov. Mukken- dorf. Moha 14G1 : 3 249. 1470: 3 805; se- niores iurati Nicolaus Bock. Ladislaus Deginth, Johannes Solman. Johannes Czoltncr, Simon.

Grj^vald .lohannes in Monostor 14G7 : 3 521 .

Groff s. Joliaunes comes de St. Georgio.

Grossau s. Cristian.

Grosskopisch s. Copsa ,AIica.

Grosslogdes s. Ludos.

Grosspold s. Apoldu de Sus.

Grosspropstdorf s. Tirnava.

Grosschenk s. Ciucu.

Grossschcuern s. §ura Jfare.

Grossschlatten s. Abrud.

Grossschogen s. §icu.

Grosswardein s. Oradea.

Gruen Zcwld Johannes iuratus Cibinicnsis, iudex terestris 1459: 3 198. 1462: 3 274, 3 275, 3 294. 1465: 3 444. 1468: 3 625, 3 634.

Gudbyn Michel Brassoviensis 1458: 3 121.

Guillermus, cardinalis, episcopus Ostiensis 1460: 3 213. 14G4: 3 346. 1469: 3 713.

Guldenniiinzer, .^uricusor, Forynthverew Sy- mon deChvbinio 1458:3 099. 1459:3 172. 1464: 3 383. 1468: 3 611, 3 616. 1469: 3 726. 1470: 3 832.

Giisu. Gicsshijbel. Kreis Sibiu. Gxsswlici 1465: 3 432.

Gnryhiu, Kreis Mures. Gergen castrum 1460: 3 223. 1465: 3 423.

Giisterlla, Hammersdorf. eingemeindct iu Sil)iu. Villa Humperthi, Humrncrsdorf l'.Gl:3 263. 1469:3 688; plcbanus Petrus.

Gi'il (II), GuUiL .Micliael Orzag. Sebastiauus Orzag.

601

n

Haan, Han s. Ilenlini.

Hacczak s. IIatcr|.

Iirufliig Kreis Covasna. Hydwea. .^ndreas

Greb ; Laurenciiis Myko; Michael filiiis

Valentinus Neincs; Nicolaus. IIa(|nias Stcphanus, iudex de Colosinonostra

'HGG: 3 449. Hahnbach s. Hanilia. Ilalchiu Heldsdorf. Kreis Brasov. Hyltwesth-

dorff, Helthwen U62: 3 296, 3 297. H7I :

3 863. IIalniea(| Halmagen. Kxeis Brajov. Halmagy

l'.7l': 3 864; villicus Stanislaus. Ilalzel •lohanne.s, eivis de Coloswar I4G8:

3 611. Ilamba Hahnbach. Kreis Sibiu, Hannebach

HCS: 3 767; plebanus Caspar; Anthonius

et Georgius Wolff. Hamlesch s. Amnaj. Hammersdorf s. Gu.?tcrila. Ilanko Andrcas de Moravia li71: 3 881. Handorf s. Viifoara. Hannebach s. Hamba. Ilannebccher Johannes de Grozschwm Hfi9:

3 767. Hano Laurentius de Coluswar 1458: 3 132. Hanvschel Andrcas goltsmit in Clawsenburg

1478: 3 975. Haporthon s. Hopirta.

Hara;) Micliael in Weissenburg 14G1 : 3 258. Harftnylab, Kreis Mure?, Haranglab. Geor-

gius. Hdrmau, Honigberg, Kreis Brajov, Herman

1458: 3 141. 14G2: 3 298, 3 299. 14G7:

3 568. Harnasium s. Arras. Hiirwesdorf s. Cornatcl. Ha^ag. Hascliagen, Kreis Sibiu. Hasag 1469:

3 691, 3 767; villicus Martinus Gozwbe!;

Gaspar Gozwbel; Jacobus Pellifex. Ilalv)). Hatzeg, Kreis HuneUoara. Hathzag

li«G: 3 490: Johannes. Ilauenschylt Michacl civis Coluswariensis

1458:3 131, 3 133. 1460: 3 202, 3 225. Hausclth Micliael in vico Jlonosthorwcza

1460:3 226. Hauser Anna Bistriciensis 1467: 3 571. Ilawscr Thomas, iudex Bistriciensis 1464:

3 369, 3 398, S 412. 1465: 3 426. 1467:

3 571 . Haz Johanncs iudex regius de Mollembacli

1469: 3 698, 3 767. Ilazunflcsch de Coloswar H71 : 3 878. Hekel .\ndreas in Monostor 1469: 3 728. Ilceht Geortjius, civis Cibiniensis 1472: 3 916. Hederfa, Hederfaya s. Idrlfaia. Hcdcrvar (H), Hedrehwara Nicolaus. Heesfalwa s. \ inatori. Hegen s. Kradeni. Hcidendorf s. Viijoara. Hcvfart Polrus. iuratus Bistriciensis 15(>7:

"3 571 . Ilfldcnbury* Kreis Bra^ov. Hcllhun. Ilelt-

win, liwlthwen. Castrum 1459: 3 182.

3 197. 1460: 3 217. 1462: 3 296. 3 297.

1467: 3 563. 1471: 3 895; castcUanus Mi"

chael Masa. Heldsdorf s. Ilalehiu.

HcIeneTochter OswaUls von Drag 1469:3 744. Helia. Heliasch 1468: 3 629. Hellebrand Georqius de Enyed 1462: 3 293.

14G5: 34 30.' Heltau. Helta s. CisnSdic. Helthwen, -win s. Heldenbury. Ilcltner Jnhannes iudex sedis Beusmargt

1462: 3 ,308. 1469: 3 767. Heltwin s. Halchiu. Helviy .loliannes, iuratus Zegewariensis 1473:

3 077. Ucnkil Claus, villicus de Appoldia maior

1462: 3 308. Ilencz Antlionius, civis dc Coloswar 1468:

3 61 1 . Ilenczmau Authoniiis, villicus de magno Hor-

reo 1469: 3 708. 3 767. Hendorf s. Briidcni.

Ilcncl Johanncs von Weisskirch 1465: 3 439. Ilencnc) Valentinus, civis de Coloswar 1468:

3 611. Ilenig, I-Ienningdorl, Kreis Alba. Heneng-

falwa 14GG: 3 508; 1469: 3 735, 3 744.

3 776. Heuisch, Brassoviensis 1458: 3 121. Henlini Ladislaus. Haan, Hahn, Hendlin,

Hoen, Kakas. luratus. magister civinm,

iudex regius Cibiniensis 1458: 3 161,

3 164, 3 167, 3 193. 1462: 3 293. 146:i:

3 339. 1464: 3 376, 3 385, 3 388, 3 411.

1465: 3 432, 3 444. 1466: 3 456, 3 463,

3 474, 3 482, 3 488, 3 502. 1467: 3 563.

14G8: 3 603, 3 630, 3 651, 3 663. 1469:

3 711, 3 718. 3 747, 3 756, 3 757, 3 760,

5 762, 3 767. 1470: 3 811, 3 816, 3 827.

1471: 3 871. 1472: 3 916. Hcnnik Gcoryius, iuralus Zegeswariensis

1473: 3 977. Hcnning Thoraas in Schessburg 1471: 3 901. Hcnningsdorf s. Henig. Henriei Johannes, iuratus Cibiniensis 1472:

3 916. Hcnricus, prior ordinis praedicatorum dc

Coluswar 1466: 3 460. Henzil Michael Cibiniensis 1468: 3 646. Herbart von Blasendorf 1460: 3 208. Hercz s. Hirseni. Herczeg .lohannes, civis de Colosvar 1459:

3 180. 1466: 3 493. Herina, Monchsdorf, Kreis Bistrita-Nasaud

1465: 3 431. Ilcrnian Caspar, civis de Kluswar et consors

Catharina 1459: 3 180; ~ Gaspar de

Enyedino 1460: 3 201; ~ Jolnannes et

consors Dorothea de Koloswar 1459: 3 18U.

14G0: 3 207; ~ Johanues de Musna 1460:

3 239; ~ s. Ilaniian. Herniannstadt s. Sibin. Hemy s. Ernei. Hetiur, Marienburg, Kreis Mure?. Hethwr

1467:3 560, 3 073. Hetzcldorf s. -Vjel.

602

Ilewcsfalw.i s. VimHori.

Ilydeglirlli. Caspar dc.

Hydeshwtli s. \i(laciit.

Hydeijwyz s. (;iilva.<rir.

Hydwcs; s. Iiru|lii(|.

nvdvcgv Michaci, Siciilus dc llvefalva Hr,2:

* 3 278. Ilyl, uxor Mathiae dc Cydino 14Gi: 3 387. H\ itwcslhdorff s. Iliileiiiu. Hynricus de Olczna HCO: 3 212. inrseni, Kreis Brasov. Villa Herrz 1?7I:

3 8()4 ; keneziiis Salomon. Hystropoliuni s. Prcssburg. Ilnlidang ^licliei von Suceava 1473:3 958. Ilodw\ lag s. Tapu. lloccl«kcriin Symon, iuratus scnior dc Stol-

czenibnrg 1469: 3 767. Hocn s. Ilenlini. Ilocn Joerg de villa Monte st. Pelri 1470:

3 840; ~ Meychcl de Widenbach 1'i70:

3 8 in . Hohndorf s. Viisoara. Holzmcnsjcn. Holczmenia s. Ilosman. Ilon, ~nn Jacobus, Brassoviensis 1464:3 387.

1470: 3 809. IIoii .Strphanus, civis dc Koloswar 1458:

3 102. 14G0: 3 204. Honigbcrg s. Harman. Ilopirta, Krcis Alba, Haporllion. Ladishuis

et Oswaldus Forro. Ilopsyfen*, Kreis Brasov, Komlos 14fi2:

3 296. 3 297. 14G3:'3 314, 3 315. 1471:

3 849, 3 855, 3 863. Horogzcg Wiistung bei Timijoara, Michacl

Szilagyi. Horthobagli s. (ornajel. Horwat, -Hi Demetrius. baccalaurcus, civis

Waradicnsis 1471: 3 881: ^ Damianus

de Chabrad, castcUanus Vissegradiensis,

banus Boznae et Sclavoniae 14G4: 3 383.

1471: 3 849; ~ Georgius vicescatellanus

dc Ilwnyad 14G9: 3 696; ~ Georgius,

iuratus Brassoviensis 1467: 3 561, 3 567;

~ Ladislaus, civis Waradiensis 1471 :

3 884 ; ~ Paulus, castellanus de Gemcsegh

1473:3 973.

nosnian. Holzmengcn. Krcis Sibiu. Holcz- nienia 1169: 3 688.

Ilolin, Chotin (SUI. Wlayko, castellanus.

Hozywlclk s. Postat.

IIo/.y»v \icolaus. mag. civium Brassoviensis i47.1: 3 965.

Ilozuwa/o s. Valca Lunga.

Iluediii. Kreis Cluj. Hwnyad 146«: 3 589.

Iluemiler Vilus. episcopus suffragancus Bo- doniensis 1458, 3 122. 1460: 3 219, 3 232, 3 233 .

Hucttcr s. Ilnttcr.

Iluffarte Clein. Brassoviensis 1458: 3 121 .

Hunibcrthi villa. Hummcrsdorf s. Gusferija.

Hundertbiiclieln s. IMoviie.

llnncdoara. Hwnvad. Hu ~ castrum 1462: 3 274. 1469: 3 096. 1471 : 3 859; comitatus 1463: 3 330. 1467: 3 536. 3,538. 1469: 3 735. 1470: 3 776; gubernator Jobannes Petrus; castellanus Johanncs Gereb de Vingarth, Franciscus Litcratus, vicecastcl- lanus Georgius Horwath: archidiaconatus 14G5: 3 445: archidiaconns Clemens de ^'ekelhvd: claustrum fralrum Hercmita- rum 1458: 3 123,

Ilungaria s, Ungarn.

Hun<(ariis Alexius ct filia Margaretha de Ci- binio 14C5: 3 430. 1468: 3 604 : ~ Ga.spar, civis de Enved, Thvws 1465: 3 4*0, 1468: 3 604.

Hunger .lohannes s. Unger.

Hwaiyad s. Huedin s. Huncdoara.

llwnyadv Ladisiaus, iuratus Coloswariensis ct reiicta Anna 1464: 3 398. 1471: 3 884; Michacl 1471: 3 884.

llupertns. plebanus in Kastinholcz 1471: 3 865.

Hiiter Kndrcs, Brassoviensis 1458: 3 121.

Hutter, Hue- Bartholomeus. iuratus, iudcN terrestris Cibiniensis 1464: 3 385, 3 396. 1465: 3 444. 14GG: 3 456. 14G9: 3 767. 1471:3 871. 1472:3 916, 3 921 ; ~ Johan- nes, villicus Cibinicnsis 14G4: 3 385.

Hwzzyfalw s. Satulung.

Huzzymezey s. Johannes de Longocampo.

Ilwzywazo s. Valca Lunga.

I, J

Jakek Johaniies de Kusal und Petrus de Ku- sal 1460: 3 205.

Jakchy l.adislaus de Clus\ar 1465: :; 110,

Jachyth Dcnietriiis und Stephanus 1470: 3 802.

Jncob iVicolaus, iuratus de Coloswar I4G5: 3 120.

Jacnbeni, .lakobsdorf, Kreis Sibiu. lacoli- falwa 1473: 3 959.

Jacohiis. Biscbof von Arges I4G6: 3 462; ~ plcbanus dc Bringis 1464: 3 387; ~ villi- cus Brassoviensis 14G7: 3 535 ; ~ tituli st. .Anaslasiac. cardinalis 1460: .i^^^; ~ tituli st. CJirisogani cardinalis 1464:3 340. I4G9: 3 714; ~ tituli st. Eusebii cardi- nalib 1469: 3 693; ~ capellanus Cibinieii-

sis 1469:3 688; ~ mag. civium Cibiniensi 1459: 3 198. 1462: 3 275, 3 293, 3 294; ~ presbitcr dc Corona 1461: 3 252; ~ de Felsebolia 1458: 3 134; ~ fil. Michaelis dc Heesfalwa 1467: 3 573; ~ de Heltha, pisetarius in Rivolodominarum 1459: 3 174; ~ artium liberalium mag., plc- banus in Magno Horreo 1471 : 3 805. 1473: 3 965; ~ plebanus de Monostor 1466: :! 44.3; ~ de Muciarelli, papstliclier Gene- ralauditor 1461: 3 246, 1466: 3 449; ~ de Musna 1472: 3 92S, 3 921; ~ comes de .\'vmps I4G0: 3 239: ~ iudex dc Nova Civilate 1467:3 511 ; ~ de Paslclioli I4GI : 3 256; de Boderbach confcssor nionaslc-

603

rii st. Laiirencii Wyennensis HGl : 3 256;

de Vercmarth. iudex reaius sedis Hwp-

pes 145»: :i 105. 1465: 3 .144; ~ pcllifex,

civis de Tliyws 1468: 3 604. Jakobsdorf s. .Sinine»!), s. lacobcni. .lajcc (YU). .Taycza 1163: 3 337. 1464: 3 109. lannsz Alarciis gesworn purger von Clawscn-

purs 1473: 3 975. larislaus s. Jcreslaiis. laji. Foro Philistonim 1464: 3 396. .laurinum s. Ilaab. .lazar .lohannos in Enyed 1467: 3 525. Iclod, Kreis CIuj. Iklod. Martinus el cousors

Potencia. Ictar Budinji. Krcis Tinii.?, Iktliar. Douii-

nicus Bethleu. Idcciii de Jos. Niedcreidisch, Krcis .Mures

1461: 3 255. 1466: 3 460. 1468: 3 622^

1473: 3 952. Ideciu dc Sus, Obereidisch. Kreis Mure?.

1461: 3 255. 14GG: 3 460. 1468: 3 622.

1473: 3 952. Idiciu, Belleschdorf, Kreis Mure?. Icwedych

1467: 3 560, 3 573. Idrifnia. Kreis Murcs. Hedcrffa. Hederfaja.

I'mcricus Lewkus; Stcphanus. Jcckel Jacob. Brassoviensis 1458: 3 121. Jelna. Senudorf. Kreis Bistrita-Nas.uid. Zolua

1467: 3 546; rcctor parochialis Simon Jo-

hannis. Jcrcmias, notarius Nicolai de Wvzakna 1465:

3 432. Jereslaus, larislaus de Ruzkowycz de Cherna-

hora, Prokurator des ^Veissenburger Bis-

tums, Gubemator 1470: 3 806, 1471:

3 874, 3 880. lernu». Kreis Mure§. Radnoth 1461 : 3 273. Jcroniiniis, mag. artis fabrilis in Coloswar

MG7: 3 542; plebauus de raagno Horreo

H69: 3 708. lewcdych s. Idieiu. Igal (H) Fabian. Ighi^ju \ou, Eibesdorf. Kreis Sibiu. viUa

.Jsopis 1460: 3 239; comcs Ladislaus. Ni-

colaus Gyrger, Simon Schler. Ighisu Vcchi, Walacliisch Eibesdorf. Kreis

Sibiu. Iwanfalwa 1470: 3 834. Igrij. Egresch, Kreis Timis. Egres, abbatia

1467: 3 528; opidum 1469: 3 683, 3 684,

3 697. Jidvci, Seiden, Kreis Alba. Sythwe, Zythwa

1460: 3 208. 3 220, 3 221. 1469: 3 707.

1470:3 807, Paulus Gereb. Nicolaus Zabo.

Gallus famulus. Ilia, Kreis Hunedoara. Illye. Illyefalwa. Jo-

hanncs fil. Dyonisii. Ilias in Suceava 1458: 3 115. Ilicni, Kreis Covasna. Ilyefalva 1466: 3 454;

.Michael Hydvegy. Jinibor, Sommerburg. Krcis Brajov. Zoinbor

1469: 3 704. Jinibor, Kreis Clnj. Zazsombor 1473: 3 942. Inirc, Brassoviensis 1458: 3 121. Indngal*, gaal, pracdiinu 1467: 3 560.

3 »73. InnerszolDok s. Solnoc Interior.

lo Franciscus in Monostor 1460: 3 222. 14G9: 3 721.

Job filius Nicolai de Gerend 1460: 3 212.

lofcu, provincia 1469: 3 686.

johannis de Balasthclkew 1472: 3 917; ~ prcsbyterus de Bazana, ordinis st. spiritus 1469: 3 670; ~ notarius (Bistriciensis) 1473 : 3 956 ; ^ comes de Sancto Georgio et de Bozin, vaivoda Transih anus, Siculo- rum et Zolnok mediocris comes 1466 : 3 451, 3 452, 3 454, 3 466, 3 471, 3 472— 3 475, 3 477, —3 480, 3 482, 3 483, 3 484, 3 485, 3 487, 3 488, 3 490, 3 509. 1467: 3 510, 3 515, 3 538. 3 540. 3 541, hannes Groff 1467: 3 558, 3 560. 14G8: 3 794, 3 822. 1473: 1458: 3 .526 ;

3 528,

3 543,

3 .553,

3 584,

3 944;

3 121 ; ~rectoreccl. Campist. I4G7:

plebanus de Kappusch maiori

3 529, 3 544 ; 3 555. 3 595.

3 536,

~ Jo-

3 557.

1470:

Brassoviensis

1461 : 3 252 ; ~ st. Angeli diaconus, cardi- nalis in regno Hungariae, Icgatus 1459: 3 193; ~ tituli st. Martini in montibus cardinalis 1467; 3 526; ~ tituli st. qua- tuor coronatorum cardinalis 1460: 3 243; ~ tituli st. Priscae cardinalis 1460: 3 243. 1464 : 3 346 ; ~ Kereky de Pokafalwa 1460 : 3 240. 1464: 3 374. 1468: 3 603, 3 625. 1169: 3 709. 1471: 3 852. 3 872; ~ Sohn des Johannes Kereki von Tornen 1471: 3 873 ; ~ artium ct iuris canonicibaccalau- reus, plebanus de Cibinio 1471: 3 865; ~ sellator Cibiniensis 1468: 3 646; ~ fil. Petri de Kodor 14G8: 3 585; ~ de Colos- war 1471: 3 878 ; ~ capellanus de Coloswar 1459: 3 180; ~ mag. comes camerarum saliura 1471 : 3 877; ~ Pfarrer von Krako 14G0: 3 213; ~ de Dalya 1470: 3 805; ~ de Darcz, comes Siculorum 1467: 3 561 ; ~ de Dobocz, archidiaconus Albensis Transilvanae 1466: 3 455, 3 458. 3 460. 3 474. 1471: 3 884. 1472: 3 924. 1473: 3 960; ~ plebanus in Eckeiueczew maiori 1469: 3 712; ~ fil. Pauli de Feleky 1467: 3 573; ~ von Galati, Knese 1464: 3 393; ~ homo Johannis Gereb 14G7: 3 541 ; ~ frater Simonis Guldcnmunczer 1470:3 832; ~ de Hacczak, decanus Albensis 1470: 3 800; ~ fil. Salomonis de Heesfalwa 1467: 3 573; ~ plebanus de Heltha 14G9: 3 717; ~ de Hozwazo 1487: 3 543; ~ de Hunvad. comes Ristriciensis, eubemator 1458": 3 123, 3 140. 1459: 3 160, 3165,

3 185, 3 187,

3 262, 3 266.

3 298, 3 303.

3 193. 3 276, 3 319.

I4G1

3 279 1464

3 169, 3 185, 3 187, 3 18f 3 251, 3 262, 3 266. 1462 3 294, 3 298, 3 303. 1463 3 364, 3 369. 3 378, 3 389, 3 412. 1465: 3 425 3 428. 1467: 3 530, 3 562, 3 568. 1468 3 591, 3 622. 1471: 3 847. 1473: 3 968 14G9: 3 682; ~ de Ilye. vicevaivoda Tran silvanus 1459: 3 198. 14G7: 3 518. 3 525; ~ de Labathlan. comes Siculorum et Temcsiensis 14.58: 3 146. 1459: 3 179, 3 197, 3 198; ~ de Longocampo. Hozzyw- mezev, iuratus. iudex de Coloswar 1460: 3 204. 14G1: 3 250. 1464: 3 398. 1465: 3 416, 3 420, 8 421. 1466: 3 467, 3 476,

604

3 4U3. !il.!l:3 590. H<;9:3 7.".5 : ~ iuratus de Cibinio 1472: 3 916; ~ fil. Dcsew de Lossoucz H«I: 3 25.=>. 1470: 3 828. 1473: 3 952, 3 953; ~ fil. Stepani. bani de Lo- soncz 1465: 3-135. 14BU: 3 589. 1471: 3 875; ~ de Mar.widal s. Greb; ~ iudc.x de Megyes HGO: 3 239; ~ episcopus Mol- daviensis. suffraganeus cccl. All)eusis Transilvanac Ii«K: 3 446. 3 147. 3 470; ~ fidelis waywodae Transalpini 1471 3 914; ~ plebauus de Naag Sevleduck 1458: 3 147; ~ de Nadabor 145«: 3 130; ~ de Pankotha, ciistos ct canonicus cccl. Bachiensis. vicarius generalis cccl. C.haua- dieiisis. episcopus Chanadieusis 14G(>: 3 476. 1471: 3 849; ~ de Pethk 1471: 3 848; ~ fil. Ptlri .Mathiac, civis de Co- loswar 1459: 3 199: ~ de Poslhelke 14«!t:

3 754. 1470: 3 812;

Prasniar, baccala-

lius 1471: 3 863, 3 864; ~ presbyter 1458: 3 114; ~ episcopus Quinqueecclesiensis 1465: 3 424. 1467: 3 539. Ii68: 3 564. 3 648. 1471: 3 849; ~ de Rcde. vicevai- voda Transilvanus 1468: o 662. 146»: 3 685, 3 687, 3 689, 3 704, 3 722. 147(1: 3 807, 3 835. 1471: 3 875, 3 890, 3 903; ~ fil. Ladislai de Retlicn 1470: 3 805; ~, rector eccl. campi st. in Roma 1467 : 3 525 ; "^ dc Rozgon, mag. tavarnicorum, iudex cariae 1465: 3 424. 1468: 3 594. 3 048. 1471: 3 849; ~ fil. Pctri de lUiffomontc 1466: 3 403. 1467: 3 558. 146»: 3 703. 1470: 3 801 ; ~ von Saldortf s. Salfy; ~ fil. Petri de Souiogyon 1467: 3 573; ~ archiepiscopus Strigonieusis. primas Huu- gariae 1468: 3 048. 146'J: 3 688. 1471: 3 849; ~ Sohn Michaels de Suk 1473: 3 944 ; ~ de Themeskez, comes de Zenth- andras 1463: 3 336; ~ vicarius episcopi Transilvani 1466: 3 460; ~ cpiscopus Waradiensis. Agriensis 1463: 3 329. 1465: 3 424. 1467: 3 575. 1468: 3 594, 3 648. 1471: 3 849; ~ praepositus Waradiensis 1462: 3 310; ~ dc Waradino, vicevaivoda Trai;ssilvanus 1472: 3 919; ~ Sohn des Dionysius Weres de Fanias 1461: 3 253; ~ baccalaureus. archidecanus de Ugocha 14G3: 3 315. 1464: 3 347; ~ Chorgeist- licher des Weissenburger Kapitels 1464:

3 374; ~ capcllanus de Widcubach 1470: 3 840 ; ~ plebanus de Zazkysd 1459: 3 181 ; capcUanus dc Zazfenes 1466: 3 476; vilricus de Zazfencs 1466: 3 470; ~ de Zeredahel, vicevaivoda s. Farkas Johan- nes; ~ Siuiou rcctur parochialis eccl. de Zolna 1467: 3 540.

.Johanuisberg. .lohamiis villa s. Niicet.

.Johannisdorl s. Siiitlonna.

loWca (1459): 3 178.

Ypern, Belgien. Yprus 1464: 3 387.

Ipulitiis de Kolosmonostra 1467; 3 518.

Irli Stephanus, conies salium dc Dees 1471 : 3 877.

Irraesch s. Ormeiii.*.

Irliagyurtho .Michael et lil. Agncs de Coloswar 1461: 3 248.

Issiiya Slojan, inarchio Moldaviae 1468:3 629.

Isidorns Sabiuiensis episcopus. cardinalis 1460: 3 243.

Ysopis viUa s. lyliifii Xou.

Isteuniczcjc {!!), Istenmezeye. Albertus.

Itulicus Angelloni de Florencia. camerarius salium de Dees et Zcck 1458: 3 139; ~ Barbara. coniux Francisci 1472: 3 916; ~ Caspar 1469: 3 753; ~ Christophorus de Florencia, cainerarius camerarum regali- um. coincs camerae Rivolidominarum 1458: 3 104, 3 100, 3 107. 1463: 3 321. 1464: 3 383. 1468: 3 021. 1469: 3 671. 1472: 3 916; ~ Frauciscus de Florencia et uxor Margareta 1469: 3 671 . 147« 3 800. 1472: 3 916; ~ Paulus. fil. Cristofori 1472: 3 910, camerarius et civis de Rivuli- dominarum.

Italien, Italia 1471 : 3 881.

Y«an iu oppido Rcpcz 1468: 3 030; ~ spatar, Bojare dcr Walachei 1460: 3 206.

\wanfalwa s. lijUi^u \ echi.

.Iucii, Kreis Cluj. SwK 1471: 3 890. Michael; .Johannes.

.Iiijja .Andreas iobag 1467: 3 573.

Jugy, thezaurarius Moldowiae 1468: 3 629.

Jiiuck llerbeit, viUicus de W idenbach 1470: 3 840.

Jung Leonhardus, iuratus Cibiniensis; 1466: 3 456; ~ Petrus s. Greb.

IwstU M. Registrator der konigl. Kanzlei 1469: 3 705, 3 772. 1471: 3 849. 3 856.

Laa in Mahren (CS). Lavo. Law 1468: 3 007, 3 608, 3 610, 3 612, 3 613, 3 615.

Labatlan (H), Labatlilan. Johaunes; Ladis- laus.

LacU Juhaniies, civis Coluswariensis 1463: 3 323.

Laeu, Kreis Cluj. Laak. Johannes Thuz.

Ladislaus, episcopus Agriensis 1465:3 424; ~ praepositus Albensis 1470: 3 800. 1471: 3 803, 3 864. 1472: 3 929; ~ de Alma. mag. 1465: 3 444; ~ de Bathor, mag. dapiferorum 1465: 3 424; ~ de Byzere 1458: 3 12S; ~ de Bogath, de Kereky

1;G0: 3 240. 1465: 3 432. 1466: 3 478. 1469: 3 744; ~ de Kanissa, mag. agazo- uuiu 1465: 3 424. 1468: 3 598; ~ capcl- lanus iu villa maiori Kappusch 14G1 : 3 252 : ~ dc Keczeth 1461 : 3 264 ; ~ iu- dex de Kykellewar 1460: 3 208; ~ fil. Nicolai de Kodor 1468: 3 585; ~ conven- tualis monasterii de Colosmonostra 1472: 3 035; ~ de Dyznoyo 1467: 3 529; ~ de Dombo. mag. camerae regiae 1462: 3 279; ~ de Ffolth 1459: 3 198: ~ de Hozywazo 1473: 3 939; ~ Ladislaux \. rex Hunga- rie 1458: 3 103, 3 124, 3 125, 3 135, 3 136.

605

1459: 3 193. H62: 3 298. 14G4: 3 378. 14C5: 3 315, 3 424. 14G7: 3 568. 1468: 3 642; ~ de Hwnyad, cemes Bystriciensis 1458: 3 116. 1463: 3 319. 1464: 3 392. 1465 : 3 415 ; ~ coines de villa Jsopis 1460 : 3 234; ~ de Labatlan, comes SiciiloruMi et supremus capitaneus 1459:3 194, 3 197; ~ Literatus 14G8: 3 579; ~ maior, fil. Desew de Losoncz, comes Siciilorum 1458: 3 138, 3 140. 1460: 3 223. 1464:3 373. 1465: 3 432. 1467: 3 544 ; ~ Desew iiiinor de Losoncz 1468: 3 669; ~ fil. Stepliani bani de Losoncz 1465: 3 435. 1471: 3 875; ~ capellanus in Magno Horreo 1461 : 3 252; ~ capellanus in villa maiori Kap- puss, presbyter in Megies 1461: 3 252; ~ de Nadasd vicevaivoda Transilvanus 1467: 3 518, 3 525; ~ plebanus de Nova villa 1464 : 3 403 ; ~ de Pakos, comes Siculorum 1458: 3 146, 3 148. 1459: 3 179; ~ dc Palocz, iudex curiae 1463: 3 320, 3 329. 1465: 3 424. 1466: 3 463. 1467: 3 533. 1468: 3 594, 3 648. 1469: 3 709, 3 717; ~ de Rethen 1470: 3 805 ; ~ de Syma 1469: 3 692; ~ plebanus de Synd 1465: 3 420; ~ de Thoroszko 1465: 3 439; ~ dc Weh 1467: 3 529; ~ iudex de Zazwaros 1467: 3 544. Layos Gregorius, civis Coluswariensis 1463:

3 323. Layota s. Basarab Laiotu. Lamberger Fricdricus, mag. ianitorum 1468:

3 594, 3 648. Lamkerek s. Lancram. Lamfalwa s. Lonian. Lamprickt Johannes, gesworn purgcr von

Claussenpurg 1473: 3 975. Laniicndortf, Lautrendorf Mathias. Lancram, Kreis Alba. Lamkerek 1464: 3 409,

3 410. 1465: 3 422. Lang Caspar, iudex Brassoviensis 1462: 3 296. Langenthal s. Valea Lun(|a. Lapad s. Lopadea \ona.

Liipicida Conrad, civis Brassoviensis et fil. Elizabet 1462: 3 298, 3 299. 1467: 3 568; ~ Laurentius de Koluswar. 1470: 3 803; ~ Martin, inag. de Austria 1462: 3 274, 3 275. Lasliiu l!ic, Ivleinlasseln, Kjeis Mure?. Zent- laslo 1465: 3 423. 1467: 3 535. 1468: 3 596. 1469: 3 724, 3 725. Lasseln. Zentlazlo, Kapitel, decanatus 1469:

3 680. Latcz Andreas de Musna 1460: 3 239. I.atinus, tituli sanctorum Johannis et Pauli,

cardinalis 1460: 3 243. Laurencius de Bayon, vicetesaurarius, comcs cusionis monetarum Cibiniensis et tri- ccsiiuarum regalium, comes cameraruui salium de Dees et Zeck, Tliordensis et de Wyzakna 1462: 3 306. 1464: 3 368, 3 375, 3 376. 3 381, 3 384, 3 385, 3 399. 1465: 3 413. 1469: 3 765; ~ eruginator de Bras- sovia 1464: 3 387, 3 390; ~ comes de Buz 1460: 3 239; ~ de Dobrica. plebaniis in Reycha 1471: 3 865; ~ fiiius Petri de

Galaz 1463: 3 324; ~ von der Langow zu Cronen 1468: 3 668; ~ s. Myko; ~ de Wdwahei 1464: 3 377; de Wezzewd 1458: 3 134. 1460: 3 240, 3 242. 1466: 3 477. 1470: 3 834.

Lausitz, Lusacia 1469: 3 710.

Lavo s. Laa.

Lazel Jacob de Salisfodio 1469: 3 767.

Lcblang s. Lovnic.

Lechinla, Leclmitz. Kreis Bistrita-Nasaud. Lekencze, -jncze 1469:3 715. 1471:3 875. 1472: 3 930; plebanus Gaspar. Stephaiius Magnus

Leder Enders, Brassoviensis 1458: 3 121.

Ledercr Cir»es, Brassoviensis 1458: 3 121; ~ Cristannus, iuratus Cibiniensis 1472: 3 91G.

Leys s. Lyz.

Lengellierke s. Itinyelkirch.

Lenbnek s. Lovnic.

Leonardus de Coloswar li71: 3 878.

Leunhard, geschworener von Winz 1461: 3 259.

Lepcs Bernaldus de Wasaroskezy 1467 : 3 520 ; ~ Lorandus, vicevaivoda Transilvanus 1465:3 432. 1470:3 805; ~ Thomas 1467: 3 520.

Leschkirch, Lweschkirch s. Nocrich.

Lenkus Emericus de Hederfaya 1467: 3 518.

Leuthener Lucas, offcntliclier Notar 1462: 3 208.

Lcivthiveyu Johannes et consors Dorethea, civis de Coloswar 1472: 3 935.

Link Ladislaus, comes regalis Baromlaka 1460: 3 239.

Lindva s. Dolnja Lendava.

Lipova, KxeisArad. Lyppa 1458:3 116,3 117. 1464: 3 389, 3 395, Gregorius.

Litcratus Albertus;~Ambrosius Dyag, iuiatus de Koloswar, raag. civiura 1458:3 102. 14*7: 3 524. 1471: 3 875, 3 878. 1473: 3 967,3 975 ~Bartlioloraeus, civis Bjstriciensis 1471: 3 880; ~ Biasius, castellanus caslri Mw- kach 1466: 3 486; Doiuinicus in Ileltlia 1469: 3 717; ~ Franciscus de Kezy, cas- tellanus de Hwnyad 1464 : 3 389 ; ~ Gre- gorius, servulus Stephani vaivodae 1471: 3 882; lacobus, civis in Reglien 1460: 3 201 : ~ Johannes, camerarius Albensis 1468: 3 663. 1469: 3 751 ; ~ Johannes de Plethernyczezenthmiklos 1463: 3 327; ~ I.aurencius de Coloswar, laicus et uxor Anna 1468: 3 639; ~ Laurencius s. Lau- rencius de Bayon; ~ Laurencius, rector scolae in Gyalw 1466: 3 476; ~ Lodovi- cus, civis de Heltha 1469: 3 717; ~ Mar- tinus de Morlonfalwa 1471 : 3 893 ; Mar- tinus de Zazsebes 1469: 3 688. 3 717; ~ Mathias de Koloswar 1466: 3 466; Ma- thias de Kewldwar 1462: 3 279 ; ~ .Mathias de Wuthi, castellanus castri Wtch 1473: 3 953 Melchior, procurator decanatus Cy- biniensis et consors Catherina 1462: 3 293. 1465: 3 430; ~ Michael de Ilella 1460: 3 234 ; ~ Michael, notarius civilatis Seges- war 1468: 3 651 ; 1471 : 3 892. ~ Petrus

606

dc Bfrckzo. sigillator dc Dics H7I : 3 891 .

3 894. 1472: 3 913; ~ Hetrus von Wcis-

senbiirg 14(»1: 3 258; ~ Steplianiis Bras-

soviensis 14G9: 3 753: ~ Tliomas. castel-

laiius castri Dyod 1-S71 : 3 S61 : ~ \alen-

tinus, villicus dc opido Mcgyes ISGO:

3 239. 14G7: 3 543. Livadii, Kreis Cluj, Dengeleg, -legh. Andreas,

Clara, Jolianncs. Ladislaus Pongracz. Lyz. Levs Jolianncs. villicus dc Salisfodio

14C9: 3 767. Llwdat s. Ludos. Locliner, Lohnar Johannes. civis Bistricicn-

sis I J«4: 3 412. 14fi7 : 3 571. U«8: 3 616. LtKioiiiericu, Lodomeria, Malhias rex. Lutlovicus. Lu~, rex Hungarie 1458: 3 119.

1439: 3 181. 1463: 3 326. 14G8: 3 6U7.

1469: 3 717. Lodovicus de Norenburga s. Stioiner. Leoue .\icolaus, civis Brassovieniis 1151!:

3 122. 1460: 3 219; ~ Sigisinundus I451i:

:; 122. 1460: 3 219. Loyiy, Ludwigsdorf, Kreis Mures. Lwdwcg

1462: 3 3U2. 1463: 3 316. 3 319. I.oh .Johaunes, civis dc Coloswar 1468: 3 626. Luiuau, Kreis Alba. Lamfalva 1467: 3 520. Lompert s. Zoreiii. Loniperthy Ladislaiis in CiaUHii-Bislri(ci 1463:

3 324. Longo Cainpo s. Ciui|iuluny. Lunyus Joliannes de Saiisfodio 1469: 3 767. Lopadea Xoua, Kreis Alba. Lapad 1464: 3 361,

3 379, 1467: 3 543. Lorandus s. Lepcs.

Lorencz Mihal, Brassovicnsis 1458: 3 121. I.osoucz, Lucenec (CS). Losonch 1463: 3 320.

1468: 3 622, 3 623. 3 645. 1469: 3 723;

Albertus, Dezso, Georgius, Johanncs fil.

Descv et uxor .\dviga, Johannes lilius

Johaniiis. I.adislaus maior et minor. Mi-

chacl. Sigisirundus. Stephanus. Lossyauii Fnliiiin, zu Cronen 1468: 3 668. Lovuic, I.cblang. Krcis Bra.sov. Lciibnel<

1470: 3 805. Luea, stolnig Moldaviae 1468: 3 629. Ltiliachy .lohannes, civis de Coloswar I47I :

3 878; ~ Martinus, civis de Coloswar

el consors Kalherina 1471: 3 878. Lucas dc l^isfalud 1467: 3 518; ~ plcbanus

de Tarlaw 1460 : 3 232 ; ~ de Zewkefahva

1467: 3 518. I.ucas, corrigiator Cibinicnsis 1468: 3 646. Lucatseh .Alcrkel, Brassoviensis 1458: 3 121. Lutenec (CS) s. Losoncz. Liicina (I) Philippus. cardinalis. I.iidos. (irosslogdcs, Ivreis Sibiu. Lwdas 1468:

3 601 ; Jacobus BajT, Martiuus Alharth. Ludovicus s. Lodovicus. Lwdwcg, Ludwigsdorf s. Loyig. Ludureyh, inedicus Cibiniensis 1459: 3 193. I.uyeielli waywoda 1438: 3 117. Luuca, Kreis Bistrita-Nasaud. Trys 1464:

3 360, 3 406; ~ Kreis Mures 1463: 3 319. I.unca MiiresuUii. Kreis Alba. Kuchard, Koc-

zard 1459: 3 196. 1463: 3332. Liiucani, Kreis Cluj. Gerend. Michael, Nico-

laus init Kindern, Petrus Job undLrsula. Lunya, Kreis Covasna, Nyothod. Mathias

Bekes, Dcinetrius. Uomiuicus. Lup^a, Kreis Alba. Lwpsa, possessio Wola-

chalis 1459: 3 184. Lupu, Ivreis Alba. Farkastlielke 1467: 3 560.

3 573. 1468: 3 660, 3 661. Lusacia s. Lausitz. l.ucenec (CS) s. Losoncz. Lncsch Johannes iudex de Enyed 1467 : 3 525. LHtscli Lodovicus iuratus senior de Heltha

1468: 3 642; ~ Nicolaus de Heltha 1468:

3 642.

M

Makarius cpiscopus Gallicensis 1469: 3 737.

M^cu, Kreis Fiunedoara. Maczo 1467: 3 536.

Machov (YL) banus Nicolaus de Wylak, Ma- thias de Maroth.

Mayar Antonius Cibiniensis 1459: 3 193.

.Magdalena lil. Nicolai senior de Wyzakna 14«5: 3 432.

Mager Maitiuu.s, torneator Zegeswariensis 1473: 3 977.

Mdgheriis, Maniercsch, Kreis Mure?. Manyo- ros, Mon- 1467: 3 560. 3 573. 1468: 3 619, 3 620.

Mnyyar, Anthonius, camerarius Thordensis 1463: 3 441; Blasius baniis Dalmatiae et Croatiae 1471 : 3 849 ; way woda Tran- silvanus comes siculorum de Zolnok me- diocris et de Crasna comitatibus 1472: 3 933, 3 934, 3 936. 1473: 3 938, 3 942, 3 946. 3 947, 3 951, 3 954-3 956, 3 959, 3 960, 3 962. 3 965. 3 967. 3 970. 3 978.

Magyarphylpes s. Filpisu .Mare.

Magnum Horreum s. ijura Mare.

Alayniis Georgius familiaris Nicolai Sikesd 1470: 3 777; Georgius de Cheeph. sigil- lator saliuin in Wyzakna 1468: 3 605. 1469: 3 759, 3 760; ~ Johannes, civis de Cluswar 14G5: 3 421; ~ Johanncs in Monostor 1469: 1469: 3 721 ; ~ Johannes de Salisfodio 1469: 3 767; ~ Ladislaus, officialis de Erged. Kastcllaii von Stremt 1463: 3 329. 1468: 3 616. 1471:3 861: ~ Michael, castellanus castri Dyod 1469: 3 681, 3 704. 3 738, 3 77U. 1470: 3 835; ~ Syinon 1459: 3 1959: ~ Stcphanus in Lckencze 1464: 3 398.

Mayurele, Kreis Bistrita-Nasaud. Scrling 1464: 3 360, 3 406.

Miihrcn (CS). Moravia 1468: 3 608, 3 615. 1469: 3 71U; Andrcas Hanko.

Maydcl s. Meydel.

.Mayerii, Kreis Bistrita-Nasaud. Mayar 1473: 3 956.

Maior Kappusch s. (^opja Mare.

Mayor Nicolaus in Lomperth 1463: 3 324.

607

Maler s. Pictor.

Malincs s. Slcclieln.

Millncrav, Malmkrog, Krcis Sibiu. Alma- kerek 1468: 3 610, 3 620, 3 637, 3 662. m3: 3 938, 3 942, 3 954; Michael Apafy.

Miinurade, Donnersmarkt, Kreis Alba. Mo- nora. Munera 1488: 3 660, 3 661. 1470: 3 815.

.MdDdstirea, Kreis Cluj. Zenthbenedekreth 1458: 3 139.

Miinastireni, Kreis Cluj, Gerewmonostor, Geremonostra. Stephan Kemen.

Mancha niiles vaiwodae Transalpensis 14G7: 3 537.

Maneva Dra(|oniir 1473: 3 97G.

Manierscli s. Miighcruj.

Mantua (I) 1439: 3 193.

Manzea, Bojare der Walachei 1462: 3 286.

.Marnuiure;. Maramoruz 1439: 3 174: caniera 146G: 3 486.

-\Iarky Johannes, civis de Coloswar 1471: 3 899.

Marktschelken s. Seiea Mare.

Marciis de Beth 1462: 3 131; ~ episcopus Thininiensis 1465: 3 424.

Margendal s. Mcrijhindeal.

Marienburg s. leldloara; ^ s. Iletiur.

Marijelu, Kreis Bistri(a-Nas3ud. Naghtalw 1465: 3 436.

Maros s. Mure.s.

Marotli s. Moroda.

Martha nobila 1467: 3 517.

Martin \. Papa 1461: 3 246. 1466: 3 449.

Maitinu», plebanus von Bachnen 1463: 3 433; ~ de Byrthalom, uotarius civitatis Kolos- wariensis, procurator 1466: 3 467; ~ de Bodola 1466: 3 452; ~ de Iklod 1466: 3 508. 1467: 3 544. 1469: 3 681, 3 770. 1470: 3 835; ~ notarius Medgensis 1458: 3 121 ; ~ plebanus in Megyes 1470: 3 809; ~ de Nagylak 1459: 3 198. 1467: 3 544.

Martinsdorf. Martonfalwa s. Meti^.

Marwsy s. Miirej.

Masa Micliael dc Kasiuiir, castelianus cas- trorum lercli. Heltwin, Kyralku, vice- comes Syculorum 1438: 3 100.

.Mascli Stephanus, iuralus Bistriciensis 1467: 3 571.

Mastita, Walachus 1464: 3 353.

Mathei Pctrus de Homa, mag. praeceptor generalis ordinis st. spiritus 1466: 3 453.

.Mathiae Petrus, civis de Coloswar 1459: 3 199. 1466: 3 468, 3 481.

.Mutheus, episcopus Albensis Transilvanae 14.38: 3 147. 1439: 3 198, 3 200. 1460: 3 213. 1461: 3 245, 3 258. 1466: 3 494; ~ custos et canonicus eccl. Albensis, cantor et vicarius 1459: 3 198. 1463: 3 315. 1466: 3 485. 1467: 3 511, 3 541. 1468: 3 642. 1469: 3 670, 3 703. 1470: 3 800. 1471: 3 862, 3 864, 3 865. 1472: 3 929. 1573: 3 960; ~ capellanus eccl. b. Petri et Pauli in suburbio de Coloswar 1471: 3 884: ~ familiaris 1473: 3 965; ~ de llozwazo 1469: 3 717; ~ capellanus iu Schelk maiori 1461 : 3 263 ; ~ Magister,

iudex regius sedis Zazwaras 1464: 3 386. 1469: 3 767.

Mathias rex Hungariae, Eohemiae, Dalma- ciae, Croaciae etc. 1458: 3 102 3 105, 3 108, 3 110—3 114, 3 119, 3 123—3 126, 3 128, 3 129, 3 135—3 146, 3 148, 3 149, 3 151—3 153. 1459: 3 157—3 167, 3 169, 3 171-3 173, 3 176, 3 177, 3 179, 3 183. 3 185-3 187, 3 189, 3 190, 3 192. 1460: 3 206, 3 208, 3 210, 3 217, 3 228. 1461: 3 250, 3 251, 3 253, 3 260-3 262, 3 264- 3 266, 3 268, 3 271, 1462: 3 276, 3 278- 3 280 3 284, 3 290, 3 291, 3 295-3 307. 3 313. 1463: 3 314, 3 316, 3 317, 3 319, 3 321, 3 327, 3 330, 3 336, 3 337, 1464: 3 349, 3 353, 3 355. 3 358-3 366, 3 369- 3 372, 3 374, 3 375, 3 378, 3 382-3 384, 3 391-3 391, 3 397, 3 398, 3 401, 3 406, 3 408-3 410, 3 412. 1465: 3 415, 3 422, 3 424, 3 425, 3 428, 3 429, 3 434-3 441. 1466: 3 454, 3 469-3 472, 3 486, 3 495- 3 500, 3 503-3 507. 1467: 3 511, 3 513. 3 517, 3 520, 3 522-3 524, 3 529-3 532, 3 534, 3 544, 3 545, 3 548,-3 570, 3 572- 3 576. 1468: 3 577-3 592, 3 691, 3 595. 3 597, 3 598. 3 607, 3 608, 3 610, 3 612, 3 613, 3 615, 3 620, 3 622, 3 623, 3 632- 3 637, 3 610, 3 645, 3 647-3 659, 3 666, 3 667. 1469:3 673, 3 675, 3 677,3 682, 3 686, 3 699, 3 700, 3 703, 3 705-3 707, 3 709-3 712, 3 718, 3 720, 3 729, 3 740- 3 743, 3 716-3 750, 3 752, 3 754, 3 755, 3 761, 3 763, 3 764, 3 767, 3 772. 1470: 3 774, 3 778—3 780, 3 782, 3 783, 3 785,— 3 791, 3 794—3 797, 3 799, 3 800, 3 813, 3 820, 3 824, 3 830—3 834, 3 838, 3 839. 1471: 3 841, 3 842, 3 844, 3 846—3 860, 3 863, 3 864, 3 867—3 870. 3 872—3 874, 3 879, 3 885—3 887, 3 889, 3 892. 3 893, 3 895—3 898. 1472: 3 908—3 912. 3 915, 3 923, 3 924, 3 927—3 933. 1473: 3 938— 3 941, 3 944, 3 945, 3 947, 3 948, 3 954, 3 961, 3 964—3 966, 3 968—3 972. 3 978, 3 979; ~ dcCibiuio 1438: 3 130;~ma- gister de Cydino 1467: 3 387; ~ de Lan- keiidorlf. capellanus Cibinieusis 1460: 3 234. 1461: 3 247; ~ cie Marofli, banus Machoviensis 1468: 3 648. 1471: 3 849; ~decanus de Thekc 1468: 3 616;~mag. s. Matheus.

Mathis Jacob, Brassoviensis 1438: 3 121.

.Mathj-iis Petrus 1466: 3 473; ~ familiaris 1471: 3 890. 1472: 3 919.

Mathus de Mislymicz capitaneus 1473: 3 957; ~ farailiaris 1472: 3 919.

Matras Salc, Brassoviensis 1458i 3 121.

Mecheln, (B) Malines. Mehly 1471 : 3 878.

.Vledgisch Ueuedec, Brassoviensis 1458; 3 121.

Media^ Mediascli, Kreis Sibiu. Megyes, Meggyes, oppidum 1459: 3 197, 3 198. 1462: 3 305. 1464: 3 391, 3 397; civitas 1466: 3 482. 1467: 3 518, 3 543, 3 559. 1468: 3 601, 3 603, 3 637. 1469: 3 758; sedes 1458: 3 145, 3 151. 1464: 3 359. 1465: 3 444. 1466: 3 505. 1-SG7: 3 536, 3 553. 1468: 3 050, 3 651. 1469: 3 695. 3 758. 1470: 3 792, 3 821, 3 839. 1471:

608

3 8^2. ;! S,-):!. 3 851: cnpituliim UfiM: 3 32:;. M(;!»: liGSO; iiuicx .lohanncs

Hcwcl; nolariiis Martinus. villiciis \'alcn- tinus I.iteratus. iuralus I.aurcncius Auri- faber. Nicolaus Gercb. Martinus Tcba ; civcs .lohanncs Bwdncr. Crislanus Bwzer. Gaspar Ooor, Jolianncs Door; niagister l dalricus; Laurencius Carnifcx. Crcstel Sigisinundus. Nicolaus Sy.ulcr; decanus Christannus. Midiacl. plebanus in Bert- haloiii : plebanus Martinus; presbytcr La- dislaiis. Mcsjycsfalwa s. Miirpseni. .Meliffi Jncoliiis, ci\ is et fil. Margarctlia Colos-

waricnsis H(i7: :! 550. Mchly s. Mecheln. .Meydel, May- ICrasmus und Joliannes ~

dc Coloswar 1472: 3 935. Meissen (DDR). Misnia, diocesis 1461: 3 :i52 ;

prcsby ter Wenczcsslaus. Meissner Jacobiis zu Cronen 1468: 3 668. Melchior de Bringis 14G4: 3 387: Sohii des Stephan von Thorstadt 14«8; 3 628; ~ s. .Aiirifaber. Mcldenibers» s. .Vlanior.

^leiisaros Jacolius ct vidua AppoUonia in Monosthor I4(>0: 3 226; ~ Joliannes in C.alatii-Bislrilci I4B4: 3 ;i2J. Merjihindeal. Mer.neln. Kreis Sibiu.Margendal, Morgondal 1470: 3 820. 1472: 3 910. 1473: 3 978; .lohanncs Greb. Michael. Mesarus Benedictus s. Carnifex. Meschen s. Mofnu. Mesendorf, Meschendorf. Kreis Bra^ov. Mes-

sendort I46il: 3 727. 3 771. Melij. Martinsdorf. Krcis Sibiu. Martonfahva 146«: 3 608. 1471 : 3 892 ; plebanus Pctrus; Nicolaus Gereb, Martinus Literatus. Mcttersdorf s. Diiniitra.

Mezaros rranciscus de Besenew 1470: 3 823. Mykesdorff s. Purau.

Micesti, Kreis Clui. Mykes 1467: 3 560. 3 567. Miceslii de Ciinpie, Kreis Bistrita-Nasiiud.

Keczctli. Ladislaus. -Michael clericus Albensis diocesis 1466: 3 450: ~ decretorum doctor. custos cccl. Albcnsis 1471: 3 863; ~ dc Balasthelkc 1467: 3 573; ~ baccalaureus. plebanus in Berthalom et decanus sedis Megies 1461: 3 252; ~ Brassoviensis 145«: 3 121 ; ~ abbas monasterii de Candclis 1469: 3 717; ~ auricusor Cibiniensis 146«: 3 644, 3 646; ~ carnifex Cibiniensis 146«: 3 644; ~ de Kylien. deeaniis eccl. Alben- sis 1466: 3 485." 1467: 3 511 : ~ capellanus de Clwswar 1465: 3 416: ~ plebanus de Dalheym 1470: 3 801. 1471: 3 865 : ~ de Debrete Notar 14G6: 3 458. 3 460; ~ de Doboka 1460: 3 212; ~ dc Gerend 1459: 3 159, 3 187. 1467: 3 544 ; ~ dc Heesfalwa 1467: 3 573; plebanus de insula Chris- tiana. decanus Cibiniensis 1461: 3 247. 3 2.52. 1465: 3 430; ~ logofcth 145«: 3 128; ~ fil. Johannis Dezso de Losoncz 1473: 3 952, 3 953; fil. Stephani. bani de Loso^ 1465: 3 435. 1468: 3 589. 1471 : 3 875. H72: 3 908; castellanus s. Mag-

niis; ~ dc Nadasd 146«: 3 664: ~ dc 1'aazlliok I4G5: :i 416; notarius Seges- varicnsis 1469: 3 717; niag., iudex regius Zegcswaricnsis 1473: 3 977; ~ dc Swk 1464: 3 398. 1465: 3 432. 1467: 3 544. 1473: 3 944; ~ von Thorstadt 1464: 3 393; ~ Waywoda lir,ii: 3 117; ~ de Zenthiwan s. Michael Zckel; ~ filiiis Pctri de Zob 14G4: 3 406. Miclinclis Albertus, Diakon der Grancr Kir-

che 1465: 3 421. Miehellem, Mihai. Gesandter Radu III. 1469:

3 676. 3 677. Micliclsbcrg s. Cisniidioara. Michelsdorf s. lloartu, .Michirioarn, Kreis Covasna. Mikloswara 1459:

3 182. 3 194. ,\likIosfalva s. Cioaslcrf. -Mielossy Jncuh, iuratus Coloswariensis 1466:

3 494. 1473: 3 975. Myko Laurenciiis de Ilydweg 1471: 3 855,

3 857. Mykofalwa s. Parfin. .Mykola s. \icnla.

Mikola Franz. Solin des Johannes de Zamos- falwa 1469: 3 681, 3 770. 1470: 3 835; ~ Johanncs de Zamosfalwa 1469: 3 691, 3 770. Midwisch s. Media^.

Mlercnreu Cinc, Krcis Harghita. Schyk. Chyk 1463: 3 331. 1464: 3 363; sedes 14G2: 3 300. 1467: 3 544; fratres ordinis Fran- cisci 1463: 3 325. Micresch s. Miire»:.

.Miercnrea-Sihiuiui, Reussmarkt, Kreis Sibiu, Rcusmargt. Zcrdahel 1462: 3 308; scdes 1463: :i 400. 1468: 3 638. 14G9: 3 750. 1471 : 3 845 ; iudex regius Melchior Auri- fabcr. Niclas Nasncr, Petrus de Ruf- fomonte; iudex terrestris Hanss Hcltner; plebanus Clemens; Hanuss Gassner. Mihai s. Michellen.

.Mihnil. muntcnischcr Bojare 1462: 3 286. Mihnilciii, Sclialdorf. Kreis Sibiu. Saldorff, Saltalwa 1467: 3 560, 3 573; Johannes Salfy ct filius Johannes. Mihalfalwa s. Ilourla.

.Mihnlt, Ivreis .Mba. Mihalczfalwa. Pctrus. Milcov diocesis 1469: 3 714. Mildcnburg s. -\lninor.

Minnich Slephuniis brascator 1464: 3 366. Minliu, Krcis satu-Marc. Nimtii 1459:3 174. Minliu Gherlii, Kreis CIuj. Nemethi 1458:

3 111. 1463: 3 320. 1467: 3 575. Mircea, inunteniseher Bojare 1462: 3 286. Myscke Pctriis in Fcldwar 1463: 3 315. -\Iislymicz s. -Malhus. Misnia s. Mei-ssen.

^locin, Kreis CIuj. Moch Bartholomeus. Modrer Johnnnes, civis de Zazfenes 1466:

3 466. -Modrns (YU). Modrusia, episcopus Nicolaus. Moha s. Grlnari. .Moldner Jacubus Cibiniensis 1464: 3 396.

609

Moldova Moldaii. Moldavia 1458: 3 117. 14G0: 3 216, 3 237. 14«2: 3 300. 14<!:i: 3 329. 1464:3 363. 14««: 3 464. 1467:3 534 3 572, 3 576. 1468: 3 578, 3 583, 3 617. 1469: 3 689, 3 723, 3 751. 1470: 3 798, 3 822. 1471: 3 860, 3 901, 3 905. 1473: 3 910, 3 956; vaivoda Alexander, Steplia- nus;Thoma Ginda, Stoyan Issaia niarcliio, Iwga thezaurarius, Luca stolnig, Negryla poharnig, Paschko poslelnig, Sberra cas- tellanus, Thoma cancellarius, Vulpas, Vizekanzler; Stoica a lui Laiota.

Moldvay Laurentius Albensis 1471: 3 874.

Moler s. Pictor.

Monchsdorl s. Herina.

Monyor6k»rik (H). Monyarokereli. Perllioldus Elderbach.

Monyoros, Monoros s. .Muglicruf.

Monora s. Mandrade.

Monosthor s. Cluj-Muna^tur.

Monoszlo (II), Monozlo. Nicolaus Csupor.

.Morc PuuUis. nuntius 1473: 3 946.

Moravia s. Miiliren.

More Petrus, iobagio 14«8: 3 618.

Morgondal s. Meri|hindenl.

.Moroda, Kreis .\rad, Maroth. Mathyws.

Mortesdorl, ~ tentelke s. Motis.

Mortoulalwa s. Metis.

Mo^na, Meschen, Kreis Sibiu, Musna. Geor- gius Gereb (comes), Laurencius Geppel, Johannes Herman, Andreas Latcz.

Motis. Mortesdorf, Kreis Sibiu. Mortentelke

14«0: 3 239. Movile, Ilundertbijcheln, Kreis Sibiu. Ccn-

tunicumulis 1461 : 3 249 : rector Stephanus. Mukafevo (SU). Mwkach. Blasius Literatus,

castellanus castri. Muckendorf s. Grluari. Mwen .\ieolaus, notarius Cibiniensis et con-

sors Osanna 1469: 3 726. .Miveschen Laureneius, magister civium Zeges-

wariensis 14«5: 3 444. Miihlbach s. .Sebej. Mulden s. Moldova. Mulnar, Mwelner Petrus, iuratus Cibiniensis

1459: 3 193, 1466: 3 456. 1469: 3 726. Munera s. Tapu.

Murer .4ntlionius, villicus de Baromlaka

1460: 3 239. -Mures, Maros, Mieresch; sedes 14«7 : 3 544;

\'alentinus Zwerdi, Matheus Zekcl; ~

fluvius 14«1: 3 258. 14«3: 3 332. Mure^eni eingemeindel in 1 irgu Mures, Meg-

yesfalwa 14«7: 3 544.

Mivsch Johunnes, villicus Brassoviensis 1463:

3 333. Musna s. Mo^na. Musnay Georgius s. Gereli. Musum Johannes, sacerdos de Coloswar 1465:

3 420.

Naag Sevlednek s. Slimnie.

Nada^tia, Kreis Alba, Nadasd. Ladislaus,

Michael, Johannes Lnger. \adebon Johannes, familiaris 1459: 3 193. \Mrap, Krcis Hunedoara. Nadabor. .lohannes

Nicolaus. Nag Joliannes in Monasthor 1460: 3 222. Nagerkenezew s. Tirnava. Nagh, palatinus Transalpinensis 1469: 3 753. Naghdemeter s. Iiuniitru. ; Naghfalw s. Mariselu. Naghchevr s. Sura Mare. Naghzelendek s. Slininic. Naghwath s. .Albertus de ~ Nagylak s. Xo^lue.

\ayds Jueob, Brassoviensis 1458: 3 121. \an, Bojare der Walachei 1463: 3 338. Nandoralba s. Belgrad. .\usner \ielas. iudex regalis de Reusmargt

1462: 3 308. .\a;nu, Kreis Mures. Naznanfalva 1470:3 777. .\ebleny .lohunnes in Monosthor 1460: 3 222. Necter s. Cetalen Alba.

\eijreni, Kreis Cluj. Feketetho 1473: 3 965. \e(|ryla, poharnig Moldoviae 1468: 3 629. Neithausen s. \'etu$. \'emes Anthonius de Bodola 1466: 3 499; ~

Michael, iuratus de Coloswar 1465: 3 420;

~Michael. lil. Valentini de Hydweg 1466:

3 475. 1472: 3 934 ; ~ Nicolaus de Hydweg

1466: 3 499; ~ Valentinus de Hydweg,

(de Avton) 1462: 3 297. 1466: 3 434, 3 475. 1468: 3 582, 3 630. 1472:3 934.

Nemethi s. Mintiu Gherlii.

Nemethy s. Georjj de ~

\ein«ia, Nimesch, Kreis Sil)iu. Nymps, comes Jacobus.

Neppendorf, Nepponis villa s. Turnisor.

Nessenn s. llistriiu.

.\essinyer Syflridiis, civis Cibiniensis 1465: 3 430.

IVetu$, Neithausen, Krcis Sibiu. Nythhws 1473: 3 959.

Neudorf s. Nou Sisese; ~ s. Ohaba; ~ s. Satu \ou.

Neumarkt s. Tlrgii Mure^.

\eivnaber \ieolaiis, iuratus senior de Barom- laka 1460: 3 239.

Neustadt, Newstett s. Haia Mare; ~ s. Cristian; ~ s. \oistat.

\eutra, Nitra (CS). Nitria, episcopus Thomas.

\iceniis, tituli st. Martini in inontibus, car- dinalis 1467: 3 526.

.\icolaus episcopus eccl. Albensis 1463; 3 326. 1464: 3 388. 3 411. 1465: 3 413, 3 414, 3 424, 3 429, 3 431, 3 433. 1466: 3 446, 3 447, 3 453, 3 455, 3 458, 3 470, 3 476. 1467: 3 526. 1468: 3 594, 3 617, 1645, 3 648; ~ tituli st. Ceciliae 'Iheanensis, cardinalis 1460: 3 243. 1467: 3 526 ; ~ fil. bani de Alsolindwa. mag. ^ncernarum, comes Posoniensis 1465: 3 424. 1468:

610

3 594. 3 618. 1471: 3 819: ~ de B.Ttlior, episcopiis Siriniicnsis Hfi9; 3 018. Ii7l: 3 811. 3S1<.): ~ de Bellhek s. Dr.iijfy : ~ de Briiigis lifii: 3 387 : ~ de Kykcllew s. Buda: ~ aiiricusor Cibinicnsis liClt: 3 614. 3 646: niag. civiuni C.ibinicnsis s. Anrifaber: ~ de Kodor MK8: 3 .'iS.') : ~ eonventualis de Colosnionostra 1467: 3 573; ~ de Doboka HB!): 3 754; ~ vil- licus de Fekcthchaloni 1471 : 3 863; ~ s. Forro : ~ de Gercnd, Grend 1459: 3 187; iudcx regalis sedis Wvegyhaz 14G0: 3 212. 3 239. 1470: 3 783. fil. Nicolaus. lilia rrsula; ~ de Hedrchwara. mag. dapifcrarum 1468: 3 594. 3 648. 1471: 3 849 : ~ Sohn Herbarts von Lilasendorf 1460: 3 208: de Hydweg 1462: 3 297. ~ cpiscopiis Modrusicnsis 1465:3 124. 1468: 3 594. 3 648. 1471: 3 849; ~ plcbanus (le vilhi niontis st. Michaelis 1471: 3 865 ;~ de Nadabor 1458: 3 130; ~ V. papa Ii60: 3 241. I4(il: 3 246. 1465: 3 449; ~ mag. protonotarius 1458:3 134. 1460: 3 239; ~ episcopus Quinqueecclcsiensis 1458: 3 122. 1460: 3 219. 3 232; ~ iudcx civi- tatis Segeswar 1467:3 573 ; dc Sotnogion H68: 3 610; ~ cpiscopus Tininiensis li68: 3 594. 3 648. 1471: 3 849; ~ de Wylak. wavwoda Transilvanns, banus Machovicnsis 1465: 3 424. 1468: 3 594. 1471: 3 849; ~ senior de Vizakna. civis et conies Cibiniensis, viecvaivoda Tran- silvanus 1459: 3 161, 3 164, 3 167, 3 188. 1460: 3 215, 3 223, 3 240, 3 242. 1462: 3 283. 1463: 3 326, 3 328. 1464: 3 353, 3 385. 3 393. 1465: 3 432. 1466: 3 478, 3 492, 3 503, 1467: 3 517. 1470: 3 801; ~ iunior de Vizakna, comes Cibiniensis, iudex regius de Vizakna 1463:3 340, 3 342.

1464: 3 3.53, 3 385, 3 393, 1465; 3 432.

1466: 3 478. 3 480. 1467: 3 518. 3 544.

3 560. 1470: 3 830; ~ de Zcclh, mag.

agazonuni 1471 : 3 819: ~ dc Zlatna 1469:

3 688 ; ~ Mriilii, Kreis CIuj. Mykola. Stcphanus. \ienla mcnsarum mag., Bojare der Walachei

1460: 3 206. Nicdercidisch s. Ideeiiidc .Jos. Nycn s. Teliu. \.vlas Gregorius H66: 3 473. \iijcr, ~ rus Paulus Coluswariensis 1461 :

3 254. Nimesch. Nymps s. \rm$a. Nimtii s. Mintiu. Nyoythod s. Lunga. .Xirej. Krcis Cluj. Zaznvres 1458: 3 111.

I46:i: 3 320. 1467:3 575. .\jre\v Bartholomeus. incola Cibiniensis 1459:

3 193; ~ Elyas, civis de Coloswar 1464:

3 398. Nitra s. \eutra. Nythhws s. \etiis. \ocrieh. Leschkirch. Kreis Sibiu. Lwesch-

kirch. Wyegyhaz. iudex regalis Michacl

et Nicolaus de Gerend; index terrestris

Petrus Peer. .\oistat, Ncustadt. Kreis Sibiu. Nova civitas

1461: 3 244: plebanus Nicolaus Petri. Norenburga s. Stromer. \o^lae, Kreis Alba. Nagylak. Martinus. Nova Civitas s. Cristian, s. \0i5lal. \ou Konian. Kreis Sibiu. Wvfalu 1467: 3 560,

3 573. Nou Sasesc, Neudorf. Krcis Sibiu. 1468:

3 608. 3 620. \uinberi|, Norenburga. Lodovicus Stromer. Aucet, Johannisberg, Kreis Sibiu. Villa St.

Johannis 1466: 3 485.

Obereidisch s. Ideciu de Sus.

Oena Dejului, eingemeindet in Dej. Kreis CIuj, Akna 1466: 3 498. 1467: 3 555. 1471: 3 851.

Ocna Sibiulni, Salzbnrg. Kreis Sibiu. Wy-. Vizakna 1458: 3 149. 1459: 3 160. 1464: 3 348, 3 365. 1465: 3 432. 1466: 3 478. 3 480, 3 485, 1467: 3 554, 3 554. 3 560, 3 573. 1468: 3 605, 3 665, 1469: 3 749, 3 765, 3 767; iudex regius Nicolaus iunior dc Vizakna; conics camerae salium .\ngcl- lonus, Laurentius de Bayon, Emericus Literatus: vicecamerarius Anthonius; si- gillator Georgius Magnus de Chep; offi- cialis Georgius Feyer; iudex Johannes Cheh; villicus .Johannes Lyz: iuratus Matheus Bolger. Andreas Crudner. Johan- nes Carnifex. Martinus Carnifex. Jacobus Lazcl. Johanncs Longus. .lohannes Mag- nus: plcbanus Dominicus. Sigismundus.

Odenhiiri). Sopron (H) Sopronium 1463:3 329. 1472: 3 933.

Odorhei, Szcklerstuhl. Odwarhel 1472: 3 914.

Oedrin s Odrihei,

cius. Olen (H) Buda 3 112. 3 129. 3 172, 3 187, 1461 : 3 276, 3 319, 3 368, 3 384, 3 435- 3 469, 3 520, 3 539, 3 666, 3 740- 3 757, 3 778- 3 831-

-^drlanopel.

Kreis Mures.

Wdwarhel. Lauren-

mit Pest zu Budapcsl vcrschm 1458: 3 102, 3 104, 3 105, 3 3 114, 3 121, 3 123—3 126, 3 135—3 139. 1459: 3 169. 3 174. 3 177. 3 179, 3 183, 3 3 189, 3 190, 3 192. 1460: 3 250, 3 251, 3 268, 3 271. 3 279, 3 280, 3 313. 1463: 3 321, 3 330, 3 336. 1464: 3

3 370—3 372, 3 374—3 376, 3 3 391—3 393. 1465: 3 425,

-3 438, 1466: 3 463, 3 464, 3 486, 3 488, 3 501. 1467: 3 522—3 524. 3 528—3 532, 1468: 3 578, 3 600.. 3 614 3 667. 1469: 3 674, 3 714

-3 743. 3 751, 3 752, 3 754

3 761, -3 780, -3 834,

3 772, 3 794, 3 838,

1470: 3 774, 3 799, 3 814, 3 839, 1471:

lolzen .

108— 3 128, 3 171,

185 3 241.

1462: 3 317.

361

382— 3 429, 3 466, 3 517, 3 534, 3 663, 3 717, 3 755. 3 775, 3 824, 3 841,

611

3 842, 3 844. 3 846—3 848. 3 850—3 800, 3 879, 3 885—3 889, 3 892, 3 895—3 898. 1472: 3 908—3 911, 3 923, 3 926—3 928, 3 932. 1473: 3 940, 3 944, 3 945, 3 947, 3 957, 3 961, 3 963, 3 964. 3 966. 3 968 3 972, 3 974; Kapitel 1460: 3 241. Propsl von Altofen 146«: 3 600: C.reiioriiis, .la- cobiis et Stephaniis Sellator.

Offenburg, ~ banya s. Baia lie .Aries.

Oliaba. Neudorf, Kreis Alba. Wvtalw 1466: 3 508. 1469: 3 735, 3 744. 1470: 3 776. 1471: 3 852; Pauhis fil. Leonardi Greb.

Olabbudak s. liudacu de Jus.

Olahpyen s. Pianu de Sus.

Olahsolinus s. Stupini.

Olimus, ~ mes s. §oimus:.

Oimiilz, Olomouc (CS). Olniuz, Olomucz 1468: 3 634, 3 635, 3 640. 1469: 3 699. 3 700. 3 705. 3 706, 3 707. 3 710, 3 714.

Oit, Alt, Olthwyze, fluvius 1468: 3 582. 1472: 3 934. '

Omlas s. Amnas.

Ompaicza s. .Anipoi.

Omulus s. Amnas.

Onuea, Kreis Mures. Wnwka, l'nuka 1458: 3 113. 14.59: 3 189. 1461: 3 253. 1462: 3 305. 3 311.

Oprea logofat. muntenischer Bojare 1462: 3 286.

Oradea, Grosswardein. W^aradinum, Varad civitas: 1458: 3 144. 1463: 3 323. 1464: 3 315. 1466: 3 498. 1468: 3 578. 3 595. 1469: 3 690, 3 745, 3 765. 1470: 3 790; civis Jacobus Chatar, Deinetrius filius Ladislai Horwat; castruin 1459: 3 193; capituluiii 1472: 3 932; episcopatus 1459: 3 193. 1466: 3 465. 1471: 3 849; episcopus Johannes; praepositus Johannes; lector

Georgius; vicus Wadkerth 1464: 3 345,

3 4 18; iudex de vico Lucas Sarlor, Bene-

dictus Sepesy. Orijlie, Broos. Kreis Hunedoara. Brasium,

Broz, Zazwaras 1459: 3 165. 1464: 3 385.

1466: 3 491. 3 509. 146«: 3 609. 3 619,

3 625, 3 637. 1469: 3 761; capitulum

I4fi:i: 3 322. 1469: 3 680; sedes 1468:

3 038; iudex regius inag. Matheus; iudex

Ladislaus; iuratus Mathias Schoffer;

Martinus Prewz. Orgyarto Petrus de Coloswar 1470: 3 803. Orl>ai, Szeklerstuhl 1462: 3 300. 1464: 3 363.

1466: 3 451. Orheiu Bistri)ei. Burghalle. Kreis Bistrila-

Nasaud. Warhel 1464: 3 360, 3 406. Ormeniji, Irmesch. Kreis Mures 1464; 3 373.

1473: 3 952. Orrinth Kyidius. villicus de Stolczmburg

1469: 3 767. Orzaj) Johanncs 1459: 3 174; Michael de

(iwth. palatiuus 14.5« : 3 152. 1465: 3 424.

1468: 3 594, 3 648. 1471: 3 849; ~ Sebas-

tianus de Guth 1466: 3 492. Osterreich, Austria 1462: 3 275. 1470: 3 781 ;

Martinus Lapicida. Ostia (I). episcopus Guillermus. Osuaidus, mag. civium Cibiniensis 1459:

3 193. 1460: 3 234. 1472: 3 916; ~ von

Drag 1469 : 3 744 ; ~ in Enyed 1467 : 3 525 ;

~ de Rcthen 1470: 3 805; ~ de Rozgon,

comes Siculoruin 1458:3 103, 3 104, 3 114,

3 143. 1459: 3 107; ~ episcopus eccl.

Zagrabiensis 1466: 3 501, 3 513. 1468:

3 594. 3 648. 1471: 3 849. Osz Michl, Brassoviensis 1458: 3 121. Otthe Miciiaei, Coluswariensis 1462: 3 309,

3 312.

Paazthoh s. Paszto

Pachia, Kreis Covasua. Pakos. Pachos. La- dislaus.

Pagan s. Pojian.

Paiocz (CS). Ladislaus, Etnericus.

Pampos Peter von Suceava 1473: 3 958.

Pan Mathias, uobilis 1464: 3 398.

Panczer, ~1 Laurencius de Bessenew 1464: 3 369. 3 398; civis Bistriciensis 1468: 3 580. 3 583. 1472: 3 919. 1473: 3 973.

Pangaracz s. Ponyracz.

Papfalwa s. Poperjti.

Papiaka* bei Muckendorf 1470: 3 805.

Parau, Kreis Brasov, Forrwar, Mvkesdorlf, Wyfalw 1462: 3 304. 1468: 3 577. 1469: 3 766. 1470: 3 821. 1471: 3 856, 3 857. 3 864. 3 897.

Parviim Horreuin, Parvum Schwer s. ^ura Mica.

Parvus Anthonius, civis Brassoviensis 1465: 3 424. 1407. 3 544. 1468: 3 594 ; ~ Bene- dictus in Wyfalw 1463: 3 315; ~ Clemens de Zatnosfalwa 1469: 3 681 , 3 770; ~ De- metrius civis Bystriciensis 1471: 3 880;

~ Elias de Gallhew 1458: 3 134. 1459: 3 157. 1469: 3719; ~ Georgius de Zer dahel 1468: 3 597; ~ Johannes 1471 3 883; Joliannes, fil. Georgii de Zerda" hel 1468: 3 597, 3 656; ~ Ladislaus s- Henlini; ~ Laurencius, castellanus castri Iherch 1472: 3 934; ~ Michael de Zer- dahel 1468: 3 597.

Paschko, postelnig Moldoviae 1468: 3 629.

Pasman Uyouisius, civis de Colosmonostra 1466: 3 449.

Passbusch s. Posmus.

Pasztd (H), Pastchoh Adviga, Albertus, Jacobus Michael.

Pata, Kreis CIuj, Patlia. Anthonius Desew.

Pathak s. SSrospatak.

Pathk s. Petecu.

Piiucea, Puschendorf. Kreis Sibiu. Pochtelky, Pusthelke 1465: 3 417, Johannes Greb, Biro.

Piiuca, Tornen, Kreis Sibiu. Pokafalva 1468: 3 603. 1471: 3 852. 3 872, 3 873, 3 899. Balthasar, Georgius, Johannes. Ladislaus. Peter Kereki.

Gi:

Paulinerereniiten s. Iliinedoarn, s. Castnnn .Mtchaelis.

Paulus II. papa 1463: 3 416, 3 420. 3 445. 1466: 3 450, 3 461. 3 462. 3 465, 3 467. 3 476. 1467: 3 546. H68: 3 600, 3 602. 3 639. 1471: 3 865: ~ de Kenys 1468: 3 656 ; ~ sacerdos. civis de Coloswar 1461 : 3 248; ~ dc Erdely /.eiUhgcwrg 1469: 3 736; ~ de I-dcky 1467: 3 575; ~s. Grcb; ~ dc Ilewcsfalwa 1467: 3 573 ; ~ mai,'. 1473:3 U56 ; ~ dc Hakos 1467:3 518; ~ episcopus Scgniensis 1471: 3 849; ~ caslellanus de Thercz 1467: 3 511.

1'aiviukyrher .Vndreas. comes Posonieiisis 1465: 3 424.

Pazmus s. 1'osmus.

Pecs s. Fuufkirchcn.

Pecsvarad s. Pelrus dc ~.

l*eer retrii!), iudcx lcrrcstris dc Lwcsclikirch 1463: 3 444.

I*elliiex Andreas. iuratus de Enyed 1467: 3 525; ' Anthonius. artium baccalaurcus de Braschofia 1460: 3 232; ~ Jacobus de Haschagen 1469: 3 767. ~s. Jung; ~ Jo- hannes de Zasscbes 1469: 3 688; Leo- nardus. iuratus Cibinicnsis 1469: 3 767; ~ Lucas. mag. civium Segeswaricnsis 1469: 3 767. iuratus 1473: 3 977; ~ Pe- trus. iuratus Zegeswaricnsis 1473: 3 977; ~ Symon civis Cibiniensis 1473: 3 948; ~ Valentinus de Rcghcn 1460: 3 201.

Psnthek, ~ ky s. Pintieu.

PereczsHtheu Laurentiiig. iudex de Brasso- via 1467: 3 544.

Peren s. Parau.

Pernisium s. \'erona.

Perrenfuss Raymundus de Wienna. episcopus Argensis ac abbas monastcrii in Kercz 1463: 3 339. 1464: 3 352, 3 404. 146S: 3 462, 3 465, 1469: 3 701, 3 746, 3 771.

Peschetesch 1469: 3 714.

Pest mit Ofen zu Budapest verschmolzen (H). Pesth, civitas 1458: 3 135, 3 142, 3 144. 1460: 3 210. 1470: 3 793,3 814;Georgius Ffeyer.

Pesthyenii, Pcschtschiani Michacl 1470: 3 790.

Petecu, Kreis Harghita, Pcthk. Dominicus. Johannes.

Pelelea, Birk. Kreis Murcs. Pcthek 1463: 3 423, 3 431. 1466: 3 46(1.

Peler, Brassoviensis 1438: 3 121.

Peten\ardein, Pctrovaradin (YU). Waradinum Petri 1438: 3 144.

Petersberg s. Sinpetru.

Petersdorf s. Petis.

Pcther \icolaus, civis de Coloswar 1471:

3 875. Pethcrfalva. Pctcrfalwa s. Pctij, s. Pelre^ti. Pelin. Krcis Satu Marc. Bazana: Prcsbytcrus

Johanncs. Petis, Petersdorf. Krcis Sibiu. Pcterfalwa 1460: 3 212. 3 240. 3 242. 1468: 3 624. Petresti. Petersdorf. Kreis Alba. Peterfalwa

146-4: 3 409, 3 41(1. 1465: 3 422. Petri Cles odcr Cleyn Brassoviensis 14.58: 3 121 ; ~ Nicolaus presbiter, plebanus in

Novacivitatc 1461: 3 244; ~ Irbanus de Stynuvia. publicus notarius. organista eccl. parochialis Cibiniensis. scriba con- sistorialis 1460:3 234. 1461:3 247, 3 252. 1469: 3 688. 1470: 3 81. 1471: 3 865; ~ luons s. Sinpetru.

Pe(rilaca. Kreis Murc?. 1463: 3 423.

Pctrimatliie Nicolaus s. \icolaiis.

Petrus scholasticus in Appoldia minor 1462: 3 308: ~ fralcr ordinis sl. Bencdicti 1460 3 231 ; ~ dc Bros. capcUanus Cibiuiensis 1461 : 3 247 ; ~ dc Borosnyo dc sede Sepsy 1467: 3 544; ~ decanus Brassovicnsis, Strigoniensis eccl. vicarius 1458: 3 156; ~ luag. vitricus cccl. parochialis Brasso- vicnsis 1464: 3 387; ~ tituli st. Marci cardinalis 1460:3 243; ~ Sohn des Johan- nes Kercki von Torncii 1471: 3 873; ~ plebanus de Martonfalwa, gubcrnator abba- tiae de Kertz, capellanus regalis 1459: 3 157; 3 173. 1460: 3213; ~ currifcx Cibinicnsis 1468: 3 646; ~ Dominikaner- konventualc in Klausenburg 1460: 3 226; ~ magister hospitalis b. Elyzabeth in Coloswar, hospitaliensis 1463: 3 323. 1467: 3 521 ; ~ notarius, civis dc Colos- war 1460: 3 204; ~ de Kodor 1468: 3 585; ~ plebanus de Krako 1463: 3 326. 1469: 3 722; ~ dc Curia. iuratus de Enycd 1467: 3 525; ~ de Erdclv-Zenthgewrg 1469: 3 736 ; ~ de Galaz 1463 : 3 324 : ~ de Galto ct filia Margaretha 1439: 3 157. 1471: 3 852, 3 873. fil. Nicolai de Gerend 1460: 3 212; ~ de Hozywazo 1462: 3 313. 1467: 3 543. 3 544. 1469: 3 717; ~ ple- banus in villa Humperthi 1461: 3 263. 1470: 3 801 ; ~ de H^vnyad 1458: 3 107; ~ de Lindwa, notarius 1469: 3 688 ; ~ de Megyes. provincialis fratrum praedicato- rum'in Hungaria 1461: 3 268: ~ de Mi- halczfalwa H69: 3 722 ; ~ scolasticus de Papfalwa 1471: 3 884 ; ~ de Pecsvarad, abbas cccl. de Kolosmonostra 1463: 3 337. 1464: 3 398. 1463: 3 437. 1466: 3 449, 3 471. 1469: 3 721. 1471: 3 844, 3 875. 1473: 3 960. 3 967, 3 970 ; ~ plcbanus de parvo Schwer 1470: 3 801. 1471: 3 865; ~ plebanus in Purgpcrg 1471 : 3 865 ; ~ dc Rawas 1467: 3 527; mag. rcctor sco- larum de Reghcn, civis Bystriciensis 1460 : 3 201 : ~ de Somogyen 1467: 3 543; ~ de Wczzewd 1460: 3 240. 1466: 3 477. 1470: 3 834; ~ plebanus de Wydenbach, decanus capituli Barcensis 1458: 3 156. 1463: 3 333, 3 343. 1464: 3 354, 3 356, 3 387. 3 390. 3 403, 3 407. 1470: 3 840; ~ Geschworencr von WMnz 1461: 3 259; ~ de Zakol. coines Themcsicnsis 1465: 3 424. 1467: 3 528. 1468: 3 594 ; ~ de Zob castellanus, capitaneus castri Bistricicn- sis 1464: 3 360. 3 371 . 3 394. 3 406. 14G5: 3 436; ~ mag. 1466: 3 474.

Petsehenenen, Philistaei 1459: 3 158.

Phibes s. Fibes.

Philippus. presbyter in Lucina. cardinalis 1461: 3 244: ~ Dominikancrconventuale in Klauscnburg 1460: 3 226.

613

IMiinii clp Jos, Dcutschpien, Kreis Allia. Pyhen

1464: 3 409, 3 410, 3 422. Pianii de Siis, Kreis Alba. Claphycn HBi:

3 409, 3 410. HG5: 3 422. rictor Bartholomaus, Maler, de Cibinio 1459: 3 193; villicus HfiS : 3 456; iuratus 1472: 3 916; ~ Stephanus, Maler, Moler, iura- tus Cihiniensis 14««: 3 436. 1469: 3 767; villicus 1472: 3 916; ~ Valentinus. iura- tus Cibiniensis 14G9: 3 726. Pileator Ki|idiu.s, civis Cibiniensis 1462:

3 27,-3. IMncota, Krcis Arad. Pankotha, .Johanncs. Piii(|iiis Paiiliis. civis Brassoviensis 1469:

3 679. Pinticii, Kreis Bistrita-Nasaud. Penthek, Pin- 1462: 3 302. 1464: 3 360, 3 406; villicus Lucas Burchlandcn; Anthonius Bock . Piry \icolaus, exactor contributiouis conii-

tatuni Albcnsis ct Kykcllew H70: 3 827. Piter Grejioriiis Blasii in Kronstadt 14G3:

3 343.'

Pius 11. papa 1459: 3 193. I4fiO: 3 234. I4GI :

3 244. 3 246, 3 252. 1462: 3 281, 3 282,

3 308. 1463: 3 322. 3 334.

Placht \icolaus. Brassovicnsis 1470: 3 822,

Plcternica (YL ). Pethernyczezcnthmiklos. .lo-

hanncs Litcratus. IMintcnhuri), Visegrad (H). Visscgrad, Castel-

lanus Damianus Horwath. Plop, Kreis Hunedoara. Polob 1467: 3536. Poarta, Kreis Mures 1463: 3 319. Poka Michael 1465: 3 135. Pokafalwa s. Piiuca. Pochtelky s. Paucea. Podiebrad, Podobrath Georg von Bbhmcn

1469: 3 729. 1470: 3 813. '^1471: 3 869. Pogan Georgius, exactor vectigalis 1461!: 3 635. 1469: 3 674 ; ~ Nicolaus de Thor- da. camerarius et relicta frsula 1458: 3 104, 3 106, 3 107. 1464: 3 380. 1472: 3 907. 3 913; ~ Thomas, baccalaureus 1472; 3 907 Poiana .Sibiului, Kreis Sibiu. Villa Plosawe

14G2: 3 308. Polkyschcr Jacobus. civis Coluswariensis

1461: 3 254, 3 267. Polen, Polonia 1470: 3 813. 1473: 3 972. Polob ~ op s. Plop.

Ponjiracz, Pan ~ de Dengeleg Andreas, comcs Trinchiniensis 1460:^3 205. 14G4: 3 372, 3 401, 3 409, 3 410. 1465:3 422; ~ .Johan- nes, vaivoda Transsilvaniae, comes Sicu- loruni, de Zolnok mediocris et Themesieu- sis, banus Zewerinensis 1460: 3 205. 1462: 3 284, 3 307. 14G3: 3 313, 3 314. 3 318. 3 335, 3 340, 3 342. 1464: 3 363, 3 370, 3 372, 3 401, 3 409, 3 410. 1465: 3 417, 3 419, 3 422, 3 423, 3 427, 3 432, 3 435, 3 442. 1466: 3 467. 1468: 3 582. 3 596, 3 601, 3 603, 3 604. 3 606, 3 609. 3 613, 3 614. 3 618, 3 619, 3 620, 3 625, 3 627, 3 641, 3 643, 3 644, 3 646, 3 648, 3 660,

3 661 ; ~ 1469: 3 675, 3 676, 3 679, 3 689, 3 724, 3 725, 3 728, 3 730, 3 731, 3 734, 3 737, 3 738, 3 739, 3 767. 3 769, 1470: 3 775, 3 799, 3 802, 3 807, 3 810, 3 811- 3 813, 3 819, 3 820, 3 823, 3 825, 3 826, 3 829. 1471 : 3 849, 3 872, 3 879, 3 889 , 3 900. 3 903. 1472: 3 912, 3 914, 3 922.

1473: 3 948, 3 965 ; ~ Ladislaus de- Den-

geleg, gubcrnator al)batiac dc Clusnionos- tra 1460: 3 205. 1461 : 3 270. 1463: 3 335.

3 337; ~ Clara 1467: 3 573. Popejti, Kreis Cluj, Papfalwa. Scolasticus

Petrus. Porkolab Andreas de Bylgcz 1468: 3 505; ~

Anthonius de Bodola 1466: 3 452. Porrwar s. Parau. Porumbacu dc Jos. Kreis Sibiu, Porumbok

1466: 3 463. Poruinhacu de Sus, Kreis Sibiu, Porunibok

I4fifi: 3 463. Porunibenii Jlari, Kreis Ilargliita. Galanib-

falva. Enicricus Zekel. Posisyn vadus. Donaufurt 14fi8: 3 609. Piismu^. Passbusch. Kreis Bistrita-Nasaud.

Pazmus 1464: 3 360, 3 406. 1465: 3 431.

1466: 3 460. Posonium s. Pressburij. Postbclke s. Paucea. Potencia, consors Martini dc Iklod 146G:

3 508. Potenliana, fil. Nicolai scnior de Wyzakna

1465: 3 132. 1466: 3 477. Praydem s. Pryden. Prayfar s. Breibcr. Pranzdorf s. Suseui. Prasmar s. Prejmer. Preia Jupanitza, Frau des Bojaren Jupan Nan

14G3: 3 338. Prcimcr. Tartlau, Kreis Erasov. Prasmar

'l466: 3 451, 3 452, 3 496. 1471: 3 848;

plebanus Lucas, Stephanus Albus. Grego-

rius Ketherew. Georgius Kutura, Marti-

nus Faber, Johannes, .Anthonius Mcnsi-

par. Prcssburji, Bratislava (CS). Posonium, I lyst-

ropolium 1466: 3 503, 3 504—3 507.

1468: 3 645. 3 647, 3 649—3 653, 3 655—

3 659. 1469: 3 685, 3 746. 3 747, 3 749;

comes Nicolaus de Alsolyndwa; Andreas

Pawmkyrcher. Prc«7, Martiuus et couiux Lucia in Zazwarus

1473: 3 956. Pryden Johanncs, Praydcm. iuratus Cibinien-

'sis 1470: 3 837. 1472: 3 916. Propstdorf. Prosdorff s. Slcjarisu. Prokopp, Prokoppus, Biirger von Klausen-

burg 1469: 3 681 , 3 770. 1470: 3 835. Pruneui, Kreis Cluj, Keczeth. Ladislaus. Prwk s. Bruck.

Pugul, Bojare dcr NValachei 14G0: 3 206. Pur.gperg s. Vurpar. Puschendorf, Pusthelkc s. Paucca. Piisncr Jacobiis de Chaporcha 1472: 3 929.

G14

Quinqueecclesiae s. Fiinfkircben.

Kaab, Gyor (H) Jaurinum 1472: 3 930. 3 931, 3 933; episcopus Augustinus. Dc- metrius. Raacz s. Racz. Rab Andreas und Georg in Schessburg 1471:

3 904. Rabel Petrus de Gorona et uxor Cristina 1468:

3 639. Raciani s. Serben. Rdehita. Kreis .\lba. Rehytlie 14G4: 3 109.

3 410. 14C5: 3 422. Racoj, Kreis Brajov. Rakosd. Paulus. Sixtus

Siculus. Symon. Raeovifa, Kreis Sibiu. Rewken. Rakovycza 14G7: 3 549. 3 560. 3 573. 3 574. 1469: 3 748. 1470: 3 820. 1472: 3 910. 1473: 3 978. Racr. Raacz Nicolaus 1469: 3 724. 3 738. Raczkeve (H) Kewy 1473: 3 965. Rada Lucas in Themeswar 14G4: 3 383. Radeln, Radundal s. Roadej. Radla s. Ragla. Radna s. Rodna. Radnawelgye, s. Rodna. Radnoth s. lernut.

Radu III, waywoda partium Transalpinaruni 1462: 3 285. 3 286—3 290. 1463: 3 318. 3 338. 1464: 3 349. 1467: 3 537. 1468: 3 631, 3 633. 1469: 3 676. 3 677, 3 753. 1470: 3 790, 3 791, 3 822. 1472: 3 914 3 915; lugefet, Bojare der Walachei 1460: 3 206; ~ vistiernic der Walachei 1462: 3 287; ~ genitor vaivodae partium Transalpinarum, iudex de Repcz 1468: 3 630. Radundal s. Roandola.

Ragla, Kreis BistrHa-Nasaud, Radla villa 1461: 3262. 1464: 3 406. 1467: 3 522. 1471: 3 841. Rahau. Reichau. Kreis Alba. Ryhamfahva. Reycha 1464: 3 409. 3 410. 1465: 3 422, plebanus Laurencius de Dobrica. Raymundus s. Perrenfuss. Ravnoldus, Rvnoldus de Bozgon. mag. ta- 'vernicorum" 1466: 3 503. 1467: 3 517. 1471: 3 849. Rania, Teil Bosniens, (YU) Mathia rex. Ranioeha de Serethwa, vicecomes Bistricien-

sis und Bruder Ladislaus 1465: 3 426. Rapoltu Mare, Kreis Hunedoara, Rapolth.

Gothardus. Rasciaiii s. Serben. Rdjinari, Kreis Sibiu. Roschonayr 1467:

3 556. Rasor Jobannes, civis Segeswaricnsis 1467 :

3 573. Ratrha (Yl ). vadum fluvii Sabae 1464: 3 401 .

Rdvasel. Rosch. Kreis Sibiu. Rawas 1459: 3 191. 1467: 3 527; Michacl Gercb et fi- lia Katherina. Benedictus Petri. Ita»as Cristannus. civis Coluswariensis et filius Stephanus 14.58:3 131 , 3 133 ; ~ Jo- hannes, civis Coluswariensis 1458: 3 131. Rauthal s. Roandola. RSzboieni-Cetate, Kreis Alba. Fewldwar

1460: 3 209. Rckytha, Rekyscha s. Rachita. Rede* bei Patal. Kreis Bihor. Johannes. Reder Rlasius, iuratus senior de Stolczen-

burg 1469: 3 708. Regensburi) 1471 : 3 901 .

Reqhin, Siichsisch-Regen. Kreis Mures. Reg- 'hen. capitulum 1463: 3 322. 1469: 3 680; oppidum 1460: 3 201. 1466: 3 460. 1468: 3 606. 3 609; cives Valentinus. pel- lifex. Jacobus Literatus; rector scolarum magister Petrus ; iobagio Brassay. Reichau s. Rahau.

Remser Martinus, Romser de Cibinio 1458:

3 130, iuratus 1462: 3 274, 3 275. 1462:

3 288, 3 310. 1463: 3 323. 1466: 3 456.

1472: 3 916.

Renardus, locumtenens magistri civium Ci-

biniensis 1462: 3 294. Rependc-rl' Repafalva bei Seica Mare. prae- dium 1460: 3 212, 3 240, 3 242. 14G8: 3 624. Reps s. Rupea. Repez s. Riniiiieu \ ilcea. Reteag, Kreis Bistrita-NSsaud, Retheg 14G8:

3 656. 14G9: 3 672; Johannes Volali. Retersdorf, Rethen s. Retij. Retheny \ieolaus 1467: 3 536. Retis, Retersdorf, Kreis Sibiu. Rethen, Ret- hel 1473: 3 959; Nicolaus Gereb, Michael, Johannes et Stephanus fil, Ladislai, Oswaldus et coniux Bartha. Retseh Petrus zu Cronen 1468: 3 668. Reubles .\ntonius de Alba 1471: 3 874. Rewallya*, Gespanschaft Inner-Szolnok 1473:

3 936. Rewken s. Racovi|a. Rewch Leonardus, civis Coluswariensis et

coniux Veronica 14G0: 3 204. Reucbyn Petrus, civis Brassoviensis 14G4:

3 350. Rewdel Johannes, Rwedel. Rudel, magister, plebanus eccl. parochialis Brassoviensis 1460: 3 233. 1462: 3 296. 1464: 3 343, 3 350, 3 354, 3 387—3 390. 1465: 3 418. Rewel Johannes de Megyes 1460: 3 239 ; iudex

1470: 3 792. Reuel. Rew Petrus. Brassoviensis 1446:

3 350. 3 351, 3 387. Reuson Xieolaus, Cibiniensis 1459: 3 193.

G15

Reussdorf s. (.'uiid.

Reiissdbrfchen. RewdywTf s. Riisclori. Reusseii s. Ilusi; ~ s. Sarajel. Reussmarkt, Reusmargt s. \Iicrcurea-Slbi-

ului. Rycalph de Tarkew Georgiiis 1458: 3 134.

146.5: 3 132. 1466: 3 503 ; ~ Ladislaus

1465: 3 431>;~Simon 1466: 3 503. Iticliardus tituli st. Eusebii, cardinalis 1464:

3 346. Ryhamfahva s. Itabau.

nympr .lohannes aus der Czoczen 1472: 3 918. .Johanncs de Fogaras 1471: 3 864: ~ Simon.iuralusZcgeswariensis 1473:3 977 Riuietea, Kreis Alba, Thoroszko. Ladislaus

li^lyws. Rininicu \ilcca, Repcz. oppidum 1468:3 430

iudex Radul; Ywan. Rinyelkirch"'. KreisAlba. Lengelkerkes 1466

3 508. 146'J: 3 744. 1470: 3 776. Ri^nov, Rosenau, Kreis Brasov. Rosno 1467

3 511 ; iudex Symon. Rivulidominarum, Rywu~ s. Raia Marc Hjwch Joliannes de Coloswar 1471: 3 878 Boade*;. Radeln, Kreis Braijov. Radundal

1469: 3 727. Roandola. Rauthal, Kreis Sibiu. Radundal,

Rwdal 1468: 3 610. 1469: 3 727. 1473:

3 938, 3 942, 3 954. Rod Cristiannus. civis Coronensis 1464:3 344,

3 356. iuratus 1464: 3 405; ~ Francz,

Hans, Peter Brassovienses 1458: 3 121 ; ~

Ruffus Thomas, civis Brassoviensis et

relicta Katherina 1464: 3 350, 3 354. Roderbach s. Rotbav. Rodericus. Roderigus, tituli st. Xicolai in

carcere, cardinalis 1460: 3 243. 1464:

3 346. Rodna, Kreis Bistrita-Nasaud, Radna. Civi-

tas 1472: 3 921. 1473: 3 050, 3 958; cas-

trum 1460: 3 205; districtus Rodna,

Radnavelgve 1458: 3 110. 1467: 3 576.

1469: 3 743, 3 764, 1471: 3 903. 1472:

3 931. Roni. Roma 1460: 3 243. 1461: 3 244, 3 246.

1463: 3 322, 3 334. 1464: 3 346. 1465:

3 445. 1466: 3 461, 3 462, 3 465. 1467:

3 526, 3 546. 1468: 3 600, 3 602, 3 639,

1469: 3 713; curia Romana 1465: 3432.

1469: 3 710; pontifex Romanus 1462:

3 281. Romser s. Remscr.

Ropcls Lorcncz, Brassoviensis 1458: 3 121. Rosch s. Ravajel. Rosenara s. Ri^<;inari.

Rosenau s. RI?nov.

Rosenpck Andreas de Wyenna 1462: 3 294.

Ro.jia, Rothberg, Kreis Sibiu, Veresmarth.

Ruffomons, Jacobus. Petrus (Greb); An-

dreas Chyko. Rosia de Sccaj, Rothkirch, Kreis Alba. \Ve-

reseghaz 1466: 3 508. 1469: 3 719, 3 735,

3 744, 3 773. 1470: 3 776. Rotbav, Rothbach, Kreis Brajov. Roder-

bach, Weresmarth 1468: 3 582. 1472:

3 934 Jacobus. Rotcrturm s. Turnu Rosu. Rothberg s. Rosia. Rothkirdi s. Rosia dc Seca^. Rolhler Andreas, iuratus Bistriciensis 1467:

3 571. Rozfiony (H), Rozgon. Johannes, Oswaldus,

Raynoldus, Sebastianus. Rubea turris s. Turnu Itosu. Rwdal s. Roandola. Rudel, Rwc~ s. Rcudci. Ruffo Ilcsan, Bojare der Walachei 1460: 3 206. Ruffomons s. Ro$ia. Ruffus s. Rod.

Rulus Pctrus de Walkan 1467: 3 511. Runiiincn, Valachi, Wola~ 1458: 3 117,

3 121, 3 137. 1459: 3 157, 3 184.1460:

3 237. 1464: 3 386. 1467: 3 536, 3 556.

1468: 3 607, 3 651 , 3 652, 3 654, 3 655,

3 663. 1469: 3 701, 3 705. 3 737, 3 751.

1470: 3 782, 3 789. 1471: 3 848, 3 903.

3 927, 3 931. 1473: 3 940; Kyrka Wola-

hus. Rupca, Reps, Kreis Bra^ov, Kewhalom.

Rwppas. Oppidum, villa 1458: 3 105.

3 112. 1459: 3 171. 1466: 3 450. 1472:

3 920: capitulum 1463: 3 322; sedes 1468:

3 637, 3 639; iudex regius Jacobus de

Ruffomonte; Graf Georgius de Hozu-

wazo; villicus Michael Zallem ; iuratus

Johannes Clare; clvis Wnvogel; praedi-

cator Georgius. Rusciori, Reussdorfchen, Kreis Sibiu. Rews-

dywrf 1469: 3 688. Ruiji, Reussen, Kreis Sibiu. Rewz, Rwsyn,

Rws 1468: 3 665. 1469: 3 707, 3 767;

villicus Michael Trasch : Nicolaus Trasch,

.Michael Sartor. .Johannes Schwerner. Ituiitior, Kreis Bislrita-Nasaud, Alsosebes

1464: 3 360, 3 406. Ruthcncn. Rutheni 1459: 3 158. Ruzkowycz s. Jcrcslaus. Ruzmarth s. Miercurca Sihiului. Rus, Russe Nicolaus, mag. civium Cibinien-

sis 1468: 3 631, 3 651, s. auch .\urifaber.

Saba s. Save.

Sabo s. Sartor.

Sacliscn. Saxones 1458: 3 102, 3 117. 3 119,

3 134, 3 151. 1459: 3 159, 3 162—3 164,

3 166, 3 187, 3 194—3 198. 1460: 3 237.

1461: 3 271, 3 272. 1462: 3 283, 3 292.

1463: 3 317. 1464: 3 348. 3 359, 3 362,

3 363, 3 463, 1468:

3 705, 3 846. 3 921,

3 386, 3 487. 3 586. 3 710. 3 854, 3 926,

3 388 1467:

3 657, 3 7,50. 3 869, 3 927.

1465

3 536. 3 659. 1470: 3 879. 1473:

; 3 440. 1466 3 544, 3 567 3 665. 3 838. 1472: 3 349.

1469: 1471:

3 920, 3 950,

3 979; septem sedes Saxonicales 1458:

616

3 119, :l 135—3 137, 3 14j. 3 149—3 151. H59: 3 160, 3 16t. 3 1()5, 3171, 3 198. 1460: -i-m. 3 237. 14(il: 3 266. 14Ba: 3 281. 3 292. HB3: 3 317. 3 328, 3 329, 3 335, 3 310, 3 341. I4B4: 3 3.52, 3 3oo, 3 358, 3 367, 3 385. 3 389, 3 100. 3 104, 3 408. 146.->: 3 419. 3 432, 3 440, 3 444. 1466: 3 479, 3 483, 3 484, 3 488—3 400, 3 497. 3 501. 1467: 3 517, 3 531. 3 539, 3 544, 3 563, 3 567, 3 570. 14G«: 3 006, 3 613, 3 019, 3 627, 3 631. 3 631. 3 635. 3 637. 3 642, 3 650—3 654. 3 657, 3 602. 3 666. 1469: 3 679. 3 691. 3 692. 3 694, 3 699, 3 705 -3 709, 3 711, 3 714, 3 717, 3 725—3 728, 3 731. 3 740. 3 741. 3 746, 3 747, 3 749, 3 759, 3 763, 3 766—3 771. 1470: 3 774, 3 779. 3 781—3 783, 3 799, 3 815, 3 819, 3 826, 3 831. 1471: 3 845, 3 858—3 860, 3 887, 3 893. 1472: 3 923, 3 927—3 929, 3 932. 3 933, 1473: 3 939. 3 945, 3 947—3 950, 3 966, duac .secles Saxonkales l4oH: 3 135, 3 137. 3 145, 3 151. 1459: 3 164. 3 198. 1460: 3 237. 3 239. 1461: 3 266. 1462: 3 292. 1463: 3 310. 1464: 3 355, 3 357, 3 359, 3 397, 3 399, 3 408. 1465: 3 429. 3 444. 1466: 3 481. 3 483. 3 489, 3 497, 3 501, 3 505. 1467: 3 531, 3 534. 3 536, 3 538, 3 539, 3 553, 3 570. 1468: 3 638, 3 650—3 654, 3 657. 1469: 3 091, 3 099, 3 705, 3 714, 3 740, 3 747, 3 749. 1470: 3 780. 3 783. 3 792, 3 799. 3 839. 1471: 3 853, 3 854, 3 858, 3 860, 3 887. 3 893. 1472: 3 932. 3 933. 1473: 3 939. 3 945. 3 947. 3 949; iudex regius Gcorgius Tliabiasy.

Sachsisch-1-lapsdorf s. lilpNi! Mlc.

Sachsisch-Regen s. Kec|hin.

Sacueni, Kreis Bihor, Zckelhyd. Clemens.

Saffar .lohnnnes, civis Cibiniensis 1465: 3 432.

Sayo, Sajo s. .^ieu.

-Saicau, Kreis Sibiu. Salgo 1467: 3 560. 3 573.

Saldorff. ~ falwa s. Mihiiileni.

.Salfy .lohannes dc Salfalwa et fil. .loliannes 1467: 3 573. 1470: 3 834.

Saly s. Soala.

Salisfodium s. Ocnn Sibiuliii,

Sali^lc, Kreis Cluj. Zeleslhyc 1467: 3 500, 3 573.

Saloinon de Heesfalwa 1467: 3 573; ke- nezius de Mercz 1471: 3 801.

Salz bei Bislritz s. Sarala.

Salzburg s. Ocna Sibiului.

.Sankt-Geonjen (CS), Sanctum Clcorgium. Comes Johannes. Sigismundus.

Sanctus Nicolaus s. Sinmielaus.

Sander Anthonius. iuralus Brassoviensis 1462: 3 296. 3 297. 1463: 3 325. 1471: 3 849, 3 855; ~ Petrus s. (jreb.

Sandrinus de Kyralfalwa 1462: 3 313.

Sandule>^ti, Kreis Cluj, Zynd, Syud. Ple- banus Ladislaus; Emericus.

Sarata. Salz. Kreis Bistrita-Nasaud. Sofalva 14.511: 3 111. 1463: 3 320. 1467: 3 575; ~ Kreis Sibiu 1466: 3 463.

Sara]Fi, Beussen, Kreis Bistrila-Nasautl.

Zereth 1458: 3 111. 1463: 3 320. 1467:

3 575 .

Sarkan s. Sorcaia.

ijard, Krcis .Mba. .Vndrci^s. Nalcnlinus.

Sarlo .\iidreas 14611: 3 642.

Sarombcrili. ~berk s. Dumbravioani.

SiirospalaU (II). Palhak 1467: 3 533 ; claus- trum fratruni miuoriun obserbn vantiae st. l-rancisci.

Sarpathak s. Glodcni.

Sartor Andrcas. Schiicider, civis Cibiniensis 1466: 3 456; ~ Barnabas, iuralus de Kolwsakna 1472: 3 907; ~ Clemens, iu- ratus Segcswariensis 1473: 3 977; ~ Cristannus Coluswaricnsis 1461: 3 254; ~ Georgius. liirg Schueider. iiiratus Cibi- niensis 1465: 3 430. 1466: 3 456. 1469: 3 767. iudex scdis 1472: 3 916; ~ Geor- gius. Sabo, iuratus de Coloswar 1470: 3 803. 1473: 3 907, 3 975; ~ Jacobus von Broos : 1473: 3 950: ~ Jacobus, bacca- laureus de Cibinio 1460: 3 234; ~ Ja- cobus dc Meldeml)erg 1469: 3 707; ~ Jo- luinnes Coloswariensis 1460: 3 225; ~ Laurcucius, iuratus dc Mullembach 1469: 3 767; ~ Lucas. iudcx Waradiensis 1466: 3 448; ~Michael de Hwsyn 1469: 3 767; ~ Symon de Meldcmljcrg 1467: 3 767; ~ Symon de Prasmar, civis Quinqueecde- siensis 1466: 3 448.

Sartvany, bei Komarom (H), Saarthwan .Si- gismund.

Saschiz, Keisd, Kreis Mure?. Zazkyzd 1459: 3 182, 1467: 3 561. 1470: 3 825, 3 826; plebanus Johannes.

Saseiori, Kreis Alba. Schek-. Scetschwr 1464: 3 409, 3 410. 1465: 3 422.

Satller I'elir, gesworn purgcr von Clawsen- purg 1473: 3 975.

Satuluny in Sacele, Kreis Bra$ov 1460: 3 288; ~ Kreis Cluj 1469: 3 681, 3 770. 1470: 3 835.

Satu Mare, Sathmar, Krcis Maramure?. Zcotmar 1459: 3 174 ; camera salium 1471 : 3 870.

Satu Mic, Kreis Harghita, Kysfalud. Blasius, Lucas.

Salu \ou, Neudorf. Kreis Bra§ov. Nova villa, Wyfalw. Neuderff 1462: 3 296, 3 297. 1463: 3 314. 3 315. 1464; 3 403. 1468: 3 581. 1471: 3 849, 3 855, 3 863; plebanus Ladislaus; Slcphanus Fazekas, Benedic- tus Parvus; ~, Kreis Mure^, Wyfalw 1473: 3 953.

Saule>;ti. eingemeindcl in Simeria, Salfalwa, Salfy Johanncs.

Save, Saba, fluvius 14G4: 3 401.

Saxones s. Saclisen.

Sbcrra, castellanus Moklaviae H6ii : 3 629.

Scclk s. Schclk.

Scepusicnis terra s. Zi|is.

Scetschor s. Sasciori.

Schaal s. Sjoala.

Schaldorf s. Miliailpni.

Schalmen s. ^oinius.

Sehaller Georj|iiis, iuralus scnior de Stolczm- burg l'.G9: 3 767.

617

Scharosch s. D«leiiii; ~ s. Soarj. Schassburg s. Sighijoara. Schekchwr s. Srisciori.

ScheflbrastHannes, Brassoviensis H58:3 121. Scheg Johannes s. Cheh. Schelk, Selk, sedes H.58: 3 145, 3 151. 1464: 3 359. 1465: 3 444. 1466: 3 505. 1467: 3 536, 3 553. 1468: 3 650, 3 651. 146»: 3 695, 3 758. 1470: 3 839. 1471: 3 853. 3 851;capitulum 1463:3 322. 146» : 3 680; maior s. Seica Mare. Schcllenberg s. §elimljar. Schenk s. Cincu. Schyk s. Miercurea Ciuc. Schirhan Conslantin miles, Bojare der

Walachei 1460: 3 206. Schirkauycn. Schyrkein s. Sereaia. Schlefier Johannes et relicta .Margarctha dc Koloswar 1459: 3 180. 1468: 3 611; ~ Johannes, sacerdos de Koloswar 1459; 3 180. Schleychth s. Slscht. Schlewnynji .lacobus, civis de Kluswar el

consors Dorothea 1459: 3 180. Schlesien, Silesia 1469: 3 710. Schlick Mathias auf Elbogen 1471: 3 901. Schmid Laurencius de Corona et uxor Cecilia 1468: 3 639: ~ Michael, iuratus Bistri- ciensis 1467 : 3 571 . Schneider Capp 1473: 3 958; ~ Georg s.

Sartor. Schobels Steffan, villicus de Zentpeter 1471:

3 902. Schoel Geor(|ius, Brassoviensis 1464: 3 390. Schoerel Michil, gesworn purger zu Clawsen-

purg 1473: 3 975. Schoffer, ~ner Mathias, iudcx de Broz 1469:

3 767. Scholer Simon de villa Ysopis 1460: 3 239. Scholten, Surrogatie-Kapitel, decanatus

Chanad 1469 : 3 680 : ~ s. Cenade. Schonau s. Sona.

Schorbacii Martinus, Cibiniensis 1468: 3 646. Schorel Jacobus, iuratus de Koloswar 1466:

3 476. Schoresten s. Sorostin. Sclnverner Johannes dc Rwsyn 1469: 3 767. Schupor s. Csupor. Schuple Radul, Bojare der Walachei 1460:

3 206. SchuT Gregorius, civis Brassoviensis 1462:

3 298. 3 299. 1467: 3 568. Schuster Petir, senior de Appoldia maior

1462: 3 208. Schiitz Lconhardus zu Cronen 1468: 3 668. Scibinium s. Sihiu. Sclavi s. Slauen.

Skurgis Valentinus de Cluswar 1465: 3 121. Sebastianus de Rozgony, voivoda Transsil- vanus et comes Siculorum 1461: 3 258, 3 259, 3 260, 3 264, 3 266, 3 272; ~ de Zala, olficialis de Fogaras 1468: 3 596. 1469: 3 730. Sebcj, Miihlbach, Kreis Alba. Zazsebes, Mwlcnbach. Civitas 1462: 3 284, 3 307. 1463: 3 341. 1464: 3 348, 3 409, 3 410. 1465: 3 419, 3 422, 3 442. 1467: 3 547.

1468: 3 644. 1469: 3 698. 1470: 3 840. 1471: 3 889. 1472: 3 912, 3 922. 1473: 3 948; sedes 1463: 3 341. 1468: 3 638. 1469: 3 098; districtus 1464: 3 318; iudex regius Johannes Haz; iudcx terreslris Johannes Frynner; iuratus Laurencius Sartor, Mathias Sutor; castellanus Mathias Biro; Martinus Literatus, Johannes Pel- lifex; capitulum decanatus 1463: 3.322. 1469: 3 680; plebanus Georgius. Scbcscl. Kleinmiihlbach, Kreis Alba. 1468:

3'66J. Sebis, Kreis Bistrija-Nasaud. Felsebes 1464:

3 360. 3 406. Sebsy s. Sepsi. Sekcl s. Zekel. Sccui s. Szekler.

Seczel \ alentinus in Monostor 1467: 3 521. Segcdin, Szeged (H). Zegedinum 1458: 3 140, 3 141, 3 149, 3 151. 1459: 3 157—3 167. 1462: 3 284. 1464: 3 380. Segeswar s. Sigbijoara. Segleiver Xicolaus, iudex terrestris Czibi-

niensis 1458: 3 134. Segnia s. Zengg.

Scica Mare, Marktschelken, Krcis Sibiu.

Schelk maior. Selk 1460: 3 242. 1464:

3 391, 3 393; iuratus Petrus Greb; capel-

lanus Mathias, Blasius, Georgius

Seiden s. Jidvei.

^clinibar, Schcllenberg, Kreis Sibiu, ple-

banus Servacius. Seli«tat, Seligstadt. Kreis Brasov, I-elix locus

1461: 3 249. plebanus Dominicus. Scllator Gregorius de Buda et uxor Marga- rctha. mater Sophia, Jacobus, Stepha- nus 1464: 3 366. Sellipar Johannes iuratus de Coloswar 1468: 3 599; ~ Nicolaus de Cibinio 1459: 3 199. Scnk s. Cincu.

Senki Georgius de Szent Agota 1470: 3 805. Senndorf s. Jelna.

Senta (VU). Zenta 1458: 3 142, 3 143. Sepesy Benedictus, iudex de Wadkerth civi-

tatis Waradiensis 1464: 3 345. Sepsi, Szeklcrstuhl. Scepsi 1459: 3 197. 1462: 3 278, 3 300. 1464: 3 363. 1466: 3 451. 1467: 3 544. 1470: 3 815. Serator Johannes et Petrus, incolae de Colos-

war 1460: 3 225. 1462: 3 277. Serben, Raseiani 1464: 3 348. 1470: 3 791.

1473: 3 965. Serbien 1467: 3 531; Mathias rex. Sercaia, Schirkanven, Kreis Braijov. Sar- 'kan. Sclivrkeni 1462: 3 304. 1464: 3 353. 1468: 3 577. 1470: 3 831. 1471: 3 856, 3 857, 3 864, 3 897. Sereca, Kreis Hunedoara, Zarkad. Petrus

Zekel. Serethva s. Raniocha. Serling s. Magurcle. Servacius, plebanus in Schellenberg 1471:

3 865. Servia s. Serbien. Sewenfalwa s. Cornejti.

fihS

Srurii. in GSnesli. Krcis Mnrc?, Zcwkefalwa.

I.iicas. Scveriii. Banat U6.5: .T124. 1*68: 3 594, 3 609. 3 618. 1471: 3 849: banus Jolian- nes Pongracz de Dcngelc.s;. Sfarns. Kreis Salaj, Farnas. BencdicUis, Johanncs. Stcplianiis, Sohnc des Dionj- siiis Wercs dc Farnas. Sfinlu Gheorjihe. Krcis C.ovasna, Zenthegergh 14K0: 3 228. 1470: 3 81.'); Michacl (Forro), Nicolaiis. Sibin, Hermannsladt, Cibinium Chy~, Czi~. Zcben. Hermanstet. Civitas 14511: 3 099, 3 108. 3 109, 3 116, 3 117, 3 123, 3 130, 3 134, 3 144, 3 147. 1459: 3 159. 3 161, 3 164, 3 167. 3 188, 3 191, 3 198. 1460: 3 208—3 210, 3 220, 3 221, 3 237. 1461: 3 247. 3 252. 3 267. 1462: 3 274. 3 275, 3 277. 3 284. 3 287, 3 288, 3 290— 3 295, 3 307, 3 310. 1463: 3 317. 3 323, 3 328, 3 335, 3 336, 3 339—3 342. 1464: 3 345, 3 348, 3 351, 3 352, 3 357, 3 358. 3 362, 3 365, 3 366, 3 368, 3 375, 3 376, 3 380. 3 381, 3 384—3 386, 3 389, 3 396, 3 399, 3 411. 1463: 3 419, 3 430, 3 432, 3 444, 1466: 3 453, 3 456, 3 459, 3 464, 3 466, 3 469, 3 475, 3 477. 3 480, 3 482, 3 487—3 489, 3 491. 3 492, 3 503. 1467: 3 514, 3 516, 3 517, 3 521, 3 532, 3 533, 3 534, 3 537, 3 540, 3 545, 3 447, 3 551, 3 553—3 558, 3 563, 1468: 3 596, 3 601, 3 604—3 606, 3 618, 3 621, 3 625, 3 627, 3 634, 3 635, 3 637—3 640, 3 643, 3 646, 3 663, 3 665. 1469: 3 670; 3 674, 3 676, 3 677, 3 679, 3 683, 3 683—3 685, 3 687— 3 690, 3 693, 3 694, 3 696—3 698, 3 701, 3 703, 3 704, 3 706—3 708, 3 710, 3 711, 3 713, 3 714, 3 717, 3 718, 3 724—3 728, 3 730, 3 731, 3 733, 3737—3 740, 3 750— 3 753, 3 756—3 760, 3 762, 3 765, 3 767, 3 771. 1470: 3 775, 3 777, 3 784, 3 791, 3 793, 3 796, 3 798, 3 802, 3 804, 3 807, 3 811, 3 814, 3 816-3 819, 3 821, 3 826, 3 827, 3 832, 3 836, 3 837, 1471: 3 842, 3 843, 3 845, 3 858-3 860, 3 865, 3 866, 3 899. 1472: 3 916, 3 923, 3 926,-3 928. 1473: 3 948-3 950, 3 963, 3 965, 3 966, 3 974; iudex regius Petrus Greb, Ladislaus Henlini; vicegcrens in iiidicatu regio Nico- laus Z\ glewer : mag. civiuni Thomas Al- temberger, Nicolaus Aiiritaber, JacObus, Oswaldus Nicolaus Russc; locumtenens magistri civium Hcnardus; iudex sedis Slephanus Agatha, Bencdictus Carnifex, Johannes Grwen, Bartliolomeus Huttcr. Georgius Sartor; villicus .Johannes Hut- ter, Bartholomeus Pictor; notarius Nico- laus Mwen; comes Slephanus de Ileder- faya, Michael Zekcl; camerarius cusionis monelarum 1459: 3 174. 1466: 3 568. 1471 : 3 899 Laurcncius de Bayon Mel- chior Aurifaber, Stephanus de Mykola; iuratus civis Johannes Bogachy, Johanncs Burger, Conradus monctarius. Niclos Crans, Nicolaus Croner. Pctrus Fibes, Johannes Flaschner, Cristiannus Francz- yos, Johannes Henrici, Johannes de

Longocampo, Lconardus .hing. Cris- tannus Ledercr, Pctrns Mulnar, Leo- nardus Pcllifex. Stcphanus Pictor, Va- Icntinus Pictor, Johanncs Pryden, Martinus Remser. Nicolaus Hcwson, Lu- doviciis Stromer. Laurencius ■Ihiiro. Jo- hanncs Zwlnd; civcs Nicolaus Aurifaber, Malhias Kolb, Johanncs Koloswari, Geor- gius Korrad. Synion Guldcnmunczer, Gcorgius Hccht. Nikolaus de Wiszakna, Symon Pellifex. Egidius Pilcator, Andreas Sartor, Georgius Vimber, Thomas Zegla- uer: Tliomas .\urifaber, Jacobus Byver- hiittel. Benedictus Brathon, Petrus Buz- nar, Paulus Chnwner. Cristannus dolea- lor, ,Iohanncs Feder, Gcorgius Fawl, Pe- trus Flasner, Stephanus ITazner. Cleor- gins Gerhard, .Michael Greb, Thomas Greb, Michael Hcnzil, Alexius Hunga- rus. .lohannes sellator, I.ucas corrigiator, I.iidurcgh medicus. Antonius Magar, Mathias. Michael auricusor, Michael car- nifex. .lacobus Moldner. Nicolaus auricu- sor, Barthomloeus Nyrew. Petrus curri- fex, Jacobus Sartor. IMartinus Schorbach, Nicolaus Sellipar. Simon dc Zcwch, Lau- rencius Turold; districtus 1469: 3 709, 3 717; sedes 1458: 3134. 1460: 3209, 3 212, 1464:3 388: 1468:3 638. 1469:3 750; NVeberzunft; plcbanus Johannes, Valen- tinus; capellaniis Albertus Berman, Gre- gorius, .lacobus, Mathias de Lankendorff, Petrus de Bros. Georgius Textor, \Venc- zesslaus de Drcsdin; inagistcr Symon; capitulum. decanatus 1461:3 247,3 252, 1462: 3 293. 1465: 3 430. 1466: 3 446. 1470: 3 801. 1471: 3 865: decanus 1463: 3 322, 1469: 3 767. .Michael, Sigismun- dus: fraternitas corporis Christi 1460: 3 234; hospitalis sancti Spiritus 1466: 3 453. 1469: 3 670 prior Nicolaus,

Sic. Kreis CUij. Zeck, 1462: 3 276, 1465: 3 4.32. 1466: 3 473. 1467: 3 512. 1471: 3 888. comes camerae Laurcncius de Bayon, Johannes Gereb de Wyngarth; camerarius salium Angelloni Italicus de Florencia, F^mericus literatus dc Zapulya, I-jTiericus de Zynd; subsigillator Domi- nicus.

Sykesd, Zi~ Nicolaus de Thercmi. vice- comes Syculoriim. castellanus castri Terch.castri Kykellew 1469: .3 757. 1470: 3 775. 3 777. 1442: 3 920:

Slci, Kreis Salaj, Czetsch. Emericus.

Siculi s, Szekler.

Siruliis Anlhonius de Kylyeen 1462: 3 278; Lucas Brassoviensis 1466: 3 475; Michael, vicarius generalis ord,mino- rum de observantia in Hungaria 1463: 3 331 ; ~ Thomas, vicarius ord, Prae- dicatorum in Transsilvania, prior con- ventus dc Corona 1461: 3 256, 3 268, 1464: 3 344, 3 356 ; ~ Sixtus de Rakosd 1459: 3 171.

Siebenbiirgen s, Transilvania.

^icu, Grosschogen, Kreis Bislrita-NiiFaud, Sayo 1458: 3 110. 1461: 3 255. 1464:

619

3 360, 3 406. 1468: 3 622. 1473: 3 952, 3 953.

Sygeler s. Zjglener.

Sigyir Matheus 1469: 3 672.

Siyliisuara, Scliassburg. Segeswar, Schess- burgk. Civitas 1459: 3 168. 1461: 3 252. 1462: 3 277. 3 284. 1465: 3 432. 1466: 3 459. 1467: 3 560, 3 573. 146«: 3 638. 3 651. 1469: 3 727, 3 752. 1471: 3 892, 3 904, 1473: 3 965, 3 977: sedcs 1464: 3 432. 1467: 3 536, 3 538. 1468: 3 637, 3 638; iudex rcgius Michael; mag. civiuni Petrus Aurifabcr, Valcntins Bcwdncr, Laurencius Mweschen, Lucas Pellifex, Andreas Wal; iudex terrestris Nicolaus; villicus Xicolaus .\urifal)cr; iuratus Fran- ciscus Cerdo, Nicolaus Doleator, .lohan- nes Melvig, Gcorgius flennik, Petrus I^ellifcx, Johannes Knochinhcwer, Sy- inon Itymner, Clemens Sartor, Hierony- mus Sutor; notarius Michael Literatus; cives Stephan I-urdcnliamer, Chrestel Goeldner, Thomas Ilenning, Andreas Rab, Georgius Rab, Joannes Rasor, .Andreas Stocker; torncatorcs Johannes Czcrrin, Servatius Elyas. Martinus Maycr; con- ventus pracdicatorum 146i: 3 432, 3 441. 1467: 3 573. n68: 3 602 Udalricus, Cris- tannus; prior Georgius de Schelken; ca- pellanus Ladizlaus.

Sygin Johannes et Laurentius. cives Colus- warienses 1458: 3 131, 3 133.

Siyismundus, rex Hungariae 1438: 3 140. 14.59: 3 167, 3 176, 3 181. 1462: 3 300. 14G3: 3 326, 3 330, 1464: 3 385, 3 397. 1468: 3 587, 3 589, 3 590, 3 592, 3 607; ~ plebanus de Barkuthen 1461: 3 249; ~ de Dyznovo 1467: 3 529; ~ de Dragh, Draag 1466: 3 o08. 1469: 3 744. 1471: 3 850; ~ rector parochialis de Etzel 1462: 3 282; ^ comes de Sancto Georgio et Bozin, vaivoda Transilvanus et comes Siculo- rum 1467: 3 541; fil. Desew de Losonch 1458: 3 138; ~ von Midwisch. zu Cronen 1468: 3 668; ~ de Sarthwan, viccvaivoda Transilvanus 1439: 3 181, 3 184, 3 188, 3 191. 1460: 3 240, 3 242. 1463: 3 326. 1470: 3 801; ~ dc Salisfodio plebanus et decanus capituli Cibiniensis 1466: 3 478. 1469: 3 688, 3 767. 1470: 3 801. 1471: 3 865.

Sygler \icolaus de Megyes. Cibiniensis civis 1459: 3 193. 1462: 3 310.

§ilea, l-Creis Alba, Syle. Valentinus.

Silesia s. Schlesien.

^ilindru, Kreis Bihor, Zelend, Nicolaus Buda,

Silva.su de Cim|iie, Kreis Bistrita-Nasaud, Zilvas. Ambrosius.

Silvensis ,\., vicarius 1462: 3 282.

Silvesler, civis de Koloswar 1459: 3 190; ~civis Thordensis 1465: 3 420, 3 421.

^iniand, Krcis ,\rad. Symand 1470: 3 819.

.Symcon. filius Elizabethae de Kvzd 1466: 3 459.

Simione<iti, Kxeis BistrHa-Nasaud. Svmon- theleke, ~ theky 1464: 3 360, 3 406.

Symon Anlliouius in Coluswar 1467: 3 542 ~civis Brassoviensis 1467: 3 535; ~ de Cibinio, canonicus eccl. Albensis 1472 3 929; ~ de Felsebolya 1458: 3 134 ~ plebanus de Insula Clcrhardi 1461 3 2.')2; ~ de Mukkcndorf 1461: li 249 ~ rector altaris Thewtonicorum in eccl Quinqucecclesiensis 1458: 3 122. 1460 3 233; ~ de Rakos 1469: 3 772; ~ iudex de Rosno 1467: 3 511. 1473: 3 965; ~ fil Sandrini dc Kyralfalwa 1162: 3 313 ~ de Zewch, hospcs (^ibiniensis 1473 3 965.

.Simonis Ladislaus de Alba 1461: 3 258. 1471: 3 871: ~ .(ohannes dc Chaporcha 1472: 3 929.

Symdnlbeleke s. Simionejli.

Sincel, Ivreis Alba, Zanchal, Gcorgius Su- lyok,

Synd s. Sandule!<li.

Sin;(ef'ri(iu de I'adure, Kreis Murc?. Erdely- Zcntbgewrg 1469: 3 736; Andras. Pau- lus. Pelrus.

Siniaeob, Jakobsdorf. Ivreis Bistrifa-Na- siSud. Zenthjakab 1458:3 111. 1463:3 320. 1467: 3 575.

Sinmartjhita, Kreis Mures, Zcnthmargitha. .loliannes Desewfi.

Sinmiclau^, Klosdorf, Kreis Alba. St. Nico- laus, Wolahzentmyklos, Zazzentmyklos 1460: 3 220. 1468:3 628, iudex Thomas.

Sinpelru, Petersberg. Kreis Bra^ov. Zent- peter. mons st. Petri 1471: 3 902; vil- licus Steffan Schobels; plebanus Georgius; Joerg Hoen.

Sintaniarie, Kreis Alba. Bodagazzonfalwa 1462: 3 313.

Sintandrei, Ivreis Timis. Comes Johannes de Themesky.

^intereag, Kreis Bistrita-Nasaud. Somkerek. Ladislaus. Nicolaus, Stephanus Erdeli; provisor curiae Caspar.

Sinlinibru, Kreis Alba. Szentemreh 1470: 3 805.

Sinlioana, Johannisdorf, Kreis Bistrita-Na- saud. Zenthiwan 1458:3 119. 1465:3 436; Michael Zekel ; ~ Kreis CIuj, Szentivan, Georgius.

.Syrniien (YU). Sirmia 1465: 3 424, 3 594; episcopus Nicolaus de Bathor, Urbanus.

.Sytlijvay .Johnnnes, civis Cibiniensis 1467: .3' 53*9 .

Sythwe s. Jidvei.

Syueges Johannes, iuratus de Coloswar 1463: 3 120. 1468: 3 626; ~ Valentinus, iura- tus de Coloswar 1465: 3 420. 1468: 3 599.

Slanen, Sclavi 1459: 3 158.

Slanonieu, Sclavonia 1463: 3 432; banus Ijnericus de Zapolya, Damianus Hor- wath.

Sleeht, Schleychth .Marlinus in Bathos 1462: 3 .302. 1463: 3 316.

Sleyfler, Sleffcr Melchior, civis de Coloswar et consors Margaretha 1460: 3 222. 1465: 3 416, 3 420, 3 421. 1466: 3 467, 3 476. 1468: 3 599.

620

Slimnip, Stolzcnbiirj;. Kreis Sibiii. Stolczcn-

burfih. Naghzelciulfk HB4: 3 :i67. 3 :!8o.

1409: 3 70S. :! 749. 3 767. 1471»: 3 783;

villicus Kgldius Orrinth. Paulus Tre-

vostrem ; iuratus scnior Cieoriiius Buz-

nartli. Pctrus Kaber. Martinus rwegen-

dorffer. Symon Iloeckkerlin. Blasius Rc-

dcr. Bartliolomcus Walruff; plcbanus

Cicorgius. .lohauncs. .Slizila Joiiiinnc-i l{72: 3 006. SiuimI Meniipn. Brassovicnsis 1458: 3 121. Sniids I.orenpz. Brassovicnsis H.^lt: 3 121. ijniig, Schmicgen. Kreis Sibiu. Somogiom.

Johannes. Xicolaus. Petrus. Smjljn de Brassovia HGi: :i :iOO. Smits Cloz. senior de Botfalwa I-57I: 3 902. Snel Miehapl. nolarius pul)licus 14(>(>: 3 4,")(1. §oala, Schaal. Kreis Sibiu. Saiy H^fO: 3 2 12. Soars, Scharosch. Kreis Brasov. Schars H«(;:

3 446. Sopolii de Cimpie, Kreis Mures. Zakol. .lo-

hannes. episcopiis Chanadiensis, Petrus. Sofalva s. Siiratn. Sohl, Sol (C.S). Zoliuni. comitatus: comes

Johanes Ernsth. $oimus. Kreis Bistrita-Nasaud. Ohnes, Oli-

mus H(i4: 3 360. 3 406; ~Schahnen.

Kreis Mures. Solmos H(>i: 3 373. Solar Laurpncius in Monastlior HeO; 3 222. Solmau Johanops, senior dc Mukkendorf

1461: 3 249. Solnop Interior. comitatus H58: 2 111.3 138.

1463: 3 :i20. H64 : 3 40G. 1467: 3 575.

1468: 3 585, 3 595, 3 597, 3 612, 3 036.

1473: 3 936; ~ mediocris, comitatus;

comes .lohannes de St. Georgio. Blasius

Magyar. .lohannes Pongracz. Sombor, Zombardii Michael in Knyed et

consors Martha 1465: 3 419. 3 430. Sombori Johanaes 1466: 3 473. Somkerek s. .Sintereaj(. IjomeHtn Mip, Kreis Cluj. Sonikwlli 1458:

3 138. 1468: 3 585, 3 597. Somp>^, Zanuis fluvius 1458: 3 139. H6tl :

3 222. 1466: 3 472. 1468: 3 585, 3 597.

3 667. 1469: 3 681. 3 721. 1470: 3 835. Somespui, in Cluj-Napoca. Zamosfalwa 1469:

3 770. 1470: :i 835; Franz und Johannes

Mykola. Clemens Parvus. Sommerburg s. Jimbor. Somogiom s. Smig. Som|>ol. Zom~ Nicolaus, iuratus de Colos-

war 1460: 3 222. 1465: 3 416. 3 434.

1468: 3 599. 1469: 3 673. §ona, Schonau, Kreis Alba 1468:3 608. 1469:

3 736. Sorostin, Schoresten, Krcis Sibiu. Sorozthen

1469: 3 762. 1470: 3 815, 3 817. Soos Andreas, Gregorius, Albeuses 1461 :

3 258, 1471: 3 874. Sopron, Sopronium s. Odpuburg. Sor, Soor Jacobus. civis Cibiniensis 1464:

3 389; ~ Petrus 14.58: 3 127, Sovata, Krcis Mures. Zowath 1470:3 807. Spinplipl Costa 1469: 3 753. Spren<)ps IluKhasar in Coloswar 1472: 3 935. Spriny, Kreis Alba. 1468: 3 664,

SsehpHpr .Sjnion, senior Appoldiac maioris 14(!2: 3 308.

Stan, Bojarc dcr Walachei 1462: 3 286.

Stanpznl, castellanus de Albocastro 1468: 3 629.

Stanislaus fratcr 1466: 3 502; ~ custos con- vcnlus de Kolozsmonostra 1464: 3 :!98. ~ viUicus dc Halmagy 1471: 3 864; ~ de Strslak 1466: 3 503!

Stejarii^u, Propstdorf. Kreis Sibiu. Pros- dorff. Johanncs Greb.

Steinan in Schlesien. 1'rbanus Petri.

SteJfps Jaeob in Botfalwa 1471: 3 902.

Stephaniis. prcsbytcr cccl. Albcnsis 1466: :i450; ~ plebanus in Appoldia minor 1462: 3 308; ~ s. Bertram ; ~ de Batlior 1471: :! 844 ; ~ archicpiscopus Colocen- sis ct Baciensis. cancellarius. cardinalis, comes 1463: 3 320, 3 329. 1464: 3 369. 3 378, 3 397. 1465: 3 415, 3 424, 3 428, 3 434. 1466: 3 467. 3 476. 1468: 3 594. 3 648. 1470: 3 8:!0 ; ~ bey der Kyrchin dc Botfalwa 1471: 3 902 ;" ~ de Keling. doctor 1469: 3 670; ~ de Kend 1464: 3 379; ~ de Coloswar, publicus notarins 1466: 3 449, 3 494 ; ~ presbyter in Colos- war 1471: 3 878; ~ in Coloswar 1467: 3 542; ~ de Koloswar et filia Gertrud 1459: 3 180; ~ rector parochialis in Centumcumulis, decanus de Kosd 1461: 3 249;~fil. Georgii Ernye 14()3:3 324; ~ iudcx dc Feyerd 1466: 3 472. 1470: 3 794. 1471: :! 844 ; iudex de Feldwar 146:1: 3 315; ~ dc Hedcrfaya, comcs Bistriciensis ct Cibiniensis, capitancus, castcllanus Bistricicnsis 1458: 3 118. 1459: 3 183, 3 189, 3 192, 3 194—3 196. 1462: 3 302, 3 305, 3 307, 3 311. 1463: 3 316, 3 319. 1464: 3 374. 3 400. 1466: 3 509. 1467: 3 510, 3 518, ~ dc Hozyw- telk 1460: 3 240, 1470: 3 783; ~ fil. Descw. banns de Losonch 1458: 3 138. I4(i5: :! 435, 1458: 3 589. 1471: 3 875; ~ de Mykola, camcrarius cusionis mo- nclarum Cibiniensis 1461: 3 260; ~ vai- voda Moldaviac 14.58: 3 115. 1460: 3 210, 1469: 3 678. 1470: 3 822. 1471: 3 882, 1472: 3 905, 3 914. 1473: 3 946, 3 976; ~ de Peren, mag. dapiferorum 1465: 3 424. 1468: :! 648 ; ~ fil. Ladislai de Reten 1470: 3 805; ~ comes Scepusien- sis 14(i7: 3 544; ~ KastcUan von Strcmf 1462: 3 283; ~ von Thorstadt 1459: 3 173. 1468: 3 628; ~ Sohn des Diony- sius Weres de I'"arnas 1461 : 3 253 ; ~ de Wybuda 1466: 3 449; ~ praepositus mo- nastcrii st. Dorothcae in Wyenna 1461: 3 256; ~ vicecastellanus de Thcrch 1458: 3 100; ~ Richtcr von Winz 1461: 3 259; ~ s. Greb; plebanus de Zazfenes 1466: 3 467, 3 476; ~ iimior rcx Hungariae 1467: 3 594,

Stynavia s. Steinau.

Stocker Andrpas in Schessburg 1471: 3 904.

.Stoyan IJragaseh, Brassoevinsis 1458: 3 121,

Stoiana, Kreis Cluj. Ezthyen. Bartholo- meus.

G21

Stoica, Bojare der Walachei 1462: 3 286; ~ a lui Laiola, moldaiiisclicr Gesaiidtcr 1469: 3 677.

Stolcz, Egidius ct Jurg, seniores de Botfalwa 1471: 3 902.

Stolzcnljiirg s. Slimnie.

Streiiit. Krcis .Mba, Gvod, Dyod. Castriini 1460: 3 2U9. 1462:"3 283. 1468: 3 614, 3 618, 1469: 3 728. 3 737—3 739. 1471: 3 8G1 ; iudices 1460: 3 220; castellanus 1465: 3 412, Stephanus. Michael Magnus, Ladislaus Magnus, Thomas Literaliis; oppidum 1470: 3 811, 3 835.

Strigoniuin s. Gran.

Stromer Ludovieus, Norenbergcr, iuratus Cibinicnsis 1465: 3 456. 1472: 3 916.

Stuliliveissenburg, Szckesfehervar (H). Alba regalis 1464: 3 383—3 360. 146G: 3 471, 3 472, 1468: 3 600. 1471: 3 819. 1473: 3 945; praepositus Benedictus, Domini- cus. Nicolaus Bodo.

Stupini, Krcis Bistrita-Nasaud. Olahsolmus 1464: 3 360, 3 406.

Suarcz l'aulus, civis de Coloswar 1461 : 3 248.

Suceava. Soczavia, Czocz 1468: 3 629, 3 678. 1472: 3 905, 3 918. 1473: 3 958: Anlhoni Bieler. Nicles Flescher, Michael Hobdank, Peter Pampos, Johannes Rymer; Ilias.

Swk s. Jueu de Sus.

Suky Jacohiis, iuratus de Kolwsakna 1472: 3 907.

Sulyok Georcjius. de Zanclial 1468: 3 628.

Sumkerck s. ^intereay.

Swnyokzegh s. Diinibravita.

Suobiu Valtin, senior villae Dobircow 3 308.

Suplac, Kreis Mures. Zeplaak 1464 3 379. 1467: 3 543.

§ura -Mare, Grosscheuern, Ivreis Sibiu num Horreum, Naghschwr 1461 : 14(i4: 3 367, 3 385. 1469: 3 709, villicus Anthonius Hcnczman

1469: 3 767: ~ Marlinus, iiiratiis de Enycd 1467: 3 525; ~ Mathias. iuratus de Mullenpach 1469: 3 698; Nicolaus,

1462:

3 361.

Mag-

3 252 .

3 767;

iuratus

Georgius Dengel, Johannes Emerlich, Johannes Gyrlach, Johannes Hanne- becher, Paulus Zybeck; plebanus Jaco- bus. Jeronymus; capellanus Ladizlaus. §ura ilica, Kleinscheuern. Kreis Sibiii. Parvum Horreum. ~Schwer 1469: 3 688. plcbaniis Petrus. Siiseni, Pranzdorf, Kreis Mures. Fclfalii 1461: 3 255. 1465: 3 431. 1466: 3 460. 1468: 3 622. 1473: 3 952; Philippiis Zabo. Sutor Hieronymus, iuratus Zegeswariensis 1473: 3 977; ~ Johannes de Salisfodio

iuratus senior

de Baromlaka 1460:

3 239 ;

~ Ste

iffanus.

Brassovieiisis

1472:

3 906;

~Stei

phanus

de Coloswar

1468:

3 626;

~Thc

imas.

civis de Coloswar

1468:

3 628.

Szalzelen,

capitulum s. Sebej.

Szaz-Daly

a s. Daia.

Szekesfehi

■rvar s

. Stuhlueissen

biirg.

Szeged s.

Seged

in.

Szcntemreh s. S:

intimbru.

Szekler. Siculi, (

^zekelen 1458:

3 117,

3 137,

3 142,

3 143.

1459: 3 175.

3 194-

-3 198.

1460:

3 237.

1461: 3 271,

3 273.

1462:

3 283,

3 300.

1463: 3 332.

1464:

3 363,

3 386.

1465:

3 445. 1466:

3 451,

3 454,

3 483.

1467:

3 544. 1468:

3 579,

3 582,

3 637.

1471:

3 848, 3 892,

3 897,

3 901,

3 904.

1472:

3 914, 3 933,

3 934.

1473:

3 939,

3 977;

comes et vicccomes 1458 :

3 152.

1459:

3 179. 1460:

3 217.

1461:

3 271.

1462:

3 291, 3 298.

1464:

3 397.

1466 :

3 498.

1467: 3 523.

3 566,

3 570.

1468:

3 583,

3 633, 3 649,

3 653.

1471:

3 848, 3 860; comes Nicolaus de Bethlen, Nicolaus Csupor, Johannes de Darcz. Johannes de st. Georgio ct Bozin, .lohan- nes de Labathlan, Ladislaus de Lo.soncz, Blasiiis Magyar, Ladislaus de Pakws, Johannes Pongracz. Sebastianus de Roz- gony; vicecomes Albert de Istenmezeye, Michael Masa, Georgius Rycalff, Nico- laus de Vizakna, Nicolaus Zykesd; sedes 1471: 3 897; s. auch Siculus.

Szentgyfirgy s. Sankt Georyen.

Szentivany. Zenthywan. Gcorgius vicevai- voda, Franciscus.

Szentpcterszeg (H), Zenthpetherzeg. Angal- loni.

Szikszo (H). Zikzo 1461: 3 260—3 262.

Szigetfo (H), Zegethfew 1458: 3 130.

Szilaijyi (Zylagy) Michael de Horogzeg, gu- bernator Hungariae et Transilvaniae, comes Bistriciensis 3 109—3 112, 3 130, 3 143. 3 209— 3 323 .

1460: 1463:

1458:

3 102-

-1 105,

3 116-

~3 118,

3 124.

3 145.

1459:

3 192,

3 211,

3 214.

3 215,

1464:

3 556.

1468:

3 107.

3 125.

3 193.

3 229.

3 586. Szobb (H). Zob. Johannes, Michael, Petrus. Szolnok (H). Camera salium 1471: 3 870.

Tabiaschi s. Thablasy.

Tabor (CS). Thabor 1472: 3 914.

Talmaciu. Talmesch. Kreis Sibiu. Tholmach

1468: 3 650. Tanczmcstlier Micli.iel de Coloswar 1460:

3 225. fapu, Abtsdorf, Kreis Sibiu. Villa Abbatis,

Hodwylag 1464: 3 404. 1470: 3 815, 3 816," 3 817. 'fara

ra Birsei, Burzenland. Barcza.

Burcia

1458:

3 107, 3 115,

3 129, 3 146,

3 148.

1459:

3 166, 3 175-

-3 179. 1460:

3 206,

3 217,

3 223, 3 228.

3 236. 3 237.

14G1:

3 256.

1462: 3 278,

3 279, 3 303.

1464:

3 362,

3 363. 1465:

3 424, 3 440.

1466:

622

3 495. 3 196. 3 499. 3 .iOO. I<5fi7: 3 5G2.

3 564. 3 565. 3 568. lifili: 3 578. 3 581.

3 637. 3 647. 3 656. 3 658. M«9: 3 720.

1470: 3 808, 3 824. H71 : 3 847. 3 848.

3 869. 3 879. 3 902. 1'aru Roniaiieascu. WaUichci. Valacliia. par-

tcs Transalpinae M58: 3 108. 3 109. 3 117

3 120. 3 127. 3 128. 3 141. H.l»: 3 167.

3 168. 3 176—3 179. 14S0: 3 206. 3 215.

3 227. 3 237. 1462: 3 285. 3 286. 14«3:

3 318. 14«4: 3 349. 3 351. 1466: 3 464.

3 506. 3 507. 1467: 3 534. 3 564. 3 565.

3 576. 1468: 3 606. 3 630. 3 631. 3 633,

3 641, 3 647. 3 655. 1469: 3 687, 3 689.

3 751. 1470: 3 782. 3 791. 1471: 3 843.

3 848. 3 860. 1472: 3 902. 1473: 3 966.

3 976: vaivoda Vlad Tppe?. Radii III.;

PratcndeiU Dan ; Bojaren Alb, Apostol.

Barlabasch, Berinogh, Bogdan Bran, Dra-

gomir Brostus, Coman Kure, Woyko

Dobricha, Doboka, Dragomir, Stan Eldisch,

Iwan. Manzea. Mihail. JSIircea Nan. Nicula,

Oprea. Pugul: Radul, Besan Ruffo,

Constantin Schirban, Radul Schuple,

Stan. Stoica, Nan Totka ; Boten Mihai.

Christyan. Kyrka. TSrcaia. Kreis Bihor, Tharhan. Valentinus. Tarkci, Kamenica (CS), Tarkew, Tharku.

Georgius: Ladislaus, Simon. TSrpiu, Treppen. Kreis Bistrita-Nasaud.

Therpen 1465: 3 427; Gaspar. Tartlau. s. 1'rejmcr. Ta.fuad, Kreis Satu Mare. Thasiiad 1464:

3 388. Taschner Juhannes zu Cronen 1468: 3 668. Tatarpn 1459: 3 158 floreni Tartaricales

1462: 3 303. Tatirlaua. Taterloch. Kreis Alba. Thatharlaka

1462: 3 313. Tauti s. Castrum st. Michaelis. Teaca. Tekendorf. Kreis Bistrita-Nasiiud.

Theke 1458: 3 110. 1464: 3 360, 3 406.

1465: 3 431. 1466: 3 460. 146: 3 616;

decanus Mathias. Teel s. Theel. Teiuj, Kreis Alba. Thvws opidum 1438:

3 150. 1461: 3 258. 1464: 3 409. 1468:

3 604; iudex Ffabianus; civis Gaspar

Hungarus. Jacobus. pellifex; iobagio Pau-

lus Kewer. Teliu. Kreuzburg. Kreis Brasov. Nyen,

Kerezthfalwa 1466: 3 452, 3 496; Tlieel,

Georgius Theel, Nicolaus, ViUibaldus. Temesch s. Timi^. Temeschwar. Th- s. Tlmijoara. Terch. Th- s. Bran. Tergoviste s. Tirgovi^te. Terney Barnabas, castellanus de Therch 1472:

3 934. Terpeni s. Therpeni.

Teti-ny (II). Theten 1465: 3 440, 3 441. Texlor Georgius de Cibinio, capellanus 1461:

3 247. Thabiasy, Thabyas de Eczel Georgius. iudex

regius duarum sedium et de Senk 1458:

3 144. 3 148. 1460: 3 239, 3 242. 1462:

3 282. 1464: 3 359, 3 393. 1466: 3 482,

3,504—3.506. 1467: 3 543, 3 548, 3 549, 3 557, 3 574. 1468: 3 651. 1469: 3 685, 3 691, 3 695, 3 725, 3 747, 3 748, 3 754, 3 762, 3 767, 3 772. 1470: 3 792, 3 812, 3 820. 3 833. 1471: 3 848. 1472: 3 910, 3 917. 1473: 3 955. 3 978; l.adislaus inag. notarius cancellariae regalis 1466: 3 504 3 507. 1467: 3 548. 3549, 3 574. 1469: 3 748, 3 772, 1470: 3 781, 3 833. 1471: 3 846. 1472: 3 928. 1473: 3 955, 3 978; Thobias 1467: 3 548, 3 549, 3 574. 1469: 3 748. 3 772. 1473: 3 955: ~ Stephanus 1469: 3 772. 1473: 3 955.

Thabor s. Talior.

Thalhciin s. Daia.

Tharkan s. Tarcaia.

Thargovistia s. Tir!|ovi>ite.

Tharnachfalwa s. Cernatu.

Thasnad s. rii^uad.

Thatharlaka s. Tatirlaua.

Iheke s. Teaca.

Theczlin s. Tilisca.

Theel. Dctricus, Ladislaus, Petrus 1463: 3 .301 ; ~ Georgius de Kerezthfalwa 1462: 3 301. 1466: 3 496: de Nyen 1466: 3 452; ~ Thel Vilibaldus fil. Nicoiai de Nvcn 1462: 3 301.

Teges Emerieus. iuratus de Twere 1466: 3 468 ; -— Georg von Klausenburg 1461: 3 269.

Tliemcskezy de Johanncs.

Thcmcs Hwzzywfalw s. Turclies.

Theuryen Pelrus, civis Brassoviensis 1470: 3 808.

Theodorus tituli st. Theodori cardinalis 1469: 3 713.

Tehrkct s. Turches.

Theremi s. Tlrimla.

Therpcn s. Tiirpiu.

Therpeni Franciscus et Laurencius 1466: 3 473.

Tliewk s. Valea Gro^ilor. <

Thcukc \alentinus de Thewk 1468: 3 585.

Tlienrck l'elrus de Bystricia 1467: 3 544.

Thyhoriz* bei Cluj 1467: 3 540. 1468: 3 591.

Thiniar, Thy- Georgius, iudex Bistriciensis 1461: 3 261, 3 262. 1468: 3 580. 3 583. 1473: 3 951.

Thinin s. Knin.

Thywys s. Tciuj.

Thobyasii s. Thabyasy.

Tliobol Johannes de Kolos 1468: 3 585.

Tholinach s. Tiilmaciu.

Tholnawar. Tholna s. Tolna.

Thoinas de Also et Felseboly, Bolya 1458: 3 134. 1460: 3 242 ; ~ s. Altemberger ~ prior Aurana 1462: 3 301 ; ~ plebanus de Barthus 1471: 3 875; ~ de Bodok, mag., decanus capituli Albensis 1469: 3 709. 1471 : 3 863, 3 864 ; ~ s. Hawser; ~ doc- tor, praepositus Castriferrei ac vicarius generalis Strigoniensis 1469: 3 688; de Feyereghaz 1470: 3 814: ~ Sohn des Peter von Galthew 1471:3 852, 3873; cancelarius Moldaviae 1468: 3 629'; ~ iudex de st. Nicolao 1460: 3 220; ~ epis- copus Nitriensis 1465: 3 424. 1468: 3 594. 3 648. 1471: 3 849; ~ custos eccl. Quin- queecclesieiisis 1458: 3 121 ; ~ Geschwo

623

rener voii Winz 11G1 : 3 259; ~ capella-

nus Nicolai de Wyzakna. 14G5: 3 432. Thorda. To-. Thorenburg s. Turda. Thorya, Waserhel s. Turia. Thoroszko s. Rimetoii. Thorstadt s. Doslat. Thot Blasiiis cleColoswar Hfi«:3 026: ~ Ste-

phanus. ludex de Dees 1468: 3 597.1471:

3 850. Thwhan, -ha s. Tohanu Vechi. Thwere s. Turea. Thiiro Laureneius, iuratus Czibiniensis H."»!!:

3 13 1. Thuroez, Benedietus de-. magislcr curiae H(>2

3 297. 3 298. Thuz Johannes de Lak, mag. ianitorum, banus

Dalmaciae, Croaciae, Sclavoniac 1459:

3 174. 1465: 3 424, 3 441. 1468: 3 594,

3 G48. Tilis^ca. Kreis Sibiu. Theczlin. kenesius De-

metrius. .Johannes Vonteslin. Tirai.s, Themes comitatus. Comcs Johannes

de Labathlan. Johannes Pongracz de Den-

geleg, Petrus de ZakoL Timisoara, Temeschwar. Themeswar 1458:

3 149 3 154. I.ucas Kada. Tirjjoviste, Kreis Dimbovita. Tergoviste,

Thargovistia 145!t: 3 100. 1459: 3 178.

1462: 3 288. 1464: 3 351. 1469: 3 753,

3 790; Ciurca Duniitru. Tin)u Mures, Xeumarkt. Zekelwasarhel 1462:

3 283. 1468: 3 611. 1470: 3 810. Tiriniia, Krcis Mures. Thercmi Nicolans Si-

kesd. Tlrnava, Kokelburg. Kvkellew comitatus

1459: 3 183. 146«: 3208. 1464: 3 361,

3 373. 3 379. 1467: 3 518, 3 520, 3 543,

3 500. 3 573. 1468: 3 595. 3 610. 3 628.

14(i9: 3 754. 1470: 3 827. 1472: 3 917.

147:1 : 3 938. 3 942, 3 953, 3 955 ; ~KwkeI-

lcw fluvius 1460: 3 220. 1467: 3 573.

1468: 3 002. 3 028. 1469: 3 722: ~ Gross-

propstdorf. Kreis Sibiu. Nagerkenezew ,

Eckcmezew 1469: 3 707, 3 712: plebanus

Johannes. Tirnaveni. Kreis Mures. Zenthmarton 1460:

3 240; decanatus 1465: 3 433. Tirnaviuara, Klcinpropstdurt. Kreis Sibiu.

Kyscrkcnezcw 1469: 3 707, 3 712. Thobiassi s. Thabiasy. Tohanul \eehi, eingemeindet in Zarnesli,

Kreis Brasov. Tohan, Thwhan 1462:3 303

1466: 3 448. 3 495. 3 499, 3 500. 1467:

3 511, 3 535. 1468: 3 594. Tolna (H) Tholnawar 1463: 3 320, 3 321;

~ comitatus comes Gaspar Bodo de Gyeor-

gy-

Tompa Paultis castellanus castri Gyalo 1470:

3 837. Topjrcea, Tschapertsch. Krcis Sibiu. Cha-

porrlia .lohannes Symonis. .lacobus Pus-

ncr. Tornen s. Piiuea. Torzburg s. Hran.

Tosn Lorenez, Brassoviensis 4458: 3 121. Totka .Van, Bojare der Walachei 1460: 3206. Toth Lueas, Cibiniensis 1468: 3 604.

Transalpinae parles s. Jara Itomaneased.

Trasch Michael villicus dc Bwsyn 1469:3 767 Nicolaus de Bwsyn 14(i9: 3 767.

TrenMn (CS). Trcntschin. Trinchinum 1464: 3 409.

Treppen s. Tarpiii.

Trevostrem, Tristrim Paulus. villicus de Stolczenburg 1469: 3 708, 3 767.

Troschen s. Drasiov.

Trotus (Moldau). Tatros 1467: 3 572.

Tschanad s. Ceuad.

Tschapertsch s. Toplrcea.

Turck 1'elrus, iuratus Bistriciensis 1467; 3 571 .

Tiirken, Turci 1459: 3 176, 3 178. 3 198. 1460: 3 211. 3 215, 3 234, 3 237.1462: 3 281. 3 288. 1463: 3 318. 3 334. 1464: 3 348, 3 349, 3 386, 3 409. 1466: 3 484, 3 490, 3 491, 3 498. 1467: 3 531, 3 532, 3 536. 1468: 3 606, 3 609, 3 619. 1469: 3 679, 3 683, 3 687, 3 706, 3 707, 3 750. 3 756. 1470: 3 802. 3 826, 3 840. 1471: 3 843, 3 879, 3 896. 1472: 3 915. 1473: 3 976.

Turclies in Sacele. Kreis Brajov. Therkes, Themes Hwzywfalw 1460: 3 228.

Tuchna s. Toliauu Vechi..

Tulianus diaconus cardinalis 1460: 3 243.

THiiiel civis Bystriciensis 1458: 3 118.

Turda, Thorenburg, Torda oppidum, civitas 1459: 3 181, 3188, 3 194, 3 195. 1460: 3 229, 3 239. 1462: 3 283, 1463: 3 326 3 332. 1464: 3 375, 3 380. 1465: 3 420, 3 431. 1466: 3 460, 3 461, 3 475, 3 479, 3 480, 3 483, 3 487, 3 490. 1467: 3 552. 1468: 3 590. 1469: 3 723 3 725. 1470: 3 819, 3 821, 3 835. 1471: 3 847, 3 901. 1472; 3 907, 3 913, 3 922. 1473: 3 946, 3 954; comes camerae Laurencius de Bay- on; camerarius Anthonius Magyar; cives Leonardus .\urifaber, Thomas Aurifaber, Sylvester, Nicolaus Pogan. Emericus Zyndi; archidiaconus Emericus, Andreas de Sarlc : plebanus Emericus; comitalus 1458: 3 110. 3 113. 1459: 3 184. 1467: 3 500. 3 573. 1468: 3 595, 3 069.

Turea, Kreis Cluj. Thwere 1466: 3 408. 14(;7: :i516; Emcricus Teges.

Turia. Krcis Covasna. Thorya Wasarhel 1462: 3 300.

Turnisor, Neppendorf. Kreis Sibiu. Villa Epponis, plebanus Blasius, Caspar.

Turnu Rosu, Boterturm. Bubea turris. cas- trum Weresthoron, 1466: 3 036. 1468: 3 635. 1469: 3 674, 3 677. 1473: 3 961. 3 966. Turold Laurentius Cibiniensis 1459: 3 193. Transilvania. Siebenbiirgen. Partes Trans- silvanae, Silvanien 1458: 3 099, 3 104, 3 117, 3 119. 3 134 3 137, 3 145, 3 149

3 154. 1459: 3 157. 3 159—3 162, 3 164. 3 166. 3 171, 3 175, 3 179, 3 194 3 198. 1460: 3 206, 3 209, 3 214, 3 220, 3 221, 3 228, 3 237. 3 239, 3 340. 1461: 3 251. 3 256. 3 260. 3 266, 3 268, 3 271

3 273. 1462:3 277. 3 280, 3 284, 3 292. 1463: 3 330, 3 332, g 340, 3 341. 1464:

624

3 3t2. 3 389. 3 419, 3 452, 3 484, 3 504 . 3 528.

3 355. 3 391. 3 432. 3 462. 3 487. 3 506. 3 531,

3 362, 3 400. 3 436. 3 463 . 3 490. 3 507. 3 534 .

3 363, 3 409, 3 440.

3 465.

3 495. 1467:

3 540.

3 366, 3 410. 3 444. 3 471, 3 499, 3 516. 3 544. 3 564.

3 385, 1465: 1466:

3 478, 3 500. 3 522 . 3 545 . 3 567.

3 553 3 558. 3 560. 3 561

3 570. 3 572. 1468: 3 578. 3 584. 3 587

3 590. 3 606 ^ 3 609. 3 613. 3 621 , 3 627,

3 633. 3 636. 3 643. 3 645, 3 649 3 656,

3 658. 1469: 3 673. 3 674. 3 679. 3 682.

3 683. 3 689, 3 705 3 708,

3 747. 3 755, 3 756, 3 759. 3

3 768. 1470: 3 778, 3 779.

3 792, 3 794, 3 798, 3 799,

3 819, 3 820. 3 825. 3 826.

3 836. 3 838, 3 839. 1471

3 846, 3 847, 3 853. 3 854. 3

3 869, 3 870, 3 879, 3 892,

1472:

3 933. 3 961. 3 972,

3 914. 1473:

3 963, 3 975;

3 921, 3 923, 3 937, 3 939, 3 965, 3 968, ~ vaivodae

3 720. 762. 3 3 782, 3 802. 3 831. 3 843. 857 - 3 897, 3 926, 3 940, 3 969,

3 742. 766^ 3 789. 3 807, 3 833. 3 844. 3 859. 3 901. 3 927. 3 9-15, 3 970,

1464: 1466: 1467:

3 570. 3 612. 1469: 1470:

3 831, 3 85 , 3 910,

3 362, 3 477, 3 553, 1468:

3 619. 3 679, 3 788, 3 833. 3 858, 3 915.

3 364, 3 374.

3 496, 3 498,

3 554, 3 557,

3 583, 3 584,

1465:

3 500, 3 558, 3 589,

3 632, 3 649, 3 651 - 3 682, 3 68', 3 705, 3 789, 3 794, 3 820, 1471: 3 841, 3 8!6, 3 860, 3 868, 3 879. 1473: 3 968, 3 969,

3 436. 3 507, 3 566, 3 590, 3 659. 3 707. 3 828, 3 850, 1472: 3 979;

ct viccvaivo- dae 1461: 3 261, 1462: 3 298. 1463: 3 330.

gubcmator Michael Szilagyi; viccguber- nator Johannes Gcreb de Vingarth: vai- voda Nicolaus Csupor, Pertholdus Elder- bach, Johannes de santo Georgio et Bo- zin, Blasius Magyar, Johannes Pon- gracz, Sebastian de Rozgony; vicevaivo- da Dominicus Bethlen, Anthonius de Kend, Stephanus Kenien, Stcphanus Er- dcli. Johanncs Farl<as, Johannes Dio- nysii IUye. Ladislaus de Nadasd, Jo- hannes de Rede. Georgius Rycalph, Sigis- inundus de Sarthwan, Johannes de Wara- dino, Nicolaus senior de Wyzakna, Geor- gius de Zenthywan. Gebhart de Zilkerek; prothonotarius mag. Nicolaus.

U, V, w

Wach. Wath s. Albcrlus.

Wadkerth s. Oradea.

Uayda Jacobus in Coloswar 1472: 3 935.

Waydahaza s. Aoivodeni.

Wayu -Matc, Brassoviensis 1458: 3 121.

Wailzen, Vacz (H). Vacia 1462: 3 278; cpis-

copus Vincentius, mag. Albertus, collec-

tor proventuum. W ayz Bartholomcus de Coloswar 1460: 3 204. Wal Andreas. mag. civium Zegeswariensis

1469:3 767. 1473:3 977. Valachia. Walachci s. Jara Romaneasca. Walachi s. Rumanen.

Walachisch Eibesdorf s. Ighiju Vechi. Walkan s. Vulcan. Valchid. Waldhiitten, Kreis Sibiu. Walthu-

dia 1461: 3 252. Waldorf s. Unirea. Valea Gro^ilor, Krels Cluj. Thewk Valentinus

Thewke. \'alea Lunga, Langenthal, Kreis Alba, Hozu

. Hwzywazo. Georgius fil. Dionisii,

Johannes, Ladislaus. Petrus. Valea Viilor. Wurmloch. Kreis Sibiu. Barom-

laka 1460: 3 239; comes regalis Ladislaus

Linck; villicus Anthonius Murer; Mathias

Doleator, Petrus Dolcator, Caspar Faber,

Nicolaus Newnaber, Nicolaus Sutor. \ aleui, Woldorf, Kreis Bra?ov 1467: 3 549,

3 574. 1469: 3 748. 1470: 3 820. 1472:

3 910. 1473: 3 978. \alenii de Mure?, Kreis Mure?, Dyznoyo,

Zazdiznoyo 1473: 3 952; Ladislaus, Sigis-

mundus. VaientlDus.plcbanus de Cibinio.canonicus AI-

bensis 1460: 3 234. 1461: 3 247. 1465:

3 432. 1466: 3 503. 1470: 3 801 ; ~ sco-

lasticus villae Crucis 1466: 3 450; ~ co- mes de Dalya s. Gereb: ~ episcopus Dary ensis, suffraganeus episcopi Albcnsis 1458: 3 147; s. Nemes; Symonis Magni 1459: 3 191 ; ~ presbyterus 1469: 3 764; ~ de Sard 1467: 3 573 ; ~ fil. Andreae fil. Margarethae, relictae Johannis Schlef- fer de Koloswar 1459: 3 186; ~ de Syle 1467: 3 518; ~ de Tharkan de sede Chyk 1467: 3 544.

Wallendorf, Waldorff s. Unirea.

Walruff Bartholomeus, iuratus senior de Stolczmburg 1469: 3 767.

Waltersdorf s. Dumitrija.

Waradinum s. Oradea.

Waradinum Petri s. Peterwardein.

Warallya s. Unguraj.

Varga s. Biro.

\'arcskeszii*, Kreis Bihor. Wasaroskezy. Lorandus Lepes vicevaivoda, Thomas et Bemaldus Lepes.

Warhel s. Orheiu-Bistri{ei.

Was Marcus, iuratus de Kolwsakna 1472: 3 907.

Vaslui, Wazlo 1460: 3 216.

Vassa famulus 1470: 3 816.

Wassid s. Veseud ^eica.

\Vasvari.i Demetrins, civis Bistriclensis 1459: 3 169.

Udalrlcus mag. , civis de Meggyes 1466 : 3 482 ; ~ frater ordinis praedicatorum de Se- geswar 1467: 3 573; ~ de Ryvnlo domi- narum, subprior conventui Coronensis ordinis praedicatorum 1464: 3 344, 3 356.

Wdwarhel s. Odrihei.

Wech s. Brlncovenejti.

Vechea, Kreis CIuj, Wybuda. Stephanus;

625

Weger Heinricb in Wien 1473: 3 937. Wegh Petrus, presbiter de Colosmonoslra

1466: 3 449. Weyd Jacob, Brassoviensis 1458: 3 120. Weidenbach s. Ghlmbav. Weilau s. Uila. Weingartsliirchen s. Vingard. Weyroch s. Wyroch.

Weys Stephaniis de Meldemberg 1469: 3 767. Weisslvirch s. Albejti. Weissenburg s. Alba lulia. Weythasen 1461 : 3 244.

Veli, Wolz. Kreis Sibiu. Weltz, WeroUh

1460: 3 243. 1462: 3 313. 1471: 3 859.

Venceslaus, villicus de Helthwen 1471 : 3 863.

Wenczesslaus de Dresdin. capellanus in Cibi-

nio 1461:3 252. 1471:3 865. Venefia de Jos ji ~Sus, Kreis, Brasov. utra-

que Venecia 1469: 3 766. Venrayde G. de ~ 1461: 3 244. Vercs Anthoniiis, civis de Coloswar 1467:

3 550. Weres Farnas Benedictus de. fil. Dionysii 1458: 3 113. 1459: 3 189. 1461: 3 253, 3 264. 1462: 3 305. 3 311. 1467: 3 544; .lohannes 1461: 3 253, 3 264; ~ Ste- phanus 1461: 3 253; ~ Nicolaus in Feke- tehalom 1463:3 315. Wereseghaz s. Rojia de Seca?. Veresmarth, Wcresmorth s. Ro^ia, s. Rotbav. Weresthoron s. Turnu Ro^u. Wermcser Laurenciiis, civis Clwswar et con-

sors Agnes 1458: 3 155. Werner Michael 1462: 3 308. Verona (I), Pcrnisium

Vesend, Wassid, Kreis Sibiu. Wezewd 1467: 3 560, 3 573. 1470: 3 834; Laurencius. Petrus. Veseu.?, Michelsdorf, Kreis Alba. Wezzes

1462: 3 313. Veszprfm (H), Wesprim, episcopus Albertus. Veszele (CS) Wezele fortalitium 1469: 3 729. Weusch Michael de Feldwar 1471: 3 863. Wezele s. Veszele. Wezzes s. Vcseuj. Wezzeud s. Veseud.

Ugocsa (H). Ugocha, archidecanus Johannes. VVy Hans, Brassoviensis 1458: 3 121. Uyban Gregorius, iuratus Bistriciensis 1467:

3 571. Vybania s. Bai^oara. Wybuda s. Vechea.

Victorinus fil. Georgii Podobrath 1469:3 729. Vidacut, Kreis Harghita. Hydegkidt, Ladis-

laus Erosy. Widdin (BG), Vidin. Bodon castrum 1466: 3 490. 1470: 3 802; episcopus Vitus (Hu- endler). Wydoch s. Wyroch. Wyeghaz s. \ocrich.

Wlen. Wyenna 1461: 3 256. 1465: 3 445 1469: 3 716. 1470: 3 783, 3 785 3 789 1473: 3 937, Stadtrichter Mertt Ennthai mer; Simon Abel und Frau Margaretha Andreas Rosenpek, Raymundus Perren fuss, Gilgen Zeller und Frau Anna ; Jaco- bus de Roderbach, confessor monasleri st.Laurencii;Stephanus, praepositus mo

nasterii st, Dorotheae; Heinrich Weger

von St. Stephan. Vienne (F), 1466: 3461 Vier Dorfer Surrogatie s. Scholten. Vyfalw s. Corvinejti, Ohaba, ParSu, Xou Ro-

man, Satu \ou. \iisoara, Hohndorf. Kreis Mure^. Hondorff

1468: 3 610. 1473: 3 938. 3 924. 3 954;

Heidendorf, eingemeindet in Bistrita.

Besenew 1464: 3 369. 1464: 3 398. 1470:

3 823 Laurencius Panczel, Franciscus Me-

zaros. Uylak (CS), Wylak 1464: 3 355, 3 408. Nico-

laus. Ulla, Weilau, Kreis Mure?. 1461:3 255. 1468:

3 622. 1473: 3 952, 3 953. Vimber Georgius, civis Cibiniensis 1462:

3 310. Vinatori, Teutelsdorf, Kreis Mures. Hees-

falwa Jacobus. Johannes, Paulus. Ainccnlius cpiscopus Vaciensis 1465: 3 424.

1468: 3 594, 3 648. 1471: 3 849. Viugard, Weingartskirchen, KreisAlba. Wyn-

garth 1458: 3 099. 1460: 3 211. 1466:

3 508, 3 520. 1469: 3 735, 3 744, 3 763.

1470: 3 776. Johannes, Ladislaus, Mathi-

as, Peter Gereb. \intu dc Jos, Winz, Kreis Alba. Alwyncz

i458: 3 101. 1464: 3 380. 1469: 3 726;

Richter Stephanus Greb ; Gcschworene

Leonhard, Peter, Thomas; Simon Forynth-

verew. Wyroch Hans, Brassoviensis 1458: 3 121 . Wyroch Petrus, Wydoch, Weyroch, Byroh, "iuratus Brassoviensis 1462:" 3 296, 3 300.

1467: 3 564. 3 567. 1468: 3 594, 3 647.

3 648. 1470: 3 809. 1471: 3 847, 3 849.

3 856. Wys Mathias, iuratus Brassoviensis 1463:

3 333. Visegr^d. Vissegrad s. Plintenburg. Viterbo (I), Viterbium 1462: 3 281. Vitus s. Huendler. AVj^iar, castrum an der Dimbovita 1460:

3 236. Wyzakna s. Ocna Sibiului. Vlachya s. Jara Romaneasca. Vlad fepe?, Wlad, vaivoda Transalpinensis

1458: 3 108, 3 109, 3 120, 3 127, 3 128,

3 141, 1459: 3 175, 3 176, 3 178. 1460:

3 206. 3 210. 3 211. 3 218, 3 224, 3 227,

3 236, 3 237. 1462: 3 304. 1464: 3 349,

3 389. 3 400. Wlayko, castellanus de Chotin 1468: 3 629. Vlalcu pircalab 1462: 3 287. Ulricus carpentarius Czibiniensis 1458: 3 123. Wnfogel doleator, civis de Roeppas 1466:

3 450. Uni;arlsch-Brod, Broda (CS). Broda Hungari-

calis 1468: 3 632, 3 633. 1469: 3 750. Ungarisch Flapsdorf s. rilpisu Mare. Ungarn. Regnum Hungariac 1458: 3 124,

3 126, 3 129, 3 135, 3 137, 3 142. 3 149.

1459: 3 158, 3 161. 3 174, 3 176, 3 187.

3 188,3 193,3 198. 1460:3 237.1461:

3 256, 3 268. 1462: 3 279, 3 281, 3 284,

3 294, 3 295, 3 300, 3 301, 3 303. 1463

3 321, 3 329, 3 331. 1464: 3 344, 3 358,

626

3 362. 3 364, 3 396. 3 397. MeS: 3 424. 14S6: 3 464. 1467: 3 524. 3 544. 3 5.i0 3 553, 3 556. 3 561, 3 564. 3 568. 1468:

3 583. 3 588, 3 589, 3 650, 3 666, 3 667. 1469: 3 705, 3 710. 3 721. 3 772. 1470: 3 830. 1471: 3 847. 3 851, 3 854. 3 856. 3 869. 3 870, 3 881. 3 892. 3 901. 3 902. 1472: 3 923. 3 927, 3 931. 3 932. 1473: 3 957. 3 962. 3 965, 3 975; rcx Andreas. Bela. Karolus, Ladislaus, Ludoviciis. Steplianus. Siaismundus: «uljernator .lohannes dc Hunyad. Michael Szilagyi; palatinus Michael Orszag; floreni Hun- garicales 1462: 3 275," 3 303. 1464: 3 396. 14G."5: 3 430. 1466: 3 465. 1467: 3 515, 3 571. 1469: 3 678. 1473: 3 958; lingiia Hungaricalis 1458: 3 134. 1469: 3 671, 3 710; Hungari 1458: 3 102. 1463: 3 330. 1464: 3 386. 1468: 3 586. 1469: 3 705.

Unger, Hunger, -ar Johannes de Nadasd 1468: 3 622. 1473: 3 952. 3 953.

Cnjirovalachien s. Jara Ronianpasca.

L'ngura>:. Kreis Cluj. Balvanus. \Varall\a. "Caslrum 1458: 3 111. 3 139. 1463: 3 320. 1467: 3 575. banus David.

Lngurei. Gergcschdorf, Kreis Alba. Gergel- "fava 1466: 3 508. 1469: 3 735, 3 744. 1470: 3 776.

Unirea, Wallendorf, Kreis Bistri^a-Nasaud. Waldorff 1469: 3 715.

l'nuka s. Onuca.

Voivodeni. Krcis Siilaj. Waydahaza 1471:

3 850. \'olvo7.i. Krcis Bihor. Kenys Paulis. \iilali .lohannes in Hettegh 1469: 3 672. Wolachi. Volachi s. Itumiiiien. Wolkcudorf s. \ulean, Woldnrf s. \'iileni. Wolff .\ntlionius ct Georgius dc Hanncbach

1469: 3 767; ~ Petrus de Apoldia infe-

riori 1472: 3 929. Wcilz s. \'ell.

Wolalizenmyklos s. Sinmieiau^. \'ontcslin Johannes dc Thcczlin 1472: 3 929. Wortczlenderen s. Jara Birsei. \rana, Dalmatien. Aurana. Prior Thoinas. Wratislava s. Breslau. Urbanus. notarius s. Petri;~ episcopus Sir-

miensis 1465: 3 424. 3 594; ~ Richter

von Weissenburg 1461: 3 258. Wroclav s. Breslau. \'ulcan, Wolkendorf. Kreis Brasov. Walkan

1467: 3 511; Petrus Rufus. \ ulpas, Vizekanzler der Moldau 1458: 3 115. Wurmloch s. Valea \ iilor. \ urpiir, Burgberg, Kreis Sibiu. Hyhalom

Purgperg 1458: 3 134; plebanus Petrus. \ urpar. Burgberg, Kxeis Alba. Burchperg

1469: 3 726. Wulhi s. Lilcratus \Iatblas.

Zaaz Blasius in Coloswar 1472 : 3 935 ; ~ Georgius de Coloswar 1469: 3 681 , 3 770, 1470: 3 835: ~ Johannes fil. Laurenlii Hano. publicus notarius 1458: 3 132.

Zaazkysd s. Saschiz.

Zaazphylpes s. Filpiju Mic.

Zaazwaras s. Ora^tie.

Zdbala, Krcis Covasna. Zabola 1466: 3 451.

Zabo Egidius, iudex Hungarorum civium de Koloswar 1458: 3 102. 3 124 3 126; iuratus 1461: 3 250. 1567: 3 514. 1471: 3 875. 1473: 3 967; ~ Johannes civis Bistriciensis 1468: 3 580. 3 583; ~ Nico- laus in Sythwe 1462: 3 313; ~ Philip- pus in Feifalu 1468: 3 623 ; ~ Stephanus 1467: 3 514.

Zakal Emericus 1467: 3 518.

Zacharias Caspar de Meldemberg 1469: 3767.

Zakol s. Socolu dc Cimpie.

Zagrab, Zagreb s. Agram.

Zajcznezeger Demetrius, pellifex, civis Bis- triciensis 1458: 3 118.

Zala (H). Zalay Sebastianus.

Zallem \lichael, Zallm villicus de Rwppas 1469: 3 767.

Zamosfalva s. Some$eni.

Zamus s. Somej.

Zanchal s. Sincel.

Zandrinus de Kyzd 1466: 3 458.

Zapolya, Zapulya s. Emericus, literatus.

Zaratba s. S^ata.

Zarkad s. Sereca.

Zarkan s. Jjereaia.

Zdrnesti, Kreis Brajov. Zernee 1462: 3 303.

1468: 3 448, 3 495, 3 499. 3 500. 1467,

3 511. 3 535. 1468: 3 594. Zathmar s. Salu \Iare. Zaz Laurcncius Albensis 1461: 3 258. 1471:

3 874; Petrus. canonicus cccl. Tran-

silvanae 1466: 3 477. Zazkyzd. -kezdy s. Sasehiz. Zazko familiaris 1489: 3 725. Zazdiznoyo s. \ alcnii de Murcj. Zazfenes s. Florejti. Zaznyrcs s. Xirej. Zazphilpes s. Filipisu Mie. Zazsebes s. Sebcs. Zazsombor s. Jimbor. Zazwaras s. Orajtie. Zazzenmyklos s. Sinmielaus, Zcotmar s. Satu Mare. Zeben s. Sibiu.

Zebeny Johanncs in Bernolth 1464: 3 345, Zccky, Zetsch Jacobus de Coloswar, iuratus

1466: 3 493. 1472: 3 916. 1473: 3 967,

3 975. Zech s. Sic. Zekel, Se~Andreas in Monasthor 1460:3222

1466: 3 449. ~ Anthonius, civis civitatis

Brassoviensis 1458: 3 129; ~ Eraericus

de Galambfalwa 1468: 3 664; ~ Ladis-

laus von Weissenburg 1461: 3 258; ~

627

Matheus de sede Maros 1467: 3 544; ~ Michael et. Nicolaus de Zenthyewrgh 1470 3 824: ~N'icolaiis de Zarkaad 14G0: 3 718 ~ Paulus de Henry 1466: 3 454- ~ Mi- chael de Zenthivan. vicecomes, comes . castellaneus Bistricicnsis; comcs capi- tancus Cibinicnsis 1458: 3 118. 145!): 3 189, 3 102, 3 194 - 3 196. 1461 : 3 2.i8. 1462: 3 302, 3 307. 3 311, 3 315.1463: 3 316. 3 319, 3 327, 3 328. 1464: 3 374. 1465: 3 432. 1469: 3 719, 3 773. 1472: 3 919.

Zekelhyd s. Sacucni.

Zekchvasarhel s. Tirgu .Mure;;.

Zolieres 1'aulus de Koloswar 1466: 3 466.

Zckesch, Dekanat. Chykisch 1469: 3 680.

Zekcschdorf. Zckes s. Cunja.

Zedriek 1'etrus 1464: 3 396.

Zcech, Zeesth Nicolaus fil. Petri. iudex dc Chvswar 1465: 3 416. 3 434, 3 438. 1466: 3 467, 3 480. 1467: 3 516, 3 524. 3 542. 1468: 3 599.

Zeemcl s. Zarnesli.

Zeeth s. \icolaus.

Zegedini Balind zu Cronen 1468: 3 668.

Zegcdinum s. Segediu.

Zegel s. Zekel.

Zegen, ~ in Johannes. iudex de Coloswar 1468: 3 599. 1471: 3 899. 1472: 3 935. 1473: 3 943, 3 967. 3 975.

Zegethfew s. Szigetlo.

Zcglaucr Thonias, civis Cibiniensis 1469: 3 688.

Zeiden s. Codlea.

Zelcnd s. ^ilindru.

Zclene capitanus 1466: 3 466.

Zclyndek, Zellcn s. Slimnic.

Zelesthye s. Salistc.

Zelyk s. Schclk.

Zeller,Giligen und scine Frau Kathrcin 1469: 3 716.

Zcmpol s. Sompol.

Zengg (YU), Scgnia 146.5: 3 424. 1468: 3 594, 3 648. episcopus Paulus.

Zenta s. Scnta.

Zenthagotha s. Agnita.

Zcnthandras s. Sintandrei.

Zenthbenedekrcth s. ManSstirea.

Zenthgergh s. Sfintu Gheorghe.

ZenthgewTg s. Singeorgiu de l'adure.

Zenthyakab s. Siniaeob.

Zenthivan s. Sintioana.

Zentlazlo s. Laslau ilic.

Zenthmarton s. Tirnaveni.

Zenthmargitlia s. Sinmarghita.

Zenthmyhalkewe* s. Castnim, s. Michaelis.

Zenlhmyhalheg s. Cisnadioara.

Zenthmihalfahva s. Cernatu.

Zenthpetherzeg s. Szentpf terszeg.

Zentpeter s. Slnpetru.

Zeplaak s. Suplac.

Zcrechen Andreas hospes von Weissenburg

1461: 3 258. Zcrdahcl. Zercdahcl s. Miercurea Sihiului. Zcrdahcl. Zcredahel Gcorgius. Johannes Far-

kas. Michael. Zcredahel s. Kys .lohannes dc~. Zcmpol s. Zompol. Zcreth s. Saralel. Zetsch s. Czecz, s. Zechy. Zcwkefalwa s. Seuca. Zewld s. GrAven. Zcwcrinum s. Severin. Zcwrcs Slephaniis de Enycd 1461: 3 272. Zybeck Paiilus de Grozschwrn 1469: 3 767. Zikesd s. Sykesd. Zikzo s. Szikszo.

ZydelMichael, villicus de Heltha 1469:3 717. Zyllridus, Zyfridus lociimtcnens regii iudi-

catus sedis Alczna 1469: 3 767. Zyglcwer Mcolaus, Syglawer. Czigler. Vice-

gcrens in iudicatu regio Cibiniensis 1464:

3 385. 1465: 3 444. 1466: 3 456. 1468:

3 644, 3 646. 1469: 3 711, 3 767. Ziglagy s. Szilagyi. Zilkerck s. Corneni. Zilvas s. Silvaju de Clnipie. Zynd, Zyndi s. Sandulejti. Zips, terra Scepusicnsis, Cibss 1467: 3 551.

comites Emericus et Stephanus 1471:

3 901. Zislcrzienscr. Cisterclcnses 1466: 3 464. Zythwa s. Jidveiu. Zlalna, Kleinschlatten, Krcis Alba. Zlathna.

Nicolaus. Zlaw de Fogaras 1459: 3 168. Znaim, Znojmo (CS).lZnayma^l470: 3 820. Zoh Petrus.

Zokol s. Socolu de Ompie. Zoenier Petrus goltsmit in Clawscnpurg 1473:

3 975. Zolium s. Sohl. Zolna s. Jelna. Zolnok comitatus s. Solnoc. Zoloniy Emericus, castellanus Albensis 1471 :

3 874. Zorabardii Thomas s. Sombor. Zombor s. Jimbor. Zompol s. Sompol. Zond 1464: 3 394. Zorcni, Kieis Bistrita-N.Tsaud. Lomperth

1463: 3 324 ; Nicolaus Mayor et Balthasar. Zowath s. Sovata.

Zwaynik (Yl') castrum 1464: 3 406. Zwerdi \'alentinus de sede Maros 1467: 3 544. Zwuld s. Grvven.

m&

5'l i^ i'? -'^i-^ I ' . ? ^

h

-^'•Hvl^i

> s? i|, np ^

Kl

•^in^

%.

rl5i

? e J 11* // '•

"N

r

Kl

1«.

(■

.- ! ! .J

^ . ....,.^. . .^ . -. r.rr.... .f ,.-.y

V.-'lt"f«

j T ..I 1 1 ; 1 .. (, , i >^

■r-'."

■(?'

1 fc f)

. M ■..<*.*#• af^ ** ^^^ a t T-r I * T V ..^ ^J^ " ^-V .-' ,.

1 ,'!■— _j_ ,■; ^" 7 ,; j

.t:- ' -•• ' ^ " '■

.1 ' "^ f (

"'-'ig::^ H ' ■"•■•»■*: 7

TAFEL III

\-\

^

■<■£.- •*%.^

^^^

TAFEL V

i^^ ^/^

TAFEL VI

vojr

TAFEL VII

^

[(/

^:^-

•-r'

[4

-\3 ■>

T-4F£L y;//

Vvv:

\<n^

'i')

4^0, __

PLEASE DO NOT REMOVE CARDS OR SLIPS FROM THIS POCKET

UNIVERSITY OF TORONTO LIBRARY

Lei 50

n

mMMJ^

fff irr P^\' W V- .^

*irfp'^

*?"w '?■■'•'

^. _^_. ^„ ^

.um^-^

.J^^M

I^. iJ^

^W^V^^''- wr i?i:

f¥'W'

m '^-

'^." M> P: 1^'..

rV m ^ n' W..K.

■m^y

tflp- m^J.

i^<i:

"m p\ »M f

«Jk ,#11: &j W 1/'' ;>'